İçeriğe atla

Vikipedi:Biliyor muydunuz?

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Biliyor muydunuz?
Giriş ve Kurallar
Giriş ve kurallarVP:BM
Ek kurallarVP:BMEK
Genel tartışma
Genel tartışmaVT:BM
Adaylıklar
ÖnerilerVP:BMÖ
OnaylananlarVP:BMO
Arşiv

Daha çok bilgi için: BM madde önerileri yapmak için

Vikipedi:Biliyor muydunuz? (BM), anasayfanın "Biliyor muydunuz" bölümünün içeriğinin koordine edildiği proje sayfasıdır. BM sayfası, orta büyüklüklü ve kaynaklandırılmış Vikipedi sayfalarına dikkat çekmeyi amaçlamaktadır. Bu uygulama, nitelikli içerik yaratan yazarlara teşekkür etmeye yaramaktadır. Ayrıca, bu proje, editörlerimizi maddelere katkıda bulunmaya ve onları iyileştirmeyi teşvik etmektedir ve anasayfaya bakan okurların dikkatini nitelikli maddelere çekmektedir.

Anasayfanın diğer değişken kısımları Günün seçkin resmi, Tarihte bugün ve Haftanın Seçkin Maddesi ile koordine edilmektedir. Anasayfa ile ilgili genel tartışmalar Tartışma:Anasayfa'da yürütülmektedir.

BM önerilerini gözden geçirip bunların anasayfaya çıkması için çalışan gönüllü ekip BM projesini yürütmektedir. Bu işlem BM katılımcılarının fikir birliği yoluyla belirlemiş olduğu kurallar doğrultusunda yapılmaktadır.

BM süreci aşağıdaki sayfaları kapsamaktadır:

  1. Biliyor muydunuz... sayfaları (Örn. Vikipedi:Biliyor muydunuz?/2021-09-22), anasayfada beliren günlük bilgi cümlelerini içerir.
  2. Adaylıklar (Ş:TBM) yeni BM adaylıklarının önerildiği ve tartışıldığı yerdir.
  3. Kurallar (VP:BM ve VP:BM/E), BM'nin nasıl çalıştığı hakkındaki kurallar.
  4. BM tartışma (VT:BM) proje hakkında genel tartışmaların yapıldığı yerdir.
  5. Hatalar Anasayfadaki BM hatalarını anasayfa tartışma sayfasında bildirebilirsiniz.

BM katılımcıları

[kaynağı değiştir]

Her Vikipedi editörü BM işlemlerine katkıda bulunarak yardımcı olabilir. Bir idarî hiyerarşi yoktur ve kimsenin diğerleri üzerinde bir otoritesi yoktur.

Bir BM önerisi anasayfaya nasıl ulaşır

[kaynağı değiştir]

Bir BM bilgisi aday gösterildikten anasayfanın "Biliyor muydunuz?" bölümünde çıkıp sonra oradan alınana kadar beş aşamadan geçer.

  1. İlk olarak, bir editör BM şablonu tartışma sayfasında bir BM bilgi cümlesi koyar. Adaylıklar hakkındaki tartışmalar da bu sayfada yer alır. Tartışma konuları arasında, önerilen bilgi cümlesinin iyileştirilmesine yönelik öneriler ve aday gösterilen maddenin BM şartlarına uygunluğu bulunabilir.
  2. Eğer önerilen bilgi cümlesi şartları karşılıyorsa, herhangi bir editör bilgi cümlesini BM şablonu hazırlık bölgesine ekleyebilir ve BM şablonu tartışma sayfasından onu çıkarabilir. Adil olmak için ve seçilmeden bayatlamamaları için ilk listelenen öneriler önce seçilir. Hazırlık sayfasına konan bilgiler nihai değildir ve herhangi bir editör tarafından değiştirilebilir veya silinebilir. Oradaki bilgi cümlelerinden birinin reddedilmesi halinde öneri sayfasında ilk listelendiği yere geri konmalıdır, hakkında yazılmış yorumlarla beraber (bunu yapmak için sayfanın geçmiş sürümlerinin incelenmesi gerekecektir).
  3. Seçilmiş olan bilgi cümleleri anasayfada bulunan aktif cümlelerin kişi, ülke, milliyet ve konu açılarından dikkate alınarak uygun bir tarihe planlanır.
  4. Bir BM cümlesi anasayfada beş gün durmakta, ardından yerini bir sonrakine bırakmaktadır. Anasayfaya çıkan BM bilgileri gerektiğinde değiştirilebilir veya silinebilir. Hizmetli olmayanlar hataları duyurmak için anasayfa tartışma sayfasını kullanabilir. Hizmetliler anasayfada sergilenmekte olan BM şablonundaki hatalı bir bilgiyi değiştirebilir, çıkarabilir veya yerine bir diğerini koyabilir. Hizmetliler arasında direksiyon savaşı olmaması için bir hizmetlinin silmiş olduğu bir bilgi cümlesi bir diğeri tarafından geri getirilemez.
  5. Anasayfadan çıkarılan eski BM cümleleri çıktıkları tarihe gör arşivlerde bulunmaktadır.

