przyjaciel

przyjaciel (język polski)

przyjaciele (1.2)

wymowa:

​, IPA: [pʃɨˈjäʨ̑ɛl], AS: [pšyi ̯äćel], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw.• podw. art.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) osoba obdarzana zaufaniem, żyjąca z kimś w serdecznych stosunkach

(1.2) osoba okazująca komuś lub czemuś swoją sympatię, zainteresowanie, będąca zwolennikiem

(1.3) eufem. mężczyzna będący z kimś w związku erotycznym

(1.4) st.pol. żona

odmiana:

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	przyjaciel	przyjaciele
dopełniacz	przyjaciela	przyjaciół
celownik	przyjacielowi	przyjaciołom
biernik	przyjaciela	przyjaciół
narzędnik	przyjacielem	przyjaciółmi
miejscownik	przyjacielu	przyjaciołach
wołacz	przyjacielu	przyjaciele

przykłady:

(1.1) Najlepszych przyjaciół poznaje się w biedzie.

(1.3) Jan to jej przyjaciel.

składnia:

kolokacje:

(1.1) zaufany / wierny / szczery / oddany / stary / serdeczny / zacny / życzliwy / fałszywy / wątpliwy przyjaciel

(1.2) Towarzystwo Przyjaciół Dzieci

synonimy:

(1.1) druh, kolega, kumpel, kum, pobratymiec

(1.2) protektor, miłośnik, zwolennik

(1.3) kochanek

antonimy:

(1.1) obcy, wróg, nieprzyjaciel

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. przyjaźń ż

forma żeńska przyjaciółka

przym. przyjacielski, przyjazny

przysł. przyjaźnie, przyjacielsko

czas. przyjaźnić się, zaprzyjaźnić się, przać, zaprzyjaźniać się

związki frazeologiczne:

fałszywy przyjaciel • przyjaciel domu • przyjaciel od kieliszka • przyjaciel od serca • stary przyjaciel • znaleźć w kimś przyjaciela

przysłowia prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie • dla przyjaciela nowego nie opuszczaj starego • przyjaciela tak potrzeba, jak wody i chleba • przyjaciół dość nabędziesz, gdy mało brać, wiele dawać będziesz • przyjaciela trudno znaleźć, a prędko go stracić można • przysługa przyjaciół rodzi • ten przyjaciel prawdziwy, kto w nieszczęściu życzliwy • gdy pieniędzy wiele, wkoło przyjaciele • jeden prawdziwy przyjaciel lepszy niż wielu krewnych

etymologia:

od prasł. *prijateljь

por. białor. прыяцель, chorw. prijatelj, czes. přítel, dłuż. pśijaśel, głuż. přećel, mac. пријател, ros. приятель, scs. приꙗтєль, słc. priateľ, słń. prijatelj i ukr. приятель

uwagi:

tłumaczenia:

• amharski: (1.1) ጓደኛ
• angielski: (1.1) friend; (1.2) friend
• arabski: (1.1) صديق, حميم m (1.1, 1.3) خليل m
• baskijski: (1.1) adiskide
• baszkirski: (1.1) дуҫ
• białoruski: (1.1) сябар m, сябра m
• bułgarski: (1.1) приятел m; (1.2) приятел m
• chorwacki: (1.1) prijatelj m; (1.2) prijatelj m; (1.3) prijatelj m
• czeski: (1.1) přítel m; (1.2) přítel m; (1.3) přítel m
• dolnołużycki: (1.1) pśijaśel m; (1.3) pśijaśel m
• duński: (1.1) ven w
• esperanto: (1.1) amiko
• estoński: (1.1) sõber
• fiński: (1.1) ystävä
• francuski: (1.1) ami m; (1.2) ami m; (1.3) ami m
• górnołużycki: (1.1) přećel m
• gudźarati: (1.1) મિત્ર m (mitra), દોસ્ત m (dōsta)
• hindi: (1.1) यार m, मित्र
• hiszpański: (1.1) amigo m; (1.2) amigo m
• holenderski: (1.1) vriend m; (1.3) vriend m
• ido: (1.1) amiko; (1.2) amiko
• irlandzki: (1.1) dlúthchara
• islandzki: (1.1) vinur m
• japoński: (1.1) 友達 (ともだち, tomodachi); (1.2) 友達 (ともだち, tomodachi)
• jidysz: (1.1) חבֿר m (chawer); (1.2) חבֿר m (chawer)
• kataloński: (1.1) amic m; (1.2) amic m
• kazachski: (1.1) дос
• klingoński: (1.1) jup
• koreański: (1.1) 친구
• łaciński: (1.1) amicus m
• macedoński: (1.1) пријател m
• marathi: (1.1) मित्र
• niemiecki: (1.1) Freund m; (1.2) Freund m; (1.3) Freund m
• norweski (bokmål): (1.1) venn m
• nowogrecki: (1.1) φίλος m; (1.2) φίλος m; (1.3) φίλος m
• ormiański: (1.1) բարեկամ
• pali: (1.1) mitta
• perski: (1.1) دوست
• rosyjski: (1.1) друг m, приятель m; (1.2) друг m, приятель m; (1.3) друг m, приятель m
• sanskryt: (1.1) मित्र
• suahili: (1.1) rafiki, mwenzi
• susu: (1.1) bore
• szwedzki: (1.1) vän
• tetum: (1.1) belun
• turecki: (1.1) ahbap
• tuvalu: (1.1) taugasoa
• tybetański: (1.1) གྲོགས
• ukraiński: (1.1) друг m, приятель m, товариш m
• umbundu: (1.1) ekamba
• węgierski: (1.1) barát
• włoski: (1.1) amico m

źródła: