0% found this document useful (0 votes)
6 views

13142

The document provides information about the second edition of 'Accounting Information Systems' by Vernon Richardson, highlighting its focus on the evolving role of accountants as business analysts in technology-driven environments. It outlines the textbook's objectives, which include developing skills in business process modeling, database design, and data analytics, as well as updates made in the new edition. Additionally, it emphasizes the importance of understanding internal controls and risk management in accounting practices.

Uploaded by

querrasiepak
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
6 views

13142

The document provides information about the second edition of 'Accounting Information Systems' by Vernon Richardson, highlighting its focus on the evolving role of accountants as business analysts in technology-driven environments. It outlines the textbook's objectives, which include developing skills in business process modeling, database design, and data analytics, as well as updates made in the new edition. Additionally, it emphasizes the importance of understanding internal controls and risk management in accounting practices.

Uploaded by

querrasiepak
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 53

(eBook PDF) Accounting Information Systems 2nd

Edition by Vernon Richardson pdf download

https://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-accounting-information-
systems-2nd-edition-by-vernon-richardson/

Download more ebook from https://ebooksecure.com


We believe these products will be a great fit for you. Click
the link to download now, or visit ebooksecure.com
to discover even more!

Accounting Information Systems, 4e ISE 4th Edition


Vernon J. Richardson - eBook PDF

https://ebooksecure.com/download/accounting-information-
systems-4e-ise-ebook-pdf/

(eBook PDF) Data Analytics for Accounting 2nd Edition


By Vernon Richardson

http://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-data-analytics-for-
accounting-2nd-edition-by-vernon-richardson/

(Original PDF) Data Analytics for Accounting by Vernon


Richardson

http://ebooksecure.com/product/original-pdf-data-analytics-for-
accounting-by-vernon-richardson/

(eBook PDF) Accounting Information Systems The


Processes Controls 2nd

http://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-accounting-information-
systems-the-processes-controls-2nd/
(eBook PDF) Accounting Information Systems: The
Crossroads of Accounting and IT 2nd Edition

http://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-accounting-information-
systems-the-crossroads-of-accounting-and-it-2nd-edition/

(eBook PDF) Accounting Information Systems 11th Edition


by Patrick Wheeler

http://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-accounting-information-
systems-11th-edition-by-patrick-wheeler-2/

(eBook PDF) Accounting Information Systems 11th Edition


by Patrick Wheeler

http://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-accounting-information-
systems-11th-edition-by-patrick-wheeler/

(eBook PDF) Accounting Information Systems 14th Edition

http://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-accounting-information-
systems-14th-edition/

(eBook PDF) Accounting Information Systems 10th Edition

http://ebooksecure.com/product/ebook-pdf-accounting-information-
systems-10th-edition/
Preface
Whether accountants work in public accounting or in industry, they use a variety of
technology tools. The International Federation of Accountants (IFAC) describes four
roles for accountants with respect to information technology: (1) users of technology and
information systems, (2) managers of users of technology and related information
systems, (3) designers of information systems, and (4) evaluators of information
systems. As users, managers, designers, and evaluators of technology and technology-
driven business processes, accountants must understand the organization and how
organizational processes generate information important to management. To ensure that
processes and systems are documented—and to participate in improvements to processes
and systems—accountants must be business analysts.
This textbook aims to provide students with a variety of technology and business
analysis concepts and skills. It is intended for use in the first Accounting Information
Systems course at both the undergraduate and graduate levels. Ongoing changes in
business technology—such as the move to Internet-based systems, Big Data and data
analytics, software as a service, and mobile access to enterprise information, as well as
increased security and control requirements—make technological skills more important
than ever for accounting graduates. This textbook also aims to show how current changes
in accounting and technology affect each of these roles. For example, the Sarbanes-Oxley
Act affects financial reporting system controls, and XBRL changes system requirements
and affects how companies develop and report financial information. We also consider
the role of Big Data and data analytics and how they are used in financial accounting,
managerial accounting, and auditing. Additionally, we consider both the COBIT and
COSO frameworks to describe how organizations deal with risk management. In their roles
as managers, designers, and evaluators, accountants must know how those frameworks
affect their accounting and related information systems.
The core competencies of the American Institute of Certified Public Accountants (AICPA)
emphasize accounting skills over content. This textbook emphasizes examples, problems,
and projects through which students can develop the technological skills they need for their
accounting careers. It uses real-world companies such as Starbucks, Walmart, Google, and
Amazon that students can relate to. It takes a broad view of accounting information systems
that emphasizes the accountants’ roles in the use, management, design, and evaluation
of the systems and the management information that they produce. To assist accounting
students in experiencing the benefit of learning information technology/information services
(IT/IS) concepts and using IT/IS skills in accounting, we focus on business processes,
business requirements, how information technology supports those requirements, and how
accountants contribute. In particular, this textbook helps students learn to:

