1959
Itxura
1959. urtea | |
---|---|
Kronologia | |
Mendeak | XIX.a • XX.a • XXI.a |
Hamarkadak | 1930(e)koa • 1940(e)koa • 1950(e)koa • 1960(e)koa • 1970(e)koa |
Urteak | 1956 • 1957 • 1958 • 1959 • 1960 • 1961 • 1962 |
Beste egutegi batzuetan | |
Gregoriotar egutegia | 1959 MCMLIX |
Ab urbe condita | 2712 |
Armeniar egutegia | 1408 ԹՎ ՌՆԸ |
Bahá'í egutegia | 115 – 116 |
Bengaliar egutegia | 1366 |
Berber egutegia | 2909 |
Egutegi budista | 2503 |
Myanmarko egutegia | 1321 |
Bizantziar egutegia | 7467 – 7468 |
Koptoen egutegia | 1675 – 1676 |
Etiopiar egutegia | 1951 – 1952 |
Hebrear egutegia | 5719 – 5720 |
Egutegi hinduak | |
Bikram Samwat | 2015 – 2016 |
Shaka Samvat | 1881 – 1882 |
Kali Yuga | 5060 – 5061 |
Iraniar egutegia | 1337 – 1338 |
Islamiar egutegia | 1378 – 1379 |
Japoniar egutegia | Shōwa 34 (昭和34年) |
Korear egutegia | 4292 |
Thailandiar eguzki egutegia | 2502 |
Holozeniar egutegia | 11959 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
Gertaerak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Euskal Herria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 10a – Bilboko Iralabarriko ikastola klandestinoa itxiarazi zuen poliziak. Bi irakasle atxilotu zituzten.
Mundua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 8a – Fidel Castro buru zuela, Askatasunaren Karabana Habanan sartu zen, Fulgencio Batista diktadorea garaitu eta Kuba zeharkatu ostean.
- Urtarrilaren 5a – Alaska AEBetako 49. kide bihurtu zen.
- Otsailaren 1a eta 2aren artean – Dyatlov Pasabideko Gertakaria: Ural mendien iparraldean, orduko Sobietar Batasuneko bederatzi mendizaleren heriotza misteriotsua gertatu zen.
- Otsailaren 3a – Musika hil zen eguna: Buddy Holly, Ritchie Valens eta J. P. "The Big Bopper" Richardson Iowako Clear Laken ondoan hil ziren hegazkin istripu batean
- Martxoaren 9a – "Barbie" panpina lehen aldiz merkaturatu zuten.
- Abenduaren 21a – Dwight D. Eisenhower presidentearen Espainiarako bisita hasi zen, AEBtako presidente baten lehena.
Arte eta kultura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 6a – 1959ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketaren finala Balendin Enbeitak irabazi zuen. Bere bigarren txapela izan zen.
- Azaroaren 8a – Gipuzkoako Bertsolari Txapelketaren lehen edizioa ospatu zen Eibarren. Manuel Olaizola Uztapide izan zen txapelduna.
Zientzia eta teknologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kirolak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Saski Baskonia saskibaloi taldea sortu zuten, Club Deportivo Vasconia izenarekin.
- Apirilaren 26a – Latasa eta Luxiaren arteko aizkora apustua
- Uztailaren 18a – Jacques Anquetilek Frantziako Tourra irabazi zuen hirugarren aldiz.
Jaiotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 1a – Azali Assoumani, Komoreetako presidentea.
- Urtarrilaren 1a – Abdul Ahad Mohmand, paxtun etniako Afganistango Aire Armadako pilotu eta kosmonauta ohia, espazioan egondako lehenengo afganistandarra.
- Urtarrilaren 2a – Filgi Claverie, Euskal Kultur Erakundeko sortzaile, diruzain eta lehendakariordea.
- Urtarrilaren 5a – Amelia Lorza, arabar atleta.
- Urtarrilaren 7a – Helena Corbellini, uruguaiar idazlea, irakaslea eta kazetaria.
- Urtarrilaren 9a – Rigoberta Menchu, giza-eskubideen aldeko guatemalar ekintzailea, 1992ko Bakearen Nobel Saria.
- Urtarrilaren 10a – Alberto Irigoyen, euskal jatorriko uruguaiar idazlea.
- Urtarrilaren 12a – Fede Castaños, burgostar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Urtarrilaren 12a – Per Gessle, suediar gitarra-jotzaile, musikari, kantautore eta musikagilea.
- Urtarrilaren 12a – Wolfgang Ratz, bilbon jaiotako gaztelaniazko eta alemanezko austriar poeta eta itzultzailea.
- Urtarrilaren 13a – Gilmar Rinaldi, brasildar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 16a – Mikel Hernández Abaitua, euskal idazlea, Batxilergoko Euskal Hizkuntza eta Literaturako katedraduna eta Euskal Filologian doktorea.
- Urtarrilaren 16a – Sade Adu, britainiar-nigeriar musikagile eta abeslaria.
- Urtarrilaren 17a – Susanna Hoffs, estatubatuar abeslari, gitarra jotzaile eta aktorea.
- Urtarrilaren 17a – Jaime Rodríguez, salvadortar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Urtarrilaren 19a - Clara Martínez de Careaga, espainiar epailea.
- Urtarrilaren 21a – Manuel Núñez, estremadurar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 22a – Linda Blair, estatubatuar aktorea eta ekintzailea.
- Urtarrilaren 25a - Ana Ferrer, espainiar epailea.
- Urtarrilaren 25a – Toni Servillo, italiar aktorea.
- Urtarrilaren 30a – Lourdes Otaegi, gipuzkoar idazlea eta euskal filologian doktorea.
- Urtarrilaren 30a – Jose Angel Torres, gipuzkoar paleontologiazalea eta geologiazalea (h. 2020).
- Urtarrilaren 31 – Fernando Lamikiz, Athletic Clubeko presidente ohia.
- Urtarrilaren 31 – Anthony LaPaglia, australiar aktorea.
- Urtarrilaren 31 – Kelly Lynch, estatubatuar aktore eta modeloa.
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 3a – Julen Atxurra, Pototo, bizkaitar ETAkide ohia.
- Otsailaren 3a – Chan Santokhi, Surinamgo presidentea.
- Otsailaren 4a – Tsitsi Dangarembga, zimbabwetar idazle eta zine zuzendaria, Afrikako feminismoaren erreferentea.
- Otsailaren 4a – Jadiyetu El Mohtar, saharar kazetari, irakasle eta ekintzailea.
- Otsailaren 4a – Juan Manuel Lopez Iturriaga, euskal herritar saskibaloi jokalari ohi eta telebistako aurkezlea.
- Otsailaren 4a – Zeca Pagodinho, brasildar abeslari eta musikagile herrikoia.
- Otsailaren 5a – Jennifer Granholm, estatubatuar abokatu, hezitzaile, idazle eta politikaria.
- Otsailaren 7a – Sammy Lee, ingeles futbolari ohia eta entrenatzailea.
- Otsailaren 7a – Bo Van Spilbeeck, flandriar kazetaria.
- Otsailaren 8a – Mauricio Macri, Argentinako presidentea.
- Otsailaren 9a – Ali Bongo Ondimba, Gabongo presidentea.
