Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Յուջին Վիգներ հունգ. ՝ Jenő Pál Wigner անգլ. ՝ Eugene Wigner Ծնվել է նոյեմբերի 17 , 1902 (1902-11-17 ) [ 1] [ 2] [ 3] […] Բուդապեշտ , Հունգարիայի թագավորություն , Ավստրո-Հունգարիա Մահացել է հունվարի 1 , 1995 (1995-01-01 ) [ 4] [ 2] [ 3] […] (92 տարեկան) Փրինսթոն , Մերսեր շրջան , Նյու Ջերսի , ԱՄՆ [ 5] բնական մահով Գերեզման Փրինսթոնի գերեզմանատուն [ 6] Քաղաքացիություն Հունգարիա և ԱՄՆ Ազգություն հրեա Մասնագիտություն մաթեմատիկոս , ֆիզիկոս , համալսարանի դասախոս , ֆիզիկոս-տեսաբան և միջուկային ֆիզիկոս Հաստատություն(ներ) Փրինսթոնի համալսարան [ 2] , Բեռլինի տեխնիկական համալսարան [ 2] , Վիսկոնսինի համալսարան Մեդիսոնում [ 2] , Գյոթինգենի համալսարան [ 2] , Լեյդենի համալսարան [ 7] , Փրինսթոնի համալսարան [ 2] , Մանհեթթենյան նախագիծ [ 2] , Փրինսթոնի համալսարան [ 2] [ 8] և Օք Ռիջի ազգային լաբորատորիա [ 9] Գործունեության ոլորտ ֆիզիկա Անդամակցություն Լոնդոնի թագավորական ընկերություն , Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա , Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա , Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն [ 10] , Գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա [ 10] , Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն [ 10] , Նիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա Ալմա մատեր Ֆաշորիի գիմնազիա (1919 )[ 2] և Բեռլինի տեխնիկական համալսարան (1925 )[ 2] Տիրապետում է լեզուներին անգլերեն [ 11] [ 12] և հունգարերեն Գիտական ղեկավար Michael Polanyi ? Եղել է գիտական ղեկավար Ջոն Բարդին [ 13] , Վիկտոր Վայսկոպֆ [ 13] , Marcos Moshinsky ? , Abner Shimony ? [ 13] , Fred Tappert ? [ 13] , William Tout Sharp ? [ 13] , Ralph Zvi Roskies ? [ 13] , Theodore Duddell Newton ? [ 13] , Francis Joseph Narcowich ? [ 13] , Rajmund Lewis Somorjai ? [ 13] , Leonard Eisenbud ? [ 13] , George Abraham Snow ? [ 13] , Conyers Herring ? [ 13] , Joseph O. Hirschfelder ? [ 13] , Edwin Thompson Jaynes ? [ 13] և Frederick Seitz ? [ 13] Պարգևներ Ամուսին(ներ) Amelia Frank ? , Mary Annette Wheeler ? և Eileen Clare-Patton Hamilton ? Երեխա(ներ) David Wheeler Wigner ? Ստորագրություն Eugene Wigner Վիքիպահեստում
Յուջին Փոլ Վիգներ Էուգեն Պոլ Վիգներ (հունգ. ՝ Jenő Pál Wigner , անգլ. ՝ Eugene Paul "E. P." Wigner , նոյեմբերի 17 , 1902 (1902-11-17 ) [ 1] [ 2] [ 3] […] , Բուդապեշտ , Հունգարիայի թագավորություն , Ավստրո-Հունգարիա - հունվարի 1 , 1995 (1995-01-01 ) [ 4] [ 2] [ 3] […] , Փրինսթոն , Մերսեր շրջան , Նյու Ջերսի , ԱՄՆ [ 5] ), ամերիկյան ֆիզիկոս-տեսաբան, ծագումով՝ հունգարացի։
Ավարտել է Բեռլինի բարձրագույն տեխնիկական ուսումնարանը (1925 )։ 1930 թ. տեղափոխվել է ԱՄՆ , 1938 թվականից՝ Փրինսթոնի համալսարանի պրոֆեսոր։ Աշխատանքները վերաբերում են քվանտային մեխանիկային ու էլեկտրադինամիկային, միջուկային ֆիզիկային և տարրական մասնիկների ֆիզիկային։ Առաջիններից մեկն է կիրառել խմբերի տեսության մեթոդները և սիմետրիայի հիմնարար սկզբունքները քվանտային մեխանիկայում, տարրական մասնիկների տեսության մեջ և միջուկային ֆիզիկայում։ 1936 թ. ամերիկացի ֆիզիկոս Դ․ Բրեյթի հետ առաջարկել է միջուկային ռեակցիաների դիսպերսիոն բանաձևը ։ 1942 -45 թթ. մասնակցել է Չիկագոյում առաջին միջուկային ռեակտորի նախագծմանը։ «Ատոմը խաղաղության համար» մրցանակ (1960 )։ Նոբելյան մրցանակ (1963 )։
↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.) : տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 2,22 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Nationalencyklopedin (շվեդերեն) — 1999.
↑ 4,0 4,1 4,2 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/643423/Eugene-Paul-Wigner
↑ 5,0 5,1 5,2 Eugene Wigner (1903-1995)
↑ http://www.cemeteryregister.com/search.asp?id=NJ_PRINCETON
↑ Leidse Hoogleraren (նիդերլ.)
↑ JSTOR — 1995. — P. 528.
↑ JSTOR — 1995. — P. 527.
↑ 10,0 10,1 10,2 Notable Names Database — 2002.
↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.) : տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ CONOR.Sl
↑ 13,00 13,01 13,02 13,03 13,04 13,05 13,06 13,07 13,08 13,09 13,10 13,11 13,12 13,13 13,14 Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ The Nobel Prize in Physics 1963 — Nobel Foundation .
↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation , 2019.
1901–1925 1926–1950 1951–1975 1976–2000 2001–2025
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 11, էջ 423 )։