Stowarzyszenie Dziennikarzy PRL
Stowarzyszenie Dziennikarzy PRL (SDPRL) – stowarzyszenie zawodowe dziennikarzy, utworzone w 1982 bezpośrednio po delegalizacji Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (SDP)[1] w związku z wprowadzeniem w Polsce stanu wojennego. Pierwszym prezesem związku został Klemens Krzyżagórski (na stanowisku do 1987)[2].
Po utworzeniu SDPRL ponad połowa członków SDP zapisała się do nowego stowarzyszenia; ówczesne jego władze jednak, chcąc maksymalnie poszerzyć jego zasięg, zdecydowały się przyjąć w swoje szeregi również – oprócz dziennikarzy prasy, radia i telewizji – pracowników radiowęzłów, gazet zakładowych i rzeczników prasowych urzędów.
Stowarzyszeniu Dziennikarzy PRL zarzucano, że nie broniło dziennikarzy represjonowanych przez władze PRL, a członkowie jego władz publicznie dezawuowali kierownictwo pozostającego w podziemiu SDP[3].
Transformacja ustrojowa
[edytuj | edytuj kod]Cały majątek rozwiązanego SDP przeszedł wówczas w ręce SDPRL. Niezwłocznie po upadku w Polsce systemu komunistycznego w 1989 działające cały czas w podziemiu Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich ponownie zarejestrowało swoją działalność[4], a SDPRL przekształciło się w Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej (SDRP).
Od tego też czasu datował się spór o majątek dawnego SDP, którym wskutek decyzji władz komunistycznych od 1982 zarządzało SDPRL, a po nim, jako następca prawny – SDRP. Wśród składników tego majątku do najbardziej charakterystycznych należy pałacyk przy ul. Foksal 3/5.
Spór zakończony został po kilkunastu latach na korzyść SDP, a w pałacyku siedziby swe mają zarówno Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, jak i SDRP (ponadto także m.in. Syndykat Dziennikarzy Polskich, Katolickie Stowarzyszenie Dziennikarzy, Stowarzyszenie Gazet Lokalnych, Izba Wydawców Prasy, i Związek Kontroli Dystrybucji Prasy).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ 19 marca w Trybuna Ludu opublikowała informację, że "w środowisku dziennikarskim toczy się dyskusja nad przyszłym kształtem tego środowiska", a nazajutrz gen. Mieczysław Dębicki, pełniący wówczas funkcję prezydenta Warszawy podjął decyzję o rozwiązaniu SDP. W tym samym dniu, w siedzibie zarządu RSW Prasa-Książka-Ruch przy pl. Unii Lubelskiej spotkali się m.in. Jerzy Ambroziewicz, Jan Brodzki, Florian Dłużak, Kazimierz Koźniewski, Klemens Krzyżagórski, Zbigniew Łakomski, Stanisław Ozonek, Ireneusz Ruszkiewicz, Edward Woźniak i Włodzimierz Żrałek, tworząc zalążek nowego stowarzyszenia.
- ↑ Dziennikarze (1981 - 1990), Zbigniew Bajka, w: Komunikowanie masowe w Polsce. Lata osiemdziesiąte, Zeszyty Prasoznawcze 1991, nr 1–2, s. 149: Zawieszenie SDP z chwilą wprowadzenia stanu wojennego spowodowało kilkumiesięczną przerwę w działalności tego stowarzyszenia. 20 marca 1982 ogłoszono decyzję prezydenta Warszawy gen. Mieczysława Dębickiego o rozwiązaniu SDP. Tego samego dnia, nie czekając na jej uprawomocnienie, "grupa inicjatywna" dziennikarzy z różnych miast,wyselekcjonowana przez władze stanu wojennego, wystąpiła o rejestrację organizacji o nazwie Stowarzyszenie Dziennikarzy PRL (pierwszym prezesem został Klemens Krzyżagórski).
- ↑ Dziennikarze (1981 - 1990), Zbigniew Bajka, w:Komunikowanie masowe w Polsce. Lata osiemdziesiąte, Zeszyty Prasoznawcze 1991, nr 1–2, s. 150
- ↑ Dziennikarze (1981 - 1990), Zbigniew Bajka, w:Komunikowanie masowe w Polsce. Lata osiemdziesiąte, Zeszyty Prasoznawcze 1991, nr 1–2, s. 149: Działające cały czas w podziemiu, a ponownie zarejestrowane 12 czerwca 1989 Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich liczyło w połowie 1989 roku 1062 osoby.