101 Reykjavik (film)
Gatunek | |
---|---|
Rok produkcji | |
Data premiery |
1 czerwca 2000 |
Kraj produkcji | |
Język | |
Czas trwania |
88 minut |
Reżyseria | |
Scenariusz |
Hallgrímur Helgason, Baltasar Kormákur |
Główne role |
Hilmir Snær Guðnason, Hanna María Karlsdóttir, Victoria Abril |
Muzyka | |
Zdjęcia | |
Montaż | |
Produkcja | |
Dystrybucja | |
Nagrody | |
na MFF w Toronto, nagroda FIPRESCI |
101 Reykjavik (isl. 101 Reykjavík ⓘ) – islandzki film komediowy z 2000 w reżyserii Baltasara Kormákura, zrealizowany w koprodukcji międzynarodowej. Scenariusz filmu powstał na podstawie wydanej w 1996 powieści islandzkiego pisarza Hallgrímura Helgasona, pod tym samym tytułem[1], nominowanej w 1998 roku do Nagrody literackiej Rady Nordyckiej[2]. Filmowa wersja również cieszyła się dużą popularnością i przyniosła twórcom uznanie i liczne nagrody.
W Polsce film był prezentowany po raz pierwszy podczas Warszawskiego Festiwalu Filmowego w 2000 roku, gdzie otrzymał drugą nagrodę publiczności[2]. Rok później 19 października 2001 wszedł do rozpowszechniania i był pierwszą produkcją islandzką, która trafiła do polskich kin[3]. Filmowi towarzyszyło wydawnictwo płytowe z muzyką do filmu autorstwa Damona Albarna (Blur, Gorillaz), Gus Gus i Einara Örn Benediktssona (były lider zespołu The Sugarcubes).
Osobny artykuł:Tytułowy numer 101 to kod pocztowy centrum, najstarszej części i hipsterskiej dzielnicy[4] Reykjavíku. Tam rozgrywa się akcja i tam też film został nakręcony.
Fabuła
[edytuj | edytuj kod]Reykjavík to mikrokosmos Hlynura (Hilmir Snær Guðnason), głównej postaci filmu. Nie ma żadnego celu w życiu i poza ten mały świat zupełnie nie ma zamiaru wychodzić. Hlynur to w zasadzie antybohater: 33-letni obibok, wieczny młodzieniec mieszkający z matką (Hanna María Karlsdóttir), żyjący z zasiłku i darmowych posiłków na koszt państwa. W domu jeżeli akurat nie awanturuje się, to ogląda telewizję lub porno strony w Internecie. Wieczorami wałęsa się po pubach, podrywa dziewczyny lub pokątnie bierze narkotyki z kumplami. Nie ma zamiaru ani dorastać, ani rezygnować z tak wygodnego bytu.
Sytuacja zmienia się, gdy jego matkę odwiedza jej przyjaciółka Lola, hiszpańska nauczycielka tańca flamenco (w tej roli Victoria Abril, aktorka Pedro Almodóvara). Życie samo pociągnie Hlynura w pogmatwane seksualno-rodzinne sytuacje. Najpierw czeka go nieplanowana ciąża ze znajomą dziewczyną i jej żądania odpowiedzialnej postawy. A tymczasem zafascynowała go Lola, która również spodziewa się z nim dziecka. Ten związek mógłby go zainteresować, gdyby nie to, że kobieta ta okazuje się partnerką jego matki, która właśnie przechodzi swój późny coming out jako lesbijka.
Lola i matka Hlynura, jako para, adoptują dziecko. "Na tle rozbuchanego nocnego życia Reykjawiku, ta błazeńska, czarna komedia przygląda się otwarcie nieodpartemu, pogmatwanemu i często bardzo zabawnemu, seksualnemu uniwersum swego antybohatera"[5].
Motyw wiecznego chłopca
[edytuj | edytuj kod]Życiowym credo głównego bohatera jest nicnierobienie, cyniczna postawa wobec historii i tradycji oraz powierzchowne podejście do budowania relacji z kobietami, co jest ilustracją archetypu wiecznego chłopca. Znajdujący się blisko domu pub stanowi dla niego niszę pozwalającą na zaspokajanie hedonistycznych potrzeb upijania się i kontaktów seksualnych[6]. Brakowi umiejętności budowania trwałych relacji z kobietami przeciwstawiany jest sposób ukazania płci pięknej jako górującej zarówno emocjonalnie jak i intelektualnie nad mężczyznami. Słabości charakteru Hlynura wyjaśniane są w filmie za pomocą retrospekcji, ukazujących jego złe relacje z ojcem[7]. Wobec bylejakości swojego życia próbuje targnąć się na swoje życie, ale jego „męska” decyzja także kończy się farsą. Natomiast zostanie biologicznym ojcem zmienia jego życie jedynie o tyle, że w końcu znajduje pracę, bowiem dziecko wychowują jego matka wraz z jej partnerką[8].
