Ieper: Różnice pomiędzy wersjami

Ieper
	; Sukiennice
Herb	Flaga
Państwo	Belgia
Region	Flandria
Prowincja	Flandria Zachodnia
Dystrykt	Ieper
Zarządzający	Emmily Talpe↗
Powierzchnia	131,45 km²
Wysokość	17 m n.p.m.
Populacja (1 stycznia 2024); • liczba ludności; • gęstość	; 35 550; 270 os./km²
Nr kierunkowy	057
Kod pocztowy	8900, 8902, 8904, 8906
	Położenie na mapie Flandrii Zachodniej Ieper
	Położenie na mapie Belgii Ieper
	50°51′N 2°52′E/50,850000 2,866667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 20:20, 17 paź 2024

Ieper (wym. [ˈ i p ə r ]; fr. Ypres, wym. [i p ʁ ]) – miasto w północno-zachodniej Belgii, w Regionie Flamandzkim, w prowincji Flandria Zachodnia, siedziba administracyjna okręgu Ieper. Zajmuje powierzchnię 131,451 km². 1 stycznia 2024 r. liczyło 35 550 mieszkańców.

Podział administracyjny

W skład miasta wchodzi dziesięć dzielnic (deelgemeente):

Historia

Miasto rozwinęło się na przełomie X i XI wieku wokół zamku hrabiów Flandrii. W XIII i XIV wieku było jednym z największych ośrodków produkcji i eksportu sukna flandryjskiego. Od schyłku XIV wieku nastąpił stopniowy upadek miasta spowodowany nieudanym, acz niszczycielskim oblężeniem Anglików w 1383 roku podczas wojny stuletniej oraz kryzysem sukiennictwa. Później odnosiło także zniszczenia w wojnach w XVI i XVII wieku.

Katastrofalna dla miasta okazała się również I wojna światowa, gdy okolice miejscowości były miejscem czterech wielkich bitew. Podczas pierwszej bitwy (19 października–22 listopada 1914) Brytyjczycy przejęli miasto z rąk Niemców. W drugiej bitwie (22 kwietnia–25 maja 1915) Niemcy po raz pierwszy użyli chloru jako bojowego środka trującego. Podczas trzeciej bitwy (31 lipca–6 listopada 1917) po raz pierwszy na froncie zachodnim użyto gazu musztardowego, od nazwy miasta nazywanego iperytem. W czasie czwartej bitwy (9–29 kwietnia 1918) generał Erich Ludendorff podjął ostatnią próbę zdobycia miasta i przerwania frontu.

Całkowicie zrujnowane miasto po wojnie zostało odbudowane.

We wrześniu 1944 roku zostało wyzwolone spod okupacji niemieckiej przez polską 1 Dywizję Pancerną dowodzoną przez gen. Stanisława Maczka^[2].

Obecnie nosi tytuł miasta pokoju i utrzymuje bliskie stosunki z m.in. japońską Hiroszimą, która doznała podobnych zniszczeń podczas II wojny światowej.

W gmachu sukiennic mieści się muzeum poświęcone historii I wojny światowej na froncie zachodnim we Flandrii Zachodniej – In Flanders Fields Museum^[3].

Miasto jest bazą Rajdu Ypres - rundy IRC i mistrzostw Europy w rajdach samochodowych.

Zabytki

rynek ze średniowiecznym ratuszem
sukiennice – największa świecka budowla gotycka w Europie. wys. – 62 m, dł. – 131 m.
katedra pw. św. Marcina (Sint-Maarten) wznoszona w latach 1561-1801
Menenpoort – memoriał I wojny światowej (1927)

Transport

Znajduje się tutaj stacja kolejowa Ieper.

Współpraca

Miejscowości partnerskie:

Hiroszima, Japonia, od 2004 r.
Koekelberg, Region Stołeczny Brukseli
Nagasaki, Japonia, od 2004 r.
Saint-Omer, Francja, od 1969 r.
Seelbach, Niemcy, od 1983 r.
Siegen, Niemcy, od 1967 r.
Sittingbourne, Anglia, od 1964 r.
Wa, Ghana, od 2002 r.

Przypisy

↑ BUS
↑ Muzeum Historii Polski: Niepokonany. Opowieść o generale Stanisławie Maczku. YouTube, 3.04.2020. [dostęp 2022-01-01].
↑ Mission of the In Flanders Fields Museum. [w:] www.inflandersfields.be [on-line]. [dostęp 2018-11-11]. (ang.).

Linki zewnętrzne

oficjalna strona miasta

[1] BUS

[2] Muzeum Historii Polski: Niepokonany. Opowieść o generale Stanisławie Maczku. YouTube, 3.04.2020. [dostęp 2022-01-01].

