سید اشرف جهانگیر سمنانی
سید اشرف جهانگیر سمنانی (درگذشته ۸۰۸ ه. ق؛ به روایتی ۲۷ محرم سال ۸۰۰ ه.ق) از صوفیان و عرفای ایرانی نیمه دوم قرن هشتم و نهم هجری و از عرفای بزرگ شبه قاره هند بود که شهرت او به‌ویژه در هندوستان زیاد است. کتاب «لطایف اشرفی» او یکی از مهم‌ترین کتاب‌های متصوفه به‌شمار می‌رود.[۱] جهانگیر سمنانی بنیان‌گذار شاخهٔ اشرفیه از سلسلهٔ کبرویه است.[۲] همچنین در برخی منابع از وی با لقب مخدوم نیز یاد شده است.
زندگی‌نامه
[ویرایش]پدر محمد اشرف جهانگیر سمنانی، سلطان ابراهیم، حاکم سمنان بود و پس از درگذشتش، محمد اشرف جانشین وی شد. او در هفت سالگی، قرآن را به‌طور کامل حفظ بود.[۳]
وی در جوانی در سمنان نزد علاءالدوله سمنانی آموزش دید.[۴] وی اندکی قبل از درگذشت شیخ علاءالدوله به همراه میر سید علی همدانی، سمنان را ترک کرد. او در سن ۲۳ سالگی به هندوستان رفت و در نزد شیخ علاءالدین بنگالی به شاگردی پرداخت.[۳] جهانگیر سمنانی یک کبروی بود که پس از سکونت در کچهوچه (Kichawcha) در شرق سلطان‌نشین جوانپور در هند، شاخهٔ اشرفیه از سلسلهٔ کبرویه را بنیاد نهاد.[۵]
وی در سال ۸۰۸ هجری قمری درگذشت. در برخی منابع تاریخ درگذشت وی ۸۲۹ هجری قمری مصادف با ۱۴۲۵ میلادی ذکر شده است.
هم‌عصران
[ویرایش]وی یکی از مریدان خاص مخدوم سیدجلال جهانیان جهانگشت بود.[۶] بدیع‌الدّین قطب‌المَدار (معروف به شاه مدار، یکی از برجسته‌ترین مشایخ هند) در یکی از سفرهای زیارتی به مکه همسفر سمنانی بود.[۷] سمنانی هنگام مسافرت خود به شیراز با حافظ دیدار کرد و هر دو با همدیگر راز و نیاز داشتند. در لطایف اشرفی که مجموعه سخنان سمنانی است، چندین جا از این ملاقات صحبت شده است.[۸]
آثار
[ویرایش]لطایف اشرفی او به دستیاری مریدش، نظام حاجی یمنی، گرد آورده شد.[۴] همچنین از جهانگیر سمنانی ۷۵ نامه به جای مانده است که حاجی نام مهشور پسر و جانشین او در ۸۶۹ هجری آنها را گرد آورد که به‌نام «مکتوبات اشرفی» خوانده می‌شود.[۹] دیگر آثار او از این قرارند:[۳]
- بشارت المریدین (در تصوف)
- سلوت العاشقین
- سکینت المشتاقین
منابع
[ویرایش]- ↑ ادبیات فارسی در شبه قاره هند و پاکستان بایگانی‌شده در ۲۴ فوریه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine (وبگاه مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی)
- ↑ تصوف (بخش سوم)، تصوف در شبه قارهٔ هند بایگانی‌شده در ۱۴ دسامبر ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine (وبگاه دانشنامه جهان اسلام)
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ حقیقت، عبدالرفیع (۱۳۸۵)، تاریخ قومس، تهران: کومش، شابک ۹۶۴-۷۰۰۰-۵۵-۳
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ولایت عرفانی دراندیشه علامه طباطبایی بایگانی‌شده در ۸ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (وبگاه بلاغ)
- ↑ تصوف در هند[پیوند مرده] (وبگاه مجذوبان نور، سلسله نعمت‌اللهی گنابادی)
- ↑ خدمات علمی و ادبی عارفان سهروردیه در سند بایگانی‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine (خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران - حیدرآباد)
- ↑ بدیع الدّین قطب المَدار (وبگاه دانشنامه جهان اسلام)
- ↑ با حافظ (وبگاه مجله فردا)
- ↑ دانش‌پژوه، محمدتقی. «دبیری و نویسندگی» بایگانی‌شده در ۱۳ دسامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (وبگاه مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی)
