Naar inhoud springen

Tsjchorotskoe (gemeente)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Tsjchorotskoe
ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
Gemeente in Georgië Vlag van Georgië
Vlag van Tsjchorotskoe
Wapen van Tsjchorotskoe
Locatie in Georgië
Kaart van Tsjchorotskoe
Geografie
Regio Samegrelo-Zemo Svaneti
Hoofdplaats Tsjchorotskoe
Oppervlakte 619.4 km² [1]
Hoogste punt Tsjitagvala (3226 m)
Coördinaten 42° 31' NB, 42° 8' OL
Bevolking
Inwoners (2024) 20.506 [2]
(33,1 inw./km²)
Etniciteit (2014) Georgisch (99,7%)
Religie (2014) Georgisch-Orthodox (99,0%)
Bestuur
Burgemeester Dato Gogoea (2021-)
Overige informatie
Tijdzone UTC+4
Website www.chkhorotsku.gov.ge
Tsjchorotskoe in Samegrelo-Zemo Svaneti
Tsjchorotskoe (Samegrelo-Zemo Svaneti)
Tsjchorotskoe
Foto's
Zicht op Tsjchorotskoe
Zicht op Tsjchorotskoe
Portaal  Portaalicoon   Georgië

Tsjchorotskoe (Georgisch: ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი, Tsjchorotskoes moenitsipaliteti) is een gemeente in het noordwesten van Georgië met bijna 21.000 inwoners (2023), gelegen in de regio Samegrelo-Zemo Svaneti. De gelijknamige stad is het bestuurlijk centrum. De gemeente heeft een oppervlakte van 619,4 km² en ligt langs de zuidrand van de Grote Kaukasus bergketen, meer specifiek het Egrisigebergte, waar deze overgaat in het Colchis-laagland. De gemeente ligt in de historische regio Mingrelië, ook wel Samegrelo genoemd.

Na het uiteenvallen van het Koninkrijk Georgië in de 15e eeuw lag het gebied van Tsjchorotskoe in het vorstendom Mingrelië (of ook wel Odisji en Samegrelo) en stond het onder de heerschappij van de adellijke Dadiani-familie. Het werd eeuwenlang feitelijk gedomineerd door het Ottomaanse Rijk, maar vanaf de 18e eeuw verloren zij het gezag. Toen het keizerrijk Rusland in 1810 overging tot de annexatie van West-Georgië werd de Russische bestuurlijke indeling langzamerhand ingevoerd die de basis legde voor de hedendaagse indeling.

In het Russisch Rijk

[bewerken | brontekst bewerken]
Oejezd Zoegdidi met district Tsalendzjicha (II, middenboven).

In 1867 werd Mingrelië volledig geannexeerd door het Russisch Rijk en werd het opgenomen in het gouvernement Koetais. Daarbinnen werd het oejezd Zoegdidi opgericht.[3] Het oejezd, ook wel mazra genoemd in het Georgisch, omvatte het gebied van de hedendaagse gemeenten Zoegdidi, Tsalendzjicha, Tsjchorotskoe en het grootste deel van Chobi.[4]

Het oejezd was onderverdeeld in drie districten, zogeheten oetsjastoks, waaronder het oetsjastok Tsalendzjicha (Цаленджихскій участокъ, Tsalendzjichskiy oetsjastok), waar het gebied van Tsjchorotskoe onder viel. In 1886 had dit district in totaal 41.950 inwoners, 40% van alle inwoners van het oejezd Zoegdidi.[5]

Moderne district

[bewerken | brontekst bewerken]

Bij de bestuurlijke herindelingen van de Sovjet-Unie werd in 1930 het rajon (district) Tsjchorotskoe opgericht, dat in oppervlak overeenkomt met de hedendaagse gemeente. In het onafhankelijke Georgië werd het district Tsalendzjicha in 1995 onderdeel van de nieuw opgerichte regio (mchare) Samegrelo-Zemo Svaneti en in 2006 werd het district omgevormd naar een gemeente (municipaliteit), waarbij het dezelfde omvang behield.[6]

Tsjchorotskoe grenst aan in totaal zeven verschillende gemeentes. In het westen ligt de gemeente Tsalendzjicha, in het noorden Mestia en Lentechi (regio Ratsja-Letsjchoemi en Kvemo Svaneti) en in het oosten de gemeente Martvili. De zuidelijke punt van Tsjchorotskoe grenst aan drie gemeentes: Senaki, Chobi en Zoegdidi.

Egrisigebergte

[bewerken | brontekst bewerken]

Het noorden van de gemeente Tsjchorotskoe ligt in het Egrisigebergte, een subgebergte van de Grote Kaukasus, terwijl het zuidelijke deel in het Colchis-laagland ligt. De hoogste berg van het Egrisigebergte, de Tsjitagvala (Georgisch: ჭითაგვალა) met een top 3.226 meter boven zeeniveau, ligt op de gemeentegrens met Tsalendzjicha.[7] De noordgrens van Tsjchorotskoe loopt over de bergkam van dit gebergte.

