Witold Chmielewski (podpułkownik)
podpułkownik piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
17 maja 1898 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1918–1940 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
76 Pułk Piechoty |
Stanowiska |
komendant miasta |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Późniejsza praca |
burmistrz Klecka |
Odznaczenia | |
Witold Chmielewski (ur. 4 sierpnia 1892 w Piktuszy, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – burmistrz Klecka, podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się jako syn Franciszka i Cezaryny z domu Markowska, w majątku Piktusza na obszarze guberni wileńskiej[1][2]. Zdał maturę w Szkole Handlowej w Wilnie w 1914. Następnie został powołany do Armii Imperium Rosyjskiego. W jej ramach został absolwentem Pawłowskiej Szkoły Wojskowej w Petersburgu. Podczas I wojny światowej służył w carskiej armii na froncie w walkach z Niemcami w stopniu chorążego na stanowiskach dowódcy plutonu, dowódcy kompanii, oficera sztabu w szeregach 123 Dywizji Strzeleckiej. 4 listopada 1917 ochotniczo wstąpił do I Korpusu Polskiego w Rosji i został przydzielony do 6 pułku piechoty. Pełnił wówczas funkcję komendanta miasta Berezyna.
Po tym jak został rozwiązany Korpus, wstąpił do szeregów Samoobrony Wileńskiej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. Podczas wojny polsko-bolszewickiej służył w szeregach oddziału mjr. Jerzego Dąbrowskiego, a następnie dowodził kompanią w 77 pułku piechoty.
Później został przeniesiony do 76 pułku piechoty. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 456. lokatą w korpusie oficerów piechoty[3]. W lipcu tego roku został zatwierdzony na stanowisku dowódcy batalionu sztabowego[4][5]. W 1924 został przesunięty na stanowisko dowódcy III batalionu[6][7]. W sierpniu 1926 został przeniesiony do 1 pułku piechoty Legionów w Wilnie na stanowisko komendanta składnicy wojennej[8]. Został awansowany do stopnia podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 35. lokatą w korpusie oficerów piechoty. 26 kwietnia 1928 roku został przeniesiony do 42 pułku piechoty w Białymstoku na stanowisko kwatermistrza[9]. W marcu 1929 został wyznaczony p.o. komendanta, a od 1930 był komendantem Powiatowej Komendy Uzupełnień Łuków[10]. W grudniu 1931 został zwolniony z zajmowanego stanowiska z pozostawieniem bez przynależności służbowej i równoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX[11]. Z dniem 31 maja 1932 został przeniesiony w stan spoczynku[12].
Osiadł w wydzierżawionym majątku Graużyszki (gmina Graużyszki – powiat oszmiański). Od lutego 1937, jako następca Jana Kuroczyckiego[13][14], pełnił urząd burmistrza miasta Klecka[15].
Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach aresztowany przez NKWD. Był przetrzymywany w obozie jenieckim w Kozielsku[16][17]. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Pogrzebano go w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[18][19]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[20][21], jednak Witold Chmielewski nie został zidentyfikowany. Figuruje na liście wywózkowej z 5 kwietnia 1940[17].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[22][23][24]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[25][26][27].
W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” został zasadzony Dąb Pamięci, honorujący Witolda Chmielewskiego.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4133 (1922)[28]
- Krzyż Walecznych – trzykrotnie (po raz pierwszy w 1922)[29]
- Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej[30]
- Medal Niepodległości – 3 czerwca 1933 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[31]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Piktusza. radzima.org. [dostęp 2015-03-04].
- ↑ Piktusza. [dostęp 2015-03-04].
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 35.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 544.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 343, 403.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 301, 347.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925 roku, s. 275.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 34 z 25 sierpnia 1926 roku, s. 278.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 136.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 90.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 23 grudnia 1931 roku, s. 415.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 16 sierpnia 1932 roku, s. 361.
- ↑ Nowy burmistrz Klecka („Kurier Wieleński” nr 41 z dnia 11.02.1937 r.). radzima.net, 23 lipca 2014. [dostęp 2015-03-04].
- ↑ Ppłk Jan Kuroczycki. kresy24.pl, 6 listopada 2013. [dostęp 2015-03-04].
- ↑ Kleck... 1921/42. kresy24.pl, 17 października 2013. [dostęp 2015-03-04].
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 210. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 72.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2024-12-10] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków , Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2024-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06] .
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 4 [dostęp 2024-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 2, s. 110
- ↑ Odznaczeni Krzyżem Walecznych w zamian za dyplomy „za Waleczność” byłego Frontu Litewsko-Białoruskiego, „Dziennik Personalny MSWojsk.”, z 1922 r. Nr 14, s. 409 [dostęp 2015-07-31] .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych G.M.I.L. 1254 z 1926 r. (Dziennik Personalny z 1926 r. Nr 12, s. 70)
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 131, poz. 172.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- K. Banaszek, W. K. Roman, Z. Sawicki, Kawalerowie orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich, Warszawa 2000, s. 46.
- Burmistrzowie miast II Rzeczypospolitej
- Członkowie Samoobrony Wileńskiej
- Komendanci uzupełnień II Rzeczypospolitej
- Kwatermistrzowie 42 Pułku Piechoty (II RP)
- Ludzie związani z Kleckiem
- Ludzie związani z Nową Wilejką
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem Zasługi Wojsk Litwy Środkowej
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Kwatermistrzowie 76 Lidzkiego Pułku Piechoty
- Oficerowie 77 Pułku Piechoty (II RP)
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Podpułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Polacy – oficerowie Imperium Rosyjskiego
- Polacy – żołnierze Armii Imperium Rosyjskiego w I wojnie światowej
- Oficerowie I Korpusu Polskiego w Rosji
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Wojskowi związani z Białymstokiem
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1892
- Zmarli w 1940