- Otsailaren 9a – Filipe Nyusi, Mozambikeko presidentea.
- Otsailaren 10a – Fernando Chalana, portugaldar futbolaria (h. 2022).
- Otsailaren 10a – Amadou Gon Coulibaly, Boli Kostako lehen ministroa (h. 2020).
- Otsailaren 12a – Surat Huseynov, Azerbaijango lehen ministroa (h. 2023).
- Otsailaren 12a – Eugenia Martín Mendizabal, arabar kazetari eta politikaria.
- Otsailaren 16a – John McEnroe, estatubatuar tenis-jokalari ohia, 1980ko hamarkadako tenis-jokalari handienetarikoa.
- Otsailaren 18a – Maria Gembero-Ustarrotz, nafar historialari eta musikologoa.
- Otsailaren 19a – Iñigo Barandiaran Benito, gipuzkoar funtzionario eta politikaria.
- Otsailaren 21a – Christian Abart, lapurtar antzezlea.
- Otsailaren 21a – Ángel José Sarrapio, espainiar txirrindulari ohia.
- Otsailaren 22a – Kyle MacLachlan, estatubatuar aktorea.
- Otsailaren 25a – Anxo Quintana, galiziar politikari nazionalista, BNGko buruzagi ohia.
- Otsailaren 26a – Ahmet Davutoğlu, Turkiako lehen ministroa.
- Otsailaren 26a - Pati Nuñez, kataluniar diseinatzaile grafikoa eta arte zuzendaria.
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 1a – Jose Angel Corres, bizkaitar enpresaburua eta politikaria.
- Martxoaren 1a – Manuel Marchena, espainiar epailea.
- Martxoaren 3a – Liliana Vitale, argentinar musikari eta konpositorea.
- Martxoaren 5a – Darío Grandinetti, argentinar aktorea.
- Martxoaren 6a – Tom Arnold, estatubatuar aktore eta umorista.
- Martxoaren 7a – Tom Lehman, estatubatuar golfaria.
- Martxoaren 8a – Aidan Quinn, hiberno-estatubatuar aktorea.
- Martxoaren 9a – Kepa Cueto, bizkaitar bikoizketa-aktorea eta esataria.
- Martxoaren 9a – Takaaki Kajita, japoniar fisikaria, 2015eko Fisikako Nobel Saria.
- Martxoaren 10a – Pako Sudupe, gipuzkoar idazlea.
- Martxoaren 12a – Josetxo Goia-Aribe, nafar saxo-jotzaile eta konpositorea.
- Martxoaren 12a – Ana María Sánchez Navarro, espainiar sopranoa (h. 2022).
- Martxoaren 13a – Rocky Lizeranzu, bizkaitar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- Martxoaren 14a – Patrick Dupond, frantziar dantzaria.
- Martxoaren 15a – Joxe Mari Olasagasti, gipuzkoar aizkolari, korrikalari, gizon probalari, harri jasotzaile, txingalari eta segalaria.
- Martxoaren 15a – Ben Okri, nigeriar poeta eta eleberrigilea.
- Martxoaren 15a – Isabel San Sebastián, espainiar kazetari eta idazlea.
- Martxoaren 16a – Elisa Rueda, bizkaitar irakaslea, poeta eta aktorea.
- Martxoaren 16a – Jens Stoltenberg, Norvegiako lehen ministro ohia eta NATOko idazkari nagusia.
- Martxoaren 17a – Danny Ainge, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari eta entrenatzaile ohia.
- Martxoaren 18a – Luc Besson, frantziar zinema-zuzendari, gidoilari, idazle eta ekoizlea.
- Martxoaren 18a – Irene Cara estatubaruar abeslari eta aktorea (h. 2022).
- Martxoaren 19a – Gérard Urrutia, lapurtar kantaria, kanta-egilea eta idazlea.
- Martxoaren 21a – Alfonso Falero, espainiar orientalista.
- Martxoaren 22a – Matthew Modine, estatubatuar aktorea.
- Martxoaren 26a – Juan Mari Atutxa Egiraun, bizkaitar idazlea.
- Martxoaren 26a – Patziku Perurena, euskal idazle eta pentsalaria.
- Martxoaren 28a – Laura Chinchilla, Costa Ricako presidentea.
- Martxoaren 29a – Itxaro Borda, lapurtar idazlea.
- Martxoaren 30a – Diana Uribe, kolonbiar historialari, filosofo eta irrati esataria.
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 1a – Christian Thielemann, alemaniar orkestra-zuzendaria.
- Apirilaren 2a – Alberto Fernández, Argentinako presidentea.
- Apirilaren 2a – Juha Kankkunen, finlandiar rally pilotua.
- Apirilaren 2a – John Lauridsen, daniar futbolari ohia.
- Apirilaren 2a – Mai Masri, palestinar zinemagilea.
- Apirilaren 6a – Isabel Alba Rico, Donostian bizi den espainiar idazle, gidoigile eta argazkilaria.
- Apirilaren 6a - Antoni Coll, kataluniar txirrindulari ohia.
- Apirilaren 6a – Emma Vilarasau, kataluniar aktorea.
- Apirilaren 7a – Pedro Arias, bizkaitar unibertsitate-irakasle, katedraduna eta politikaria.
- Apirilaren 7a – Enrique Maya, nafar arkitekto eta politikaria, Iruñeko alkate ohia.
- Apirilaren 8a – Txiki Idoate, nafar idazlea (h. 2009).
- Apirilaren 9a – Txelo Ruiz Vazquez, gipuzkoar informatikaria eta EHUko irakaslea.
- Apirilaren 12a – Maite Esporrín, nafar politikari eta erizaina.
- Apirilaren 13a – Isabel Expósito Morales, kanariar idazlea.
- Apirilaren 15a – Antton Luku, baxenafar euskal idazle eta antzerkigilea.
- Apirilaren 15a – Emma Thompson, britainiar aktorea.
- Apirilaren 16a – Marc Madiot, frantziar txirrindulari ohi eta kirol zuzendaria.
- Apirilaren 17a – Sean Bean, ingeles aktorea.
- Apirilaren 18a – Susan Faludi, estatubatuar idazle eta kazetari feminista.
- Apirilaren 22a – Rufi Etxeberria, gipuzkoar politikaria.
- Apirilaren 24a – Eren Keskin, turkiar abokatua eta giza eskubideen aldeko ekintzailea.
- Apirilaren 24a – Patxi Salaberri Zaratiegi, nafar euskalaria.
- Apirilaren 24a – Juanan Urkijo, gaztelaniazko arabar idazlea.
- Apirilaren 26a – Rosa Estiarte, kataluniar igerilari olinpikoa (h. 1985).
- Apirilaren 27a – Andrew Fire, estatubatuar biologo eta irakaslea, 2006ko Medikuntzako Nobel Saria.
- Apirilaren 27a – Fran Lasuen, gipuzkoar musikaria.
- Apirilaren 28a – Elspeth Beard, arkitekto eta motozalea, munduari bira motoz eman dion lehen emakume ingelesa.
- Apirilaren 28a – Erhard Loretan, suitzar alpinista, 14 zortzimilakoak igotzea lortu zuen munduko hirugarren mendizalea (h. 2011).
- Apirilaren 30a – Stephen Harper, Kanadako lehen ministroa.
