Roeselare

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Roeselare mèt deilgemeintes en aongrenzende (deil)gemeintes (zuug de hoofteks veur 'n verklaoring).

Roeselare (Wes-Vlaoms: Roeseloare; Frans: Roulers) is 'n stad in de Belzje provincie Wes-Vlaandere, de hoofplaots vaan 't gelieknaomeg arrondissemint, mèt 'n oppervlak vaan 59,79 km² en 57.432 inwoeners op 1 januari 2010. De stad is bekind um zie kleinseminarie, wat weurt gezeen es de weeg vaan 't Vlaams (cultureel) nationalisme.

Geografie

Deilgemeintes

Roeselare besteit oet veer deilgemeintes. In ein deilgemeinte ligke ouch nog ander kerne. Roeselare zelf heet 'n oppervlak vaan 23,94 km² en had in 2007 37.127 inwoeners.

I. Roeselare
II. Beveren
III. Rumbeke
- V. Zilverberg
- VI. Beitem
IV. Oekene

Aongrenzende (deil)gemeintes

a. Oostnieuwkerke (gemeinte Staden)
b. Hooglede (gemeinte Hooglede)
c. Gits (gemeinte Hooglede)
d. Lichtervelde (gemeinte Lichtervelde)
e. Koolskamp (gemeinte Ardooie)
f. Ardooie, mèt 't gehuch Tasse (gemeinte Ardooie)
g. Kachtem (stad Izegem)

h. Izegem (stad Izegem)
i. Sint-Eloois-Winkel (gemeinte Ledegem)
j. Rollegem-Kapelle (gemeinte Ledegem)
k. Ledegem (gemeinte Ledegem)
l. Moorslede (gemeinte Moorslede)
m. Passendale (gemeinte Zonnbeke)

Bezeensweerdeghede

Wie gezag weurt 't stadsgeziech neet door middeliewse gebouwe gedomineerd, meh stamme väöl bezunder bouwe oet lateren tied. Op de merret vint me 't raodhoes mèt belfort (foto), haaf in rococostijl (1771), haaf in moderne stijl (1924). Toch is dao nog 'n laatgotische kèrk: de Sint-Michielskèrk (1504). De Amandskèrk oet 1872 is neoromaans. Bij Rumbeke steit Kestiel Rumbeke. Veur de res heet de stad veural e modern aonziech.

In de stad vint me e paar musea, boe-oonder 't Fietserènmuseum.

Historie

De naom Roeselare liet ziech herleie op rôs 'reet' en lâr, in dit geval: ope plaots in de bos. In 822 al weurt de plaots veur 't iers geneump. In d'n tienden iew kaom ze op es merretplaots; in 1250 oetindelek kraog ze stadsrechte. Ze had wel 'ne merret en e belfort, meh gein walmör, wat ze machteloes maakde in oorloge. Ind vieftienden iew woort de stad bekans compleet platgelag; Roeselare heet daodoor e väöl minder middeliews aonziech es aander Wes-Vlaamse stei. In d'n Tachtegjaoregen Oorlog verloor de stad nog mier vaan zien welvaart en kaom de lake-industrie gans stèl te ligke. Mèt de Vrei vaan Nimwege in 1678 kaom Roeselare aon Fraankriek. In 1704 veel ouch 't middeliews belfort nog in. Vaanaof 1815 laog Roeselare in Nederland, daonao op 't Belsj. De stad kaom economisch weer op nao d'n aonlag vaan de spoorlijn Kortrijk-Brugge (1838) en 't kenaal nao de Leie (1872). In 1875 voont 'ne studentenopstand plaots, dee bekind kaom te stoon es de Groote Stooringe. Oonder leiing vaan Albrecht Rodenbach protesteerde me tege 't gebruuk vaan 't Frans in 't oonderwies. In d'n Ierste Wereldoorlog raakde de stad zwoer versjendeleerd. In 1977 woorte de gemeintes Beveren, Oekene en Rumbeke aon Roeselare touwgeveug.