Siswati HL P2 May-June 2024
Siswati HL P2 May-June 2024
INKHWEKHWETI/INHLABA 2024
EMAMAKI: 80
TICONDZISO KULABAHLOLWAKO
SIGABA A: TINKONDLO
SIGABA B: INOVELI/TEMDZABU
SIGABA C: UMDLALO
6. BUDZE BETIMPHENDVULO
LOKUCUKETFWE
Lelikhasi litakusita kutsi ukwati kukhetsa imibuto lofuna kuyiphendvula ngaphandle
kwekufundza lonkhe liphepha lemibuto.
SIGABA A: TINKONDLO
Tinkondlo letimisiwe: Phendvula nobe nguYIPHI imibuto LEMIBILI.
INOMBOLO YEMBUTO UMBUTO EMAMAKI LIKHASI
1. 'Make' Umbuto loyindzabambhalo 10 6
2. 'Ngiboshiwe' Imibuto lemifisha 10 7
3. 'Ngimi Lo' Imibuto lemifisha 10 8
4. 'Mbhubhisi' Imibuto lemifisha 10 9
NA
Inkondlo lengakafundvwa eklasini: UPHOCELELEKILE kuwuphendvula lombuto.
5. 'Selushiphile' Imibuto lemifisha 10 10
SIGABA B: INOVELI/TEMDZABU
INOVELI: Phendvula umbuto ube MUNYE kulamanoveli laphakanyisiwe.
6. Liphume Nebovu Umbuto loyindzabambhalo 25 12
7. Liphume Nebovu Imibuto lemifisha 25 12
8. Kubamba Letingelako Umbuto loyindzabambhalo 25 15
9. Kubamba Letingelako Imibuto lemifisha 25 15
10. Tibopho Telutsandvo Umbuto loyindzabambhalo 25 18
11. Tibopho Telutsandvo Imibuto lemifisha 25 18
NOBE
TEMDZABU: Phendvula umbuto ube MUNYE kulena yetemdzabu lephakanyisiwe.
12. Silulu SeMaswati Umbuto loyindzabambhalo 25 21
13. Silulu SeMaswati Imibuto lemifisha 25 22
SIGABA C: UMDLALO
Phendvula umbuto ube MUNYE kulemidlalo lephakanyisiwe.
14. Kutawuba Njalo Umbuto loyindzabambhalo 25 25
15. Kutawuba Njalo Imibuto lemifisha 25 25
LUHLA LWEKUTIKHUMBUTA
SIGABA A: TINKONDLO
MAKE – VE Fakude
Lenkondlo lengenhla iveta ngalokusobala kutsi live lime kahle ngamake. Bhala
indzabambhalo uvete tintfo letibalwe kulenkondlo letiveta kubaluleka kwamake.
