kişik
Xuyakirin
Navdêr
[biguhêre]Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kişik | kişik |
Îzafe | kişika | kişikên |
Çemandî | kişikê | kişikan |
Nîşandera çemandî | wê kişikê | wan kişikan |
Bangkirin | kişikê | kişikino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | kişikek | kişikin |
Îzafe | kişikeke | kişikine |
Çemandî | kişikekê | kişikinan |
kabikên kişikê | ||
---|---|---|
şah | ||
wezîr | ||
birc | ||
metran | ||
siwar | ||
piyon / peya / serbaz |
kişik mê
- şetrenc, şaxmat,
lîstikek stratejîk e ku du kes dijî hev kabikên xwe li ser malikên 8x8 dilivînin û tê dikoşin ku berikên hev bixwin- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Berikên kişikê
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]Ji wêjeyê
[biguhêre]- Berî lîstika kişikê tiştekê pîs dihate dîtin, yên bileyîstinare beredayî digotin.lê êdî ne wisaye, li dibistanande liser xwendekaran kirin çalakîyek pêwîst û federasyonên kişikê hatine ava kirin, xwendekar dikevine pêşbazîyê. — (pirnût)
Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]- Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.
Werger
[biguhêre]- Afrîkansî: skaak → af
- Albanî: shah → sq n
- Almanî: Schach → de nt, Schachspiel → de nt
- Amharî: ሰንጠረዥ (sänṭäräž)
- Aragonî: axedrez n
- Aramî: ܛܠܦܣܢܐ, ܫܛܪܢܓ
- Asamî: দবাখেল (dobakhel)
- Astûrî: axedrez n
- Azerî: şahmat → az
- Baskî: xake
- Başkîrî: шахмат (šaxmat)
- Belarusî: ша́хматы n pj (šáxmaty), ша́хы n pj (šáxy)
- Bengalî: দাবা → bn (daba)
- Bîkoliya naverast: ahedres
- Bretonî: echedoù pj, gwezboell → br n
- Bulgarî: шах n (šah)
- Burmayî: စစ်တုရင် → my (cactu.rang)
- Buryatî: шатар (šatar)
- Conxayî: དམག་རྩེད (dmag rtsed)
- Çeçenî: шахматаш (šaχmataš)
- Çekî: šachy → cs n pj
- Çînî:
- Çukçî: чьумэт (čʹumėt)
- Çuvaşî: шахмат (šahmat)
- Danmarkî: skak → da g
- Divehî: ރާޒުވާ (rāzuvā)
- Endonezyayî: catur → id
- Erebî: شَطْرَنْج → ar n (šaṭranj), شِطْرَنْج → ar n (šiṭranj)
- Erebiya hîcazî: شَطْرَنْج n (šaṭranj)
- Ermenî: շախմատ → hy (šaxmat), ճատրակ → hy (čatrak)
- Esperantoyî: ŝako → eo
- Estonî: male → et
- Falayî: ajedré n
- Farisiya navîn: 𐭰𐭠𐭲𐭫𐭠𐭭𐭢 (ctlng /čatrang/)
- Farisî: شطرنج → fa (šatranj), شترنگ (šatrang), شترنج (šatranj), چترنگ (čatrang)
- Ferî: talv nt
- Fînî: shakki → fi, šakki → fi
- Fransî: échecs → fr n pj
- Frîsî: skake
- Gaelîka skotî: tàileasg n, fidhcheall n
- Galîsî: xadrez → gl n
- Gujaratî: ચેસ (ces)
- Gurcî: ჭადრაკი → ka (č̣adraḳi)
- Haîtî: echèk
- Hindî: शतरंज → hi m (śatrañj), चैस (cais), शतरञ्ज → hi n (śatrañj), बुद्धिद्यूत → hi n (buddhidyūt), सतरंज → hi n (satrañj), सतरञ्ज → hi n (satrañj), सँतरँज → hi n (sãtrãj), चेस → hi n (ces), चतुरंग → hi n (caturaṅg), चतुरङ्ग → hi n (caturaṅg), चतरङ्ग → hi n (catraṅg)
- Hîlîgaynonî: ahedrés
- Holendî: schaak → nl nt, schaakspel → nl nt, schaken → nl nt
- Hunsrikî: Schach nt
- Îbranî: שַׁחְמָט n (shakhmát)
- Îdoyî: shakoludo → io
- Îlokanoyî: ahedrés
- Îngilîziya navîn: ches
- Îngilîzî: chess → en
