Jump to content

Երաժշտական տերմիններ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Նոտաների մեջ հաճախ օգտագործվում են երաժշտական ստեղծագործության կատարման բնույթը հստակեցնող տերմիններ։ Դրանց մեծ մասը վերցված է իտալերենից։

A

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • a, à (Ֆր [ա]) — ոճում, վրա
  • ab (գերմ [աբ]) — վերցնել,հեռացնել
  • abaisser (ֆր [աբէսսէ՛]) — իջեցնել
  • abbandono [աբբանդո՛նո] — անկաշկանդ
  • a cappella [ա կապե՛լլա] — а капелла, առանց նվագակցության երգելը[1].
  • a capriccio [ա կապրի՛չչո] — «ըստ ցանկության» или «կամայականորեն» — երաժշտական տերմին, որը ենթադրում է տեմպի մեջ անկաշկանդությունը։
  • accelerando [աչչելերա՛նդո] (accel.) — աստիճանաբար արագացնելով[1][2].
  • accentato [աչչենտա՛տո] — ընդգծելով, շեշտադրելով[1].
  • acciaccatura [աչչակկատու՛րա] — Ֆորշլագ
  • accompagnato [ակկոմպանյա՛տո] — «նվագակցությամբ» — նվագակցությունը պետք է հետևի երգեցողության տեմպի ուրաքանչյուր փոփոխությանը։
  • adagietto [ադաջիե՛տտո] — բավական դանդաղ (ավելի արագ ,քան ադաջոն)[1].
  • adagio [ադա՛ջո] — դանդաղ [1][3].
  • adagissimo [ադաջիսի՛մո] — շատ դանդաղ
  • ad libitum (լատ [ադ լի՛բիտում]) (ad lib.) — ազատ ճախրումով, ըստ ցանկության[4].
  • affrettando [աֆֆրետտա՛նդո] —շտապելով և արագացնելով[4].
  • affettuoso [աֆֆետտուո՛զո] — շատ նուրբ, կրքոտ, պոռթկումով[4].
  • agile [ա՛ջիլե] — աշխույժ, թեթև[4].
  • agitato [աջիտա՛տո] — հուզված, տագնապային[4].
  • al, alla [ալ, ա՛լյա] — բնույթով, ձևով[5].
  • alla breve [ա՛լլա բռե՛վէ] — հաշվելիս բաժանել տակտը ոչ թե 4 քառորդի, այլ՝ 2հ. կես նոտաների [5].
  • alla marcia [ա՛լլա մա՛րչա ] — քայլերգի ձևով
  • alla mazurka [ա՛լլա մազու՛րկա] — մազուրկայի ձևով
  • alla minuetto [ալլա մինյուէ՛տտո] — մենուետի ձևով
  • alla polacca [ա՛լլա պոլա՛կկա] — պոլոնեզի ձևով
  • allargando [ալլարգա՛նդո] (allarg.) — դանդաղեցնոլվ, լայնացնելով[5].
  • allargando un poco [ալլարգա՛նդո ուն պո՛կո] — փոքր-ինչ դանդաղեցնելով
  • alla valzer [ա՛լլա վա՛լցեր] — վալսի ձևով
  • allegretto [ալլեգրե՛տտո] — allegro-ի և andante-ի միջև[5], չափավոր արագ [3].
  • allegro [Ալլե՛գրո] — արագ[6].
  • allentando [ալլենտա՛նդո] — դանդաղեցնելով
  • altissimo [ալտիսսի՛մո] — շատ բարձր
  • amabile [ամա՛բիլե] — սիրալիր, դուրեկան[7].
  • amoroso [ամորո՛զո] — կրքոտ
  • ancora [անկո՛րա] — էլի, մեկ անգամ էլ
  • andante [անդա՛նտե] — հանգիստ. առանց շտապելու[3].
  • andantino [անդանտի՛նո] — ավելի արագ,քան andante-ն[7][3].
  • animando [անիմա՛նդո] — ոգևորվելով, աշխուժանալով.
  • animato [անիմա՛տո] — ոգևորված, աշխուժացած[8].
  • a piacere [ա պիաչե՛րե] — ըստ ցանկության[8].
  • appassionato [ապպասիոնա՛տո] — կրքոտ[8].
  • appoggiatura [ապպոջատու՛րա] —ֆորշլագ[8],որը զբաղեցնում է հիմնական նոտայի հնչողության որոշ մասը
  • a prima vista [ա պրի՛մա վի՛ստա] — թերթից ընթերցում (առանց նախոօրոք պատրաստվելու և նյութին ծանոթանալու)
  • arco [ա՛րկո] — նվագել աղեղով (հականիշը pizzicato-ն է)[9].
  • ardente [արդե՛նտե] — կրակոտ
  • arpeggio [արպե՛ջո] (բառացի— «ինչպես քնարը»[9]) — նշանակում է ,որ ակորդը պետք է նվագվի նոտա առ նոտա(ոչ թե նվագվի միաժամանակ)[10].
  • assai [ասսա՛ի] — շատ, ամբողջովին[11].
  • a tempo [ա տե՛մպո] — նախնական տեմպով, վերադարձ նախորդ տեմպին[11].
  • attacca [ատտա՛կկա] — (գրվում է ստեղծագործության մասի վերջում) սկսել հաջորդ մասն անմիջապես.առանց դադարի[11].

