Hernandiowate

Hernandiowate
	; Hernandia nymphaeifolia
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	magnoliopodobne
Rząd	wawrzynowce
Rodzina	hernandiowate
	Nazwa systematyczna
	Hernandiaceae Blume; Bijdr. 11: 550. 24 Jan 1826
	Typ nomenklatoryczny
	Hernandia L. (1753)
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Hernandiowate (Hernandiaceae) – rodzina drzew i lian z rzędu wawrzynowców (Laurales). Należą do niej 4 rodzaje z ok. 55 gatunkami^[2]^[4]. Występują na wszystkich kontynentach w strefie tropikalnej i subtropikalnej, zwłaszcza w pasie wybrzeży^[4] oraz w kompleksach tropikalnych lasów nizinnych^[5]. Rośliny drzewiaste zawierające olejki eteryczne i alkaloidy^[6].

Drewno tych roślin ma lokalnie znaczenie użytkowe, służy m.in. do wyrobu łodzi i instrumentów^[6] (drewno Gyrocarpus wyróżnia się lekkością^[5]). Niektóre gatunki (Gyrocarpus americanus i Hernandia moerenhoutiana) wykorzystywane są w medycynie ludowej na wyspach Tonga^[6]. Hernandia nymphaeifolia sadzona jest przy ulicach w miastach strefy tropikalnej^[5].

Morfologia

Pokrój: Drzewa, krzewy i liany^[5], niektóre z silnie rozwiniętymi korzeniami szkarpowymi. U pnączy z rodzaju Sparattanthelium boczne odgałęzienia skierowane są w dół, funkcjonując jako zaczepy^[6].
Liście: Skrętoległe, zwykle zimozielone, pojedyncze, zwykle całobrzegie, rzadko palczastosieczne (rodzaj Illigera). U niektórych przedstawicieli rodzaju Hernandia liście są tarczowate z ogonkiem osadzonym w środkowej części blaszki liścia^[6]^[4]. Przylistków brak^[5].
Kwiaty: Zwykle pojedyncze i obupłciowe^[4], czasem jednopłciowe^[6] i zebrane w szczytowe wierzchotki^[5]. Okwiat niezróżnicowany na kielich i koronę z wolnymi lub zrośniętymi u podstawy listkami w liczbie od 4 do 10^[6]. Pręcików jest od 3 do 6^[6], poza tym znajdują się w kwiecie prątniczki w liczbie od 8 do 10 ustawione w dwóch okółkach. Słupek dolny zbudowany jest z 7 do 10 owocolistków zrośniętych^[6]^[5] lub wolnych^[4].
Owoce: Niepękające i suche. U części gatunków skrzydlaki, u innych otoczone zrośniętymi na kształt balonu przysadkami. Nasiona z bielmem zredukowanym, wypełnione niemal w całości zarodkiem. U części przedstawicieli nasiona mają wypełnione powietrzem przestwory międzykomórkowe ułatwiające ich rozprzestrzenianie za pośrednictwem wody^[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)^[2]

Rodzina blisko spokrewniona jest z poleńcowatymi Monimiaceae i wawrzynowatymi Lauraceae, przy czym wskazywana jest jako siostrzana jednej lub drugiej rodzinie^[2]^[5].

wawrzynowce

kielichowcowate Calycanthaceae

Siparunaceae

	Gomortegaceae

	oboczkowate Atherospermataceae

poleńcowate Monimiaceae

	hernandiowate Hernandiaceae

	wawrzynowate Lauraceae

Podział rodziny^[7]

Podział na dwie podrodziny nastąpił ok. 76 milionów lat temu^[5]. Grupa koronna rodziny wyodrębniła się ok. 96–120 milionów lat temu^[2].

podrodzina Hernandioideae – znamię tarczowate, brak cystolitów^[6]:

Hernandia L.
Illigera Blume

podrodzina Gyrocarpoideae Pax – znamię główkowate, obecne cystolity, owoce ze skrzydełkami^[6]:

Gyrocarpus Jacq.
Sparattanthelium Mart.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ ^a ^b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. University of Maryland, 2010. [dostęp 2010-12-29]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 166. ISBN 1-55407-206-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 110. ISBN 978-1842466346.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza S.A., 1998, s. 44–45, seria: Wielka Encyklopedia Przyrody. ISBN 83-7079-779-2.
↑ Hernandiaceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[rev-3] James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. University of Maryland, 2010. [dostęp 2010-12-29]. (ang.).

[heywood-4] Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 166. ISBN 1-55407-206-9.

[maarten-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 110. ISBN 978-1842466346.

[encyk-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza S.A., 1998, s. 44–45, seria: Wielka Encyklopedia Przyrody. ISBN 83-7079-779-2.

[grin-7] Hernandiaceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]