Most Oławski
51°06′20″N 17°03′06″E/51,105556 17,051667 nr rej. A/2497/350/Wm z 25.05.1977[1]
| |
| |
| Poprzednie nazwy |
Mauritius Brücke – Most św. Maurycego, Margarethenbrücke, Most Wygonowy |
|---|---|
| Państwo | |
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Podstawowe dane | |
| Przeszkoda | |
| Długość |
73,8 m |
| Szerokość: • całkowita • jezdni • chodników |
|
| Liczba przęseł |
3 |
| Rozpiętość przęseł |
13,8 |
| Data budowy | |
| Data remontu | |
| Projektant | |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
| 51°06′20″N 17°03′06″E/51,105556 17,051667
| |
Most Oławski (Mauritius Brücke – Most św. Maurycego[2][3], Margarethenbrücke[3], Most Wygonowy[4][5]) – most drogowy położony we Wrocławiu, stanowiący przeprawę nad rzeką Oława[3][4]. Około 200 m poniżej mostu Oława ma swoje współczesne ujście do Odry[4][5] (którego położenie w historii miasta i śląska, zmieniało się w sposób naturalny, lub było wielokrotnie zmieniane w wyniki inwestycji hydrotechnicznych prowadzonych przez człowieka[2][6][7]). Most zlokalizowany jest w ciągu ulic: Walońskiej (lewy, zachodni brzeg rzeki) oraz Na Grobli (prawy, wschodni brzeg rzeki)[8]. W miejscu współczesnego mostu, wcześniej istniała kładka służąca przepędzaniu bydła na pastwisko położone na prawym brzegu rzeki. Ten fakt utrwalił stosowaną przez pewien czas nazwę Most Wygonowy[4][5]. Na prawym brzegu rzeki tuż poniżej mostu, na północ od ulicy Na Grobli znajduje się teren Portu Ujście Oławy.
._Foto_Barbara_Maliszewska.jpg)
._Foto_Barbara_Maliszewska.jpg)
Roboty budowlane związane z budową mostu rozpoczęte zostały w kwietniu 1882 roku, a zakończone w listopadzie 1883 roku. Projektantem mostu był Alexander Kaumann. Przy tworzeniu mostu współpracowali z nim inżynierowie Eger i Reichelt, Beer, Wackwitz i Hoffmann. Most ozdobiony został elementami rzeźbiarskimi wykonanymi przez P. Heislera pod kierunkiem Roberta Toberentza i przy współpracy Heinricha Weltringa. Natomiast dekoracyjne elementy metalowe wykonał Gustav Trelenberg[2][4][5]. W 1962 i 1990 roku most został gruntownie wyremontowany[2][3].
Jest to most o konstrukcji w postaci ceglanych sklepień (łuki wypełnione betonem[8]) i podpór (przyczółków i filarów, do budowy których użyto granitu sprowadzanego z kamieniołomów Kulmitza w Strzegomiu[2]), pokrytych ciosami kamiennymi o młotkowej fakturze. Balustrady wykonano w postaci zdobionych, tralkowych barier, z elementami wzorowanymi na ikonografii architektury barokowej. Materiałem z którego je wykonano to piaskowiec[2][4][5] (sprowadzony z kamieniołomu Zeidlera i Wimmela w Bolesławcu[2]). Do nich przymocowano również zdobione latarnie, ówcześnie gazowe[2][4][5]. Most składa się z trzech przęseł do długości 13,8 każde[2][4]. Teoretyczna rozpiętość każdego z trzech łuków wynosi 14,55 m, a szerokość sklepienia 13,40 m; promień krzywizny dolnej krawędzi łuku wynosi 16,13 m; grubość sklepienia wynosi od 0,77 m wezgłowiu, przez 0,64 m w ćwiartce łuku, do 0,51 m w kluczu; wzmocnienie w postaci wypełnienia betonem o grubości od 0,60 m do 0,16 m wykonano podczas remontu w 1962 roku[2]. Całkowita długość mostu to 73,8 m[8], a jego całkowita szerokość wynosi 14,12 m, w tym jezdnia ma szerokość 8,10 m i dwa chodniki po 2,15 m szerokości każdy[3][4][8]. Nawierzchnia jezdni na moście wykonana została z kostki granitowej[8]. Przed wojną przez most przebiegała linia tramwajowa, podczas remontu torowisko zostało zdemontowane[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 217 [dostęp 2016-09-28].
- ↑ a b c d e f g h i j Trasa turystyczna „Mosty i przeprawy”. Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2007. s. 33. [dostęp 2010-04-06]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Most Oławski. Wratislaviae Amici. [dostęp 2010-03-30]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Mosty na Oławie. Mosty polskie. [dostęp 2010-03-30]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Most na Oławski. Interaktywne Muzeum Techniki – Wrocław. [dostęp 2010-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-21)]. (pol.).
- ↑ Zatoka Gondoli. Wratislaviae Amici, 2005-08-21. [dostęp 2010-04-06]. (pol.).
- ↑ Trasa turystyczna „Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego”. Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2007. s. 39. [dostęp 2010-04-06]. (pol.).
- ↑ a b c d e 41. Most Oławski. [w:] Mosty [on-line]. ZDiUM. s. 11. [dostęp 2010-03-30]. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Most Oławski w Wikimapii (dostęp 2010-04-06)
- Most Oławski - Mauritius Brücke na str. polska-org.pl
