(eBook PDF) Writing and Reporting for the Media

12th Edition pdf download

https://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-writing-and-reporting-
for-the-media-12th-edition/

Download more ebook from https://ebooksecure.com

We believe these products will be a great fit for you. Click
the link to download now, or visit ebooksecure.com
to discover even more!

(eBook PDF) Writing and Reporting for the Media:

Workbook 12th Edition

http://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-writing-and-reporting-
for-the-media-workbook-12th-edition/

(Original PDF) Writing and Reporting for the Media 11th

Edition

http://ebooksecure.com/product/original-pdf-writing-and-
reporting-for-the-media-11th-edition/

(eBook PDF) News Reporting and Writing 12th Edition

http://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-news-reporting-and-
writing-12th-edition/

(eBook PDF) Writing for the Mass Media 9th Edition

http://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-writing-for-the-mass-
media-9th-edition/
News Reporting and Writing 13th Edition (eBook PDF)

http://ebooksecure.com/product/news-reporting-and-writing-13th-
edition-ebook-pdf/

(eBook PDF) Writing for the Mass Media 9th Edition by

James G. Stovall, when

http://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-writing-for-the-mass-
media-9th-edition-by-james-g-stovall-when/

(eBook PDF) Public Relations Writing and Media

Techniques 8th Edition

http://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-public-relations-
writing-and-media-techniques-8th-edition/

(eBook PDF) Writing and Reporting News: A Coaching

Method 8th Edition

http://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-writing-and-reporting-
news-a-coaching-method-8th-edition/

(eBook PDF) News Writing and Reporting: An Introduction

to Skills and Theory

http://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-news-writing-and-
reporting-an-introduction-to-skills-and-theory/
CONTENTS

Preface xix

SECTION I THE TOOLS OF JOURNALISM 1

Chapter 1 Journalism Today 3

Technology and Journalism 3

Types of News 6
Evolution of the News Business 6
Journalism as a Profession 7
Journalism Competencies 8
The Modern Journalist 9
Journalism Style 10
AP Stylebook 10
Journalism Terms 11
Copy-Editing 11
Copy Format 11
THE WRITING COACH: The “N.E.R.D.” Factor in Getting a Job 13

Chapter 2 Selecting and Reporting the News 14

News Characteristics and News Elements 15

Timeliness 15
Impact or Magnitude 16
Prominence 16
Proximity 17
Unusualness 17
Conflict 18
Other Characteristics 18
The Nature of the Medium and the Community 18
Types of News 19
The Concept of Objectivity 20
What Is Not Newsworthy? 21
Offensive Details 21
vii
viii Contents

Sensationalism 21
Rumors 22
Sexual Assault 22
Names of Juveniles 22
Trade Names 22
The Importance of Accuracy 23
Accuracy in Facts 23
Accuracy in Names 24
Accuracy Is a Priority 24
GUEST COLUMNIST: Why I Stayed at a Small-Town Newspaper 25
THE REPORTER’S GUIDE to Accuracy 26
Review Exercises 27

Chapter 3 Newswriting Style 29

Simplify Words, Sentences and Paragraphs 29

Eliminate Unnecessary Words 32
Quiz 34
Remain Objective 34
Respecting Diversity 35
Racism 36
Sexism 36
Ageism 37
Avoid Stereotyping Other Groups 38
Additional Newswriting Considerations for Digital Media 38
THE REPORTER’S GUIDE to Newswriting Style 39
Review Exercises 40

Chapter 4 The Language of News 47

The Effectiveness of Words 47

Mastering Grammar 48
Nouns 49
Verbs 49
Independent and Dependent Clauses 50
Active and Passive Voice 52
Appositives 52
Common Grammatical Errors 53
Run-on Sentences 53
Comma Splices 53
Agreement Errors 53
“That”–“Which” Confusion 55
“Who”–“Whom” Confusion 55
Misplaced Modifiers 56
 CONTENTS ix

Dangling Modifiers 57
Personification 57
Parallelism 58
Syntax 58
Spelling 59
Punctuation 59
Writing Like a Pro 59
Diction 59
Precision 60
Use Strong Verbs 61
Problems to Avoid 62
Overuse of Adjectives and Adverbs 62
Clichés 63
Slang 64
Technical Language and Jargon 64
Euphemisms 65
Profanity 66
Stating the Obvious 66
First-Person References 67
Negative Constructions 67
Echo 68
Gush 68
Vague Time References 68
Use of the Present Tense 69
Excessive Punctuation 69
THE WRITING COACH: Become a Power Lifter When Picking Verbs 71
THE REPORTER’S GUIDE to the Language of News 72
Review Exercises 73

SECTION II THE LAW AND ETHICS OF JOURNALISM 77

Chapter 5 Libel, Privacy and Newsgathering Issues 79

Libel 80
The Elements of a Libel Suit 81
Who Is a Public Official? Who Is a Public Figure? 85
Major Defenses to Libel Suits 87
Steps for Avoiding Libel Suits 89
Privacy 90
Intrusion 90
Giving Publicity to Private Facts 92
False Light 93
Appropriation 94
Newsgathering Issues 94
Access to Nonjudicial Events and Records 95
x Contents

Access to Judicial Proceedings 98

Confidentiality for Sources and Information 100
THE REPORTER’S GUIDE to Libel, Privacy and Newsgathering Issues 102
Review Exercises 104

Chapter 6 Ethics 106

Codes of Ethics 107

Ethical Decision Making 107
Who and How Many? (Two Questions) 108
What Is the Purpose of the Story? (Two Follow-Up Questions) 108
Can I Explain My Decision? (Six Questions) 109
The Potter Box 109
News Media Credibility Considerations 109
Ethics Issues Regarding Conduct 110
Plagiarizing and Fabricating Information: Never Acceptable 111
Finding Sources 111
Recording Interviews: Audio Recorders and Video Cameras 112
Eliminating Conflicts of Interest 113
Maintaining Objectivity 114
Interviewing Victims 115
Respecting Privacy of Sources 115
Avoiding Deceit: Posing and Misrepresentation 115
Witnessing Crimes and Disasters 116
Ethics Issues Regarding Content 117
Avoiding Speculation: Get the Facts and Provide Accurate Context 117
Using Visuals: Newsworthy or Sensational? 117
Altering Images 118
Deciding When to Name Names 118
Covering Killers 119
Reporting on Public Figures and Celebrities 119
Reporting Rumors and Speculation 120
Reporting on Terrorism 120
Publishing Ads 120
THE WRITING COACH: Journalists Should Understand: Victims Face Wall of Grief 121
THE REPORTER’S GUIDE to Ethics 122
Review Exercises 123

SECTION III THE BASIC SKILLS OF JOURNALISM 129

Chapter 7 Basic News Leads 131

Prewriting 131
Identifying the Central Point 131
Story Outlines 132
Planning the Digital Story 133
 CONTENTS xi

The Summary News Lead 135

Sentence Structure in Leads 138
Guidelines for Writing Effective Leads 138
Be Concise 138
Be Specific 139
Use Strong, Active Verbs 140
Emphasize the Magnitude of the Story 141
Stress the Unusual 141
Localize and Update 142
Be Objective and Attribute Opinions 143
Strive for Simplicity 144
Some Common Errors 144
Beginning with the Attribution 144
Minimizing the News 144
Using Agenda Leads 145
Using Label Leads 145
Listing Details 146
Stating the Obvious 146
Reporting the Negative 147
Exaggerating 147
Distorting the Story 147
Following All the Rules 147
Forgetting Your Audience 148
Using the First Draft 148
THE WRITING COACH: Oh Where, Oh Where Does the Time Element Go? 149
THE REPORTER’S GUIDE to Writing Leads 150
Review Exercises 151

Chapter 8 Alternative Leads 163

Criticisms 166
Types of Alternative Leads 167
“Buried” or “Delayed” Leads 167
Multiparagraph Leads 168
Quotation Leads 169
Question Leads 169
Suspenseful Leads 171
Descriptive Leads 171
Shockers: Leads with a Twist 172
Ironic Leads 173
Direct-Address Leads 173
Words Used in Unusual Ways 173
Other Unusual Leads 174
THE REPORTER’S GUIDE to Writing Alternative Leads 175
Review Exercises 176
xii Contents

Chapter 9 The Body of a News Story 180

The Inverted-Pyramid Style 180

Organizing the Information 181
Writing the Second Paragraph 183
Ending the Story 186
Complex Stories 187
The Hourglass Style 189
The Focus Style 191
The Narrative Style 192
Using Transitions 197
Explain the Unfamiliar 197
The Importance of Examples 199
The Use of Description 199
The Need to Be Fair 201
The Final Step: Edit Your Story 201
THE WRITING COACH: How to Find the Right Endings to Stories 202
THE REPORTER’S GUIDE to Writing News Stories 203
Review Exercises 204

Chapter 10 Quotations and Attribution 211

Quotations 212
When to Use Direct Quotations 212
When to Use Indirect Quotations 214
When to Use Partial Quotations 215
When Sources Seek Quote Approval 216
Blending Quotations and Narrative 217
Explaining Quotations 217
To Change or Not to Change Quotations 218
Deleting Profanities 220
Editorialization 220
Attribution 221
The Purpose of Attribution 221
Statements That Require Attribution 221
Guidelines for the Placement and Frequency of Attribution 222
Direct Quotations 223
Partial Quotations 223
Indirect Quotations 224
Word Choice in Attributing Statements 224
Identifying Sources 225
THE WRITING COACH: Do You Use Said Enough? 228
THE REPORTER’S GUIDE to Quotations and Attribution 228
Review Exercises 230
 CONTENTS xiii

Chapter 11 Interviewing 235

Preparing for the Interview 236

Selecting Interview Sources 237
Researching Sources and Topics 239
Preparing Questions for the Interview 239
Conducting the Interview 241
Selecting a Location 241
Organizing the Questions 242
Dealing with Reluctant Sources and Asking Tough Questions 244
Special Situations 246
Taking Notes 248
Recording Interviews 248
Final Thoughts 249
Writing the Interview Story 249
GUEST COLUMNIST: Interviewing Three People about a Deadly Accident 250
THE REPORTER’S GUIDE to Interviewing 251
Review Exercises 252

Chapter 12 Feature Stories 256

Finding Story Ideas and Gathering Information 256

Parts of Feature Stories 258
The Lead of a Feature Story 258
The Body of a Feature Story 258
The Ending of a Feature Story 260
Types of Feature Stories 261
Profiles or Personality Features 261
Historical Features 263
Adventure Features 264
Seasonal Features 264
Explanatory Features 265
How-to-Do-It Features 265
Occupation or Hobby Features 266
Behind-the-Scenes Features 266
Participatory Features 267
Other Types of Feature Stories 267
THE REPORTER’S GUIDE to Features 268
Review Exercises 269

Chapter 13 Writing for Broadcast News 274

The Broadcast News Story 274

Leads 276
The Hard Lead 277
xiv Contents

The Soft Lead 277

The Throwaway Lead 278
The Umbrella Lead 278
The Body of a Story 278
Updating Broadcast News Stories 280
Guidelines for Copy Preparation 281
Formatting Copy 281
Editing Copy 281
Timing Copy 281
Reviewing Copy 281
Story Length 282
Story Script 282
Using Audio 282
Using Video 284
Sources for Broadcast News 284
News Services 284
Newspapers, Online News and Broadcast News Sources 285
Public Relations News Releases 285
People 285
Broadcast Interviews 285
Writing the Broadcast Story 286
Writing for the Audience 286
Writing for Your Announcer 288
Being a Broadcast Journalist 290
THE REPORTER’S GUIDE to Broadcast News Writing Style 290
Review Exercises 291

