Edukira joan

Raymond Lévesque

Wikipedia, Entziklopedia askea
Raymond Lévesque

(2019)
Bizitza
JaiotzaMontreal, 1928ko urriaren 7a
Herrialdea Quebec
Heriotza2021eko otsailaren 15a (92 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: COVID-19a
Hezkuntza
Hizkuntzakfrantsesa
Jarduerak
Jarduerakegile abeslaria, poeta, antzerkigilea, musikagilea, aktorea, autobiografialaria eta telebista-aktorea
Jasotako sariak
IMDB: nm0529698 Musicbrainz: 6e312cdf-e8da-44b8-979a-84fc1df25390 Discogs: 1309495 Edit the value on Wikidata

Raymond Lévesque (Montreal, 1928ko urriaren 7a- ibidem, 2021eko otsailaren 15a) Quebeceko kantautorea, poeta, eleberrigilea eta antzerkigilea da.[1] Felix Leclerc-ekin batera karrera luzea egin zuen Frantzian 1950eko hamarkadan, gaztetxoa zelarik. Han hasi zen bristoetan kantari, ez oso arrakasta handiarekin. Baina Brassens eta Gréco bezalako artistek ikusia zioten kantari gaitz bate espala.[2]

Guztien artean popularitate handiena kantek eman zioten hasieratik, eta batik bat oraindik quebectar askok buruz dakiten Quand les hommes vivront d'amour (Jendeak maitasunez biziko direnean), diotenez 1956an Algerian frantsesek zeramaten gerrak piztu zizkion sentimenduek eraginda sortu zuena.[1]

Quebectarren maiteen duten kantatzat aipatu izan den abesti bikain horren bertsioak egin dituzte pare bat dozena baino gehiago artistak eta Euskal Herrian zenbait euskaldunek ezagutu dugu Joseba Tapiak egindako Québec: hamalau kantu independentziarako diskotik, Koldo Izagirre eta Itxaro Bordaren itzulpenekin eta Pascal Gaigneren moldakuntzekin. [3][4]Maitasuna helduko da darama titulutzat aipatu Quand les hommes vivront d'amour kantak, edozein gerratan gudari aritzea egokitu zaionak bezala har lezakeena beretzat edonolako militantzian gogoz saiatu denak.[1] Disko horretan Quebeceko beste kantautore hauen kantak ere bildu zuen Tapiak: Felix Leclerc, Gilles Vigneault, Claude Léveillée, Robert Charlebois eta Paul Piché.[5]

Bizialdia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Raymond Lévesquek pianoa Rodolphe Mathieurekin ikasi zuen lehenik eta gero arte dramatikoa Madame Audet-ekin. 1947an, Fernand Robidoux-ek deskubritu zuen eta konposizio batzuk interpretatzeko gonbidatu zion bere irratsaiora, 1940ko hamarkadaren amaieratik, Jacques Normandekin azaldu zen Montrealgo Au Faisan Doré kabaretean eta geroxeago Saint-Germain-des-Prés[6] kabaretean.

1952tik 1954ra, Raymond Lévesquek CBC barietateko Mes jeunes années telesaila eskaini zuen Colette Bonheurekin batera, Quebecetik Frantziara joan zen bizitzera, 1954tik 1959ra bitartean. Ondoren Barclay-rekin grabatzen du. Garaiko hainbat izarrek haren abestiak interpretatu zituzten, horien artean Bourvil, Jean Sablon, Cora Vaucaire, Eddie Constantine, etab. Raymond Lévesque musika aretoko eszenatokietan eta Parisko kabaret txikietan ere aritzen da, besteak beste, Le Port du Salut eta La Colombe kabaretetan. Garai horretan konposatu zuen Quand_les_hommes_vivront_d'amour abestia, hein handi batean Aljeriako gerran inspiratuta. Eddie Constantinek diskoan grabatu zuen lehen aldiz, eta abesti hau Quebeceko eta Frantziako hainbat abeslarik interpretatu zuten, horien artean Geneviève Bujoldek. 1956an, Honoré de Balzac omentzeko abesti bat sortu zuen, Bourvilekin batera interpretatu zuena.

