0% found this document useful (0 votes)
203 views36 pages

3.7. Two Theorems: The "Equipartition" & The "Virial": D D X D QD P Z D e

1) The document discusses two theorems related to classical statistical mechanics - the equipartition theorem and the virial theorem. The equipartition theorem states that the average thermal energy associated with each quadratic term in the Hamiltonian is 1/2 kT. The virial theorem relates the time average of the virial of a system to other thermodynamic quantities. 2) It then considers a system of N identical harmonic oscillators and derives thermodynamic quantities such as the partition function, free energy, entropy, heat capacity using the properties of harmonic oscillators. The energy and degeneracy of states are also obtained.

Uploaded by

uioppoiupi
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PPT, PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
203 views36 pages

3.7. Two Theorems: The "Equipartition" & The "Virial": D D X D QD P Z D e

1) The document discusses two theorems related to classical statistical mechanics - the equipartition theorem and the virial theorem. The equipartition theorem states that the average thermal energy associated with each quadratic term in the Hamiltonian is 1/2 kT. The virial theorem relates the time average of the virial of a system to other thermodynamic quantities. 2) It then considers a system of N identical harmonic oscillators and derives thermodynamic quantities such as the partition function, free energy, entropy, heat capacity using the properties of harmonic oscillators. The energy and degeneracy of states are also obtained.

Uploaded by

uioppoiupi
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PPT, PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 36

3.7.

Two Theorems: the “Equipartition” & the “Virial”


Let x j ; j  1, ,6 N   q , p ; i  1,
i i ,3N   q, p

H 1 H d  d 6 N x  d 3 N q d 3 N p
xi   d e
 H
xi Z   d e  H
xj Z xj

1  e  H

Z  d xi  x j
  H  xi  d
1 x max
d j     d xi
 d    d xj e  H

j
e xi 
Z j
 x min
j  x j  d xj i  j

1  
    
d  d x e  H
 i j  H xk  extreme xk 
Z j j

1 H
 i j    H
d e   i j kT
Z  xi
xj
H
xi   i j kT
xj

H H
 qi
 qi
  qi pi  kT 
i
qi
 qi
  qi pi  3NkT
i

H H
 pi qi  kT
pi
 pi 
i
pi
 pi
  pi qi  3NkT
i
Equipartition Theorem
3N
H 3N
H

i 1
qi
 qi
  qi pi  3NkT
i

i 1
pi
 pi
  pi qi  3NkT
i

nP nQ

Quadratic Hamiltonian : H   Ai Pi 2   B j Q j2 generalized coord.


i 1 j 1 & momenta

 H H
 2 Aj Pj  2B j Q j
 Pj Qj

H H
nP n

 nP  nQ  kT
Q
1
 
i 1
Pi   Q
 Pi j  1 Q j
j  2H  H 
2

1 Fails if DoF frozen


H  f kT Equipartition Theorem
2 due to quantum effects
f = # of quadratic terms in H.
Virial Theorem

Virial = V  r  f
i
i i  q j pj  3N kT Virial theorem
j

Ideal gas: f comes from collision at walls ( surface S ) :

f  n P  S   P S  V  P  S
r dS

Gaussian theorem : V   P  dV   r  3 P V  PV  N kT

1
Equipartition theorem : U  K  3N kT  V  2K
2
d-D gas with 2-body interaction potential u(r) :

 u  P 1 u
V  d PV   ri j      d N kT   1  ri j
  r N kT d N kT  ri j
i j  ij  i j

Prob.3.14 Virial equation of state


3.8. A System of Harmonic Oscillators
See § 7.3-4 for applications to photons & phonons.

System of N identical oscillators :

1 2 1
H  qi , pi   pi  m  2 qi2 i  1, ,N
2m 2
 
1   1 2 1 2 2  1 2m 2
Q1      dq  dp exp   p  m  q  
h    2 m 2  h  m 2 

1 kT
Q1     
 

N
 kT 
QN     Q1    
N
Oscillators are distinguishable :  
  
  
N
 kT 
Z  QN     A  kT ln Z  N kT ln  
    kT 

 A    
    kT ln  kT 
  N T , V  

 A 
P    0
  V T , N

 A      kT  
S      N k ln    Nk  N k ln    1
 T  N , V  kT     

 U 
U  A  T S  N kT CV     Nk
 T  N , V

 H 
H  U  PV  N kT CP     Nk
 T  N , P
1 
Equipartition : U  2 N  kT   N kT
2 
N
 kT  1   i
Z  QN    g E   d eE Z   0
   2 i    i 

1 1  '  i eE
g E 
2 i  '  i 
d N
  
N

  eE  E N 1
1  Res  N   E0 contour closes on the left
      0  N  1 !
 