- Apirilaren 30a – Jose Luis Otamendi, gipuzkoar idazlea.
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 1a – Yasmina Reza, frantziar idazlea, aktorea, nobelagile eta antzerkigilea.
- Maiatzaren 2a – Soumya Swaminathan, indiar mediku, pediatra eta zientzialaria.
- Maiatzaren 2a – Zoé Valdés, kubatar eleberrigilea.
- Maiatzaren 4a – Inger Nilsson, suediar aktore eta abeslaria, haurra zela Pippi Kaltzaluzeren rola egiteagatik ezaguna.
- Maiatzaren 4a – Randy Travis, estatubatuar country musikaria eta aktorea.
- Maiatzaren 6a – Julia Otero, galiziar kazetaria.
- Maiatzaren 6a – Hiroyuki Sakashita, japoniar futbolari ohia.
- Maiatzaren 7a – Tamara E. Jernigan, estatubatuar astronauta ohia eta NASAko zientzialaria.
- Maiatzaren 8a – Jill Evans, galestar politikari abertzalea, Plaid Cymru alderdiaren buru ohia.
- Maiatzaren 9a – János Áder, Hungariako presidentea.
- Maiatzaren 12a – Josep Ferrer, kataluniar olerkari, linguista eta irakaslea.
- Maiatzaren 12a – Ving Rhames, estatubatuar aktorea.
- Maiatzaren 13a – Luis Vicente Otin, nafar txirrindulari ohia.
- Maiatzaren 14a – Patrick Bruel, judu jatorriko frantziar abeslari, aktore eta poker jokalaria.
- Maiatzaren 14a – Markus Büchel, Liechtensteingo Lehen Ministroa (h. 2013).
- Maiatzaren 20a – Lucien Betbeder, baxenafar politikari independentea.
- Maiatzaren 20a – Israel Kamakawiwo'ole, hawaiiar musikaria (h. 1997).
- Maiatzaren 20a – Bronson Pinchot, estatubatuar aktorea.
- Maiatzaren 20a – Bertrand Soubelet, lapurtar militarra, Frantziako Jendarmeriaren jenerala .
- Maiatzaren 21a – Adriana Ozores, zinema eta antzerkiko espainiar aktorea.
- Maiatzaren 22a – Linda Emond, estatubatuar aktorea.
- Maiatzaren 22a – Morrissey, ingeles abeslari, konpositore eta idazlea, The Smiths taldeko kidea.
- Maiatzaren 26a - Raimundo Amador, flamenko gitarra jotzaile espainiarra.
- Maiatzaren 26a – Gloria Sánchez Martín, arabar politikaria.
- Maiatzaren 27a – Donna Strickland, kanadiar irakasle eta fisikaria, laser arloan aitzindaria, 2018ko Fisikako Nobel Saria.
- Maiatzaren 28a – Ramón d'Andrés, espainiar hizkuntzalaria, asturieraren ikasketa eta ikerketan jarduteagatik ezaguna.
- Maiatzaren 29a – Reimund Dietzen, alemaniar txirrindulari ohia.
- Maiatzaren 29a – Rupert Everett, ingeles aktorea.
- Maiatzaren 30a – Fernando Mariaka, arabar haltera ohia.
- Maiatzaren 31 – Andrea de Cesaris, italiar 1 Formulako gidaria (h. 2014).
- Maiatzaren 31 – Jose Luis González, nafar idazle eta poeta.
- Maiatzaren 31 – Marisa Linton, britainiar historiagilea, Frantziako Iraultzan espezializatua.
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 1a – Thierry Rey, frantziar judoka ohia.
- Ekainaren 2a – Rineke Dijkstra, herberear argazkilaria.
- Ekainaren 2a – Luzia Urigoitia, Lutxi, bizkaitar ETAkidea (h. 1987).
- Ekainaren 5a – Mark Ella, Australiar aborigen errugbilari ohia.
- Ekainaren 6a – Astrid Båhl, norvegiar artista, sami herriaren banderaren sortzailea.
- Ekainaren 6a – Idoia Zenarrutzabeitia, bizkaitar politikaria eta Eusko Jaurlaritzako Lehendakariordea.
- Ekainaren 7a – Mike Pence, estatubatuar politikari eta abokatua.
- Ekainaren 10a – Joseba Alvarez, Batasunako gipuzkoar politikaria.
- Ekainaren 11 – Hugh Laurie, ingeles aktore, idazle eta musikaria.
- Ekainaren 12a – Juan Antonio San Epifanio, Epi, espainiar saskibaloi jokalari ohia.
- Ekainaren 13a – Boiko Borisov, Bulgariako lehen ministroa.
- Ekainaren 13a – Maurice G. Dantec, frantziar idazle eta musikaria (h. 2016).
- Ekainaren 13a – Klaus Iohannis, Errumaniako presidentea.
- Ekainaren 17a – Adri van der Poel, herbeheretar txirrindulari ohia.
- Ekainaren 18a – Joe Ansolabehere, euskal jatorrizko estatubatuar animazio-gidoilaria.
- Ekainaren 19a – Anne Hidalgo, frantziar politikaria, Parisko alkatea.
- Ekainaren 19a – Christian Wulff, Alemaniako presidentea.
- Ekainaren 21a – Josep Anglada, kataluniar politikari ultraeskuindarra.
- Ekainaren 21a – Nimr Baqr al-Nimr, al-Awamiyahko (Arabia Saudi) klerigo xiita, bertako monarkiaren oposatzaile ezaguna (h. 2016).
- Ekainaren 21a – Luis Maria Contador, bizkaitar futbol arbitro ohia.
- Ekainaren 21a – Jon Koldo Urien, bizkaitar txirrindulari ohia.
- Ekainaren 21a – Tshering Yangdon, Bhutango erregina ama.
- Ekainaren 22a – Ed Viesturs, estatubatuar alpinista.
- Ekainaren 24a – Celia Sánchez-Ramos, espainiar farmazialari eta ikertzailea.
- Ekainaren 25a – Bobbie Vaile, australiar astrofisikaria (h. 1996).
- Ekainaren 29a – Atsushi Uchiyama, japoniar futbolari ohia.
- Ekainaren 30a – Vincent D'Onofrio, estatubatuar aktorea.
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 1a – Dolores Corbella, espainiar filologoa, lexikografia diferentzialean eta hizkuntzaren historian aditua.
- Uztailaren 1a - Jaione Murelaga Izagirre, Lekeitioko alkatea, herriko lehenengo emakumezko alkatea (h. 2006).
- Uztailaren 2a – Francisco Ernandi Lima da Silva, Mirandinha , brasildar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Uztailaren 3a – Esteban Garijo, UPNko nafar politikaria.
- Uztailaren 4a – Victoria Abril, espainiar aktorea eta abeslaria.
- Uztailaren 4a – Daniel Sturla, uruguaitar kardinala.
- Uztailaren 6a – Esther Velasco, bizkaitar aktorea.
- Uztailaren 7a – Barbara Krause, alemaniar igerilari ohia.
- Uztailaren 11 – Richie Sambora, estatubatuar musikaria, Bon Jovi taldeko gitarrista.
- Uztailaren 11 - Josi Sierra Orrantia, bizkaitar irakaslea eta dokumentalgilea.
