დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)
 | ||||
| სრული სახელი | საფეხბურთო კლუბი „დინამო“ თბილისი | |||
|---|---|---|---|---|
| მეტსახელი | ლურჯ-თეთრები | |||
| დაარსდა | 1925 წლის შემოდგომაზე | |||
| სტადიონი |
ბორის პაიჭაძის სახელობის დინამო არენა თბილისი, საქართველო (ტევადობა: 55 000) | |||
| პრეზიდენტი |
 რომან ფიფია | |||
| მწვრთნელი |
 ფერდინანდ ფელდჰოფერი | |||
| ლიგა | ეროვნული ლიგა | |||
| 2023 | მე-2 | |||
| საიტი | ოფიციალური საიტი | |||
| ||||
„დინამო“ თბილისი — ქართული საფეხბურთო კლუბი ქალაქ თბილისიდან. საქართველოს ეროვნული ლიგის უცვლელი მონაწილე, ყველაზე ტიტულოვანი საფეხბურთო კლუბი ქართული ფეხბურთის ისტორიაში და ერთ-ერთი საუკეთესო გუნდი საბჭოთა კავშირის არსებობის პერიოდში. საბჭოთა კავშირის ორგზის ჩემპიონი, ხუთგზის ვიცე-ჩემპიონი და ცამეტგზის ბრინჯაოს პრიზიორი, საბჭოთა კავშირის თასის ორგზის მფლობელი და ექვსგზის ფინალისტი, ევროპის თასების მფლობელთა თასის მფლობელი (1981). საქართველოს ჩვიდმეტგზის ჩემპიონი და შვიდგზის ვიცე-ჩემპიონი, საქართველოს თასის ცამეტგზის მფლობელი და ორგზის ფინალისტი, საქართველოს სუპერთასის შვიდგზის მფლობელი და სამგზის ფინალისტი.
კლუბის ყველაზე დიდ მიღწევად დღემდე რჩება 1981 წელს ევროპის თასების მფლობელთა თასის მოპოვება. ამ გათამაშების ფინალში თბილისის „დინამომ“ იენის „კარლ ცაისი“ დაამარცხა ანგარიშით — 2–1.
კლუბს თავის ისტორიაში შთამბეჭდავი გამარჯვებები აქვს მოპოვებული ევროპული ფეხბურთის გრანდებთან. მათ შორის აღსანიშნავია ინგლისური „ლივერპულის“,[1][2] „ვესტ ჰემის“,[3][4] უელსის „კარდიფ სიტის“,[5] ნიდერლანდების „ფეიენოორდის“, იტალიის „ნაპოლისა“ და „ინტერის“ დამარცხება.
„დინამოს“ შემადგენლობაში გამოდიოდნენ ისეთი ცნობილი ფეხბურთელები, როგორებიც არიან ბორის პაიჭაძე,[კომ. 1] გაიოზ ჯეჯელავა, ავთანდილ ღოღობერიძე, სლავა მეტრეველი, მიხეილ მესხი,[კომ. 2] მანუჩარ მაჩაიძე, ვიტალი დარასელია, ვლადიმერ გუცაევი, დავით ყიფიანი,[კომ. 3][6] რამაზ შენგელია,[კომ. 4][7] ალექსანდრე ჩივაძე და სხვები. მათგან რამაზ შენგელია ორჯერ იყო დასახელებული საბჭოთა კავშირის საუკეთესო ფეხბურთელად (1978, 1981),[8] ხოლო თითო-თითოჯერ დავით ყიფიანი (1977)[9] და ალექსანდრე ჩივაძე (1980).
1990 წლიდან კლუბმა დაასრულა საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატებში ასპარეზობა და მას შემდეგ უცვლელად მონაწილეობს საქართველოს ეროვნული ლიგის პირველობაზე. ამ პერიოდისათვის „დინამოს“ სახელი გადაერქვა და „იბერია“ ეწოდა, თუმცა ამ სახელის არაპოპულარობის გამო თავდაპირველი სახელი დაუბრუნდა და დღემდე ამ სახელით აგრძელებს მოღვაწეობას.
ისტორია
1920-იანები
_%26_Dinamo_Tbilisi_(05.02.1926).jpg)
თბილისის „დინამოს“ ისტორია 1925 წლის შემოდგომიდან იღებს სათავეს, როცა თბილისში, სპორტსაზოგადოება „დინამოს“ ხელმძღვანელებმა საფეხბურთო გუნდის ჩამოყალიბება გადაწყვიტეს — ფეხბურთი იმ წლებში სულ უფრო და უფრო პოპულარული ხდებოდა.
თბილისის „დინამომ“ ისტორიაში პირველი შეხვედრა 1926 წლის 6 იანვარს ჩაატარა ბაქოელ თანაკლუბელებთან. შედარებით გამოცდილმა მეტოქემ დიდ ასპარეზზე პირველად გასულ „დინამოს“ მინიმალური ანგარიშით – 1–0 მოუგო. 3 დღის შემდეგ „დინამომ“ ბაქოს მეორე კლუბს „პროგრესს“ უმასპინძლა და ამჯერად იოლად დაამარცხა მოწინააღმდეგე — 3–0.
ახალშექმნილი გუნდი თავიდან ქალაქის პირველობაზე მეორე ჯგუფში გამოდიოდა, სადაც წარმატებასაც მიაღწა — ფინალში დაამარცხა „არსრაიონის“ ძლიერი გუნდი. ამ გამარჯვებით „დინამოს“ ფეხბურთელებმა პირველ ჯგუფში გამოსვლის უფლება მოიპოვეს. სწორედ ამის შემდეგ დაიწყო საზოგადოების ხელმძღვანელობამ გუნდის გაძლიერება, მისი შევსება ახალგაზრდა, ნიჭიერი ფეხბურთელებით. გუნდში ჩარიცხეს ა. ფოჩხუა, ნ. ქოიავა, ასირ გალპერინი, ანდრო ჟორდანია, ვ. ამკობაძე, ნ. ბლანკმანი, ა. გონელი, ვ. ცომაია, გ. თედეევი, დ. ქსენოფონტოვი, ვ. შებოლდაევი და სხვები. მათ მალე შეემატა რესპუბლიკაში უძლიერესი ბათუმელ მოთამაშეთა ჯგუფი. დინამოელთა პირველი კაპიტანი ანდრო ჟორდანია იყო.
ამ საზოგადოების მესვეურთა სერიოზულ მიდგომას ფეხბურთისადმი მოწმობდა ის, რომ 1927 წელს შეიქმნა „დინამოს“ ჭაბუკთა გუნდი. სწორედ აქ დაიწყეს თავიანთი სახელოვანი სპორტული გზა გამოჩენილმა ფეხბურთელებმა დოროხოვმა, შავგულიძემ, მინაევმა, ბერძენიშვილმა და სხვებმა. დინამოელებმა ასევე პირველად იზრუნეს საკუთარი კეთილმოწყობილი სპორტული ბაზის შექმნისთვისაც. 1927 წელს დაიწყო სტადიონის მშენებლობა ქალაქის ცენტრში (მაშინდელ პლეხანოვის გამზირზე), ხოლო რვა წლის შემდეგ უკვე მზად იყო 30 000 ადგილიანი დინამოს სტადიონი, რომელიც იმ დროისათვის საბჭოთა კავშირის ერთ-ერთი უდიდესი და ულამაზესი სტადიონი იყო.
1926 წლის აგვისტოში დინამოელებმა ერთთვიანი ტურნე მოაწყვეს რუსეთის ფედერაციისა და უკრაინის ქალაქებში, სადაც 18 შეხვედრა გამართეს. ტურნე წარმატებული გამოდგა.[10]
1930-იანები
_FC_Dinamo_Tbilisi_Forward_(1936%E2%80%931951).jpg)
1936 წლის შემოდგომაზე თბილისელები საბჭოთა კავშირის რიგით მეორე, „დინამოსთვის“ კი პირველ ჩემპიონატში ჩაებნენ. თბილისის „დინამომ“ საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო პირველობაზე ასპარეზობის მანძილზე, საერთო ჯამში 1424 შეხვედრა ჩაატარა.
საკავშირო ჩემპიონატების ფარგლებში გამართული 1424 კალენდარული მატჩიდან დინამოელთა პირველი შეხვედრა 1936 წლის 7 სექტემბერს, თბილისში, „დინამოს“ სტადიონზე შედგა. მასპინძლები კიევის „დინამოს“ დაუპირისპირდნენ. შეხვედრას 10 ათასი ფეხბურთის გულშემატკივარი დაესწრო. ანგარიში მატჩის მე-3 წუთზე კიეველებმა გახსნეს, ბურთი სტუმართა ფორვარდმა შჩეგოცკიმ გაიტანა — 0–1. მე-17 წუთზე თბილისელთა თავდამსხმელი ნიკოლოზ სომოვი ანგარიშის გაქვითვას ახერხებს — 1–1. პირველი ტაიმის მიწურულს ბორის პაიჭაძეს ზუსტი დარტყმით წინ გაყავს თავისი გუნდი — 2–1. თუმცა შეხვედრის დამთავრებამდე სამიოდე წუთით ადრე კიეველთა ნახევარმცველი ვლადიმერ გრებერი ანგარიშს ათანაბრებს და მატჩიც ფრედ — 2–2 მთავრდება.[კომ. 5][11]
პირველი გამარჯვება „დინამომ“ თვრამეტი დღის შემდეგ, 25 სექტემბერს, მეორე ტურში თბილისში მოსკოვის „სპარტაკთან“ მოიპოვა. მიხეილ ბერძენიშვილის ერთადერთმა გოლმა თამაშის ბედი დინამოელთა სასარგებლოდ გადაწყვიტა.
სადებიუტო სეზონში „დინამომ“ საბოლოოდ მესამე საპრიზო ადგილი დაიკავა — ლენინგრადის „კრასნაია ზარიასთან“ 2–3 მარცხმა თბილისელებს ჩემპიონის ტიტულის მოპოვების შანსი მოუსპო.
იმავე 1936 წელს ქართველმა ფეხბურთელებმა საბჭოთა კავშირის თასის პირველი გათამაშების მეოთხედფინალში, მოსკოვში ადგილობრივ „სპარტაკს“ 6–3 მოუგეს. ამ გუნდების პირველი დაპირისპირება, 16 აგვისტოს, ფრედ 3–3 დასრულდა. გამარჯვებულის გასარკვევად 4 დღის შემდეგ, მეტოქეები მეორედ წარდგნენ ერთმანეთის პირისპირ. კვლავ 3–3. დამატებით დროში თბილისელებს სამი უპასუხო ბურთი გააქვთ, საბოლოოდ კი 6–3.
1936 წელს „დინამო“ თასის გათამაშების ფინალში გავიდა, თუმცა გადამწყვეტ შეხვედრაში მოსკოვის „ლოკომოტივთან“ 0–2 მარცხდება.
საერთოდ, 30-იანი წლების მეორე ნახევარში თბილისის „დინამო“ საბჭოთა კავშირის ერთ-ერთ უძლიერეს კლუბად ჩამოყალიბდა. გუნდი ორჯერ გახდა ქვეყნის ვიცე-ჩემპიონი, ერთხელ ბრინჯაოს მედალს დაეუფლა, ორჯერ თასის ფინალში გავიდა.
1937 წელს თბილისის „დინამომ“ ისტორიაში პირველი საერთაშორისო მატჩი ჩაატარა — საბჭოეთს ბასკ ფეხბურთელთა ნაკრები ესტუმრა. „დინამო“ ესპანელ მოთამაშეებს თბილისში 24 ივლისს დაუხვდა. იმ დროისათვის უფრო თანამედროვე ფეხბურთის მიმდევარმა ბასკებმა 2–0 გაიმარჯვეს.[12]
1940-იანები
1941 წელს მეორე მსოფლიო ომის დაწყებამ საკავშირო ჩემპიონატებზეც იმოქმედა — 1941 წლის ჩემპიონატი შუაში შეწყდა, მაშინ როდესაც თბილისისა და მოსკოვის დინამოელები გათამაშებას ლიდერობდნენ.
საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატების განახლებამდე, 1944 წელს თბილისის „დინამო“ პირველ საზღვარგარეთულ ტურნეში გაემგზავრა — ქართველ ფეხბურთელებს ირანმა უმასპინძლა.
1944 წლის ოქტომბერში თბილისის „დინამომ“ ირანის დედაქალაქ თეირანში ორი შეხვედრა ჩაატარა — 20 ოქტომბერს ირანის ეროვნული ნაკრები დაამარცხა 5–1, ერთ კვირაში კი თეირანის ნაკრებსაც სძლია — 4–0.
1945 წელს საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატი განახლდა. მიუხედავად იმისა, რომ ომის გამო დაკარგულმა წლებმა კლუბზე დიდი ზეგავლენა მოახდინა, „დინამო“ კვლავაც ლიდერთა შორის დარჩა.
თბილისელთა შორის გამოჩნდნენ ახალი ლიდერები: გაიოზ ჯეჯელავა, ნიაზ ძიაპშპა, ანდრეი ზაზროევი, ვლადიმერ ელოშვილი, ავთანდილ ჭკუასელი, ვლადიმერ მარღანია, გიორგი ანთაძე და ა.შ.
1950-იანები
სწორედ იმ წლებში გახდა დინამოელი ავთანდილ ღოღობერიძე, ფეხბურთელი, რომელიც დღემდე „დინამოს“ მრავალგზის რეკორდსმენია.
ავთანდილ ღოღობერიძე თბილისის „დინამოში“ 14 წელი თამაშობდა, საკავშირო ჩემპიონატებში 341 შეხვედრა ჩაატარა და გაიტანა 127 გოლი. 1953 წელს თბილისის „დინამო“ ახლოს იყო ჩემპიონის ტიტულთან, მაგრამ საქმეში ზემდგომი ორგანოები ჩაერივნენ, ქართველ ფეხბურთელებს მოგებული შეხვედრის გადათამაშება უბრძანეს და ტენდენციური მსაჯობის წყალობით „დინამოს“ ოქროს მედლები დააკარგვინეს.
საბოლოოდ „დინამო“ ვიცე-ჩემპიონობას დასჯერდა. მომდევნო სეზონიდან კი კლუბის ისტორიაში პირველი კრიზისული პერიოდი იწყება — 1954 წლიდან 1958 წლის ჩათვლით „დინამო“ მეშვიდე ადგილზე მაღლა ასვლას ვერ ახერხებს. იმ წლებში გუნდის შემადგენლობაში ახალი ფეხბურთელები გამოჩნდნენ, რომლებმაც საბოლო ჯამში კლუბს 1964 წელს პირველი ჩემპიონის ტიტული მოუტანეს: შოთა იამანიძემ, ვლადიმერ ბარქაიამ, სერგო კოტრიკაძემ, მიხეილ მესხმა, ბორის სიჭინავამ, გურამ პეტრიაშვილმა, ზაურ კალოევმა, ჯემალ ზეინკლიშვილმა და სხვებმა ქართული საკლუბო ფეხბურთის ფლაგმანის თეთრ-ლურჯი მაისური „დინამოსათვის“ წარუმატებელ წლებში მოირგეს.[13]
1960-იანები
1964 წელს „დინამო“ საბჭოთა კავშირის ჩემპიონი ხდება — შესანიშნავი რუსი სპეციალისტის, გავრილ კაჩალინის გაწვრთნილმა „დინამომ“ ჩემპიონატში მოსკოვის „ტორპედოსთან“ ერთად თანაბარი ქულები დააგროვა, რამაც გუნდს უფლება მისცა დამატებით შეხვედრაში ჩემპიონის ტიტულის მოსაპოვებლად ებრძოლა.
საბჭოთა კავშირის ფეხბურთის ფედერაციის გადაწყვეტილებით, 1964 წლის 18 ნოემბერს ტაშკენტში გადამწყვეტი შეხვედრა დაინიშნა. „ოქროს მატჩში“ კიდევ ერთხელ გამოჩნდა ქართველ ფეხბურთელთა მაღალი ოსტატობა — „დინამომ“ „ტორპედო“ 4–1 დაამარცხა, არადა თავიდან აგებდა კიდეც. ქართველთაგან გოლები ილია დათუნაშვილმა (ორი), მიხეილ მესხმა და სლავა მეტრეველმა გაიტანეს. „დინამო“ საბჭოთა ფეხბურთის ოლიმპი პირველად დაიპყრო.[კომ. 6]
60-იანი წლების მეორე ნახევარსა და 70-იანი წლების პირველ ნახევარში „დინამოს“ რიგებში ბრწყინავდნენ სიცოცხლეშივე ლეგენდად ქცეული მიხეილ მესხი, სლავა მეტრეველი, საბჭოთა კავშირის ეროვნული ნაკრების კაპიტანი მურთაზ ხურცილავა, რევაზ ძოძუაშვილი, კახი ასათიანი, გოჩა გავაშელი, გურამ პეტრიაშვილი, ფირუზ კანთელაძე, გივი და ლევან ნოდიები და ა.შ.[14]
1970-იანები
.jpg)
სწორედ 70-იანი წლების დასაწყისში მოვიდა „დინამოში“ ნიჭიერ ფეხბურთელთა ის თაობა, რომლებმაც კლუბი უდიდეს გამარჯვებამდე მიიყვანეს — დავით ყიფიანი, ვლადიმერ გუცაევი, შოთა ხინჩაგაშვილი, მანუჩარ მაჩაიძე და ა.შ.
1972 წლის 13 სექტემბერს დინამოელები ევროტურნირში ერთვებიან. სადებიუტო სეზონში დინამომ უეფას თასზე იასპარეზა — პირველი შეხვედრა ჰოლანდიის ქალაქ ენსხედეს კლუბ „ტვენტესთან“ ქართველმა ფეხბურთელებმა 3–2 მოიგეს. ორი ბურთი გივი ნოდიამ გაიტანა, ერთიც დავით ყიფიანმა.[კომ. 7]
1973 წელს თბილისის „დინამო“ საერთაშორისო ამხანაგური საფეხბურთო ტურნირის ე. წ. „კარაველას თასის“ — ტროფეო კოლომბინოს (ესპ. Trofeo Colombino de fútbol) გამარჯვებული ხდება. ესპანეთის ქალაქ უელვაში შეიკრიბნენ ესპანეთის ჩემპიონი მადრიდის „ატლეტიკო“, პორტუგალიის ჩემპიონი ლისაბონის „ბენფიკა“, ინგლისის ჩემპიონი „დერბი ქაუნთი“ და თბილისის „დინამო“. თბილისელები ნახევარფინალში მადრიდის „ატლეტიკოს“ შეხვდნენ, ძირითადი დრო ფრედ, 0–0 დამთავრდა. თერთმეტრიანების სერიაში კი „დინამოს“ მეკარემ დავით გოგიამ 2 პენალტი მოიგერია და „დინამოს“ ანგარიშით 4–2 მოაგებინა. მეორე ნახევარფინალში ლისაბონის „ბენფიკამ“ „დერბი ქაუნთი“ დაამარცხა და ფინალში „დინამოს“ დაუპირისპირდა. მატჩი საკმაოდ უხეში გამოდგა, ბევრი ყვითელი დარიგდა, ხოლო „ბენფიკას“ ერთ ფეხბურთელს წითელი ბარათიც უჩვენეს. თბილისელებმა ფინალი ანგარიშით 3–1 მოიგეს, კოლუმბის კარაველას დაეუფლნენ და დიდი თასი თბილისში წამოიღეს.[15][16][17][18]
1976 წელს გუნდის მთავარ მწვრთნელად ნოდარ ახალკაცი ინიშნება, კაცი, რომლის სახელთანაცაა დაკავშირებული „დინამოს“ ყველაზე წარმატებული პერიოდი.
გუნდში ნოდარ ახალკაცის მთავარ მწვრთნელად მოსვლის პირველსავე წელს „დინამო“ ორჯერ ხდება საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატის ბრინჯაოს პრიზიორი (1976 გ., 1976 შ.) და რაც მთავარია, კლუბის არსებობის ისტორიაში პირველად ეუფლება საბჭოთა კავშირის თასს.[19]
1976 წლის 3 სექტემბერს ფინალი მოსკოვში შედგა. თბილისელებმა საოცრად დაძაბულ ბრძოლაში 3–0 სძლიეს წინა გათამაშების გამარჯვებულ ერევნის „არარატს“ — დავით ყიფიანის, ფირუზ კანთელაძის (პენ.) და რევაზ ჩელებაძის გოლებმა „დინამოს“ პირველად არგუნა ბროლის თასი.
1977 წელს თბილისის „დინამო“ ჩემპიონატში ერთი საფეხურით მაღლა იწევს — გუნდი ვიცე-ჩემპიონია.
1978 წელს კი „დინამო“ მეორედ ხდება საბჭოთა კავშირის ჩემპიონი — ნოდარ ახალკაცის გაწვრთნილმა გუნდმა ტიტული პირველობის დასრულებამდე ერთი ტურით ადრე გაინაღდა.