• Design business processes and represent them with standard documentation


tools. The role of the accounting function has evolved from stewardship and
reporting to full partnership, supporting management decisions throughout the
organization. As business analysts, accountants must be able to document business
processes, identify potential improvements, and design and implement new
business processes. Thus, this textbook helps develop business process modeling
skills.
• Design and implement well-structured databases to enable business processes.
Accountants must also understand how business processes generate data and how
such data are structured, interrelated, and stored in a database system. To ensure
that business processes and the database systems are documented and to participate

vii
viii   Preface

in improvements to processes and systems, accountants must understand and be


able to model such systems. Thus, this textbook helps develop data modeling and
database implementation skills.
• Query databases to provide insights about the performance of business
operations. Most organizational information resides in databases. To support
management decisions throughout the organization, accountants must understand
how those data are structured and how to retrieve information to support business
management decisions. Thus, this textbook develops skills on the use of Microsoft
Access and databases in general. This textbook also develops data analytics tools
through the use of Microsoft Excel and Tableau.
• Evaluate internal control systems and apply business rules to implement
controls and mitigate information systems risks. Recent federal legislation—
for example, the Sarbanes-Oxley Act of 2002 and COSO and COBIT guidance—
emphasizes the importance of risk mitigation in modern organizations. Internal
control systems must constantly evolve to meet a changing risk environment.
Accountants are often the internal control experts and must, therefore, understand
how internal controls should be implemented in business processes as part of
the organization’s overall risk mitigation and governance framework. Thus, this
textbook presents specific material on internal control and accounting information
systems, as well as general information about computer fraud and security. It also
describes how to monitor and audit accounting information systems.
AIS 2e Content Updates
General Updates for the 2nd Edition
• Added additional End-of-Chapter Multiple Choice Questions and Problems
throughout the text.
• Significantly revised many End-of-Chapter Problems for availability and auto-grading
within Connect.
• Revised and added many new Discussion Questions in most chapters.

Chapter by Chapter Updates


Specific chapter changes for Accounting Information Systems, 2nd Edition, are as follows:

Chapter 1
• Updated the opening vignette, highlighting the use of Starbucks Clover coffee
machines.
• Updated real-world references.
• Edited and updated the Progress Check questions.

Chapter 2
• Increased introductory coverage of BPMN.
• Added discussion of flow object types, including gateway and event types.
• Introduced repeating activities.
• Added introduction to data objects, data stores, and associations.

Chapter 3
• Updated discussion of how the multiplicities for associations indicate where foreign
keys are posted in relational tables.
• Added discussion of business rules, decision requirements, and decision tables.

Chapter 4
• Updated the section on Using Microsoft Access to Implement a Relational
Database. Figures 4.6 through 4.17 were updated using Microsoft Access 2013.
• Updated Appendix A. Figures 4.A1 through 4.A9 were updated using Microsoft
Access 2013.

Chapter 5
• Added additional figures related to sales activity models.
• Updated the Chapter 5 Comprehensive Exercise.

Chapter 6
• Updated the Chapter 6 Comprehensive Exercise.

Chapter 7
• Updated BPMN diagrams to include revisions to Chapter 2.

ix
x   AIS 2e Content Updates

Chapter 8
• Substantially modified the chapter to describe to students how to approach an
integrated project.
• Created two new integrated projects with multiple versions to accommodate
various class schedules and to allow instructors to rotate projects.
• The first of the two integrated projects is a more challenging project that includes
issues related to managing inventory levels and internal inventory transfers. Other
topics covered include multiple sales types, including Internet, wholesale, and
retail sales, where customers can pay by cash, check, or credit card.
• The second of the two integrated projects is shorter and less challenging and
focuses on wholesale sales from multiple distribution centers.