De geografie van de langwerpige gemeente wordt verder bepaald door de rivieren die vanuit het gebergte in zuidelijke richting door de gemeente stromen, waarvan de Chobi (Chobistschali) de belangrijkste is.

Begin 2024 telde de gemeente Tsjchorotskoe 20.506 inwoners,[2] een daling van 8% ten opzichte van de volkstelling van 2014. Het aantal inwoners in de hoofdplaats Tsjchorotskoe daalde met 22%.

Bevolkingsontwikkeling van de gemeente Tsjchorotskoe
1897 1923 1939 1959 1970 1979 1989 2002[8] 2014 2020 2024
Gemeente Tsjchorotskoe - - 28.578 Gedaald 27.647 Gestegen 30.784 Gestegen 31.404 Gedaald 29.840 Gestegen 30.124 Gedaald 22.309 Gedaald 21.490 Gedaald 20.506
Tsjchorotskoe - 989 Gestegen 1.640 Gestegen 2.383 Gestegen 2.963 Gestegen 3.500 Gestegen 4.770 Gestegen 5.040 Gedaald 3.141 Gedaald 2.794 Gedaald 2.452
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden.[9][10][11][5] Noot:[8]

Etniciteit en religie

[bewerken | brontekst bewerken]
Otsindale kerk

De bevolking van Tsjchorotskoe was volgens de volkstelling van 2014 praktisch mono-etnisch Georgisch (99,7%) met enkele tientallen Russen als voornaamste etnische minderheid.[13] Volgens dezelfde volkstelling was 99,0% van de bevolking Georgisch-Orthodox. De enige geloofsminderheden waren enkele tientallen moslims (0,2%) en jehova's (0,2%).[14]

Administratieve onderverdeling

[bewerken | brontekst bewerken]
Lugela-vallei in het Egrisigebergte.

De gemeente Tsjchorotskoe is administratief onderverdeeld in 13 gemeenschappen (თემი, temi) met in totaal 30 dorpen (სოფელი, sopeli) en één stad, het bestuurlijk centrum Tsjchorotskoe.[1]

De gemeenteraad van Tsjchorotskoe (Georgisch: საკრებულო, sakreboelo) is het vertegenwoordigend orgaan dat elke vier jaar via een gemengd kiesstelsel wordt gekozen. Deze bestaat sinds 2021 uit 27 leden: 18 leden worden via een proportionele lijststem gekozen en 9 leden worden gekozen door middel van een districtenstelsel.[15] In 2017 was de verhouding 15 proportioneel om 13 districtszetels.

Bij de gemeentelijke verkiezingen van oktober 2021 werd Dato Gogoea van Georgische Droom met 50,9% van de stemmen in een tweede ronde tegenover een kandidaat van de Verenigde Nationale Beweging herkozen tot burgemeester. De negen districtszetels zijn naar kandidaten van Georgische Droom (5), Voor Georgië (3) en Verenigde Nationale Beweging (1) gegaan. De Georgische Droom behaalde de meeste proportionele stemmen (33,4%), gevolgd door Verenigde Nationale Beweging (32,5%), Voor Georgië (23,3%) en Lelo (3,3%). Negen partijen haalden de kiesdrempel van 3% niet.[16][17]

Tsjchorotskoe was een van de slechts zeven gemeenten waar de heersende Georgische Droom partij geen meerderheid wist te behalen. Na verschillende pogingen werden de oppositiepartijen UNM, Voor Georgië en Lelo het eens over een voorzitter van de Sakrebulo. Volgens Voor Georgië betekent dat echter niet dat zij daarmee een coalitie hebben gevormd met de andere partijen.[18][19]

Samenstelling Sakrebulo (zetels per partij)
Partij 2017[20] 2021[21]
  Georgische Droom (GD) 20 12
  Verenigde Nationale Beweging (UNM) 4 7
  Voor Georgië 7
  Lelo voor Georgië 1
  Sjenedi Beweging 2
  Europees Georgië (EG) 1
  Alliantie van Patriotten (AP) 1
Totaal 28 27
Nationale weg Sh6 door Moechoeri.

Door de ligging in het Colchis laagland is Tsjchorotskoe goed aangesloten op het regionale wegennetwerk. Het centrum Tsjchorotskoe is een kruispunt van regionale hoofdwegen, in voornamelijk noord-zuid richting zoals de nationale route Sh6 uit Senaki, Sh84 uit Zoegdidi en de Sh85 uit Martvili. Tevens verbindt de Sh87 de gemeente met Chobi. De dichtstbijzijnde spoorwegstations zijn in Zoegdidi en Senaki en er zijn geen burgervliegvelden in de nabijheid.

[bewerken | brontekst bewerken]
  • (ka) Website gemeente Tsjchorotskoe
Zie de categorie Chkhorotsqu Municipality van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.