B

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • barbaro [բա՛րբարո] — վայրի[12].
  • basso continuo [բա՛սսո կոնտինու՛ո] —անընդհատ(շարունակական) բաս[13].
  • bellicoso [բելլիկո՛զո ] — մարտական[14].
  • ben [բեն] — լավ, ինչպես հարկն է[14].
  • bis [բիս] — նշված հատվածի կրկնակի կատարում[15].
  • bisbigliando [բիզբիլյա՛նդո] — «շշուկով» — Քնար նվագելու հնարք ,որի ժամանակ արագ և ցածրաձայն նվագվում է միևնույն նոտան
  • bocca chiusa [բո՛կկա կյու՛զա] — փակ բերանով
  • brillante [բրիլիա՛նտէ] — փայլուն
  • bruscamente [բրուսկամե՛նտե] — կոպիտ[16].
  • buffo [բու՛ֆֆո] — ծիծաղելի

C

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • calando [կալա՛նդո] — «ձայնը մեղմացնելով»; затихать, երբեմն միաժամանակ դանդաղելով և ձայնն իջեցնելով[16].
  • cantabile [կանտա՛բիլե] — երգեցիկ, նվագելիս փորձել նմանակել երգչին[16].
  • capo [կա՛պո] — գլուխ, սկիզբ[17]
  • capriccioso [կապրիչո՛զո] — քմահաճորեն[17].
  • cesura [չեզուրա] или caesura —ցեզուրա, հնչողության մեջ ընդմիջում[18].
  • chiuso [կյու՛զո] — «փակ»; փողային գործիքի հնչողությունը ձեռքով խլացնելով
  • coda [կո՛դա] — ստեղծագործության ամփոփիչ մաս[19][20].
  • col legno [կոլ լե՛նյո] — «փայտով»; աղեղափայտով նվագելու ցուցում թույլ և կցկտուր, չոր ,աղմուկի երանգով տեմբր ստանալու համար[19].
  • coloratura [կոլորատու՛րա] — կոլորատուրա,վոկալի գեղգեղանք.զարդարանք
  • col pugno [կոլ պու՛նյո] — «բռունցքով»; ստեղներին հարվածել բռունցքով
  • come prima [կո՛մէ պրի՛մա] — ինչպես նախկինում
  • come sopra [կո՛մե սո՛պրա] — առաջին տեմպով
  • comodo [կո՛մոդո] — «հարմար»[19]; միջին արագությամբ
  • con [կոն] — միասին,հետ[19].
  • con anima [կոն ա՛նիմա] — հոգով, զգացմունքային[8].
  • con amore [կոն ամո՛րէ] — սիրով
  • con brio [կոն բրի՛ո] — կրակոտ, ոգևորությամբ
  • con collera [կոն կո՛լլերա] — զայրությով
  • con dolore [կոն դոլո՛րե] — տխուր, թախիծով
  • con fuoco [կոն ֆուո՛կո] — կրակոտ
  • con moto [կոն մո՛տո] — շարժուն
  • con slancio [կոն զլա՛նչո] — էնտուզիազմով
  • con sordino [կոն սորդի՛նո] —սուրդինայով(խլացուցիչ)
  • con spirito [կոն սպի՛րիտո] — ոգևորությամբ
  • coperti [կոպե՛րտի] — հարվածային գործիքը կտորով խլացնելու ցուցում[21].
  • crescendo [կրեշենդո] (cresc.) — հնչողությունն աստիճանաբար բարձրացնելով[22].

D

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • da capo [դա կա՛պո] — սկզբից[23].
  • da capo al Fine или D. C. al Fine [դա կա՛պո ալ ֆի՛նե] — սկզբից մինչև Fine (վերջ) բառը
  • deciso [դեչի՛զո] — վճռական, խիզախորեն[23].
  • decrescendo [դեկրեշենդո] (decresc.) կամ diminuendo [դիմինուէ՛նդո] (dim.) — աստիճանաբար նվազող հնչողությամբ[23].
  • delicatamente [դելիկատամե՛նտե] — նրբագեղ,, քնքշորեն, զգույշ[23].
  • dissonanza [դիսսոնա՛նցա] — դիսսոնանս, անբարեհունչ[24].
  • divisi [դիվի՛զի] (div.) — դիվիզի, առանձին.լարայինների մեկ նվագաբաժինը գործիքների մեջ բաժանելու ցուցում [25].հակառակ ցուցումը — unisono.
  • devoto [դեվո՛տո] — բարեպաշտորեն[26].
  • dolce [դո՛լչե] — նուրբ[24].
  • dolcissimo [դոլչի՛սսիմո] — շատ նուրբ[24].
  • dolente [դոլե՛նտե] — ցավով, տխուր[24].
  • doloroso [դոլորո՛զո] — տխուր, ցավագին[24].
  • D. S. al coda (dal segno al coda) [դալ սէ՛նյո ալ կո՛դա] — S նշանով տեղից մինչև կոդա
  • D. S. al fine (dal segno al fine) [դալ սէ՛նյո ալ ֆի՛նե] — S նշանից մինչև ավարտը

E

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • elegante [էլեգա՛նտե] — գեղեցիկ.նրբագեղ
  • energico [էնե՛րջիկո] — վճռական , էներգիայով
  • enfatico [էմֆա՛տիկո] — շեշտով
  • eroico [էրո՛իկո] — հերոսական[27].
  • espirando [էսպիրա՛նդո] — մարելով[27].
  • espressivo [էսպրեսի՛վո] — արտահայտիչ,վառ[28].
  • estinto [էստի՛նտո] — թուլացած,խլացած[28].

F

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • facile [ֆա՛չիլե] — հասանելի,հեշտ [28].
  • feroce [ֆերո՛չե] — բուռն, վայրաբար[29].
  • festivo [ֆեստի՛վո] — տոնական
  • fieramente [ֆյերամե՛նտե] — հպարտ[30].
  • fine [ֆի՛նե] — ավարտ[30].
  • flebile [ֆլե՛բիլե] — ողբալի, վշտալի[30].
  • focoso [ֆոկո՛զո] — կրակոտ[30].
  • forte [ֆո՛րտե] (f[31]) — բարձր,ուժեղ[32]. ff, fff կրկնություններով ենթադրվում է ավելի ուժգնություն,հնչեղություն[32].
  • fortissimo [ֆորտի՛սսիմո] (ff) — շատ հնչեղ, ուժգին[32].
  • forzando [ֆորցանդո] (fz) — տե՛ս.sforzando.
  • fresco [ֆրէ՛սկո] — թարմ,սառը[32].
  • funebre [ֆու՛նեբրե] — սգո, թաղման
  • furioso [ֆուրիո՛զո] — ցասումով,կատաղի[33].

G

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • gaudioso [գաուդիո՛զո] — ուրախ,խնդությամբ
  • gentile [ջենտի՛լե] — փափուկ
  • giocoso [ջոկոզո] — ուրախ, կատակային[34].
  • gioioso [ջոյո՛զո] — խնդուն, որախ
  • giusto [ջու՛ստո] — խիստ, հստակ[34].
  • glissando [գլիսսա՛նդո] —սահելով[35].
  • grandiose [գրանդիո՛զո] — վսեմ, փառահեղ,հոյակապ[34].
  • grave [գրա՛վե] — ծանր,նշանակալից[34][3].
  • grazioso [գրացիո՛զո] — նրբագեղ, նազանի[36].
  • gruppetto [գրուպպե՛տտո] — մի քանի հնչյուններից բաղկացած մեղեդային զարդարանք[37].
  • guerriero [գուէրիէ՛րո] — մարտականորեն

I

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • imperioso [իմպերիո՛զո] — իշխող, հրամայաբար[38].
  • impetuoso [իմպետուո՛զո] — կրքոտ,սրընթաց, բոցավառ[38].
  • imponente [իմպոնե՛նտե] — ազդեցիկ.
  • impotente [իմպոտե՛նտե] — անուժ, ուժասպառ.
  • improvisando [իմպրովիզա՛նդո] — իմպրովիզ անելով
  • in altissimo [ին ալտի՛սսիմո] — մեկ օկտավա վերև
  • incalzando [ինկալցա՛նդո] — արագացնելով և ձայնն ավելացնելով[38].
  • incrociando [ինկրոչա՛նդո] — դաշնամուր կամ քնար նվագելիս, պասսաժը ձեռքերը խաչաձևելով կատարելու ցուցում [38]
  • indeciso [ինդեչի՛զո] — անվճռական, անորոշ[38].
  • in disparte [ին դիսպա՛րտե] — առանձին, մյուսներից անկախ (համատեղ կատարման դեպքում).
  • in distanza [ին դիստա՛նցա] — տարածության վրա
  • infurianto [ինֆուրիա՛նտո] — բարկությամբ
  • in lontananza [ին լոնտանա՛նցա] — հեռավորության վրա
  • in modo di [ին մո՛դո դի] — ոճում
  • innocente [իննոչէ՛նտե] — անմեղ. անմիջական
  • insensibile [ինսենսի՛բիլե] — աննկատ, ոչ զգայուն[39].
  • intimo [ի՛նտիմո] — ինտիմ, ներքին[39].
  • iocoso [յոկո՛զո] — կատակային
  • irato [իրա՛տո] — զայրույթով[39].

L

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • lacrimoso [լակրիմո՛զո] (տառացի— «արցունքն աչքերին») — վշտալի,թախծագին[40].
  • lamentando [լամենտա՛նդո] — գանգատվելով
  • lamentoso [լամենտո՛զո] — աղիողորմ, տխրագին[39].
  • largamente [լարգամե՛նտե] — լայնորեն, ձգելով
  • larghetto [լարգե՛տտո] — բավական լայն; ավելի արագ, քան largo-ն [40][3].
  • largo [լա՛րգո] — շատ դանդաղ; լայն[41][3].
  • legato [լեգա՛տո] — «հարթ». կապակցված, մի ձայնը մյուսին կապելով[41].
  • leggiero [լեջիե՛րո] — թեթև, նուրբ, շարժուն[42].
  • lento [լե՛նտո] — դանդաղ, ձգված[42][3].
  • libero [լի՛բերո] — ազատ, անկախ, անկաշկանդ [42].
  • l’istesso tempo [լիստե՛սսո տե՛մպո] — նախորդ տեմպով
  • loco [լո՛կո] — նվագել՝ ինչպես գրված է (սովորաբար օգտագործվում է 8va ցուցումը հանելիս)[43].
  • lontano [լոնտա՛նո] — հեռվից
  • lugubre [լու՛գուբրե] — վշտալի, մռայլ[43].
  • luminoso [լյումինո՛զո] — լուսավոր
  • lusingando [լյուզինգա՛նդո] — շողոքորթաբար[43].

M

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • ma [մա] — բայց[44].
  • ma non troppo [մա նոն տրո՛պպո] — բայց ոչ շատ
  • maestoso [մաէստո՛զո] — հանդիսավոր
  • magico [մա՛ջիկո] — կախարդական
  • magnifico [մանի՛ֆիկո] — հրաշալի, շքեղ[44].
  • malinconico [մալինկո՛նիկո] — մելանխոլիկ, տխուր[44].
  • mano destra [մա՛նո դե՛ստրա] — աջ ձեռքով (կրճատ— MD)[45].
  • mano sinistra [մա՛նո սինի՛ստրա] — ձախ ձեռքով (կրճատ— MS)[45].
  • marcato [մարկա՛տո] — հստակ.շեշտել բոլոր նոտաները[45].
  • martellato [մարտելյատտո] (տառացի— «մուրճով հարվածելով») — պորթկուն նվագ՝ կտրուկ և ուժեղ ձայնով [45].
  • marziale [մարցիա՛լե] — մարտական[45].
  • melancolico [մելանկո՛լիկո] — մելանխոլիկ
  • meno [մէ՛նո] — ավելի քիչ,նվազ[46].
  • mesto [մ՝է՛ստո] — տխուր[46].
  • mezza voce [մե՛ցցա վոչէ] — կիսաձայն[46].
  • mezzo [մէ՛ցցո] (m[47]) — կես,մեջտեղ[46].
  • mezzo forte [մէ՛ցցո ֆորտե] (mf) — ոչ շատ հնչեղ[46].
  • mezzo piano [մէ՛ցցո պիա՛նո] (mp) — ոչ շատ ցածր[46].
  • misterioso [միստերյո՛զո] — խորհրդավոր
  • mobile [մո՛բիլե] — շարժուն[48].
  • moderato [մոդերա՛տո] — չափավոր, զուսպ[48].
  • modesto [մոդե՛ստո] — համեստ
  • molto [մո՛լտո] — շատ[48].
  • morendo [մորե՛նդո] — հանգչելով, լռելով. իջեցնելով տեմպն ու հնչողությունը[48].
  • mosso [մո՛սսո] — շարժուն, աշխուժորեն. դրվելով ուրիշ բառի կողքին, աշխուժացնում է դրա տեմպը

N

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • naturale [նատուրա՛լե] (nat.) — բնական,անբռնազբոս,անկաշկանդ,առանց հատուկ հնարքների[49]վերադառնալ նվագի սկզբնական ձևին (օգտագործվում է նվագելու հատուկ միջոցը չեղարկելիս).
  • nobile [նո՛բիլե] — ազնվական[49].
  • Non — չի,ոչ
  • non tanto — ոչ այնքան
  • non troppo [նոն տրո՛պպո] — ոչ չափից դուրս[49].

O

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • ossia [օսսի՛ա] — կամ(հիմնական տեքստի հեշտացում)[50].
  • ostinato [օստինա՛տո] — համառ[51]. որևէ թեմայի կրկնողություն ՝ փոխված կոնտրապունկտով

P

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • passionato [պասսիոնա՛տո] — կրքոտ[52].
  • pastorale [պաստորալե] — հովվերգական
  • patetico [պատէ՛տիկո] — պաթետիկ,ոգևորված[52].
  • perdendosi [պերդե՛նդոսի] — անհետանալով[52].
  • pesante [պէզա՛նտե] — ծանրակշիռ[52].
  • pianissimo [պիանի՛սսիմո] (pp) — շատ մեղմ[53].
  • piano [պիանո] (p[54]) — ցածրաձայն[55].
  • piano, pianissimo [պիա՛նո, պիանի՛սսիմո] — ինչքան հնարավոր է ցածր
  • piacevole [պիաչեվո՛լե] — գրավիչ,հաճելի[53].
  • piangevole [պյանջե՛վոլե] — տխրագին
  • più [պյու] — ավելի[56].
  • più mosso [պյու մո՛սսո] — ավելի շարժուն
  • pizzicato [պիցցիկա՛տո] — լարային գործիքներ նվագելու հնարք, երբ ձայնն առաջանում է լարերի կսմիթից [57]. հակառակ նշումը — arco.
  • pochettino [պոկետտիի՛նո] (poch) — բավական քիչ
  • poco [պոկո] — քիչ[56].
  • poco a poco [պո՛կո ապո՛կո] — քիչ առ քիչ,աստիճանաբար[56].
  • poi [պոյ] — հետո, դրանից հետո
  • pomposo [պոմպո՛զո] — հրաշալի, փայլուն
  • portamento [պորտամե՛նտո] — ձգված,չկապակցված (դաշնամուրով նվագելիս) շտրիխ(լարային գործիքի) ավելի ընդհատումներով,քան legato-ն, բայց ոչ staccato-ի նման կարճ
  • precipitando [պրեչիպիտա՛նդո] — շտապ,սլացիկ[58].
  • prestissimo [պրեստի՛սսիմո] — շատ արագ[59].
  • presto [պրե՛ստո] — արագ[60].
  • prima volta [պրի՛մա վո՛լտա] — «առաջին անգամ».երկու կրկնություններից առաջինը նվագելու ցուցում
  • primo [պրի՛մո] — առաջին[59].

Q

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • quasi [կվա՛զի] — գրեթե[59].
  • quieto [կիէ՛տո] — հանգիստ, խաղաղ

R

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • rallentando [ռալենտա՛նդո] (rall.) — դանդաղեցնելով[61].
  • rapido [ռա՛պիդո] — արագ[61].
  • religioso [ռելիջո՛զո] — կրոնական[62].
  • repente [ռեպե՛նտե] — անսպասելի
  • rigoroso [ռիգորո՛զո] — հստակ, խիստ
  • risoluto [ռիզոլու՛տո] — վճռական, պինդ,տղամարդավարի[63].
  • ritardando [ռիտարդա՛նդո] (ritard.) — դանդաղեցնելով, լայնացնելով[64].
  • ritenuto [ռիտենու՛տո] (rit.) — դանդաղելով (սովորաբար ավելի արագ,քան ritardando-ն.կարող է վերաբերել միայն մեկ նոտայի)[64].
  • recitando [ռեչիտա՛նդո] — արտասանելով, պատմելով[64].
  • recitativo [ռեչիտատի՛վո] —ասերգ
  • resto [ռե՛ստո] — մնացորդ, մնացյալ մասը (նվագախմբի,անսամբլի
  • ridendo [ռիդե՛նդո] — ուրախ
  • rubato [ռուբա՛տո] — ռիթմիկ առումով ազատ. արտահայտչության նպատակով տեմպին ազատ վերաբերվելու ցուցում[64].
  • rustico [ռուստի՛կո] — գյուղական alla rustico նշանակում է «գյուղական ձևով».
  • ritmico [ռի՛տմիկո] — ռիթմիկ

S

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • scherzando [սկերցա՛նդո] — ուրախ,խաղային, կատակային[65].
  • scherzo [սկե՛րցո] — կատակ; տե՛ս սկերցո[66].
  • secco [սե՛կո] — չոր, ընդհատ, կտրուկ[67].
  • semplice [սէ՝մպլիչե] — հասարակ, բնական[68].
  • sempre [ս՝՛մպրե] — միշտ,անընդհատ[68].
  • sensibile [սենսի՛բիլե] — սրտաշարժ, զգացմունքով
  • senza [սէ՛նցա] — առանց[68].
  • senza sordino [սէ՛նցա սորդի՛նո] — առանց սուրդինայի[68].
  • serioso [սերիո՛զո] — լուրջ[68].
  • sforzando [սֆորցա՛նդո] (sfz) — նոտայի,հնչյունի հանկարծակի շեշտում[68].
  • silenzio [սիլե՛նցիո] — լռություն[69].
  • simile [սի՛միլե] — ճիշտ այնպես,նման, առաջ [69].
  • slargando [զլարգա՛նդո] — լայնացնելով,դանդաղեցնելով
  • smorzando [զմորցա՛նդո] (smorz.) —ձայնը խլացնելով[70].
  • soave [սոա՛վե] — քնքշորեն, փափուկ[70].
  • solo [սո՛լո] — «մենակ»; տես.սոլո[70].
  • sonore [սոնո՛րե] — հնչեղ,զրնգուն[70].
  • sostenuto [սոստենու՛տո] — զսպված[71].
  • sotto voce [սո՛տտո վո՛չէ] — կիսաձայն[71].
  • spianato [սպիանա՛տո] — պարզ, բնական
  • spiritoso [սպիրիտո՛զո] — ոգևորված
  • staccato [ստակկա՛տո] — կարճ,ընդհատ. նշվում է նաև նոտաների վրա կետով[72].
  • stanza [ստա՛նցա] — տուն
  • strepitoso [ստրեպիտո՛զո] — բարձր, աղմկոտ[73].
  • stretto [ստրե՛տտո] — արագացնելով[74].
  • stringendo [ստրինջենդո] (string.) — արագացնելով[73].
  • subito [սու՛բիտո] (s[75]) — միանգամից, առանց սահուն անցումի[76].
  • sul ponticello [սուլ պոնտիչե՛լո] — լարային գործիքների վրա հենակին (կամրջակին) մոտ նվագելու ցուցում
  • sul tasto [սուլ տա՛ստո] — գրիֆին մոտ[76].

T

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Tanto — այնքան
  • tempo [տե՛մպո] — տեմպ[77].
  • tempo primo [տէ՛մպո պրի՛մո] — առաջին տեմպը
  • teneramente [տեներամե՛նտե] — քնքշորեն[78]։
  • tenuto [տենու՛տո] — պահպանելով ճշգրիտ տևողությունն ու ուժը։ Ձգելով. նշվում է գծիկով ՝նոտայի վրա կամ տակ[78]։
  • tranquillo [տրանքվի՛լլո] — անխռով, հանդարտ[78]։
  • tremendo [տրեմե՛նդո] — դողալով, 2.վախեցնող
  • tremolo [տրե՛մոլո] — հնարք, որի ժամանակ նույն հնչյունը, կամ երկու ոչ հարևան նոտաները արագ և շատ անգամ կրկնվում են[79]։
  • tre corde [տրե կո՛րդե] — բառացի՝ «երեք լար». դաշնամուրի ձախ ոտնակը բաց թողնելու ցուցում[80]։
  • trillo [տրի՛լլո] (tr[81]) —տրիել (դայլայլ)
  • troppo [տրո՛պպո] — շատ, չափազանց[82].
  • tutti [տու՛տտի] —բոլորը միասին[82].

U

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • una corda [ու՛նա կո՛րդա] (բառացի— «մեկ լար») —դաշնամուրի ձախ ոտնակը սեղմելու ցուցում[83].
  • un poco [ուն պո՛կո], [ում պո՛կո] — մի քիչ
  • unisono [ունի՛սոնո] կամ unis — միահնչյուն[84]։ Հակառակ ցուցումը — divisi.

V

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • vibrato [վիբրա՛տո] — վիբրատո. նոտայի բարձրության տատանումը [85]։
  • vigoroso [վիգորո՛զո] — եռանդուն,առույգ[85].
  • vittorioso [վիտտորիո՛զո] — հաղթական
  • vivace [վիվա՛չե] (բառացի — «կյանքով լեցուն») — շատ ավելի արագ քան vivo[86]
  • vivacissimo [վիվաչի՛սսիմո] — չափազանց արագ[86]
  • vivo [վի՛վո] — աշխույժ[86].
  • volante [վոլա՛նտե] — ճախրող[86].
  • V. S. (volti subito) [վո՛լտի սու՛բիտո] — «էջն արագ թերթել». հանդիպում է պարտիտուրներում[87].

W

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • wolno [վո՛լնը] —լեհերեն բառն, որը նշանակում է դանդաղ «ազատ» կամ «դանդաղ»։ Հանդիպում է Սեն-Սանսի «Փիղ» ստեղծագործության մեջ «կենդանիների կառնավալ»շարքից։ Շատ հազվադեպ պատահող ցուցում է[88]

Z

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • zart (գերմ [ցարտ]) — նուրբ, փխրուն[89].

Թվային նշումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 8va (ottava alta[90]) [օտտա՛վա ա՛լտա] — նվագել օկտավա վերև
  • 8vb (ottava bassa[91]) [օտտա՛վա բա՛սսա] — նվագել օկտավա ներքև