- Uztailaren 11 – Suzanne Vega, estatubatuar musikari eta abeslaria.
- Uztailaren 12a – Antonio Mourelos, galiziar aktorea.
- Uztailaren 12a – Tupou VI.a, Tongako erregea.
- Uztailaren 13a – Carla Antonelli, espainiar aktore transexual eta LGBT aldeko ekintzailea.
- Uztailaren 13a – Iñigo Lamarca, gipuzkoar legelaria eta irakaslea, Euskal Autonomia Erkidegoko Ararteko ohia.
- Uztailaren 15a – Vincent Lindon, frantziar aktorea.
- Uztailaren 16a – Ángeles Caso, espainiar idazlea.
- Uztailaren 16a – Bob Joles, estatubatuar ahots-aktorea.
- Uztailaren 17a – Baltazar Maria de Morais Júnior, brasildar futbolari ohia.
- Uztailaren 17a – Pedro Herrera, bizkaitar futbolari ohia.
- Uztailaren 17a – Karmele Igartua Bengoa, gipuzkoar irakaslea, idazlea eta olerkaria (h. 2010).
- Uztailaren 18a – Maite Sarasua, gipuzkoar politikaria.
- Uztailaren 19a – Juan José Campanella, argentinar zinema eta telebista zuzendari eta gidoigilea.
- Uztailaren 21a – Jokin Urain, gipuzkoar idazle eta preso politikoa.
- Uztailaren 24a - Shawn Weatherly, estatubatuar modeloa eta aktorea, 1980ko Miss Unibertso.
- Uztailaren 25a – Santiago de Pablo, arabar historialaria.
- Uztailaren 26a – Mairéad Ní Mhaonaigh, irlandar biolinjolea eta abeslaria.
- Uztailaren 26a – Hiroshi Soejima, japoniar futbolari ohia.
- Uztailaren 26a – Kevin Spacey, estatubatuar aktorea.
- Uztailaren 27a – Alain Iriart, lapurtar politikaria, Hiriburuko auzapeza eta Hiriburuko kantonamenduko kontseilari nagusia.
- Uztailaren 28a – William T. Vollmann, estatubatuar idazle, kazetari eta gerrako korrespontsala.
- Uztailaren 29a – Sanjay Dutt, Bollywoodeko aktore eta abeslari indiarra.
- Uztailaren 30a – Petra Felke, alemaniar atleta ohia, xabalina-jaurtiketan aditua.
- Uztailaren 30a – Abdullah Pahangekoa, Pahangeko sultan eta Malaysiako erregea.
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 1a – Iñaki Arteta, bizkaitar argazkilari eta zinema zuzendaria.
- Abuztuaren 1a – Álvaro Bermejo, gipuzkoar gaztelaniazko-idazle eta kazetaria.
- Abuztuaren 1a – Francisco Gallego Eraso, gipuzkoar xakelaria, Nazioarteko Maisu maila duena.
- Abuztuaren 1a – Satoshi Yamaguchi, japoniar futbolari ohia.
- Abuztuaren 3a – José Antonio Pastor, PSE-EEko bizkaitar politikaria.
- Abuztuaren 3a – Koichi Tanaka, japoniar ingeniaria, 2002ko Kimikako Nobel Saria.
- Abuztuaren 4a – Blanca Andreu, galiziar poeta.
- Abuztuaren 4a – René Manzor, jordano-euskaldun jatorriko lapurtar zinema zuzendari eta gidoigilea.
- Abuztuaren 6a – Eija-Liisa Ahtila, finlandiar argazkilari eta bideoartista.
- Abuztuaren 7a – Txetxu Gallego, bizkaitar futbolari ohia.
- Abuztuaren 9a – Halyna Hereha, Ukrainako enpresaburu abaretsenetako bat.
- Abuztuaren 10a – Rosanna Arquette, estatubatuar aktore, zinema zuzendari eta ekoizlea.
- Abuztuaren 12a – Javier Zubillaga, errioxar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Abuztuaren 14a – Marcia Gay Harden, estatubatuar aktorea.
- Abuztuaren 14a – Magic Johnson, estatubatuar saskibaloi jokalaria, NBAko inoizko hoberenetarikoa.
- Abuztuaren 16a – Lorena Lopez de Lacalle, arabar politikaria.
- Abuztuaren 16a – Marc Sergeant, belgikar txirrindulari ohia.
- Abuztuaren 17a – Jonathan Franzen, estatubatuar idazlea.
- Abuztuaren 17a – David Koresh, Davidiar sektaren burua (h. 1993).
- Abuztuaren 19a – Tomas Orbegozo, gipuzkoar futbolari ohia.
- Abuztuaren 23a – Edwyn Collins, eskoziar musikari, produktore eta disketxe-jabea.
- Abuztuaren 23a – Jorginho Putinatti, brasildar futbolari ohia.
- Abuztuaren 25a – Franco Chioccioli, italiar txirrindulari ohia.
- Abuztuaren 25a – Santi Ugalde, bizkaitar antzezlea.
- Abuztuaren 26a – Aileen Baviera, filipinar politika-zientzialaria eta sinologoa (h. 2020).
- Abuztuaren 27a – Gerhard Berger, 1 Formulako austriar pilotu ohia.
- Abuztuaren 27a – Mariana Casas, argentinar abokatu eta ekintzailea, sexu nortasun eskubideetan aditua.
- Abuztuaren 29a – Patxi Barko, gipuzkoar antzezle eta zuzendaria.
- Abuztuaren 29a – Rebecca De Mornay, estatubatuar aktorea.
- Abuztuaren 29a – Ramón Ángel Díaz, argentinar futbolari ohia.
- Abuztuaren 29a – Chris Hadfield, kanadar astronauta ohia, espaziora joandako lehen kanadarra.
- Abuztuaren 30a – Xabier Olano, gipuzkoar politikaria, Altzoko alkate ohia.
- Abuztuaren 31 – Enrique Villarreal, El Drogas, nafar abeslari, musikari eta baxujolea, Barricada musika taldeko kidea.
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 1a – Bixente Biurrun, gipuzkoar futbolari ohia.
- Irailaren 3a – José Luis Laguía, espainiar txirrindulari ohia.
- Irailaren 3a – Bernard Ruiz-Picasso, lapurtar poeta, Pablo Picassoren iloba.
- Irailaren 7a – Toshihiko Okimune, japoniar futbolari ohia.
- Irailaren 7a – Drew Weissman, estatubatuar immunologoa, 2023ko Medikuntzako Nobel Saria.
- Irailaren 10a – Jim Meskimen, estatubatuar ahots-aktore eta umorista.
- Irailaren 12a – Hisashi Kaneko, japoniar futbolari ohia.
- Irailaren 13a – Chris Hansen, estatubatuar telebista aurkezlea.
- Irailaren 16a – Xanti Vicente Altxu, Madelon, LGBTI pertsonen eskubideen aldeko gipuzkoar ekintzailea (h. 2006).
- Irailaren 18a – Maria João Mira, portugaldar idazle eta gidoilaria.
- Irailaren 19a – Karmelo C. Iribarren, gipuzkoar poeta.
- Irailaren 22a – Mahammed Dionne, Senegalgo lehen ministroa (h. 2024).
