Ścibor Ściborowic
 Ścibor Młodszy, Muzeum Historyczne w Budapeszcie | |
 herb Ostoja | |
| Data śmierci | |
|---|---|
| Ojciec | |
| Matka |
Dobrochna Stęszewska |
| Żona |
Dorota Széchényi |
| Dzieci |
Katarzyna |
Ścibor Ściborowic z Beckova herbu Ostoja (zm. 1434) – możnowładca węgierski. Był synem sławnego możnowładcy węgierskiego polskiego pochodzenia i zaufanego współpracownika cesarza Zygmunta Luksemburskiego, Ścibora ze Ściborzyc.
Po śmierci Ścibora starszego kontynuował dzieło ojca, znacznie powiększając majętności rodziny na Węgrzech do około 20 "państw" feudalnych, na Morawach posiadał 5, a w Niemczech 3 takie "państwa". Każde z nich było kluczem dóbr, liczącym nawet 21 wsi. Poza tym posiadał na własność Zamek Orawski z przyległymi dobrami. W 1422 r. był komesem nitrzańskim, a w 1424 r. komesem marmaroskim. W 1431 r. zapisał klasztorowi augustianów z Beckova, założonemu z woli jego ojca, wieś Andód (dziś Andovce) z majątku Suran (dziś Šurany) w komitacie nitrzańskim[1].
-
Zamek Beckov Ścibora Ściborowica odziedziczony po ojcu w XV w. -
Zamek Orawski należący do Ścibora Ściborowica w XV w.
Zwalczał m.in. czeskich husytów w Górnych Węgrzech (dzisiejsza Słowacja). Gdy umarł w 1434 r. skończyła się szczęśliwa passa rodziny Ściborowiców na Węgrzech. Zygmunt Luksemburski doprowadził do unieważnienia testamentu Ścibora młodszego i odebrał jego spadkobiercom majątki nadawane przez ostatnie kilkadziesiąt lat. Zgodnie z ówczesnym prawem węgierskim Katarzyna otrzymała jedną czwartą spadku w gotówce, przy wykluczeniu od spadku zamków Beckov, Kazza, Modor i Sokolcz[2]. Według planów Ścibora z Beckova, Katarzyna miała wyjść za mąż za księcia Przemysława cieszyńskiego z dynastii Piastów, ale ostatecznie jej mężem został Pal Bánffy, który otrzymał od cesarza Zygmunta zamek Beckov. W ten sposób Katarzyna wróciła w rodzime strony. Beckov pozostał w posiadaniu rodziny Bánffych aż do czasu wymarcia tej gałęzi rodu.
Głównym powodem unieważnienia testamentu były najazdy Mikołaja Szarlejskiego, bratanka Ścibora ze Ściborzyc, na Węgry i Morawy. Popierał on tym samym husytów, którzy na króla Czech chcieli wybrać Jagiellona. Oddanie wielkiego majątku w Górnych Węgrzech - całej linii obrony północnych Węgier - Szarlejskiemu, który się o ten majątek upominał, nie wchodziło w rachubę[3].
Płyta nagrobna Ściborowica, wykonana z czerwonego marmuru, znajduje się obecnie w Muzeum Historycznym na zamku w Budapeszcie.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ścibor ze Ściborzyc. kpbc.umk.pl. [dostęp 2010-09-28]. (pol.).
- ↑ Antoni Prochaska, tytuł: Ścibor ze Ściborzyc, str. 205(69), nakł. Towarzystwa Naukowego, Toruń 1912
- ↑ Antoni Prochaska, tytuł: Ścibor ze Ściborzyc, str. 205-206 (69-70), nakł. Towarzystwa Naukowego, Toruń 1912
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Antoni Prochaska: Ścibor ze Ściborzyc, nakł. Towarzystwa Naukowego, Toruń 1912, str. 198-208 (62-72).