Τογιοτόμι Χιντεγιόσι
Ο Τογιοτόμι Χιντεγιόσι (ιαπωνικά: 豊臣 秀吉), 17 Μαρτίου 1537 - 18 Σεπτεμβρίου 1598) ήταν Ιάπωνας νταΐμιο και στρατηγός του Όντα Νομπουνάγκα, ως διάδοχος του οποίου ένωσε την Ιαπωνία. Αποτελεί μία από τις σημαντικότερες μορφές της ιαπωνικής ιστορίας, καθώς από απλός πεζός στρατιώτης[α] κατάφερε ν' ανέλθει στη θέση του σαμουράι, ενώ άλλαξε ριζικά το πρόσωπο της Ιαπωνίας.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Λίγα είναι γνωστά για τη ζωή του Χιντεγιόσι πριν από το 1570, οπότε και αρχίζει να αναφέρεται σε ιστορικά ντοκουμέντα. Ο ίδιος άρχισε να γράφει την αυτοβιογραφία του μετά το 1577, κάνοντας όμως λίγες αναφορές για το παρελθόν του. Ήταν ακαθόριστης καταγωγής, με τον πατέρα του να είναι απλός αγρότης. Σύμφωνα με την παράδοση γεννήθηκε στη Ναγκόγια και στάλθηκε σε νεαρή ηλικία να μελετήσει σε μονή, αλλά ο ίδιος απέρριψε τη ζωή αυτή. Με το όνομα Κινοσίτα Τοκιτσίρο (木下 藤吉郎) προσέφερε τις υπηρεσίες του σε διάφορους άρχοντες.
Υπό τον Όντα Νομπουνάγκα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1557 γύρισε στην επαρχία Οβάρι και προσχώρησε στη φατρία των Όντα, του οποίου επικεφαλής ήταν πλέον ο Όντα Νομπουνάγκα. Από ταπεινός υπηρέτης του Νομπουνάγκα, ο Χιντεγιόσι (ακόμη ονομαζόμενος Κινοσίτα Τοκιτσίρο) έγινε γρήγορα ένας από τους σημαντικότερους στρατηγούς του αφέντη του. Το 1560 ήταν παρών στη νικηφόρα μάχη της Οκεχαζάμα, ενώ αργότερα επέβλεπε τις επισκευές του κάστρου Κιγιόσου. Ένα από τα πιο ονομαστά κατορθώματά του ήταν η κατασκευή μέσα σε μία νύχτα[β] του κάστρου Σουνομάτα, το οποίο μάλιστα βρισκόταν σε εχθρική περιοχή. Επίσης, ανακάλυψε μια κρυφή διαδρομή προς το κάστρο Ιναμπαγιάμα. Αυτές του οι ενέργειες οδήγησαν τα στρατεύματα του Όντα Νομπουνάγκα μέσα στο άντρο του εχθρού του, Σαΐτο Τατσουόκι.
Παρά την ταπεινή καταγωγή του, κατάφερε να γίνει ένας από τους πιο διακεκριμένους στρατηγούς του Όντα Νομπουνάγκα, παίρνοντας το όνομα Χασίμπα Χιντεγιόσι (羽柴 秀吉). Μολαταύτα, ο Νομπουνάγκα εξακολουθούσε να τον αποκαλεί "μαϊμού" (猿 saru),[5] λόγω των χαρακτηριστικών του προσώπου του, που θύμιζαν πίθηκο.
Ο Χιντεγιόσι οδήγησε το 1570 τα στρατεύματα του αφέντη του στη μάχη της Ανεγκάβα, όπου και νίκησε τις δυνάμεις των φατριών (οίκων) Αζάι και Ασακούρα. Το 1573, διορίστηκε νταΐμιο στο βόρειο τμήμα της επαρχίας Όμι και εγκαταστάθηκε στη λίμνη Μπίβα. Το 1567 στάλθηκε να κατακτήσει την περιοχή Τσουγκόκου στα δυτικά.