NGIMI LO – FC Nkosi
1 Ubona mine lucobo,
2 Ungesabi kungibukisisa,
3 Ungakhophoti wente ngazutsi uyangihlonipha,
4 Ungatentisi uhlikihl' emehlo,
5 Vele ngimi yena lolomatiko,
6 Ngibuke angichophi angisilo lilanga
7 Vele ubona kahle hle.
8 Ingani wawutsi uyangibhidlita,
9 Kantsi uyangakha awuboni.
10 Wawungitjela latiswana emagama,
11 Usho nekusho angeke ngibe lutfo,
12 Ngangisilima lesibhunyako kuwe,
13 Kantsi awukabuti elangeni, uyangilola
14 Ngimi lo ubona kahle.
15 Wawungishaya, ungishayela kufa,
16 Kantsi uyangakha uyangipheka,
17 Njengeligolide liphekelwa buhle.
18 Lemivimbo lowanginameka yona,
19 Namuhla iphendvuke luju
20 Lengiludla lungapheli,
21 Ngebunandzi lobengenamkhawulo,
22 Impela ngimi lo,
23 Lamuhla ngingumuntfu ebantfwini,
24 Ngaletipikili lowawutibetsela
25 Ngenhloso yekungibhidlita.
26 Bacinisile nabatsi kujabula kuyantjintjana,
27 Ingani kusinwa kudedelwana,
28 Deda sesami sikhatsi,
29 Kutsiwa lisina muva liyabukwa,
30 Yivume nami ngayivuma,
31 Ngimi lo ubona kahle.
SELUSHIPHILE – NP Mabaso
1 Ngangikutsandza ngempela,
2 Kukuhle noma kukubi,
3 Ngikunakekela ngekutimisela.
4 Ungumbusi wenhlitiyo yami,
5 Ngitsi nangikucabanga,
6 Kuphel' ayitolo,
7 Wen' usiphephelo sami,
8 Ulibhubezi lelingivikelako,
9 Lamuhla akusenjalo,
10 SELUSHIPHILE.
11 Ematsemb' ami,
12 Ngangiwabek' esifubeni sakho,
13 Ngitsi ngakha likusasa letfu,
14 Kantsi ngikhe phasi,
15 Wena ungidvumatile,
16 Kubahlobo bakho bangasese,
17 Unikele ngelutsandvo lwami,
18 Wajabulisa timbangi tami,
19 Washaya webula,
20 Sangibhokela situnge,
21 Ngakhala toma,
22 Nobe kunjalo,
23 SELUSHIPHILE.
24 Lamuhla nangikubuka,
25 Ngikukhandza sewulite,
26 Imicabango yami ngawe,
27 Ayisafiki ndzawo,
28 Leyomfudvumalo yelutsandvo,
29 Lebeyivuts' engatini yami,
30 Seyivel' ikhweshile,
31 Kusele kuphela,
32 Iminjunju yekujabha,
33 Nenkhumbulo yayitolo,
34 SELUSHIPHILE.
[Inyeti: Likhasi 14–15]
SAMBA SESIGABA A: 30
SIGABA B: INOVELI/TEMDZABU
ITHEKSTHI A
'Cha, bengingeke ngilokotse ngingamtjeli ngobe ngumuti wakhe lona lesikuwo. Utsite
utawuletfwa ngumnaketfu lomkhulu,' atsi nahlala phasi kuphendvule Kunene
lowakhuluma ahleti phasi.
'Cha dzadze, ungangitsatsi kabi, mine kutsi nje lentfo angiyitsandzi ngobe iletsa
emagcubu nekucabana ekhaya. Nitsi nihleti nibe nibukana bukluluklulu. Mine nje kube
ngiyatentela ngabe …'
'Kantsi unatse tjwala buni wena? Yini ukhulume ungatsi kukhona lokwatiko ngalokufa
kwalabantfwana? Nangabe sewatsenga butsi utatibonela.' 'Mine phe …' 25
'Heyi laze lagezeka ligama lamake naloku asatifela kadzeni nje,' kusho Lobelungu.
[Likhasi 104–106]
7.3 Chaza kutsi yini lengenta bahluti bemanoveli batsi Lushawulo ungumlingsi
loyindilinga uma ufundza letheksthi lengenhla nenoveli yonkhe. (2)
7.9 Ucabanga kutsi wenta sincumo lesihle yini Lushawulo ngekuya emkhayeni?
Sekela imphendvulo yakho. (2)
ITHEKSTHI B
'Ngikubone kukuhle futsi kufanele kutsi ngikuvakashele babe Tsabetse lapha ekhaya
kakho,' kusho Mphikeleli akhuluma angekhatsi emabaleni akaTsabetse. Pho, akacali
kubeka lunyawo lwakhe kulelikhaya, wase wefika ngesikhatsi afuna indzawo
yekuhlala.
'Kadze ngifisa kulitfola litfuba lekukhuluma nawe tindzaba letitsintsa tsine ndvodzana. 10
Ngikuletselwe nguNkulunkulu njengobe ulapha embikwami,' kusho likhehla
lelinguTsabetse likhuphula tibuko talo letiwako. Bakhuluma basendlini yekuphumula
ekhaya kaTsabetse. Bahleti bobabili.
Lokwadvudvuta umoya wakhe kwati kutsi emaliba ebatali bakhe akuphi. Washo
nekutsi utawulungisa kahle, awakhe abe sikhumbuto emphilweni yakhe. Watibukisisa 25
kanyeti tincwadzi lanikwe tona nguTsabetse. Washo waphimisela watsi, 'Umntfwana
wemfana lengiyomtfola ngiyomcamba ngeligama lababe lelitsi, Bangive noma Velakhe.
Uma kuyintfombatane ngitamcamba lelitsi, Lotive noma Lomawa. Uma ngibuka bona
ngitawube ngibona batali bami, labangiletsa kulomhlaba.'
Amange atihluphe ngekubuta Mphikeleli kutsi tincwadzi leti tefika njani etandleni 30
telikhehla Tsabetse, kepha weneliswa kutfola lwati ngebatali bakhe. Loko kwamenta
kutsi alubhale phasi lusuku latfola ngalo letincwadzi, washo nekutsi lungumlandvo
emphilweni yakhe. Tsabetse wachubeka nenkhulumo yakhe watsi, 'Ungicolele
ndvodzana. Ngiwusebentele ngekwetsembeka umbuso wembalandlati.'
