Józef Łukaszewicz (historyk)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
29 listopada 1797 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 lutego 1873 |
| Miejsce spoczynku |
Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu |
| Zawód, zajęcie |
historyk, publicysta, bibliotekarz, wydawca |
Józef Łukaszewicz (ur. 30 listopada 1799 lub 29 listopada 1797[1] w Krąplewie, zm. 13 lutego 1873 w Targoszycach) – polski historyk, publicysta, bibliotekarz i wydawca.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Rodzina pieczętowała się herbem Trójstrzał. Był synem Teodora, właściciela sołectwa, i zarządcy kilku miejscowości w dobrach ks. Jabłonowskiego w powiecie kościańskim a później Czeszewa[2] oraz Katarzyny z Poplewskich. Przez trzy lata uczył się we franciszkańskiej szkole w Pyzdrach, a następnie w Bninie[2]. Ukończył Szkołę Departamentową w Kaliszu, a następnie studiował historię i literaturę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie pod wpływem Jerzego Samuela Bandtkiego wyspecjalizował się w bibliotekarstwie.
W 1825 debiutował jako poeta w czasopiśmie „Weteran Poznański”. W 1829 został bibliotekarzem Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu i współpracował z Edwardem Raczyńskim w jego działalności edytorskiej.
W latach 1832–1843 zajmował stanowisko archiwisty miejskiego w Poznaniu, a równocześnie w latach 1838–1842 był nauczycielem w tamtejszym gimnazjum Fryderyka Wilhelma. Należał do założycieli i stałych współpracowników „Przyjaciela Ludu”, w którym w latach 1837–1845 zamieszczał liczne artykuły o treści historycznej i archeologicznej, a w latach 1839–1845 pełnił ponadto funkcję głównego redaktora. Redagował także „Tygodnik Literacki”, a w 1840 był współzałożycielem „Orędownika Naukowego”. W 1841 założył własną drukarnię i księgarnię „Nową”.
W 1852 wycofał się z działalności publicznej i osiadł w odziedziczonym przez żonę, Sewerynę z Fryzów, majątku Targoszyce w powiecie krotoszyńskim, gdzie zmarł. W 1961 prochy przeniesiono na Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu. Jego imię nosi ulica w poznańskiej dzielnicy Łazarz.
Miał córki: Konstancję, Marię i Józefę.
Dzieła
[edytuj | edytuj kod]- Wiadomość historyczna o Dyssydentach w mieście Poznaniu w XVI. i XVII. wieku, Poznań 1832[3].
- Obraz historyczno-statystyczny miasta Poznania w dawniejszych czasach. T. 1 i 2., Poznań 1838[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Z ksiąg obywatelstwa (s. 205). Kronika Miasta Poznania 9-10/1923. [dostęp 2012-07-08]. (pol.).
- ↑ a b Marceli Motty: Przechadzki po mieście (Poznaniu), część II. s. 26-27. [dostęp 2019-01-19]. (pol.).
- ↑ Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. [online]
- ↑ Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Patroni wielkopolskich ulic, zebrał i oprac. Paweł Anders, Poznań, Wydaw. Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, 2006, ISBN 83-87816-76-0