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Должанский, 2000, էջ 368
  2. ↑ «Аччелерандо». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Островский, 1988
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Должанский, 2000, էջ 369
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Должанский, 2000, էջ 370
  6. ↑ Должанский, 2000, էջ 11, 370
  7. ↑ 7,0 7,1 Должанский, 2000, էջ 371
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Должанский, 2000, էջ 372
  9. ↑ 9,0 9,1 Должанский, 2000, էջ 373
  10. ↑ Должанский, 2000, էջ 18—19, 373
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Должанский, 2000, էջ 374
  12. ↑ Должанский, 2000, էջ 375
  13. ↑ Должанский, 2000, էջ 52, 376
  14. ↑ 14,0 14,1 Должанский, 2000, էջ 376
  15. ↑ Должанский, 2000, էջ 377
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 Должанский, 2000, էջ 378
  17. ↑ 17,0 17,1 Должанский, 2000, էջ 380
  18. ↑ Способин, 1984, էջ 10
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 Должанский, 2000, էջ 382
  20. ↑ Способин, 1984, էջ 94
  21. ↑ Должанский, 2000, էջ 383
  22. ↑ Должанский, 2000, էջ 139, 384
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 Должанский, 2000, էջ 385
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 24,3 24,4 Должанский, 2000, էջ 387
  25. ↑ Должанский, 2000, էջ 73, 387
  26. ↑ Должанский, 2000, էջ 386—387
  27. ↑ 27,0 27,1 Должанский, 2000, էջ 390
  28. ↑ 28,0 28,1 28,2 Должанский, 2000, էջ 391
  29. ↑ Должанский, 2000, էջ 392
  30. ↑ 30,0 30,1 30,2 30,3 Должанский, 2000, էջ 393
  31. ↑ Юникод — U+1D191 𝆑 musical symbol forte (HTML 𝆑).
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 32,3 Должанский, 2000, էջ 394
  33. ↑ Должанский, 2000, էջ 395
  34. ↑ 34,0 34,1 34,2 34,3 Должанский, 2000, էջ 397
  35. ↑ Должанский, 2000, էջ 56, 397
  36. ↑ Должанский, 2000, էջ 398
  37. ↑ Должанский, 2000, էջ 59—60, 398
  38. ↑ 38,0 38,1 38,2 38,3 38,4 Должанский, 2000, էջ 400
  39. ↑ 39,0 39,1 39,2 39,3 Должанский, 2000, էջ 401
  40. ↑ 40,0 40,1 Должанский, 2000, էջ 403
  41. ↑ 41,0 41,1 Должанский, 2000, էջ 145, 403
  42. ↑ 42,0 42,1 42,2 Должанский, 2000, էջ 404
  43. ↑ 43,0 43,1 43,2 Должанский, 2000, էջ 405
  44. ↑ 44,0 44,1 44,2 Должанский, 2000, էջ 406
  45. ↑ 45,0 45,1 45,2 45,3 45,4 Должанский, 2000, էջ 407
  46. ↑ 46,0 46,1 46,2 46,3 46,4 46,5 Должанский, 2000, էջ 408
  47. ↑ Юникод — U+1D190 𝆐 musical symbol mezzo (HTML 𝆐).
  48. ↑ 48,0 48,1 48,2 48,3 Должанский, 2000, էջ 409
  49. ↑ 49,0 49,1 49,2 Должанский, 2000, էջ 411
  50. ↑ Должанский, 2000, էջ 413
  51. ↑ Должанский, 2000, էջ 204, 413
  52. ↑ 52,0 52,1 52,2 52,3 Должанский, 2000, էջ 414
  53. ↑ 53,0 53,1 Должанский, 2000, էջ 415
  54. ↑ Юникод — U+1D18F 𝆏 musical symbol piano (HTML 𝆏).
  55. ↑ Должанский, 2000, էջ 218, 415
  56. ↑ 56,0 56,1 56,2 Должанский, 2000, էջ 416
  57. ↑ Должанский, 2000, էջ 218, 416
  58. ↑ Должанский, 2000, էջ 417
  59. ↑ 59,0 59,1 59,2 Должанский, 2000, էջ 418
  60. ↑ Должанский, 2000, էջ 227, 418
  61. ↑ 61,0 61,1 Должанский, 2000, էջ 419
  62. ↑ Должанский, 2000, էջ 420
  63. ↑ Должанский, 2000, էջ 421
  64. ↑ 64,0 64,1 64,2 64,3 Должанский, 2000, էջ 422
  65. ↑ Должанский, 2000, էջ 423
  66. ↑ Должанский, 2000, էջ 262, 423
  67. ↑ Должанский, 2000, էջ 424
  68. ↑ 68,0 68,1 68,2 68,3 68,4 68,5 Должанский, 2000, էջ 425
  69. ↑ 69,0 69,1 Должанский, 2000, էջ 426
  70. ↑ 70,0 70,1 70,2 70,3 Должанский, 2000, էջ 427
  71. ↑ 71,0 71,1 Должанский, 2000, էջ 428
  72. ↑ Должанский, 2000, էջ 276—277, 428
  73. ↑ 73,0 73,1 Должанский, 2000, էջ 429
  74. ↑ Должанский, 2000, էջ 278, 429
  75. ↑ Юникод — U+1D18D 𝆍 musical symbol subito (HTML 𝆍).
  76. ↑ 76,0 76,1 Должанский, 2000, էջ 430
  77. ↑ Должанский, 2000, էջ 431
  78. ↑ 78,0 78,1 78,2 Должанский, 2000, էջ 432
  79. ↑ Должанский, 2000, էջ 302—303, 433
  80. ↑ Должанский, 2000, էջ 433
  81. ↑ Юникод — U+1D196 𝆖 musical symbol tr (HTML 𝆖).
  82. ↑ 82,0 82,1 Должанский, 2000, էջ 434
  83. ↑ Должанский, 2000, էջ 435
  84. ↑ Должанский, 2000, էջ 321, 435
  85. ↑ 85,0 85,1 Должанский, 2000, էջ 436
  86. ↑ 86,0 86,1 86,2 86,3 Должанский, 2000, էջ 437
  87. ↑ Должанский, 2000, էջ 438
  88. ↑ Ноты пьесы «Слон» из «Карнавала животных» Сен-Санса.
  89. ↑ Должанский, 2000, էջ 439
  90. ↑ Юникод — U+1D136 𝄶 musical symbol ottava alta (HTML 𝄶).
  91. ↑ Юникод — U+1D137 𝄷 musical symbol ottava bassa (HTML 𝄷).

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Должанский А. Н. Краткий музыкальный словарь. — 5-е изд.. — СПб.: Лань, 2000. — 448 с. — (Мир культуры, истории и философии). — 15 000 экз. — ISBN 5-8114-0231-7
  • Т. Крунтяева. Словарь иностранных музыкальных терминов. — М.: Музыка, 2004. — ISBN 5-7140-0591-0
  • Курс теории музыки / Т. С. Бершадская и др.; ред. А. Л. Островский. — Л.: Музыка: Ленингр. отделение, 1988.
  • Способин, Игорь Владимирович Музыкальная форма. — 7-е изд. — М.: Музыка, 1984. — 400 с.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Երաժշտական_տերմիններ&oldid=8973424» էջից