იმ პერიოდის „დინამოს“ ღირსებას ფეხბურთის სპეციალისტებისა და გულშემატკივართა მიერ საყოველთაოდ აღიარებული საერთაშორისო კლასის, გამორჩეული სათამაშო სტილისა და ინდივიდუალური ხასიათის მქონე ბრწყინვალე ფეხბურთელები იცავდნენ — დავით ყიფიანი,[20][21] მანუჩარ მაჩაიძე, გოჩა მაჩაიძე, ალექსანდრე ჩივაძე, შოთა ხინჩაგაშვილი, თამაზ კოსტავა, დავით გოგია, ვახტანგ ქორიძე, რამაზ შენგელია, ფირუზ კანთელაძე, ვიტალი დარასელია, ვლადიმერ გუცაევი, თენგიზ სულაქველიძე, რევაზ ჩელებაძე, ოთარ გაბელია, ნოდარ ხიზანიშვილი და ა.შ.[22]
1980-იანები
1981 წლის 13 მაისს „დინამო“ ევროპის თასების მფლობელთა თასს დაეუფლა — მაშინდელი გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის ქალაქ დიუსელდორფში ქართველმა ფეხბურთელებმა გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკის კლუბი იენის „კარლ ცაისი“ ვლადიმერ გუცაევისა და ვიტალი დარასელიას გოლებით დაამარცხეს — 2–1.[23]
„დინამო“ გახდა ყველაზე აღმოსავლეთ ევროპული კლუბი ევროტურნირების ისტორიაში, რომელიც ევროთასს დაეუფლა. იმავე 1981 წელს თბილისელებმა მონაწილეობა მიიღეს მადრიდის სანტიაგო ბერნაბეუს თასზე, სადაც მე-3 ადგილი დაიკავეს.[24]
._1981,_May_16.jpg)
1982 წელს გუნდი კვლავ ახლოს იყო თასების მფლობელთა თასის გათამაშების ფინალთან. მეოთხედფინალში, დინამოელები პოლონურ „ლეგიას“ გაცდნენ და ნახევარფინალში, ბელგიის თასის მფლობელთან — ლიეჟის „სტანდარტთან“ მოუწიათ ფინალის საგზურისთვის ბრძოლა. მაგრამ „დინამო“ ნახევარფინალში გამოეთიშა ბრძოლას.[25]
მომდევნო სეზონში, 1982 წლის სექტემბერში, დინამო უეფას 1982–83 წლების გათამაშებაში ჩაება და ტურნირიდან პირველივე რაუნდში — „ნაპოლისთან“, გასვლაზე გატანილი გოლის წესით გამოვარდა. იმავე შემოდგომაზე, ნოემბერში — საბჭოთა ლიგის სეზონი, თბილისელებმა მეოთხე ადგილზე დაასრულეს. ხოლო, აქედან ერთ თვეში — 13 დეკემბერს ტრაგიკულად დაიღუპა გუნდის ერთ-ერთი ლიდერი და 1981 წლის ფინალში „საუკუნის გოლის“ ავტორი ვიტალი დარასელია.[25]
1983 წლიდან კი დინამოს ისტორიაში მეორე კრიზისული პერიოდი იწყება — ჩემპიონატში გუნდი მისთვის უჩვეულო ადგილებზე გადის, თასის გათამაშებას იშვიათი გამონაკლისის გარდა პირველ-მეორე ეტაპზევე ეთიშება, ევროტურნირებზე თამაშს კი მხოლოდ ერთხელ ახერხებს. „ნაპოლისთან“ მარცხის შემდეგ, თბილისში ევროპული ფეხბურთი 5 წელი აღარ გამოჩენილა. „დინამო“ ევროთასებს 1987 წლის სექტემბერში — სოფიას „ლოკომოტივთან“ მატჩით დაუბრუნდა.[26] უკვე ახალი გუნდით და ახალი თაობით — გერმან ზონინის ხელმძღვანელობით მოასპარეზე გუნდმა, 1987–88 წლების უეფა-ს თასის კამპანია, „ლოკომოტივთან“ და ბუქარესტის „ვიქტორიასთან“ გამარჯვებების შემდეგ,[27] მესამე რაუნდში, კარლ-ჰაინც რიდლეს და ოტო რეჰაგელის ბრემენის „ვერდერთან“ მარცხით დაასრულა.[25][28]
1989 წლის 27 ოქტომბერს თბილისის „დინამო“ საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატებში ნათამაშევი 1424 მატჩიდან უკანასკნელს, 1424-ე შეხვედრას ატარებს. თბილისელები საბჭოთა კავშირის პირველობას იმ გუნდთან თამაშით დაემშვიდობნენ, რომელთან პაექრობითაც დაიწყეს ჩემპიონატში მონაწილეობა — კიევის „დინამოსთან“ უკრაინის დედაქალაქში ჩატარებული შეხვედრა, ისევე როგორც 1936 წლის 7 სექტემბერს, ფრედ 2–2 დასრულდა. დინამოელთაგან გოლები კახი გოგიჩაიშვილმა (პენ.) და თემურ ქეცბაიამ გაიტანეს.[29]
1990-იანები
1990 წლის იანვარ-თებერვალში საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია საბჭოთა კავშირის ფეხბურთის მმართველი ორგანოს შემადგენლობიდან გამოდის. ეს კი იმას ნიშნავდა, რომ ქართული კლუბები საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატში ასპარეზობაზე უარს ამბობდნენ. ამ დროიდან იწყება თბილისის „დინამოს“ უახლესი ისტორია, რომელიც დღემდე (როგორც კლუბისთვის, ასევე „დინამოს“ გულშემატკივართათვის) გუნდის არსებობის მთელი ისტორიის მანძილზე ყველაზე რთულ პერიოდად რჩება. რიგი ობიექტური თუ სუბიექტური მიზეზების გამო „დინამომ“, რომელსაც მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის ავტორიტეტული საფეხბურთო სპეციალისტები ყოველთვის მაღალ შეფასებას აძლევდნენ[30][31][32][33][34] და რომლის თამაშის სტილი და უმაღლესი დონის ოსტატობა ათწლეულების განმავლობაში აღაფრთოვანებდა მრავალი თაობის მილიონობით ფეხბურთის მოყვარულს — ვერ შეინარჩუნა საერთაშორისო კლასის საფეხბურთო გუნდის სტატუსი.
საქართველოს ყველაზე ტიტულოვანმა კლუბმა პირველი შეხვედრა ჩემპიონატში 1990 წლის 30 მარტს ჩაატარა ფოთის „კოლხეთი 1913“-თან. ყველასათვის მოულოდნელად, თბილისელები 0–1 დამარცხდნენ.[35] მიუხედავად მარცხიანი სტარტისა, „დინამომ“ დაამტკიცა, რომ მეტოქეებზე ძლიერი იყო და საბოლოოდ მოიგო კიდეც ჩემპიონატი. გუნდმა ტიტული მომდევნო ცხრა პირველობაშიც შეინარჩუნა, მერე კი პოზიციების დათმობა მოუწია.
1992 წელს თბილისის „დინამო“ პირველად ეუფლება საქართველოს თასს — ფინალში თბილისელები სოხუმის „ცხუმს“ ამარცხებენ.
1993 წელს თბილისის „დინამომ“ პირველად შეასრულა დუბლი — ჩემპიონატიც მოიგო და თასიც. მიუხედავად ასეთი წარმატებისა, დინამოელთათვის ის წელი სხვა მოვლენის გამოც იყო აღსანიშნავი — გუნდი დამოუკიდებელი საქართველოს სახელით ევროტურნირებზე პირველად გავიდა.
1993 წლის 18 აგვისტოს, საღამოს 20 საათზე დაიწყო მატჩი, რომლითაც ქართული საკლუბო ფეხბურთი დიდი ევროპული ოჯახის წევრი გახდა. ბელფასტის „ლინფილდი“ „დინამომ“ 2–1 დაამარცხა — შოთა არველაძისა და გელა ინალიშვილის გოლებმა მთელი საქართველო გაახარა. საპასუხო შეხვედრა ბელფასტში 1–1 დასრულდა, „დინამოც“ დანიურ „კოპენჰაგენთან“ მატჩისთვის ემზადებოდა.
უეფა-მ საქართველოს ჩემპიონი მსაჯთა მოსყიდვის მცდელობისათვის გათამაშებიდან მოხსნა, ცოტა ხნის შემდეგ კი ორწლიანი დისკვალიფიკაციაც მიუსაჯა. მოგვიანებით ევროპული ფეხბურთის მმართველმა ორგანიზაციამ სასჯელი შეამცირა, თუმცა ამით გულშემატკივართა გატეხილი გული ნამდვილად არ გამთელებულა.
გუნდი ჩემპიონის ტიტულს ერთიმეორის მიყოლებით იგებდა, თასსაც კარგა ხანი არავის უთმობდა, ევროტურნირებზე კი წარმატებას ვერ აღწევდა.
1996 წელს თბილისის დინამომ, რომელსაც დავით ყიფიანი თავკაცობდა, ევროტურნირებზე ერთბაშად სამი ეტაპი დაძლია — ლუქსემბურგის „გრევენმახერის“ (4–0, 2–2), ნორვეგიული „მიოლდეს“ (2–1, 0–0) და მოსკოვის „ტორპედოს“ (1–0, 1–1) დამარცხების შემდეგ, დინამოელები პორტუგალიურ „ბოავიშტასთან“ მარცხდებიან (1–0, 0–5).
იმავე 1996 წელს თბილისელებმა სუპერთასის პირველი გათამაშებაც მოიგეს. მოვგიანებით, ძლიერ ფეხბურთელთა უცხოეთში უწყვეტმა გადინებამ თავისი უარყოფითი შედეგი მოიტანა — „დინამოს“ სულ უფრო უჭირდა ლიდერის პოზიციის შენარჩუნება, საბოლოოდ კი, 2000 წელს ჩემპიონის ტიტულიც დათმო.[36]
2000-იანები
2000-იანი წლების დასაწყისში „დინამო“ ცნობილმა ბიზნესმენმა ბადრი პატარკაციშვილმა შეიძინა. კლუბმა 2003 წელს დუბლი შეასრულა — ჩემპიონის ტიტული და საქართველოს თასი მოიგო. 2004 წელს დინამოელებმა კვლავ იმარჯვეს თასის გათამაშებაში, მომდევნო წელს კი ჩემპიონატში. დიდი ხნის შესვენების შემდეგ, გუნდმა წარმატებას საერთაშორისო არენაზეც მიაღწია. 2004 წელს „დინამომ“, ხორვატი მწვრთნელის ივო შუშაკის ხელმძღვანელობით, მოსკოვში გამართული თანამეგობრობის თასი მოიგო. გუნდმა ფინალში ლატვიის „სკონტო“ დაამარცხა 3–1. იმავე წელს დინამოელებმა წარმატებით დასძლიეს უეფა-ს თასის საკვლიფიკაციო ეტაპი. თბილისელმა ფეხბურთელებმა თანამიმდევრობით სძლიეს ბორისოვის „ბატეს“ (1–0, 3–2), პრაღის „სლავიასა“ (2–0, 1–3) და კრაკოვის „ვისლას“ (2–1, 3–4) და უეფა-ს თასის ჯგუფურ ეტაპზე თამაშის უფლება მოიპოვეს, სადაც მეტოქეები ინგლისის „ნიუკასლი“,[37] ლისაბონის „სპორტინგი“, ფრანგული „სოშო“ და ბერძნული „პანიონიოსი“ იყვენენ. დინამომ ოთხივე შეხვედრაში მარცხი განიცადა. გუნდს გია გეგუჩაძე წვრთნიდა. საქართველოს ჩემპიონის მორიგი ტიტული „დინამომ“ 2008 წელს მოიპოვა, როდესაც გუნდს ჩეხი სპეციალისტი დუშან უჰრინი ავარჯიშებდა. 2009 წელს კლუბმა დრამატულ ბრძოლაში, პენალტების სერიაში დაამარცხა რუსთავის „ოლიმპი“ და საქართველოს თასს დაეუფლა.
2010-იანები
2011 წლის იანვარში „დინამო“ ბიზნესმენმა რომან ფიფიამ შეიძინა. „დინამოში“ ახალი მფლობელის მისვლის შემდეგ, მოხდა კლუბის სრული მოდერნიზაცია. განხორციელდა დიღმის საწვრთნელი ბაზის რეკონსტრუქცია. „დინამოს“ საწვრთნელი ბაზა დღეს ერთ-ერთი საუკეთესოა რეგიონში. დინამო არენაზე დაიგო უმაღლესი ხარისხის მოედნის საფარი. სტადიონზე ჩატარდა სარეკონსტრუქციო სამუშაოები. 2013 წლის ივლისში ფუნქციონირება დაიწყო „დინამოს“ ვიტალი დარასელიას სახელობის ბავშვთა საფეხბურთო აკადემიამ.[38]
2011 წლის ზაფხულში გუნდმა წარმატებით დასძლია უეფა-ს ევროპის ლიგის სამი საკვალიფიკაციო ეტაპი, მაგრამ პლეი–ოფში, ორი მატჩის ჯამში, დამატებით დროში დაუთმო ჯგუფური ეტაპის საგზური ათენის „აეკს“. საქართველოს ჩემპიონატის 2011–2012 წლების სეზონი გუნდისათვის წარუმატებელი გამოდგა. დინამოელები მე-4 ადგილზე გავიდნენ და საპრიზო ადგილების მიღმა დარჩნენ.
2012 წლის ივნისში გუნდის თავკაცად დუშან უჰრინი უმცროსი დაინიშნა[39]. სადებიუტო სეზონშივე მან „დინამოს“ საქართველოს ჩემპიონობა და თასი მოაგებინა. საშინაო წარმატებების შემდეგ, 2013 წლის ზაფხულში, გუნდი ევროტურნირებზეც გააქტიურდა: ჩემპიონთა ლიგის მეორე საკვალიფიკაციო ეტაპზე ფარერის კუნძულების „სტრეიმური“ (6–1, 3–1) დაამარცხა, თუმცა მესამე ეტაპზე რიმუნულ „სტიაუასთან“ თამაში წარუმატებელი აღმოჩნდა (0–2, 1–1). „დინამომ“ მარცხი განიცადა უეფა-ს ევროპის ლიგის პლეი-ოფშიც, — განადგურდა ინგლისურ „ტოტენჰემთან“ (0–5, 0–3).