- Îngriyî: šahmatat
- Înuîtî: ᐊᑕᓃᑦ
- Îrlendî: ficheall → ga m
- Îtalî: scacchi → it n pj
- Îzlendî: skák → is m, skáktafl nt, tafl → is nt
- Japonî: チェス → ja (chesu), 西洋将棋 (せいようしょうぎ, seiyōshōgi)
- Javayî: sekak
- Kalmîkî: шатр (şatr)
- Kannadayî: ಚದುರಂಗ → kn (caduraṅga), ಚೆಸ್ (ces)
- Katalanî: escacs → ca n pj
- Kirgizî: шахмат → ky (şahmat)
- Kîngalî: පාද ක්රීඩාව (pāda krīḍāwa)
- Kornî: gwydhbol n
- Latviyayî: šahs n
- Lawsî: ໝາກຮຸກ (māk huk), ໝາກເສີກ (māk sœ̄k), ໝາກເສິກ (māk sœk), scaccī n pj
- Lezgînî: шахматар (šaχmatar)
- Lîgûrî: scàcco n
- Lîtwanî: šachmatai n pj
- Samogîtî: šachmatā n pj
- Lombardî: scach n, scachi
- Luksembûrgî: Schach nt
- Makedonî: шах n (šah)
- Malagasî: eseka → mg, fanorona → mg, tsifahombiazana → mg
- Malayalamî: ചെസ്സ് (cessŭ)
- Malezî: catur → ms, sekak
- Maltayî: ċess → mt n, skakki
- Manksî: feeal m
- Maorî: whaikīngi
- Maranaoyî: satoran
- Maratî: बुद्धिबळ nt (buddhibaḷ)
- Mecarî: sakk → hu
- Melanauyiya navendî: satuor
- Mîrandî: xadreç n
- Mongolî:
- Nahuatl:
- Klasîk: cuauhpatōlli, cuappatōlli
- Navajoyî: siláo ałchʼįʼ naanil
- Nepalî: बुद्धिचाल → ne (buddhicāl)
- Nganasanî: катариаи’’ (katariai')
- Nogayî: шатыраш (şatıraş)
- Norsiya kevn: skák m,
- Norwecî:
- Oksîtanî: escacs → oc n pj
- Oriyayî: ସତରଞ୍ଜ → or (sôtôrôñjô)
- Osetî: шахмӕттӕ (šaxmættæ), къентӕ (k’entæ)
- Osmanî: سطرنج (satranc)
- Oygurî: شاھمات (shahmat)
- Ozbekî: shaxmat → uz
- Palî: caturaṅga
- Peştûyî: سترنج n (satranj), سطرنج → ps n (satranj)
- Piedmontîsî: scach n
- Plodîşî: Schach nt
- Polonî: szachy → pl m inan pj
- Portugalî: xadrez → pt n
- Puncabiya rojavayî: شطرنج → pnb n
- Puncabî: ਸ਼ਤਰੰਜ n (śatrañj)
- Qazaxî: шахмат → kk (şaxmat)
- Romagnolî: schöc n pj
- Romanyayî: șah → ro nt
- Rusî: ша́хматы n pj (šáxmaty)
- Rusînî: ша́хы n pj (šáxŷ)
- Sanskrîtî: चतुरङ्ग → sa n (caturaṅga)
- Sicîlî: scacchi
- Sirboxirwatî:
- Slaviya rojavayî ya kevn: шахматꙑ m pj (šaxmaty)
- Slovakî: šach n, šachy n pj
- Slovenî: šah → sl n
- Sorbî:
- Spanî: ajedrez → es n, escaques → es n pj
- Swahîlî: chesi → sw 9 an 10, sataranji → sw 9 an 10
- Swêdî: schack → sv nt
- Tacikî: шатранҷ → tg (šatranj), шоҳмот → tg (šohmot)
- Tagalogî: ahedres → tl
- Tamîlî: சதுரங்கம் → ta (caturaṅkam)
- Tayî: หมากรุก → th
- Telûgûyî: చతురంగము → te (caturaṅgamu), చదరంగము → te (cadaraṅgamu)
- Teteriya krîmî: şahmat
- Teterî: шахмат (şaxmat)
- Tigrînî: ቸስ (čäs)
- Tirkî: satranç → tr
- Tirkmenî: küşt
- Tîbetî: རྒྱལ་སྤྱིའི་མིག་མངས (rgyal spyi'i mig mangs)
- Urdûyî: شَطْرَن٘ج m (śatrãnj)
- Ûkraynî: ша́хи n pj (šáxy)
- Vepsî: šahmatad
- Viyetnamî: cờ vua → vi
- Volapûkî: cög → vo
- Voroyî: malõ
- Warayî: chess, tses
- Weylsî: gwyddbwyll → cy n an m, sies n
- Ximêrî: ចត្រង្គ → km (cɑɑtrɔɔngkɔɔ)
- Yakutî: саахымат (saaxımat)
- Yidîşî: שאָך n (shokh), שאַכמאַט n (shakhmat)
- Yûnanî: σκάκι → el nt (skáki)
- Yûnaniya kevn: ζατρίκιον nt (zatríkion)
- Zuluyî: ishesi 5
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.