- Irailaren 22a – Saul Perlmutter, estatubatuar astrofisikaria, 2011ko Fisikako Nobel Saria.
- Irailaren 23a – Fernando Romay, espainiar saskibaloi jokalari ohia.
- Irailaren 24a – Ana Mato, espainiar politikaria.
- Irailaren 27a – Thelma Aldana, guatemalar abokatu, notario eta politikaria.
- Irailaren 27a – Magdalena Valerio, espainiar legelaria, funtzionarioa eta politikaria.
- Irailaren 28a – Margarita del Val, espainiar kimikaria, birologoa eta inmulogoa.
- Irailaren 29a – Jon Fosse, norvegiar idazle eta itzultzailea, 2023ko Literaturako Nobel Saria.
- Irailaren 29a – Modesto Urrutibeazkoa, gipuzkoar txirrindulari ohia.
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 1a – Youssou N'Dour, senegaldar abeslaria.
- Urriaren 2a – Luis Fernández, frantziar-espainiar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Urriaren 3a – Fred Couples, estatubatuar golfaria.
- Urriaren 3a – Ricardo Valencia, nafar alpinista (h. 2007).
- Urriaren 4a – Patxi López, Eusko Jaurlaritzako 6. lehendakaria.
- Urriaren 5a – Maya Lin, estatubatuar eskultore eta arkitektoa.
- Urriaren 7a – Iñaki Arriola, Eibarko alkate ohi eta Eusko Jaurlaritzako Ingurumena, Lurralde Antolaketa eta Etxebizitza sailburua.
- Urriaren 7a – Michel Gaztanbide, euskal herritar zinemako gidoigilea eta poeta.
- Urriaren 9a – Boris Nemtsov, errusiar zientzilari eta politikari liberala (h. 2015).
- Urriaren 10a – Kirsty MacColl, ingeles pop abeslari eta egile-abeslaria (h. 2000).
- Urriaren 10a – Iñaki Pérez de Arriluzea, gipuzkoar futbolaria.
- Urriaren 10a – Begoña Zia, nafar marrazkilari autodidakta, komikiaren aitzindarietako bat Nafarroan (h. 2019).
- Urriaren 11 – Koldobika Jauregi, gipuzkoar eskultore minimalista (h. 2024).
- Urriaren 12a – Beata Peters, alemaniar atleta ohia, xabalina jaurtiketan aditua.
- Urriaren 14a – Juan Jose Unanue, Goenatxo II.a, gipuzkoar harri-jasotzailea, historiako handienetakoa.
- Urriaren 15a – Sarah Ferguson, Yorkeko dukesa, ingeles aristokrata.
- Urriaren 17a – Francisco Flores, El Salvadorko presidentea (h. 2016).
- Urriaren 17a – Ameenah Gurib-Fakim, mauriziar kimikaria, Rodrigues uharteetako floran aditua eta Maurizioko presidentea.
- Urriaren 17a – Norm Macdonald, kanadar aktore eta umorista (h. 2021).
- Urriaren 18a – Lluís Puig, kataluniar zuzendari artistiko, dantzari, musikari eta politikaria.
- Urriaren 19a – Miguel Ángel Zuñiga, gipuzkoar eskubaloi jokalari ohia.
- Urriaren 20a – Rosario Pardo, espainiar aktorea, zuzendaria, enpresaburu, umorista eta idazlea.
- Urriaren 21a – Ken Watanabe, japoniar aktorea.
- Urriaren 23a – Edurne Brouard, bizkaitar politikaria eta euskaltzalea.
- Urriaren 23a – Sam Raimi, estatubatuar zinema zuzendari eta gidoigilea.
- Urriaren 23a – "Weird Al" Yankovic, estatubatuar ahots-aktore eta umorista.
- Urriaren 26a – Evo Morales, Boliviako presidentea.
- Urriaren 27a – Hiroshi Ohashi, japoniar futbolari ohia.
- Urriaren 28a – Alfontso Mujika, gipuzkoar industria ingeniari teknikoa, itzultzailea, terminologoa, hiztegigilea eta euskaltzain urgazlea.
- Urriaren 28a – Randy Wittman, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohi eta entrenatzailea.
- Urriaren 29a – John Magufuli, Tanzaniako presidentea (h. 2021).
- Urriaren 29a – Kuniharu Nakamoto, japoniar futbolari ohia.
- Urriaren 30a – Zabou Breitman, frantziar aktore eta zinema zuzendaria.
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 1a – Majed Abdullah, saudiarabiar futbolari ohia.
- Azaroaren 1a – David H. Bieter, euskal jatorriko estatubatuar politikaria, Boiseko alkatea.
- Azaroaren 1a – Mari Luz Esteban Galarza, bizkaitar mediku eta antropologoa, EHUko gizarte-antropologiako irakaslea.
- Azaroaren 1a – Marisol Esteban Galarza, bizkaitar EHUko ekonomiako irakaslea.
- Azaroaren 2a – Saïd Aouita, marokoar atleta ohia, ertaineko distantzietan hainbat garaipen eta munduko marka laga dituena.
- Azaroaren 2a – María Sagrario Gindulain, nafar politikaria.
- Azaroaren 2a – Peter Mullan, eskoziar aktorea eta zinema zuzendaria.
- Azaroaren 3a – Jean-Jacques Demafouth, afrikaerditar politikaria eta militarra.
- Azaroaren 4a – Guillaume Irigoien, baxenafar idazle eta kazetaria.
- Azaroaren 5a – Bryan Adams, kanadar rock eta pop musikari eta argazkilaria.
- Azaroaren 9a – Andy Kershaw, britainiar aurkezlea, nagusiki munduko musikaren sustatzaile bezala ezaguna.
- Azaroaren 9a – Sito Pons, kataluniar motoziklismo pilotu ohia.
- Azaroaren 10a – Andrzej Iwan, poloniar futbolaria (h. 2022).
- Azaroaren 11 – Joseba Barandiaran, German Rodriguezen hilketaren aurka manifestatzen ari zela Poliziak tiroz hil zuen gipuzkoar gaztea (h. 1978).
- Azaroaren 12a – Ernest Benach, kataluniar politikaria.
- Azaroaren 12a – Fabio Parra, kolonbiar txirindulari ohia.
- Azaroaren 13a – Elena Moreno Zaldibar, gipuzkoar sakibaloi-jokalaria.
- Azaroaren 15a – Susana Fortes, galiziar idazlea, artikulugilea eta irakaslea.
- Azaroaren 18a – Karla Faye Tucker, 1984 geroztik Amerikako Estatu Batuetan heriotza zigorrerekin exekutatu zuten lehen emakumea (h. 1998).
- Azaroaren 19a – Allison Janney, estatubatuar aktorea.
- Azaroaren 20a – Sean Young, estatubatuar aktorea.
- Azaroaren 23a – Joseba Egibar, gipuzkoar politikari jeltzalea, Gipuzko Buru Batzarreko presidentea.
- Azaroaren 26a – Aizpea Goenaga, gipuzkoar aktore, zinema-zuzendari eta idazlea.
- Azaroaren 26a – Satoshi Miyauchi, japoniar futbolari ohia.
- Azaroaren 28a – Stephen Roche, irlandar txirrindulari ohia.
- Azaroaren 29a – Richard Borcherds, ingeles matematikaria.
