KATEKISM

KOD

SAKRAMENTI

@ 0710770310 Ed 1
1
NYASAYE
1.Ng’a manochweyi manoketi e piny?
Nyasaye emanochweya, emoketa e piny.

2.Nyasaye ang’o?
Nyasaye en chuny makare, en jachwech polo gi piny, en ruodh gikmoko duto.

3.Nyasaye ni kanye?
Nyasaye eniye piny, eniye polo, en kuonde duto.

4.Nyasaye ong’eyo gikmoko duto, kendo onenogi?

Ee, Nyasaye ong‟eyo gikmoko duto kendo onenogi; parwa duto bende Nyasaye ong‟eyo.

5.Ka Nyasaye nitiye kuonde duto, ang’o mamonowa neno Nyasaye?

Gi mamonowa neno Nyasaye, nimar en Chuny nono. Oonge ringruok.

6.Nyasaye nokwongo bet karang ‘o?

Nyasaye oonge kar kwongone.

7.Nyasaye norum?
Oyo. Nyasaye ok norum.

CHWECH MALAIKA GI CHWECH PINY

8.Nyasaye nokwongo chweyo ang ‘o?
Nyasaye nokwongo chweyo Malaika

9.Malaika ang ‘o?

Malaika gin chuny nono, gionge ringruok.

10.Malaika duto gibeyo?

Nyasaye nocheyo Malaika duro ka gibeyo bang‟e Malaika moko nopiem gi Nyasaye,
emanomiyo Nyasaye owitogi e mach maoktho.

2
11.Malaika manopiem gi Nyasave. iluongogi nang ‘o?
Malaika manopiem gi Nyasaye, iluongogi ni jochiende.

12.Jochiende oherowa?
Jochiende ok oherowa, gimon kodwa ahinya; kendo ndalo duto gin butwa kagitemowa.

13.Malaika mane ok opiem gi Nyasaye. Iluongogi nang’o

Malaika mane ok opiem gi Nyasaye, iluongogi ni: Malaika mabeyo kata “Malaika”kende

14.Malaika mabeyo oherowa?

Ee, Malaika mabeyo oherowa ahinya, kendo ji duto nwang‟o Malaika achiel achiel,tichgi
rito ji kendo nyisogi tim mabeyo.

15.Nvasaye, Kosechweyo Malaika, nochweyo ang ‘o?

Nyasave, k‟osechweyo Malaika, nochweyo gikmoko duto mwaneno, bang‟e, nochweyo
ji.

16.Nasaye nokwongo chweyo ji adi?

Nyasaye nokwongo chweyo ji ariyo: Adam gi Eva.

17.Ji duto gia kuom ng‘a?

Ji duto gia kuom Adam gi Eva

18.Nyasaye nochweyowa duto nang’o?

Nyasaye nochweyoWa duto, nimondo wang „eye, wahere, watine epinyka, kendo
nimondo wapwoe i polo higini gi higini.

19.Polo ango?
Polo en karbet mar ji mabeyo ku ma ginenee Nyasaye, ka ma giheree ahinya, ku ma
gimoriye kode higini duto.

3
20.Kwadwaro dhi e polo nyaka watirn ang’o?
Kwadwaro dhi e polo. nyak wamak Buche Nyasaye

BUCHE NYASAYE.
21.Wach Buche Nyasaye.
i. Ilam Nyasaye achiel kende ihere ahinya
ii. Kik ikuong‟ri kayiem gi nying Nyasaye
iii. Los chieng‟Nyasaye
iv. Luor wuoru gi meru
v. Kiki ineki
vi. Kik iwuow
vii. Kik ikwal
viii. Kik ihang wadu; kik iriambne
ix. Kik igomb chi ng‟ato
x. Kik igomb gir ng‟ato

22.Buche Nyasaye kende giromowa mako?

Oyo, ok giromowa to onego wamak buche ji monwanng‟o duong‟kuomNyasaye bende.
Ka ruodhwa, ka wuonewa, ka jowetewa kajodongwa.

23.Bura mokwongo oyalonwa ango?

Bura mokwongo “ilam Nyasaye achiel kende ihere ahinya,” oyalonwa miyo Nyasaye
duong‟ mar Jachwech, tiyone maber, kendo here moloyo gikmoko duto.

24.Wamiyo Nvasaye duong’ne mar Jachwech nadi?

Wamiyo Nyasaye duong‟ne mar jachwech kwayiee. kwageno kuome, kwakwaye
kajachwechwa, ka Ruodhwa, kajaduong‟wa adieri.

25.Watiyo ni Nyasaye nadi?

Watiyo ni Nyasaye. kwamako buchene maber

26.Wahero Nyasaye nadi, noloyo gikinoko duto?

Wahero Nyasaye moloyo gikmoko duto, kwahero gikmoko duto ma Nyasaye ohero
kwajok kod gikmoko duto ma Nyasaye ojokgo.

4
27.Bura mokwongo okwerowa ang’o?
Bura mokwongo okwerowa lamo gikmoko duto ma ok Nyasaye, dhii ajuoke, lamo
chieng‟ gi iro ji.

28.Bura mokwongo okwerowa ang’o kendo?

Bura mokwongo okwerowa ketho gi Nyasaye kendo okwerowa hango Nyasaye kuom tim
moko ma ok onyal timo.

29.Bura mar ariyo okwerowa ang‘o?