Obsada
[edytuj | edytuj kod]
|
|
Znaczenie filmu
[edytuj | edytuj kod]Poza Islandią film został odebrany jako zamanifestowanie braku umiejętności wejścia w dorosłość przez przedstawicieli pokolenia X[4]. W porównaniu z powieścią Helgasona, jej ekranizacja jest ugrzecznioną wersją, zawierającą jednak sporo ironii, uwidaczniającej się między innymi w sposobie konstruowania opowieści na zasadzie kontrastu wypowiedzi narratora i towarzyszących im scen[9]. Ironicznie ukazany jest też wątek feministyczny – matriarchalna postać Kobiety-Góry, której mit stworzyli islandzcy romantycy, potraktowana jest zarówno jako dawczyni życia, jak i prostytutka[10]. Treść filmu, a także obsadzenie występującej w produkcjach Almodóvara Victorii Abril w roli hiszpańskiej nauczycielki flamenco i zarazem lesbijki wprowadza do filmu spojrzenie z zewnątrz na kulturę Islandii oraz umieszcza kinematografię tego kraju w europejskich kontekstach[11]. Film oraz książka doprowadziły do powstania wizerunku Islandii jako miejsca imprez klubowych, a w konsekwencji do pojawienia się zjawiska „dzikich weekendów w Reykjaviku”[12].
Nagrody i nominacje
[edytuj | edytuj kod]- 2000:
- nagroda Edda w Reykjavíku
- nagroda dla Baltasara Kormákura za najlepszy scenariusz
- nagroda dla Kjartana Kjartanssona za najlepszy dźwięk (również do 3 innych filmów)
- nominacja dla Hilmira Snæra Guðnasona w kategorii aktor roku
- nominacja dla Victorii Abril w kategorii aktorka roku
- nominacja dla Hanny Maríi Karlsdóttir w kategorii aktorka roku
- nominacja dla Baltasara Kormákura i Ingvara Þórðarsona w kategorii film roku
- nominacja dla Baltasara Kormákura w kategorii reżyser roku
- nominacja dla Baltasara Kormákura do Europejskiej Nagrody Filmowej w kategorii Europejskie odkrycie roku – Prix Fassbinder
- nagroda festiwalowa dla Baltasara Kormákura podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Toronto w sekcji "Odkrycia"
- nominacja dla Petera Steugera do Złotej Żaby na Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Camerimage
- Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno
- nagroda młodego jury Euro<26 dla Baltasara Kormákura
- nominacja do Złotego Leoparda dla Baltasara Kormákura
- nagroda ekumenicznego jury dla Baltasara Kormákura podczas Nordyckich Dni Filmowych w Lubece (Lübeck Nordic Film Days)
- nagroda FIPRESCI dla Baltasara Kormákura podczas Festiwalu Filmowego w Salonikach
- nagroda Edda w Reykjavíku
- 2001
- nominacja do Golden Precolumbian Circle dla Baltasara Kormákura w kategorii najlepszy film podczas Festiwalu Filmowego w Bogocie
- nominacja dla Baltasara Kormákura w kategorii najlepszy film podczas Międzynarodowego Festiwalu Niezależnego Kina w Buenos Aires (Buenos Aires International Festival of Independent Cinema)
- nagroda Big Golden Arena dla Baltasara Kormákura w kategorii najlepszy film europejski podczas Festiwalu Filmowego w Pula
- nagroda wielkiego jury dla Baltasara Kormákura podczas Rouen Nordic Film Festival
- nagroda Gruzińskiego Związku Filmowców dla Baltasara Kormákura podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Tbilisi
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Helgason Hallgrimur 101 Reykjavik, polskie wydanie wyd. Świat Literacki, Izabelin 2001, ISBN 83-88612-08-5, tłumaczenie Jacek Godek
- ↑ a b Recenzja polskiego wydania książki w serwisie Wirtualna Polska. ksiazki.wp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-13)]., dostęp 2008-09-24
- ↑ Michał Sikorski recenzja filmu w serwisie www.islandia.org.pl, dostęp 2008-09-24
- ↑ a b Konefał 2016 ↓, s. 208.
- ↑ Z opisu polskiego dystrybutora filmu. tantra.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-13)]., [dostęp:26.09.2008]
- ↑ Konefał 2016 ↓, s. 208-209.
- ↑ Konefał 2016 ↓, s. 210-212.
- ↑ Konefał 2016 ↓, s. 212.
- ↑ Konefał 2016 ↓, s. 205.
- ↑ Konefał 2016 ↓, s. 211.
- ↑ Konefał 2016 ↓, s. 231.
- ↑ Konefał 2016 ↓, s. 204-205.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Sebastian Jakub Konefał: Kino Islandii. Tradycja i ponowoczesność. Gdańsk: Wydawnictwo w Podwórku, 2016. ISBN 978-83-64134-14-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Plakat
- 101 Reykjavik w bazie IMDb (ang.)
- 101 Reykjavik w bazie Filmweb
Opinie krytyków
[edytuj | edytuj kod]- Ewelina Nasiadko: Gorący kawałek z mroźnej Islandii. Filmweb.pl. [dostęp 2008-09-29].
- Cezary Polak: "101 Reykjavik", reż. Baltasar Kormakur, Islandia 2000. Gazeta.pl, 25.10.2001. [dostęp 2008-09-29].
- Adaptacje filmowe powstałe w koprodukcji
- Duńskie komedie romantyczne
- Duńskie filmy z 2000 roku
- Filmy komediowe o tematyce LGBT
- Filmy w reżyserii Baltasara Kormákura
- Francuskie komedie romantyczne
- Francuskie filmy z 2000 roku
- Islandzkie filmy komediowe
- Islandzkie filmy z 2000 roku
- Niemieckie komedie romantyczne
- Niemieckie filmy z 2000 roku
- Norweskie komedie romantyczne
- Norweskie filmy z 2000 roku