N
 contour closes on the right
 0 E0

 E N 1  
  EN  

S  k ln g  E   k ln    k  ln     N ln N  N  
          
N

N
 N 1 !   

  E   1  S  Nk
S  N k  ln    1   
 N   T   E  N , V E

  kT  
 S  N k  ln    1 as before
   
Quantum Oscillators

 n   n   
1 n  0,1,2,
 2 

  1 
Q1      exp     n      e 2
1
   1 1

n 0   2  1  e  
1 
2sinh    
2 
1
 N  N
e 2
 1 
Z  Q1N   2sinh    
1  e 
  N
 2 

 1 
 N   N kT ln 1  e   
1
A  kT ln Z 
 N kT ln 2sinh     
2  2 
N   N kT ln 1  e     1 
1 
A  N kT ln 2sinh     
2  2 

 A   A 
  kT ln 1  e   
A 1
     
P    0
  N T , V N 2   V T , N

 e 
  e  

 A 
S      N k ln 1  e   
 N  N k   ln 1  e   

 T  N , V T 1  e  

 
 1 

 1  1  1 
  N k ln 2sinh       N coth    
 2  2 T 2 

1 N  1 1 
U  ATS  N     N  coth     H  U  PV  U
2 e 1 2 2 

N k     e 
2
 U  1  1 
2
 H 
CV      N k     csch 2      CP   
 T  N , V  
  2
e  1 2  2   T  N , P
1 
Equipartition : U  2 N  kT   N kT fails
2 


1 1

 2 e  / k T  1 Schrodinger

  1
  /k T
Planck
  e 1
 kT
 Classical
 

Cquantum  Cclassical

Mathematica
g(E)

1
 N  R  1! e R 
 N  1 
 N 

2
e 
Z Q 
N
e 2

1  e  R  0  N  1 ! R !
1
  N


 N  R  1  1   
Z    exp     N  R     0 d E g  E  e  E

R0 R   2  

 N  R  1

 1  
 g E   
R0
  

E  
2
N  R  
 
R 
Microcanonical Version
 1  n  0,1,2,
Consider a set of N oscillators, each with eigenenergies  n   n   
 2 
Find the number  of distinct ways to distribute an energy E among them.

Each oscillator must have at least the zero-point energy  disposable energy is

1
E  E  N R  R  Positive integers
2

  = # of distinct ways to put R indistinguishable quanta (objects)


into N distinguishable oscillators (boxes).
= # of distinct ways to insert N1 partitions into a line of R object.

 
 N  1  R !
 N  1! R !
N = 3, R = 5
Number of Ways to Put R Quanta
into N States

# of distinct ways to put R indistinguishable quanta (objects)


into N distinguishable oscillators (boxes).


 N  1  R !
 N  1! R !

Mathematica

 N  1  R !
 N  1! R ! S

S
  ln    N  R  ln  N  R    N  R    N ln N  N  R ln R  R 
k
  N  R  ln  N  R   N ln N  R ln R

 1  1  S  1  S  k
E  R N        ln  N  R   1  ln R  1
 2  T   E N    R  N 
E 1
R  N 1
N  E
 2 1 k NR k
  ln  ln 2
E 1 T  R  E1N 
NR  N
 2 2
1
E N  /kT
2 /kT E 1 e 1  1 1 
 e       /k T  
1
E N  N 2 e /kT
1  2 e 1
2
same as before
Classical Limit
 1 
E  R  N 
Classical limit :       2 
   R  N
N N


 N  1  R !

 N  1  R  N  2  R   R  1

R N 1 RN

 N  1! R !  N  1!  N  1 ! N!

S  k ln   k  N ln R  N ln N  N   k N  ln  1

R
 N 
 E 
ER   S  k N  ln  1
 N  
1  S  kN
  
T   E N E

1 
E  N kT   2 N  kT  equipartition
2 
3.9. The Statistics of Paramagnetism
System : N localized, non-interacting, magnetic dipoles in external field H.

N N N
E   Ei    μi  H    H  cos i ( E = 0 set at H = 0 )
i 1 i 1 i 1

(Zrot cancels out )

Dipoles distinguishable  Z  QN     Q1    


N
Q1      e   H cos

 cos  e   H cos 

H  H zˆ  M z  N  cos  N 



e H cos 

 G    ln Z    ln Q1 
G T , H   k T ln Z  Mz     kT    N kT  
  H T   H T   H T
Classical Case (Langevin)
Dipoles free to rotate.