Bura mar ariyo: “Kik ikuong‟ri gi nying Nyasaye,” Okwerowa kuong‟ruok mar ayiem gi
Nying Nyasaye, yanyo nyinge, kendo okwerowa gombo nwanng‟o marach kata gombo ni
ng‟ato nwang‟o marach.

30.Bura maradek oyalonwa ang’o?

Bura maradek: “Los chieng‟Nyasaye,” oyalonwa kwayo Nyasaye kendo weyo tich matek
gi chieng‟ Dominika.

31.Waweyo tich matek e chieng’Dominika nang’o?

Waweyo tich matek e chieng‟Dominika, nimar en ndalo mar lemo, mar nwang‟o
sakrament, kendo mar loso chunywa maber.

32.Bura mar ang’wen oyalonwa ang’o?

Bura mar ang‟wen. “Luor wuoru gi meru.‟ oyalonwa luoro wuonewa, gi minewa gi
jodongwa gi Luor mowinjogi, kendo oyalonwa herogi, winjo wachgi, konyogi ka
gichandore, to kony moloyo wakonygi ka giseti.

33.Bura marang’wen oyalo ni jonywol ang’o?

Bura marang‟wen oyalo ni jonywol pidho nyithindgi, puonjogi, sandogi ka giketho,
kendo okwerogi timo maricho nyimgi.

34.Bura mar abich okwerowa ang’o?

Bura marabich; “Kik ineki,” okwerowa nego ji kayiem, okwerowa ketho ringer ji kata
chuny ji kayiem.

5
35.Bura mar auchiel okwerowa ong ‘o?
Bura mar auchiel: “Kik iwuow,” okwerowa timo tim duto mochidore, kendo okwerowa
timo tim duto manyalo miyo waketh burano.

36.Gik mamiyo waketho Bura mar auchiel gin mage?

Gik mamiyo waketho Bura marauchiel gin emagi: miel, mer, nyasore, tugo maricho, bayo
abaya.

37.Bura mar abiriyo okwerowa ang‘o?

Bura marabiniyo; “Kik ikwal,” okwerowa kwalo kata yako kata ketho gi ng‟ato.

38.Bura mar abiriyo oyalonwa ang’o?

Bura mar abiriyo ayalonwa dwoko gik mwakwalo kuom wuon, kendo oyalonwa chulo
gopwa.

39.Bura mar aboro okwerowa ang’o?

Bura mar aboro: “Kik ihang wadu; kik irambne,” okwerowa wacho miriambo, hango
ng‟ato, owo ni ng‟ato wach kayiem, kendo jigo ng‟ato kayiem.

40.Bura mar ongachiel okwerowa ong‘o?

Bura mar ongachiel: “Kik igomb chi ng‟ato,” okwerowa paro kata gombo tim duto
mochidore

41.Bura mar apar okwerowa ong‘o?

Bura marapar: “Kiki igomb gir ng‟ato,” okwerowa gombo kwalo kata gombo ketho gir
ng‟ato.

KETHO
42.Ng ‘ato moketho buch Nyasaye, Kong ‘eyo, otimo ang’o?
Ng‟ato m‟oketho buch Nyasaye, k‟ong‟eyo, otimo marach.

43.Maricho duto romre?

Oyo, mancho duto ok romre, moko dongo, moko tindo.

6
44.Maricho madongo iluongogi nang‘o?
Maricho madongo iluongogi ni maricho mag tho.

45.Maricho madongo iluongogi ni maricho mag tho nang’o?

Maricho madongo iluongogi ni maricho mag tho nimar ginego chunywa, ka girwenyonwa
nema malero chuny.

46.Watimo marach mar tho nadi?

Watimo marach mar tho, kwaketho gimoro maduong‟ kwang‟eyo ka duong‟ kendo
kwayie chuth e chunvwa marach m‟watimono.

47.Marach mar tho otimowa ang’o?

Marach mar tho otimowa wasik Nyasaye gi misumb jachien.

48.Marach matindo iluongogi n’ang’o?

Maricho matindo iluongi ni maricho mag ng‟wono

49.Nyiseche gin adi?

Nyasaye en achiel kende.

50.Kuom Nvasaye achiel Keche gin adi?

Kuom Nyasaye achiel, Keche gin adek: Wuon gi Wuowi gi Chuny Matakatifu.

51.Wuon en Nyasaye?
Ee, Wuon en Nyasaye.

52. Wuowi en Nvasave?

Ee, Wuowi en Nyasaye.

53.Chuny Matakatifu en Nyasaye

Ee, Chuny Matakatifu en Nyasaye.

54.Marach matin iluongo ni marach mar ng‘wono marang’o?

Marach matin iluongi ni marach mar ng‟wono, nikech ng‟wono Nyasaye em‟ogolonwa
marachno piyo.

7
55.Marach mar ng’wono otimo ang’o e chunywa?
Marach mar ng‟wono osweko hera Nyasaye e chunywa, kendo osweko teko mar mako
buch Nyasaye maber.

56.Nyasaye sando ji motho gi marach mar tho kanye?

Nyasaye sando ji motho gi marach mar tho e mach maoktho.

57.Mach maoktho ang’o?

Mach maoktho en karbet chandruok duto, kumisande jo maricho higini duto kanyakachiel
gi jochiende.

58.Nyasaye sando ji motho gi marach mar ng‘wono kanye?

Nyasaye sandoji motho gi marach mar ng‟wono e purgatory.

59.Purgatori ang’o?
Purgatori en kar bet: chunyji kumisandogie nyaka chopi ka gitieko chulo gop marichogi.

60.Ji manokwongo ketho ne gin ng’a gini?

Ji manokwongo ketho ne gin Adam gi Eva, chieng mane gichamo olemo, mane Nyasaye
okwerogi.

61.Nyasaye osandowa duto, nikech marach Adam

Ee, Nyasaye osandowa duto nikech marach Adam. Waduto inywolowa gi marach Adam,
waduto to mana Bikira Maria Mtakatifu kende emane ok onywol gi marach Adam.

62.Marach Adam nokethonwa nadi?

Marach Adam nokethonwa hera Nyasaye gi ngima ma ni e polo; kendo okelonwa
chandruok duto mar chunywa kendo mar ringrewa.

63.Marachno iluongo nang’o?

Marachno iluongo ni: Marach mar Kodhi.

8
JAWARWA
64.Nyasave notimo ng’wono gi ji?
Ee, Nyasaye notimo ng‟wono gi ji: nochikogi kelo Jawar.

65.Jawar en ng ‘a?
Jawar en Wuod Nyasaye.

66.Nyasaye ni gi Wuowi?
Ee, Nyasaye ni gi Wuowi, en Nyasaye marom gi Wuon mare.

67.To Nyiseche gin adek, koso?

Ooyo. Keche kende gin adek, to Kechego en Nyasaye achiel, en Didek Matakatifu.

68.Kuom Keche adekgo, ere ng ‘a manowarowa?

Nyasaye Wuowi, ker Mar ariyo mar Didek Matakatifu emanowarowa, ka nodoko dhano.

69.Wuod Nyasaye manodoko dhano nyinge ng ‘a?

Wuod Nyasaye manodoko dhano nyingine: Jesus Kristus.

70.Timruok dhano, ngeche ang’o?

Timruok dhano, ngeche niya: Nyasaye Wuowi nonwang‟o ringruok. “Wach” en wuod
Nyasaye “nodoko dhano”

71.Nyasaye Wuowi nodoko dhano nang ‘o?

Nyasaye Wuowi nodoko dhano, nimondo owarwa kuom maricho gi mach maoktho,
kendo nimondo onyiswa yor polo.

NEMA
72.Nema ang’o?.
Nema en mich mar chunywa ma Nyasaye miyowa amiya mondo wadonj e polo.

73.Nema ipogo adi?

Nema ipogo ariyo: nema malero chuny gi nema mar timo.

9
74.Nema malero chuny ang’o?
Nema malero chuny en nema ma Nyasaye miyowa matimowa nyithinde mohero kendo
mowinjore donjo e polo.

75.Nema mar timo ang’o?

Nema mar timo en nema ma Nyasaye miyowa makelonwa teko mar timo tim mabeyo
kendo mar weyo tim maricho.

76.Nema malero chuny wanwang’o kanye?

Nema malero chuny wanwang‟o kuom Sacrament mar Ukarestia.

77.Nema mar timo wanwang’o kanye?

Nema mar timo wanwang‟o kuom lemowa kendo kuom timwa mabeyo.

78.Nyasaye otuonowa nema?

Ooyo. Nyasaye ok otwonowa nema, kwakwaye.

LEMO
79.Lemo ang’o?
Lemo en tero chunywa kuom Nyasaye, kwamiye duong‟ne, kwagoyone erokamano kendo
kwakwaye gik mabeyo mag chunywa kendo gi mag ringerwa mwadwaro.

80.Ere lemo moloyo temo duto gi duong’?

Lemo moloyo lemo duto gi duong‟en lemo mar “Wuonwa”.

81.Marang’o lemo mar “Wuonwa “oloyo lemo duto gi duong’?

Momiyo lemo mar Wuonwa” o1oyo lemo duto gi duong‟nimar Ruodhwa Jesus Kristus
emanopuonjo lemono owuon.

82.Ter lemo mar “Wuonwa’

Wuonwa ma i polo - Nyingi oluor Pinyi obi, kaka idwaro otimre e piny kaka i polo –
Imiwa tinde chimbwa mapilipile -iwenwa marichowa kaka waweyo niji matimonwa
marach kik iterwa kar tern -to iwarwa ka marach Amen.

10
83.Di ber kwayo Bikira Maria Mtakatifu gi Jotakatifu koso?
Ee, ber ahinya kwayo Bikira Maria Mtakatifu gi Jotakatifu, nimar ginyalo nwang‟onwa
gikmoko mwadwaro kuom Nyasaye.

84.Ter lemo mar Bikira Maria Mtakatifu.

Misawa Maria -ipong‟gi nema - Ruoth obet kodi -Ijahawi kuom mon -gi Jesus Nyathi mar
iyi jahawi - Maria Matakatifu –Min Nyasaye -lkwanwae wajoketho -kawuono gi kar
thowa. Amen.

SAKRAMENT

85. Sakrament ang’o?

Sakrament en ranyisi mone, mar nema maok ne, mane Ruodbwa Jesus Kristus oketo,
mamiyowa nema e chunywa.

86. Sakrament miyoji duto nema?

Ee. sakrament miyoji duto nema, manwang „o sakrament ka chunygi oikore.

