İrfan Özaydınlı
İrfan Özaydınlı HV.PLT.1943-45 | |
---|---|
Türkiye İçişleri Bakanı | |
Görev süresi 5 Ocak 1978 - 2 Ocak 1979 | |
Başbakan | Bülent Ecevit |
Yerine geldiği | Korkut Özal |
Yerine gelen | Hasan Fehmi Güneş |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1924 Aydın, Türkiye |
Ölüm | 1 Ağustos 1999 (75 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Karacaahmet Mezarlığı, İstanbul |
Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
Bitirdiği okul | |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | Türkiye |
Branşı | Türk Hava Kuvvetleri |
Hizmet yılları | 1943-1977 |
Rütbesi | Orgeneral |
Birimi | Hava Kuvvetleri Harekât Başkanlığı, Hava Kuvvetleri Kurmay Başkanlığı, Yüksek Askerî Şûra üyeliği |
Komutası | 4. Ana Jet Üssü, 1. Taktik Hava Kuvveti Komutanlığı |
İrfan Özaydınlı (1924, Aydın, Türkiye - 1 Ağustos 1999, İstanbul[1]), Türk asker, siyasetçi, eski Türkiye İçişleri Bakanı.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Aydın'da 1924'te dünyaya gelen Özaydınlı, ilk ve ortaöğrenimini aynı ilde bitirdikten sonra 1939 yılında Kuleli Askeri Lisesine girerek askerlik hayatına başladı. 1943 yılında Harp Okulunu bitirdikten sonra İngiltere'ye 2 yıllık pilotaj eğitimi için gitti. Türk Hava Kuvvetlerinin değişik kademelerinde, uçucu, uçuş öğretmenliği, birlik komutanlıkları görevlerinde bulundu. Napoli, NATO Airsouth Karargâhında Harp Subaylığı, İzmir 6. ATAF Harekât Plan ve Türk Kıdemli subaylığı görevlerinde bulundu. Hava Harp Akademisi ve Millî Savunma Akademisi eğitimlerini tamamladı. 1964 yılında Merzifon Ana Jet Üs komutanı iken generalliğe terfi etti. General rütbesinde, Ana Jet Üs komutanlığı, Hava Kuvvetleri Harekât Başkanlığı, Taktik Hava Kuvvet Komutanlığı, Genelkurmay Lojistik Başkanlığı, 1. Taktik Hava Kuvvet Komutanlığı, 12 Mart Muhtırası döneminde Eskişehir ve civar İller Sıkı Yönetim Komutanlığı, Hava Kuvvetleri Kurmay Başkanlığı yaptı.
1973'te orgeneral rütbesine terfi etti. 1976'da Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Emin Alpkaya'nın Lockheed rüşvet soruşturması nedeniyle istifa etmesi (5 Mart) üzerine Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na Org. İrfan Özaydınlı’nın atanması için kararname hazırlandı. Ancak Başbakan Süleyman Demirel'in, Özaydınlı'nın Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na getirilmesini onaylamaması üzerine kararname geri çekildi. 24 Nisan’da orgeneral rütbesinde olmadığı hâlde Korgeneral Cemal Engin, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na atandı. Ancak orgeneral rütbesinde bulunan Özaydınlı, atamanın iptali için dava açtı. Dava 16 Temmuz’da sonuçlandı. Askerî Yüksek İdare Mahkemesi, Korgeneral Engin’in atamasını iptal etti. Hükûmet, Özaydınlı’yı atamamakta direndi ve 23 Temmuz’da Org. Ethem Ayan Hava Kuvvetleri Komutanı oldu.[2] Özaydınlı, orgeneral rütbesi ile Yüksek Askerî Şura üyesi iken kendi isteği ile Türk Silahlı Kuvvetleri'nden ayrıldı (6 Nisan 1977).
1977 Genel Seçimleri'nde Balıkesir'den Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) milletvekili seçildi. 1978 yılında kurulan Bülent Ecevit Hükûmeti'nde İçişleri Bakanı olarak görev yaptı.[3] Aralık 1978'de meydana gelen Kahramanmaraş olaylarından sonra İçişleri Bakanlığından istifa etti. Bakanlıktan ayrıldıktan sonra 1979-1982 yıllarında NATO Kuzey Atlantik Assamblesi Türk Parlamento Heyeti Başkanlığı görevinde bulundu. 12 Eylül sabahı darbe haberini vermesi için askerler tarafından Bülent Ecevit'in evine gönderildi ve darbe haberini CHP liderine o verdi.[4]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]1 Ağustos 1999 tarihinde İstanbul'da öldü ve Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Nihal Özaydınlı ile evli olan Özaydınlı, Koç Holding eski icra başkanı, Migros Türk A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Bülend Özaydınlı ve eski Fenerbahçe Spor Kulübü Asbaşkanı ve Refsan Refrakter San. ve Tic. A.Ş.ve Pyrotek A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Murat Özaydınlı'nın babasıdır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/1999/agustos1999.htm 5 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. T.C. Başbakanlık Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü Nisan 1999 Bülteni
- ^ TSK'da sıra dışı emeklilikler 19 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Vatan, 06/08/2010
- ^ http://www.basbakanlik.gov.tr/sour.ce/index.asp?wpg=kabine&did=basbakanlik.123497 [ölü/kırık bağlantı] 42.HÜKÜMET ÜYELERİ
- ^ https://youtube.com/DDe202SS4Kk?t=1010[ölü/kırık bağlantı] [yalın URL]
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Korkut Özal |
Türkiye İçişleri Bakanı 5 Ocak 1978 - 2 Ocak 1979 |
Sonra gelen: Hasan Fehmi Güneş |
- 42. Hükûmet - 3. Ecevit Hükûmeti
- 1924 doğumlular
- 1999 yılında ölenler
- TBMM 16. dönem Balıkesir milletvekilleri
- Türkiye içişleri bakanları
- Aydın ili doğumlu siyasetçiler
- Türk Hava Kuvvetleri generalleri
- TBMM Millî Savunma Komisyonu
- TBMM Dışişleri Komisyonu
- Karacaahmet Mezarlığı'na defnedilenler
- Cumhuriyet Halk Partisi mensubu siyasetçiler
- Kuleli Askerî Lisesinde öğrenim görenler
- Kara Harp Okulunda öğrenim görenler
- Yüksek Askerî Şûra üyeleri
- Hava pilot subaylar