Ο Χιντεγιόσι κυρίαρχος της Ιαπωνίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά το 1582, ο Όντα Νομπουνάγκα ήλεγχε ολόκληρη την κεντρική περιοχή του Χονσού, αλλά έπρεπε να υποτάξει και τους υπόλοιπους νταΐμιο. Για το λόγο αυτό το δυτικό μέτωπο ανατέθηκε στον Χιντεγιόσι, ο οποίος τώρα ήταν έμπιστος στρατηγός (αν και ο αφέντης του συνέχιζε να τον αποκαλεί "πίθηκο"), ενώ ο έτερος στρατηγός, Τοκουγκάβα Ιεγιάσου, προέλασε ανατολικά στο Κάντο. Τότε όμως ο Όντα Νομπουνάγκα δολοφονήθηκε στο Κυότο από έναν δικό του νταΐμιο, τον Ακέτσι Μιτσουχίντε. Πιθανόν η προδοτική αυτή ενέργεια να έγινε με προτροπή του Χιντεγιόσι,[5] ο οποίος έσπευσε να επωφεληθεί της κατάστασης: ύστερα από οκτώ μέρες επέστρεψε στο Κυότο, φόνευσε τους δολοφόνους του Νομπουνάγκα στη μάχη του Γιαμαζάκι και ανέλαβε ο ίδιος τον έλεγχο της πρωτεύουσας. Ο Τοκουγκάβα Ιεγιάσου πρόβαλε συμβολική αντίσταση, αλλά τελικά υποτάχθηκε στον Χιντεγιόσι.
Η πρώτη ενέργειά του ήταν να επιβάλει το σεβασμό στους άρχοντες που συνέχιζαν να τον θεωρούν απλά έναν πετυχημένο χωρικό. Παρόλο που δεν υπήρχε σογκούν στην εξουσία, ο Χιντεγιόσι δεν απέβλεπε σε μια τέτοια θέση, εφόσον μάλιστα δεν μπορούσε να προβάλει κάποιο δικαίωμα γι' αυτήν, λόγω της ταπεινής καταγωγής του. Έτσι, νομιμοποίησε την εξουσία του παίρνοντας τον τίτλο του καμπάκου (αντιβασιλέας που όμως στην ουσία κυβερνούσε, ενώ ο αυτοκράτορας ήταν διακοσμητικός),[γ] ενός από τα ανώτερα αξιώματα της αυτοκρατορικής αυλής. Οπλισμένος με αυτόν τον εντυπωσιακό τίτλο αύξησε σταδιακά την ισχύ του, συνδυάζοντας τη δύναμη με την πειθώ. Το 1591 απέσπασε όρκους νομιμοφροσύνης απ' όλους τους νταΐμιο της Ιαπωνίας.
Ο Χιντεγιόσι αντιμετώπιζε με καχυποψία τους προσήλυτους Ιάπωνες, θεωρώντας τους πιθανή πηγή εξέγερσης.[δ] Το 1587 εξέδωσε διάταγμα με το οποίο έδιωχνε όλους τους Χριστιανούς ιεραποστόλους από την Ιαπωνία. Όμως οι έμποροι γίνονταν ακόμη δεκτοί, με αποτέλεσμα να μπερδεύονται οι δυο κατηγορίες ξένων. Έχοντας εξασφαλίσει προστασία με δωροδοκίες, οι Ιησουίτες ιεραπόστολοι κατάφεραν να συνεχίσουν το έργο τους στο Κιούσου.
Ακόμα και όταν ο Χιντεγιόσι είχε θέσει υπό έλεγχο ολόκληρη την Ιαπωνία, η αντίσταση προς το καθεστώς του συνεχιζόταν, καθώς κατά τα προηγούμενα χρόνια αναρχίας πολλοί χωρικοί συνήθισαν να μην πληρώνουν φόρους και να ζουν αυτόνομα. Οι διαμαρτυρίες τους καταπνίγηκαν το 1588, όταν διατάχθηκε η κατάσχεση όλων των όπλων των χωρικών και των μοναχών-πολεμιστών, που είχαν επιζήσει από τις σφαγές του Νομπουνάγκα. Μετά από το γεγονός αυτό, που ονομάστηκε "Κυνήγι των Σπαθιών", μονάχα οι σαμουράι μπορούσαν να φέρουν όπλα. Ο Χιντεγιόσι παρηγορούσε τους υπηκόους του με την υπόσχεση ότι θα έλιωνε τα κατασχεθέντα σπαθιά για να κατασκευάσει ένα μεγάλο άγαλμα του Βούδα,[6] κάτι που όντως έγινε.
Παρακμή και θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Χιντεγιόσι δεν ήταν ο πολυμήχανος και συνετός στρατηγός που είχε ανέλθει στην εξουσία. Έχοντας προφανώς προσβληθεί από σύφιλη[ε][7] έβλεπε παντού εχθρούς και βασανιζόταν από το φόβο της προδοσίας. Διοχέτευσε όλη την ενεργητικότητά του στις εκστρατείες κατά της Κορέας, καθώς και στην αγάπη του για τον δευτερότοκο ανήλικο γιο του Χιντεγιόρι, τον οποίο προόριζε για διάδοχό του.
Ο Σεν νο Ρικύου, ίσως ο σημαντικότερος δάσκαλος του τσαγιού στην ιαπωνική ιστορία, κατηγορήθηκε για προδοσία και εξωθήθηκε στο σεπούκου, το 1591.