Katılımcılar birbiriyle nasıl iletişim kurar

[kaynağı değiştir]

BM proje tartışma sayfası BM'yi ilgilendiren konuların tartışıldığı anasayfadır. Bu konular arasında BM'nin kuralları, kurallar hakkında sorular ve gündeme gelebilecek diğer meseleler olabilir.

Belli BM önerileri BM adaylık şablon sayfasında belirir ama belli bir adaylığın gündeme getirdiği genel konular BM proje tartışma sayfasında da tartışılabilir.


BM adaylıkları için kaynaklar

[kaynağı değiştir]

BM adaylığı için herhangi bir Vikipedi sayfası kullanılabilir. Adaylıklar için

sayfasını inceleyebilirsiniz.

BM kuralları

[kaynağı değiştir]

BM, ıvır zıvır bilgi bölümü değildir. BM, orta büyüklükte (1500 karakter düz yazı içeren) ve kaynaklandırılmış maddeler içindir.

Bir BM önerisi herkes tarafından yapılabilir; kendi çalışmanızı aday gösterebilirsiniz.

Seçim kıstasları

[kaynağı değiştir]

BM, orta büyüklükte (1500 karakter düz yazı içeren) ve kaynaklandırılmış maddeler içindir. Bir BM önerisi herkes tarafından yapılabilir; kullanıcılar maddelerden bilgi çekip aday gösterebilir.

Bir adaylığın BM için uygunluğunu belirlemek için üç temel kıstas kullanılır. Diğer kıstaslar topluluk tartışmaları ile oluşabilir ama aşağıdaki üç kıstas çoğu durumu kapsamaktadır.

  1. Yeterince uzun – Madde yeterli uzunlukta olmalı.
    • Maddenin nesir kısmı (bilgi kutuları, kategoriler, kaynakçalar, listeler, tablolar, vs. hariç) en az 1500 karakterden oluşmalıdır. Karakter sayısı şu betik veya şu araç ile belirlenebilir.
    • Listeler: Aday gösterilen listelerde en az 1500 karakterlik nesir olması gerekir. Listelenen şeylerin adları 1500 karaktere dahil edilmezler.
    • Kaynaklı bilgi – aday gösterilen bilgi, kaynaklandırılmış olmalıdır. (bkz. aşağıda Bilgi cümlesi bölümü.) Verilen bilgi bir referansa sahip olmalıdır ve maddedeki bilgiler de genelde cümle içi formatta kaynaklandırılmalıdır.
  2. Tarafsızyaşayan kişilerin biyografileri kaynaksız veya kötü kaynaklandırılmış olumsuz bilgilerin kullanılmadığından emin olmak için, dikkatle kontrol edilir. Yaşayan kişilerin özellikle olumsuz yönlerine odaklanmış maddeler veya bilgi cümlelerinden kaçınılmalıdır.