მომდევნო სეზონის შუა პერიოდში, 2013 წლის დეკემბერში, გუნდი დუშან უჰრინმა დატოვა[40], თუმცა ამას „დინამოსთვის“ ხელი არ შეუშლია ზედიზედ მეორე დუბლი შეესრულებინა, — საქართველოს ჩემპიონატი 6-ქულიანი სხვაობით მოიგო, თასის ფინალში კი საჩხერის „ჩიხურა“ 2–1 დაამარცხა.
სტადიონი
მთავარი სტატია: ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი.
„დინამოს“ თავდაპირველი სტადიონის პროექტი 1932–1935 წლებში შემუშავდა და მისი მშენებლობა თბილისის მთავარი არქიტექტორის არჩილ ქურდიანის (1903–1988) ხელმძღვანელობით მიმდინარეობდა.[41] სტადიონის ტევადობა 23 000 მაყურებელზე იყო გათვლილი. სპეციალისტების შეფასებით, იგი თავისი ნოვატორული არქიტექტურული გადაწყვეტით იმ პერიოდის ქართული არქიტექტურის ერთ-ერთ საუკეთესო ნიმუშს წარმოადგენდა. როგორც კონსტრუქციული, ასევე სპორტულ-ტექნიკური მახასიათებლებიდან გამომდინარე ითვლებოდა სპორტული დანიშნულების პირველ მასშტაბურ ნაგებობად საქართველოში და თავისი არქიტექტურული ღირსებით თავისი დროის საუკეთესო სპორტულ ნაგებობათა რიცხვში შედიოდა.
1956 წელს არჩილ ქურდიანის ავტორობითვე განხორციელდა სტადიონის რეკონსტრუქცია. რიგი არქიტექტურული და საინჟინრო-ტექნიკური ამოცანების გადაჭრისა და მათ შორის მაყურებელთა რაოდენობის გაზრდის მიზნით გადაწყდა ლითონის კონსტრუქციების დამატება. შედეგად სტადიონის ტევადობა 23 000-დან 36 000-მდე გაიზარდა. თუმცა, დინამოელთა შემდგომმა წარმატებებმა და საფეხბურთო მატჩებზე დასწრების მსურველთა რაოდენობის ზრდამ დღის წესრიგში ახალი და კიდევ უფრო მეტი ტევადობის მქონე სტადიონის აგების საჭიროება დააყენა. ამრიგად, უკვე 1960-იანი წლებიდან არქიტექტორების — არჩილ ქურდიანის, გია ქურდიანის და კონსტრუქტორ შალვა გაზაშვილის ხელმძღვანელობით, ასევე არქიტექტორთა, ინჟინერთა და სპეციალისტთა შემოქმედებითი ჯგუფის მონაწილეობით იწყება „დინამოს“ სტადიონის ხელახალი, ამჯერად მისი ფუნდამენტური რეკონსტრუქციის, ფაქტობრივად კი ახალი სტადიონის პროექტზე მუშაობა, რის შედეგსაც წარმოადგენს თანამედროვე „დინამოს“ სტადიონი.[42]
1976 წლის 26 სექტემბერს სტადიონის საზემო გახსნის დროს მისი მრავალათასიანი მაყურებელი ფეხზე წამოდგომითა და უდიდესი ოვაციით მიესალმა მის ავტორებს. ხაზგასასმელია, რომ ფეხბურთის გულშემატკივართა მხრიდან გამოვლენილი მადლიერების ამგვარი ემოციური ფორმა მათი მრავალწლიანი შრომისა და მოღვაწეობის სრულიად დამსახურებულ, ღირსეულ და მეტად მაღალ შეფასებას წარმოადგენდა.[43]
პირველი თამაში „დინამოს“ ახალ სტადიონზე საერთაშორისო გამოდგა, უეფა-ს თასის 1/32 ფინალში დინამოელებმა უელსის „კარდიფ სიტის“ უმასპინძლეს და 3–0 გაიმარჯვეს.
სტადიონის მაქსიმალური ტევადობა 78 ათასს მაყურებელს შეადგენდა, თუმცა მას დასწრების თავისებური რეკორდებიც ახსოვს, ასე მაგალითად 1979 წელს, „დინამო“ ევროპის ერთ-ერთ საუკეთესო გუნდს „ლივერპულს“ მასპინძლობდა. პირველი თამაში ქართველ ფეხბურთელებს 1–2 ჰქონდათ წაგებული. მაყურებლის ინტერესი იმდენად დიდი იყო, რომ სტადიონზე 110 ათასი გულშემატკივარი მოვიდა.[კომ. 8] მათმა მხარდაჭერამ სათანადო შედეგი გამოიღო და დინამოელებმა 3–0 გაიმარჯვეს.[44][45][46] საერთოდ ყოფილი საბჭოეთის პერიოდში „დინამოს“ სტადიონი დასწრების მხრივ პირველ ადგილზე იყო, თამაშზე საშუალოდ 45 ათასი მაყურებელი დადიოდა.
მოგვიანებით დასწრების რეკორდი, უკვე დამოუკიდებელი ქართული ფეხბურთის პერიოდში განმეორდა, 1995 წელს, როდესაც საქართველოსა და გერმანიის ეროვნულ საფეხბურთო ნაკრებთა მატჩზე დასაწრებად ისევ 110 ათასმა მაყურებელმა მოიყარა თავი. 100 ათასი მაყურებელი დაესწრო ეროვნული ჩემპიოპნატის გახსნის მატჩს „დინამოსა“ და ფოთის „კოლხეთს“ შორის.
ამავე სტადიონზე საკმაოდ ხშირად თამაშობდა საბჭოთა კავშირის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრებიც, ასევე მოსკოვის „სპარტაკი“, მოსკოვისა და კიევის დინამოელებიც ატარებდნენ საერთაშორისო მატჩებს. 1985 წელს „დინამოს“ სტადიონზე ჩატარდა ახალგაზრდული მსოფლიო ჩემპიონატის ჯგუფური მატჩები და ერთ-ერთი მეოდხედფინალური მატჩი.
წლების განმავლობაში ამავე სტადიონზე თამაშობდა და თამაშობს საქართველოს ეროვნული ნაკრებიც.
1995 წლიდან კი სტადიონს ქართული ფეხბურთის ლეგენდარული წარმომადგენელის, „ფეხბურთის კარუზოდ“ წოდებული ბორის პაიჭაძის სახელი ეწოდა.
1996 წელს საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციამ შუამდგომლობით მიმართა იტალიურ კომპანია „ფინეირო კონსალტინგს“, რომელმაც ეროვნულ სტადიონზე 20 ათასი ინდივიდუალური სკამის დამონტაჟება უზრუნველყო. თუმცა, ამის შემდეგ სტადიონზე ჩასატარებელი სხვა აუცილებელი სარემონტო სამუშაოებისთვის საჭირო სახსრების მოძიება ვერ მოხერხდა და მისი განახლების პერსპექტივა კვლავ გაურკვეველი ვადით გადაიდო.
2006 წლის აპრილში, მიღებული იქნა გადაწყვეტილება უეფა-ს მოთხოვნების მიხედვით საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად ეროვნული სტადიონის რეკონსტრუქცია-რეაბილიტაციის თაობაზე. დიდი მოცულობის სარეკონსტრუქციო სამუშაოების ჩატარება რეკორდულად მცირე ვადებში უნდა დამთავრებულიყო. საფრანგეთის ეროვნულ ნაკრებთან 2006 წლის 2 სექტემბერს დანიშნული მატჩისთვის სტადიონს ღირსეულად უნდა ემასპინძლა. აღნიშნული პროექტის მონაწილეებმა შეძლეს ამ უაღრესად შრომატევადი საქმიანობისთვის თავის გართმევა და დასახული ამოცანის დროულად და წარმატებით გადაჭრა. შედეგად, „დინამოც“ და ეროვნული ნაკრებიც კვლავ საქართველოს უმთავრეს არენას დაუბრუნდნენ, რომელიც ამჯერად ყველა თანამედროვე სტანდარტებს აკმაყოფილებდა.[47]
უეფა-ს ახალი მოთხოვნების თანახმად სტადიონის ტრიბუნებზე გულშემატკივრებისთვის მხოლოდ დასაჯდომი ადგილებია გათვალისწინებული. შესაბამისად, მისი ტევადობა მნიშვნელოვნად შემცირდა და ამ ეტაპზე 55.000-მდე მაყურებელს იტევს. ამასთან, მოხდა მეორე იარუსის სკამების უმეტესობის გადახურვა. სპეციალისტთა შეფასებით ეროვნული სტადიონი ამჟამად ერთ-ერთ საუკეთესო არენად ითვლება აღმოსავლეთ ევროპაში. აღნიშნულ პერიოდში (2006–2009) სტადიონის გენერალური დირექტორის მოვალეობას საქართველოს სპორტის სახელმწიფო დეპარტამენტის ყოფილი თავმჯდომარე ირაკლი მეძმარიაშვილი ასრულებდა.[48]
2011 წლის 25 აგვისტოს, ეროვნული სტადიონი თბილისის „დინამოს“ 49 წლიანი სარგებლობის უფლებით გადაეცა და დაერქვა დინამო არენა.[49]
ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთავრობის 2018 წლის 12 დეკემბრის განკარგულების საფუძველზე, სს „ბორის პაიჭაძის სახელობის ეროვნული სტადიონის“ გენერალური დირექტორის თანამდებობაზე საბა მჟავანაძე დაინიშნა.[50]
ლოგოები
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.png){kind=small}
.png){kind=logo}
.png)
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
_Logo.png){kind=logo}
მიღწევები
საქართველო
- უმაღლესი ლიგა
- საქართველოს თასი
- საქართველოს სუპერთასი
- თასის მფლობელი (8): 1996, 1997, 1999, 2005, 2008, 2014, 2015, 2020
- ფინალისტი (3): 1998, 2009, 2013.
საბჭოთა კავშირი
- საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატი
- საბჭოთა კავშირის თასი
- პროგრესის თასი
- გამარჯვებული (1): 1984
ევროპა
- უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი
- გამარჯვებული (1): 1980–81
- თანამეგობრობის თასი
- სანტიაგო ბერნაბეუს თასი
- მესამე ადგილი (1): 1981[59]
კლუბის ფერები
| ლურჯი | თეთრი |
სპონსორები
| პერიოდი | ფორმის მწარმოებელი | სპონსორი |
|---|---|---|
| 2001–2005 | 2K | ბორჯომი |
| 2005–2009 | Jako | BEKO |
| 2009–2011 | Saller | VTB |
| 2011–2012 | Adidas | PrivatBank |
| 2012–2013 | Nike | PrivatBank |
| 2013–2014 | Nike | |
| 2014– | Adidas |
ფეხბურთელები
შემადგენლობა 2022
შენიშვნა: დროშა აღნიშნავს ეროვნულ ნაკრებს რომელიც განსაზღვრულია ფიფა-ს წესებით. მოთამაშეები შესაძლოა რამდენიმე ფიფა-ს არაწევრ ქვეყანას/ტერიტორიას მიეკუთვნებოდნენ.
|
|
შემადგენლობა 2023
შენიშვნა: დროშა აღნიშნავს ეროვნულ ნაკრებს რომელიც განსაზღვრულია ფიფა-ს წესებით. მოთამაშეები შესაძლოა რამდენიმე ფიფა-ს არაწევრ ქვეყანას/ტერიტორიას მიეკუთვნებოდნენ.