Chapter 9
• This is an all-new chapter emphasizing data analytics.
• Illustrated how data analytics is used to help Starbucks pick its store locations.
• Inserted an all-new explanation of how data analytics is used in business and
accounting.
• Added an explanation and example of how Audit Data Standards provided by the
AICPA are used to facilitate data analytics between a company’s financial staff and
the external auditors.
• Explained how the DATA Act recently passed by Congress gives firms specific
responsibilities to protect privacy and the breach of individual identifying
information.
• Illustrated data analytics and data analytics techniques in both Excel and Tableau.

Chapter 10
• Updated the opening vignette, highlighting Kevin Johnson, who has substantial
technology leadership as Starbucks’s new president and chief operating officer.
• Added an all-new example and inserted an additional figure illustrating a digital
marketing dashboard.
• Updated real-world references, particularly of examples of business intelligence.
• Edited and updated Progress Check questions.

Chapter 11
• Updated COSO Internal Control Framework to COSO 2013 by updating the five
components and adding the 17 relevant principles of internal controls.
• Added Figure 11.2 to summarize COSO 2013 control components and principles.

Chapter 12
• Updated the opening vignette.
• Revised the contents of computer fraud and abuse as well as vulnerability
assessment and management.
• Edited and updated the Progress Check questions.

Chapter 13
• Updated the opening vignette.
AIS 2e Content Updates    xi

Chapter 14
• Added discussion of the IT Governance Institute Val IT Framework.

Chapter 15
• Added an all-new opening vignette, highlighting Gerri Martin-Flickinger as
the Starbucks chief technology officer.
• Edited and updated Progress Check questions.

Chapter 16
• Updated the opening vignette highlighting technology used at Walmart.
• Updated Figure 16.2 with recent information technology project outcomes.
Main Features
Accounting Information Systems, 2nd Edition, focuses on
the accountant’s role as business analyst in solving busi-
ness problems by database modeling, database design, and
business process modeling.

Rev. Confirming Pages

Chapter Maps Chapter Two


Chapter Maps provide a handy guide at the start of
every chapter. These remind students what they have
learned in previous chapters, what they can expect
to learn in the current chapter, and how the topics
Accountants as Business
will build on each other in chapters to come. This Analysts
allows them to stay more focused and organized
along the way.
A look at this chapter
As users, managers, designers, and evaluators of technology and technology-driven business processes,
A look at this chapter accountants must understand the organization and how organizational processes generate information
important to management. To ensure that processes and systems are documented—and to participate
in improvements to processes and systems—accountants must also be business analysts. This chapter
defines business process modeling and describes how it supports the roles of accountants. It explains
the potential value of business process modeling. Finally, it describes the types of business process mod-
A look back els and introduces basic modeling tools to guide the student’s development of modeling skills.

A look back
Chapter 1 discussed the importance of accounting information systems and the role accountants play in
those systems. It further described how investments in information technology might improve the ability to
A look ahead manage business processes and create value for the firm.

A look ahead
Chapter 3 introduces data modeling. It describes how data modeling supports the design, implementa-
tion, and operation of database systems. It introduces basic modeling tools that will be used throughout
the rest of the text.

Chapter-Opening Vignettes One recent morning, I stopped at a very busy Starbucks in San
Francisco. I looked at the line coming out of the door and
immediately thought that it would take at least 20 minutes to
Do your students sometimes wonder how the course get my morning coffee. Instead, I was pleasantly surprised at
the efficiency of the employees who got me through that line
connects with their future? Each chapter opens with in less than 2 minutes.
I watched closely as the Starbucks partners behind the coun-
a vignette, which sets the stage for the rest of the ter executed the workflow of the process. One partner took my
order and relayed my pastry order to another partner behind
chapter and encourages students to think of concepts the pastry case. He also relayed my coffee order to the barista
at the other end of the counter. As I moved through the line to

in a business context. © AFP/Getty Images


the register, my order arrived just as I did, and a fourth partner

30

ric38877_ch02_030-059.indd 30 09/21/16 10:52 AM

xii
“I believe that the sequence of topics follows a logical “I like how it relates many of the concepts to real
pattern by moving from introducing the general con- companies, like Starbucks.”
cepts of AIS to students to internal controls and a need
—Linda Wallace, Virginia Tech
to automate them, to design of the DB—‘backbone’ of
the IT system—and then to specific accounting cycles,
and to general IT-related issues.”
—Dmitriy Shaltayev, Christopher Newport
University

Rev. Confirming Pages

Chapter Outline
Each chapter opens with an Outline that pro-
vides direction to the students about the top-
ics they can expect to learn throughout the
chapter.