Bilgi cümlesi

[kaynağı değiştir]
Format
  • Maddenin adı kalın harfli ve maddeye bağlantılı olmalıdır.
  • Bilgi cümlesinin kendisi kısa olmalıdır (boşluklar dahil 200 karakterden kısa). 200, azami sınır olmakla beraber, 200 altında cümleler de inceleyicilerin takdirine göre reddedilebilir.
  • Bilgi cümleleri tashih edilebilirler. BM sürecinin doğası gereği bu tür her bir değişiklik için onay almak pratik değildir.
  • Her seferinde 5 bilgi anasayfaya çıkarılır, seçilecek bilgiler o anda anasayfada ne varsa onlarla beraber görünecek ve anasayfaya girişinden itibaren 5 gün boyunca anasayfada kalacaktır.
İçerik
  • Bilgi cümlesi kesinleşmiş ve değişme olasılığı olmayan bir bilgiyi aktarmalıdır.
  • Cümle tarafsız olmalıdır.
  • Bilgi madde içinde belirtilmeli ve cümle içi formatla kaynaklandırılmalıdır, çünkü Vikipedi'de belli deyişlerin desteklenmesi için bu tür referanslar kullanılmaktadır. Aday gösterenler bu iki şartın sağlandığını kontrol etmelidir yoksa adaylıkları reddedilir.
  • Kişilerin olumsuz yönlerine odaklanmış madde ve bilgi cümlelerinden kaçınılmalıdır.
  • Eğer madde bir kurgu veya kurgu karakteri hakkındaysa, verilen bilgi bir şekilde gerçek dünya ile bağlantılı olmalıdır.
  • Bilgi cümlesini yazarken kısa, dikkat çekici ve maddeyi okumaya yöneltici olmasına özen gösterilmelidir. İlginç bir cümle farklı tipten okuyucuları maddeye çekecektir. Madde içeriğini çarpıtmadıkça kısa cümleler uzun olanlara tercih edilmelidir.
  • Başka kullanıcılar aday gösterilen cümlede değişiklikler önerebilir.
Bilgi önerirken ve görüş bildirirken
  • Önerilerinizde tarafsız olun ve farklı ilgi alanlarından bilgiler bulundurmaya çalışın.
  • Belli bir ülke veya konuya odaklanmaktan kaçınmaya çalışın. Vikipedi genel amaçlı bir ansiklopedidir. Her bir 5'li BM paketinde belli bir ülkeye, sahaya veya konuya ait ikiden fazla bilgi olmamalıdır ve bu sayının bir olması daha da iyi olur.
  • Her maddenin doğruluğu ve tarafsızlığını sağlamaya dikkat ediyorsak da yaşayan kişiler hakkındaki maddelere özel hassasiyet gösterilmelidir. Önerilerde yaşayan kişilerin biyografileri politikamızı göz önünde bulundurun.
  • İçeriğindeki bilgilerin kaynakları belirtilmiş olan maddeleri seçin. Kaynaklandırılmamış maddeler seçilmeyecektir.
  • BM cümlelerine eşlik eden resimler:
    • Özgür lisanslı (Kamu Malı, GÖBL, CC, vs.) olmalıdır (Adil kullanım değil), çünkü anasayfada sadece özgür lisanslı resimler bulunabilir.
    • Uygun, çekici, 100x100 piksel çözünümde ve ilginç olmalıdır.
    • Maddede bulunmalıdır.
    • Maddenin konusu ile ilgili olmalıdır.
  • Standart resim kodu <div style="float:right;margin-left:0.5em;">[[Dosya:resim.jpg|100px|right|ALT TAG]]</div> şeklindedir.
  • Resim içeren önerilerde resimle uygun bir bağlantı kurulabilmesi için bilgi cümlesi değiştirilerek içine (resimde) (veya belki (resimde falanca ülke bayrağı) gibi bir ifade) kullanılmalıdır.
  • Anasayfa formatı gereği resimli içerikler 5 günde bir çıkabilir, ihtiyaç halinde resimsiz versiyonları kullanılabilir.
  • Sesler: BM'ye eşlik eden ses dosyaları resimlere benzer özelliklere sahip olmalıdır ve {{BM dinle|filename.ogg|Kısa bir açıklama}} kullanılarak formatlanmalıdır.

Hâlen anasayfada olan BM hataları anasayfa tartışma sayfasında belirtilebilir. Anasayfadaki BM hataları bir hizmetlinin değiştirmesiyle düzeltilebilir.

Hizmetliler
  • Eğer anasayfaya çıkmış BM bilgi listesinde bir bilgi hatasının olduğu duyurulmuşsa, söz konusu bilgiyi çıkarıp atmak yerine onu aynı maddeden başka bir bilgi ile değiştirmeye çalışın.
  • Cümlenin çıkarılması gerekiyorsa, yerine öneri sayfasından başka bir bilgi cümlesi koymaya çalışın.
  • Eğer cümleyle ilişkili bir resim varsa, yerine getireceğiniz yeni bilgi cümlesinin bir resmi de olmalıdır.

Ayrıca bakınız

[kaynağı değiştir]