Jurij Danilovič

Jurij Danilovič
Jurij Danilovič
Lični podaci
Datum rođenja	(1281{{month}}{{{day}}})1281.
Datum smrti	21. novembar 1325.(1325-11-21) (43/44 god.)
Mesto smrti	Saraj,
Porodica
Roditelji	Danil Moskovski
Dinastija	Rjurikoviči
Prethodnik	Danil Moskovski
Naslednik	Ivan Kalita

Jurij Danilovič (rus. Юрий Данилович; oko 1285 — 2. novembar 1325) je bio knez Moskve od 1303. (veliki knez od 1319), veliki knez Vladimira od 1319. i knez Novgoroda od 1322.

Nasledstvo i rat

Jurij je bio najstariji sin Danila Moskovskog, kojega nasleđuje s mongolskim dopuštenjem u trenutku njegove smrti 5. marta 1303. Od njega on nasleđuje i rat protiv Andreja III čijom smrću sledeće godine se raspada Danilov savez s Mihajlom od Tvera što označava početak višedesetljetnog rata između Tvera i Moskve za veliko kneževstvo Vladimira koji nakratko završava porazom Moskve. U trenucima dok mu se prestonica 1315. godine nalazila pod opsadom Jurij putuje na dvor Zlatne horde tražeći kao verni vazal pomoć protiv „podmuklog“ neprijatelja. On u tome postaje tako uspešan da ubrzo dobija ruku Agafe kćerke tamošnjeg vladara. Kao miraz Jurij s pridružuje jedna mongolsku vojsku koja treba poslužiti za uništenje protivnika. U bici koja sledi Mihajlo od Tvera pobjeđuje mongolsku vojsku i zarobljava Jurijevu ženu. Kako je ona u zarobljeništvu uskoro umire vladar Zlatne horde na poticaj moskovskog kneza zbog toga događaja osuđuje na smrt i pogubljuje Mihajla čineći tako Jurija najmoćnijim ruskim knezom.

Omrznuti vazal

Kako bi se ta mongolska odluka dodatno pojačala 1319. godine Zlatna horda daruje zadatak Moskvi da skuplja godišnji danak od ruskih vazala koji su joj dužni isplaćivati svi tamošnji knezovi. Tim činom moskovska država doživljava svoj brzi preobražaj u veliko kneževstvo važnije od drugih sličnih. S razlogom ili ne taj novac na kraju postaje Jurijeva propast pošto ga osvetoljubivi sin Mihajla od Tvera optužuje za potkradanje Zlatne horde. U iščekivanju suđenja pred kanom Jurija ubija atentator 2. novembra 1325. Ovaj knez je tokom svoga života bio fantastično omrznut zbog svog dobrovoljnog sluganskog položaja prema Mongolima i njegovom bezrazložnom pogubljenju Konstantina kneza od Rjazanja. Niti današnji istoričari to stajalište nisu pretjerano promenili iako priznaju da bez njega Moskovsko kneževstvo nikada ne bi preraslo u Rusko carstvo jer osnovni uslov za to su bile finansije koje su neumereno ojačane skupljanjem danka za Zlatnu hordu. Nasleđivanje Juraja I nikada nije bilo dovedeno u pitanje pošto je on kao i njegov brat Ivan I imao neupitnu podršku 300.000 mongolskih vojnika Zlatne horde.

Porodično stablo

16. Vsevold III

8. Jaroslav II Vsevolodovič

17. Marija Švarnovna

4. Aleksandar Nevski

9. Rostislava Mstislavna Smolenskaja

2. Danil Moskovski

10. Bračislav Vasilkovič

5. Aleksandra Bračislavna

1. Jurij Danilovič

Literatura

• Jelačić, Aleksej (1929). Istorija Rusije. Beograd: Srpska književna zadruga. 
• Miljukov, Pavel (1939). Istorija Rusije. Beograd: Narodna kultura.