Ομάδες εκπροσώπησης συμφερόντων και διαφάνεια 

Το Μητρώο Διαφάνειας είναι μια διαδικτυακή βάση δεδομένων στην οποία απαριθμούνται οι ομάδες και οι οργανώσεις που προσπαθούν να επηρεάσουν τη διαμόρφωση ή την εφαρμογή της πολιτικής και της νομοθεσίας της ΕΕ. Σκοπός του είναι να καταδείξει ποια συμφέροντα εκπροσωπούνται σε επίπεδο ΕΕ και για λογαριασμό ποιων εκπροσωπούνται, καθώς και τους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους που διατίθενται για τις δραστηριότητες αυτές.

Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ βρίσκονται σε αλληλεπίδραση με ευρύ φάσμα ομάδων και οργανώσεων που εκπροσωπούν συγκεκριμένα συμφέροντα και επιδίδονται σε δραστηριότητες εκπροσώπησης συμφερόντων. Τούτο είναι ένα απολύτως θεμιτό και αναγκαίο κομμάτι της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι πολιτικές της ΕΕ αντικατοπτρίζουν τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων.

Όλοι οι τύποι εκπρόσωπων συμφερόντων μπορούν να προσφέρουν στο Κοινοβούλιο γνώση και εμπειρογνωμοσύνη σε πολυάριθμους οικονομικούς, κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς και επιστημονικούς τομείς. Ο ρόλος που μπορούν να διαδραματίσουν στο πλαίσιο του ανοικτού και πολυφωνικού διαλόγου που είναι η βάση ενός δημοκρατικού συστήματος είναι καίριος.

Η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει το σχετικό πλαίσιο και επιδιώκει να ενισχύσει διαφανείς σχέσεις στη βάση δεοντολογικών αρχών μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και των Ευρωπαίων πολιτικών ηγετών, αφενός, και της κοινωνίας των πολιτών και των αντιπροσωπευτικών ενώσεων, αφετέρου.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατηρούν κοινό Μητρώο Διαφάνειας,  αποδεικνύοντας τη δέσμευσή τους να είναι ανοικτά και διαφανή.

Το Μητρώο Διαφάνειας διευκολύνει τους πολίτες που αναζητούν πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητες εκπροσώπησης συμφερόντων που λαμβάνουν χώρα σε σχέση με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, καθώς και στατιστικά στοιχεία για όλα τα εγγεγραμμένα μέρη.

Όλοι οι εκπρόσωποι συμφερόντων καλούνται να εγγραφούν αυτοβούλως εφόσον επιδίδονται σε δραστηριότητες που ασκούνται με σκοπό τον επηρεασμό της χάραξης ή της εφαρμογής πολιτικών και των διαδικασιών λήψης αποφάσεων των οργάνων της ΕΕ. Ωστόσο, κάθε θεσμικό όργανο έχει θεσπίσει κανόνες για την ενίσχυση του πλαισίου, σύμφωνα με τους οποίους η εγγραφή αποτελεί προϋπόθεση για την άσκηση ορισμένων δραστηριοτήτων εκπροσώπησης συμφερόντων. Επιπλέον, όλοι οι εγγεγραμμένοι πρέπει να τηρούν τον κώδικα δεοντολογίας. Οι σχετικοί κανόνες και άλλα μέτρα διαφάνειας κάθε θεσμικού οργάνου διατίθενται σε αυτή τη σελίδα..

Για παράδειγμα, η εγγραφή είναι υποχρεωτική για την υποβολή αίτησης για κάρτα εισόδου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι εγγεγραμμένοι εκπρόσωποι συμφερόντων μπορούν να ζητήσουν τέτοια πρόσβαση μόνο διαδικτυακά.

Επιπλέον, μόνο οι εγγεγραμμένοι εκπρόσωποι συμφερόντων μπορούν να προσκαλούνται ως ομιλητές σε δημόσιες ακροάσεις των επιτροπών, να παρέχουν στήριξη και να συμμετέχουν στις δραστηριότητες των διακομματικών ομάδων και των ανεπίσημων ομάδων των βουλευτών. Συμπληρωματικά μέτρα διασφαλίζουν ότι οι εγγεγραμμένοι μπορούν εύκολα: να εγγραφούν για να λαμβάνουν ειδοποιήσεις σχετικά με τις δραστηριότητες των επιτροπών, να συνδιοργανώνουν εκδηλώσεις και να ζητούν να τίθενται υπό την αιγίδα του Προέδρου.

Η διοργανική συμφωνία για ένα υποχρεωτικό Μητρώο Διαφάνειας, με την πολιτική της δήλωση, καθορίζει ποιες δραστηριότητες εκπροσώπησης ή προώθησης συμφερόντων καλύπτονται, διευκρινίζει τι είδους πληροφορίες απαιτούνται από τους εγγεγραμμένους, θεσπίζει κώδικα δεοντολογίας για τους εγγεγραμμένους και διαδικασία καταγγελιών όσον αφορά εγγεγραμμένους οργανισμούς.

Το Μητρώο Διαφάνειας διαχειρίζονται από κοινού το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι γενικοί γραμματείς των τριών θεσμικών οργάνων εποπτεύουν την εφαρμογή της συμφωνίας μέσω διοικητικού συμβουλίου και η κοινή γραμματεία, που απαρτίζεται από υπαλλήλους από καθένα από τα τρία θεσμικά όργανα, διαχειρίζεται την καθημερινή λειτουργία του μητρώου. Μπορείτε να διαβάσετε την ετήσια έκθεση εδώ:

Μπορείτε να διαβάσετε για τις διαπραγματεύσεις μεταξύ του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής που οδήγησαν στην εν λόγω διοργανική συμφωνία σε αυτήν την ειδική σελίδα.

