Sápmi

Sámi musihkka, dáidda ja filbma leat ožžon bálkkašumiid dáid beivviid áigge

Dáiddár Outi Pieski, mánáidmusihkkaráidu ja dokumeantafilbma sámeráppára birra leat bálkkašuvvon. Dát ii lean vuosttas geardi go bálkkašuvvojedje.

Lähikuva Pieskistä.
Outi Pieski illuda, ahte su bargu dovddastuvvui riikkadási bálkkašumiin. Govva: Jussi Koivunoro / YLE
  • Linnea Rasmus

Sámekultuvrii lea mieđihuvvon máŋga bálkkašumi dáid beivviid.

Mánáid musihkkaráidu Šuokŋabiedju oaččui gaskavahku Erikoisjellona-bálkkašumi mánáidmusihkkasearvvi Jellona-gálas.

Mánáidmusihkkasearvi atná ráiddu mearkkašahtti dahkun. Sin mielas Šuokŋabiedju čalmmustahttá sámi kultuvrra riggodaga ja doarju kulturárbbi.

Bálkkašumi válddiiga vuostá Anne Seipiharju ja Jessika Lampi Šuokŋabiedju-bargojoavkkus.

– Dát bálkkašupmi lea sámegillii, kultuvrii ja mánáide stuorra dovddastus. Sápmelaš mánáidmusihkka dárbbaša doarjaga ja dat galgá oidnot vai dat sáhttá eallit. Šuokŋabieju ulbmil lea sihkkarastit ja doarjut sámemánáid vuoigatvuođa eatnigielat musihkkii ja leat mielde nannemin mánáid kulturidentitehta máŋga buolvva ovddosguvlui, dajaiga Seipiharju ja Lampi.

Sävelpesän solistit  Essi Morottaja, Anna Lumikivi ja Ulpu Mattus-Kumpunen.
Essi Morottaja láidesta Šuokŋabieju anárašgillii, Anna Lumikivi nuortalašgillii ja Ulpu Mattus-Kumpunen fas davvisámegillii. Govva: Heli Huovinen ja Mira Gartz.

Šuokŋabieju láidesteaddjit leat Essi Morottaja, Anna Lumikivi ja Ulpu Mattus-Kumpunen ja čuojaheaddjit Jessika Lampi ja Nicholas Francett. Prográmma lea buvttadan Yle Sámi mánáid-tv Unna Junná.

Diibmá Šuokŋabiedju vuittii Yle Jagi musihkkadahku -bálkkašumi Industry Awards -gálas. Prográmma lei maid diibmá Jellona-gálas evttohassan Jagi ođđa artistan dahje joavkun.

Pieskii lei gudni oažžut riikkadási bálkkašumi

Dáiddár Outi Pieski fas lea ožžon kultuvrra Suomi-bálkkašumi Suoma oahpahus- ja kulturministeriijas. Dan sturrodat lea 14 250 euro. Ákkáid mielde son ovttastahttá barggustis dáládáidaga vugiid ja sámi kulturárbbi. Dain šaddá ođđa, ealli ollisvuohta.

Pieski atná dan stuorra gudnin, go oaččui fuopmášumi iežas dáiddalaš bargguide.

– Gieđahalan iežan dáidagis áššiid, mat gusket eamiálbmogiid rivttiid ja luonddusuodjaleami. Dat lea mearkkašahtti, ahte dákkár našunála dási bálkkašumiin leat háliidan addit fuopmášumi diekkár fáttáide.

Giehtačálli ja bagadalli Pauliina Feodoroff muitala videos Outi Pieski birra suomagillii.

Outi Pieskii mieđihuvvui jagis 2017 Suoma dáiddaakademiija bálkkašupmi. Jagis 2020 Pieski oaččuiges Suoma Kulturruhtarádjosis 35 000 euro sturrosaš bálkkašumi.

Dokumeanta sámeráppáris ii bálkkašuvvon vuosttas háve

Dokumeantafilbma, mii muitala sámeráppár Mihkku Laiti birra, lea maid ožžon dovddastusa. Dat vuittii earenomášbálkkašumi Bulgariijas dollojuvvon etnográfalaš filmmaid festiválas.

Petteri Saario bagadallan dokumeanttas Laiti searvá Suoma Talent -gilvui ja šaddá dovddusin olles Suomas. Dokumeanta čuovvu, mo Yungmiqu-artistanamain dovddus Laiti bargagoahtá šaddat musihkkárin.

Revontulten räppäri
Mihkku Laiti lei mielde Suoma Talent -gilvvus jagi 2021. Govva: Petteri Saario

Dát ii leat vuosttas háve go filbma bálkkašuvvo. Dat lea árat ožžon maid Oulu mánáid ja nuoraid filmmaid festivála ruovtturiikka ráiddu váldobálkkašumi ja Vaasa Wildlife -festivála davviriikkalaš ráiddu goalmmát bálkkašumi.

– Várra dat dehálamos dovddastus goittotge lea dat, ahte Ráppár lei dál čakčat áidna suopmelaš dokumentáran Prix Europa -finalistan Berlinas, muitala bagadalli Petteri Saario.