Chapter 14 Visual Journalism 294

The Roots of Visual Journalism 294

Visual Journalism Today 297
Ethics of Visual Journalism 298
The Digital News Package 299
Capturing Photographs 299
Capturing Video 302
Creating Good Video 303
Capturing Audio 304
Required Technology 306
Digital Video Recorder 306
Digital Camera 306
Digital Audio Recorder 307
THE REPORTER’S GUIDE to Visual Journalism 307
Review Exercises 308
 CONTENTS xv

SECTION IV APPLYING THE SKILLS OF JOURNALISM 309

Chapter 15 Speeches and Meetings 311

Advance Stories 312

Covering the Speech of Meeting 313
Follow Stories 313
Organizing Speech or Meeting Stories 315
Writing Effective Leads 316
Writing Transitions 320
Remember Your Audience 321
Check Facts 321
Adding Color 322
Report What You Hear 322
Describe What You See 323
THE WRITING COACH: The Expectations of Public Officials
toward Journalists 324
THE REPORTER’S GUIDE to Reporting Speeches and Meetings 325
Review Exercises 326

Chapter 16 Brights, Follow-Ups, Roundups, Sidebars and Obituaries 337

Brights 337
Follow-Ups 339
Roundups 341
Sidebars 342
Obituaries 343
Writing the Biographical Obituary 344
Writing the Feature Obituary 346
THE REPORTER’S GUIDE to Writing Brights, Follow-Ups, Roundups,
Sidebars and Obituaries 348
Review Exercises 349

Chapter 17 Public Affairs Reporting 355

Crime and Accidents 356

Police Sources 357
Key Police Documents 357
Respecting Victims 359
Writing the Crime or Accident Story 361
Local Government 362
City and County Governments 363
School Districts 366
xvi Contents

Courts 369
General Information about the Court System 370
Criminal Cases 371
Civil Cases 373
GUEST COLUMNIST: Developing Sources on the Police Beat 375
GUEST COLUMNIST: Journalists Deliver the Information the Public Needs 376
THE REPORTER’S GUIDE to Public Affairs Reporting 377
Review Exercises 378

Chapter 18 Introduction to Investigative Reporting 391

What Is Investigative Reporting? 392

Whom and What to Investigate 393
Developing an Investigative Story 394
The Story Idea 394
Resources 399
Planning the Story 400
Gathering Documents 400
Developing Sources 402
The Investigative Interview 403
Writing the Investigative Story 404
Using Technology in Investigative Reporting 405
Using Computers to Get Answers 405
Using Social Media 406
Using Statistics 407
Ethical Issues in Investigative Reporting 408
GUEST COLUMNIST: Developing Investigative Story Ideas 411
THE REPORTER’S GUIDE to Investigative Reporting 412
Review Exercises 413

Chapter 19 Journalism and Public Relations 414

What Is PR? 414

PR Agencies 415
Corporate, Nonprofit and Government PR 416
Working with News Media 417
Advance Stories 418
Event Stories 418
Features 418
Discoveries and Results 419
Tips for Effective News Releases 420
List a Contact and a Follow-Up Person 420
Send the Release on Time 420
 CONTENTS xvii

Use Journalism’s Five W’s 420

Write Well 420
Localize Information 420
Provide Visuals 420
Provide Links 421
From the Journalist’s Perspective: Working with Press Releases 421
The No. 1 Problem: Lack of Newsworthiness 422
Limited Interest 422
Contrived Events 422
Rewriting for Newsworthiness 423
Rewriting for Wordiness 423
The No. 2 Problem: Lack of Objectivity 424
Advertisements 424
Eliminating Laudatory Adjectives and Puffery 424
Telling the Public What to Do 425
Other Problems with News Releases 425
Stating the Obvious 425
Absence of Solid Facts 426
One-Sided Stories 426
THE REPORTER’S GUIDE to Public Relations 427
Review Exercises 428

Appendix A City Directory 435

Appendix B Summary of AP Style 451

Appendix C Rules for Forming Possessives 469

Credits 473

Index 475
PREFACE

Y
ou might think the news business is in trouble if you look only at the
traditional measures of success: circulation and advertising revenue. The
New York Times’ daily circulation has dropped to about 570,000 printed
copies, and its advertising revenue from the print edition was $64 million for
the third quarter of 2017. But these numbers do not reflect the new realities
of U.S. journalism. While the Times has lost print subscribers, it has rapidly
gained digital subscribers. It now has 2.5 million people who pay to read the
newspaper online. The Times’ overall subscriber base has more than doubled
over the last four years. For the 2017 third quarter, digital subscription revenue
was $86 million. The transition from a print advertising revenue base to a digital
subscription revenue base has been a rocky one for the news business, and it is
not complete. But the Times and many other newspapers are profitable and are
looking to expand.
The readership and revenue numbers for the Times and for most other news
organizations reflect a changing industry. More and more Americans turn to
digital devices—computers, tablets, smartphones—for news. In the digital world,
however, advertisers depend less on traditional news and entertainment media
for access to the consumers they want to attract than they did in the print world.
As the news business has changed, so have the expectations for the men and
women starting careers in journalism. Journalism schools and departments are
rethinking their curriculums as they try to figure out what sets of skills will best
prepare their graduates for finding and holding jobs. At some schools, students
are learning how to write HTML code, tell stories visually, develop and manage
databases and even design video games. Other schools want students to become
proficient in multiple skills, such as shooting still and video images and creat-
ing webpages, as well as the more traditional journalistic skills. A few schools
have closed their journalism programs or merged them with other departments
and majors.
At the same time, news editors and producers who hire journalism graduates
want employees with solid skills in the core of writing, editing and researching.
They want reporters who can think critically to evaluate information and work in
teams to develop and present stories.
Just as the news business and journalism education have been changing, this
textbook has been changing. We have added material on such things as writing
xix
xx Preface  

for digital media and visual journalism. At the same time, we remain commit-
ted to emphasizing the basic skills of journalism, skills that will be demanded of
all reporters, no matter whether they are writing for a traditional newspaper, a
television station, an online news organization, a blog or a public relations orga-
nization. Every journalist must be able to write clearly and correctly and make
complicated issues understandable and interesting.
The function of journalism that sets it apart from other jobs and commu-
nication businesses is its role in providing citizens in a democracy with the
­information they need to govern their society. As James Madison said nearly
200 years ago, “Popular government without popular information, or the
means of acquiring it, is but a prologue to a farce or a tragedy or perhaps both.
­K nowledge will forever govern ignorance. And a people who mean to be their
own governors must arm themselves with the power that knowledge gives.”
Self-government in the 21st century requires citizens to confront such issues
as health care, global warming, criminal justice, economic stability, international
trade, war and diplomacy. The catalogue of issues is long and daunting. To make
sound decisions about these issues, people need reliable information. And most
will get the bulk of it from journalists. The reporters who are best able to provide
that information will be ones who have a broad understanding of how s­ ociety
works and the ability to explain the issues and how they affect citizens in an
­understandable and interesting manner.
The task of journalism is an important one, but much of the public doubts jour-
nalists and the news they provide. Complaints of bias and fakery are common.
Some people call news biased because it does not agree with their beliefs and
ideologies. Public officials often complain about unfairness or inaccuracies when
they are the target of critical coverage, even when the reports are accurate. But
journalists have contributed to the public’s distrust by making mistakes, f­ ailing to
put events into context and ignoring important points of view. In a few ­instances,
reporters have made up stories, quotations and sources. Although journalists
who do this are fired when they are discovered, their actions taint the entire
profession.
Dealing with public distrust is a challenge that young journalists will have
to confront. And the distrusts probably will linger for many years. No simple
solution exists. The best course is to concentrate on presenting the news as thor-
oughly, accurately and fairly as possible. Cultivating two traits can help journal-
ists achieve those goals:

1. Be engaged in the world around you.

2. Be articulate.

Being engaged in the world means reporters have a high degree of curiosity
about their beats and life in general and they feel empathy for the subjects of their
stories. Curiosity helps reporters see story ideas in almost everything around
them and develop the stories assigned to them:

●● Many communities have charter schools, which are supported with tax
money but exempt from some of the requirements placed on public schools.
 PREFACE xxi

Do students in charter schools perform as well as students in ordinary

public schools? Do charter schools enroll the same proportion of students
with disabilities or students whose native language is not English as public
schools?
●● Civil forfeiture laws allow states to confiscate money and property obtained
illegally, as through the sale of illegal drugs, and use the money to finance law
enforcement. What do state and local governments do with the money and
property they confiscate? Are the people whose property is confiscated always
convicted of crimes?
●● States offer tax incentives to lure businesses to provide more jobs for their citi-
zens. What businesses are getting these tax incentives? How much do they cost
and how many jobs do they create?

These are just a few examples of the kinds of questions and stories journalists can
generate if they are curious. Reporters must constantly ask about the details of
their beats, even when they have no expectation the answers will lead to stories.
No reporter can predict what tidbit of information may help unravel a great story.
Even the information that yields no story might help the journalist understand
and explain events to an audience.
Being engaged also means having empathy for the sources and subjects of
news stories. People in the news often confront highly emotional situations. They
may be victims of crime or the relatives of a victim; they may have lost loved
ones in a plane crash; they may be athletes who have just suffered a defeat; or
they may be community residents worried about how a proposed development
might affect their lives and their property. A story about a knife attack by a
male ­employee on a female supervisor is not just an antiseptic crime story or an
­exercise in ­deductive logic. It is a story about anger, frustration, betrayal, terror
and ­humiliation. A ­reporter who cannot empathize with the people involved
cannot truly u ­ nderstand their experiences or tell their stories.
The ability to empathize does not require reporters to abandon objectivity
and impartiality. Empathy differs from sympathy. Sympathy requires one to
have the same feelings as another or to achieve a mutual understanding with
another. Empathy involves projecting one’s personality into that of another to
­understand the other person better. Journalists who have empathy for others
can u ­ nderstand them without embracing or approving their emotions. E ­ mpathy
is consistent with objectivity; it also is indispensable for producing a truly
­objective and thorough story. If reporters cannot understand the emotional
states of the people they write about or assess the emotional changes events
­inflict on sources, they will fail to report the full story.
Curiosity and empathy enable reporters to get the who, what, when, where,
why and how of a story. Putting those elements into a coherent, interesting and
readable story requires that journalists be articulate, which combines at least two
skills. One is the ability to use words effectively, to select the appropriate words
and use them correctly and to arrange them in sentences that are grammatically
correct and properly punctuated. The other skill is the ability to organize the ele-
ments of the story—the facts, the quotations and the anecdotes—in a manner that
is captivating, informative and dramatic.
xxii Preface  

Reporters who understand grammar and diction can construct sentences that
are clear and precise. The following sentences contain the same words but mean
different things, simply because one word is in a different location:

She kissed only him on the lips.

She kissed him only on the lips.

A skillful writer understands that in the first sentence, “only” limits whom she
kissed, and in the second sentence, it limits where she kissed.
A skillful writer also knows that one of these sentences accuses the subject of
a crime:

Wanda sent her husband Bob to the store.

Wanda sent her husband, Bob, to the store.

The first sentence uses “Bob” as an essential modifier of “husband,” meaning

that Wanda has more than one husband and the one she sent to the store is
Bob. The sentence implies Wanda has committed bigamy. The second sentence,
­because it uses commas before and after “Bob,” makes it clear that Wanda has
only one husband, and his name is Bob.
The ability to construct clear, correct sentences is fundamental. But a news
story may contain nothing but clear, correct sentences and still be impossible to
understand because the writer has failed to organize the material. Readers, listen-
ers and viewers crave organization; if they do not find it, they give up. A story that
jumps from one topic to another and back to the first without any sense of direc-
tion will confuse people and drive them elsewhere for information. Reporters need
to know how to organize information so its significance and drama become clear.
All of the skills one needs to become a great reporter—curiosity, empathy,
knowledge of grammar and the ability to organize stories—are skills a student
can learn. Some students may learn them more easily than others, or some may
develop one set of skills more than the others. But anybody who can handle
­college-level course work can cultivate the skills a professional reporter needs.
The 12th edition of this textbook offers many features—some new to this ­edition—
to help students master the skills of news reporting.