87. Sakrament onwangó teko mar miyo ji nema kanye?

Sakrament onwangó teko mar miyo ji nema kuom sand Ruodhwa gi thone.

88.Onego waher ahinya nwang ‘o sakrament?

Ee, onego waher ahinya nwang „o sacrament nimar gikelonwa nema e chunywa.

89.Be nitie sakrament maketo mbala e chuny dhano?

Ee, sakrament mar baptisim kendo mar konfirmasio kendo mar ordini ema keto mbala e
chuny dhano.

90.Mbalano ma sakrament oketo e chuny dhano en mbala manade?

Mbalano ma sakrament oketo e chuny dhano en kido mosiko, maokrum e chuny dhano;
emomiyo sakramentgo wanwang‟o mana dichiel kende.

11
91.Sakrament duto gin adi?
Sakrament duto gin abiriyo; Baptisim, Konfirmasio, Ukaristia, Pentensia, Unksio
Machien, Ordin gi Matrimonio.

92.Sakramenl duto ipogo tieng’adi?

Sakrament duto ipogo tieng‟ariyo; nitiye sakrament mag jomotho; gin Baptisim gi
Pentensia. Nitie sakrament mag jomangima, gin Konfirmasio,Ukaristia, Unksio machien,
Ordini gi Matrimonio.

93.Sakrament mag jomotho ngeche ang ‘o?

Sakrament mag jomotho ngeche niya; ng‟at ma chunye otho gi marach moro nyalo
nwang‟o sakramentgo.

94.Baptisim iluongo ni sakrament mar jomotho nang’o?

Baptisim iluongo ni sakrament mar jomotho nimar ohango miyowa nema malero chuny,
mane podi waongego.

95.Pentensia iluongo ni sakrament mar jomotho nang’o?

Pentensia iluongo ni sakrament mar jomotho nimar oduokonwa nema malero chuny,
koserwenyonwa kuom maricho madongo.

96.Sakrament mag jomangima ngechgi ang o?

Sakrament mag jomangima ngechgi niya; ji ma chunygi ngima gi nema nyalo nwang‟o
sakramentgi.

97.Sakrilego ang’o?
Sakrilego, en chayo ng‟at moro, kata gimoro, kata kamoro, moyang ni Nyasaye.

98.Baptism ang ‘o?

Baptism en sakrament magolo marach mar kodhi gi maricho duto mane watimo, ka podi
kawanwang‟o Baptism, kendo otimowa nyithind nyasaye gi nyithind Eklisia.

99.Ng’ato monwang’o Baptism odoko nyathi nyasaye nadi?

Ng‟ato monwang‟o baptism odoko nyathi Nyasaye kinywole nyadiriyo konwang‟o nema
malero chuny.

12
100.Ng’ato monwang ‘o Baptisim odoko nyathi Eklesia nadi?
Ng‟ato monwango baptisim odoko nyathi Ekiisia koriwe goganda mar jokristus miluong
ni Ekilisia, konyalo nwang‟o gik mabeyo mag chunye mane Kristu oweyo ni Eklisia.

101.Miyo ji Baptisim tich ng’a?

Miyo ji baptisim tich padri; to ji duto nyalo miyo ng‟ato baptisim, ma tho ohingo ka padri
onge.

102.Ngato konwang’o Baptisim ochikore ang’o kodi Nyasaye?

Ng‟ato konwang‟o baptisim ochikore kodi Nyasaye kwero jachien gi tichne duto gi
chikne duto.

103.Ng‘a mapodi ok onwang‘o Baptisim onyalo dhi polo?

Ooyo, ng‟a ma podi ok onwang‟o baptisim ok onyal dhi e polo.

104.Ng’a ma podi onwang ‘o Baptisim ma tho ohingo ma onge nga mamiye Baptisim
mondo otim ang‘o?
Ngato mapodi konwang‟o baptisim ma the ohingo maonge ng‟a mamiye baptisim, mondo
ogomb ahinya nwang‟o baptisim, okwer marichone mani e chunye, oher Nyasaye.

105.Nyathi matin gi ng’at maduong’giromore nwang’o Baptisim?

Ooyo, nyathi matin gi ng‟at maduong‟ok giromore nwang‟o Baptisim. Nyathi matin
onwang o baptism anwang‟a nimar podi okiya gi motimo to ngat maduong‟onwang‟o
baptism koselosore.

106.Ng’a maduong’ kodwaro tho ilose nadi?

Ng‟a maduong‟ kodwaro tho alose kamae: Ahulne niya Nyasaye en achiel, osando
jomaricho, okwoyo jomabeyo. Ahulne niya: kuom Nyasaye achiel nitiye keche adek;
Nyasaye Wuon, gi Nyasaye Wuowi, gi Nyasaye chuny Matakatifu. Ahulne niya Wuod
Nyasaye en Jesus Kristus, nodoko dhano, nothonwa ni mondo owarwa. Kanwang‟o koyie
wechego, kojok gi marichone, koyieni kosekwo, nopuonjre wach dini, eka amiye
baptisim.

13
107.Kang’ato onwang’o baptisim, ichake nying Jatakatifu moro nang’o?
Ka ng‟ato onwang‟o baptisim, ichake nying Jatakatifu moro nimondo jatakatifuno odoki
jaritne, kendo mond jakristusno oluw bang‟e otim kaka jatakatifuno notimo e piny chon.

108.Ng‘ama onywolo nyathi moro e baptisim onwang’o tich ang’o?

Ng‟at monywolo nyathi moro e baptisim onwang‟o tich mar ng‟iyo nyathineno kendo tich
konye mako wach dini.

KONFIRMASIO

109.Konfirmasio ang’o?
Konfirmasio en sakrament mamiyowa Chuny Matakatifu gi gige mabeyo duto, kendo
otimowa jokristus matek gi makare gi joaskach Jesus Kristus.

110.Miyo ji konfirmasio tich ng’a?

Miyo ji konfirmasio tich jabishop.

111.Be japadri nigi nyalo mar miyo ng’ato Konfirmasio?

Ee, konfirmasio en sacráment maduong‟ ahinya momiyo papa osegolo bura mochiwogo
ni jopadri nyalo mar miyo ng‟ato konfirmasio kohewore, ka ng‟atno pok nonwang‟o
sacrament mar konfirmasio.

112. Jabiskop miyo ji konfirmasio nade?

Jabiskop miyo ji konfirmasio kokwayo chuny matakatifu mondo olor ni ji mabiro
nwang‟o konfirmasio, koketo lwete e wigi, kotimonigi ranyisi mar musalaba kojiwogi gi
krisma mar kwo e patwang‟gi kowacho weche mag konfirmasio.

113.Jabiskop komiyo jokristus konfirmasio. owacho ang‘o kendo otimone ang ‘o?
Jabiskop komiyo jakristus konfirmasio, owach niya; aketo kuomi ranyisi mar musalaba,
ajiwi gi krisma mar kwo, enying Wuon gi Wuowi, gi Chuny Matakatifu kendo opado
lemb jakristus gi lwete mos.

14
114.Jakristus madwaro nwang’o konfirmasio, mondo chunye obedi nade?
Jakrisus madwaro nwang‟o konfirmasio, kik obedi gi marach mar tho echunye kendo
mondo ogomb ahinya nwang‟o sacramentno.

115. Ng’ama onwang ‘o konfirmasio ko bet gi marach mar tho, onwango sacrament
chuth?
Ooyo, ng‟a monwang‟o konfirmasio kobet gi marach mar tho echunye, ok onwang‟o
nemane kendo otimo sakrilego.

UKARISTIA

116.Ukaristia ang’o?
Ukaristia en sacrament mantiye adieri Ruodhwa gi ringer gi rembe gi chunye gi nyasache;
epiny kit makati kendo epiny kit difai.

117.Kuom sakrament duto ere sacrament moloyogi gi duong’?

Kuorn sacrament duto Ukaristia emologi duto gi duong‟.

118.Ang‘o momiyo sacrament mar ukaristia oloyo sacrament duto gi duong?

Gimomiyo sacrament mar ukaristia oloyo sacrament duto gi duong‟ nimar e sacramentno
wanwang‟oe Ruodhwa owuon.

119.Ruodhwa notimo sakrament mar ukarestia chieng mane?

Ruodhwa notimo sakrament mar ukaristia tich ang‟wen matakatifu, nonindo achiel notho.

120.Ang’o manomiyo Ruodhwa otimo sacrament mar ukaristia?

Gimomiyo Ruodhwa otimo sakrament mar ukaristia nimar nodwaro bet kodwa nyaka
chopi giko piny, kodwaro golo liswache pilepile, kendo kodwaro doko chiemb chunywa.

121.Ruodhwa notimo sakrament mar ukaristia nade?

Ruodhwa notimo sakrament mar ukaristia tich angwen matakatifu, kanosechamo
nyarombo mar paska kod jootene, eka nokawo makati noloko ringre kowacho niya: Ma e
ringra. Noa nokao difai,noloko rembe kowacho niya: ma e remba.

15
122.Be Ruodhwa nitiye duto epiny kit makati kendo nitiye duto epiny kit difai?
Ee ruodhwa nitiye duto epiny kit makati kendo epiny kit difai. Emomiyo jakristus
konwang‟o Hostia Matakatifu to onwang‟o Ruodhwa owuon.

123.Nwango Ukaristia iluongo nang’o?

Nwang‟o ukaristia iluongi ni nwang‟o komnio matakatifu kata sudo bende.

124.Kidwaro sudo maber nyaka itim ang’o?

Kadwaro sudo maber nyaka abed gi nema malero chuny, keado nyaka atwe nyaka a
odiwuor tir.

125. Ng‘ato mosudo gi marach mar tho e chunye oketho ahinya?

Ee, ng‟ato mosudo gi marach mar tho e chunye, otimo marach m‟iluongo ni sakrilego
moloyo maricho duto gi rach.

126.Ukaristia en skrament kende koso?

Ooyo, ukarastia ok en sakrament kende en liswa bende.

127.Liswa ang’o?
Liswa en gima jadolo golo ni Nyasaye moyie ni Nyasaye en Wuon gik moko duto.

128.Jokrisnss bende nyalo bet gi liswa?

Ee, jokristus bende bet gi liswa ma padri ogolo miluongo ni Missa Matakatifu.

129.Joote gi jopadri neginwang’o teko mar gola ni Nyasave liswano?

Ee, joote gi jopadri nenginwang‟o teko mar golo ne Nyasaye liswa manyienno.

130. Joote gi jopadri negi nwang‘o teko mar golo ne Nyasaye liswa mar Missa Mtakatifu
chieng’ mane?
Joote gi jopadri negi nwang‟o teko mar golo liswa mar Missa Mtakatifu tich ang‟wen
matakatifu kane Ruodhwa owacho ni jootene niya: Timuru kamano mondo uparago.

16
131.Missa Mtakatifu ang’o?
Missa Matakatifu en liswa ma ringre Ruodhwa gi rembe mantiye e wi altar piny kit
makati gi piny kit difai. Padri emagolo ni Nyasaye nikech jomangima gi jomotho.

132.Makati gi difai gilokore ringre Ruodhwa gi rembe karang ‘o?

Makati gi difai gilokore ringre Ruodhwa gi rembe ka padri wacho weche mag
konsekrasio edier Missa Matakatifu tir.

133. Weche mag konsekrasio gin emage?

Weche mag konsekrasio gin emagi: Ma e ringra kendo ma e remba.

134. Liswa mar Missa Matakatifu gi liswa mar musalaba en achiel koso?
Ee, liswa mar Missa Mtakatifu gi liswa mar musalaba en achiel nimar ng‟a mogolore
kendo ng‟a mogolo en achiel, en Jesus Kristus mogolore ni Wuon Mare e wi altar, ka
padri somo Missa Mtakatifu.

135. Liswa mar Missa Mtakatifu igolo marang’o?

Liswa mar missa mtakatifu igolo mar lamo Nyasaye, mar goyene erokamano, mar
nwang‟o golo mar maricho, kendo mar kwayo gik moko duto e nying Jesus Kristus.

136. Jesus Kristus nitiye adieri e eklesia?

Ee, Jesus Knistus nitiye adier e ekiesia, odak e tabernakel piny kit makati; emomiyo
onego wadhi limo Eklesia tielo rnang‟eny.

PENTENSIA

137.Pentensia ang’o?
Pentensia en sacrament magolo maricho duto ma jakristus otimo.

138. Golo maricho tich ng’a?

Golo maricho tich Nyasaye.

17
139. Joote Ruodhwa gi jopadri ne ginwang’o teko mar golo maricho chieng’mane?
Joote Ruodhwa gi jopadri ne ginwang‟o teko mar golo maricho chieng‟mane Ruodhwa
okudho muche kuom joote, kanowacho nigi niya: nwang‟uru Chuny Matakatifu, maricho
mag ji ma nugolnigi, nogolnigi to maricho mag ji ma ok nugolnigi ok nogolnigi.

140. Padri ogolo maricho nadi?

Padri ogolo mancho kowacho weche mag absolusio.

141.Weche mag absolusio gin mage?

Weche mag absolusio gin e magi: an agolo ni marichoni e nying Wuon gi Wuowi gi
Chuny Matakatifu. Amen.

142. Jakristus madwaro kwero mondo otim ang’o?

Jakristus madwaro kwero mondo oti tich ang‟wen, mondo odwar marichone, okwergi e
chunye, ohulgi ni padri, ochulgi maber kaka wang‟ nolosne.

143. Kadwaro ng’eyo maber marichona mondo atim ang’o?

Kadwaro ng‟eyo maber mariichona, mondo apar buche Nyasaye gi buche Ekiesia, achiel
achiel, apar kaka naketho gi, adwar kar romb marichona, kendo ane kaka natiyo tichna
mochika.

144. Ijok gi maricho ni ngeche ang ‘o?

Ajok gi marichona ngeche ni maricho manatimo litna, emomiyo agombo weyogi chuth.

145. Kigombo weyo mariichoni chuth onego itim ang’o?

Kagombo weyo marichona chuth, onego akwa Nyasaye ekar tem, kendo onego apar ji
duto kendo gi gik moko duto madwaro tera e maricho.

146. Jaknistus maok ojok gi marichone Nyasaye ogolone?

Ooyo, jakristus maok ojok gi marichoue Nyasaye ok ogolone.

147. Wanyalo jok gi marichowa nadi?

Wanyalo jok gi marichowa kwakwayo Nyasaye mondo omiwa nema mar jok gi
marichowa kendo kwaparo gik makelonwa tem.

18
148. Paro makelonwa jok gi marichowa nikech Nyasaye en paro manadi?
Paro makelonwa jok gi marichowa nikech Nyasaye en ma: marichowa wayanyogo
Nyasaye, ng‟a maber ahinya moherowa ahinya.

149. Paro makelanwa jok gi marichowa nikech Ruodhwa en paro manadi?

Paro makelonwa jok gin marichowa nikech Ruodhwa en ma: Ruodlhwa notho nikwop
marichowa, momiyo ng‟ato kotimo marach mar tho, oguro Ruodhwa nyadiriyo, kochaye.

150.Kwero makare ang’o?

Kwero makare ngeche niya; Ijok gi marichoni nimar iyanyogo Nyasaye, Ng‟a maber
ahinya.

151. Kwero moromo nono tang ‘o?

Kwero moromo nono ngeche ni ijok gi marichoni nimar iluoro sand ma Nyasaye sandogo
jomaricho, kiriwo gi hera mar Nyasaye.

152. Kwero makare omiyowa ang’o?

Kwero makare ogolonwa marichowa kapodi kwanwango Pentensia: To buch hulo
marichowa madongo omakowa kwadhi nwang‟o sakrament mar Pentensia.

153. Hulo mancho ngeche ang‘o?

Hulo maricho ngeche niya; hulo marichoni ni padre mane jabishop oketo e tichno.

154.Be ng‘ato mopando marach mar tho kokwero otimo marach ahinya?
Ee, ng‟ato mopando marach mar tho, kokwero otimo marach ahinya kendo marachno ok
ogolne kata achiel.

155.Ng‘a mopando marach mar tho kamano onego otim ang’o?

Ng‟a mopando marach mar tho kamano, nyaka owe sudo, to mondo ohul ni padre
marachneno kodhi kwero, onyisi padri kaka nopando marach maduong‟.

156. Chulo ang‘o?

Chulo en tim moro kata lemo moro ma padri onyisa machulogo marichona.

19
157. Chulo ma padri omiyowa oromo gi gop marichowa duto koso?
Ooyo, chulo ma padri omiyowa ok rom gi gop marichwowa duto, wanyalo medo lemo
moko mwachulogo marichowa kendo watem nwang‟o Induljensia.

158. Induljensia ang ‘o

Induijensia en gir Ekiesia magolo gop marichwa, ka marichowa giwegi osegolnwa.

159. Teko mar miyowa induijensia Ekiesia onwang’o kanye?

Teko mar miyowa induijensia Eklesia onwang‟o kuom wach Ruodhwa, mano wacho
niya: gik moko duto ma unugony e piny, nogony e polo bende.

160. Jakristus madwaro nwang’o induijensia mondo otim ang’o?

Jakristus madwaro nwang‟o induijensia mondo oket chunye kuom nwang‟o induljensia,
oter lemo duto kata otim tim duto monyalo nwang‟ogo induijensia modwaro, kendo
mondo obedi gi nema malero chuny.

161.Ng’a mabetgi marach mar tho e chunye, onyalo nwang’o induljensia?

Ooyo, ng‟ama bet gi marach mar tho e chunye, ok onyal nwang‟o Induljensia.

162. Induljensia ipogo adi?

Induijensia ipogo ariyo: Nitiye Induljensia magolo marichowa duto; nitiye Induljensia
magolo gop marichowa matin.

163. Be nitiye induijensia moko mwanyalo konyago chuny machandore e purgatori?

Ee, nitiye induljensia moko mwanyalo konyogo chuny machandore e pugratori, to papa
emohulogi.

UNKSIO MACHIEN

164. Unksio machienen ang’o?

Unksio machien en wiro jomatuwo gi mo matakatifu moriw gi lemo.

20
165. Ng a mowinjore nwang’o unksio machien?
Ng‟a mowinj ore nwang‟o unksio machien en ng‟at matuo matek ema nwang‟o Unksio
machien.

166.Unksio machien omiyowa ang’o?

Unksio machien omiyowa teko mar tuo maber, kendo ogolo marichowa kendo okwoyowa
ka Nyasaye neno ka ngima bernwa.

167. Kitabu matakatifu owacho ang’o kuom unksio machien?

Kitabu matakatifu owacho kuom unksio machien niya: kanitiye ng‟ato kuomu matuwo,
mondo oluong jodoug Eklisia, mondo gikwane, mondo giwire gi mo matakatifu e nying
Ruoth, lemo mar yie nokwo ng‟a matuwo; Ruoth nochiere; kendo ka en gi maricho
nogolnegi.

168. Jokristus mondo giom padri karang’o?

Jokristus mondo giom padri ka gineno ng‟a matuwo kodwaro tho; giwe budho ahinya.

ORDINI
169. Ordini ang’o?
Ordini en sakrament matimo jobishop gi jopadri gi ji moko matiyo ni Eklesia.

170. Ng ‘a mamiyo ji sakrament mar ordini?

Jabiskop kende emanyalo miyo ji sakrament mar ordini.

171. Be ji duto nyalo nwang‘o sakrament mar ordini?

Ooyo, ji duto oknyal nwang‟ o sakrament mar ordini to mana ji ma Nyasaye oyiero
kende.

172. Jokristus mondo gibedi kod jopadri nade?

Jokristus mondo gimi jopadri duong‟gi mondo giluorgi kendo gihergi, mondo giwinj
wachji.

21
MATRIMONIO

173.Matrimonio ango?
Matrimonio en sakrament malero chik kendruok mar jokristus kendo omiyogi nema ma
gidwaro ka ginwang‟o sakramentno ka chunygi oikore.

174. Ji monwang’o sakramentno ka chunygi oikore, kendruokno oloyo miyogi nema

gang’o?
Ji monwang‟o sakramentno ka chunygi oikore kendruokno oloyo miyogi nema mar
konyruok mar herruok, mar nano ni chik kendruok kendo mar pidho nyithindgi maber.

175.Ng‘ato monwang’ o Matrimonio gi marach mar tho e chunye, kata konwang‘o

matrimonio to ochayo jodong Ekiesia otimo sakrilego?
Ee, ng‟at monwang‟o Matrimonio gi marach mar tho e chunye, kata konwang‟o
matrimonio kochayo jodong Eklesia, otimo sakriLego: Ji monwang‟o Matrimonio
kamano, ok ginwang‟o hap Nyasaye kendo gimiyo Nyasaye kwiny kodgi.

176. Ng ‘at ma pod konwang ‘o Baptisim be owinjore nwang’o Matrimonio?

Ooyo, ng‟at mapodi konwang‟o baptisim ok owinjore nwang‟o matrimonio.