Learning Objectives
checked the order and took my payment. Within those 2 minutes, they had served at least a
dozen other customers, too.
I thought about the number of options they had to deal with, the variety of hot and cold drinks,

Learning Objectives are featured at the begin-


the pastries and other breakfast items, while also keeping a supply of freshly brewed coffee
ready. I was sure that Starbucks had analyzed the process in detail to eliminate waste and

ning of each chapter. The objectives provide


enhance their partners’ productivity. Then, they had to train all their partners in that process so
they could work as one highly synchronized team. Finally, they delivered a hot cup of coffee to

students with an overview of the concepts they


a grateful customer on a cool San Francisco morning.

should understand after reading the chapter.


These Learning Objectives are repeated in the
Chapter Outline Learning Objectives
Changing Roles of Accountants in After reading this chapter, you should be
margin of the text where they apply.
Business able to:
Business Process Documentation 2-1 Describe the roles of the accounting/
Definitions finance function in business and why
Purposes of Process Documentation those roles require knowledge of
Value of Business Models technology and business processes.
Types of Business Models 2-2 Understand the importance of
Activity Models business process documentation.
Business Process Modeling Notation 2-3 Recognize the value of business
models.
Building Blocks for BPMN Diagrams
2-4 Articulate the characteristics of
Example of a Business Process Diagram
activity models.
Identifying Participants in Business Process
2-5 Understand and apply the building
Diagrams
blocks for BPMN (activity) diagrams.
Messages in BPMN
2-6 Use pools and lanes to identify
Extended Building Blocks for BPMN
process participants.
Diagrams and Modeling Concepts
2-7 Apply message flows to show
Subprocesses and Repeating Activities
interactions between pools.
Data Objects, Datastores, and
2-8 Understand and apply flow object
Associations
types.
Best Practices in Preparing BPMN
2-9 Recognize and model repeating
Diagrams
activities.
Appendix A: Flowcharting 2-10 Understand and apply data objects

“Well-written with great examples.


Appendix B: Data Flow Diagrams and datastores to model data
created, updated, transferred, and
deleted in a process.
Students should like reading this book.”
—Marcia Watson, Mississippi
31 State University

ric38877_ch02_030-059.indd 31 09/21/16 10:52 AM


xiii
Final PDF to printer

206 Chapter 8 Integrated Project

Import the data in the SALES and SALES ITEMS worksheets into Access. During the
import, select order# as the primary key for the SALES table but no primary key for the
SALES ITEMS table. After the import, open the SALES ITEMS table in design view and
select both order# and inventory# as the primary key. Then, set the relationship between
SALES and SALES ITEMS as shown in Figure 8.10.

LO 8-5 Prepare Queries


Employ the relational
After importing all the data and setting the relationships to match the UML class diagram,
database to answer

Integrated Project
you are ready to prepare queries for the financial statements and any other operational perfor-
a variety of business
performance questions mance information. Each deliverable may require multiple queries. For example, to determine
sales revenue for the quarter, you would first extend the SALES ITEMS table information to
determine the amount for each item sold on each sale, as shown in Figure 8.11.
Then, using the query shown in Figure 8.11 and the SALES table, calculate the amount
Projects can generate classroom discussion, foster of each sale within the fiscal period, in this case the first calendar quarter, as shown in
Figure 8.12. Set the criteria to constrain transactions to the first quarter. Sum the amount
good teamwork, and prepare students for their field, calculated as shown in Figure 8.11. Then, the summed amount from this query can
be used to calculate overall sales revenue for the quarter in a subsequent query.
accounting careers. Chapter 8 provides guidance FIGURE 8.10
to students on how to approach a systems project; Setting Relationship
between SALES

related material provides information and data for


and SALES ITEMS
Tables

the projects. There are now two different projects, © Microsoft Excel

so instructors can select the project level of dif-


ficulty to match the time available or the sophis-
tication of their students. Both integrated projects
require students to apply the different techniques FIGURE 8.11
Calculating
“I like comprehensive problems that extend across
they have learned in Chapters 5, 6, and 7 to a real- Amounts from the
SALES ITEMS
multiple chapters so students can see how different
istic situation. One project focuses on inventory Table

components of a problem fit together.”


