Jean-Baptiste de Villèle

Jean-Baptiste-Guillaume-Joseph de Villèle
	; Joseph de Villèle
Data urodzenia	14 kwietnia 1773
Data śmierci	13 marca 1854
	Premier Królestwa Francji
Okres	od 14 grudnia 1821; do 4 stycznia 1828
Poprzednik	Armand-Emmanuel du Plessis, książę Richelieu
Następca	Jean-Baptiste de Martignac
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jean-Baptiste-Guillaume-Joseph de Villèle (ur. 14 kwietnia 1773 w Tuluzie – zm. 13 marca 1854), francuski polityk i arystokrata, premier Królestwa Francji od 1821 do 1828.

Kariera polityczna

Podczas panowania Ludwika XVIII

W następstwie zamachu na księcia de Berry w lutym 1820 Villèle został przewodniczącym Izby (czerwiec 1820), następnie wszedł do rządu księcia de Richelieu jako minister bez teki (grudzień 1820), jednak podał się do dymisji w lipcu 1821 w proteście wobec zbyt liberalnej, jego zdaniem, polityki rządu. Po upadku Richelieu Ludwik XVIII mianował Villèle'a najpierw ministrem finansów (grudzień 1821), a następnie premierem (wrzesień 1822). Jego dojście do władzy oznaczało triumf stronnictwa ultrakonserwatywnego, popieranego przez hrabiego d'Artois, późniejszego Karola X. Stronnictwo to i Villèle jako premier było wspierane przez Rycerzy Wiary i Kongregację. Do najważniejszych posunięć Villèle'a należy w tym okresie przywrócenie cenzury prewencyjnej.

Podczas panowania Karola X

Za panowania znanego z ultrakonserwatywnych przekonań Karola X rząd Villèle'a wprowadził szereg konserwatywnych w wydźwięku kroków m.in. ustawę o świętokradztwie z 1825 (stanowiła, iż profanacja będzie karana śmiercią) oraz rozwiązanie mieszczańskiej, liberalnej Gwardii Narodowej (29 kwietnia 1827). Dymisja Villèle'a była spowodowana jego rosnącą niepopularnością, krytyką opozycji prawicowej z otoczenia króla oraz przegranymi przez ultrasów wyborami 17 i 24 listopada 1827, w wyniku których w Izbie Deputowanych zasiadało około 170-180 liberałów (m.in. Jacques Laffitte, Casimir Périer, Benjamin Constant), 75 prawicowców krytykujących politykę Villèle'a oraz jedynie 175 deputowanych popierających politykę rządu. Po dość długim okresie wahania Karol X przyjął ostatecznie 3 stycznia 1828 dymisję gabinetu, która została złożona 5 grudnia 1827.

Bibliografia

José Cabanis: Karol X. Król-ultras. Wyd. pierwsze. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1981, s. 480. ISBN 83-06-00509-0.

