Przejdź do zawartości

se

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Wersja z dnia 16:43, 16 sty 2013 autorstwa 83.5.239.173 (dyskusja) (uzupełnienie)
Podobna pisownia Podobna pisownia: .seSESeSeesee
wymowa:
IPA[sɛ], AS[se]
znaczenia:

zaimek zwrotny

(1.1) pot.[1][2] sobie
odmiana:
(1.1) nieodm.
przykłady:
(1.1) Daj se z tym spokój.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
zob. sobie
etymologia:
uwagi:
używanie tej formy zaimka jest często uważane za błąd[3], językoznawcy dopuszczają jednak tę formę jako potoczną[3][4], czasem gwarową[5][6]
tłumaczenia:
zobacz listę tłumaczeń w haśle: sobie
źródła:
  1. Maciej Czeszewski, Słownik polszczyzny potocznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, ISBN 83-01-14631-1, ISBN 978-83-01-14631-3, s. 275.
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Porada „zaimki akcentowane i nieakcentowane” w: Poradnia językowa PWN.
  3. 3,0 3,1 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Poradnia językowa UJ.
  4. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Porada „Chcemë le so zażëc!” w: Poradnia językowa PWN.
  5. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „se” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. VI: S-Ś, Warszawa 1900–1927, s. 54.
  6. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Porada „bynajmniej – przynajmniej” w: Poradnia językowa PWN.
wymowa:
?/i
znaczenia:

zaimek zwrotny

(1.1) się
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

zaimek zwrotny

(1.1) się (tworzenie strony zwrotnej czasownika)
(1.2) się (forma bezosobowa) / tworzenie strony biernej
odmiana:
przykłady:
(1.1) Wón jo se angažěrował w opoziciji pśeśiwo komunistiskemu kněžarstwoju w PólskejAngażował się w opozycję przeciwko komunistycznemu rządowi w Polsce. (Wikipedia)
(1.2) Bridge se grajo styrjoch.W brydża gra się we czterech.
(1.2) Pla werba pytaś se rekcija njepódajo.Obok czasownika pytaś nie jest podana rekcja. [1]
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
Dania: [ˡse'], [ˡsɑ̊'], [ˡse't]
znaczenia:

czasownik

(1.1) widzieć
(1.2) patrzeć
(1.3) spotkać lub odwiedzić kogoś
(1.4) woleć
(1.5) rozumieć
odmiana:
(1.1) at se, ser, så, (have) set
przykłady:
(1.1) Jeg dig i går i byen.Widziałem cię wczoraj w mieście.
(1.2) Se mig!Spójrz na mnie!
(1.4) Jeg ser gerne, at du rejser.Wolałabym, żebyś wyjechał.
(1.5) Nu kan du forhåbentligt se, hvorfor jeg gjorde det.Mam nadzieję, że teraz rozumiesz, dlaczego to zrobiłem.
składnia:
(1.2) ~ på
kolokacje:
(1.1) ~ tv
synonimy:
antonimy:
(1.1) høre
(1.2) lytte
wyrazy pokrewne:
rzecz. seer
związki frazeologiczne:
se adse anse bort frase efterse frem tilse ned påse udvi ses
etymologia:
st.nord. sjá
uwagi:
źródła:
morfologia:
wymowa:
znaczenia:

spójnik

(1.1) jeżeli, jeśli
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

zaimek

(1.1) ono, to
odmiana:
przykłady:
(1.1) Se on hyvä.To jest dobre.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
IPA[sə] ?/i
znaczenia:

zaimek zwrotny 3. os. lp i lm oraz bezokolicznika

(1.1) się (w czasownikach zwrotnych)[1]
(1.2) sobie (w czasownikach zwrotnych)
(1.3) w niektórych czasownikach francuskich zaimek ten nie tłumaczy się na polski
odmiana:
(1) skraca się do s' przed wyrazami zaczynającymi się samogłoską lub h niemym, np. s'amuser, s'habiller
(1) je - metu - teil/elle/ils/elles - senous - nousvous - vous
przykłady:
(1.1) Je trouve scandaleuse la manière dont elle s'habille.Uważam za skandaliczny sposób, w jaki ona się ubiera.
(1.2) Il s'aide des pieds et des mains pour grimper.[2] → (On) pomaga sobie stopami i rękami, aby się wspiąć.
(1.3) Elle s'en allait de sa chambre quand le gendarme est venu. → (Ona) wyszła ze swojego pokoju, gdy przyszedł żandarm.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
łac. se[2]
uwagi:
zobacz też: metenousvous
źródła:
  1. Maria Szypowska, Język francuski dla początkujących, Warszawa, Wiedza Powszechna, 1996, s. XXXIII, ISBN 8321402836.
  2. 2,0 2,1 Le Grand Robert de la langue française (on-line).
wymowa:
znaczenia:

