Bazylika św. Wojciecha w Wąwolnicy

Bazylika św. Wojciecha w Wąwolnicy

nr rej. A/798 z dnia 31.01.1980
Widok od frontu
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Miejscowość	Wąwolnica
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Wojciecha w Wąwolnicy
bazylika mniejsza • nadający tytuł	od 18 lipca 2001 Jan Paweł II
Wezwanie	św. Wojciecha
Przedmioty szczególnego kultu
Cudowne wizerunki	Matka Boska Kębelska
Historia Data zakończenia budowy 1907–14
Dane świątyni Architekt Józef Pius Dziekoński? Ksawery Dionizy Drozdowski?
Położenie na mapie gminy Wąwolnica Bazylika św. Wojciecha w Wąwolnicy
Położenie na mapie Polski Bazylika św. Wojciecha w Wąwolnicy
Położenie na mapie województwa lubelskiego Bazylika św. Wojciecha w Wąwolnicy
Położenie na mapie powiatu puławskiego Bazylika św. Wojciecha w Wąwolnicy
51°17′49,78″N 22°08′39,76″E
Strona internetowa

Bazylika św. Wojciecha w Wąwolnicy – kościół neogotycki, trójnawowy, z jednowieżową fasadą, został wzniesiony w latach 1907–1914, według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego lub Ksawerego Dionizego Drozdowskiego. Godność bazyliki mniejszej kościół posiada od 2001. Pełni funkcję kościoła parafialnego. Sanktuarium Matki Bożej Kębelskiej.

Kościół gotycki z XIV wieku

Gotyckie prezbiterium w kaplicy Matki Boskiej

Położony obok nowego kościoła stary gotycki kościół św. Wojciecha zbudowany został w 2 połowie XIV wieku. Kronikarz Jan Długosz wzmiankował, że świątynię wzniesiono z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego, który był jego patronem. Kościół ten początkowo mógł być kaplicą przy istniejącym obok dworze królewskim w postaci wieży lub lokowanym tu wcześniej mieście (które przeniesiono później w obecne miejsce). Kościół ten był siedzibą jednej z dwóch parafii w mieście, którą erygowano w 1342 roku. Król Kazimierz IV Jagiellończyk przekazał swój patronat nad kościołem benedyktynom na Świętym Krzyżu. W 1603 roku dobudowano do kościoła drewnianą nawę, którą niedługo później zastąpiono murowaną o trzech przęsłach i dwoma kaplicami po bokach. Kościół został rozbudowany w stylu barokowym około 1630 roku i ozdobiony nowymi ołtarzami. W czasie Potopu szwedzkiego w latach 1655-1657 kościół został zdewastowany, lecz do końca XVII wieku świątynię odnowiono. W 1700 roku przeniesiono do kościoła XV wieczną gotycką figurę Madonny z Kębła. Po kasacie zakonu benedyktynów w 1819 roku kościół popadł w ruinę i w 1843 roku wzmiankowano, że nie posiada dachu. Wyremontowano go w 1853 roku.

W związku z budową nowego kościoła na początku XX wieku, zniszczoną już część frontową starego kościoła rozebrano, jednak zachowano jego najstarszą część średniowieczną w postaci gotyckiego prezbiterium (obecnie otynkowanego). Sklepienie jest ozdobione w stylu tzw. Renesansu lubelskiego – składa się na nie polichromowana dekoracja sztukatorska i polichromowane sklepienie kolebkowe. Sklepienie poddano renowacji konserwatorskiej w 2009 roku. W 1984 roku do gotyckiej części dobudowano od frontu nową część. Obecnie w dawnym kościele mieści się Sanktuarium Matki Boskiej Kębelskiej. Kaplica jest najstarszym zachowanym budynkiem w Wąwolnicy.

Sanktuarium Matki Boskiej Kębelskiej

Zachowane prezbiterium starego gotyckiego kościoła z XIV wieku stanowi dziś kaplicę Matki Boskiej Kębelskiej (sanktuarium maryjne), gdzie w ołtarzu znajduje się przeniesiona w 1700 roku z pobliskiego Kębła otaczana kultem gotycka figura Matki Bożej z Dzieciątkiem (zaliczana do tzw. Pięknych Madonn). Została ona koronowana 10 września 1978 roku diademami papieskimi. Była to ostatnia koronacja maryjna w Polsce przed pontyfikatem Jana Pawła II.

Neogotycka Bazylika św. Wojciecha

Kościół neogotycki został zbudowany w latach 1907–1914, według projektu Ksawerego Dionizego Drozdowskiego. Nową trójnawową świątynię wzniesiono prostopadle do starego gotyckiego kościoła, którego barokową część frontową rozebrano. W 1966 roku kościół wzbogacił się o nowa neogotycką chrzcielnicę. W 2001 roku otrzymał godność bazyliki mniejszej. W latach 2011–2012 dokonano konserwacji kościoła.

Na fasadzie kościoła znajdują się tablice:

• z 1926 roku (upamiętnia mieszkańców Wąwolnicy poległych za Ojczyznę w latach 1918–1920)
• z 1990 roku (poświęcona żołnierzom II wojny światowej oraz ofiarom nazizmu i stalinizmu)
• we wnęce w zachodniej ścianie kościoła figura patrona.

W 1984 odbyła się tu konsekracja biskupa Jana Śrutwy. W 1986 w Wąwolnicy odbył się Ogólnopolski Kongres Maryjny.

Wnętrze

• 
  Nawa główna
• 
  Ołtarz główny
• 
  Ambona
• 
  Prezbiterium w kaplicy przy kościele
• 
  Figurka Matki Boskiej Kębelskiej

Bibliografia

• Wąwolnica. Sanktuarium maryjne, Lublin 2008, ISBN 83-7270-284-5.