Parti Keadilan Nasional
Parti Keadilan Nasional KeADILan | |
|---|---|
 | |
| Singkatan | keADILan atau PKN |
| Pengasas | Wan Azizah Wan Ismail |
| Ditubuhkan | 4 April 1999 |
| Dibubarkan | 3 Ogos 2003 |
| Gabungan | Pergerakan Keadilan Sosial (ADIL) & Ikatan Masyarakat Islam Malaysia (Ikatan) |
| Pecahan | Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO) |
| Bergabung | dengan Parti Rakyat Malaysia membentuk Parti Keadilan Rakyat |
| Digantikan oleh | Parti Keadilan Rakyat |
| Ibu pejabat | Petaling Jaya, Selangor |
| Keanggotaan | 218,950 (Julai 2003) |
| Ideologi | Keadilan Sosial, Progresif, Demokrasi Liberal, Multirasialisme |
| Warna | Biru muda |
| Slogan | Reformasi |
Parti Keadilan Nasional (Bahasa Inggeris: National Justice Party juga singkatan: KeADILan atau kerap juga ditulis dan dipanggil sebagai PKN) merupakan sebuah parti politik di Malaysia. Ia lahir daripada gelombang Reformasi yang melanda Malaysia selepas pemecatan Timbalan Perdana Menteri Malaysia, Dato' Seri Anwar Ibrahim daripada UMNO pada 2 September 1998. PKN kini telah dijenamakan sebagai Parti Keadilan Rakyat (PKR) selepas melakukan penggabungan pada 2003.
Penubuhan
KeADILan diasaskan daripada daripada gelombang Reformasi yang melanda Malaysia selepas pemecatan Timbalan Perdana Menteri Malaysia, Dato' Seri Anwar Ibrahim daripada UMNO pada 2 September 1998. Pada waktu itu, terdapat dua gerakan rakyat ditubuhkan:
- Parti Islam Se-Malaysia (PAS) di bawah pimpinan Presiden, Dato' Fadzil Mohd Noor bersama parti politik seperti Parti Tindakan Demokratik (DAP), Parti Rakyat Malaysia (PRM), dan NGO Islam seperti Angkatan Belia Islam Malaysia (ABIM) telah menubuhkan Majlis Gerakan Keadilan Rakyat Malaysia (GERAK).
- Suara Rakyat Malaysia (SUARAM) dengan kerjasama parti politik PAS, PRM, dan DAP, serta organisasi hak asasi manusia yang lain telah menubuhkan juga sebuah gerakan pelbagai kaum diberi nama Gagasan Demokrasi Rakyat (GAGASAN).
Penubuhan GERAK dan GAGASAN bukanlah untuk menyokong Anwar Ibrahim semata-mata, tetapi memberi perhatian kepada ketidakadilan yang dilakukan oleh pemerintah Malaysia ketika itu yang dipimpin Dr Mahathir Mohamad[1].
Pada awal Disember 1998, pendukung reformasi kemudiannya menubuhkan Pergerakan Keadilan Sosial (ADIL) untuk memberi platform kepada perjuangan mereka.[2] Selepas itu, usaha menubuhkan parti politik menghadapi jalan buntu disebabkan oleh Pendaftar Pertubuhan (RoS).[3] Maka gerakan Reformasi mengambil keputusan untuk mengambil alih sebuah parti kecil yang sedia ada iaitu Ikatan Masyarakat Islam Malaysia yang ditubuhkan pada 1990. Parti KeADILan Nasional telah dilancarkan pada 4 April 1999.[4]
Ahli Jawatankuasa pertama
| Jawatan | Nama | Jawatan | Nama | Nama |
|---|---|---|---|---|
| Presiden | Datin Seri Dr Wan Azizah Wan Ismail | Ahli Jawatankuasa | Dr Mohd Nor Nawawi | Dr Halili Rahmat |
| Timbalan Presiden | Prof Dr Chandra Muzaffar | Dr Ng Lum Yong | Irene Fernandez | |
| Naib Presiden | Dato' Syeikh Azmi Ahmad | Goh Keat Peng | Saifuddin Nasution Ismail | |
| Marina Mohd Yusof | Sahri Bahari | Dr Ismail Hamid | ||
| Chua Tian Chang | Johari Abdul | Dr Mansor Othman | ||
| Setiausaha Agung | Mohd Anuar Mohd Tahir | Khalil Shah Jamaluddin | Dr Ghazali Basri | |
| Bendahari | Ustaz Ramli Ibrahim | Zainur Zakaria | Mohamad Rafie Abd Malek | |
| Ketua Penerangan | Ruslan Kassim | Omar Jaafar | Kahar Ahmad | |
| Ketua Pemuda | Mohamad Ezam Mohd Nor | Dr Abdul Wahid Ahmad Suhaime | Nik Aziz Nik Hassan | |
| Ketua Wanita | Nell Onn[5] | Yusuf Abdul Rahman | Abdul Rahman Yusof | |
| Naib Ketua Pemuda | Mustaffa Kamil Ayub | |||
| Naib Ketua Wanita | Fuziah Salleh |
Sejarah
Tahun terawal
Tahun 1997 menyaksikan ekonomi Malaysia terjejas oleh krisis kewangan Asia. Menteri Kewangan pada masa itu, Datuk Seri Anwar Ibrahim (juga Timbalan Perdana Menteri), telah melaksanakan beberapa langkah pembaharuan ekonomi dan langkah penjimatan sebagai tindak balas. Tindakan ini diperburuk apabila dia membentangkan pindaan kontroversi kepada Akta Pencegahan Rasuah yang cuba meningkatkan kuasa Badan Pencegah Rasuah.[6] Perdana Menteri Mahathir Mohamad tidak bersetuju dengan langkah-langkah ini dan akhirnya memecat Anwar dari semua jawatannya.[7] Insiden ini dan keadaan di mana ia berlaku membawa bantahan awam dalam apa yang dikenali sebagai pergerakan Reformasi, tetapi ia juga mengakibatkan penangkapan dan penangkapan Anwar seterusnya terhadap apa yang dipercayai sebagai dakwaan politik bermotivasi seksual dan rasuah.[8] Membina momentum Reformasi, sebuah gerakan politik yang dinamakan Gerakan Keadilan Sosial (Adil) telah dibentuk. Ia diketuai oleh Dr Wan Azizah Wan Ismail, isteri Anwar. Namun, menghadapi kesulitan dalam mendaftarkan Adil sebagai parti politik, gerakan reformasi mengambil alih parti kecil, Ikatan Masyarakat Islam Malaysia (IKATAN), dan dilancarkan semula sebagai Parti Keadilan Nasional pada 4 April 1999, tepat pada masanya untuk mengambil bahagian dalam pilihan raya umum 1999.[9] Parti itu telah diperhatikan sebagai mempunyai persamaan yang kasar dengan demokrasi sosial berbilang kaum Parti Keadilan Masyarakat Malaysia (Pekemas).[10] Parti itu disertai oleh Parti Tindakan Demokratik (DAP), Parti Rakyat Malaysia (PRM) dan Parti Islam Se-Malaysia (PAS) dalam pakatan pilihan raya yang dikenali sebagai Barisan Alternatif untuk mengambil kuasa BN dalam pilihan raya umum 1999.
Penahanan
Antara 27 dan 30 September 1999, tujuh aktivis, termasuk pemimpin Keadilan; Naib Presiden Tian Chua, N. Gobalakrishnan, Ketua Pemuda Mohamad Ezam Mohd Nor, Mohamed Azmin Ali, Fairus Izuddin dan Dr Badrul Amin Baharun; telah ditangkap dan hasilnya dihalang daripada bertanding dalam pilihan raya.[11] Penangkapan lanjut dibuat pada 10 April 2001 dan mereka yang ditangkap kemudiannya dituduh dan dipenjarakan di bawah Akta Keselamatan Dalam Negeri.[12] Mereka dikenali sebagai Reformasi 10.[13]
Penglibatan dalam pilihan raya
KeADILan telah menyertai dua pilihan raya umum sebelum RoS meluluskan pertukaran nama kepada PKR, iaitu Pilihan raya umum Malaysia 1999 dan Pilihan raya umum Malaysia 2004. Pada Pilihan raya umum Malaysia 2004, calon-calon PRM turut bertanding di atas platform KeADILan.
Pilihan raya umum Malaysia 1999
Dalam PRU 1999, Keadilan menghantar seramai 59 orang calon bagi kerusi Parlimen dan 94 orang calon di kerusi Dewan Undangan Negeri. Daripada jumlah tersebut, hanya 5 orang calon telah berjaya dipilih sebagai Ahli Parlimen dan 4 orang berjaya dipilih sebagai ADUN.