1959an Quebecera itzulita, Raymond Lévesquek lehenengo kantutegia sortu zuen: Bozos.[7] 1959tik 1964ra, telenobela desberdinetan parte hartu zuen eta Gazteentzako Coucou telebista programa eskaini zuen Radio-Canada telebistan. 1968. urtetik aurrera, Gilles Vigneault-ek bultzatuta, idazketa poetiko, antzerki eta erromantikoan saiatu zen. 1980an, Félix Hommage garaikurra jaso zuen ADISQ galan.

1960eko hamarkadan sutsu hartu zuen parte Quebecen burujabetzaren aldeko mugimendu berrian, independentzia aldarrikatuz. Garai hartan mugimendu armatu bat ere izan zen, Quebeceko Askapenerako Frontea (Front de Liberation du Quebec, FLQ) eta hain zuzen talde hartako kide presondegiratu baten istorioa kontatuz egin zuen "Bozo les culottes" abestia, euskaraz Tapiak "Bozo galtzaundi" eman zuena.[1]

1986an, gortasunak jota, Raymond Lévesquek abestiaren interpretazioa alde batera utzi zuen. Urteetan zehar, hainbat gertaeren bidez, Quebeceko bizitza politikoan aktiboki parte hartu zuen.

Montrealgo eta Quebeceko eszena artistikoan, bere alabak, Marie-Marine Lévesquek, Raymond Lévesqueren ondarea bizirik mantentzen zuen, aitaren hainbat abesti bere ikuskizunetan txertatuz, txikia zenean bereziki berarentzako konposatutako bat barne.

Marie-Josée Longchamps-ek Raymond Lévesquerekin adostuta 2009tik aurkezten du Marie-Josée Longchamps Raymond Lévesqueren unibertsoan. Olerkiak, bakarrizketak eta abestiak dira protagonista.

2005ean Kanadako Gobernadore Nagusiak (Commonweath komunitateko kide izanik, subirano nagusitzat aitortzen duten Ingalaterrako erreginaren ordezkaria denak) sari nagusia eman nahi izan zion, baina uko egin zion Lévesquek, beti Quebecen independentzia aldarrikatu duela erantzunda.

Raymond Lévesquek bostehun abesti baino gehiago sortu zituen, bost antzezlan, berrogeita hamar inguru kritika umoretsu, zazpi poesia bilduma, irudizko gutun umoretsuen bilduma, eta autobiografia bat.

2021eko otsailaren 15ean hil zen Covid-19rekin, 92 urte zituela.[8] Bere sorterria burujabe ikusi gabe hil zen Raymond Lévesque eta, ziur, zahar gehienak bezala gaztetako garai berreskuratu ezin haien oroiminez, "Paulin" kanta bikainarekin egin zuen bezala.

« Bere sorterria burujabe ikusi gabe hil zen Raymond Lévesque eta, ziur, zahar gehienak bezala gaztetako garai berreskuratu ezin haien oroiminez, "Paulin" kanta bikainarekin egin zuen bezala. »

—Pello Zubiria Kamino[1]

Diskografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Albumak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1962 Chansons et bakarrizketak (Select, M-298.045; 1990eko berrargitalpena, Select, SAD-519 CDa)
  • 1965 Raymond Lévesque La Butte-à-Mathieu-n (Gamma, GS-102; Berrargitalpena 1999, Analekta)
  • 1967 Après 20 ans / 20 urte igaro ondoren (Gamma, GS-111; Berrargitalpena 1989, Madacy DMI 2-6108 kasetea)
  • 1971 Raymond Lévesque (Londres, SDL-30013)
  • 1972 Qui êtes-vous, Raymond Lévesque? / Nor zara zu, Raymond Lévesque? (Radio-Canada International, RCI-682)
  • 1975 Raymond Lévesque chante pour les travailleurs / Raymond Lévesquek langileentzat abestu zuen (Deram, XDEF-1004)
  • 1977 Le p'tit Québec de mon cœur / Nire bihotzaren Quebec txikia (Filoson, FIL-77101)

Sinpleak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1954 Les vieilles chansons – Les gens des grandes villes – Les trottoirs – Auprès d'elle / Abesti zaharrak - Hiri handietako jendea - Espaloiak - Auprès elle (Barclay, EP 70001, Frantzia)
  • 1955 La famille – Les bûcherons (Barclay, EP 50000, Frantzia)
  • 1955 La famille – Entre toi et moi – La chanson de l'ombre – Les bûcherons / Familia - Zure eta nire artean - Itzalen abestia - Zurrak (Barclay, 70002 EP, Frantzia)
  • 1956 Quand les hommes vivront d'amour – Les deux orphelines – Les trous de la ceinture – La vénus à Mimile / Gizonak maiteminduta biziko direnean - Bi umezurtzak - Gerriko zuloak - Venus in Mimile (Barclay, EP 70044, Frantzia)
  • 1957 Notre-Dame-de-Paris – La vie, la chance et l'amour – Monsieur Balzac – Mon petit chien, mon petit chat / Notre-Dame-de-Paris - Bizitza, zortea eta maitasuna - Monsieur Balzac - Mon petit chien, mon petit chat (Barclay, EP 70114, Frantzia)
  • 1959 Le chum à maman - Beans à m'lasse (Alouette, CF-788)
  • 1959 La montagne – Quand on a du foin (Alouette, CF-789)
  • 1968 Québec, mon pays – Paulin / Quebec, nire herrialdea - Paulin (Gamma, AA-1018)
  • 1972 Tharèse – Dans mon char / Tharèse - Nire gurdian (Ciné, 4804)
  • 1977 Le barrage – S'accoter (Filoson, 101)

Konpilazioak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1989 Collection souvenir (Madacy DMI 2-6108, kasetea)
  • 1993 Québec love : Raymond Lévesque : Raymond Lévesque (Gamma, G-507 CD)
  • 1999 Raymond Lévesque : 50 ans de chansons - Quand les hommes vivront d'amour / Raymond Lévesque : 50 urte abestiak - Noiz gizonak maiteminduko dira (Amberola, AMBP CD 7107, "Musikografia" emisioko CD + DVD)
  • 2005 Raymond Lévesque - Québec Info Musique bilduma (Esperientzia, EXP2-109)

Kolaborazioak eta emanaldiak artista gonbidatu gisa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1950 Une bonne soirée avec... Arratsalde onarekin. . . (Alouette ALP-3, bilduma)
  • 1966 Chansonniers du Canada (Radio-Canada International, RM-152)
  • 1968 Les chansonniers du Québec (Aukeratu 398.151, bilduma)
  • 1969 The Singers / Composers of Québec / Quebeceko abeslariak / konposatzaileak (Gamma GM-502, bilduma)
  • 1971 Poèmes et chants de la résistance 2 / Poemak eta Erres/ istentziaren Abestiak 2 (Resistance 604, bikoitza)
  • 1973 Poèmes et chants de la résistance 3 / Poemak eta Erresistentziaren Abestiak 3 (Resistance 603, bikoitza)
  • 1974 L'automne-show (Rival Ri)
  • 1980 Les Félix (ADISQ AD-509, bilduma)
  • 1998 Je me souviens (GSI Music 3987, bilduma, CD hirukoitza)
  • 1999 N'ajustez pas vos appareils / Ez egokitu zuen gailuak (Association des Réalisateurs de la SRC)

Omenaldiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1965ean Pauline Julienek Raymond Lévesque abestu du (Gamma, GS-103 / GM-103; Berrargitalpena 1999, Gamma, UBK 4096)
  • 2005 Raymond Lévesque abesten dute (XXI-21, XXI21470, Compilation)
  • 2006 Quand les hommes vivront d'amour / Gizonak maiteminduta bizi direnean (Trilogia, TLGCD1363)
  • 2016 Les jours d'amour / Maitasun egunak, Marie-Josée Longchamps (Aukeratu UM-17655)

Antzerkia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Egile gisa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1974 Ainsi soit-il, Jacques Crête-k eta New Companions-ek Trois-Rivières-en sortua 1996ko urrian Hommage à Raymond Lévesque-n