© Microsoft Excel

management in a small business with multiple


retail stores and a central warehouse. The second —Janice Benson, University of Wyoming
project also involves a small wholesale distribution FIGURE 8.12
business with multiple stores but without inven- Summing Amounts
for Each SALE
Final PDF to printer
tory management complications. Students use © Microsoft Excel

Microsoft Access to implement their data models


and prepare financial reports in both projects.
220 Chapter 9 Data Analytics in Accounting

LO 9-7 DATA ANALYTICS TOOLS


Use Excel spreadsheet
Using Excel for Data Analytics
Data Analytics
tables for data
analytics This section provides an introduction to the use of Excel to perform data analytics. The
example employs freely available U.S. Census data,23 and it shows state and county popula-
tion and changes in population due to births and deaths over the period from 2010 to 2015.

Due to its importance and popularity, we have added This particular example uses only state population data as shown in Figure 9.2.09/21/16
Note that the
ric38877_ch08_198-207.indd 206 11:07 AM

data start in the first row of the worksheet, and any blank rows or blank columns are deleted.
an all-new chapter on data analytics (Chapter 9). Thus, the data extend from cell A1 to cell AD52 with variable names in the first row. The
region numbers indicate areas of the country, such as Northeast or South. The division num-
That chapter introduces the importance and impact bers represent further subdivisions of the regions, such as New England or South Atlantic.
We describe tab, section, and item selection as X > Y > Z, where X represents the Excel tab,
of data analytics in the business world and specifi- Y is the section of the ribbon bar, and Z is the specific icon on the ribbon bar.
The first step is to convert the raw data to a table in Excel. Click on any cell within the
cally on the accounting profession. Data analytics data. Select INSERT > Table > Table, as shown in Figure 9.3. A Create Table popup will
appear to specify where the data for the table are and whether the table has headers. If there
holds great value to these businesses, whether the are no blank rows or columns in the data, Excel will correctly identify the extent of the data
for the table. Check the box to specify that the table has headers, as shown in Figure 9.4.
data reveal certain patterns in their marketing or
advertising, provide insight into seasonal trends,
or offer anything else that could be relevant to the
businesses’ success. However, the value of data ana-
lytics is really only as valuable as the insight it pro-
vides. We highlight the importance of data analytics
in accounting, especially in auditing. The chapter
also introduces several data analytics techniques in
Excel and Tableau.

xiv

FIGURE 9.2
to make the change. In particular, business models create value in the following ways.
• Managing complexity. Models are simpler than the processes and systems they depict,
but they incorporate the essential elements.
• Eliciting requirements. Models offer a communications tool that can be used to inter-
view involved parties and discuss the impact of possible changes.
• Reconciling viewpoints. Models can combine various local views into one integrated
view. Some models can be used to simulate potential outcomes from a change to better
assess the impact of the change.
• Specifying requirements. Models can be the basis for documentation of the changed process
or system. Additionally, some models can be used to generate working software directly.
• Managing compliance. Models can be used to identify legal and regulatory require-
ments and how those requirements affect business processes. When new laws are
passed, the models quickly show where changes must be made to comply.
• Supporting training. Models can support training of employees on how to implement
new business processes.
• Managing and reusing knowledge. Models support knowledge management, the prac-
tice of systematically capturing individuals’ knowledge and making it available where
needed throughout the organization. Business models can convert tacit knowledge,
found only in people’s heads, to explicit knowledge that can be taught to others.

Progress Checks Progress Check 1. How would documentation help accountants perform some of the roles listed in
Table 2.1?
2. From your own experience, describe how models (or pictures or maps) have helped

These self-test questions and problems in the body you understand a complex issue.

of the chapter enable the student to determine


whether he or she has understood the preceding LO 2-4
Articulate the
TYPES OF BUSINESS MODELS
This textbook will focus on three different elements of business process models. To be
material and to reinforce that understanding before characteristics of
activity models. complete, concise, and useful, business process models need to describe process activ-
ity, data structures, and the business rules that constrain and guide process operations
reading further. Detailed solutions to these ques- (see Figure 2.1). This chapter focuses on activity models, and Chapter 3 introduces data

tions are found at the end of each chapter. models.