New Features in the 12th Edition

As with the previous editions of this textbook, the 12th edition contains several
changes. It also adheres to the approach and practice Fred Fedler developed when
he created this textbook nearly 40 years ago. The co-authors, who have taken over
much of the responsibility for this book, hope longtime users will be comfortable
with it and new users will find it attractive.
Although the 12th edition contains many changes, some major ones are worth
noting:

●● Foremost is the addition of a workbook separate from the textbook. The textbook
still contains exercises for students, but the addition of the workbook has allowed
us to expand the number of exercises from which instructors may choose.
 PREFACE xxiii

●● For the past two editions, the book contained a separate chapter on the prac-
tice of digital journalism. Because all journalists now need skills in preparing
digital content, this information has been spread throughout the textbook.
The chapter on visual journalism, which was new with the last edition, has
been retained (Chapter 14).
●● The summary of Associated Press style has been returned to the textbook as
Appendix B. Students can now find and refer to the summary quickly and easily.
●● The book contains many visual elements, including full-color photographs
and colorful graphics. New visuals and expanded captions reflect more recent
events and correspond to and supplement the text.
●● Many of the sidebars from the previous edition have been reorganized into two
new boxes, “Hot Tip” and “From the News.” These boxes provide students with
important do’s and don’ts and examples from specific news stories, respectively.
●● The text includes many new examples on events that current and future stu-
dents will likely remember. These include the election of Donald J. Trump
as president, the controversy over the use of lethal force by police against
­minority citizens, and protests by athletes against such police killings.

Other Features of Interest

Appendices
This book provides three appendices: a city directory, a summary of Associated
Press style, and rules for forming possessives.

Reporter’s Guides
Nearly every chapter ends with a reporter’s guide (e.g., “Reporter’s Guide to
­Accuracy” in Chapter 2) that summarizes the major points covered in the chapter
and helps students organize their writing assignments and make sure they are
including all important information.

Flexibility
“Writing and Reporting for the Media” is flexible. Teachers can assign the chap-
ters in almost any order. Moreover, the book and workbook provide enough exer-
cises that instructors can assign their favorites and then assign extra exercises for
students who need more help. Some teachers use the book for two semesters: for
basic and advanced reporting classes. There are enough exercises for both terms.
The book can be used in general media writing classes and those specific to
newswriting and reporting. Still, those who prefer the book’s traditional empha-
sis on the print media can assign the chapters on public relations and writing for
broadcast media as optional readings.

Hundreds of Examples
The text contains hundreds of examples from the work of students and pro-
fessionals. Each new topic or discussion of errors typically includes examples.
­Students are also shown how to avoid or correct errors.
xxiv Preface  

Some examples have been written by prize-winning professionals, and stu-

dents can use their stories as models. For instance, examples from The Associ-
ated Press, The New York Times, The Washington Post and several other U.S.
newspapers, large and small, illustrate many of the concepts discussed in the text.

Realistic and Often Genuine Exercises

Many of the exercises in this book are from real events. Chapter 15 (“Speeches
and Meetings”) includes President Trump’s speech announcing the decision to
withdraw from the Paris climate change agreement. Chapter 17 includes exer-
cises based on real traffic accidents, crimes and fires. Exercises in other chapters,
although fictionalized, are drawn from real events.
To add to the realism, many of the exercises contain ethical problems: pro-
fanities, sexist comments, the names of rape victims, bloody details and other
material that many editors would be reluctant to publish. Students completing
those exercises will have to deal with the problems, and their decisions are likely
to provoke class discussion.

Instructor’s Manual
The authors provide a detailed Instructor’s Manual that includes ideas and recom-
mendations and discusses accuracy, grades, suggested policies and assignments.
These sections are followed by sample course outlines and lists of the exercises
that contain ethical dilemmas and sexist remarks. The manual also includes tests
covering AP style, vocabulary, attribution and spelling.

Practical Approach
Like previous editions, the 12th edition is concrete, not abstract or theoretical.
Its tone is practical and realistic. Its language is clear, concise, simple and direct.
Because of the book’s realism, students will encounter the types of problems and
assignments they are likely to find after they graduate and begin entry-level jobs
with the media.

Pro Challenge
A few exercises in the chapters about leads and the body of news stories have
been completed by professional journalists. With these exercises, students can
compare their work to that of the professionals.

A Note of Thanks
Journalists are wonderful people: enthusiastic, interesting and helpful. While
working on this book, we wrote to dozens of them. Reporters, photographers and
editors from Portland to Philadelphia, from Miami to New York, answered our
letters and provided advice and samples of their work.
Another Random Scribd Document
with Unrelated Content
 a → niet a

A → niet A

B → niet B

C → niet C

D enz.
Zoo bouwt Hegel een geheel systeem van begrippen, die dus voor denken en werkelijkheid
gelden. Er is in zijn dialectische methode eenheid van tegendeelen.

Hegel’s systeem is dus een, in streng wetenschappelijken vorm gegoten, logisch stelsel. Het
is een absoluut, idealistisch, identiteits-systeem, dat een doorgaande ontwikkeling van het
Absolute leert, dat, eerst op zich zelf bestaand, in de natuur anders wordt, en voortschrijdt
tot den geest, die zich ten slotte zèlf herkent, zoodat het absolute nu ook voor zich bestaat.
De wijsbegeerte nu heeft ten taak deze ontwikkeling te schetsen. “Grootscher taak is haar
nooit opgedragen.”

Hegel’s groote kennis en bouwend vermogen stelt hem in staat een volledig systeem te
ontwerpen van die ontwikkeling. De hoofdlijnen van den plattegrond van dit gebouw geven
wij in een schema, blz. 88—89 en we voegen bij enkele belangrijke dingen eenige nadere
mededeelingen.

§ 20. Het systeem.

Logica.

Hegel begint dus met de logica, waarin hij de begrippen ontwerpt, die het zijn omvatten.
Hier volgt hij zijn dialectische methode, waarin alles in zijn tegendeel omslaat. Wat is het
algemeenste begrip? Zijn. Maar dit zuivere begrip zijn heeft geen inhoud of hoedanigheid.
Denken wij het door, dan komen wij dus tot niet-zijn, maar, als het gedacht wordt bestaat
het als gedachte en niet-zijn wordt dus zijn. Wat is nu het begrip, dat beiden omspant? Het
worden. Overgang van zijn tot niet zijn, van niet-zijn tot zijn is worden. De knaap, die
jongeling wordt, is jongeling en nog niet. In het worden zijn zijn en niet-zijn opgeheven.

Na de logica volgt de natuurfilosofie, vrij algemeen als het minst belangrijke en minst
oorspronkelijke en geslaagde deel erkend. De algemeene beschouwing is hier, dat de rede
zich zinnelijk voorstelt, om door de natuur tot den geest te komen. Alleen hij, die in ’t
buitenland geweest is, kent het vaderland. De natuur is het land der vreemdelingschap voor
de idee, waarin zij verwijlen moet, om rijker in ’t vaderland terug te keeren. Van de natuur
komen wij tot den geest, die zich openbaart als:

subjectieve, objectieve en absolute geest.

Het wezen, de bestemming van den geest is de vrijheid. Deze bestemming moet bereikt
worden, de voorhanden aanleg ontwikkeld en verwerkelijkt. Dit gebeurt langzamerhand en
de geest wordt hoe langer zoo meer onafhankelijk van de natuur. De leer van den
subjectieven geest als ziel van een lichaam is de anthropologie, die handelt over de dingen,
die de geest in zooverre hij met het lichaam is verbonden, vertoont. (Onderscheid van ras,
volk, geslacht, talent, geestesziekten, slapen en waken). Hier geeft dus Hegel, wat thans
voor een gedeelte onder de gewone zielkunde, voor een ander deel onder de psychiatrie,
voor een derde gedeelte onder de speciale psychologie valt. Waarnemen, herinneren,
denken, enz. wordt in de psychologie behandeld. De subjectieve geest is ten slotte tot
vrijheidsbewustzijn gekomen en tracht nu die vrijheid te verwezenlijken als objectieve
geest in de wereld van recht en zedelijkheid. De leer van den OBJECTIEVEN geest is de
schitterendste schepping van Hegel, in ’t bijzonder dan zijn staatsrecht en zijn wijsbegeerte
der geschiedenis. De vrijheid moet werkelijkheid worden. Het recht brengt de uitwendige
vrijheid, de moraliteit de innerlijke, de zedelijkheid beide vereenigend, de volkomen
vrijheid. Het recht is oorspronkelijk een verzameling van verboden inperking van den wil.

Het recht is aleerst eigendomsrecht, het is het recht der persoonlijkheid, eigendom te
bezitten. Zonder eigendom geen persoonlijkheid. In een verdrag treedt die persoonlijkheid
tot anderen in verhouding en het strafrecht is de ontkenning van de ontkenning van het
recht. Onrecht, negatie van recht is er, als de bijzondere wil zich verzet tegen den
algemeenen.

Waar de bijzondere wil zich, door goede gezindheid, naar den algemeenen voegt, is
moraliteit. Deze ligt in het terrein der subjectieve gezindheid. Maar de goede gezindheid is
niet het hoogste, er blijft een tegenspraak tusschen bedoeling en uitvoering; het geweten,
rechter op deze trap over goed en kwaad, kan falen.

Ook de tegendeelen legaliteit en moraliteit moeten verzoend worden en dat geschiedt in de

“zedelijkheid.” De zede is een in de gemeenschap heerschende gewoonte, die door den
enkeling niet gevoeld wordt als een van buiten komend gebod, maar als iets uit eigen
wezen voortspruitend. Aan de zede dankt dit terrein zijn naam zedelijkheid.

Allereerst nu wordt het familierecht behandeld (Huwelijk, enz.) De echt is niet, als bij
Kant, een zuivere rechtsverhouding, noch een bloote aangelegenheid van ’t gevoel, hij is
een zedelijke verbintenis. De leer der “burgerlijke gezelschappen” doet o. a. recht
wedervaren aan de corporaties van burgers. Ook de leer der standen (die samenhangen met
hun beroep: voortbrengende- nijverheids- en denkende stand) vindt zijn behandeling.
Familie en burgerlijke samenleving vinden hunne vereeniging in den staat, wiens beste
regeeringsvorm de grondwettelijke, erfelijke monarchie is. Na Hobbes heeft misschien
geen denker zoo grooten eerbied voor den staat gekoesterd als Hegel. Zooals een staat is,
 moet hij op dat oogenblik zijn. Evengoed als men van de natuur toegeeft, dat men haar
nemen moet zooals zij is, moet men dat ook met den staat doen. De Idee heerscht ook in dit
gebied, ook hier is de werkelijkheid niet van de rede verlaten, ook hier is het werkelijke
redelijk.

Men moet den staat als historisch geworden beschouwen, niet wijzer willen zijn dan de
rede, die zich in den staat heeft ontwikkeld. Geen wijsbegeerte kon ons leeren, hoe de
wereld zijn moet: zij komt daarvoor steeds te laat. “Eerst als de schemering begint, vangt
Minerva’s uil aan te vliegen.”