[:0-3] Mission of the In Flanders Fields Museum. [w:] www.inflandersfields.be [on-line]. [dostęp 2018-11-11]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{Inne znaczenia|miasta|[[Ieper (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}}
 {{Miejscowość infobox
  |nazwa                        = Ieper
- |nazwa oryginalna             = Ieper
+ |nazwa oryginalna             =
  |zdjęcie                      = Ieper25.jpg
- |opis zdjęcia                 = ''Lakenhalle''
+ |opis zdjęcia                 = [[Sukiennice w Ieper|Sukiennice]]
  |herb                         = Ieper wapen.svg
  |flaga                        = Flag of Ypres.svg
- |dopełniacz nazwy             =
+ |dopełniacz nazwy             = Ieper
- |państwo                      = BEL
+ |państwo                      = Region Flamandzki
- |1. jednostka administracyjna =
+ |2. jednostka administracyjna = [[Flandria Zachodnia]]
- |2. jednostka administracyjna = [[Prowincja Flandria Zachodnia|Flandria Zachodnia]]
+ |3. jednostka administracyjna = [[Ieper (okręg)|Ieper]]
+ |powierzchnia                 = 131,45
- |stanowisko zarządzającego    =
- |zarządzający                 =
- |powierzchnia                 = 130,61
  |wysokość                     = 17
- |rok                          = 2008
+ |rok                          = 1 stycznia 2024
- |liczba ludności              = 34 812
+ |liczba ludności              = 35 550<ref>[https://statbel.fgov.be/de/open-data/bevoelkerung-nach-wohnsitz-nationalitaet-familienstand-alter-und-geschlecht-10 BUS]</ref>
- |gęstość zaludnienia          = 267
+ |gęstość zaludnienia          = 270
- |numer kierunkowy             = 057
+ |numer kierunkowy             =
- |kod pocztowy                 = 8900
+ |kod pocztowy                 = 8900, 8902, 8904, 8906
  |tablice rejestracyjne        =
+ |kod mapy                     = Flandria Zachodnia
- |stopniN = 50|minutN = 51|sekundN = 07.96
+ |współrzędne                  = 50°51′ N 2°52′E
- |stopniE = 02|minutE = 52|sekundE = 40.07
+ |commons                      = Category:Ypres
- |kod mapy = Flandria Zachodnia
- |commons                      = Ypres
  |www                          = http://www.ieper.be/
+ |wikisłownik = Ieper
 }}
-'''Ieper''' (wym. {{IPA|[ˈipər]}}; [[język francuski|fr.]] ''Ypres'', wym. {{IPA|[ipʁ]}}) – miasto w [[Belgia|Belgii]], w [[Prowincja Flandria Zachodnia|Zachodniej Flandrii]]. Zajmuje powierzchnię 130,61 km². Na początku 2008 roku liczyło 34&nbsp;812 mieszkańców.
+'''Ieper''' (wym. {{IPA|[ˈipər]}}; [[język francuski|fr.]] ''Ypres'', wym. {{IPA|[ipʁ]}}) – [[miasto]] w północno-zachodniej [[Belgia|Belgii]], w [[Region Flamandzki|Regionie Flamandzkim]], w prowincji [[Flandria Zachodnia]], siedziba administracyjna okręgu [[Ieper (okręg)|Ieper]]. Zajmuje powierzchnię 131,451 km². 1 stycznia 2024 r. liczyło 35 550 mieszkańców.
+== Podział administracyjny ==
-== Zabytki ==
+W skład miasta wchodzi dziesięć dzielnic ''(deelgemeente)'':
-* rynek ze średniowiecznym ratuszem
+* [[Boezinge]]
-* [[Sukiennice w Ieper|Lakenhal (sukiennice)]] - największa świecka budowla [[gotyk|gotycka]] w Europie. Wysokość - 62 m, długość - 131 m.
+* [[Brielen]]
-* katedra St. Martin wznoszona w latach 1561-1801
+* [[Dikkebus]]
-* Menenpoort - memoriał I wojny światowej (1927)
+* [[Elverdinge]]
+* [[Hollebeke]]
+* [[Sint-Jan (Ieper)|Sint-Jan]] ''(Saint-Jean)''
+* [[Vlamertinge]] ''(Vlamertinghe)''
+* [[Voormezele]]
+* [[Zillebeke]]
+* [[Zuidschote]]
