Աբրահամ Նեմեթ

Աբրահամ Նեմեթ
Ծնվել է	հոկտեմբերի 16, 1918; Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Մահացել է	հոկտեմբերի 2, 2013 (94 տարեկան); Սաութֆիլդ, Օկլենդ շրջան, Միչիգան, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտություն	մաթեմատիկոս և գյուտարար
Հաստատություն(ներ)	Դեթրոյթի Մերսի համալսարան
Ալմա մատեր	Դեթրոյթի Մերսի համալսարան, Կոլումբիայի համալսարան, Բրուքլինի քոլեջ և Ուտյնի պետական համալսարան
Գիտական ղեկավար	Charles Francis Briggs?
Պարգևներ	Migel Medal?

Աբրահամ Նեմեթ (անգլ.՝ Abraham Nemeth, հոկտեմբերի 16, 1918(1918-10-16), Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ - հոկտեմբերի 2, 2013(2013-10-02), Սաութֆիլդ, Օկլենդ շրջան, Միչիգան, ԱՄՆ^[1]), ամերիկացի մաթեմատիկոս և գյուտարար։ Նա Դետրոյթում և Միչիգանում Դետրոյթի Բարեգթության Համալսարանի մաթեմատիկայի պրոֆեսոր էր։ Նեմեթը եղել է կույր։ Առավել հայտնի է դարձել կույրերի համար մաթեմատիկա կարդալու և գրելու համակարգը զարգացնելու շնորհիվ։ Աբրահամը շնորհալի երեխա էր և սովորեց դաշնամուր նվագել, օգտագործելով բրայլի գրերը։ Նրան աներևակայելիորեն հմայեց այն, ինչը հետո նա անվանեց «մաթեմատիկայի գեղեցկությունը»^[4]։

Կենսագրություն

Մանկություն և երիտասարդություն

Նեմեթը ծնվել է 1918 թվականի հոկտեմբերի 16-ին Նյու Յորքում Ստորին Իստ Սայդում (Մանհեթեն)՝ հունգարիացի հրեա ներգաղթյալների մի մեծ ընտանիքում, որանք խոսում էին իդիշ։ Նա կույր է ծնվել։

Սկզբում նա հաճախել է հանրային դպրոցներ, բայց նախնական և միջնակարգ կրթության մեծ մասը ստացել է Նյու Յորքի Յոնկերսի հրեական գիլդիայի կույրերի համար նախատեսված դպրոցում։

Բարձրագույն կրթություն

Աբրահամն ավարտել է Բրուքլինի քոլեջը, որտեղ սովորել է հոգեբանություն։ Ուսանողական տարիներին՝ 1930-ական թվականներին, նրան մի քանի անգամ մերժել են, որն ընտրել էր մաթեմատիկան որպես հիմնական մասնագիտությունուն։

Այն ժամանակ կարծում էին, որ կույր մարդը չի կարողանա հետևել գրատախտակին գրված հավասարումներին և լուծումներին^[5]

Չնայած 1940-ին ավարտելուց հետո նա չէր կարողանում աշխատանք գտնել որպես հոգեբան, բայց նրան խորհուրդ տվեցին ավելի մասնագիտորեն կատարելագործվել։ 1942 թվականին նա ավարտել է Կոլումբիայի համալսարանը՝ հոգեբանության արվեստի մագիստրոսի կոչումով^[6]։

Այնուամենայնիվ, Կոլումբիայի համալսարանի նման հեղինակավոր հաստատության նույնիսկ ամենաբարձր աստիճանը չի օգնել նրան աշխատանք գտնել այդ ոլորտում։

Հետագա կյանք

1944 թվականրն ամուսնացել է Ֆլորենս Ուայզմանի հետ։

Դեռ գործազուրկ լինելով՝ նրան կույրերի ամերիկյան հիմնադրամից մի քանի առաջադրանք հանձնարարվեց, այդ թվում՝ գործարանում բարձ կարելը, բեռնատար մեքենաներում տուփեր բեռնելը և ծրարներում գրամոֆոնային ասեղները հաշվելը։

Խոսակցություններից դրդված՝ նա թողել է իր ցերեկային աշխատանքը և սկսել աշխատել Կոլումբիայի համալսարանի մաթեմատիկայի դոկտորի գիտական աստիճանի վրա^[6]։

Նեմեթը սկսել է հաճախել մաթեմատիկայի երեկոյան դասընթացների՝ հաշվարկներ կատարելով իր սեփական կարճ ոճով^[5]։

Նա նաև կամավոր հանդես է եկել որպես Բարձրագույն մաթեմատիկայի ուսուցիչ՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո զորացրված զինվորների համար^[6]։

Աբրահամը սկսեց ոչ ֆորմալ կերպով կիսվել իր խորհրդանիշներով ուրիշների հետ, նրա ծածկագիրն արագորեն տարածվեց և ընդունվեց։

1950 թվականին նա տպագիր տառերը ներկայացրեց Ամերիկյան բրայլյան կոմիտեին։

1950-ականների կեսերին Նեմեթի օրենսգիրքն ընդունվեց ազգային խմբերի կողմից և ընդգրկվեց գրքերում՝ գյուտարարին հաղորդելով կարիերայի նոր մակարդակ։

1955 թվականին Նեմեթին հրավիրեցին Դեթրոյթի համալսարան՝ կավիճ օգտագործող տեսողություն չունեցող ուսանողներին մաթեմատիկա դասավանդելու համար։ Նա շարունակեց դասավանդել մինչ իր կենսաթոշակը `1988 թվականը^[6]։

Թոշակի ընթացքում Նեմեթը շարունակել է աշխատել ծածկագրի վրա։ Նա մանկուց եղել է հրեական կազմակերպության ակտիվ անդամ, իսկ թոշակի անցնելուց ի վեր եբրայերեն աղոթքների գրքերը բրայլյան լեզվով է արտագրել։

Եղել է Կույրերի ազգային ֆեդերացիայի անդամ։ Նա գրել է մի քանի պատմվածքներ և խոսել NSF-ի համար՝ խոսելով կույր մաթեմատիկոսի իր կյանքի մասին։

2006-ի փետրվարին նա սրտի կաթված է ստացել։

2009-ի հուլիսի 9-ին նա արժանացել է «Jacob Bolotin» մրցանակի^[4]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Freebase տվյալների վերբեռնում — Google.
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ https://www.afb.org/about-afb/events-and-awards/migel-medal-awards/previous-honorees
↑ ^4,0 ^4,1 Yardley, William (2013 թ․ հոկտեմբերի 6). = The New York Times «Abraham Nemeth, Creator of a Braille Code for Math, Is Dead at 94». ISSN 0362-4331. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. {{cite news}}: Check |url= value (օգնություն)
↑ ^5,0 ^5,1 Schudel, Matt (2013 թ․ հոկտեմբերի 5). = The Washington Post «Abraham Nemeth, 94, developer of Braille math code, dies» (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0190-8286. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. {{cite news}}: Check |url= value (օգնություն)(չաշխատող հղում)
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 = nfb.org/accessdate = 2015-12-20 «Д Abraham Nemeth: Inventor, Professor, German Scholar, and Federationist Dies at 94». {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)(չաշխատող հղում)

Արտաքին հղումներ

Profile of Abraham Nemeth at the MathSpeak Initiative web site Արխիվացված 2017-06-09 Wayback Machine
North Carolina Conference on Visual Impairment and Blindness page with a biographical section on Nemeth
Interview with Abraham Nemeth at nextbook.org
Information on the origins and rules of MathSpeak
“To Light A Candle with Mathematics”: a short story by Nemeth published in the short story collection “As The Twig Is Bent”, part of the NFB Kernel Book series.
Nemeth's Braille Award
«Speech by Nemeth» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2006 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 21-ին.
Photo Blog to Nemeth's 3 day visit to The New York Institute for Special Education (October 2007)

[_b28a8963e72eb16e-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Freebase տվյալների վերբեռնում — Google.

[_c08e9315c7855122-2] Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_c4934678307b8e3b-3] ttps://www.afb.org/about-afb/events-and-awards/migel-medal-awards/previous-honorees

[:0-4] 4,0 ^4,1 Yardley, William (2013 թ․ հոկտեմբերի 6). = The New York Times «Abraham Nemeth, Creator of a Braille Code for Math, Is Dead at 94». ISSN 0362-4331. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. {{cite news}}: Check |url= value (օգնություն)

[:1-5] 5,0 ^5,1 Schudel, Matt (2013 թ․ հոկտեմբերի 5). = The Washington Post «Abraham Nemeth, 94, developer of Braille math code, dies» (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0190-8286. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. {{cite news}}: Check |url= value (օգնություն)(չաշխատող հղում)

[:2-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 = nfb.org/accessdate = 2015-12-20 «Д Abraham Nemeth: Inventor, Professor, German Scholar, and Federationist Dies at 94». {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)(չաշխատող հղում)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]