De geschiedenis is niet anders dan het proces, dat de werkelijkheid doorloopt, om tot den
staatsvorm te komen: Inderdaad is hier een grandioose opvatting. Elk volk is slechts een
punt van de lijn, een ontwikkelingsmoment. Groote mannen dienen slechts, om de
ontwikkeling mee te verwezenlijken; het is de list van de Rede dat zij hen daarvoor
gebruikt, terwijl zij hun eigen belangen meenen te dienen. Maar alles gaat naar het ééne: de
vrijheid. Bij de ruwe Oostersche volken acht zich slechts één vrij: de despoot, die over
allen regeert. In de Grieksche en Romeinsche republieken zijn meerderen vrij, het
Christendom maakt allen vrij. In ieder dezer drie groote perioden zijn weer
onderafdeelingen te onderscheiden. In de geschiedenis der Oostersche volken komt eerst
met de Perzen een waarachtige staat met een despoot. Het is de knapenleeftijd der
menschheid. Griekenland is het land, waar de menschheid haar jongelingsleeftijd doorloopt
in vreugde aan leven en aan schoonheid. Maar noch hier, noch in Rome is de vrijheid in
aller bewustzijn: er zijn nog slaven. Jezus brengt een persoonlijke vrijheid, de Germanen
een politieke. Nu is de menschheid in haar kennende grijsheid, de tijd der volkomen
rijpheid, waarin de mensch “na volending van zijn levensloop in zichzelf terugkeert.” Van
de komst van Christus tot 1820 moet de menschheid nog door verschillende stadiën: Karel
de Groote, ’t leenstelsel, de reformatie, enz.

§ 21. Het systeem. (Vervolg).

De absolute geest.

Subjectieve en objectieve geest vinden weer hunne hooger eenheid in den absoluten geest.
In dezen zijn de tegenstellingen van subject en object, denken en zijn opgeheven. Het
absolute aanschouwt zich zelf in de kunst, stelt zich zelf voor in de religie en denkt zich,
begrijpt zich in begrippen, in de wijsbegeerte.
 HEGEL’S SYSTEEM.

Kunst.

De kunst kan zich hoofdzakelijk in drieërlei vorm openbaren. Eerst symbolisch. Dan heeft
de vorm de overhand op den inhoud, op de idee, die uitgedrukt moet worden. Deze wordt
slechts vermoed. Is er volkomen harmonie van beide, dan ontstaat vervolgens de klassieke
kunst, die de schoonste is, maar toch nog onder moet doen voor de derde trap, de
romantische kunst, waarin de zinnelijke verschijning op den achtergrond treedt en de
geestelijke, innerlijke zijde meer optreedt.

Elke kunst kan de drie vormen vertoonen, maar de architectuur is toch in hoofdzaak
symbolisch, de beeldhouwkunst klassiek, de muziek en schilderkunst romantisch. De
poëzie is de alles in zich sluitende kunst.

Godsdienst.

Op godsdienstig terrein nam Hegel ook zijn eigen standpunt in. Hij verwierp het
dogmatisch orthodox geloof, dat aan de letter vasthield. Maar ook het rationalisme
bevredigde hem niet en de op gevoelsgronden berustende theologie van Schleiermacher
was hem onaannemelijk. De religie is een zich in beelden voorstellen van het Absolute. Dat
begint met de oostersche natuurgodsdiensten, waarvoor nog weer een lager trap ligt van
afgodendienst, toovenarij. Hooger dan de oostersche (Chineesche, Bramaansche, enz., die
ieder hun eigen kenmerk hebben) staan de religies der “geestelijke persoonlijkheid,” der
“vrije subjectiviteit,” die van de Joden (verhevenheid), Grieken (schoonheid), Romeinen
 (nuttigheid). De absolute religie van ’t Christendom volgt hierop. De dogma’s van het
Christendom laten hunne wijsgeerige verklaring toe. Zij zijn allegorisch te interpreteeren.

Hegel roemt, dat hij goed Lutheraan en Christen is. De menschwording van Jezus, zijn
zoendood beteekent, in wijsgeerige spraak overgezet: God gaat in de zondige wereld, hij
negeert zichzelf. De menschwording van Christus is de zelfnegatie van het Absolute. De
negatie dezer negatie is Christus’ Lijden, Dood en Opstanding. God was God-mensch
geweest en wordt weer God: vereenigt daarin zijn god- en mensch zijn.

Wijsbegeerte.

Ten slotte blijft er over, deze ontwikkeling in begrippen te denken: Het Absolute begrijpt
zichzelf. Dit is filosofie. Het begrijpen der geheele ontwikkeling haar taak. Ook de filosofie
doorloopt stadiën. Van de Eleaten af, die het zijn opstelden, over Heraclitus (worden),
Atomisten (an sich zijn), Plato, Aristoteles (begrip), Cartesius (bewustzijn), Kant-Fichte
(zelfbewustzijn) loopt de lijn tot Hegel, waar het Absolute zich zelf kent. Zijn leer is de
sluitsteen der filosofie. Elke filosofie is de begripmatige uitdrukking van haar tijd, treedt
als bezinning over den tijd op, als de tijd rijp is en klaar, om overwonnen te worden. De uil
vliegt als de morgen daagt: de zelfbezinning begint als een andere tijd aanbreekt.

§ 22. Hegel’s school.

Toen Hegel stierf waren er tal van leerlingen, die den vereerden meester aanhingen. Maar
weldra zou blijken, dat niet allen eenstemmig dachten. Er kwam een splitsing,
voornamelijk door de verhouding tot den godsdienst teweeggebracht. Hegel had gezegd,
dat de religie opgeheven is in de wijsbegeerte, die wel denzelfden inhoud heeft, maar zich
deze niet voorstelt, doch hem in begrippen uitdrukt.

Sommigen nu, de behoudende richting, later de rechterzijde genoemd, legden nadruk op

het gelijke van den inhoud: zij wilden den godsdienst handhaven. Anderen daarentegen
schonken de meeste aandacht aan den anderen vorm: zij wenschten de religie op te heffen.
Zij vormden de radicale vleugel, later de linkerzijde genoemd.

In het bizonder nu gold dit verschil drie kwesties: God, Christus, Onsterfelijkheid.

Had Hegel bijv. aan een persoonlijke onsterfelijkheid geloofd? Had hij een theïstisch
godsbegrip verkondigd, een persoonlijken God geleerd? Of was de rede, allen menschen
gemeen, slechts het onsterfelijke? Was zijn godsbegrip pantheïstisch?

Maar ook ten opzichte der wijsbegeerte kon men twee kanten uit. Men kon meenen, dat bij
Hegel haar ontwikkeling was afgesloten, dat in zijn stelsel het Absolute zich zelf had
herkend. Maar men kon ook, Hegel’s dialectische methode aanvaardend, de ontwikkeling
na hem voortzetten, tegen hem handelen, zooals hij zich verhouden had tegenover de hem
voorafgaande denkers, hém opheffen, zooals hij hún opgeheven had.

Tusschen die rechter- en linkerzijde nu stond een centrum in. De mannen daarvan hebben
zich groote verdiensten verworven. De geschiedenis werd druk door hen beoefend: van
Hegel hadden zij geleerd, dat historie iets anders is dan feitenopsomming. Zeller verwierf
zich groote verdienste voor de geschiedenis der Grieksche filosofie. De onlangs overleden
 Kuno Fischer, (geb. 23 Juli 1824) schreef de uitvoerige geschiedenis der nieuwere
wijsbegeerte en was langen tijd de roem der Heidelbergsche universiteit. Hij zag in
filosofie de geschiedenis der filosofie en wist die zoowel in zijn werken als voordrachten
met grootsche lijnen en groote kennis te teekenen. Aldus zingt Liebmann hem toe:

“Dit alles1 leert gij; luistrende jongrenschaar

Volgt de welsprekendheid, uwen lippen ontvloeid,
Zij leert, verwondert zich, ziet zich opnieuw
Der menschheid hoogste gedachten verjongen.

De zoogenaamde Hegelsche linkerzijde verdient dien naam niet; zij is van Hegel wel
uitgegaan, maar heeft zijn leer verlaten. Op Marx en Lassalle die er ook toe gerekend
worden, komen we terug in het hoofdstuk over Socialisme en Individualisme. Hier spreken
wij over twee denkers, die zich vooral op godsdienstig gebied hebben bekend gemaakt.
Strauss en Feuerbach.

Strauss.

Strauss (1808–1874) studeerde eerst theologie te Tübingen, gaf in 1835 een leven van
Jezus uit, dat groot opzien baarde en de splitsing in de school bracht. Hij ontkent daarin,
dat wij den historischen Jezus zouden kennen, wij kennen den Christus van ’t geloof. Hij
verwerpt echter het dilemma, waarvoor de orthodoxie hem zou willen plaatsen: het
bijbelverhaal te gelooven of voor bewust verzinsel te houden. Hij ziet er mythen in, waarin
in historisch kleed bovenzinnelijke feiten zijn uitgedrukt. Niet Jezus, maar de zich
ontwikkelende menschheid is de god-mensch: op haar past eerst de idee van deze.

Dezelfde kritiek, die hij op de leer van Jezus toepaste, oefende hij later uit op de dogma’s
van het christelijk geloof. Verzoening tusschen gelooven en weten wordt verworpen.
Langen tijd heeft Strauss zich meer met literairen arbeid bezig gehouden. Zoo schreef hij o.
a. een bekend werk over Voltaire. Op zijn ouden dag, in 1872 deed hij de wereld nog eens
opzien door zijn werk: Het oude en het nieuwe geloof. Hij stelt de vraag, of de beschaafden
van dien tijd zich nog Christenen mogen noemen, welke vraag ontkennend wordt
beantwoord. De beschaafde weet, dat niet onthouding, vlieding der wereld en armoede die
door het Christendom worden geleerd, de hefboomen der beschaving zijn; maar humaniteit
en vooruitgang komen van kunst, wetenschap, rijkdom, productie. Wij willen niet als het
christendom tweeheid van wereld en God, schepping en schepper, want, daar het
levensproces begin noch einde heeft, hebben wij geen Schepper noodig.

Maar wordt nu de vraag gesteld of wij nog godsdienst hebben, dan luidt het antwoord
bevestigend. Immers, wij bezitten een gevoel van afhankelijkheid tegen het Al. Dat
bewustzijn oefent grooten invloed uit op onze zedelijkheid. Het vormt onze religie, die niet
onder de vormen der kerk wordt gebracht. De koude godsdienstvormen bieden niets voor
het gevoel en de fantasie. Maar door deelneming aan de belangen van staat en menschheid,
door de kunst, in ’t bizonder door de muziek, verkwikken we onze ziel, verheffen we ons.
Zoo keert de oude Strauss tot de opvatting terug van zijn jeugd: een eeredienst van ’t genie,
door onzen da Costa geteekend:

Zie hier uw goden: Kunst, Kracht en Industrie!

En voorts geen eerdienst meer dan de eerdienst van ’t Genie!
 Feuerbach.

Ludwig Feuerbach, zoon van een zeer beroemd rechtsgeleerde, broer van een schilder van
naam werd 1804 geboren. Aanvankelijk voor theologie studeerende, brengen Hegel’s
colleges hem tot de studie der wijsbegeerte. Hegel noemt hij zijnen tweeden vader. In 1830
geeft hij zijn gedachten over dood en onsterfelijkheid uit. Reeds uit dien tijd dateeren de
eerste verschijnselen, die wijzen op een scheiding van Hegel. Nadat hij een poosje in
Erlangen had gedoceerd, ging hij in Bruckberg wonen, waar zijn vrouw aandeel in een
fabriek had. Hier heeft hij 25 jaar gewoond en veel geschreven. In 1841 kwam uit: “Het
wezen van het Christendom” waarin hij wel de dogma’s zeer scherp critiseert, maar zich
sympathiek verhoudt tegenover de gevoelens, waaruit ze ontstaan zijn.

Langzamerhand ging de fabriek slecht. Ten slotte zag Feuerbach zich genoodzaakt naar een
andere plaats te verhuizen, waar hij al den last van geldzorgen ondervond en verstoken was
van wetenschappelijke hulpmiddelen.

Toen zijn benarde omstandigheden bekend werden, werd er veel moeite gedaan in en
buiten Duitschland, om iets voor hem te doen en bij zijn begrafenis in 1872 bleek, dat de
man, schijnbaar langen tijd vergeten, vereerders en vrienden had. Een voortreffelijke
lijkrede van Scholl schilderde voor ’t eerst de beteekenis van Feuerbach.

