Canon van Friesland

De Canon van Friesland (Fries: Kanon fan de Fryske skiednis) is een lijst van 41 (11 en 30) onderwerpen met daarin de belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis van Friesland.

De canon van Friesland is een provinciaal vervolg op de Canon van Nederland in navolging van de Canon van Groningen.

De canon werd in opdracht van de Provincie Friesland door een onafhankelijke commissie ontwikkeld en stond onder eindredactie van Goffe Jensma.

Op 11 november 2008 werd de canon gepresenteerd. Jannewietske de Vries, gedeputeerde van de provincie Friesland, kreeg de canon in boekvorm aangeboden. Daarna werd de website 11en30.nu gelanceerd. Deze werd geproduceerd door Tresoar en Omrop Fryslân. Deze onderwerpen uit de Friese geschiedenis zijn een hulpmiddel voor het onderwijs in Friesland.

Lijst van thema's

Hieronder een lijst van thema's uit de Canon van Friesland en daarmee corresponderende wikipedia-pagina's. De informatie van de Canon is actueel. Dat geldt helaas niet altijd voor de pagina's op wikipedia.

	Onderwerp	Omschrijving	Tijdvak
1	De Koe	De komst van boeren en koeien Us Mem	ca. 3400 v. Chr.
2	De Hludana-steen	In contact met de Romeinen Schrijfplankje van Tolsum	12 v.Chr. tot 400
3	Hogebeintum	Friesland in de terpentijd	Ca. 600 v. Chr. tot 1000 n. Chr.
4	Schippers en kooplieden	De bloeitijd van de handel Dorestad, Noormannen Muntschat Tzummarum	450-1200
5	Radboud en Bonifatius	Een heidense koning en een christelijke martelaar	689-754
6	Friesland als kloosterland	De glorie van de kloosters	1100-1580
7	De Friese Vrijheid	Liever dood dan slaaf! Slag bij Warns, Schieringers en Vetkopers	1250-1498
8	Het Oudfriese recht	Van Lex Frisionum tot Oude Druk	800-1504
9	Edzard I van Oost-Friesland (Edzard Cirksena)	Bouwer van een Friese staat	1462-1528
10	Grote Pier	Vrijheidsheld of barbaar?	1480-1520
11	De Aytta's	Friezen in vorstendienst	1499-1577
12	Menno Simons	De doperse Reformatie in Friesland	1496-1561
13	Water	Zoet en zout, vriend en vijand. Admiraliteit van Friesland, skûtsjesilen	600 v. Chr. - nu
14	De calculerende boer	Het rekenboek van Rienck Hemmema	1569-1573
15	De Universiteit van Franeker	Transformatorhuisje van geleerdheid	1585-1843
16	Gysbert Japicx	Sljocht en rjocht (gewoon en rechtdoorzee)	1603-1666
17	Anna Maria van Schurman	Geleerd en gelovig	1607-1678
18	Sicco van Goslinga	Edelman, regent, diplomaat	1661-1731
19	Maria Louise van Hessen-Kassel	De Nassaus in Friesland	1688-1765
20	Eise Eisinga	Wonen in een planetarium	1744-1828
21	Van republiek tot eenheidsstaat	Gewezen vrije Friezen Vierde Engels-Nederlandse Oorlog, Patriotten Kollumer Oproer, Franse tijd in Nederland	1780-1813
22	Joost Hiddes Halbertsma	'Mister Fryslân'	1789-1869
23	Het Oera Linda-boek	Het gemystificeerde Friesland	1867
24	Domela en Piter Jelles	Armoede en charisma	1880-1900
25	Naar het ‘lân fan dream en winsken’	Emigratie naar de Verenigde Staten. Landbouwcrisis van 1880	1845-1914
26	Margaretha Geertruida Zelle	Mata Hari	1876-1917
27	Het gouden oorijzer	Materiële cultuur en Friese identiteit	1840-1900
28	Boter	De Friese AEX-index. Zuivelfabriek Freia	0-nu
29	Douwe Kalma	Friesland en de wereld	1896-1953
30	De Afsluitdijk	Friesland verbonden met Holland	1932
31	Titus Brandsma	Een Roomse Fries	1881-1942
32	De melkstaking	Staken was nog nooit zo gevaarlijk	1943
33	Abe Lenstra	Een Friese sportheld	1920-1985
34	Kneppelfreed	Taalstrijd met wapenstok en waterkanon. Gedenksteen Kneppelfreed	1951
35	De Elfstedentocht	Carnaval op het ijs	1909-1997
36	Hendrik Algra	De emancipatie van de kleine luyden	1920-1950
37	Toerisme op het Wad	Uitwaaien op een eiland Vlieland, Terschelling, Ameland, Schiermonnikoog	1800-
38	De ruilverkaveling	De invloed van een Fries voorbeelddorp Rottevalle	Tweede helft 20e eeuw
39	Industrialisatie	Zwaartepunt verschoven naar de Wouden. Philips in Drachten	1949
40	Gerrit Benner	Een Leeuwarder schilder en zijn Friese landschap	1897-1981
41	Het Fries	Het verhaal van een taal	Ca. 600 - nu

De canon van Friesland en de canon van Nederland hebben één onderwerp gemeen: Eise Eisinga.

Externe links

Literatuur

Rinze Boersma, Kerst J. Huisman, Gieneke Arnolli & Klaske Hiemstra, De canon van de geschiedenis van Friesland in 11 en 30 vensters, Leeuwarden: Afûk 2008 (ook als: De kanon fan de skiednis fan Fryslân yn 11 en 30 finsters, Leeuwarden: Afûk 2008)
Kerst Huisman, 'Friesland heeft zijn eigen verhaal. Pleidooi voor een niet-Randstedelijke geschiedeniscanon', discussiestuk Feriening Frysk Underwiis, 2007