Το 1592 παραιτήθηκε από τη θέση του καμπάκου και πήρε τον τίτλο του ταΐκο (太閤 taikō, πρώην αντιβασιλέας, ενίοτε στην ιαπωνική ιστορία η πραγματική εξουσία μπροστά και από τον καμπάκου).[στ] Τον ίδιο χρόνο, μια δύναμη 160.000 περίπου[6] Ιαπώνων αποβιβάστηκε στα νότια της Κορέας και ξεχύθηκε στην κορεατική χερσόνησο, όπου είχε μια σειρά από επιτυχίες. Ωστόσο, το χειμώνα του 1593 ο ιαπωνικός στρατός είχε δύο εχθρούς: από τη μία οι καιρικές συνθήκες ήταν εξαιρετικά δυσμενείς, καθιστώντας την επικοινωνία με την Ιαπωνία δύσκολη, ενώ απ' την άλλη, με τους Κορεάτες χωρικούς πολεμούσαν πλέον και κινεζικές δυνάμεις των Μινγκ. Το καλοκαίρι του 1593, οι Ιάπωνες είχαν απωθηθεί στα νότια. Οι διαπραγματεύσεις δεν οδήγησαν πουθενά και τελικά ο Χιντεγιόσι κήρυξε τον πόλεμο στην Κίνα.
Το 1595, ο ανιψιός του Χιντεγιόσι, Τογιοτόμι Χιντετσούγκου, επίσης εξωθήθηκε στο σεπούκου, ενώ όσα μέλη της οικογένειάς του δεν τον ακολούθησαν, σφαγιάστηκαν στο Κυότο.
Στις 5 Φεβρουαρίου του 1597, ο Χιντεγιόσι διέταξε τη θανάτωση 26 χριστιανών, που έγιναν αργότερα γνωστοί ως οι "26 Μάρτυρες της Ιαπωνίας", για να παραδειγματίσει όσους ήθελαν ν' ασπαστούν το Χριστιανισμό. Τα θύματα ήταν 17 Ιάπωνες Φραγκισκανοί, 3 Ιάπωνες Ιησουίτες, και 4 Ισπανοί, 1 Πορτογάλος και 1 Μεξικανός Φραγκισκανοί. Σταυρώθηκαν δημοσίως στο Ναγκασάκι.
Τον ίδιο χρόνο έγινε μια δεύτερη εισβολή στην Κορέα με 141.100 στρατιώτες. Μολονότι ο κορεατικός στρατός ήταν καλύτερα εξοπλισμένος και είχε ξανά ενισχύσεις από τους Μινγκ, το 1598 διαφαινόταν νίκη των Ιαπώνων. Το φθινόπωρο όμως, ο Χιντεγιόσι ήταν ετοιμοθάνατος. Στις τελευταίες διαυγείς στιγμές του, διόρισε τον Τοκουγκάβα Ιεγιάσου προστάτη του γιου του. Παράλληλα, όρισε ένα Συμβούλιο Προκρίτων, αποτελούμενο από τους πέντε ισχυρότερους νταΐμιό του, ώστε ν' ασκεί την εξουσία μέχρι να ενηλικιωθεί ο Χιντεγιόρι. Πέθανε στις 18 Σεπτεμβρίου 1598, κάτι που το συμβούλιο κράτησε μυστικό, ενώ πρωτύτερα έσπευσε ν' απομακρύνει το στρατό από την Κορέα και να συνάψει ειρήνη με την Κίνα. Ο Τογιοτόμι Χιντεγιόσι πέθανε αφήνοντας την Ιαπωνία στα πρόθυρα ενός -σύντομου όπως θ' αποδεικνυόταν- πολέμου για την εξουσία, απ' τον οποίο νικητής θα έβγαινε ο Τοκουγκάβα Ιεγιάσου.
Κληρονομιά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έργο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Τογιοτόμι Χιντεγιόσι άλλαξε άρδην το πρόσωπο της Ιαπωνίας με πολλούς διαφορετικούς τρόπους.
Προχώρησε σε μεταρρυθμίσεις στο καθεστώς της ιδιοκτησίας γης, με στόχο να κάνει την Ιαπωνία μια χώρα σταθερή και να μειώσει στο ελάχιστο τις πιθανότητες εμφυλίου πολέμου ή ανταρσίας. Για το σκοπό αυτό, διέταξε την απογραφή των κτημάτων σε όλη την επικράτεια και επέβαλε ένα λογικό και ομοιόμορφο φορολογικό σύστημα.[6] Όσοι νταΐμιο έγιναν εκούσια υποτελείς του ανταμείφθηκαν με κτήματα, που όμως ήταν πάντοτε επισφαλή.