Ten opzichte der religie leert hij, dat de mensch God maakt. God is het ideaal, dat wij ons,
buiten ons, verwezenlijkt denken. In hem leggen wij onze wenschen, onze hoop, ons
verlangen. Wat de mensch looft en prijst is God, wat hij verwerpt is het goddelooze. God is
het boek, in hetwelk de mensch zijn hoogste gevoelens en verlangens geschreven heeft. De
hemel van den mensch is een “bloemlezing,” ontstaan door eenige uit al de bloemen der
wereld te kiezen. Zoowel van den hemel van den beschaafde als van den natuurmensch
geldt dit. Uit den God en den hemel van den mensch kan men zijn beschaving leeren
kennen.

De goddelijke eigenschappen zijn die, welke de mensch op een gegeven ontwikkelingstrap

het hoogste schat. Dat God persoonlijk gedacht wordt beteekent dat persoonlijk leven het
hoogste is. God is liefde! Niets is er, dat een liefdevol gemoed overtreft. Jezus, God heeft
geleden! Lijden voor anderen is schoon.

“De God der christenen is een traan van liefde, in stille, diepe verborgenheid geschreid
over de ellende der menschen.”

Onze God is ons ideaal, buiten ons als werkelijk bestaand geacht. Tegenover dat ideaal
gevoelen wij ons, met onze kleinheden en onvolmaaktheden nietig, vergetend, dat God ons
eigen goede zelf, zeer vergroot, is.

Ook de kerkelijke sacramenten als doop en avondmaal hebben hunne beteekenis, zij doen
ons zien, van hoe groote, zedelijke beteekenis ook brood en wijn en water zijn.

Alles, ook het geringste, wordt geadeld.

Hier treft Feuerbach samen met het Calvinisme, dat ook overal de eere Gods zoekt.
Treffend is zijn sluiting:

“Heilig zij ons daarom het brood, heilig de wijn, maar ook heilig het water. Amen!”
 Op wijsgeerig gebied nadert Feuerbach later zeer tot het materialisme, maar hij is er geen
aanhanger van geworden. Hij wil n.l. niet van de stof uitgaan maar van de gewaarwording.
Deze is hem het eerste, zoowel op het gebied der kennistheorie, als op dat der metafysica.
Zeer scherp echter weet hij zijn standpunt niet af te bakenen tegenover het materialisme en
voor de beteekenis van onzen lichamelijken toestand voor den geestelijken, heeft hij veel
oog. Treffend komt dit uit in een bespreking van een werkje van Moleschott: “De leer der
voedingsmiddelen is van groote zedelijke en staatkundige beteekenis. De spijzen worden
tot bloed, het bloed tot hart en hersenen, deze tot stof voor gedachten en gevoelens. Het
voedsel van den mensch is de grondslag voor zijn vorming en opvoeding. Wilt gij het volk
verbeteren, zoo geef het in plaats van uitroepen tegen de zonde, beter eten. De mensch is,
wat hij eet.”

Strauss en Feuerbach hadden zich van Hegel afgewend. De volgende tijden, die een honger
hadden naar feiten, waren der speculatieve filosofie weinig gezind. De reactie, de
moedeloosheid na het jaar 1848, dat zoovele illusies van vrijheid en vooruitgang had
opgewekt, die nu niet vervuld waren, maakte de menschen meer geschikt om
Schopenhauer’s pessimisme te waardeeren. Toch bleef, zij het op menig punt onbewust,
Hegel’s geest werken. In het begin der 20ste eeuw kwam in ons land zijn leer tot meer
aanzien en vond geestdriftige aanhangers door het optreden van den Leidschen hoogleeraar
Bolland.

Bolland.

Gerardus Johannes Petrus Josephus Bolland werd 9 Juni 1857 te Groningen geboren. Zijn
vader overleed vroeg. Zijn moeder voedde hem op in ’t katholieke geloof, dat hij later
verliet. Na verschillende lotswisselingen was hij onderwijzer in Groningen en Katwijk,
studeerde dan te Jena in de Engelsche taal, werd leeraar in die taal aan het gymnasium
Willem III te Batavia. Hier werd zijn lust tot de studie der wijsbegeerte opgewekt en
aanvankelijk sloot hij zich aan bij Von Hartmann. In 1896 kwam hij als opvolger van Land
als hoogleeraar in de wijsbegeerte aan de Leidsche hoogeschool, vooral door toedoen van
zijn ouden beschermer Prof. Cosijn en den minister Mr. S. van Houten.

Bolland, man van machtige welsprekendheid, groote kennis (bijv. op theologisch en

taalkundig gebied), vurige kracht, onverschrokken waarheidsliefde en moed, wist een
schare jongeren om zich te verzamelen en trok ook in andere academiesteden veel
belangstelling, met name in Utrecht, Amsterdam en Delft.

Allerlei stelsels van wijsbegeerte overdacht hij. Bij geen vond hij vrede. Hij kwam ten
slotte tot de bestudeering van Hegel’s werken zelf, die hij tot dusver alleen had leeren
kennen uit geschiedenissen der wijsbegeerte, uit overzichten van anderen. Na aandachtige
studie bleek hem, dat hij toen de gezochte waarheid had. Sedert tracht hij de methode van
Hegel ingang te doen vinden en leidt zijn leerlingen op tot verstaan van den meester,
tegenover wien hij zich overigens zelfstandig verhoudt.

Bolland heeft sommige werken van Hegel opnieuw uitgegeven en van kantteekeningen
voorzien. Van zijn eigen werken noemen wij zijn standaardwerk: “Zuivere Rede.” Zijn
artikelen werden meest opgenomen in de Nieuwe Gids of Het Tweemaandelijksch
Tijdschrift. Als inleiding tot de lectuur zijner werken leenen zich het best de
gestenografeerde verslagen van redevoeringen: het gesproken woord wordt geprezen boven
zijn geschreven, al wordt ook hier van getuigd: “hij doet de wijsheid Nederlandsch
 spreken, en hoe meer hij zijn hoogtepunt nadert, hoe meer hem dit gelukt.” Bolland heeft
zich, behalve met wijsgeerige, ook met maatschappelijke en theologische vraagstukken
beziggehouden. Sommige artikelen lokten hevig verzet uit (kwestie Schaepman-Bolland
over Petrus en Rome). Een met veel liefde geschreven studie over leven, persoonlijkheid en
werken, geeft Dr. J. A. van den Bergh van Eisinga in “Mannen van Beteekenis,” Deel
XXXVIII, afl. 5.

Opm. Van de geestverwanten van Bolland zijn te noemen de gebroeders Van den Bergh van
Eisinga. De een, zijn biograaf, trad als privaat-docent te Utrecht op met een rede over allegorische
interpretatie en in diens preekenbundel: “Rust een weinig,” geeft Bolland een voorbeeld van een
gebed voor de gemeente. Toen Prof. Jelgersma een open brief aan zijn collega schreef, vatte o. a.
Grondijs de pen op om zijn meester te verdedigen. In het laatste tiental jaren staat Bolland, meer
dan hem zelf lief is, in het brandpunt eener opmerkzaamheid, die niet zelden meer bijkomende
bijzonderheden dan zijn eigenlijke leer en werk betreffen.

1 De geschiedenis der wijsbegeerte, in korte trekken weergegeven. ↑

HOOFDSTUK VIII.
 Schopenhauer.

§ 23. Leven en Persoonlijkheid.

Inleidende opmerkingen.

Het romantisme had, in afkeer van den tijd der verlichting, nieuwe idealen gezocht. Aan de
aufklärung had historische zin ontbroken, het romantisme leefde gaarne in ’t verleden. Zijn
dichters zongen van voorbijgeganen tijd en voelden zich thuis in ridderburcht of
middeleeuwsche stad. Zijn denkers hadden de groote beteekenis der historische
ontwikkeling begrepen en Hegel was tot een machtig stelsel gekomen van geschiedkundige
ontwikkeling. In die ontwikkeling leerde het Absolute zichzelf kennen. De historie was
ontwikkeling; voortgaande, voortschrijdende tot hooger. Zij had beteekenis, zij had een
eenige beteekenis. Wie geloofde aan, wie overtuigd was van dien ontwikkelingsvoortgang,
mocht hoopvol op ’t leven zien. Waar de werkelijkheid niet zonder Rede was, daar was zij
nooit te verwerpen. Zoo kon er zekere tevredenheid met het bestaande komen: Hegel was
verzoend, Hegel was het eens met den Pruisischen regeeringsvorm.

De speculatieve wijsbegeerte had in Hegel haar toppunt bereikt: de methode was

aangegeven, de door het Absolute doorloopen ontwikkelingsgang gevonden, ja, het
eindpunt bereikt. De religie was geen vijandige macht voor het weten, veeleer lager trap,
waarop de absolute geest zich bevond. De mensch vond zijn bestemming, zijn plicht in de
zedelijkheid, die hem bond aan de gemeenschap van andere redebegaafde wezens.

Scherp tegenover deze wijsbegeerte staat nu Schopenhauer. Geniaal gevoelsmensch en toch

“zonder hart,” grillige persoonlijkheid, vat vol tegenstrijdigheden, ontwerpt hij een stelsel
van wijsbegeerte, dat,—gedragen als het is door één persoonlijkheid, doorleefd en zelf
ervaren als het is door een rijken geest,—een eenheid is, en toch door de kenmerken dier
persoonlijkheid, grillige overgangen, onverzoende tegenstrijdigheden bezit en den invloed
van vele denkers toont ondanks de oorspronkelijkheid. Hoe geheel andere persoonlijkheid
dan die van Hegel, welk een andere vorm van werk. Het staat er ook in leer tegenover. Het
leert het onredelijke, het irrationeele der geschiedenis en der werkelijkheid, eerder
schepping van den duivel, dan zelfverwezenlijking der Rede. Verdere ontwikkeling brengt
niet tot grooter geluk: elke schrede verder doet meer de ellende, den jammer, de
onredelijkheid der wereld inzien. Schopenhauer wordt de vader van het pessimisme in de
19de eeuw. Hij staat tegenover Hegel, tegenover den mensch, en, als we zullen zien,
tegenover den denker. Toch behoort ook hij nog tot het tijdperk der speculatieve
wijsbegeerte. Door den tijd, waarop zijn hoofdwerk verschijnt (1819). Door een gelijken
voedingsbodem. Hij heeft Kant bestudeerd, hij heeft Fichte gehoord, met Hegel
gedebatteerd. Door zijn hoofdbeginsel, om van uit het subject, uit de bewustzijnhebbende
persoonlijkheid, de wereld te verklaren.
Toch duidt Schopenhauer ook over dezen tijd heen. De groote denkers ervan zijn voor hem
opsnijders, “windmakers;” kritische geesten als Herbart pedanten. Hij hecht aan ervaring.