Errebista eta komedia musikalen konpositore gisa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1974 Tharese
  • 1980 On veut savoir / Jakin nahi dugu
  • 1983 C'est à ton tour mon cher René / Zure txanda da René maitea
  • 1986 Waitress / Zerbitzaria
  • 1988 Deux mille ans après Jésus-Christ / Jesukristoren ondorengo bi mila urte

Poesia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1956 Gizonak maiteminduta biziko direnean
  • 1971 Kaosean murgilduta
  • 1971 Ezbeharrak ez ditu begi onak
  • 1974 Ez dugu jakin nahi
  • 1977 Hitz egiteko Denbora
  • 1981eko Electroshock
  • 1989 Gizonak maiteminduta biziko direnean II
  • 2012 Pentsamendu berria, Éditions Le Québécois.

Denetarik

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1959 Kabaretean Raymond Lévesquerekin, hamar abesti berri
  • 1970 Bigaouette (antzezlana)
  • 1984 Zure txanda da, René, maitea (irudizko aldizkaria)
  • 1986 Beste leku batzuetatik eta hemendik (autobiografia)
  • 1990 Le P'tit Québec de mon coeur (kantutegia)
  • 2008 Raymond Lévesque : itzal eta argizko bizitza . Céline Arsenault emazteak idatzitako biografia.

Ohoreak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1980 : ADISQ saria bere lanagatik
  • 1996 : Jacques-Blanchet domina [9]
  • 1997 : Denise-Pelletier saria
  • 1997 : Quebeceko Ordena Nazionaleko Zalduna[10]
  • 2005 : Gobernadore Nagusiaren sariari uko egitea independentzia kondenaren ondorioz
  • 2005 : Bene merenti de patria Gobernadore Nagusiaren saria ukatzeagatik
  • 2011 : Raymond-Lévesque liburutegiaren inaugurazioa (Longueuil), bere omenez izendatua[11]
  • 2012 : Quebeceko Batzar Nazionalaren Ohorezko Domina [12]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b c d e Zubiria Kamino, Pello. (2021-02-16). «Raymond Lévesque hil da, Quebeceko kantari aparta» Argia (Noiz kontsultatua: 2021-02-17).
  2. ↑ Tapia, Joseba. (1999). Québec hamalau kantu independentziarako. Gaztelupeko hotsak L.G..
  3. ↑ «Québec: hamalau kantu independentziarako» www.badok.eus (Noiz kontsultatua: 2023-09-11).
  4. ↑ Québec – Joseba Tapia. (Noiz kontsultatua: 2023-09-11).
  5. ↑ Erostarbe, Gorka; Koch, Edurne. (1999-12-01). Euskaldunon Egunkariaren hemeroteka. 1990-2003. (berria.eus) (Noiz kontsultatua: 2021-06-01).
  6. ↑ ISSN 0001-7469..
  7. ↑ (Frantsesez) Tremblay, Odile. «Voile sur un piano» numerique.banq.qc.ca (Le Devoir, BAnQ numérique) (Noiz kontsultatua: 2022-04-04).
  8. ↑ (Frantsesez) Tremblay, Odile. (2021-02-16). «Raymond Lévesque est décédé à l’âge de 92 ans» Le Devoir (Noiz kontsultatua: 2022-04-04).
  9. ↑ ISSN 0317-9249..
  10. ↑ «Raymond Lévesque – Ordre national du Québec» archive.wikiwix.com (Noiz kontsultatua: 2022-04-04).
  11. ↑ (Frantsesez) ICI.Radio-Canada.ca, Zone Aucun thème sélectionné-. «Inauguration de la bibliothèque Raymond-Lévesque» Radio-Canada.ca (Noiz kontsultatua: 2022-04-04).
  12. ↑ La Presse canadienne, « Raymond Lévesque et Kent Nagano honorés à l'Assemblée nationale », sur cyberpresse.ca, le 29 mars 2012.

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Raymond_Lévesque&oldid=9976857"(e)tik eskuratuta