2 4
 
2
Q1      d  d cos e   H cos sinh    H 
1
 H   H
 e  e 
0 1  H  H
( c.f. Prob 2.2 )
 4 
G   N kT ln Q1   N kT ln  sinh    H   ( Q , G even in H )
 H 

M   ln Q1     cosh    H  1 
z  z  kT    kT   
N   H T  sinh    H  H

1  H 
 z   coth    H    L 
H  kT 
1
L  x   coth  x   Langevin function
x
Mathematica
H 1
z   L  x  x L  x   coth  x  
kT x

Mz N CuSO4 K2SO46H2O
 Magnetization =   L  x
V V

 O  e 2 x 
1
Strong H, or Low T : x 1 L  x  1 
x
Mz N
z    
V V

x x3
Weak H, or High T : x 1 L  x     O  x5 
3 45
H M z N 2
z    H
3 kT V V 3 kT
 M z  N 2 C
Isothermal susceptibility : T  lim     Curie’s law
H 0 V H
( paramagnetic )   H  0 V 3 kT T
C = Curie’s const
Quantum Case

μ J J 2  J  J  1 J = half integers, or integers

e
 g = gyromagetic ratio
2m c

3 S  S  1  L  L  1
g  = Lande’s g factor g = 2 for e
2 2 J  J  1 ( L= 0, S = ½ )
e
μ  g L L  g S S  g B J B  = (signed) Bohr magneton
2m c

2   2 J 2  g B J  J  1
2 2 2

z   m  g B m m   J ,  J  1, , J  1, J

H  H zˆ      z H   g B m H
   g B m H

J J
Q1     e
m  J
m  g B H
 e
m  J
mx/J
x   g B J H

 
 2 J 1 x / J
 e 
 2 J 1 x / 2 J 2 J 1 x / 2 J

2J
e x
e mx/J
 e x
1 e x e
 e 2 J 1 x / 2 J
1  ex / J e  
 2 J 1 x / 2 J
m0 e

  1 
sinh  x  1  
e  2 J 1 x / 2 J  e 2 J 1 x / 2 J   2J 
 
e x / 2 J  e x / 2 J  x 
sinh  
 2J 

   1   x 
G   N kT ln sinh  x 1    ln sinh  
   2J   2J  

( Q , G even in e & H )
x   g B J H
   1   x 
G   N kT ln sinh  x 1    ln sinh    x
   2J   2J   kT  g B J
H

 G   1    1  1  x 
Mz     N g J  
B  1   coth  x 1    coth  
  H T  2 J    2 J  2 J  2 J 
( M is even in e & // H )
 1    1  1  x 
BJ  x    1   coth  x  1    coth   = Brillouin function
 2J    2 J  2 J  2 J 
Mz
Mathematica z   g  B J BJ  x 
N
Limiting Cases
 1    1  1  x 
BJ  x    1   coth  x  1    coth   x   g B J H
 2J    2 J  2 J  2J 

y 2 y
 1  2e 2 y y
e e
y
1 e 
coth y    1 y
e y  e y 1  e 2 y  y3 y0

 1 x

 BJ  x    1  1   1   1 
2 2
1
  
 3  2 J   2 J   3 
x 1 x 1   x0
   J 

 B H
 g B J gJ 
z  g J B BJ  x   
kT
 1 J  J  1 g 2  B H   H B H
2
gJ 0
 3 B
kT 3 kT kT

N 2
 Curie’s const = C J   2  g 2 B2 J  J  1
V 3k
Dependence on J
 1    1  1  x  x   g B J H
BJ  x    1   coth   2J
x 1    coth  
 2J     2 J  2J 
 2  g 2 B2 J  J  1
J   ( with g  0 so that  is finite ) :

 x  , BJ  x   L  x   1 J ~ classical case

J = 1/2 ( “most” quantum case ) :  2  3 B2


coth 2 x  1
B1/2  x   2coth  2 x   coth x   coth x  tanh x
coth x
 B H
  B kT

g =2  z  g J B BJ  x   B tanh x  
 B B H B H
0
 kT kT
N  B2 N 2
 C1/2    CJ J  1/2
V k V 3k
Gd2(SO4)3 · 8H2O
J = 7/2, g = 2

FeNH4(SO4)2 · 12H2O,
J = 5/2, g = 2

KCr(SO4)2
J = 3/2, g = 2
3.10. Thermodynamics of Magnetic Systems: Negative T
1
J=½ ,g=2  m  m   g B m H     B H
2
Q1      e   m  e    e     Z  QN      e    e   
N
  2 cosh  
N

  
G  kT ln Z   N kT ln  e 
e  
   N kT ln  2cosh   G T , H , N 
 kT 
 d G   SdT  M d H   d N M is extensive; H, intensive.