Hij wordt niet gelezen. Eerst, als de glorie der speculatieve school voorbij is, wordt hij
bekend. De Hegel’sche school heeft zich gesplitst. Het vertrouwen is gedeeltelijk geschokt,
de belangstelling gedoofd. De stem van den meester, wiens werken onduidelijk zijn, klinkt
niet meer. De politieke toestanden veranderen. Het besef wordt levendig in vele Duitsche
hoofden—nog meer wordt het gevoel wakker in vele harten—dat er één eenig Duitschland
hoort te zijn, vrij van Middeleeuwsche vorsten, krachtig door volksvrijheid en invloed. De
Februarirevolutie van Parijs slaat over naar Weenen, Berlijn. Hoop van beter tijd vertoont
zich. Grondwetten komen, beloften worden gedaan. Een groot Duitsch rijksparlement daagt
in Frankfort. De schoone droom zal in vervulling gaan. IJdele verwachting. In Frankrijk
komt de rust. Hongarije wordt bedwongen, zij het in bloed, Weenen tot rust gebracht.
Duitsche vorsten en vorstjes gevoelen zich weer zeker. Het oude gaat, zij ’t met wijziging,
zijn gang. Ontgoocheling komt. “Neen,” zucht de ontmoedigde, “de wereld is een
jammerdal.” De denker, die dit verkondigd heeft, vindt bijval. Oorzaak van allen bijval is
homogeniteit, heeft hij zelf gezegd en ondervonden. Na 1850 ongeveer begint zijn roem.
Op het midden der eeuw oefent Schopenhauer zijn invloed uit, niet alleen op de wijsgeeren
van ’t vak, maar ook op tal van niet-geschoolden. Nederland leest hem gretig. Zijn
pessimisme sluipt in veler harten in. Naklanken vindt men er in literair werk der laatste
tientallen jaren. Schopenhauer heeft naast speciaal wijsgeerige, algemeene cultuur-
beteekenis. Hij behoort tot de meest gelezene schrijvers. Dit rechtvaardige een eenigszins
uitvoerige behandeling, ook van zijn leven en persoonlijkheid, die zoo grooten invloed
uitoefenden op zijn leer. Fichte’s woord, dat het er van afhangt, welke mensch men is, wat
voor filosofie men heeft, schijnt voor Schopenhauer geschreven.

Leven.

In Danzig werd Schopenhauer den 22sten Februari 1788 geboren als zoon van een rijken,
aanzienlijken koopman van Hollandsche afkomst. Zijn vader was een man van somberen
aard, onderhevig aan toorn en angstbuien, van prikkelbaar gestel, al wist hij zich te
bedwingen. Een wereldburger, die zijn zoon in het groote boek der wereld wilde laten
lezen, hem veler landen spraken laten leeren en hem Arthur noemde, omdat die naam in
vele talen gelijk bleef. Zijn vrouw had den veel ouderen man meer om zijn geld en de
aangename positie, die hij haar kon verschaffen, getrouwd, dan uit liefde, en op een
behaaglijk landgoed leefde zij een idyllisch-achttiende eeuwsch leven met hondjes en
mooie lammetjes. Zij was een opgewekte, geestige, vroolijke, ietwat lichthartige vrouw,
graag de zonzijde van ’t leven zoekend.

Toen Danzig, eerst een vrije stad, bij Pruisen kwam, trok de familie naar Hamburg.
Arthur’s vader wilde republikein blijven. De ouders reisden met hun kind in Frankrijk en
Engeland. Zoo kende Schopenhauer later, (beter dan de meeste Duitschers) zijn Fransch en
Engelsch uitstekend, en van rijke belezenheid getuigen zijn werken.

Op een school in Hamburg werd Schopenhauer voor den handel opgeleid en in Hamburg
bleef hij werkzaam, toen zijn moeder, na den dood des vaders, naar Weimar trok, waar zij
weldra een gevierde persoonlijkheid werd. Op haar theeavonden kwam Goethe en met hem
kwamen tal van anderen.

Op 17-jarigen leeftijd komt er een keer, voor altijd beslissend.

“Op mijn 17de jaar, zonder alle schoolgeleerdheid, werd ik door de ellende des levens zoo
aangegrepen als Boeddha in zijn jeugd, toen hij ziekte, ouderdom, smart en dood zag.

“De waarheid, welke luide en duidelijk uit de wereld sprak, overwon weldra de ook mij
ingeprente Joodsche1 dogma’s en mijn slotsom was, dat deze wereld niet het werk van een
algoed wezen kon zijn, maar veeleer dat van den duivel, die schepselen in het aanzijn had
geroepen, om zich in den aanblik hunner ellende te vermeien. Daarop wezen de feiten en
het geloof, dat het zoo was, kreeg de overhand.”

Deze gemoedsstemming was hem altijd min of meer eigen geweest. Met zijn moeder door
Frankrijk reizende, had hij niet kunnen genieten van het schoone van het landschap, daar
hij telkens moest denken aan het ellendige leven van de bewoners der hutten.

Zeer werd Schopenhauer’s pessimistische stemming verscherpt door den strijd tegen de
ontwaakte hartstochten. Hij schijnt een zeer sterk zinnelijk gestel gehad te hebben, heeft
nooit anders (schrijft hij zelf) dan lichamelijke liefde voor een vrouw gevoeld, en kon op
zijn ouden dag welsprekend-ontroerd getuigen van het geluk, bevrijd te zijn van den boei
der zinnelijke aandriften2. Bekend is zijn vers:

O Wellust, o Helle,
O zinnen, o liefde.
Niet te bevreed’gen,
En niet te verwinnen.
Gij hebt mij getrokken
Uit hoogten des hemels,
Mij nedergeworpen
In ’t stof dezer aarde.
Daar lig ik in boeien.

Zijn aandrang om te studeeren werd steeds sterker. Eindelijk kreeg hij verlof. In korten tijd
was hij voorbereid voor de universiteit, waar hij eerst medicijnen studeerde. Weldra trok de
wijsbegeerte zijn aandacht. Hij studeerde Kant, Plato. In beiden waardeerde hij, dat ze een
scheiding hadden gebracht: de eerste tusschen de wereld der verschijnselen, de
phenomenale wereld, en die der dingen op zich zelf, de noumenale; de tweede tusschen de
eigenlijk alleen bestaande wereld der ideeën, en die van den schijn, de doxa (I, 97, 98). Die
scheiding komt overeen met het dualisme van eigen persoon: hij ervoer bitter en pijnlijk
den afstand tusschen de wereld der ideeën en die der grove zinnelijkheid. Ook de leer der
Hindoes bestudeerde hij en in ’t Christendom en in ’t Boeddhisme stelde hij ’t hoog, dat zij
beide meer spraken van een verlosser, dan van een schepper. In 1813 trok hij niet mee uit
ten strijde. Hij had besloten om het leven, dat een onaangenaam ding was, aan studie te
wijden. In de stilte van Rudolstadt voltooide hij zijn dissertatie, een werk van groote
beteekenis voor de kennistheorie: “Over den viervoudigen wortel van de stelling van den
voldoenden grond.”

Met Kant erkent hij, dat onze kennis een bepaalden vorm heeft, die ligt in de inrichting van
onzen geest en niet afhangt van de dingen buiten ons. Het is echter niet noodig,
verschillende vormen aan te nemen: wij kunnen met één vorm uitkomen, die reeds bij Kant
een voorname plaats innam: de oorzakelijkheid, den voldoenden grond.

Geen onzer voorstellingen bestaat op zich zelf. Ze zijn allemaal verbonden en steeds is de
voldoende grond het beginsel waarnaar die voorstellingen zijn verbonden. Maar aangezien
deze laatste van verschillenden aard kunnen zijn, vertoont de voldoende grond zich ook in
verschillende vormen.
 Allereerst kunnen wij ’t oog wenden op de gewone feiten der ervaring, op de
aanschouwingen: een dolksteek doodt een man. Dan is er te spreken van oorzaak en
gevolg. Ook de zuivere aanschouwingen, de voorstellingen van ruimte, kunnen met elkaar
in verbinding staan. In een driehoek hebben we gelijke hoeken, als er gelijke zijden zijn.
Hier is de grond voor de gelijke hoeken het aanwezig zijn van gelijke zijden. Hier is geen
voorafgaan en volgen, zooals bij oorzaak en gevolg: hier is gelijker tijd bestaan. De
voldoende grond vertoont zich hier als zijnsgrond. Aan onze wilsbesluiten gaat overleggen
vooraf. Het op reis willen gaan is bijv. verbonden met de voorstelling van het leerzame of
het genoeglijke van zoo’n reis. Die voorstelling treedt als beweegreden, als motief op. Ook
hier is voorafgaan en volgen, maar niet als bij de oorzaak, in de stoffelijke, doch in de
geestelijke wereld. Wanneer ik redeneer, dan grond ik mijn gevolgtrekking op
voorafgaande stellingen. Zeg ik: 2 dezer boekjes kosten 80 cent, dan is dat gegrond op het
feit, dat één boekje 40 cent kost. Dat is de kengrond van mijn latere bewering. Kengrond en
gevolgtrekking behelzen waarheden, die tegelijkertijd bestaan. Wil ik een oordeel waar
noemen, dan moet daar een voldoende grond voor zijn, die in dit geval de kengrond is.

In vierderlei vorm treedt de voldoende grond dus op: als oorzaak, zijnsgrond, motief,
kengrond. We hebben gezien, dat Spinoza bijv. en zijn tijdgenooten grond en oorzaak niet
onderscheidden. (I, pag. 263). Schopenhauer doet dit wel en het wordt hem tot verdienste
gerekend.

“Voor het bizondere gebied der causaliteitstheorie ligt misschien wel Schopenhauer’s
grootste verdienste in de verbetering der heerschende terminologie. Men zou verkeerd
handelen door deze verdienste gering te schatten.”——

“Geen enkele zijner theorieën misschien kan door de latere wetenschap zonder voorbehoud
worden overgenomen, maar veel van hetgeen ons thans klaar voor oogen ligt zou ook
verborgen zijn gebleven, wanneer niet de flikkering van zijn genie de plaatsen had doen
kennen, waar voor den scherpen blik des onderzoekers het antwoord op eeuwenoude
vragen te vinden was.” (Heymans).

In 1819 komt Schopenhauer’s hoofdwerk: “De Wereld als wil en verschijnsel.” Het trok
geen aandacht. Een reis naar Italië, met een zich weer geven aan het volle leven, volgde.
Een privaatdocentschap aan de universiteit te Berlijn bereidt teleurstelling. Geen
toehoorders voor de colleges, door den nog onbekenden docent gezet op hetzelfde uur,
waarop Hegel zijn beroemde lessen over de logica gaf. De cholera drijft hem uit Berlijn.
Hij vestigt zich nu in Frankfort. Leeft daar van zijn inkomen, niet zonder koopmanstakt (de
uitdrukking is zacht), uit het dreigend failliet van een handelshuis gered. Eenzaam,
regelmatig, weinig met menschen omgaand, voornaam als de zoon van den patriciër uit een
vrije rijksstad, verbitterd over zijn miskenning, die hij houdt voor een samenspanning van
jaloerschen, leeft hij daar, tot in zijn levensavond nog de zon gaat schijnen. Zijn roem komt
op. Hij krijgt leerlingen. Zijn werken kan hij laten herdrukken. Begeerig, elk droppeltje van
den laten roem te genieten, vraagt hij zijn leerlingen om toezending van alle
beoordeelingen van zijn werken.

In volle kracht nog, geestelijk en lichamelijk gezond, sterft hij plotseling 21 September
1860.

De man, die van der jeugd af, den dood had gevreesd, had een zacht uiteinde.

Naast de genoemde werken van Schopenhauer staan verhandelingen over de ethiek.