177. Jakristus motemo kendo ng‘a mosenwang’o baptism mar dini moro oketho?
Ee, jakristus motemo kendo ng‟a mosenwang‟o baptism mar dini moro, oketho nimar
Ekiesia okwero timo kamano.

178. Eklesia okwero jakristus kendo wadgi?

Ee, Ekiesia okwero jakristus kendo wadgi.

179. Be dhano nyalo ketho chik kendruok?

Ooyo, dhano ok nyal ketho chik kendruok nimar Kristus nowacho niya: Ero gima
Nyasaye oseriwo kik dhano pogi.

22
BUCHE EKLESIA

180. Onego wawinj jodong Eklesia?

Ee, onego wawinj jodong e ekiesia nimar Jesus nowacho ni jodong Ekiesia niya: Ng‟a
mowinjou ema owinja, ng‟a mochayou ema ochaya.

181. Buche Ekiesia gin adi?

Buche eklesia gin auchiel:
i) Los dominika duto gi sewini madongo mowachi, kiwinjo misa kendo kiweyo tich
matek.
ii) Twe ndalo mar tweyo kik icham ringo ndalo ma eklesia okwerowa.
iii) Nwang‟o sakrament mar pentensia. ka pok itieko higa.
iv) Nwang‟o sakrarnerit mar Ukaristia ndalo mar paska ka pok itieko higa.
v) Kony jopadrik kichiwonigi kuom gigi.
vi) Kik inyuom nyotu; kendo kik ited sap nyombo maduong‟ ndalo ma ekiesia okwerowa.

182. Bura mokuongo oyalonwa ong‘o?

Bura mokuongo oyalonwa loso chieng‟ domnika, kata sawo maduong‟, kwawinjo misa
kendo kaweyo tich matek.

183. Sewini madongo marom gi domnika gin adi?

Sewini madongo marom gi domnika gin ang‟wen; Noel, Assensio, Assumsio gi sap
jotakatifu duto.

184. Kang’ato otimo samwoyo, ka ok owinjo missa chieng’ domnika kata e sawo moro
maduong’ otimo marach mar tho?
Ee, ka ng‟ato otimo samwoyo ka ok owinjo missa chieng‟ domnika kata e sawo moro
maduong‟ otimo marach mar tho.

185. Jonyuol gi jodongo onego ging’i ni ninyindgi odhi winjo missa dominika gi sewini
madongo?
Ee, jonyuol gi jodongo mondo ging‟i ni nyithindgi odhi winjo missa dominika gi sewini
madongo.

23
186. Bura mar ariyo oyalonwa ong ‘o?
Bura mar ariyo oyalonwa tweyo ndalo mag tweyo, weyo ringo ndalo ma Ekiesia
okwerowa.

187. Ndalo mar tweyo en ang ‘o?

Ndalo mar tweyo en ndalo mwadenyee, kwayieng‟ dichiel kende.

188. Ndalo mag tweyo maduong’ gin ndalo mane?

Ndalo mag tweyo maduong‟ gin ndalo piero ang‟wen nyim Paska.

189. Ndalo mag tweyo gi mag kwero ring‘o gin mage?

Ndalo mag tweyo gi mag kwero ringo gin ich adek mar buru, tich abich duto, ndalo duto
mag tweyo maduong‟ gi vijili mar Noel.

190. Eklesia ogolonwa buch tweyo gi buch tweyo ring’o nang’o?

Eklesia ogolonwa buch tweyo gi buch kwero ring‟o ni mondo wa sand ringrewa, mondo
wachul marichowa.

191. Bura mar adek oyalonwa ang ‘o?

Bura mar adek oyalonwa nwang‟o sakrament mar pentensia, kapodi kwatieko dweye apar
gariyo maok wanwang„ogo.

192.Nyithindo oromo nwango pentensia karang ‘o?

Nyithindo oromo nwang‟o pentensia ka giseng‟eyo pogo mabeyo gi maricho.

193.Bura mar ang’wen oyalonwa ang’o?

Bura mar ang‟wen oyalonwa nwang‟o sacrament mar Ukaristia kar paska ka podi
kwatieko higa achiel.

194. Jakristus ohango nwang’o sakrament mar Ukaristia karang ‘o?

Jakristus ohango nwang‟o sakrament mar Ukaristia ka ong‟eyo wach Sakramentno.

195. Bura mar abich oyalonwa ang’o?

Bura mar abich oyalonwa konyo jopadri kwapogo kodgi giwa.

24
196. Wakonyo jopadri gi giwa nang‘o?
Wakonyo jopadri gi giwa nimar oweyo dalagi gi jowetegi duto kendo ochiwore ni
Nyasaye mondo oti ni ji e yor dini kende. Mano e momiyo ochuno joknistus mondo
gikonye gi gikgi, mondo padri odag maber kendo obed gi teko mat timo tichne maber.

197. Bura mar auchiel oyalonwa ang’o?

Bura mat auchiel oyalonwa niya; kik wanyuom nyotwa, kata kik watedi sap nyombo
maduong‟ ndalo ma Ekiesia okwerowa.

198. Ndalo ma Ekiesia okwerowa tedo sap nyombo maduong’ gin ndalo mage?
Ndalo ma Ekiesia okwerowa tedo sap nyombo maduong‟ gin ndalo mag Noel; kendo
ndalo manyaka a tich adek mar buru nyaka chopi paska.

25