|
|
კლუბის მმართველობა
მენეჯმენტი
| პოზიცია | პერსონალი [60] |
|---|---|
| გენერალური დირექტორი | ზაზა დოლიძე
|
| გენერალური დირექტორის მოადგილე | თეა შამათავა
|
| იურისტი - ლიცენზირების მენეჯერი | ნინო გიორგიძე
|
| ფინანსური დაგეგმარების და ანგარიშგების მენეჯერი | ნატო ფიფია
|
| უსაფრთხოების ოფიცერი | ბეჟან ფარცვანია
|
| მედია ოფიცერი | ირაკლი ბუხალი
|
| სოციალური მედიის ადმინისტრატორი | რატი ტერაშვილი
|
| აფგ პროგრამის ხელმძღვანელი | ვალერი გაგუა
|
| კომუნიკაციების მენეჯერი | ზუკა რუხაძე
|
| გულშემატკივართან მეკავშირე ოფიცერი | იოანე კიკაბიძე
|
მწვრთნელები
| პოზიცია | პერსონალი [61] |
|---|---|
| მთავარი მწვრთნელი |  ანდრეს კარასკო
|
| მთავარი მწვრთნელის ასისტენტი |  სიმონე ძულო
|
| მთავარი მწვრთნელის ასისტენტი | გიორგი ჯავახიშვილი
|
| მეკარეების მწვრთნელი |  ევგენი ტაიკევიჩი
|
| ფიზმომზადების მწვრთნელი | ოთარ გაგნიძე
|
| ფიზმომზადების მწვრთნელი | დომენიკო ჯორდანო
|
| ანალიტიკოსი მწვრთნელი | დავით გელაშვილი
|
პერსონალი
| პოზიცია | პერსონალი [62] |
|---|---|
| ადმინისტრატორი | ბესიკ ბერაძე
|
| ადმინისტრატორი | შალვა მელაძე
|
| გუნდის ექიმი | დავით ხარაბაძე
|
| ექიმი-რეაბილიტოლოგი | ალექსანდრ ოდინცოვი
|
| მასაჟისტი | ვალერი ჯალაღონია
|
| მასაჟისტი | ირაკლი სახვაძე
|
| ოპერატორი | ნიკოლოზ ხოშტარია
|
| მედია ოფიცერი | ირაკლი ბუხალი
|
დინამოს ბომბარდირები
| წელი | ფეხბურთელი | ეროვნება | გოლები |
| 2016 | ოთარ კიტეიშვილი | საქართველო |
5 |
| 2015–16 | გიორგი ქვილითაია | საქართველო |
24 |
| 2014–15 | გიორგი პაპუნაშვილი | საქართველო |
14 |
| 2013–14 | ჩისკო მუნიოსი | ესპანეთი |
19 |
| 2012–13 | ჩისკო მუნიოსი | ესპანეთი |
24 |
| 2011–12 | ჩისკო მუნიოსი | ესპანეთი |
15 |
| 2010–11 | ალექსანდრე კოშკაძე ლევან ხმალაძე |
საქართველო |
8 |
| 2009–10 | ჯორჯ აკირემი |  გაბონი |
11 |
| 2008–09 | ილია სპასოევიჩი გიორგი მერებაშვილი |
 მონტენეგრო საქართველო |
13 |
| 2007–08 | მიხეილ ხუციშვილი | საქართველო |
16 |
| 2006–07 | სანდრო იაშვილი | საქართველო |
27 |
| 2005–06 | ჯაბა დვალი | საქართველო |
21 |
| 2004–05 | ლევან მელქაძე | საქართველო |
27 |
| 2003–04 | ლადო ახალაია | .svg){kind=small} საქართველო |
12 |
| 2002–03 | ვიტალი დარასელია უმც. | საქართველო |
15 |
| 2001–02 | მიხეილ ბობოხიძე | საქართველო |
13 |
| 2000–01 | რობერტ ზირაქიშვილი | საქართველო |
21 |
| 1999–00 | რატი ალექსიძე მიხეილ აშვეთია |
საქართველო |
12 |
| 1998–99 | მიხეილ აშვეთია | საქართველო |
26 |
| 1997–98 | ლევან ხომერიკი | საქართველო |
23 |
| 1996–97 | გიორგი დემეტრაძე | საქართველო |
26 |
| 1995–96 | ალექსანდრე იაშვილი | საქართველო |
26 |
| 1994–95 | ალექსანდრე იაშვილი | საქართველო |
24 |
| 1993–94 | ალექსანდრე იაშვილი მიხეილ ყაველაშვილი |
საქართველო |
19 |
| 1992–93 | შოთა არველაძე | საქართველო |
18 |
| 1991–92 | კახაბერ კაჭარავა | საქართველო |
26 |
| 1990–91 | მიხეილ ყაველაშვილი | საქართველო |
12 |
| 1989–90 | გია გურული | საქართველო |
23 |
დინამოს მწვრთნელები
| პერიოდი | მწვრთნელი | ტიტ. რაოდ. | ტიტული |
|---|---|---|---|
| 2022– | ანდრეს კარასკო
|
||
| 2022 | გიორგი ჭიაბრიშვილი
|
1 | 1 ჩემპიონატი |
| 2021–2022 | კახა ცხადაძე
|
||
| 2020–2021 | გიორგი ნემსაძე |
||
| 2020 | ჩისკო მუნიოსი |
1 | 1 ჩემპიონატი |
| 2019–2020 | კახა ჩხეტიანი |
||
| 2019 | ფელის ვისენტე |
1 | 1 ჩემპიონატი |
| 2018–2019 | ზაურ სვანაძე |
||
| 2017–2018 | კახა კაჭარავა |
||
| 2016–2017 |  ვიაჩესლავ გროზნი |
||
| 2016 |  იურაი იარაბეკი |
2 | 1 ჩემპიონატი 1 თასი |
| 2015–2016 | გია გეგუჩაძე |
1 | 1 თასი |
| 2014–2015 | კახაბერ გოგიჩაიშვილი |
||
| 2014 |  მიხალ ბილეკი |
||
| 2013–2014 | მალხაზ ჟვანია |
2 | 1 ჩემპიონატი 1 თასი |
| 2012–2013 | დუშან უჰრინი უმც. |
2 | 1 ჩემპიონატი 1 თასი |
| 2012 | ნესტორ მუმლაძე |
||
| 2012–2012 | გიორგი დევდარიანი |
||
| 2011–2012 | ალექს გარსია |
||
| 2009–2011 | კახა კაჭარავა |
1 | 1 თასი |
| 2008–2009 |  რაინერ ცობელი |
1 | 1 სუპერთასი |
| 2006–2008 | დუშან უჰრინი უფრ. |
1 | 1 ჩემპიონატი |
| 2006 | კახა კაჭარავა |
||
| 2006 |  ანდრეი ჩერნიშოვი |
||
| 2005–2006 | კახაბერ ცხადაძე |
2 | 1 ჩემპიონატი 1 სუპერთასი |
| 2004–2005 | გია გეგუჩაძე |
1 | 1 საქართველოს თასი |
| 2002–2004 |  ივო შუშაკი |
3 | 1 ჩემპიონატი 1 თასი 1 თანამეგობრობის თასი |
| 2001 | გივი ნოდია |
||
| 2001 | გოჩა ტყებუჩავა |
||
| 2000–2001 | რევაზ არველაძე |
||
| 2000 | ჯემალ ჩიმაკაძე |
||
| 1999–2000 | ოთარ კორღალიძე |
1 | 1 სუპერთასი |
| 1999 | გია გეგუჩაძე |
||
| 1999 |  იოჰან ბოსკამპი |
1 | 1 ჩემპიონატი |
| 1998–1999 | მურთაზ ხურცილავა |
1 | 1 სუპერთასი |
| 1998 | ნოდარ აკობია |
||
| 1996–1997 | დავით ყიფიანი |
7 | 3 ჩემპიონატი 2 საქართველოს თასი 2 სუპერთასი |
| 1995 | ვაჟა ჟვანია |
||
| 1994–1995 | სერგო კუტივაძე |
||
| 1994 | თემურ ჩხაიძე |
||
| 1992–1994 | გივი ნოდია |
3 | 2 ჩემპიონატი 1 საქართველოს თასი |
| 1992 | რევაზ ძოძუაშვილი |
2 | 1 ჩემპიონატი 1 საქართველოს თასი |
| 1988–1991 | .svg){kind=small} / დავით ყიფიანი |
4 | 2 ჩემპიონატი 2 საქართველოს თასი |
| 1987–1988 | .svg){kind=small} გერმან ზონინი |
||
| 1987–1988 | კახი ასათიანი |
||
| 1985–1986 | ნოდარ ახალკაცი |
||
| 1984–1985 | დავით ყიფიანი |
||
| 1976–1983 | ნოდარ ახალკაცი |
4 | 1 საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატი 2 საბჭოთა კავშირის თასი ევროპის თასების თასი |
| 1974–1975 | მიხეილ იაკუშინი |
||
| 1974 | გივი ჩოხელი |
||
| 1973 | სერგო კოტრიკაძე |
||
| 1971–1972 | გავრილ კაჩალინი |
||
| 1967–1968 | ვიაჩესლავ სოლოვიოვი |
||
| 1966 | ალექსანდრე კოტრიკაძე |
||
| 1964–1965 | გავრილ კაჩალინი |
1 | 1 საბჭოთა კავშირის ჩემპიონი |
| 1962–1963 | მიხეილ იაკუშინი |
||
| 1962 | ნესტორ ჩხატარაშვილი |
||
| 1961 | ავთანდილ ღოღობერიძე |
||
| 1958 | ვასილი სოკოლოვი |
||
| 1956–1957 | გაიოზ ჯეჯელავა |
||
| 1954 | გრიგოლ გაგუა |
||
| 1953–1954 | ბორის პაიჭაძე |
||
| 1950–1953 | მიხეილ იაკუშინი |
||
| 1949 | მიხეილ მინაევი |
||
| 1948 | მიხეილ ბერძენიშვილი |
||
| 1945–1947 | ანდრო ჟორდანია |
||
| 1942–1945 | ასილ გალპერინი |
||
| 1940 | პეტრე ფილიპოვი |
||
| 1940 | მიხეილ მინაევი |
||
| 1939–1940 | მიხეილ ბუტუსოვი |
||
| 1937–1939 | ალექსეი სოკოლოვი |
||
| 1936–1937 |  ჟიულ ლიმბეკი |
||
| 1935–1936 | გრიგოლ ფაჩულია |
ცნობილი ფეხბურთელები
უეფა-ს კლუბების რეიტინგში
| ადგილი | კლუბი | კოეფიციენტი |
|---|---|---|
| 171 |  „შემროკ როვერსი“ |
7.500 |
| 172 |  „ფოლა“ |
7.500 |
| 173 | „დინამო“ თბილისი |
7.500 |
| 174 |  „დანდი იუნაიტედი“ |
7.160 |
| 175 | „ჰარტსი“ |
7.160 |
სეზონები
მთავარი სტატია: დინამო თბილისის სეზონების სია.პირობითი აღნიშვნები
|
|
|
| ჩემპიონი | ვიცე-ჩემპიონი | მესამე ადგილი | აღზევდა |
საბჭოთა კავშირი
| სეზონი | ლიგა | თ | მ | ფ | წ | გტ | გშ | ქ | ა | სსრკ თასი | სსრკ სუპერთასი | ფედ. თასი | უეფა ფიფა |
სახელი | გოლები |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ლიგა | ბომბარდირი[65] | ||||||||||||||
| 1936 | პ | 6 | 5 | 1 | 0 | 19 | 4 | 17 | I | პაიჭაძე | 6 | ||||
| 1936 | უმ | 7 | 3 | 3 | 1 | 14 | 9 | 16 | III | ფინალისტი | ბერძენიშვილი | 6 | |||