czasownik

(1.1) być
odmiana:
przykłady:
(1.1) Bilgari se yon peyi ki sitye nan Ewòp.Bułgaria jest państwem w Europie.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
IPA[se]
znaczenia:

zaimek osobowy trzeciej osoby lp i lm

(1.1) zaimek zwrotny się
(1.2) zaimek osobowy w funkcji dopełnienia dalszego jemu, mu, jej, im m, im, ż, sobie; zastępuje zaimki osobowe le, les w pozycjach przed zaimkami w funkcji dopełnienia bliższego lo, la, los, las.
(1.3) w zdaniach bezosobowych, zależnie od znaczenia czasownika, może odpowiadać formom bezosobowym czasownika
odmiana:
przykłady:
(1.1) Mi hermana se baña tres veces al día: eso ya es una exageración.Moja siostra kąpie się trzy razy dziennie: to już jest przesada.
(1.2) ¿Has enviado el paquete a tu tío? - , se lo he enviado.Wysłałeś/aś paczkę swemu wujowi? - Tak, wysłałem mu .
(1.3) No se sabe cómo ha ocurrido el accidente.Nie wiadomo, jak się zdarzył ten wypadek.
(1.3) Se dice que su padre los abandonó cuando eran muy pequeños.Mówią/powiadają (ludzie), że ich ojciec porzucił ich, gdy byli bardzo małymi dziećmi.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) łac. sui
uwagi:
źródła:
wymowa:
?/i
znaczenia:

zaimek osobowy

(1.1) B., N. od zaimka: sui
odmiana:
(1.1) zob. sui
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

czasownik

(1.1) widzieć, zobaczyć
(1.2) patrzeć
(1.3) oglądać
odmiana:
(1) å se, ser, så, sett
przykłady:
(1.1) Kan du se det røde huset der borte? Det er der jeg bor .Widzisz tamten czerwony dom? Tam właśnie teraz mieszkam.
(1.1) Da jeg henne for første gang, tenkte jeg at hun var en skuespiller.Kiedy po raz pierwszy zobaczyłem, pomyślałem, że jest jakąś aktorką.
(1.1) Har du noen gang sett en slik hund?Widziałeś kiedyś takiego psa?
(1.1) Som du ser, er jeg allerede gammel.Jak widzisz, jestem już stary.
(1.2) Hvorfor ser du meg den måten?.Dlaczego tak na mnie patrzysz?
(1.3) Hvor ofte ser dere TV?Jak często oglądacie telewizję?
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
se ut
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
IPA[sə]
znaczenia:

zaimek

(1.1) się, siebie

spójnik

(2.1) jeśli, czy, o ile
odmiana:
przykłady:
(1.1) A criança lava-se sozinha.Dziecko myje się samo.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
wyrazy pokrewne:
przym. apinhado
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
IPA['se]
znaczenia:

partykuła

(1.1) tak
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) , sini
antonimy:
(1.1) noni, no
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
?/i
znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) widzieć, zobaczyć
(1.2) oglądać
odmiana:
(1.1-2) att se, ser, såg, sett, se!
przykłady:
(1.1) Jag har sett henne två gånger i livet.Widziałem dwa razy w życiu.
(1.1) Jag ser mannen du talade om.Widzę mężczyznę, o którym mówiłaś.
(1.2) Vi var i teatern och såg en vacker pjäs.Byliśmy w teatrze i obejrzeliśmy piękną sztukę.
składnia:
kolokacje:
se påse ut
synonimy:
antonimy:
wyrazy pokrewne:
czas. se sig
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
IPA['se]
znaczenia:

spójnik

(1.1) jeśli
(1.2) gdyby
odmiana:
nieodm.
przykłady:
(1.1) Se vuoi, possiamo andare al cinema.Jeśli chcesz, możemy iść do kina.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła: