Akcipitredoj

Kiel legi la taksonomion

Akcipitredoj

Biologia klasado

Regno:	Animaloj Animalia
Filumo:	Ĥorduloj Chordata
Klaso:	Birdoj Aves
Ordo:	Falkoformaj Falconiformes
Familio:	Akcipitredoj Accipitridae Vieillot, 1816

Subfamilioj

Elanienoj Elaninae
Pernenoj Perninae
Egipienoj Aegipiinae
Buteenoj Buteoninae
Cirkuenoj Circinae
Milvenoj Milvinae
Akcipitrenoj Accipitrinae
Cirkaetenoj Circaetinae

Aliaj Vikimediaj projektoj

Sistematiko en Vikispecioj

Komunejo pri Akcipitredoj

v • d • r

Akcipitredoj estas familio de la birda klaso de vertebruloj, kiu havas 8 subfamiliojn kaj diversajn genrojn kaj speciojn. La familio de Akcipitredoj estas – kune kun falkoj – unu el la du grandaj familioj el la ordo Falkoformaj – tagaj rabobirdoj – kaj la plej multnombra -laŭ specioj- el la du. Ĝi enhavas grupojn kiel agloj, milvoj, vulturoj, akcipitroj, cirkuoj, buteoj, ktp.

Laŭ la lastaj studoj pri molekula biologio kaj genetiko la taksonomio de Akcipitredoj estas iom konfuza kaj multaj specioj ŝanĝiĝas el unu loko al alia. Jam oni ne diskutas, ke fiŝaglo estas aparta familio kaj simile okazis al amerikaj vulturoj aŭ povas okazi al malnovmondaj vulturoj.

Krome la nomigo ne ripetas saman klasadon en diversaj lingvoj kaj tiele koncepto aglo (kio angla eagle, franca aigle, hispana águila, portugala águia, pola orzel, ĉeĥa orel, ktp., kaj definitive latina kaj scienca aquila) ne ĉiam samas precize kaj en multaj lingvoj povas ĝui pli ampleksan signifon, kio povas okazi ankaŭ en Esperanto. Simile okazas kun vulturoj, pri kiuj multaj kredas, ke temas pri angla vulture -Gyps fulvus-, kiu vere esperante estas ansergrifo aŭ gipo, ĉiukaze ene de ampleksa grupo de vulturoj.

Ĝenerala priskribo

Temas pri birdoj kaj grandaj kaj malgrandaj (de 20 cm ĝis 150) kies beko estas hoka kaj havas ĉebaze ciraĵon. La kruroj estas fortaj kaj enhavantaj ŝtalajn krifojn. La flugiloj estas ofte larĝaj. Ili ĝuas grandegan vidkapablon.

Ili loĝas la tutan mondon escepte Antarkton. Preskaŭ ĉiu mondoregiono vidas multajn speciojn; ili loĝas ĉiujn mediojn: sekaj aŭ malsekaj, arbaroj aŭ herbejoj, montaroj aŭ urbaj zonoj.

Genroj

Subfamilio Elanienoj - elaniedaj milvoj (8 specioj)
- Genro Elanus
- Genro Chelictinia
- Genro Gampsonyx
- Genro Elanoides
Subfamilio Pernenoj aŭ Pernisenoj - (ĉ. 14 specioj)
- Genro Aviceda aŭ Kukolagloj
- Genro Henicopernis
- Genro Pernis aŭ vespobuteoj
- Genro Leptodon
- Genro Chondrohierax
- Genro Machaerhamphus aŭ Vespertaglo (dubinde situa)
Subfamilio Egipienoj - Malnovmondaj vulturoj
- Genro Sarcogyps aŭ Ruĝkapa vulturo
- Genro Aegypius aŭ Monaĥvulturo
- Genro Torgos aŭ Orelvulturo
- Genro Trigonoceps aŭ Blankakapa vulturo
- Genro Gyps, gipoj aŭ vulturoj
- Genro Necrosyrtes aŭ Monaĥgipo
Subfamilio Gipaetenoj

- Genro Neophron aŭ Kadavrogrifo
- Genro Gypohierax aŭ Palmogipo
- Genro Gypaetus aŭ Ŝafgrifo
- Genro Eutriorchis
Subfamilio Buteenoj - buteonenaj akcipitroj, veraj agloj kaj maragloj (ĉ. 100 vivantaj specioj, probable poli- aŭ parafiletika)
- Genro Geranoaetus aŭ Nigrabrusta buteaglo
- Genro Buteo (probable parafiletika, povus inkludi Leucopternis parte kaj Parabuteo)
- Genro Parabuteo aŭ Ruĝecŝultra buteo
- Genro Buteogallus aŭ Buteogaloj (probable parafiletika, povus inkludi Leucopternis parte)
- Genro Busarellus aŭ Nigrakola busarelo
- Genro Leucopternis (probable parafiletika)
- Genro Kaupifalco aŭ Unustria buteo
- Genro Butastur
- Genro Harpyhaliaetus aŭ Solagloj
- Genro Geranospiza
Subfamilio Akvilenoj

Kresta akcipitraglo, *Nisaetus cirrhatus*.

- Genro Spizaetus
- Genro Nisaetus
- Genro Lophaetus aŭ Longkresta aglo (eble juna sinonimo de Ictinaetus)
- Genro Stephanoaetus aŭ Kronaglo
- Genro Polemaetus aŭ Militaglo
- Genro Hieraaetus
- Genro Aquila (parafiletika) aŭ veraj agloj
- Genro Ictinaetus aŭ Nigra aglo
Subfamilio Cirkuenoj - cirkuoj (ĉ. 16 vivantaj specioj)
- Genro Circus
Subfamilio Poliboroidenoj - cirkuaj akcipitroj aŭ poliboroidoj
- Genro Polyboroides
Subfamilio Milvenoj - milvenaj milvoj (ĉ. 14 specioj)
- Genro Harpagus
- Genro Ictinia
- Genro Rostrhamus
- Genro Helicolestes - iam inkludata en Rostrhamus
- Genro Haliastur
- Genro Milvus
- Genro Lophoictinia
- Genro Hamirostra
Subfamilio Akcipitrenoj - akcipitroj kaj parencoj (ĉ. 55 vivantaj specioj)

- Genro Accipiter
- Genro Urotriorchis
- Genro Erythrotriorchis
- Genro Megatriorchis
Subfamilio Cirkaetenoj - serpentagloj (ĉ. 12o da specioj)
- Genro Terathopius
- Genro Circaetus
- Genro Spilornis
- Genro Pithecophaga
Subfamilio Haliaeetenoj
- Genro Haliaeetus aŭ maragloj
- Genro Ichthyophaga aŭ iĥtiofagoj
Subfamilio Harpienoj
- Genro Morphnus
- Genro Harpia
- Genro Harpyopsis
Subfamilio Melieraksenoj
- Genro Melierax aŭ Melieraksoj (Micronisus)

Genroj kaj specioj laŭ subfamilioj

Subfamilio Elanienoj Elaninae

Genro Elanus aŭ Elanio
- Nigraflugila milvo Elanus caeruleus
- Nigraŝultra milvo Elanus axillaris
- Blanka milvo Elanus leucurus
- Leterflugila milvo, Elanus scriptus
Genro Chelictinia
- Tondilvosta milvo, Chelictinia riocourii
Genro Machaerhamphus
- Vespertaglo, Machaerhamphus alcinus
Genro Gampsonyx
- Perlomilvo, Gampsonyx swainsonii
Genro Elanoides
- Hirundovosta milvo, Elanoides forficatus

Subfamilio Pernenoj Perninae

Subfamilio Pernenoj (Perninae)

- - Afrika kukolaglo, Aviceda cuculoides
  - Madagaskara kukolaglo, Aviceda madagascariensis
  - Jerdona kukolaglo, Aviceda jerdoni
  - Kresta kukolaglo, Aviceda subcristata
  - Nigra kukolaglo, Aviceda leuphotes
- Genro Henicopernis
  - Longvosta vespobuteo, Henicopernis longicauda
  - Nigra vespobuteo, Henicopernis infuscatus
- Genro Pernis
  - Vespobuteo, Pernis apivorus
  - Orienta vespobuteo, Pernis ptilorhynchus
  - Stria vespobuteo, Pernis celebensis
- Genro Leptodon
  - Grizkapa milvo, Leptodon cayanensis
  - Blankakola milvo, Leptodon forbesi
- Genro Chondrohierax
  - Hokobeka milvo, Chondrohierax uncinatus
    - Kuba milvo, Chondrohierax wilsonii (disputata)

Subfamilio Milvenoj Milvinae

- Genro Harpagus
  - Dudenta milvo, Harpagus bidentatus
  - Ruĝecfemura milvo, Harpagus diodon
- Genro Ictinia
  - Misisipia milvo, Ictinia mississippiensis
  - Plumbomilvo, Ictinia plumbea
- Genro Rostrhamus
  - Helikomilvo, Rostrhamus sociabilis
- Genro Helicolestes
  - Longbeka milvo, Helicolestes hamatus - iam en Rostrhamus
- Genro Haliastur
  - Fajfomilvo, Haliastur sphenurus
  - Hinda milvo, Haliastur indus
- Genro Milvus aŭ veraj milvoj
  - Ruĝa milvo aŭ Rufa milvo, Milvus milvus
    - Kaboverda milvo, Milvus (milvus) fasciicauda - formortinta (2000)
  - Nigra milvo, Milvus migrans
  - Nigrorela milvo, Milvus (migrans) lineatus
  - Flavbeka milvo, Milvus (migrans) aegyptius
- Genro Lophoictinia
  - Kvadratvosta milvo, Lophoictinia isura
- Genro Hamirostra
  - Nigrabrusta milvo, Hamirostra melanosternon

Subfamilio Akcipitrenoj Accipitrinae

Tipa genro de akcipitroj Accipiter:

Akcipitro Accipiter gentilis
Nizo Accipiter nisus
Grizventra akcipitro, Accipiter poliogaster
Kresta akcipitro, Accipiter trivirgatus
Grizkapa akcipitro, Accipiter griseiceps
Ruĝbrusta akcipitro, Accipiter toussenelii
Afrika akcipitro, Accipiter tachiro
Ĉina akcipitro, Accipiter soloensis
Francesa akcipitro, Accipiter francesiae
- Anjuana akcipitro, Accipiter francesiae pusillus
Punktovosta akcipitro, Accipiter trinotatus
Helgriza akcipitro, Accipiter novaehollandiae
Aŭstralia akcipitro, Accipiter fasciatus
- Kristnaskinsula akcipitro, Accipiter (fasciatus) natalis
Nigradorsa akcipitro, Accipiter melanochlamys
Blankagorĝa akcipitro, Accipiter albogularis
Fiĝia akcipitro, Accipiter rufitorques
Novkaledonia akcipitro, Accipiter haplochrous
Moluka akcipitro, Accipiter henicogrammus
Helgrizkapa akcipitro, Accipiter poliocephalus

Novbritia akcipitro, Accipiter princeps
Blankanigra akcipitro, Accipiter melanoleucus
Hensta akcipitro, Accipiter henstii
Mejera akcipitro, Accipiter meyerianus
Brunflanka akcipitro, Accipiter castanilius
Nikobara akcipitro, Accipiter butleri
Mallongkrura akcipitro, Accipiter brevipes
Ardezdorsa akcipitro, Accipiter luteoschistaceus
Imita akcipitro, Accipiter imitator
Ruĝecfemura akcipitro, Accipiter erythropus
Malgranda akcipitro, Accipiter minullus
Japana akcipitro, Accipiter gularis
Nana akcipitro, Accipiter nanus
Ruĝeckola akcipitro, Accipiter erythrauchen
Brunkola akcipitro, Accipiter cirrocephalus
Longfingra akcipitro, Accipiter brachyurus
Rozbrusta akcipitro, Accipiter rhodogaster
Madagaskara akcipitro, Accipiter madagascariensis
Ovampa akcipitro, Accipiter ovampensis
Ruĝecbrusta akcipitro, Accipiter rufiventris
Ŝikro, Accipiter badius
Superokula akcipitro, Accipiter superciliosus – povus aparteni al Hieraspiza
Kolumakcipitro, Accipiter collaris – povus aparteni al Hieraspiza
Striakcipitro, Accipiter striatus
Blankabrusta akcipitro, Accipiter chionogaster
Senmarka akcipitro, Accipiter ventralis
Brunfemura akcipitro, Accipiter erythronemius
Kupera akcipitro, Accipiter cooperii
Gundlaĉa akcipitro aŭ Kuba akcipitro, Accipiter gundlachi
Dukolora akcipitro, Accipiter bicolor
- Ĉilia akcipitro, Accipiter (bicolor) chilensis
Besro aŭ Hindia akcipitreto, Accipiter virgatus

Aliaj genroj:

Melierax
- Gabara melierakso, M. gabar
- Malhela melierakso, M. metabates
- Orientafrika melierakso, M. poliopterus
- Hela melierakso, M. canorus
Urotriorchis
- Longvosta akcipitro, U. macrourus
Erythrotriorchis
- Ruĝa akcipitro, E. radiatus
- Burgera akcipitro, E. buergersi
Megatriorchis
- - Doria akcipitro, M. doriae

Subfamilio Buteenoj Buteoninae

Genro Geranoaetus - Nigrabrusta buteaglo

Genro Buteo - veraj buteoj (de Nordameriko aŭ Eŭropo): preskaŭ 30 specioj (probable parafiletikaj, povus inkludi Leucopternis parte kaj Parabuteo)

Genro Parabuteo - Ruĝecŝultra buteo

Genro Buteogallus - krabagloj aŭ buteogaloj: 5 specioj (probable parafiletikaj, povus inkludi Leucopternis parte kaj Harpyhaliaetus)

Genro Busarellus - Nigrakola busarelo

Genro Leucopternis - grizaj buteoj (probable parafiletikaj)
- Blankabrova buteo (Leucopternis kuhli)
- Blankakola buteo (Leucopternis lacernulatus)
- Nigrokula buteo (Leucopternis melanops)
- Grizdorsa buteo (Leucopternis occidentalis)
- Plumbobuteo (Leucopternis plumbeus)
- Malheldorsa buteo (Leucopternis polionotus)
- Stributeo (Leucopternis princeps)
- Ardezbuteo (Leucopternis schistaceus)
- Duonplumba buteo (Leucopternis semiplumbeus)
- Blanka buteo (Leucopternis albicollis)

Genro Kaupifalco - Unustria buteo

Genro Butastur
- Akrida buteo, Butastur rufipennis
- Blankokula buteo, Butastur teesa
- Ruĝecflugila buteo, Butastur liventer
- Grizvanga buteo, Butastur indicus

Genro Harpyhaliaetus - solagloj
- Krona solaglo, Harpyhaliaetus coronatus
- Monta solaglo, Harpyhaliaetus solitarius

Genro Morphnus - Krestaglo

Genro Harpia - Amerika harpio

Genro Pithecophaga - Filipina aglo

Genro Harpyopsis - Papua harpio

Genro Oroaetus
- Nigrabruna spizaeto, Oroaetus isidori

Genro Spizastur
- Nigrablanka spizaeto, Spizastur melanoleucus

Genro Spizaetus krestaj spizaetoj: ĉirkaŭ 4 specioj

Genro Nisaetus - ĉirkaŭ 9 specioj

Genro Lophaetus - Longkresta aglo (eble juna sinonimo de Ictinaetus)

Genro Stephanoaetus - Kronaglo

Genro Polemaetus - Militaglo

Genro "Hieraaetus" - akcipitragloj: 3 specioj; Genronomo nedisponebla aŭ apartenas al Aquila