FIGURE 2.1 Business Process


Business Process Models
Models and Business
Rules
“I really like the Progress Check box. It is a
great tool for students’ self assessment.” Activity Models Structure Models

—Chih-Chen Lee, Northern Illinois University


Business Rules

ric38877_ch02_030-059.indd 35 09/21/16 10:52 AM


Rev. Confirming Pages

Data Modeling and Chapter Three


Microsoft Access
Chapter 3 describes how data modeling supports Data Modeling
the design, implementation, and operation of
database systems. Basic modeling tools are used
throughout the rest of the text. A look at this chapter
Today’s accountants must understand how business processes generate data and how those data
are structured, interrelated, and stored in a database system. To ensure that business processes and
the database systems are documented and to participate in improvements to processes and systems,
accountants must understand and be able to model such systems. This chapter describes data modeling.
It explains how data models support database-driven systems. It introduces basic data modeling tools to

“This textbook would be good when using the


guide the student’s development of modeling skills. Finally, it discusses business rules and how the iden-
tification of relevant business rules supports both process and data modeling.

database approach. It provides the informa- A look back

tion needed to develop and use a database


Chapter 2 described the roles of accountants as users, managers, designers, and evaluators of technol-
ogy and technology-driven business processes. To perform in those roles, accountants need to ensure
that processes and systems are documented—and to participate in improvements to processes and sys-

without getting into the details of transaction tems. Thus, accountants must be business analysts. The chapter continued to introduce types of business
process models as well as the potential value of business process modeling.

processing (activities, documents, and internal A look ahead

control).”
In the next several chapters, we use business process and data models to examine sales, acquisition,
conversion, and related management processes.

Recently, Starbucks replaced a variety of systems with

—Janice Benson, University of Wyoming Oracle’s application suite. According to Karen Metro, vice
president of global business system solutions for Starbucks,
“Many of our systems had grown up in silos and were loosely
connected, and we were having a hard time keeping them
upgraded or getting the functionality we needed out of those
systems. Accenture came in to help us review the state of
the environment and put together a global program to deploy
standardized business processes and systems around the
world.” About 200 people from both Accenture and Starbucks
worked full time for 3 years on the project. The software was
first implemented in Europe, then North America, and finally
© Purestock/SuperStock
China. Starbucks expects a variety of performance benefits,

60

ric38877_ch03_060-081.indd 60 09/21/16 10:54 AM

xv
Connect Accounting for Accounting Information
Systems
The 2nd Edition of Accounting Information Systems has a full Connect package, with the
following features available for instructors and students.
• SmartBook® is the market-leading adaptive study resource that is proven to
strengthen memory recall, increase retention, and boost grades. SmartBook,
which is powered by LearnSmart, is the first and only adaptive reading experience
designed to change the way students read and learn. It creates a personalized
reading experience by highlighting the most impactful concepts a student needs to
learn at that moment in time. As a student engages with SmartBook, the reading
experience continuously adapts by highlighting content based on what the student
has mastered or is ready to learn. This ensures that the focus is on the content he or
she needs to learn, while simultaneously promoting long-term retention of material.
Both students and instructors can use SmartBook’s real-time reports to quickly
identify the concepts that require more attention from individual students—or the
entire class. The end result? Students are more engaged with course content, can
better prioritize their time, and come to class ready to participate.
• Online Assignments. New to Connect for Accounting Information Systems, 2nd
Edition, is the addition of all End-of-Chapter Multiple Choice questions as assignable.
Additionally, applicable End-of-Chapter Problems from each chapter have been added
to Connect in an auto-gradable format. Connect helps students learn more efficiently
by providing feedback and practice material when and where they need it. Connect
grades homework automatically, and students benefit from the immediate feedback
that they receive, particularly on any questions they may have missed.

Example of End-of-Chapter Problem

xvi
• Comprehensive Exercises and Integrated Project. The setup information for
the Comprehensive Exercises for Chapters 5 and 6 and the Integrated Project in
Chapter 8 have been added to Connect, along with the ability for students to upload
their submission files for their instructors to grade. Narrated videos explaining the
background, setup, and goals of the Exercises and Project have also been provided.
• Multiple Choice Quizzes. The Multiple Choice Quizzes from the Online Learning
Center have been revised and can now be assigned to students through Connect for
grading.
• Test Bank. The Test Bank for each chapter has been updated and significantly
expanded for the 2nd Edition to stay current with new and revised chapter material,
with all questions available for assignment through Connect. Instructors can also
create tests and quizzes from the Test Bank through our TestGen software.
• The Instructor and Student Resources have been updated for the 2nd edition
and are available in the Connect Instructor Resources page. Available resources
include Instructor Resource and Solutions Manuals, Comprehensive Exercise
and Integrated Project setup and solutions files, PowerPoint presentations, Test
Bank files, and other ancillary materials. All applicable Student Resources will be
available in a convenient file that can be distributed to students for classes either
directly, through Connect, or via courseware.