Παράλληλα, κατά τα χρόνια του Χιντεγιόσι προωθήθηκε το εμπόριο. Καταργήθηκαν οι συντεχνίες των πόλεων, που είχαν δημιουργήσει τοπικά μονοπώλια, ενώ ενθαρρύνθηκαν και ξένοι έμποροι. Πράγματι, στην Ιαπωνία κατέφτασαν Κινέζοι, Πορτογάλοι και Ισπανοί έμποροι.
Με την απαγόρευση της οπλοφορίας των απλών ανθρώπων, ο Τογιοτόμι Χιντεγιόσι, άλλαξε την ιαπωνική κοινωνία. Καθιερώθηκε μια αυστηρά ιεραρχημένη κοινωνική δομή, η οποία κράτησε για 300 χρόνια. Το 1590 απαγόρευσε τη δουλεία, παρόλο που μορφές καταναγκαστικής εργασίας συνέχισαν να υπάρχουν.
Η προσπάθεια του Τογιοτόμι Χιντεγιόσι για μια βαθιά αλλαγή συνοψίζεται στην παρακάτω φράση του, που εμφανίζεται σε γράμμα προς τη σύζυγό του:
| « | Επιθυμώ να κάνω ένδοξες πράξεις και είμαι έτοιμος για μια μακρά πολιορκία, με διατάξεις και χρυσό και άργυρο σε αφθονία, έτσι ώστε να επιστρέψω θριαμβευτής και να αφήσω ένα μεγάλο όνομα από πίσω μου. Επιθυμώ να το καταλάβετε και να το πείτε σε όλους. | » |
Κάστρο της Οσάκα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μια από τις σημαντικότερες πολιτιστικές κληρονομιές του Χιντεγιόσι, είναι το κάστρο της Οσάκα, το οποίο αποπερατώθηκε το 1590. Αποτελεί ένα από τα 200 κάστρα που χτίστηκαν μεταξύ 1570 και 1630 για να επιβάλουν την εξουσία των Νομπουνάγκα, Χιντεγιόσι και Ιεγιάσου, ενώ σχεδιάστηκαν σε απάντηση της δύναμης της πυρίτιδας.[8]
Οι οχυρωματικοί τάφροι είχαν πλάτος σχεδόν 100 μέτρα.[5] Τα τείχη ήταν από συμπαγή λιθοδομή, ενώ οι πύλες τους είχαν ενισχυθεί με ογκόλιθους διαστάσεων 6 επί 9 μέτρα.[5] Στο κέντρο υψωνόταν ο οκταώροφος πύργος με τους ασπρισμένους τοίχους και τις χρυσές του στέγες.[5] Εκεί, μέσα στην πολυτέλεια, ζούσε ο Χιντεγιόσι, περιβαλλόμενος από λαμπρά τεχνουργήματα, σε δωμάτια των οποίων οι τοίχοι ήταν σκεπασμένοι με χρυσάφι.[5]
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]α. ^ Σύμφωνα με άλλους ληστής
β. ^ Σύμφωνα με το θρύλο
γ. ^ Αυτοκρατορικός αντιβασιλέας
δ. ^ Το 1580 οι Χριστιανοί Ιάπωνες, συγκεντρωμένοι κυρίως στο νησί Κιούσου και ειδικότερα γύρω από το Ναγκασάκι, αριθμούσαν πάνω από εκατό χιλιάδες[6]
ε. ^ Την ασθένεια είχαν μεταδώσει στην Ιαπωνία και άλλες χώρες, οι Ίβηρες έμποροι
στ. ^ Αποσυρθέντας Κανπάκου
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Toyotomi-Hideyoshi. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Αγγλικά) SNAC. w6fv2qfr. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Αγγλικά) Find A Grave. 20258. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 143664439. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Time-Life Παγκόσμια Ιστορία, σ. 16.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Time-Life Παγκόσμια Ιστορία, σ. 18.
- ↑ Time-Life Παγκόσμια Ιστορία, σ. 19.
- ↑ Άτλας Παγκόσμιος Ιστορικός, Τεύχος 9, Εκδόσεις: Ελεύθερος Τύπος/Dorling Kindersley, ISBN 960-6610-74-5, σ. 267.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Time-Life Παγκόσμια Ιστορία, Τόμος 14, Εκδόσεις Κ. Καπόπουλος
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Toyotomi Hideyoshi Αρχειοθετήθηκε 2010-12-24 στο Wayback Machine.
- Biography of Toyotomi Hideyoshi Αρχειοθετήθηκε 2011-10-16 στο Wayback Machine.
- Zen Stories of the Samurai