Keputusan calon ahli Parlimen (Keadilan) dalam PRU 1999
| No. | Parlimen | Negeri | Calon | Keputusan |
|---|---|---|---|---|
| P001 | Padang Besar | Perlis | Mohd Anuar Mohd Tahir | Kalah |
| P014 | Merbok | Kedah | Mokhtar Mansor | Kalah |
| P015 | Sungai Petani | Kedah | Johari Abdul | Kalah |
| P017 | Padang Serai | Kedah | Saifuddin Nasution Ismail | Kalah |
| P018 | Kulim-Bandar Baharu | Kedah | Dato' Syeikh Azmi Ahmad | Kalah |
| P021 | Kota Bharu | Kelantan | Ustaz Ramli Ibrahim | Menang |
| P026 | Peringat | Kelantan | Ustaz Muhammad Mustafa | Menang |
| P027 | Tanah Merah | Kelantan | Haji Saupi Daud | Menang |
| P040 | Kemaman | Terengganu | Abdul Rahman Yusof | Menang |
| P042 | Tasek Gelugor | Pulau Pinang | Ahmad Rosli Ayub | Kalah |
| P044 | Permatang Pauh | Pulau Pinang | Wan Azizah Wan Ismail | Menang |
| P051 | Balik Pulau | Pulau | Dr Mansor Othman | Kalah |
| P053 | Larut | Perak | Muhammad Nor Manuty | Kalah |
| P058 | Chenderoh | Perak | Hamzah Mohd Zain | Kalah |
| P069 | Tapah | Perak | Kamaruddin Awang Teh | Kalah |
| P070 | Pasir Salak | Perak | Osman Abdul Rahman | Kalah |
| P071 | Lumut | Perak | Zamanhuri Samsudin | Kalah |
| P072 | Bagan Datoh | Perak | Mohamad Dahalan Arshad | Kalah |
| P074 | Tanjung Malim | Perak | Ng Nam Yeong | Kalah |
| P078 | Kuantan | Pahang | Fuziah Salleh | Kalah |
| P079 | Paya Besar | Pahang | Wan Jusoh Wan Kolok | Kalah |
| P083 | Bentung | Pahang | Abd Wahab Sudin | Kalah |
| P086 | Sabak Bernam | Selangor | Dr Ghazali Basri | Kalah |
| P088 | Hulu Selangor | Selangor | Dr Halili Rahmat | Kalah |
| P092 | Ampang Jaya | Selangor | Sivarasa K. Rasiah | Kalah |
| P093 | Hulu Langat | Selangor | Dr Mohd Nor Nawawi | Kalah |
| P097 | Subang | Selangor | Irene Fernandez | Kalah |
| P098 | Shah Alam | Selangor | Mohamad Ezam Mohd Nor | Kalah |
| P101 | Kuala Langat | Selangor | Saari Sungib | Kalah |
| P105 | Wangsa Maju | Wilayah Persekutuan | Marina Mohd Yusof | Kalah |
| P109 | Lembah Pantai | Wilayah Persekutuan | Zainur Zakaria | Kalah |
| P112 | Bandar Tun Razak | Wilayah Persekutuan | Prof Dr Chandra Muzaffar | Kalah |
| P113 | Jelebu | Negeri Sembilan | Jaafar Muhammad | Kalah |
| P116 | Kuala Pilah | Negeri Sembilan | Ruslan Kassim | Kalah |
| P121 | Selandar | Melaka | Chua Tian Chang | Kalah |
| P122 | Batu Berendam | Melaka | Khalid Jaafar | Kalah |
| P126 | Ledang | Johor | Jamaluddin Khalid | Kalah |
| P127 | Pagoh | Johor | Elias Shamsir | Kalah |
| P133 | Muar | Johor | Abdul Rahman Othman | Kalah |
| P136 | Tenggara | Johor | Lokman Noor Adam | Kalah |
| P139 | Kota Tinggi | Johor | Rosdin Taha Abdul Rahman | Kalah |
| P142 | Pulai | Johor | Ismail Awab | Kalah |
| P144 | Pontian | Johor | Diong Chi Tzon | Kalah |
| P155 | Sipitang | Sabah | Abdul Rahman Md Yakub | Kalah |
| P160 | Libaran | Sabah | Mudry Nasir | Kalah |
| P163 | Silam | Sabah | Dr Badrul Amin Bahron | Kalah |
| P167 | Santubong | Sarawak | Husaini Hamdan | Kalah |
| P168 | Petra Jaya | Sarawak | Wan Zainal Wan Senusi | Kalah |
| P171 | Kota Samarahan | Sarawak | Zulrusdi Mohd Hol | Kalah |
| P174 | Batang Sadong | Sarawak | Sahari Pet | Kalah |
| P176 | Sri Aman | Sarawak | Maxwell Rojis | Kalah |
| P177 | Lubok Antu | Sarawak | David Jemut | Kalah |
| P179 | Saratok | Sarawak | Idris Bohari | Kalah |
| P180 | Kuala Rejang | Sarawak | Dr Udie Salleh | Kalah |
| P183 | Kanowit | Sarawak | Tadong Tambi | Kalah |
| P186 | Mukah | Sarawak | Yusuf Abdul Rahman | Kalah |
| P187 | Selangau | Sarawak | Ricky Bernard Betti | Kalah |
| P188 | Kapit | Sarawak | Nor Azman Abdullah Baginda | Kalah |
| P193 | Bukit Mas | Sarawak | Charlee Soh Cheng Hiong | Kalah |
