Κρίτων
 | |
| Συγγραφέας | Πλάτων |
|---|---|
| Τίτλος | Κρίτων |
| Γλώσσα | αρχαία ελληνικά |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 4ος αιώνας π.Χ. |
| Σειρά | Πλατωνικός διάλογος |
| Χαρακτήρες | Σωκράτης και Κριτων |
| LC Class | B368 |
| LC Class | OL51934W |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Αν δεν έχουμε τίποτε το καλύτερο να πούμε τώρα, να ξέρεις καλά ότι δεν θα συμφωνήσω μαζί σου, ούτε και αν περισσότερο από την τωρινή μου κατάσταση μας φοβίζει η δύναμη των πολλών σαν να είμασταν παιδάκια (κουνώντας μας στην κούνια το μορμολύκειο) στέλνοντας εναντίον μας φυλακίσεις και εκτελέσεις και πρόστιμα.[1]
Ο Κρίτων είναι έργο του Πλάτωνα που αναφέρεται στη δίκη και την εκτέλεση του Σωκράτη. Μαζί με τα Ευθύφρων, Απολογία και Φαίδων συγκαταλέγεται στην τετραλογία έργων του Πλάτωνα που περιγράφουν τη δίκη του Σωκράτη. Στον διάλογο συμμετέχουν ο Σωκράτης και ο στενός και εύπορος φίλος του Κρίτωνας.
Χρονολόγηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έχουμε τη δυνατότητα, μερικούς διαλόγους να τους χρονολογήσουμε απόλυτα, δηλαδή ή να τοποθετήσουμε το διάλογο σε ορισμένο χρονικό σημείο ή με βάση ένα terminum post quem να περιορίσουμε μέσα σε διάστημα αρκετά στενό το χρόνο της συγγραφής. Έτσι, όλα τα έργα που προϋποθέτουν το θάνατο του Σωκράτη έχουν γραφεί ύστερα από το έτος 399 π.Χ.. Αλλά και τα γλωσσικά κριτήρια και η σύγκριση του περιεχομένου μας δίνουν τη βάση για να χρονολογήσουμε σχετικά και όχι απόλυτα τους πλατωνικούς διαλόγους.[2] Η δραματική ημερομηνία είναι σαφής: η συζήτηση μεταξύ του Σωκράτη και του Κρίτωνα διαδραματίζεται τρεις ημέρες πριν από την εκτέλεση του πρώτου. Η ημερομηνία συγγραφής είναι λιγότερο ξεκάθαρη, αλλά στο 52b ο Σωκράτης λέει ότι προτίμησε το θάνατο από την εξορία. Αν κάτι τέτοιο ισχύει ο Κρίτωνας πρέπει να γράφτηκε μετά την απολογία χωρίς να αποκλείεται η πιθανότητα ότι ο Πλάτων να δούλευε σε δύο ή περισσότερα έργα παράλληλα.
Η πρόταση απόδρασης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι λόγοι για τους οποίους ο Σωκράτης θα έπρεπε, σύμφωνα με τον Κρίτωνα, να δραπετεύσει είναι ότι αν εκτελεσθεί:
- Ο Κρίτων θα χάσει έναν αναντικατάστατο φίλο.
- Πολλοί θα θεωρήσουν ότι τσιγγουνεύτηκε τα χρήματα που απαιτούνταν για αυτό το σκοπό.
- Ο Κρίτωνας δε θα πάθει τίποτε εξαιτίας της απόδρασης του Σωκράτη γιατί είναι σε θέση να υπερασπισθεί τον εαυτό του.
- Οι εχθροί του Σωκράτη θα έχουν πετύχει το σκοπό τους.
- Θα εγκαταλείψει τους γιούς του και αυτοί θα έχουν την σκληρή μοίρα των ορφανών.
- Δεν θα φανεί ανδρείος.
- Ο Κρίτωνας και οι άλλοι φίλοι του θα φανούν άναδροι.
Ακολουθεί ένα εκτεταμένο επιχείρημα που έχει σκοπό να αποδείξει ότι δεν πρέπει να αποδίδουμε σημασία στη γνώμη των πολλών, αλλά μόνο στη γνώμη του επαϊοντος και της ίδιας της αλήθειας. #p46b 46b
«ὅτι μητρός τε καὶ πατρὸς καὶ τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερόν ἐστιν πατρὶς καὶ σεμνότερον καὶ ἁγιώτερον καὶ ἐν μείζονι μοίρᾳ καὶ παρὰ θεοῖς καὶ παρ᾽ ἀνθρώποις τοῖς νοῦν ἔχουσι» [3]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Αυτόθι, 46b
- ↑ Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, Εισαγωγή στον Πλάτωνα, (πανεπιστημιακές παραδόσεις),σ. 102, 4η έκδ. 1964
- ↑ Αυτόθι,51b
- ↑ Λουκιανός«ὥσπερ γὰρ οἱ τοῦ Φρυγίου αὐλοῦ ἀκούοντες οὐ πάντες μαίνονται, ἀλλ᾽ ὁπόσοι αὐτῶν τῇ Ῥέᾳ λαμβάνονται.» Νιγρίνος ή περί φιλοσοφίας ήθος 37.15
- ↑ Αυτόθι, 54d
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κρίτων, ΟΕΔΒ Ε΄ Γυμνασίου, 1964
- Καλογεράς Βασίλειος, Ανάλυση Φαίδωνος και Κρίτωνος, 1959
- Κρίτων ή περί του πρακτέου, Ηθικός, έκδ. Πάπυρος
- Vlastos Gregory, Socrates on Political Obedience and Disobience. Yale Review 63 (1974): 517-34 σε μετάφραση με σχόλια και προλεγόμενα Παύλου Καλλιγά και Αλέξανδρου Νεχεμά, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1993.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]