 == Historia ==
-Miasto rozwinęło się na przełomie X i XI wieku wokół zamku hrabiów Flandrii. W XIII i XIV wieku było jednym z największych ośrodków produkcji i eksportu sukna flandryjskiego. Od schyłku XIV wieku nastąpił stopniowy upadek miasta spowodowany nieudanym, acz niszczycielskim oblężeniem Anglików w 1383 roku ([[wojna stuletnia]]) oraz kryzysem sukiennictwa. Później odnosiło także zniszczenia w wojnach w XVI i XVII wieku.
+Miasto rozwinęło się na przełomie X i XI wieku wokół zamku [[Władcy Flandrii|hrabiów Flandrii]]. W XIII i XIV wieku było jednym z największych ośrodków produkcji i eksportu sukna flandryjskiego. Od schyłku XIV wieku nastąpił stopniowy upadek miasta spowodowany nieudanym, acz niszczycielskim oblężeniem Anglików w 1383 roku podczas [[wojna stuletnia|wojny stuletniej]] oraz kryzysem sukiennictwa. Później odnosiło także zniszczenia w wojnach w XVI i XVII wieku.
-Katastrofalna dla miasta okazała się również [[I wojna światowa]], gdy okolice miejscowości były miejscem czterech wielkich bitew. Podczas [[I bitwa pod Ypres|pierwszej bitwy]] (19 października–22 listopada 1914) Brytyjczycy przejęli miasto z rąk Niemców. W [[II bitwa pod Ypres|drugiej bitwie]] (22 kwietnia–25 maja 1915) Niemcy po raz pierwszy użyli [[chlor]]u jako [[bojowy środek trujący|bojowego środka trującego]]. Podczas [[Bitwa pod Passchendaele|trzeciej bitwy]] (31 lipca–6 listopada 1917) po raz pierwszy na froncie zachodnim użyto gazu musztardowego, od nazwy miasta nazywanego [[Iperyt siarkowy|iperytem]]. W czasie [[Bitwa pod Lys|czwartej bitwy]] (9–29 kwietnia 1918) generał [[Erich Ludendorff]] podjął ostatnią próbę zdobycia miasta i przerwania frontu.
+Katastrofalna dla miasta okazała się również [[I wojna światowa]], gdy okolice miejscowości były miejscem czterech wielkich bitew. Podczas [[I bitwa pod Ypres|pierwszej bitwy]] (19 października–22 listopada 1914) Brytyjczycy przejęli miasto z rąk Niemców. W [[II bitwa pod Ypres|drugiej bitwie]] (22 kwietnia–25 maja 1915) Niemcy po raz pierwszy użyli [[chlor]]u jako [[Bojowe środki trujące|bojowego środka trującego]]. Podczas [[Bitwa pod Passchendaele|trzeciej bitwy]] (31 lipca–6 listopada 1917) po raz pierwszy na froncie zachodnim użyto gazu musztardowego, od nazwy miasta nazywanego [[Iperyt siarkowy|iperytem]]. W czasie [[Bitwa pod Lys|czwartej bitwy]] (9–29 kwietnia 1918) generał [[Erich Ludendorff]] podjął ostatnią próbę zdobycia miasta i przerwania frontu.
 Całkowicie zrujnowane miasto po wojnie zostało odbudowane.
-Pod koniec [[II wojna światowa|II wojny światowej]] wyzwolone spod okupacji niemieckiej przez wojska [[1 Dywizja Pancerna (PSZ)|1 Dywizji Pancernej]] dowodzonej przez gen. [[Stanisław Maczek|Stanisława Maczka]].
+We wrześniu 1944 roku zostało wyzwolone spod okupacji niemieckiej przez polską [[1 Dywizja Pancerna (PSZ)|1 Dywizję Pancerną]] dowodzoną przez gen. [[Stanisław Maczek|Stanisława Maczka]]<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.youtube.com/watch?v=JjhBOIXgI-o | tytuł = Niepokonany. Opowieść o generale Stanisławie Maczku | autor = [[Muzeum Historii Polski w Warszawie|Muzeum Historii Polski]] | opublikowany = [[YouTube]] | data = 3.04.2020 | data dostępu = 2022-01-01}}</ref>.
-Obecnie nosi tytuł miasta pokoju i utrzymuje bliskie stosunki z [[Japonia|japońską]] [[Hiroszima|Hiroszimą]], która doznała podobnych zniszczeń podczas następnej [[II wojna światowa|wojny światowej]].