Populair, geestig en boeiend zijn vele opstellen uit de Parerga en de Prolegomena. (Bundels
Opstellen).
 Schopenhauer is in zijn werken zichzelf: zij dragen een stuk subjectief karakter. De
goddelijke onpartijdigheid van den doctor Angelicus, van Thomas van Aquino, de
geslepenheid als van een kristal, zooals bij Spinoza, is hem vreemd. Tal van uitvallen
maken op ons den indruk, niet van een wijsgeer te zijn. Een paar voorbeelden. Over Hegel:
“Daarom zou ik mijn scherpzinnige landgenooten aanraden, dat, wanneer zij er weer trek in
hebben een “alle-dagskop” 30 jaar lang als een grooten geest uit te bazuinen, zij toch niet
zoo’n bierhuishoudersphysionomie als Hegel had, kiezen mogen, op wiens gezicht de
natuur met haar duidelijkste handschrift het haar zoo gewone “alle-dags-mensch”
geschreven had.” Over de vrouw: “De vrouwen denken in haar hart, dat de bestemming van
den man is, om geld te verdienen, de hare daarentegen het er door te brengen, indien
mogelijk, reeds bij het leven van den man, maar minstens na zijn dood.” Maar aan den
moed, om zijn overtuiging eerlijk te zeggen, ontleenen zijn werken een groote
aantrekkelijkheid. En als Paulsen over de eischen van den filosofischen stijl spreekt, zegt
hij van Schopenhauer: “Wanneer Schopenhauer anders geen verdienste had, was het reeds
niet gering te noemen, dat hij de mogelijkheid getoond heeft, in de Duitsche taal diepe en
oorspronkelijke gedachten klaar en begrijpelijk en daarbij krachtig en indrukwekkend uit te
spreken. Het hangt ook samen met de eerlijkheid, het rechtuite van zijn denken. Omdat het
hem ernst is, wat hij te zeggen heeft, bittere, en dikwijls grimmige ernst, behoeft hij niet
aan de taal te knutselen; vandaar den nadrukkelijken eenvoud van zijn stijl. Hij roemt
ergens de reinheid, den eenvoud der Grieksche wijsbegeerte, ’t zijn z’n eigen deugden.”

§ 24. Leer.

Kennisleer.

Schopenhauer is het met Kant eens, dat wij van de wereld slechts de verschijning kennen.
De wereld is verschijnsel. Wij ordenen de verschijnselen onder den voldoenden grond met
zijn vierledigen wortel. De gewaarwordingen, die ik krijg, betrek ik op een oorzaak buiten
mij, ruimtelijk van mij onderscheiden, in den tijd gebeurende. De geheele wereld vertoont
zich aan mij als een stoffelijk gebeuren. Voor de wereld der verschijnselen geldt een
materialistische verklaring. Maar Schopenhauer is geen materialist. Het stoffelijke, de
heele stoffelijke wereld bestaat slechts als mijn voorstelling. Ik mag mijn spiegelbeeld niet
tot werkelijkheid en mij zelven niet tot het beeld maken. Achter die verschijnselen nu zit
nog een wereld der dingen an sich. Kant had de kennis daarvan voor transcendent, de
ervaring te buiten gaande, verklaard. Geen zijner opvolgers uit de idealistische periode had
dat ook gedaan. Men had de geheele werkelijkheid uit den mensch willen opbouwen. Ook
Schopenhauer wil dit. Hij ziet een weg, om tot de wereld der dingen an sich te komen. Wij
moeten letten op ons eigen bewustzijn. Daarin vinden wij een kern van het bestaande, het
wezen, dat ook den grondslag zal uitmaken voor onze beschouwing van het heelal, dat ook
daarvan als de innerlijke essence zal gelden. Wat vinden wij nu als kern voor ons zijn? Den
wil. Het wezen van de wereld is wil. De wereld is wil en verschijning. Wat verstaat de
denker onder den wil? Het woord heeft een andere beteekenis dan gewoonlijk. Het is niet
de overlegging, de afweging van motieven, maar de drang, de drift die in ons heerscht.
Gevoelens van angst, vrees, hoop, verwachting worden ook onder het begrip
ondergebracht. Het wordt uitgebreid tot de natuur buiten den mensch. Het wordt kracht. In
het vallen van den steen ter aarde, in het aantrekken van het ijzer door den magneet,
openbaart zich de wil.
 Ons wezen is dus onze wil. Ons lichaam is niet iets, dat van dien wil verscheiden is, maar
is de uitwendige vorm waaronder zich de wil objectiveert. In het bewustzijn gezien is er
wil, van buiten lijkt dat voor den toeschouwer het lichaam. Als ik dus mijn arm oplicht, is
mijn wil daar niet de oorzaak van: dat is mijn wil, van buiten gezien. De bolle zijde van
den lepel is niet de oorzaak van de holle. Het is dezelfde, maar van een andere zijde bezien.
A ziet bol, wat B hol ziet. Elke drift objectiveert zich weer in bepaalde lichaamsdeelen. De
groote driften zijn die voor ’t zelfbehoud en voor ’t behoud der soort. De honger is
objectief tanden, mond, slokdarm, maag, enz. De geslachtsdrift de genitaliën.

De geheele natuur nu is een doorwerking van den wil, die van trap tot trap stijgt, nergens
rust heeft, maar steeds verder gedreven wordt, rusteloos, eindeloos. Die blinde, irrationeele
drang openbaart zich in anorganische verschijnselen evengoed als in organische bij plant en
dier. Die drang neemt de kennis als middel in haar dienst, en … ontdekt zijn eigen
jammerlijkheid. Niet het intellect is het eerste, maar de wil en daarna het verstand; de
voorstellingen zijn slechts middel van den wil, om zich beter te handhaven in den strijd om
het bestaan, waarin het één gedrang en gewirwar is, waar de plant het water en de lucht
verteert, de dieren dieren en planten eten, de mensch water, lucht, plant, dier.

Maar als de wil zoover is, dat het bewustzijn is ontstaan, rust hij niet. Hij bedriegt ons. Hij
toovert ons voor, dat deze wereld goederen van waarde bezit. Wij jagen ze na, om onszelf.
Wij bereiken ze, opdat hij besta. Wij meenen in de bevrediging van den heftigsten en
sterksten lust ons eigen genot te zoeken, wij doen den wil voortleven in het geslacht. Wij
hebben lief en meenen, dat het persoonlijke neiging is. De wil voert ons die vrouw
tegemoet, bij wie door ons het beste nageslacht verwekt wordt. De oppervlakkige optimist,
blijft in de illusie leven, maar de pessimistische denker doorziet het bedrieglijk spel en
moet weigeren er aan mede te doen. Hij moet niet ja, hij moet néén tegen het leven zeggen.
Het leven is een troostelooze zaak. De ervaring leert, dat het verdriet, het lijden de
overhand heeft op de vreugde. Vreugde is alleen iets negatiefs, afwezigheid van kwaad.
Gezondheid, jeugd, vrijheid, veiligheid, worden eerst gewaardeerd, als ze ontbreken.
Gewoonte stompt wel voor het genieten af, maar als we de goederen niet meer hebben, is er
nieuw lijden. Het uitnemendste van het leven is lijden, moeite, verdriet, angst. Hoe ons
daaruit te redden? Hoe te ontkomen? Hoe is er verlossing mogelijk?

Verlossing. Kunst.

De kunst verlost ons! Als wij ons verdiepen in een kunstwerk, staat het rad van den tijd stil.
Het willen houdt op. De begeerte zwijgt. We zijn verlost van den blinden drang. Zeer hoog
stelt Schopenhauer onze Hollandsche schilderkunst, waarin alles zoo stil is en vredig en
rustig. Ook de muziek acht hij bizonder hoog. In de melodie trilt als ’t ware het bewegen
van den wil, zijn heffingen en dalingen. De trillende snaar is de mensch zelf. Het kost
echter inspanning, om zoo tegenover de kunst te staan, niet ieder gelukt dat. Ook is de
verlossing, die de kunst geeft, maar tijdelijk. Er is een blijvende, te vinden op den weg der
heiligmaking, der onthouding van het zinnelijke; der askese.

Schopenhauer komt hier tot groote bewondering voor de heiligen zooals het Boeddhisme
en het oudste Christendom die gekend hebben. Zij hebben afstand weten te doen van
wereldsche genietingen. Zij hebben zich weten los te maken van de bekoringen der zinnen,
van de verleiding des vleesches. Zeker, zij vallen wel eens terug. Zelfkastijding wordt dan
geoefend. Langzamerhand stijgt de mensch tot een toestand waarin de drang tot zwijgen is
gebracht. Hij glijdt over in het Nirwana, een toestand die den nog in het willen bevangene
een niets-zijn toeschijnt. Graag gebruikt Schopenhauer termen, aan het Boeddhisme
ontleend.
 Hij acht het niet noodig, dat de filosoof een heilige zij. Zijn taak is, in heldere, strenge
begrippen de wereld te denken, uit te drukken. Hij vindt den heilige als hoogste ideaal. Hij
buigt zich daarvoor in deemoed. Maar voor zijn eigen persoon slaat hij misschien andere
wegen in.

Het is opmerkelijk dat Schopenhauer alleen oog heeft voor de verlossing van het individu.
Niet voor die van het menschelijke geslacht. De geschiedenis, een blind alogisch spel,
brengt die niet.

Ethiek.

In de ethiek verkondigt hij het medelijden als een oerphaenomeen. De mensch die lijdt,
wordt zich bewust, dat hij eenswezend is met andere menschen. Dat in hem zich dezelfde
wil openbaart. Wanneer wij een ander onrecht willen doen, gedreven door den wil, worden
wij ons bewust, dat de gepijnigde één is met ons. Wij willen hem nu vreugde bereiden. Hoe
kan dat? Alleen door verdriet weg te nemen, lijden te verzachten. Medelijden is dus de
grondslag van de zedeleer.

Invloed.

Een eigenlijke school heeft Schopenhauer niet gesticht. Toch was zijn invloed groot. Bij
Hartmann en Nietzsche zullen we dien ontmoeten. Het pessimisme wordt tot zijn
radicaalste uiting gebracht door Philips Mainländer, (Pseudoniem voor Philips Batz, die
leefde van 1841–1876), die in zijn boek “Filosofie der verlossing” de wereld als de uiting
van een stervenden God beschouwde, die naar niet-zijn streeft. Hij beval den dood van ’t
ras door geslachtelijke onthouding of van ’t individu door zelfmoord aan. Hij zelf koos
consequent het laatste.

De studie der Oostersche wijsbegeerte wordt vooral beoefend door den Kielschen
hoogleeraar Deussen, die veel met Schopenhauer overeenkomt.

En van de met hem verwante kunstenaars noemen we den grooten operadichter Richard
Wagner. Deze wilde Schopenhauer’s leer laatste grondslag van alle verdere geestelijke en
zedelijke cultuur gemaakt zien.

1 Schopenhauer beschouwde het Christendom als pessimistisch, het Jodendom als optimistisch. ↑
2 Ik weet niet, in hoeverre hier aan Schopenhauer’s invloed of aan verwantschap met hem gedacht moet
worden, maar het is opmerkelijk, dat in onze tegenwoordige literatuur het thema van de scheiding van
geestelijke en lichamelijke liefde, van drift en sympathie, veel voorkomt. En ook de schildering van het “leed
van den hartstocht” ontbreekt niet. Vooral de namen van Marcellus Emants en den hem geestverwanten De
Meester zijn hier te noemen. ↑
HOOFDSTUK IX.
 Herbart.

§ 25. Leven, Metafysica.

Inleidende opmerkingen.

De groote mannen van den tijd der speculatieve filosofie waren Fichte, Schelling, Hegel.
Met hen in sommige opzichten verwant, maar een andere waarde aan ’t leven hechtend,
was Schopenhauer, wiens hoofdwerk wel in dezen tijd verschijnt, maar wiens invloed in
het midden der 19de eeuw begint. Fichte, en na hem Schelling en Hegel, knoopten
aanvankelijk bij Kant aan, maar waren eigen wegen gegaan: zij hadden geacht, dat het
mogelijk was het wezen der dingen, niet alleen hunne verschijningen te kennen. En daartoe
geraakt men niet langs den weg der ervaring, maar langs dien der bespiegeling, die haar
uitgangspunt vond in den mensch zelf. De bouwers dezer systemen waren koningen
geweest in het rijk der gedachte. Hun roem had Schopenhauer overschitterd. Hun faam had
der menigte zoo in de ooren geklonken, dat ook de namen van enkele anderen nauwelijks
gehoord worden. Die denkers hier bedoeld, waren mannen, die zich met de richting van
hun tijd niet konden vereenigen, die bezwaar hadden tegen “de modefilosofie” als een
hunner zeide, die zich meer aansloten bij het criticisme van Kant.