Burbonowie	Périgord (1815) Plessis (1815–1818) Dessolles (1818–1819) Decazes (1819–1820) Plessis (1820–1821) Villèle (1821–1828) Martignac (1828–1829) Polignac (1829–1830) Mortemart (1830)
Monarchia lipcowa	Broglie (1830) Laffitte (1830–1831) Perier (1831–1832) Soult (1832–1834) Gérard (1834) Bassano (1834) Mortier (1834–1835) Broglie (1835–1836) Thiers (1836) Molé (1836–1839) Soult (1839–1840) Thiers (1840) Soult (1840–1847) Guizot (1847 23 lutego 1848) Molé (1848)
II Republika	Dupont de l’Eure (1848) Arago (1848) Cavaignac (1848) Barrot (1848–1849) d’Hautpoul (1849–1851) Faucher (1851)
II Cesarstwo /Rząd Tymczasowy	Ollivier (1870) Cousin-Montauban (1870) Trochu (1870–1871)
III Republika	Dufaure (1871–1873) Broglie (1873–1874) Cissey (1874–1875) Buffet (1875–1876) Dufaure (1876) Simon (1876–1877) Broglie (1877) Rochebouet (1877) Dufaure (1877–1879) Waddington (1879–1879) Freycinet (1879–1880) Ferry (1880–1881) Gambetta (1881–1882) Freycinet (1882) Duclerc (1882–1883) Fallieres (1883) Ferry (1883–1885) Brisson (1885) Freycinet (1886) Goblet (1886–1887) Rouvier (1887) Tirard (1887–1888) Floquet (1888–1889) Tirard (1889–1890) Freycinet (1890–1892) Loubet (1892) Ribot (1892–1893) Dupuy (1893) Casimir-Perier (1893–1894) Dupuy (1894–1895) Ribot (1895) Bourgeois (1895–1896) Méline (1896–1898) Brisson (1898) Dupuy (1898–1899) Waldeck-Rousseau (1899–1902) Combes (1902–1905) Rouvier (1905–1906) Sarrien (1906) Clemenceau (1906–1909) Briand (1909–1911) Monis (1911) Caillaux (1911–1912) Poincaré (1912–1913) Briand (1913) Barthou (1913) Doumergue (1913–1914) Ribot (1914) Viviani (1914–1915) Briand (1915–1917) Ribot (1917) Painlevé (1917) Clemenceau (1917–1920) Millerand (1920) Leygues (1920–1921) Briand (1921–1922) Poincaré (1922–1924) François-Marsal (1924) Herriot (1924–1925) Painlevé (1925) Briand (1925–1926) Herriot (1926) Poincaré (1926–1929) Briand (1929) Tardieu (1929–1930) Chautemps (1930) Tardieu (1930) Steeg (1930–1931) Laval (1931–1932) Tardieu (1932) Herriot (1932) Paul-Boncour (1932–1933) Daladier ( 1933) Sarraut (1933) Chautemps (1933–1934) Daladier (1934) Doumergue (1934) Flandin (1934–1935) Bouisson (1935) Laval (1935–1936) Sarraut (1936) Blum (1936–1937) Chautemps (1937–1938) Blum (1938) Daladier (1938–1940) Reynaud (1940) Pétain (1940)
Francja Vichy/ Rząd Tymczasowy	Pétain (1940) Laval (1940–1941) Flandin (1940–1941) Darlan (1941–1942) Laval (1942–1944) Gaulle (1944–1946) Gouin (1946) Bidault (1946) Blum (1946–1947)
IV Republika	Ramadier (1947) Schuman (1947–1948) Marie (1948) Schuman (1948) Queuille (1948–1949) Bidault (1949–1950) Queuille (1950) Pleven (1950–1951) Queuille (1951) Pleven (1951–1952) Faure (1952) Pinay (1952–1953) Mayer (1953) Laniel (1953–1954) France (1954–1955) Faure (1955–1956) Mollet (1956–1957) Bourgès-Maunoury (1957) Gaillard (1957–1958) Pflimlin (1958) Gaulle (1958–1959)
V Republika	Debré (1959–1962) Pompidou (1962–1968) Couve de Murville (1968–1969) Chaban-Delmas (1969–1972) Messmer (1972–1974) Chirac (1974–1976) Barre (1976–1981) Mauroy (1981–1984) Fabius (1984–1986) Chirac (1986–1988) Rocard (1988–1991) Cresson (1991–1992) Bérégovoy (1992–1993) Balladur (1993–1995) Juppé (1995–1997) Jospin (1997–2002) Raffarin (2002–2005) Villepin (2005–2007) Fillon (2007–2012) Ayrault (2012–2014) Valls (2014–2016) Cazeneuve (2016–2017) Philippe (2017–2020) Castex (2020–2022) Borne (2022–2024) Attal (2024) Barnier (2024) Bayrou (od 2024)