Santiago Brouard

Santiago Brouard
	; Irudi gehiago
; Diputatua Eusko Legebiltzarrean
; Diputatua Eusko Legebiltzarrean
Bizitza
Jaiotza	Lekeitio, 1919ko apirilaren 19a
Herrialdea	Bizkaia, Euskal Herria
Heriotza	Bilbo, 1984ko azaroaren 20a (65 urte)
Heriotza modua	giza hilketa: bala zauria
Familia
Ezkontidea(k)	Teresa Aldamiz
Seme-alabak	ikusi Edurne Brouard;
Hezkuntza
Heziketa	Valladolideko Unibertsitatea
Hizkuntzak	gaztelania; euskara
Jarduerak
Jarduerak	medikua eta politikaria
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Herri Batasuna; Euskal Herriko Alderdi Sozialista

Santiago "Santi" Brouard Pérez (Lekeitio, Bizkaia, 1919ko apirilaren 19a - Bilbo, Bizkaia, 1984ko azaroaren 20a) medikua, politikaria eta euskararen aldeko militantea izan zen. GALek hil zuen.

Bizitza

Lekeition jaioa, medikuntza ikasi zuen Valladolideko unibertsitatean. Behin ikasketak burututa, Euskal Herrira itzuli zen, eta pediatriako espezializazioa egin zuen Basurtuko Ospitalean. Teresa Aldamizekin ezkondu zen, eta hiru seme-alaba izan zituzten, Edurne Brouard Aldamiz, Santi Brouard Aldamiz eta Tere Brouard Aldamiz. Garai hartan, Bizkaiko lehen ikastolak sortzen lagundu zuen.

1974an Espainiako poliziak tirokaturiko etakide bati laguntzeagatik, Ipar Euskal Herrira ihes egin behar izan zuen. Han, harremana izan zuen etakide historikoekin, adibidez Argalarekin. Erregimen frankistaren amaiera aldera, KAS alternatiba taxutzeko lanetan parte hartu zuen. Brouard EHASeko sortzaileetako bat izan zen (1977tik aurrera HASI izan zena). Brouard bera HASIko lehendakari izendatu zuten eta Herri Batasuna sortutakoan, alderdi horretako kide izan zen.

Erbestetik itzulita, bere mediku lanarekin segitu zuen, politikan ere parte hartuta. 1983ean kartzelan sartu zuten, Espainiako errege Joan Karlos I.ak Gernikako juntetxera egindako bisitaldian Eusko gudariak abestu zuelako Herri Batasuneko beste kide batzuekin batera. Herri Batasuneko mahai nazionaleko kidea izan zen, eta alderdi horretako diputatu Madrilgo gorteetan. Horrez gain, agintaldi batez Bilboko alkateorde izan zen.

GALek hila

1984eko azaroaren 20ean, Luis Morcillok eta Rafael López Ocañak tiroz hil zuten Santi Brouard bere pediatriako kontsultan. Hilketa hura egiteko eguna ez zuten ausaz aukeratu. Izan ere, egun horretan bertan hilak ziren, urte batzuk lehenago, José Antonio Primo de Rivera eta Francisco Franco.

Ondorengo ikerketek bi hiltzaileak identifikatu eta auziperatu zituzten, baina Espainiako Auzitegi Nazionaleko epaile batek libre utzi zituen 1999an. Hainbatek salatu zutenez, hilketa hura Espainiako gobernuak 1980ko hamarkadan aurrera eramandako estatu terrorismoaren operazioetako bat izan zen.

Luis Morcillok 2013. urtean aitortu zuenez, berak egin zion tiro Brouardi, eta Guardia Zibileko teniente koronel Rafael Masak eman zuen hilketa egiteko agindua. Brouard hiltzearen trukean, Espainiako Barne Arazoetako Ministerioak 25 milioi pezeta (150.000 euro) ordaindu omen zizkien hiltzaileei; horietatik 5 milioi (30.000 euro) Morcillorentzat izan omen ziren.^[1]

Brouarden omenez izendatuak

Santi Brouarden omenezko monumentua Bilboko Ametzola parkean, bere izena duen kaletik gertu.

Bilboko Udalak kale berri bati Santi Brouarden izena jarri zion Ametzola auzoan.
Galdakaoko Udalak erdiguneko enparantza bati bere izena jarri zion.
Lekeitioko Udalak udal kiroldegiari Santi Brouard izena jarri zion.
2014ko azaroaren 19an, lehen aldiz omendu zuten Santi Brouard Eusko Legebiltzarrean.^[2]
2014ko azaroaren 26an, Bilboko Udalak Santi Brouard omendu zuen historian lehen aldiz.^[3]

Erreferentziak

↑ Gorka BEREZIARTUA MITXELENA: «Luis Morcillo: "Nik hil nuen Santi Brouard"», Egunekoak, Argia, 2013-04-15.
↑ «Lehen aldiz omendu dute Brouard Eusko Legebiltzarrean», Berria, 2014-11-26
↑ «Bilboko Udalak Santi Brouard omendu du lehen aldiz», Berria, 2014-11-26

Ikus, gainera

Antzara eguna. Santi Brouarden hilketari buruzko Harkaitz Cano eta Adur Larrearen eleberri grafikoa (Tafalla: Txalaparta, 2019. ISBN: 978-84-17065-90-4).

Kanpo estekak

Santi Brouard. Euskal Herria osagai. Duintasuna omen, Euskal Herria Osagai herri ekimen Lekeitiokoak sortutako dokumentala (bideoa).
«Santi Brouardekin Hasi-ren Kongresoaren Ondoren», elkarrizketa Argia astekarian (1982)
(Gaztelaniaz) «25 años recordando Santi Brouard en Andalucía», Kaos en la red webguneko artikulua.
(Gaztelaniaz) «El asesinato de Santiago Brouard», El Mundo egunkariak GALen gerra zikinari buruz argitaratutako 15 años tras una X laneko atala.
(Gaztelaniaz) «Rafael López Ocaña reconoce haber matado a Santi Brouard», Torturaren Kontrako Taldearen webguneko albistea.
«Santiago Brouard Jauna», Argia, 1999.
«Santi Brouard: Abertzale ta Sozialista», YouTubeko bideoa, Brouarden aldeko omenaldiko irudiekin.

Datuak: Q3752369
Multimedia: Santiago Brouard / Q3752369

[1] Gorka BEREZIARTUA MITXELENA: «Luis Morcillo: "Nik hil nuen Santi Brouard"», Egunekoak, Argia, 2013-04-15.

[2] «Lehen aldiz omendu dute Brouard Eusko Legebiltzarrean», Berria, 2014-11-26

[3] «Bilboko Udalak Santi Brouard omendu du lehen aldiz», Berria, 2014-11-26

[1]

[2]

[3]