Stanisław Wyrzykowski

Stanisław Wyrzykowski

Data i miejsce urodzenia	30 listopada 1869 Bortniki
Data i miejsce śmierci	16 lutego 1949 Kraków
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	literatura piękna
Epoka	Młoda Polska

Stanisław Wyrzykowski (ur. 30 listopada 1869 w Bortnikach koło Stanisławowa, zm. 16 lutego 1949 w Krakowie) – polski poeta, powieściopisarz i tłumacz okresu Młodej Polski.

Życie

Wyrzykowski blisko współpracował z krakowskim „Życiem” i warszawską „Chimerą”, był też kierownikiem Wydziału Teatru w Ministerstwie Sztuki i Kultury w 1919 roku.

Twórczość

Początkowo pisał wiersze nastrojowo-opisowe, łączące w sobie typowe wątki myślowe modernistów. W późniejszej fazie swojej twórczości uprawiał lirykę refleksyjną, nastrojoną na optymistyczne wizje świata, w których subtelna nuta pesymizmu służyła jedynie świadectwu chwilowej słabości człowieka i trzeźwej wizji świata. W poezji Wyrzykowskiego widoczne są nawiązania do filozofii Friedricha Nietzschego oraz Henriego Bergsona, zwłaszcza w punktach, gdzie mowa o woli mocy i apoteozie życia. Jego tom poezji stanowi drugie najciekawsze obok Snów o potędze Staffa świadectwo reakcji poezji polskiej na dekadentyzm.

Wyrzykowski jest również autorem trylogii powieściowej Moskiewskie gody. Spod jego ręki wyszły także cenione i do dziś wznawiane tłumaczenia prozy Edgara Allana Poego (wszystkie dzieła prozatorskie), Josepha Conrada i Friedricha Nietzschego (m.in. Tako rzecze Zaratustra, wraz z Wacławem Berentem).

Dzieła

Poezja

• Plon życia, 1931

Proza

• Moskiewskie gody, 1930
• Ver sacrum. Poemat mojej młodości, 1947

Przekłady

• Conrad, Joseph – Nostromo
• Conrad, Joseph – Opowieści zasłyszane
• von Hofmannsthal, Hugo – O wierszach. Dyalog
• Kipling, Rudyard – Takie sobie bajeczki
• London, Jack – Nieoczekiwane
• Nietzsche, Friedrich – Dusza dostojna
• Nietzsche, Friedrich – Dytyramby dionizyjskie
• Nietzsche, Friedrich – Jutrzenka : myśli o przesądach moralnych
• Nietzsche, Friedrich – Poza dobrem i złem
• Nietzsche, Friedrich – Zmierzch bożyszcz czyli Jak filozofuje się młotem
• Poe, Edgar Allan – Opowieści niesamowite

Bibliografia

• Magdalena Grela. Stanisław Wyrzykowski, Ver sacrum. Poemat mojej młodości. Wstęp, opracowanie tekstu, opracowanie. „Roczniki Humanistyczne”, 2005. 
• Lucyna Kozikowska-Kowalik. Stanisława Wyrzykowskiego wspomnienia z młodości. Jeszcze jedna młodopolska legenda. „Pamiętnik Literacki”, 1983. 

Linki zewnętrzne

• Utwory Stanisława Wyrzykowskiego w bibliotece Polona