| 1937 | უმ | 16 | 7 | 4 | 5 | 30 | 24 | 34 | IV | ფინალისტი | პაიჭაძე | 8 | |||
| 1938 | უმ. | 25 | 11 | 9 | 5 | 53 | 38 | 31 | VI | პაიჭაძე | 14 | ||||
| 1939 | უმ | 26 | 14 | 5 | 7 | 60 | 41 | 33 | II | ნფ | პაიჭაძე | 19 | |||
| 1940 | უმ | 24 | 15 | 4 | 5 | 56 | 30 | 34 | II | ა/მ | ჯეჯელავა ბერეჟნოი |
13 | |||
| 1941 | უმ | 9 | 5 | 3 | 1 | 21 | 11 | 13 | [66] | ა/მ | პაიჭაძე | 7 | |||
| ჩემპიონატი არ ჩატარებულა 1942–1944 | |||||||||||||||
| 1944 | 1/16ფ | ||||||||||||||
| 1945 | უმ | 22 | 9 | 8 | 5 | 37 | 22 | 26 | IV | მფ | ანთაძე | 9 | |||
| 1946 | უმ | 22 | 15 | 3 | 4 | 47 | 26 | 33 | III | ფინალისტი | პაიჭაძე | 15 | |||
| 1947 | უმ | 24 | 14 | 5 | 5 | 57 | 30 | 33 | III | მფ | ჯეჯელავა ღოღობერიძე |
11 | |||
| 1948 | უმ | 26 | 13 | 7 | 6 | 54 | 35 | 33 | IV | ნფ | ჯეჯელავა | 11 | |||
| 1949 | უმ | 34 | 15 | 10 | 9 | 62 | 45 | 40 | VI | მფ | ზაზროევი | 19 | |||
| 1950 | უმ | 36 | 20 | 7 | 9 | 78 | 50 | 47 | III | 1/16ფ | ღოღობერიძე | 25 | |||
| 1951 | უმ | 28 | 15 | 6 | 7 | 59 | 36 | 36 | II | 1/32ფ | ღოღობერიძე | 16 | |||
| 1952 | უმ | 13 | 5 | 6 | 2 | 19 | 12 | 16 | IV | 1/16ფ | ჭკუასელი | 7 | |||
| 1953 | უმ | 20 | 11 | 5 | 4 | 39 | 24 | 27 | II | მფ | ღოღობერიძე | 14 | |||
| 1954 | უმ | 24 | 9 | 5 | 10 | 38 | 47 | 23 | VIII | 1/32ფ | ღოღობერიძე | 10 | |||
| 1955 | უმ | 22 | 6 | 4 | 12 | 25 | 36 | 16 | IX | მფ | ღოღობერიძე | 9 | |||
| 1956 | უმ | 22 | 8 | 4 | 10 | 42 | 46 | 20 | VIII | ა/მ | ჭკუასელი | 11 | |||
| 1957 | უმ | 22 | 8 | 5 | 9 | 27 | 33 | 21 | VII | მფ | ხასაია | 7 | |||
| 1958 | უმ | 22 | 8 | 3 | 11 | 34 | 55 | 19 | IX | 1/16ფ | იამანიძე | 11 | |||
| 1959 | უმ | 22 | 12 | 3 | 7 | 48 | 33 | 27 | III | ა/მ | კალოევი | 16 | |||
| 1960 | უმ | 10 | 5 | 2 | 3 | 18 | 12 | 12 | VIII | ფინალისტი | კალოევი | 20 | |||
| 1961 | უმ | 30 | 13 | 7 | 10 | 50 | 30 | 33 | VII | 1/16ფ | კალოევი | 14 | |||
| 1962 | უმ | 22 | 10 | 8 | 4 | 29 | 20 | 28 | III | 1/16ფ | კალოევი | 12 | |||
| 1963 | უმ | 38 | 17 | 13 | 8 | 56 | 42 | 47 | V | 1/32ფ | ბარქაია | 15 | |||
| 1964 | უმ | 32 | 18 | 10 | 4 | 48 | 30 | 46 | I | 1/16ფ | დათუნაშვილი | 13 | |||
| 1965 | უმ | 32 | 12 | 12 | 8 | 37 | 30 | 36 | VI | ნფ | ბარქაია | 9 | |||
| 1966 | უმ | 36 | 13 | 14 | 9 | 47 | 34 | 40 | VII | 1/32ფ | დათუნაშვილი | 20 | |||
| 1967 | უმ | 36 | 16 | 13 | 7 | 53 | 33 | 45 | III | 1/16ფ | ნოდია | 13 | |||
| 1968 | უმ | 38 | 16 | 13 | 9 | 53 | 29 | 45 | VII | 1/16ფ | გავაშელი | 22 | |||
| 1969 | უმ | 26 | 12 | 11 | 3 | 34 | 17 | 35 | III | 1/32ფ | ნოდია | 10 | |||
| 1970 | უმ | 32 | 14 | 8 | 10 | 43 | 30 | 36 | IV | ფინალისტი | ნოდია | 17 | |||
| 1971 | უმ | 30 | 14 | 8 | 8 | 33 | 33 | 36 | III | მფ | ნოდია | 7 | |||
| 1972 | უმ | 30 | 12 | 11 | 7 | 41 | 34 | 35 | III | მფ | უეფა-ს თასი – რ1 | ნოდია | 8 | ||
| 1973 | უმ | 30 | 13 | 5/2 | 10 | 42 | 33 | 31 | V | 1/16ფ | უეფა-ს თასი – რ3 | ნოდია | 11 | ||
| 1974 | უმ | 30 | 8 | 14 | 8 | 29 | 34 | 30 | IX | ნფ | მაჩაიძე | 7 | |||
| 1975 | უმ | 30 | 11 | 9 | 10 | 32 | 32 | 31 | VIII | ნფ | ყიფიანი | 12 | |||
| 1976 | უმ | 15 | 7 | 4 | 4 | 18 | 10 | 18 | III | ყიფიანი | 6 | ||||
| 1976 | 15 | 6 | 5 | 4 | 16 | 12 | 17 | III | მფლობელი | თასების თასი – რ2 | ყიფიანი ჩელებაძე წერეთელი |
3 | |||
| 1977 | უმ | 30 | 13 | 13 | 4 | 43 | 26 | 39 | II | 1/32ფ | უეფა-ს თასი – რ3 | ყიფიანი | 14 | ||
| 1978 | უმ | 30 | 17 | 8 | 5 | 45 | 24 | 42 | I | მფ | უეფა-ს თასი – რ2 | შენგელია | 15 | ||
| 1979 | უმ | 34 | 19 | 12 | 3 | 54 | 27 | 46 | IV | მფლობელი | ჩემპ. თასი – რ2 | ჩელებაძე | 9 | ||
| 1980 | უმ | 34 | 16 | 7 | 11 | 51 | 32 | 39 | IV | ფინალისტი | შენგელია | 17 | |||
| 1981 | უმ | 34 | 16 | 10 | 8 | 62 | 35 | 42 | III | 1/16ფ | თასების თასი – მფლობელი | შენგელია | 23 | ||
| 1982 | უმ | 34 | 16 | 9 | 9 | 51 | 47 | 41 | IV | ნფ | თასების თასი – ნფ | შენგელია | 16 | ||
| 1983 | უმ | 34 | 9 | 9 | 16 | 41 | 48 | 27 | XVI | 1/32ფ | უეფა-ს თასი – რ1 | შენგელია | 11 | ||
| 1984 | უმ | 34 | 14 | 8 | 12 | 36 | 41 | 36 | VII | 1/16ფ | შენგელია | 9 | |||
| 1985 | უმ | 34 | 11 | 10 | 13 | 34 | 39 | 32 | VIII | 1/32ფ | ჩივაძე | 7 | |||
| 1986 | უმ | 30 | 12 | 9 | 9 | 36 | 36 | 33 | V | 1/16ფ | ჯგ | ჩელებაძე | 10 | ||
| 1987 | უმ | 30 | 9 | 7 | 14 | 31 | 40 | 25 | XIII | 1/16ფ | ნფ | უეფა-ს თასი – რ3 | შენგელია | 9 | |
| 1988 | უმ | 30 | 9 | 5 | 16 | 28 | 37 | 23 | XIV | მფ | ჯგ | გურული | 9 | ||
| 1989 | უმ | 30 | 6 | 13 | 11 | 27 | 32 | 25 | XI | ნფ | ჯგ | კაჭარავა | 9 | ||
| 1990 | [67] | 1/16ფ[68] | |||||||||||||
ევროთასებზე
მთავარი სტატია: დინამო თბილისი ევროპულ ფეხბურთში.მოგება |
ფრე
|
წაგება
|
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
იხილეთ აგრეთვე
ბიბლიოგრაფია
- აკოფოვი, გრიგოლ. თბილისის „დინამო“ ფეხბურთის ოლიმპზე — თბ. : საბჭ. საქართველო, 1965. — 44გვ.
- აკოფოვი, გ. ასე ნანატრი გამარჯვება : თბილისის „დინამო“ საბჭოთა კავშირის თასის მფლობელია — თბ. : საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა, 1976. — 78გვ.
- ბერიშვილი, ელგუჯა. ქართული სპორტის ოქროს წიგნი — თბ. : პალიტრა L, 2013. — 375 გვ.
- გაგუა, ოთარ. ბორის პაიჭაძე : ცხოვრება — თბ. : საქ.კპ ცკ-ის გამ-ბა, 1990. — 197 გვ.
- გაგუა, ოთარ. ბორის პაიჭაძე : ქართული ფეხბურთის ვეტერანი — თბ. : საბჭ. საქართველო, 1975. — 214 გვ.
- გაგუა, ოთარ. საფეხბურთო ჩუქურთმის დიდოსტატი გაიოზ ჯეჯელავა — თბ. : საქ. სპორტ. ჟურნ. ასოც. გამოცემა, 2015. — 208 გვ.
- გორგოძე, გიორგი. დღესასწაულის წადილი : დავით ყიფიანი — თბ. : რეინგოლდ და კომპანია, 2003. — 293 გვ.
- გორელოვი, იან. „დინამო“-78 (ფოტოალბომი) — თბ. : საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა და სტ., 1979. — 17 გვ.
- თედორაძე, ზურაბ. თბილისის „დინამო“ ციფრებში, 1936–1989 — თბ. : „სტამბა-96“, 1999. — 33 გვ.
- თედორაძე, ზურაბ. თბილისის „დინამო“ : ციფრები, ფაქტები, კომენტარები, 1936-1989 (ცნობარი) — თბ. : 2002. — 41 გვ.
- მოსაშვილი, მინდია. თბილისის „დინამო“ 1978 წლის სსრკ ჩემპიონი — თბ. : ხელოვნება, 1979. — 30 გვ.
- მოსაშვილი, მინდია. მარადიული დღესასწაული : ნარკვევების კრებული ქართული ფეხბურთის ოსტატებზე — თბ. : ხელოვნება, 1982. — 210 გვ.
- პაიჭაძე, ბორის. ბრძოლა ოქროს ქალღმერთისათვის : „დინამოს“ ისტორია — თბ. : ნაკადული, 1960. — 131 გვ.
- ჟორდანია, ანდრო. ფიქრები ქართულ ფეხბურთზე — თბ. : საბჭ. საქართველო, 1976. — 100 გვ.
- ტორაძე, გულბათ. ქართული ფეხბურთის დიდოსტატები — თბ. : საბჭ. საქართველო, 1987. — 70 გვ.
- ტორაძე, გულბათ. ქართული ფეხბურთი : მოთამაშეები, გუნდები, წარსულის ფურცლები — თბ. : 1997. — 168 გვ.
- ღოღობერიძე, ავთანდილ. ბურთით ცხრა მთას იქით — თბ. : საქ. ჟურნალისტთა კავშირი, 1963. — 214 გვ.
- ჯეჯელავა, გაიოზ. ქართველი ფეხბურთელები ირანსა და რუმინეთში — თბ. : საბლიტგამი, 1947. — 50 გვ.
- Алимов, И., Советские клубы в розыгрышах европейских кубковых турнирах 1965–1990 гг., Душанбе: ЦК КП Таджикистана, 1991. — გვ. 40–46. 88 გვ.