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 4a – Daniel Garbizu, gipuzkoar idazlea.
- Abenduaren 4a – Athaliah Molokomme, botswanar legelaria, zuzenbideko irakaslea eta giza eskubideen eta emakumeen eskubideen aktibista.
- Abenduaren 5a - Yoshitomo Nara, japoniar artista garaikidea.
- Abenduaren 6a – Juan Carlos Henao Pérez, kolonbiar abokatua, jurista eta konstituzionalista (h. 2024).
- Abenduaren 6a – Satoru Iwata, japoniar bideo-joko programatzaile eta enpresaria (h. 2015).
- Abenduaren 9a – Jose Luis Ábalos, espainiar politikaria.
- Abenduaren 10a – Mark Aguirre, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
- Abenduaren 13a – Amanda Acedo, PSNko nafar politikaria.
- Abenduaren 14a – Carlos Martínez Gorriarán, euskal herritar politikari eta idazlea.
- Abenduaren 15a – Tamara Eidelman, errusiar historialari, irakasle, idazle, itzultzaile, blogari eta irrati esataria.
- Abenduaren 15a – Lucrecia Pérez, Madrilen eraildako emakume dominikar beltza, arrazismo eta xenofobiaren lehenengo biktima aitortua Espainian (h. 1992).
- Abenduaren 16a – Ana Miralles, espainiar ilustratzailea eta komikigilea.
- Abenduaren 18a – María Escario, espainiar kazetari eta Televisión Españolako aurkezlea.
- Abenduaren 19a – Juan Bas, bizkaitar gaztelaniazko idazlea eta gidoigilea.
- Abenduaren 19a – Yasuhito Suzuki, japoniar futbolari ohia.
- Abenduaren 19a – Ivan Vallejo, ekuadortar alpinista.
- Abenduaren 21a – Florence Griffith-Joyner, estatubatuar atleta (h. 1998).
- Abenduaren 21a – Patxi Santamaria, gipuzkoar aktorea.
- Abenduaren 21a – Corinne Touzet, bearnotar aktore, ekoizle eta telebista-aurkezlea.
- Abenduaren 22a – Alfredo Urdaci, nafar kazetaria, TVE eta 13 TV telebista-kateen albistegien zuzendaria izandakoa.
- Abenduaren 23a – Victoire Tomegah-Dogbé, Togoko lehen ministroa.
- Abenduaren 23a – Jaione Ugaldebere, gipuzkoar irakaslea, kazetaria, herri ekintzailea, politikaria eta feminista.
- Abenduaren 24a – Diane Tell, Quebecen jaiotako kantari, musikari, musikagile, ekoizle eta argazkilaria, Angelun (Lapurdi) bizi dena.
- Abenduaren 25a – Melenie Mahinamalamalama Eleneke, pertsona transgeneroen eskubideen aldeko ekintzailea, hula dantzaria eta sendalari espiritual estatubatuarra (h. 2013).
- Abenduaren 25a – Alfonso Torregrosa, bizkaitar aktorea.
- Abenduaren 26a – Marie Dorigny, frantziar argazkilaria.
- Abenduaren 28a – Consuelo Ordóñez, gipuzkoar ekintzailea, Euskal Herriko Terrorismoaren Biktimen Elkartearen zuzendaria.
- Abenduaren 28a – Ana Torroja, espainiar abeslaria, Mecano taldeko kidea.
- Abenduaren 29a – László Kövér, Hungariako presidentea.
- Abenduaren 30a – Neus Bonet, kataluniar kazetaria, UPFko unibertsitateko irakaslea.
- Abenduaren 30a – Tracey Ullman, britainiar-estatubatuar aktore, komiko, zuzendari, ekoizle eta abeslaria.
- Abenduaren 31 – Val Kilmer, estatubatuar aktorea.
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Adolfo Muñoz, Txiki, arabar sindikalista, ELAko idazkari nagusia.
- Amaia Lasa, nafar aktorea.
- Ana Gisasola, medikuntza alternatiboko gipuzkoar terapeuta.
- Ana Zubiaga, genetika arloko katedraduna eta ikertzaile nagusia EHUn.
- Arantza Illarramendi, gipuzkoar informatikaria, ikertzailea eta EHUko irakasle katedraduna.
- Bego Montorio, bizkaitar itzultzaile eta interpretea.
- Bernadette Iratzoki Luro, lapurtar antzerkilaria, irakaslea eta dantzari ohia.
- Daniel Innerarity, bizkaitar filosofoa eta gaztelaniazko saiogilea.
- Denis Laborde, lapurtar etnologoa.
- Dominika Rekalt, Ttittika , zuberotar idazle eta kazetaria.
- Fernando Aramburu, gaztelaniazko gipuzkoar olerkari, eleberrigile eta saiakeragilea.
- Fernando Chivite, nafar idazle eta poeta.
- Gabriel María Inclán, bizkaitar mediku eta EAJko politikaria.
- Garbi Losada, bizkaitar antzerki zuzendaria, idazlea eta aktorea.
- Gontzal Iñarra, gipuzkoar musikaria.
- Gustavo Ochoa, nafar matematikaria eta NUPeko irakaslea.
- Imanol Kamio, gipuzkoar musikaria, musika-irakaslea, musikagilea eta abesbatzako zuzendaria.
- Inmaculada Mujika, soziologoa eta psikologoa, aktibista feminista eta ALDARTE Gay, Lesbiana eta Transexualen Arretarako Zentroaren zuzendaria.
- Iñaki Ibañez San Roman, gipuzkoar itzultzailea.
- Isabel Fernandez de Castro, bizkaitar informatikaria eta EHUko irakaslea.
- Itziar Zabala, bizkaitar itzultzailea.
- Javier Aramendi, gipuzkoar poeta.
- Jean Bordaxar, zuberotar kantaria, dantzaria, aktorea eta pastoral egilea.
- Jon Darpon, bizkaitar politikari jeltzalea.
- Jose Inazio Basterretxea, bizkaitar idazlea eta EHUko irakaslea.
- Jose Iragorri, basauriar kirol kazetaria eta Herri Irratian Athletic Klubaren partiduetako ohiko esataria (h. 2014).
- José Manuel Gil Vegas, gipuzkoar politikaria.
- Josu Rekalde Izagirre, diziplina anitzeko bizkaitar artista.
- Joxe Ramon Agirre, gipuzkoar mendizale, alpinista, parapentista eta mendi argazkilaria.
- Juan Mari Juaristi Balentziaga, gipuzkoar bertsolaria.
- Julen Belamuno, gipuzkoar irakaslea eta euskal idazlea.
- Karlos Gorrindo, bizkaitar idazlea.
- Karlos Mahoma, RIP taldeko abeslari nagusia (h. 2003).
- Kepa Intxaurbe, bizkaitar politakaria.
- Kike Diaz de Rada, gipuzkoar aktorea (h. 2024).
- Koke Lasa, gipuzkoar alpinista.
- Lorenzo Goikoetxea, bizkaitar legelari eta abokatua.
- Maite Iturbe, gipuzkoar ekonomialari eta telebista-ekoizlea.
- María Itziar Urrutia San Antón, bizkaitar zuzendari exekutiboa, Sener taldeko nazioarteko zuzendari nagusia.