[Likhasi 102–104]
9.3 Chaza kutsi yini lengenta bahluti bemanoveli batsi Sikhulu ungumlingsi
loyindilinga kusukela esingenisweni salenoveli ute ufike kuletheksthi
lengenhla. (2)
9.7 Ucabanga kutsi kutfola kwaMphikeleli tincwadzi tebatali bakhe kwaba naliphi
ligalelo emphilweni yakhe? (2)
ITHEKSTHI C
[Emakhasi 85–87]
11.3 Chaza kutsi yini lengenta bahluti bemanoveli batsi LaNdlovu ungumlingsi
loyindilinga kusukela esingenisweni salenoveli ute ufike kuletheksthi
lengenhla. (2)
11.6 Letheksthi ikuholela kusiphi sigaba sesakhiwo senoveli? Usho ngani? (2)
NOBE
TEMDZABU
Inkhulumobuciko:
TAGA
ITHEKSTHI D
Lomdzeshi lona abengamholeli kahle umfana. Abemnika imadlana bese umnika kudla
amembulele netimphahla, letinye tibe takhe letinye tibe tenina. Nobe abesebenta 10
kamatima nje, wabeketela wachubeka nekusebenta waze waba yindvodza,
wacatsatela netimvu solo tigaya ngamhlatsi munye.
Ngalelinye lilanga umdzeshi wambita wakhuluma naye. 'Ngifuna kukwatisa kutsi
kulenyanga letako ngiyahamba nemndeni wami sibuyela kulakitsi ngesheya
kwelwandle.' 'Kusho kutsi kutawuba kuphela kwemsebenti wami ngaleyo ndlela?' 15
Nembala sefika sikhatsi umdzeshi watsengisa konkhe labenako washiya lidada linye.
Watsatsa lelidada walinika lesisebenti sakhe. 'Ngikunika nali lidada uliphatse kahle.
Ulondle ngemfanelo ulinatsise nemanti, ungacali ulihlabe.'
'Imali angeke ikwentele lutfo. Wena tsatsa lidada uyewulifuya, wente lengikutjele kona
nje kuphela.' 'Ngilondle ngani?' 'Ngikubekele lisaka lemmbila. Lommbila ningawudli
ngobe walelidada.'
13.3 Saba njani simo semoya kulendvodza ngalesikhatsi lelidada licala kutalela
emacandza egolide? Chaza (2)
TIBONGO: MADIBA
1 Ngitibonile tinconcodzi,
2 Tikwetfulel' ingadzibe
3 Bomongameli bemav'emhlaba,
4 Bats' uwucophil' umlandvo,
5 Ngekubuyis' I-Afrika lesentasi,
6 Ngemlom' etafuleni wancoba,
7 Wavimbel' ingati lebovu.
8 Tilishumi kuNkhwenkhweti,
9 Emnyakeni wanga-1994
10 Waniketw' emandl' ekubusa,
11 Sengatsi ngiyakubon'ugiya,
12 Sengatsi ngiyakubon' umoyitela,
13 Inkhululeko kuphela kulabamphisholo,
14 Inkhululeko kuphela kubadzeshi.
15 Washiya bukhosi bakho eTranskei,
16 Watsi 'ngingum-Afrika!
17 Wakhetsa kuyewulw' esilungwini.
18 Ungamlibali Sabata,
19 Ngekukuyis' enyonini,
20 Udzimat' unatse naseFort Hare,
21 Ngob' uyihl' asakhotsama.
22 Bewungasilo nakancane livaka.
[Likhasi 115–116]
13.10 Caphuna umugca lokuletibongo loveta kutsi Madiba abengasilo ligwala. (2)
SAMBA SESIGABA B: 25
SIGABA C: UMDLALO
ITHEKSTHI E
[Likhasi 169–171]
15.4 Yini lengenta bafundzi baheheke emva kwekufudza letheksthi lengenhla? (2)
15.8 Kubangelwa yini kutsi kutsiwe lomdlalo usenamisi? Nika KUBILI. (2)
15.12 Bhala tigameko letitsintsa Hleta letibufakazi bekutsi abenemona futsi avimba
labanye ngenhloso yekutsi bangaphumeleli emphilweni kungako aphetse
kabi. (3)
[25]
ITHEKSTHI F
[Likhasi 56–57]
17.2 Catsanisa indlela inkhosi Somhlolo lebusa ngayo kanye nendlela lekubuswa
ngayo live leNingizimu Afrika. (2)
17.3 Yini leyenta liphimbo lebadlali labakuletheksthi lengenhla libe phasi? (2)
17.4 Yini lengenta bafundzi baheheke emva kwekufudza letheksthi lengenhla? (2)
17.8 Kubangelwa yini kutsi kutsiwe lomdlalo uyimbangalusizi? Nika KUBILI. (2)
SAMBA SESIGABA C: 25
SAMBA SAKO KONKHE: 80
Emalungelo agodliwe