+Obecnie nosi tytuł miasta pokoju i utrzymuje bliskie stosunki z m.in. [[Japonia|japońską]] [[Hiroszima|Hiroszimą]], która doznała podobnych zniszczeń podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]].
+W gmachu [[Sukiennice w Ieper|sukiennic]] mieści się muzeum poświęcone historii [[I wojna światowa|I wojny światowej]] na [[Front zachodni (I wojna światowa)|froncie zachodnim]] we [[Flandria Zachodnia|Flandrii Zachodniej]] – [[In Flanders Fields Museum]]<ref name=":0" />.
-== Ciekawostki ==
-Miasto jest bazą Rajdu Ypres-rundy IRC i mistrzostw Europy w rajdach samochodowych
+Miasto jest bazą [[Rajd Ypres|Rajdu Ypres]] - rundy [[Intercontinental Rally Challenge|IRC]] i mistrzostw Europy w rajdach samochodowych.
-== Znani mieszkańcy ==
-* [[Cornelius Jansen]] (1585-1638) — teolog, twórca [[jansenizm]]u, biskup Ypres.
-== Miasta partnerskie ==
+== Zabytki ==
+* rynek ze średniowiecznym ratuszem
-* {{flaga|JPN}} [[Hiroszima]]
+* [[Sukiennice w Ieper|sukiennice]] – największa świecka budowla [[gotyk|gotycka]] w Europie. wys. – 62 m, dł. – 131 m.
-* {{flaga|ENG}} [[Sittingbourne]], [[Kent]] (od 1964)
+* katedra pw. św. Marcina ''(Sint-Maarten)'' wznoszona w latach 1561-1801
-* {{flaga|DEU}} [[Siegen]], [[Westfalia]] (od 1967)
+* [[Menenpoort]] – memoriał I wojny światowej (1927)
-* {{flaga|FRA}} [[Saint-Omer (Pas-de-Calais)|Saint-Omer]], [[Pas-de-Calais]] (od 1969).
-== Zobacz też ==
+== Transport ==
+Znajduje się tutaj stacja kolejowa [[Ieper (stacja kolejowa)|Ieper]].
-* [[bitwa pod Ypres|bitwy pod Ypres]]
-* [[(10120) Ypres]]
+== Współpraca ==
+Miejscowości partnerskie:
+* {{flaga|JPN}} [[Hiroszima]], [[Japonia]], od 2004 r.
+* {{Flaga|BEL}} [[Koekelberg]], [[Region Stołeczny Brukseli]]
+* {{flaga|JPN}} [[Nagasaki]], [[Japonia]], od 2004 r.
+* {{flaga|FRA}} [[Saint-Omer (Pas-de-Calais)|Saint-Omer]], [[Francja]], od 1969 r.
+* {{Flaga|DEU}} [[Seelbach (Badenia-Wirtembergia)|Seelbach]], [[Niemcy]], od 1983 r.
+* {{flaga|DEU}} [[Siegen]], [[Niemcy]], od 1967 r.
+* {{flaga|ENG}} [[Sittingbourne]], [[Anglia]], od 1964 r.
+* {{Flaga|Ghana}} [[Wa (Ghana)|Wa]], [[Ghana]], od 2002 r.
+== Przypisy ==
+<references>
+<ref name=":0">{{Cytuj stronę | url = http://www.inflandersfields.be/en/practical/discover| tytuł = Mission of the In Flanders Fields Museum| praca = www.inflandersfields.be | język = en | data dostępu = 2018-11-11}}</ref>
+</references>
 == Linki zewnętrzne ==
-* [http://www.ieper.be/ Oficjalna strona miasta]
+* [http://www.ieper.be/ oficjalna strona miasta]
+{{Ieper (okręg)}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
+[[Kategoria:Ieper (okręg)]]
+[[Kategoria:Miejscowości we Flandrii Zachodniej]]
 [[Kategoria:Miasta we Flandrii Zachodniej]]
+[[Kategoria:Ieper|*]]

Miasta Stad / ville / Stad	Ieper (Ypres / Ypern) Mesen Poperinge (Poperinghe) Wervik (Wervicq)
Gminy Gemeente / commune / Gemeinde	Heuvelland Langemark-Poelkapelle Vleteren Zonnebeke
Dzielnice Deelgemeente / section / Ortsteil	Beselare Bikschote (Bixschoote) Boezinge (Boisinghe) Brielen Dikkebus Dranouter (Dranoutre) Elverdinge Geluveld (Gheluvelt) Geluwe (Gheluve) Hollebeke Kemmel Krombeke Langemark (Langemarck) Loker (Locre) Nieuwkerke (Neuve-Église) Oostvleteren Passendale (Passchendaele) Poelkapelle (Poelcappelle) Proven Reningelst (Reninghelst) Roesbrugge-Haringe Sint-Jan (Saint-Jean) Vlamertinge (Vlamertinghe) Voormezele Watou Westouter (Westoutre) Westvleteren Wijtschate (Wytschaete) Woesten Wulvergem (Wulverghem) Zandvoorde Zillebeke Zuidschote