- Mati Iturralde, arabar medikua eta politikaria.
- Miguel Leache Resano, nafar argazkilari eta margolaria.
- Pedro Ramos, arabar politikari eta medikua (h. 2009).
- Peio Arnáez, gipuzkoar aktorea.
- Rikardo Gonzalez de Durana, arabar bertsolaria.
- Santos Indurain, nafar mediku eta politikaria.
- Xabi Puerta, gipuzkoar antzerkigile eta gidoilaria.
- Xabier Monasterio, bizkaitar idazlea eta itzultzailea.
- Maite Ruiz de Austri, arabar zinema-zuzendari eta gidoigilea.
- Corrado Masacci, Bizkaian bizi den italiar txotxongilo-antzerkigilea.
- Almudena Hernando, espainiar arkeologoa eta genero identitatean aditua.
- Aster Aweke, etiopiar abeslaria.
- Becky Siegel, estatubatuar dantzaria, koreografoa eta zuzendaria.
- Dino Valls, espainiar margolari figuratiboa.
- Dolors Bassa, kataluniar irakasle, psikopedagogo eta politikaria.
- Imma Monsó, katalanezko idazlea.
- L. Susan Brown, kanadar idazle eta anarkismoaren eta feminismoaren ideologoa.
- Máirtín Ó Muilleoir, Belfasteko alkatea.
- Martí Marcó, Espainiako segurtasun indarrek hil zuten Terra Lliureko lehen militantea (h. 1979).
- Nancy Zubiri, euskal estatubatuar idazle, kazetari eta irakaslea.
- Ramona Komandantea, tzotzil herriko emakumea eta Mexikoko Nazio Askapenerako Armada Zapatistaren burua (h. 2006).
- Wimme Saari, samitar joik musika estiloko abeslaria.
Heriotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 15a – Lillian Elliott, kanadar aktorea (j. 1874).
- Urtarrilaren 19a – Consuelo Álvarez Pool, espainiar idazlea, kazetaria, politikaria, sindikalista, sufragista eta feminista (j. 1867).
- Urtarrilaren 21a – Cecil B. DeMille, estatubatuar zinema zuzendaria (j. 1881).
- Urtarrilaren 22a – Mike Hawthorn, britainiar auto gidaria (j. 1929).
- Urtarrilaren 22a – Francis Pelissier, frantziar txirrindularia, Euskal Herriko Itzuliko lehen ekitaldiaren irabazlea (j. 1894).
- Urtarrilaren 23a – Carmen de Gurtubay, euskal jatorriko espainiar noblea (j. 1910).
- Urtarrilaren 30a – Eduardo Justo Mokoroa, gipuzkoar organista, zuzendaria eta musikagilea (j. 1867).
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 3a – Buddy Holly, estatubatuar musikagile eta abeslaria, 1950eko hamarkadan rock & rollaren sortzaile eta aitzindarietako bat (j. 1936).
- Otsailaren 3a – Ritchie Valens, estatubatuar rock musikari eta abeslaria, La Bamba abestiaren rock egokitzapenagatik ospetsua (j. 1941).
- Otsailaren 10a – Arturo Duperier, espainiar fisikaria (j. 1896).
- Otsailaren 12a – George Antheil, estatubatuar musikagile abangoardista, piano-jotzaile, idazle eta asmatzailea (j. 1900).
- Otsailaren 15a – Owen Willans Richardson, britainiar fisikaria, 1928ko Fisikako Nobel Saria (j. 1879).
- Otsailaren 23a – Pierre Frieden, Luxenburgoko lehen ministroa (j. 1892).
- Otsailaren 28a – Maxwell Anderson, estatubatuar antzerkigile, olerkari, kazetari eta abesti egilea (j. 1888).
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 5a – José María Otamendi, gipuzkoar ingeniaria (j. 1885).
- Martxoaren 7a – Arthur Pigou, britainiar ekonomialaria, XX. mendearen lehen erdiko ekonomialaririk handienetakoa (j. 1877).
- Martxoaren 15a – Lester Young, estatubatuar saxofoi-jotzailea (j. 1909).
- Martxoaren 16a – Pascual Marín, nafar argazkilaria (j. 1893).
- Martxoaren 16a – Tere Verdes, bizkaitar abertzalea, EAJko eta Emakume Abertzale Batza taldeko kidea (j. 1907).
- Martxoaren 19a – Fernando Urkia, nafar elizgizona, euskal idazlea eta musikagilea (j. 1896).
- Martxoaren 24a – César Medina, gaztelar poeta, abokatu eta politikaria, Arabako gobernadore zibila (j. 1873).
- Martxoaren 26a – Raymond Chandler, estatubatuar eleberrigilea (j. 1888).
- Martxoaren 28a – Edmond Debeaumarché, frantziar postaria, Bigarren Mundu Gerran erresistentzian ibilitakoa (j. 1906).
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 9a – Frank Lloyd Wright, estatubatuar arkitektoa (j. 1867).
- Apirilaren 15a – Gregorio Beorlegi, gipuzkoar antzerki eta zinema antzezlea (j. 1894).
- Apirilaren 16a – Louis Alibèrt, frantziar hizkuntzalari eta gramatikalaria, okzitanieraren normalkuntzan garrantzi handia izan zuena (j. 1884).
- Apirilaren 23a – Park Jung-yang, Hego Korear politikari eta filosofo liberala (j. 1872).
- Apirilaren 24a – Sabino Bidegain, nafar militar frankista (j. 1875).
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 5a – Diego Basterra, bizkaitar arkitektoa (j. 1883).
- Maiatzaren 5a – Carlos Saavedra Lamas, argentinar politikari eta jurista, 1936ko Bakearen Nobel Saria (j. 1878).
- Maiatzaren 6a – La Repompa de Málaga, andaluziar ijito-kantaria (j. 1937).
- Maiatzaren 9a – Domingo Mitxelena, euskal arraunlaria, Kontxako 8 Bandera irabazi zituena (j. 1894).
- Maiatzaren 14a – Sidney Bechet, estatubatuar jazz saxofoi-jotzaile, klarinete-jotzaile eta musikagilea (j. 1897).
- Maiatzaren 15a – Alexander Forbes Irvine Forbes, hegoafrikar astronomoa (j. 1871).
- Maiatzaren 18a – Apsley Cherry-Garrard, Antartikako esploratzaile ingelesa, Terra Nova espedizioan bizirik atera zena (j. 1886).
- Maiatzaren 18a – Enrique Guaita, argentinar-italiar futbolaria (j. 1910).
- Maiatzaren 19a – Pilar Prades, Espainian exekutatutako azken emakumea (j. 1928).
- Maiatzaren 20a – Alfred Schütz, austriar soziologo eta gizarte zientzien filosofoa (j. 1899).
- Maiatzaren 20a – Irakli Tsereteli, georgiar mentxebikea (j. 1881).
- Maiatzaren 24a – John Foster Dulles, estatubatuar politikaria (j. 1888).
- Maiatzaren 25a – Andrew Loomis, estatubatuar ilustratzaile, marrazkilari, idazle eta marrazkilaritza irakaslea (j. 1892).
- Maiatzaren 31 – Itziar Iñarra Oiarzabal, oiartzuar mendizale eta herri ekintzailea.