 G      
S     N k ln  2cosh   N tanh
  T H , N  kT  T kT

 G 
M     N  B tanh
  H T , N kT


U  G  T S   N  tanh  U  2 2 
kT C    N sech
 T  H , N kT 2 kT
  M H  U  S, H , N 
U here is the “enthalpy”. Note: everything except M is even in H.
  2N

Ordered Disordered
(Saturation) (Random)

Mathematica
2  2 4 2 e / k T
CN sech 2
N N 2
kT 2
kT kT 2  e  / k T  e / k T 2 kT  e  / k T  12

  2  energy gap

Peak near  / kT ~ 1
( Schottky anomaly )
Absolute T

Two equivalent ways to define the absolute temperature scale :

1. Ideal gas equation. PV  n R T T 0  P0


Dynamically unstable.
TC
2. Efficiency of a Carnot cycle. e  1 T  0  e 1
TH
Violation of the Kelvin &
Clausius versions of the 2nd law.

Definition of the temperature of a system : T   U U is any thermodynamic potential


S with S as an independent variable.

T 0  S  as U 
Impossible if Er is unbounded above.
T<0

Z   e  E  E  0 Z finite  T  0 if E is unbounded.
E

 T < 0 possible if E is bounded.


e.g., U   N  tanh   B H ( U is even in H )
kT

Usually T > 0 implies U < 0.


U = 0 set at H = 0
But T < 0 is also allowable if U > 0.

S      U   N  tanh
 ln  2cosh   tanh kT
Nk  kT  kT kT
  B H
1  1 N
cosh x   cosh  
1  tanh 2 x kT  U 
2
 N   U  N   U 
1  
 N  

 2 N  U U
 S  ln   tanh 1

  N  U  N   U   N

N

1 1 x  U 1 N  U
1
tanh x  ln    tanh 1  ln
2 1 x kT N 2 N U

S  2 N  U N  U
Also  ln   ln
Nk 
  N   U  N   U   2N  N  U

 1 N  U
  U  ln
S 2 N N  U kT 2 N U
 ln   ln
Nk 
  N   U  N   U   2N  N  U

1 U  1 U 
 ln  2 N    1   ln  N   U   1   ln  N   U 
2  N  2  N 

N  U  N  U  N  U  N  U 
 ln   ln  
2 N  2 N  2 N  2N  

Mathematica

U   N  tanh
kT
Heat Flow
  B H

Flow of U (as Q) : High to low.

T: 0      0+ :   
small to large
Mathematica
Experimental Realization
Let t1 = relaxation time of spin-spin interaction.
t2 = relaxation time of spin-lattice interaction.

Consider the case t1 << t2 , e.g., LiF with t1 = 105 s, t2 = 5 min.

System is 1st saturated by a strong H ( US =  HM < 0 ). H is then reversed.


Lattice sub-system has unbounded E spectrum so its T > 0 always.
For t1 < t < t2 , spin subsystem in equilibrium; M unchanged  US = HM > 0  TS < 0.
For t2 < t , spin & lattice are in equilibrium  T > 0 & U < 0 for both.

T  300K

T  350K
NMR

T  (   + ) K
T < 0 requires E bounded above:
Usually, K makes E unbounded  T < 0 unusual

T > 0 requires E bounded below :


Uncertainty principle makes E bounded below  T > 0 normally
T >> max
kT  max   n 1 n
N N
    
Z  QN     Q1N    e   n 
1 2 2

 n 


n  1   n 
2
 n  

g ___

Let g = # of possible orientations (w.r.t. H ) of each spin  n n



n
 
 g  

n 1

N
  1 2 ___2  
 Z   g 1         
  2  

  1 2 ___2   1 1 
ln Z  N ln g  ln 1         ln 1  x     x  x 2  x 3  
  2   2 3 
  1 2 ___2  1  1 2 ___2 
2

 N ln g                  
  2  2 2  
 1 2  ___2 2  
 N ln g            
 2   
 1 2  ___2 2   1 2 2
___________
ln Z  N ln g            N ln g            0
 2    2 
___________
1 N 1
A  N ,     ln Z   ln g  N   N     
2

  2

 A   2 A 
 N 1 2
___________

 S     k    k  2  2 ln g  N     
  T N    N   2 

 1 2  ___2 2 
S  N k ln g        max S  S  0
 N k ln g
 2  
___________

U  A  T S  N   N      U is larger for smaller 


2

 Energy flows from small  to large 


 negative T is hotter than T = +

 U   2  U 
___________

C N,               0
2 2
  k  N k
  T N    N

You might also like