Zij worden wel genoemd de mannen der oppositie tegen het constructieve idealisme. Zij
vertegenwoordigen de critische onderstrooming in den idealistischen tijd.

Drie namen worden vooral genoemd: Beneke, Fries, Herbart. Liever, dan van alle drie iets
te geven, blijven wij wat uitvoeriger staan bij Herbart. Hij is ongetwijfeld verreweg de
belangrijkste van het drietal; hij is tevens in ons land en in onzen tijd een zeer bekend
denker, vooral in de opvoedkundige wereld.

Leven.

Johan Friedrich Herbart werd als zoon van een rechterlijk ambtenaar den 4 Mei 1776 te
Oldenburg geboren. Zijn jeugd was niet aangenaam: eigen lichaamszwakte, geen begrijpen
van elkaar der beide ouders. In 1799 komt hij in Jena. Na veel moeite verkreeg hij van den
vader, die liever een broodgevend beroep gekozen zag, verlof, om althans voor een jaar
wijsgeerige colleges te volgen. Onder den indruk van Fichte, maar niet met blinde
overgave. Critisch staat hij tegenover diens opmerkingen bij een door hem ingezonden
stuk, dat vragen en zwarigheden behelsde. Schelling’s leer wordt gecritiseerd. Na de
universiteit huisonderwijzer in Zwitserland, waar hij Pestalozzi leerde kennen. Had noch
het opvoedkundig ideaal der nieuw-humanisten, noch dat der aufklärung hem kunnen
bekoren, was hij er tegen geweest, om den kinderen de zaak zoo gemakkelijk te maken,
gelijk de Philantropijnen deden, in Pestalozzi’s opvoedkunde zag hij meer. De
 kennismaking in Zwitserland is van blijvenden invloed geweest op Herbart’s
opvoedingsleer.

In 1802 vestigt Herbart zich als privaat-docent in Göttingen. Zijn leer is nu in hoofdtrekken
klaar. Hij doceert niet alleen wijsbegeerte maar ook paedagogiek. In 1805 wordt hij—
geleerdheid en bekwaamheid van doceeren stonden in goeden roep—buitengewoon
hoogleeraar met 300 thaler salaris. Dan in 1809 naar Koningsbergen. Hier hoogleeraar op
Kant’s katheder. Bemoeienis niet alleen met de theoretische opvoedkunde, maar ook met
practische opleiding van aanstaande leeraren. In 1833 keert Herbart naar Göttingen terug
als gewoon hoogleeraar. Zich bezig houdend met zijn colleges en studies, in ’t bizonder
vervuld van zijn opvoedkundig streven, bemoeide de in de politiek conservatief gezinde
denker, zich weinig met andere dingen.

In 1841 stierf hij. Herbart was een scherpzinnig denker, een groot geleerde, een
hoogstaande, nuchtere, bezonnen persoonlijkheid. Koel en hoog op ’t eerste gezicht.
Afkeerig van verkondigen van subjectieve meeningen. Begaafd met groote liefde voor de
waarheid, een leven leidend van strenge plichtsbetrachting.

Uitgangspunt.

Herbart sluit aan bij Kant. Hij erkent ook, dat wij alleen de verschijningen der dingen
hebben. Het dogmatisme is door Kant voor eeuwig vernietigd. Maar achter de
verschijnselen ligt een ding an sich. Voor Kant is dat een grensbegrip, voor Herbart is het
iets meer. Uit onze gewaarwordingen besluiten we tot het zijn. Zooveel verschijning,
zooveel verwijzing naar een zijn. Dat zijn, dat werkelijke bestaat, er is iets werkelijks, iets
“reaals.” Herbart staat dus niet geheel op ’t zelfde standpunt van Kant, hij noemt zich zelf
ergens een Kantiaan van het jaar 1828: er was vooruitgang sedert Kant.

Tegenstrijdigheden.

De taak, die Herbart voor de filosofie acht weggelegd is bearbeiding onzer begrippen. Deze
zijn vol tegenstrijdigheden. Die moeten verwijderd worden. En dit kan alleen door de leer
van de realen. Toonen we dit aan voor een paar begrippen, waarin Herbart
tegenstrijdigheden meent te ontdekken: verandering, ik, inherentie.

Daar is water. Dat bevriest en morgen is datzelfde water ijs. Hier ligt een tegenspraak. Wij
zeggen: er is hetzelfde water, A = A. Wij nemen hier het identiteitsbeginsel aan. Maar
tegelijkertijd zeggen wij: A is vandaag water, morgen is A ijs, m. a. w. A is vandaag A,
morgen niet A. Dit strijdt tegen het grondbeginsel der contradictie: Iets kan niet tezelfder
tijd wèl iets en niet iets zijn.

Er ligt dus in alle verandering een tegenstrijdigheid.

Neem een horloge. Ge ziét het. Leg het voor uw oor. Ge hóórt het. Betast het. Ge krijgt
gewaarwordingen van koude en gladheid. Ge hebt dus verschillende gewaarwordingen. Ge
betrekt die op één ding, het horloge. Dit is tegelijk tikkend, glad, wit en koud. A is B, en C,
en D. Het ding bezit een veelheid van eigenschappen. Hier ligt een tegenstrijdigheid: het
inherentieprobleem.
 Wij praten van onze ziel als van een eenheid. Het Ik denkt, doet, begeert, voelt, enz.

Ook hier eenheid en veelheid. En wat is dit ik eigenlijk? Het ik stelt zichzelf voor. Bepaal
nu eens dat zichzelf, enz. Dat is weer dat, wat zichzelf voorstelt. Om dus het ik te bepalen,
moeten we tot in het eindelooze teruggaan..

Ook hier dus weer tegenstrijdigheden.

Verandering-, inherentie- en ik-probleem eischen oplossing.

Oplossing.

Herbart neemt aan een “reale.” Als taak der filosofen stelt hij, de tegenstrijdigheden uit de
begrippen te verwijderen.

Laat ons zien, hoe hij deze weet te doen verdwijnen door zijn leer der realen.

Ziehier de grootsche hypothese, die herinnert aan de Eleaten, Democritus en Leibniz.

De wereld bestaat uit ondeelbare, eeuwig gelijk blijvende, niet verder deelbare, zichzelf
handhavende “realen,” die ieder weer hun eigenaardige eigenschappen hebben.

Niet oneindig, maar zeer groot, is het aantal realen.

Voor Democritus hadden er ook atomen bestaan. Maar hun verschil was er een geweest van
vorm en grootte. Het onderling verschil tusschen de “realen” van Herbart is een
qualiteitsverschil, een hoedanigheidsonderscheid. Vandaar dat hij zijn leer betitelt als
qualitatief atomisme. Gevoeglijk zou zij ook te vergelijken zijn met de leer der Eleaten.
Dezen hadden het eenige, onveranderlijke zijnde tegenover de wereld der verschijnselen
gesteld, de wereld waarvan we géén waarachtige kennis, slechts doxa, meening hadden.
Ook Herbart stelt eenige, onveranderlijke realen, geen zijnde, maar zijnden. Zijn leer zou
meervoudig Eleatisme kunnen heeten.

Die realen handhaven zich zelf. Zij willen blijven bestaan tegenover storingen van andere
verschijnselen. Alle gebeuren is een reeks zelfhandhavingen van realen die met elkaar in
betrekking komen. Wat is nu verandering? Ik zie vandaag A, morgen A1, van A door een
verschil onderscheiden. Een reaal verandert niet. Maar tegelijk met A neem ik nu het reaal
B waar, en daardoor ontstaat het verschil. Verandering bestaat dus eigenlijk niet. Alleen kan
een mensch zich met één reaal verschillende andere samendenken. Vertoont zich een ding
dus achtereenvolgens als A, A1, A2, A3, dan moet er telkens een andere samenvoeging van
realen zijn die ik waarneem.

Een dergelijke oplossing nu wordt gegeven van het inherentie probleem. Een ding, waarin
ik verschillende eigenschappen waarneem, is een verzameling van realen, elk met zijn
eigen hoedanigheid.

Wat is ons ik? Niet anders dan een verzameling, een complex, evenals een ding. Het ik-
probleem valt onder het inherentieprobleem. “In het ik is velerlei bijeen: deels een
samengestelde voorstelling, die echter niet nauwkeurig bepaald is, van datgene wat tot het
ik behoort, deels een nog veel grooter en meer en meer aangroeiende kring van
 voorstellingen van andere zaken; en deze onderscheiding geeft aanleiding om te spreken
van een ik en van een niet ik.”

En wat blijkt hieruit voor ons onderzoek? Dat men het ik kan beschouwen als eene
verbinding van vele en velerlei kenmerken; dat het dus hoort in de rij der vroeger
beschouwde dingen met vele, veranderlijke kenmerken en dientengevolge valt onder het
logisch hoogere begrip van het ons bekende probleem der inherentie.

De geheele werkelijkheid bestaat dus uit realen die bij storingen van buiten zich zelf
handhaven. Alle gebeuren berust daarop. Alle geschieden, alle verandering hangt dus af
van de betrekking, waarin het eene reaal staat tot het andere.

En door die verschillende betrekkingen aan te nemen, zijn tegenstrijdigheden op te lossen,

zijn de begrippen te bearbeiden. Het doel der wijsbegeerte is bearbeiding der begrippen.
Haar methode die der betrekkingen.

Wij zagen dus, dat, wanneer een ding ons morgen anders schijnt dan gisteren, wanneer het
verschil vertoont, dat dit komt, omdat het in betrekking is gekomen tot andere realen. Maar
gisteren en vandaag is er dan toch een reaal geweest, uitgangspunt als ’t ware der reeksen
die ik zie, die gelijk is gebleven. Die reale is de substantie. Zoo is er, op geestelijk gebied
ook een reaal, een substantie: de ziel. Die ziel komt met andere in betrekkingen, er ontstaan
een reeks zelfhandhavingen: dat zijn de voorstellingen. Maar die moeten niet opgevat
worden, in gewonen zin, zoo als wij spreken van de voorstelling van een huis, een park,
enz. Want deze voorstellingen zijn niet enkel. Herbarts voorstellingen zijn de enkelvoudige
gewaarwordingen, bijv. één toon1.

En hiermede gaan wij over tot Herbarts psychologie.

Psychologie.

Aan deze wetenschap kent Herbart een zeer voorname plaats toe en hij is een harer
uitnemendste vertegenwoordigers. Hij weet van zijn zielkunde een samenhangend,
stelselmatig geheel te maken, dat de zielkundige verschijnselen niet als een meer of minder
los naast elkaar staande groep van verschijnselen opvat, maar er verbinding in weet te
brengen door ze te ordenen onder algemeene beginselen. Maar ook is Herbarts zielkunde
niet aan ervaring, menschenkunde, scherpen blik gespeend. Menige pagina zijner werken
getuigt van voortreffelijk waarnemen.

Wat is het groote beginsel, vanwaar uit Herbart de psychologie beschouwt? Het hangt
samen met zijn metafysica.

Het bewustzijnsleven is resultaat van het werken der voorstellingen. Deze werken op elkaar
in naar bepaalde wetten. Zooals er voor de buitenwereld een mechanica is, die de wetten
der beweging opspoort, zoo moet er een mechanica van voorstellingen komen. Dit heeft
doen spreken van Herbarts voorstellingsmechanisme. De disparate voorstellingen kunnen
verbindingen aangaan, bijv. de woordklank roos, het gezichtsbeeld roos, de geur, enz. Zijn
voorstellingen gelijksoortig, dan vindt er versmelting plaats, bijv. het waarnemingsbeeld
van een roos met het herinneringsbeeld. Zijn voorstellingen, die elkaar tegen gesteld zijn,
tegelijk in ’t bewustzijn, dan belemmeren ze elkaar, bijv. twee kleuren.