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 1a – Sax Rohmer, ingeles eleberrigilea (j. 1883).
- Ekainaren 4a – Charles Vidor, hungariar-estatubatuar zinemagilea (j. 1900).
- Ekainaren 7a – Emília de Sousa Costa, portugaldar idazle eta feminista (j. 1877).
- Ekainaren 9a – Adolf Windaus, alemaniar kimikaria, 1928ko Kimikako Nobel Saria (j. 1876).
- Ekainaren 18a – Ethel Barrymore, estatubatuar aktorea (j. 1879).
- Ekainaren 23a – Boris Vian, frantziar idazle, olerkari, asmatzaile, ingeniari, musikari eta abeslaria (j. 1920).
- Ekainaren 27a – Elias Borboi-Parmakoa, Parmako dukegaia (j. 1880).
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 1a – Tomás Pero-Sanz, bizkaitar politikaria eta Bilboko alkatea (j. 1893).
- Uztailaren 3a – Johan Bojer, norvegiar kontalari eta eleberrigilea (j. 1872).
- Uztailaren 6a – George Grosz, alemaniar margolaria (j. 1893).
- Uztailaren 12a – Carles Riba, kataluniar idazlea (j. 1893).
- Uztailaren 15a – Ernest Bloch, suitzar-estatubatuar musikagilea (j. 1880).
- Uztailaren 15a – Peter Egge, norvegiar idazlea (j. 1869).
- Uztailaren 15a – Felix Mendizabal, euskal atleta (j. 1891).
- Uztailaren 17a – Billie Holiday, Lady Day, estatubatuar jazz-kantaria, jazz modernoko kantaririk ospetsuen eta eragileenatakoa (j. 1915).
- Uztailaren 26a – Manuel Altolaguirre, espainiar poeta (j. 1905).
- Uztailaren 31 – Germaine Richier, frantziar eskultorea (j. 1902).
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 6a – Preston Sturges, estatubatuar zinema zuzendaria (j. 1898).
- Abuztuaren 8a – Luis Araquistáin, espainiar politikari sozialista (j. 1886).
- Abuztuaren 8a – Albert Namatjira, australiar margolaria, Australiako arte indigenaren aitzindaria (j. 1902).
- Abuztuaren 8a – Luigi Sturzo, italiar politikaria, soziologoa eta apaiza (j. 1871).
- Abuztuaren 9a – Emil František Burian, txekoslovakiar musikagile, idazle eta antzerki eta zinema-gidoilaria (j. 1904).
- Abuztuaren 16a – Wanda Landowska, estatubatuar klabe-jotzailea (j. 1879).
- Abuztuaren 17a – Mey Rahola, espainiar argazkilaria eta aitzindaria (j. 1897).
- Abuztuaren 19a – Jacob Epstein, ingeles eskultorea (j. 1880).
- Abuztuaren 20a – Alfred Kubin, austriar imprimatzaile, ilustratzaile eta idazlea (j. 1877).
- Abuztuaren 28a – Bohuslav Martinu, txekiar musikagilea eta biolinista (j. 1890).
- Abuztuaren 29a – Ziza Massika, aljeriar erizaina eta militante nazionalista, Aljeriako gerran nabarmendu zena (j. 1934).
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 6a – Edmund Gwenn, ingeles aktorea (j. 1877).
- Irailaren 13a – Alfonsina Strada, italiar txirrindularia, Lonbardiako Giroa bukatu zuen lehenengo emakumea (j. 1891).
- Irailaren 26a – Solomon Bandaranaike, Sri Lankako laugarren lehen ministroa (j. 1899).
- Irailaren 30a - Augusta Van Buren, estatubatuar moto bidaiari aitzindaria (j. 1884).
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 1a – Enrico De Nicola, Italiako lehenbiziko presidentea (j. 1877).
- Urriaren 14a – Errol Flynn, australiar-estatubatuar aktorea, Hollywoodeko mito handienetakoa (j. 1909).
- Urriaren 15a – Stepan Bandera, ukrainar eskuin muturreko politikaria , ukraniar ultranazionalisten lider eta ideologoa (j. 1909).
- Urriaren 15a – Henri Gavel, frantziar hizkuntzalari eta euskaltzaina (j. 1880).
- Urriaren 16a – George Catlett Marshall, estatubatuar jenerala, 1953ko Bakearen Nobel Saria (j. 1880).
- Urriaren 28a – Camilo Cienfuegos, kubatar iraultzailea, Kubako Iraultzaren ikurrik esanguratsuenetarikoa (j. 1932).
- Urriaren 29a – Edith Clarke, lehenengo emakume ingeniari elektrikoa (j. 1883).
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 7a – Victor McLaglen, ingeles aktorea (j. 1886).
- Azaroaren 7a – Anakleto Ortueta, euskal herritar politikari, historialari eta kazetaria (j. 1877).
- Azaroaren 10a – Fernando Muñagorri, euskal atleta (j. 1907).
- Azaroaren 15a – Charles Thomson Rees Wilson, eskoziar fisikaria, 1927ko Fisikako Nobel Sariduna (j. 1869).
- Azaroaren 17a – Heitor Villa-Lobos, brasildar musikagilea (j. 1887).
- Azaroaren 21a – Max Baer, estatubatuar boxeolaria (j. 1909).
- Azaroaren 24a – Boris Eijenbaum, errusiar literatura kritikaria (j. 1886).
- Azaroaren 25a – Gérard Philipe, frantziar aktore eta zinemagilea (j. 1922).
- Azaroaren 26a – Juan Maria Roman Dornaku, euskal idazle eta lexikologoa (j. 1878).
- Azaroaren 26a – Prudencio San Sebastian, Soinu, 8 hilabetez modu basatian bizi izan zen gipuzkoarra (j. 1876).
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 13a – Jiří Weil, Holokaustotik bizirik atera zen judu jatorriko txekiar idazlea (j. 1900).
- Abenduaren 17a – Esteban Lasa, gipuzkoar apaiza (j. 1874).
- Abenduaren 20a – Antonia Maymón, espainiar pedagogo arrazionalista, militante naturista, anarkista, feminista eta idazlea (j. 1881).
- Abenduaren 24a – Edmund Goulding, ingeles zinemagilea (j. 1891).
- Abenduaren 27a – Alfonso Reyes, mexikar diplomatikoa, idazlea eta literatura-kritikaria (j. 1889).
- Abenduaren 28a – Fernand Bouisson, Frantziako lehen ministroa (j. 1874).
- Abenduaren 28a – Francisco Fuentes Paskual, nafar historialaria (j. 1893).
- Abenduaren 28a – Ante Pavelić, Kroaziako Estatu Independenteko buruzagi faxista (j. 1889).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Benito Pérez Jauregi, gipuzkoar futbolaria (j. 1912).
- Nicolasa Pradera, euskal sukaldaria (j. 1870).
- Fisika: Emilio Segrè eta Owen Chamberlain
- Kimika: Jaroslav Heyrovský
- Literatura: Salvatore Quasimodo
- Medikuntza: Severo Ochoa, Arthur Kornberg
- Bakea: Philip John Noel-Baker
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Denbora unitateak | ||
---|---|---|
attosegundo • femtosegundo • pikosegundo • nanosegundo • mikrosegundo • milisegundo • segundo
|