Keputusan calon ahli Dewan Undangan Negeri (Keadilan) dalam PRU 1999
| No. | DUN | Negeri | Calon | Keputusan |
|---|---|---|---|---|
| N12 | Penanti | Pulau Pinang | Abdul Rahman Abdul Kadir | Menang |
| N34 | Bota | Perak | Usaili Alias | Menang |
| N20 | Cini | Pahang | Mohd Jafri Ab Rashid | Menang |
| N18 | Hulu Kelang | Selangor | Mohamed Azmin Ali | Menang |
Pilihan raya umum Malaysia 2004
Dalam PRU 2004, Keadilan menghantar seramai 57 orang calon bagi kerusi Parlimen dan 146 orang calon di kerusi Dewan Undangan Negeri. Daripada jumlah tersebut, hanya seorang calon telah berjaya dipilih sebagai Ahli Parlimen dan tiada yang berjaya dipilih sebagai ADUN.
| No. | Parlimen | Calon |
|---|---|---|
| P044 | Permatang Pauh | Wan Azizah Wan Ismail |
Penggabungan
Selepas Pilihan raya umum Malaysia 1999, kesedaran timbul tentang keperluan Parti Keadilan Nasional dan PRM bergabung, berdasarkan komitmen mereka yang sama terhadap Reformasi, menentang ketidakadilan dan penyalahgunaan kuasa. Maka, pada 3 Ogos 2003, Keadilan dan PRM telah melancarkan penggabungan dengan nama Parti Keadilan Rakyat di Kuala Lumpur.[14] Walau bagaimanapun, penubuhan parti selepas penggabungan ini hanya diluluskan pada 2004, selepas pilihan raya umum
Rujukan
- ^ In-wŏn Hwang (2003). Personalized Politics: The Malaysian State Under Mahathir. Singapura: Institute of Southeast Asian Studies. m/s. 314–315. ISBN 9812301852.
- ^ Garry Rodan, Fellow, Asia Research Centre, Murdoch University, Australia Transparency, Asian Economic Crisis and the Prospects of Media Liberalisation
- ^ "Lim Kit Siang". Lim Kit Siang. 10 September 1999. Dicapai pada 11 July 2011.
- ^ Amnesty International The arrest of Anwar Ibrahim and his political associates Diarkibkan 7 Jun 2006 di Wayback Machine
- ^ Nell Onn merupakan anak kepada Dato' Onn Jaafar. Beliau keluar daripada Parti KeADILan Nasional pada November 1999.
- ^ Lim Kit Siang (1999). "Media statement by Lim Kit Siang". Democratic Action Party. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 November 2006. Dicapai pada 26 May 2018. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ Peter Symonds (3 October 1998). "Behind the sacking and arrest of Anwar Ibrahim". World Socialist Web Site. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 May 2018. Dicapai pada 26 May 2018. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ "[MALAYSIA] The arrest of Anwar Ibrahim and his political associates". Amnesty International. 3 October 1998. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 June 2006. Dicapai pada 26 May 2018. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ Azam Aris (26 February 2008). "PKR's watershed election". Indian Malaysian Online. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-12-08. Dicapai pada 26 May 2018.
- ^ A Kadir Jasin (21 January 2011). "A cautionary tale of two coalitions". Agenda Daily. Diarkibkan daripada yang asal pada 2016-01-06. Dicapai pada 26 May 2018.
- ^ Francis Loh (22 September 1999). "The Rakyat have Awakened and They want Justice". Aliran Media. Dicapai pada 26 May 2018.
- ^ "Malaysia: Fear of torture or ill-treatment / incommunicado detention / prisoners of conscience". Amnesty International. 12 April 2001. Diarkibkan daripada yang asal pada 27 October 2006. Dicapai pada 26 May 2018. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ "II. Background: The ISA in Law and Practice". Human Rights Watch. 2004. Dicapai pada 26 May 2018.
- ^ "PKR watershed election, by Azam Aris, Tuesday 26 February 2008, The Edge". Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-12-08. Dicapai pada 2020-06-13.