Genro Lophotriorchis - Ruĝecventra aglo

Genro Aquila - veraj agloj: ĉirkaŭ 12 specioj; parafiletika

Genro Ictinaetus - Nigra aglo

Genro Haliaeetus - maragloj kaj brunaj fiŝagloj: 8 specioj

Genro Ichthyophaga - grizaj fiŝagloj: 2 specioj

Genro Harpagornis - povus aparteni al Aquila
- Aglo de Haast, Harpagornis moorei (formortinta)

Subfamilio Egipienoj

Genro Aegypius
- Monaĥvulturo aŭ Nigra vulturo, Aegypius monachus
Genro Gypaetus
- Gipaeto aŭ Ŝafgrifo, Gypaetus barbatus
Genro Gypohierax
- Olepalma vulturo, Gypohierax angolensis
Genro Gyps
- Ansergrifo aŭ gipo,Gyps fulvus
- Bengala grifo aŭ Bengala vulturo, Gyps bengalensis
- Rupelgrifo, Gyps rueppelli
- Longbeka grifo, Gyps indicus
- Himalaja grifo, Gyps himalayensis
- Blankdorsa vulturo, Gyps africanus
- Kaba vulturo, Gyps coprotheres
Genro Necrosyrtes
- Kapuĉa vulturo, Necrosyrtes monachus
Genro Neophron
- Kadavrogrifo aŭ Perknoptero, Neophron percnopterus
Genro Sarcogyps
- Ruĝkapa vulturo, Sarcogyps calvus
Genro Torgos
- Orelvulturo, Torgos tracheliotus
Genro Trigonoceps
- Blankkapa vulturo, Trigonoceps occipitalis

Subfamilio Cirkuenoj Circinae

Genro: Cirkuo, Circus, 13 specioj
- Griza cirkuo, Circus pygargus
- Blua cirkuo, Circus cyaneus
- Marĉa cirkuo aŭ Okcidenta marĉa cirkuo, Circus aeruginosus
- Orienta marĉa cirkuo, Circus spilonotus
  - Papua cirkuo, Circus spilonotus spilothorax
- Ranomanĝa cirkuo, Circus ranivorus
- Aŭstralazia marĉa cirkuo, Circus approximans
- Madagaskara cirkuo, Circus macrosceles (iam en C. maillardi)
- Reunia cirkuo, Circus maillardi
- Longflugila cirkuo, Circus buffoni
- Punktocirkuo, Circus assimilis
- Nigra cirkuo, Circus maurus
- Cindrocirkuo, Circus cinereus
- Stepcirkuo, Circus macrourus
- Nigrablanka cirkuo, Circus melanoleucos

Genro: Polyboroides aŭ Poliboroidoj
- Poliboroido, Polyboroides typus
- Madagaskara poliboroido, Polyboroides radiatus
Genro: Geranospiza
- Geranospizo, Geranospiza caerulescens

Subfamilio Cirkaetenoj aŭ Serpentagloj

Subspecio **S. c. pallidus** de Kresta serpentaglo el malaltaj teroj de norda Borneo

genro: Circaetus
- Serpentaglo, Circaetus gallicus
- Circaetus beaudouini
- Nigrabrusta serpentaglo, Circaetus pectoralis
- Bruna serpentaglo, Circaetus cinereus
- Strizona serpentaglo, Circaetus fasciolatus
- Grizbruna serpentaglo, Circaetus cinerascens
genro: Spilornis
- Kresta serpentaglo, Spilornis cheela
  - Bavea serpentaglo, S. (cheela) baweanus
- Nikobara serpentaglo, S. minimus
- Monta serpentaglo, S. kinabaluensis
- Sulavesa serpentaglo, S. rufipectus
- Filipina serpentaglo, S. holospilus
- Andamana serpentaglo, S. elgini
Genro Eutriorchis
- Madagaskara serpentaglo, E. astur
Genro Terathopius
- Senvosta serpentaglo, Terathopius ecaudatus