რესურსები ინტერნეტში
- კლუბის ოფიციალური საიტი
- საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ფოტოარქივი
- ოფიციალური Facebook გვერდი
- ოფიციალური Twitter გვერდი
- „დინამო“ თბილისი – უეფა-ს ჩანაწერი
- „დინამო“ თბილისი — დიდი რუსული ენციკლოპედია
- კლუბის ისტორია, სტატისტიკა, ფაქტები – Dinamo-Tbilisi.ru
- სტატისტიკური მონაცემები – Footballfacts.ru
- კლუბის მიმდინარე სტატისტიკა – Soccerway
- დამოუკიდებლობის პერიოდის სტატისტიკური მონაცემები – WildStat
- საბჭოთა პერიოდის სტატისტიკური მონაცემები – WildStat
- საბჭოთა პერიოდის სტატისტიკური მონაცემები – მაქსიმ არხიპოვის საიტის მიხედვით
- კლუბის ფოტოარქივი
კომენტარები
- ↑ 1995 წლიდან ბორის პაიჭაძის სახელს ატარებს მთავარი და ყველაზე დიდი საფეხბურთო სტადიონი საქართველოში, რომელიც თბილისის „დინამოსა“ და საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრების საშინაო მოედანია. 2011 წლიდან — ბორის პაიჭაძის სახელობის დინამო არენა.
- ↑ 2005 წელს ქართული ფეხბურთის გულშემატკივართა, ასევე, ადგილობრივი სპორტული საზოგადოების ინიციატივით და ქალაქის თვითმმართველობის გადაწყვეტილებით თბილისის „ლოკომოტივის“ სტადიონს მიხეილ მესხის სახელი მიენიჭა.
- ↑ 2014 წელს ყველაზე ავტორიტეტულმა ქართულმა სპორტულმა გაზეთმა „ლელომ“ მისი დაარსებიდან 80 წლის განმავლობაში საქართველოს საუკეთესო ქალი და მამაკაცი სპორტსმენები დაასახელა. გამოკითხვის შედეგებით, მამაკაცებში საქართველოს საუკეთესო სპორტსმენად დავით ყიფიანი აღიარეს. მის სახელს ატარებს საქართველოს საფეხბურთო თასი და გურჯაანის ცენტრალური სტადიონი.
- ↑ 2015 წლის აპრილში ქუთაისის საფეხბურთო კლუბ „ტორპედოს“ გულშემატკივართა, ასევე, ადგილობრივი სპორტული საზოგადოების ინიციატივით და ქალაქის საკრებულოს გადაწყვეტილებით ქუთაისის ცენტრალურ სტადიონს რამაზ შენგელიას სახელი მიენიჭა.
- ↑ ამ ისტორიულ მატჩში დინამოელები ასეთი შემადგენლობით გამოვიდნენ მოედანზე: ალექსანდრე დოროხოვი, შოთა შავგულიძე (ედუარდ ნიკოლაიშვილი), ბუკა ბერძენიშვილი, ნიკოლოზ ანიკინი, ვლადიმერ ჯორბენაძე, გრიგოლ გაგუა, ილია პანინი, მიხეილ ბერძენიშვილი, ბორის პაიჭაძე, მიხეილ ასლამაზოვი, ნიკოლოზ სომოვი.
- ↑ „ოქროს მატჩში“ „დინამოს“ ღირსებას იცავდნენ: სერგო კოტრიკაძე, ბორის სიჭინავა, ვახტანგ რეხვიაშვილი, ჯემალ ზეინკლიშვილი, გურამ ცხოვრებოვი, გიორგი სიჭინავა, შოთა იამანიძე, სლავა მეტრეველი, ვლადიმერ ბარქაია, ილია დათუნაშვილი და მიხეილ მესხი.
- ↑ გუნდის შემადგენლობა ასეთი იყო: დავით გოგია, რევაზ ძოძუაშვილი, ვახტანგ ჭელიძე, მურთაზ ხურცილავა, შოთა ხინჩაგაშვილი, გურამ პეტრიაშვილი, მანუჩარ მაჩაიძე, კახი ასათიანი, ვლადიმერ გუცაევი (ლევან ნოდია), გივი ნოდია, დავით ყიფიანი.
- ↑ ფაქტობრივი მონაცემებით აღნიშნულ თამაშზე 110 000 მაყურებელზე ნაკლები არ ყოფილა, თუმცა ოფიციალური პროტოკოლებით, გარკვეული ტექნიკური ხასიათის რეგულაციებიდან გამომდინარე, სხვადასხვა წყაროებში მითითებულია 80 000 მაყურებელი. მაყურებელთა იგივე რაოდენობა (ზოგან 90 000) ფიქსირდება საბჭოთა თუ უცხოურ მედიასა და პრესის ფურცლებზე წარმოდგენილ მასალათა უმრავლესობაშიც.
- ↑ თბილისელთაგან ბურთები გაიტანეს: გივი ნოდიამ 5', გოჩა გავაშელმა 23', ლევან ნოდიამ 53' და მანუჩარ მაჩაიძემ 84'.
- ↑ 1980 წლის საბერძნეთის თასის მფლობელი „კასტორია“ „დინამომ“ თბილისში ვლადიმერ გუცაევის და რამაზ შენგელიას გოლებით დაამარცხა.
- ↑ „დინამო“ გათამაშებაში მეორე რაუნდიდან ჩაერთო და ფრანგულ „ბასტიას“ დაუპირისპირდა, პირველი მატჩი საფრანგეთში, როჟე მილას და გუცაევის გოლებით ფრედ დასრულდა, ხოლო საპასუხო შეხვედრა, თბილისელებმა — 3–1 მოიგეს.
- ↑ „დინამოს“ სტადიონზე ერთადერთი გოლი იოს დარდენმა (ნიდერლ. Jozef "Jos" Daerden) გაიტანა. დარდენმა გაიტანა ასევე საპასუხო შეხვედრაშიც, რომელიც კვლავ ბელგიელთა სასარგებლოდ — 1–0 დასრულდა. ფინალში გასული რაიმონ გუტალსის (ნიდერლ. Raymond Goethals) „სტანდარდი“, „კამპ ნოუზე“ უდო ლატეკის „ბარსელონასთან“ — 2–1 დამარცხდა.
- ↑ „დინამოსთან“ მოთამაშე „სტანდარდის“ ამ ფორმაციის გუნდიდან, 1982 წლის ესპანეთის მუნდიალზე, ბელგიის ნაკრებში ხუთი ფეხბურთელი მოხვდა, მათ შორის იყო გუნდის კაპიტანი — ერიკ გერეტსი (ნიდერლ. Eric Maria Gerets). ლიეჟელთა კარს, შემდეგში ცნობილი მეკარე — მიშელ პრიუდომი (ფრანგ. Michel Jean Georges Ghislain Preud'homme) იცავდა. ბელგიელების გარდა, გუნდში თამაშობდნენ ნიდერლანდელი ლეგიონერები, „აიაქსისა“ და ნიდერლანდების ეროვნული ნაკრების ყოფილი ფეხბურთელები — არი ჰაანი (ნიდერლ. Adrianus "Arie" Haan) და სიმონ ტაჰამატა, ასევე შვედი ფორვარდი — ბენი ვენდტი (შვედ. Benny Wendt) — „კაიზერსლაუტერნის“ (გერმ. 1. Fußball-Club Kaiserslautern e. V.) ყოფილი ფეხბურთელი (1977–1981) და 1978 წლის არგენტინის მსოფლიო ჩემპიონატის მონაწილე შვედეთის ეროვნული ნაკრების შემადგენლობაში.
სქოლიო
- ↑ Dinamo Tbilisi 3–0 Liverpool // UEFA
- ↑ Dinamo Tbilisi 3–0 Liverpool //LFCHistory.net
- ↑ West Ham United 1–4 Dinamo Tbilisi // Footballdatabase.eu
- ↑ West Ham United 1–4 Dinamo Tbilisi // 11v11
- ↑ Dinamo Tbilisi 3–0 Cardiff City // WorldFootball.net
- ↑ გაზეთმა „ლელომ“ 80 წლის განმავლობაში საქართველოს საუკეთესო სპერტსმენები დააჯილდოვა
- ↑ ქუთაისის ცენტრალური სტადიონი რამაზ შენგელიას სახელობის იქნება
- ↑ Soviet Union - Player of the Year Awards // rsssf
- ↑ Кипиани, Давид Давидович // bigenc.ru
- ↑ დინამოს 20-იანი წლების ისტორია.
- ↑ «Динамо» Тбилиси 2–2 «Динамо» Киев // FootballFacts.ru
- ↑ დინამოს 30-იანი წლების ისტორია
- ↑ დინამოს 40-50-იანი წლების ისტორია
- ↑ დინამოს 60-იანი წლების ისტორია
- ↑ კარაველას თასი // 1973 წლის 19 აგვისტოს „დინამომ“ ესპანეთში, ქალაქ უელვაში კოლუმბის „კარაველას თასი“ მოიგო. „დინამომდე“ ამ თასს მადრიდის „რეალი“, მადრიდის „ატლეტიკო“ და „სან-პაულუ“ ფლობდნენ. ციტატა: „აღსანიშნავია, რომ ეს იყო პირველი საერთაშორისო ტიტული ჩვენი გუნდისთვის. „დინამომ“ ნახევარფინალში მადრიდის „ატლეტიკო“ დაამარცხა (ძირითადი დრო 0–0 დასრულდა. პენალტების სერიაში დინამომ 4–2 აჯობა მეტოქეს). ფინალში კი თბილისელებმა ლისაბონის „ბენფიკას“ 3–1 მოუგეს. გოლები გუცაევმა (2) და ყიფიანმა გაიტანეს.“ 19 აგვისტო, 2013. // fcdinamo.ge
- ↑ თბილისის „დინამო“ კარაველას თასს დაეუფლა // ეროვნული ფოტომატიანე. სურათზე მარცხნიდან: კახი ასათიანი, დავით ყიფიანი, რევაზ ძოძუაშვილი, ფირუზ კანთელაძე და ვახტანგ ჭელიძე. 19 აგვისტო, 1973. // nplg.gov.ge
- ↑ [l=https://web.archive.org/web/20200118235221/http://www.dinamo-tbilisi.ru/statistika/mezhdunarodnye-matchi/mezhdunarodnye-tovarishheskie-matchi-1970-e-gody/turnir-v-uelve-v-1973-godu/ IX Trofeo Colombino de Fútbol] // dinamo-tbilisi.ru
- ↑ "კარაველას" რაინდები // 1973 წლის აგვისტო. ესპანეთის ქალაქი უელვა. ოთხთა ტრადიციული, რიგით IX ტურნირი. მონაწილენი: მადრიდის „ატლეტიკო“, ლისაბონის „ბენფიკა“, ინგლისის „დერბი ქაუნთი“ და თბილისის „დინამო“. ციტატა: „აღსანიშნავია, რომ ამ ტურნირის მთავარმა პრიზმა — „კარაველას თასმა“ მანამდე მხოლოდ ორჯერ დატოვა იქაურობა — ეს ბრაზილიის „სან-პაულუმ“ და უნგრეთის „დოჟა უიპეშტმა“ შეძლეს. დანარჩენ შემთხვევებში ყველას მადრიდის „რეალმა“, სევილიის „ბეტისმა“, ადგილობრივმა „რეკრეატივომ“ და იმავე „ატლეტიკომ“ აჯობეს.“ ავტორი: ბეჟან დოლიძე, „საქართველოს რესპუბლიკა“. 22 აგვისტო, 2013
- ↑ პირველი „ბროლის თასი“ // 1976 წლის 3 სექტემბერი მნიშვნელოვანი დღეა „დინამო“ თბილისის ტიტულოვან ისტორიაში. ჩვენმა გუნდმა პირველად მოიპოვა სსრკ-ს თასი. აღსანიშნავია, რომ თბილისელები მანამდე ხუთჯერ იყვნენ გასული ბროლის თასის გათამაშების ფინალში და ხუთივეჯერ ხელი მოეცარათ. // fcdinamo.ge
- ↑ Davit Kipiani – The „Moving Feast“ of Football
- ↑ Kahl, Sebastian. Who Was David Kipiani? (Talks and writes about football history). medium.com. ციტატა: „USSR Player Of The Year 1977. As a player he never left his native Tbilisi. And for all intents he was a one club man. A 14 year career with Dinamo Tbilisi was only briefly interrupted, in 1970, by a loan move across town to Lokomotiv. After establishing himself at the senior level Kipiani returned to Dinamo and came to dictate their play for the following decade. In 1977 he was voted Soviet Footballer Of The Year.“
- ↑ დინამოს 70-იანი წლების ისტორია
- ↑ „დინამო“ თბილისი 2–1 „კარლ ცაისი“ იენა // КЛИСФ
- ↑ Trofeo Santiago Bernabéu (Madrid-Spain) 1979-2008 // rsssf
- ↑ 25.0 25.1 25.2 ყველამ ვიცით 1981 წლის 13 მაისის შესახებ — მაგრამ რა მოხდა შემდეგ?