Δημοσίευση προγραμματισμένων συνεδριάσεων

Όλοι οι βουλευτές υποχρεούνται να δημοσιεύουν στο διαδίκτυο πληροφορίες σχετικά με τις προγραμματισμένες συνεδριάσεις τους με εκπροσώπους ομάδων συμφερόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διοργανικής συμφωνίας για το μητρώο διαφάνειας και με εκπροσώπους δημόσιων αρχών τρίτων χωρών.

Αυτό αφορά κάθε συνεδρίαση που σχετίζεται με κοινοβουλευτικές εργασίες (έκθεση, γνωμοδότηση, ψήφισμα, συζήτηση στην ολομέλεια ή επείγον) και διεξάγεται με σκοπό να επηρεάσει την πολιτική ή τη διαδικασία λήψης αποφάσεων των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, είτε αυτοπροσώπως είτε εξ αποστάσεως.

Η δημοσίευση των συνεδριάσεων αυτών είναι υποχρεωτική για όλους τους βουλευτές, ανεξάρτητα από το αν παρίστανται προσωπικά στη συνεδρίαση ή αποστέλλουν τους κοινοβουλευτικούς βοηθούς τους εξ ονόματός τους.

Οι πληροφορίες για τις συνεδριάσεις δημοσιεύονται στις προσωπικές ιστοσελίδες των βουλευτών..

Για περισσότερες πληροφορίες:  Κώδικας δεοντολογίας για τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ακεραιότητα και τη διαφάνεια:Άρθρο 7: Δημοσίευση των συνεδριάσεων.

Δήλωση εισηγήσεων

Οι εισηγητές και οι συντάκτες γνωμοδότησης οφείλουν να καταγράφουν τις οντότητες ή τα πρόσωπα από τα οποία έλαβαν παρατηρήσεις για ζητήματα που αφορούν τη σχετική θεματική σε παράρτημα των εκθέσεων ή των γνωμοδοτήσεών τους.

Ο κατάλογος αυτός μπορεί να καταδείξει το φάσμα της εξωτερικής εμπειρογνωμοσύνης και των συνεισφορών που έχει ζητήσει, αποδεχθεί ή λάβει υπόψη, σε κάποιο βαθμό, ο εισηγητής. Στη συνέχεια, δημοσιεύεται μαζί με την έκθεση, αφού αυτή εγκριθεί σε επίπεδο επιτροπής, και μας δίνει τη δυνατότητα να μαθαίνουμε από ποιους έχει δεχθεί παρατηρήσεις ο εισηγητής, ενόψει της τελικής ψηφοφορίας στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου.

Το εθελοντικό νομοθετικό αποτύπωμα δεν έχει σχέση με τη δημοσιοποίηση των συνεδριάσεων με εκπροσώπους συμφερόντων αλλά οι εισηγητές μπορούν να το χρησιμοποιούν ως συμπλήρωμα των δηλώσεων τους για τις συνεδριάσεις που είχαν με εκπροσώπους συμφερόντων.

Οι διακομματικές ομάδες είναι ανεπίσημες ομάδες τις οποίες απαρτίζουν μεμονωμένοι βουλευτές με σκοπό την άτυπη ανταλλαγή απόψεων επί συγκεκριμένων θεμάτων και την προώθηση των επαφών μεταξύ βουλευτών και κοινωνίας των πολιτών.

Μόνο ομάδες εκπροσώπησης συμφερόντων που είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Διαφάνειας μπορούν να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που διοργανώνονται από διακομματικές ή άλλες ανεπίσημες ομάδες στους χώρους του Κοινοβουλίου, παρέχοντας υποστήριξη σε αυτές, ή συνδιοργανώνοντας τις εκδηλώσεις τους.

Ετήσια δήλωση για οποιαδήποτε υποστήριξη έχει παρασχεθεί, είτε σε χρήματα είτε σε είδος (π.χ. γραμματειακή υποστήριξη), πρέπει να υποβάλλεται από τους προέδρους των διακομματικών ομάδων και να επικαιροποιείται κάθε χρόνο. Όλες αυτές οι δηλώσεις, καθώς και ο κατάλογος των μελών της κάθε ομάδας, είναι προσβάσιμες στον παρακάτω σύνδεσμο (βλ. περισσότερες πληροφορίες).

Τα μέλη ανεπίσημων ομάδων υποχρεούνται επίσης να δηλώνουν στη δήλωση ιδιωτικών συμφερόντων τους, έως το τέλος του επόμενου μήνα, κάθε ενίσχυση που λαμβάνουν για λογαριασμό ανεπίσημης ομάδας, σε χρήμα ή σε είδος.

Για περισσότερες πληροφορίες:  Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου:Άρθρο 35: Διακομματικές ομάδες και Άρθρο 36: Ανεπίσημες ομάδες. Οι διακομματικές ομάδες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Τα μέλη του προσωπικού του Κοινοβουλίου, όπως συμβαίνει άλλωστε με όλους τους υπαλλήλους της ΕΕ, έχουν την υποχρέωση να διαφυλάσσουν την επαγγελματική και προσωπική τους ανεξαρτησία.

Η συμπεριφορά τους πρέπει να συνάδει με την ανεξαρτησία της θέσης τους και με την αρχή της ακεραιότητας, όπως ορίζεται στον κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης.

Δείτε σχετικά ορισμένες πρακτικές συμβουλές για τις επαφές των υπαλλήλων των οργάνων με εκπροσώπους συμφερόντων.