- ↑ 1/32 ფინალი · უეფა-ს თასი 1987–1988 · 30.09.1987
- ↑ 1/16 ფინალი · უეფა-ს თასი 1987–1988 · 22.10.1987
- ↑ 1/8 ფინალი · უეფა-ს თასი 1987–1988 · 25.11.1987
- ↑ დინამოს 80-იანი წლების ისტორია
- ↑ Brooking, Trevor. My Life in Football. Simon & Schuster. ციტატა: „Dinamo Tbilisi were an outstanding team and the fact that the Russian domestic season had only just resumed after their winter break meant we had not seen them play. We had to settle for some film clips of their epic 4–2 aggregate triumph against Liverpool in the European Cup the previous season and their 5–0 aggregate win over Waterford in the Cup Winner's Cup a few months earlier. Technically they were a wonderful side and in the first leg at Upton Park attacked us with breathtaking pace. It was an education to watch them and I was hugely impressed by the movement and individual skills of players such as Aleksandre Chivadze, Vitali Daraselia, David Kipiani and Ramaz Schengeliya. They remain one of the finest European teams I've seen and it was a shame that a broken leg ended Kipiani's career prematurely.“
- ↑ Rainbow, Jamie. Soviet giants have enjoyed mixed fortunes since the Iron Curtain fell. World Soccer. ციტატა: „The domestic football league of the old USSR was a vast, vibrant, and powerful competition, containing as it did clubs such as the Moscow giants Dynamo, Spartak, CSKA – and occasionally Torpedo – as well as influential teams from the republics, like the Dynamos of Kiev, Tbilisi, and Minsk. Evidently, the league would have been exceptionally strong and closely contested – it was so strong, in fact, that it rose to second place in UEFA’s league rankings.“
- ↑ McCracken, Craig. How Dinamo Tbilisi enthralled British football fans in the midst of the Cold War. Guardian Sport Network. ციტატა: „By schooling Liverpool and West Ham in the art of fast, passing, composed football, the Dinamo Tbilisi side of the 1970s and 1980s captured the hearts of young British fans who were unaccustomed to watching such expressive play“
- ↑ Delaney, Miguel. Georgian pedigree deserves respect. Incredible Dinamo Tbilisi side that outclassed Liverpool 37 years ago was ahead of its time. Irish Independent. ციტატა: „The Georgians had already been excellent in the first leg, controlling the game like few dared to even try at Anfield. Most of that was orchestrated by the elegant playmaker David Kipiani, who layered his precision with a power Liverpool struggled to deal with.“
- ↑ Veth, Manuel. Dinamo Tbilisi vs Carl Zeiss Jena – 1981 Cup Winners’ Cup Final Remembered. Futbolgrad. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-12-26. ციტატა: „One can only imagine the modern football hipster galvanising over the limitless talent of Georgian playmaker David Kipiani, striker Ramaz Shengelia or the tactical abilities of Carl Zeiss Jena defender Lothar Kurbjuweit. Kipiani and Shengelia were part of a Dinamo Tbilisi side that dazzled spectators in the Soviet Union.“ ციტირების თარიღი: 2019-06-01.
- ↑ ერთადერთი გოლი „დინამოს“ კაპიტანმა გელა კეტაშვილმა საკუთარ კარში გაიტანა.
- ↑ დინამოს 90-იანი წლების ისტორია
- ↑ Newcastle United 2–0 Dinamo Tbilisi // 11v11
- ↑ ფეხბურთი: ვიტალი დარასელიას სახელობის საფეხბურთო აკადემია გაიხსნა. საქართველოს სპორტისა და ახალგაზრდობის საქმეთა სამინისტრო. 8.07.2013
- ↑ უმცროსი დუშან უჰრინი თბილისშია. „მსოფლიო სპორტი“. 22.06.2012
- ↑ დუშან უჰრინი თბილისის დინამოდან პლზენში წავიდა. „ტაბულა“. 5 დეკემბერი, 2013
- ↑ არჩილ ქურდიანი // nplg.gov.ge
- ↑ არქიტექტურული პროექტები — თბილისის ბორის პაიჭაძის სახელობის ეროვნული დინამოს სტადიონი // დინამოს სტადიონის ისტორიიდან: ციტატა: „1976 წლის 26 სექტემბერს საზეიმოდ გაიხსნა ახლად რეკონსტრუირებული „დინამოს“ სტადიონი და ამჟამად მას მიენიჭა ვ.ი. ლენინის სახელი. ავტორმა, არჩილ ქურდიანმა, ავტორმა და პროექტის მთავარმა არქიტექტორმა გია ქურდიანმა და ავტორმა, კონსტრუქტორმა შალვა გაზაშვილმა, თავიანთი პროექტის მიხედვით მაყურებელთა რაოდენობა გაზარდეს 75 000 ადგილამდე“. 25 მარტი, 2016 // Aid.ge
- ↑ ბორის პაიჭაძის სახელობის დინამო არენა — ისტორია
- ↑ დაუვიწყარი 90 წუთი // თბილისი. ვ. ი. ლენინის სახელობის „დინამოს“ სტადიონი. 3 ოქტომბერი. „დინამო“ (თბილისი) 3–0 „ლივერპული“. გოლები: გუცაევი 55', შენგელია 75', ჩივაძე 81', პენ. ციტატა: „გუგუნებს 90-ათასიანი ტრიბუნა, გამარჯვების ციფრები ანთია ტაბლოზე. კიდევ კარგა ხანს იდგება ფეხზე 90 ათასი კაცი, კიდევ კარგა ხანს იგუგუნებს ტრიბუნა და იმ წუთებში, ვინ იცის, რამდენს გაახსენდება ნანა მჭედლიძის ფილმის „პირველი მერცხალის“ სულ ბოლო კადრი: ტალახში ამოგანგლული თერთმეტი გამწარებული ვაჟკაცი, კაცური ცრემლით და სულისშემძვრელი სიმღერით მიაცილებს გამარჯვებულ ბრიტანელთა გემს, ქედმაღლურად რომ მიგელავს შავი ზღვის ტალღებზე. და როგორც იქნა…“.
- ↑ Dinamo Tbilisi 3–0 Liverpool // 11v11
- ↑ Dinamo Tbilisi 3–0 Liverpool // LFC in Europe
- ↑ საქართველოს მთავარი სპორტული არენა სახელმწიფომ უკან დაიბრუნა
- ↑ ირაკლი მეძმარიაშვილი — ეროვნული სტადიონის დირექტორი
- ↑ ეროვნული სტადიონი საფეხბურთო კლუბ „დინამოს“ 49 წლით გადაეცა
- ↑ სს „ბორის პაიჭაძის სახელობის ეროვნული სტადიონი“-ს გენერალური დირექტორის ცვლილების შესახებ
- ↑ „დინამო“ საქართველოს ჩემპიონია // fcdinamo.ge
- ↑ "Динамо" (Тбилиси) 2–5 "Динамо" (Москва)
- ↑ «Спартак» Москва 3–2 «Динамо» Тбилиси // FootballFacts.ru
- ↑ Soviet Union Cup 1959/60 // RSSSF
- ↑ Soviet Union Cup 1970 // RSSSF
- ↑ Soviet Union Cup 1980 // RSSSF
- ↑ Сбылось и не сбылось // „Футбол-Хоккей“
- ↑ Кубковые вершины "Шахтера". Год 1980-й
- ↑ ტიტულები.
- ↑ კლუბის მენეჯმენტი // fcdinamo.ge
- ↑ გუნდის მწვრთნელები // fcdinamo.ge
- ↑ გუნდის პერსონალი // fcdinamo.ge
- ↑ UEFA 5-year Club Ranking 2023 / uefa.com
- ↑ UEFA 5-year Club Ranking 2023 / kassiesa.net
- ↑ ბომბარდირები // fcdinamo.ge
- ↑ არ დასრულებულა მეორე მსოფლიო ომის დაწყების გამო
- ↑ 1990 წლიდან ქართულმა საფეხბურთო კლუბებმა დაასრულეს საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატებში ასპარეზობა და საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის ეგიდით გამართულ პირველობებზე ჩაებნენ.
- ↑ გუნდმა დატოვა გათამაშება
- ↑ «Динамо» (Тбилиси) 3–2 «Твенте» (Энсхеде, Нидерланды)
- ↑ Твенте» (Энсхеде, Нидерланды) 2–0 «Динамо» (Тбилиси)
- ↑ «Динамо» (Тбилиси) 4–1 «Славия» (София, Болгария)
- ↑ James M. Ross (4 ივნისი, 2015). UEFA Cup 1973–74
- ↑ «Славия» (София, Болгария) 2–0 «Динамо» (Тбилиси)
- ↑ 1973–74 UEFA Cup. First round (All matches)
- ↑ «Динамо» (Тбилиси) 3–0 «ОФК» (Белград, Югославия)
- ↑ Статистика встреч «ОФК» (Белград, Югославия) – «Динамо» (Тбилиси)
- ↑ «ОФК» (Белград, Югославия) 1–5 «Динамо» (Тбилиси)
- ↑ 1973–74 UEFA Cup. (All matches)
- ↑ «Динамо» (Тбилиси) 1–1 «Тоттенхэм Хотспур» (Лондон, Англия)
- ↑ «Тоттенхэм Хотспур» (Лондон, Англия) 5–1 «Динамо» (Тбилиси)
- ↑ Inter 0–1 Dinamo Tbilisi // rsssf
- ↑ Maurizio Mariani, Roberto Di Maggio and RSSSF (11 მაისი, 2018). Dinamo Tbilisi 0–0 Inter // rsssf
- ↑ Internazionale 0–1 Dinamo Tbilisi — 14 September 1977. UEFA.
- ↑ «Динамо» (Тбилиси) – «Наполи» (Неаполь, Италия) 2–0. klisf.net.
- ↑ Maurizio Mariani, Roberto Di Maggio and RSSSF (11 მაისი, 2018). Napoli 1–1 Dinamo Tbilisi. 27.09.1978 (Goals: Savoldi 79' (pen.), Daraselija 66') — Italian Clubs in European Cups // rsssf
- ↑ ნაპოლი (ნეაპოლი) 1:1 დინამო (თბილისი) // msy.gov.ge
- ↑ Dinamo Tbilisi 2–0 Napoli. 13.09.1978 (Goals: Kipiani 39', Scenghelija 49') — Italian Clubs in European Cups // rsssf
- ↑ «Динамо» (Тбилиси) – «Ливерпуль» (Ливерпуль, Англия) 3–0. klisf.net.
- ↑ Dinamo Tbilisi 3–0 Liverpool // UEFA
- ↑ West Ham United 1–4 Dinamo Tbilisi // footballdatabase.eu
- ↑ West Ham United 1–4 Dinamo Tbilisi //11v11
- ↑ Дарден, Жозеф («Йос»)
- ↑ UEFA Champions' League 1998-99 // rsssf
- ↑ UEFA Champions' League 1998-99 // rsssf
- ↑ UEFA Cup 1998-99 // rsssf
- ↑ UEFA Champions League 1999-2000 // rsssf
| წინამორბედი: ვალენსია
|
ევროპის თასების მფლობელთა თასი 1980–81 ფინალისტი:  კარლ ცაისი
|
შემდეგი: ბარსელონა
|
| ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
| |||||
| |||||
| |||||
| |||||
| |||||
| ||||||||