Example of Test Bank Question in Connect

xvii
Required=Results
©Getty Images/iStockphoto

McGraw-Hill Connect®
Learn Without Limits
Connect is a teaching and learning platform
that is proven to deliver better results for
students and instructors.
Connect empowers students by continually
adapting to deliver precisely what they need,
when they need it, and how they need it, so
your class time is more engaging and effective.

73% of instructors who use


Connect require it; instructor
Using Connect improves retention
satisfaction increases by 28% when rates by 19.8%, passing rates by
Connect is required. 12.7%, and exam scores by 9.1%.

Analytics
Connect Insight®
Connect Insight is Connect’s new one-of-a-
kind visual analytics dashboard that provides
at-a-glance information regarding student
performance, which is immediately actionable.
By presenting assignment, assessment, and
topical performance results together with a
time metric that is easily visible for aggregate or
individual results, Connect Insight gives the user
the ability to take a just-in-time approach to
teaching and learning, which was never before
available. Connect Insight presents data that
helps instructors improve class performance in
a way that is efficient and effective.
Adaptive
THE ADAPTIVE
READING EXPERIENCE
DESIGNED TO TRANSFORM
THE WAY STUDENTS READ
©Getty Images/iStockphoto

More students earn A’s and


B’s when they use McGraw-Hill
Education Adaptive products.

SmartBook®
Proven to help students improve grades and
study more efficiently, SmartBook contains
the same content within the print book, but
actively tailors that content to the needs of the
individual. SmartBook’s adaptive technology
provides precise, personalized instruction on
what the student should do next, guiding the
student to master and remember key concepts,
targeting gaps in knowledge and offering
customized feedback, and driving the student
toward comprehension and retention of the
subject matter. Available on smartphones and
tablets, SmartBook puts learning at the student’s
fingertips—anywhere, anytime.

Over 8 billion questions have been


answered, making McGraw-Hill
Education products more intelligent,
reliable, and precise.

www.mheducation.com
Acknowledgments
Throughout the development of this book, we were privileged to have the candid and valu-
able advice of our contributors, reviewers, and survey and focus group participants. These
reviewers instructors provided us with priceless suggestions, feedback, and constructive
criticism. The depth and sincerity of their reviews indicate that they are a devoted group of
teacher-scholars. The content of the book over various versions and editions was greatly
enhanced because of their efforts.
T. S. Amer Terry Glandon
Northern Arizona University University of Texas, El Paso
Victoria Badura Severin Grabski
Chadron State College Michigan State University
James Bay Gerry Grant
University of Utah California State University, Fullerton
Tanya Benford Rebekah Heath
Florida Gulf Coast University St. Ambrose University
Janice Benson William Heninger
University of Wyoming Brigham Young University
Jennifer Blaskovich Kenneth Henry
University of Nebraska, Omaha Florida International University
A. Faye Borthick Sarah Hill
Georgia State University Northcentral Technical College
Kristine Brands Rani Hoitash
Regis University Bentley University
Linda Bressler Diane Janvrin
University of Houston Iowa State University
Kimberly Brickler-Ulrich Nancy Jones
Lindenwood University California State University, Chico
Sandra Cereola Grover Kearns
James Madison University University of South Florida, St.
Siew Chan Petersburg
Nova Southeastern University Kevin Kobelsky
Shifei Chung University of Michigan–Dearborn
Rowan University Joseph Komar
Kim Church University of St. Thomas
Oklahoma State University Don Kovacic
Ronald Clark California State University, San
Auburn University Marcos
Curtis Clements Brenda Lauer
Abilene Christian University Davenport University
Donna Free Mark Lawrence
Oakland University University of North Alabama
Graham Gal Yvette Lazdowski
University of Massachusetts, Amherst Plymouth State University
Andy Garcia Maria Leach
Bowling Green State University Auburn University
David Gelb Chih-Chen Lee
Seton Hall University Northern Illinois University
Jan Gillespie Picheng Lee
University of Texas Pace University
xx
Acknowledgments   xxi

Adena LeJeune Juan Manuel Sanchez


Louisiana College Texas Tech University
Chan Li Paul San Miguel
University of Pittsburg Western Michigan University
Tina Loraas Arline Savage
Auburn University Cal Poly, San Luis Obispo
Lois Mahoney Lloyd Seaton
Eastern Michigan University University of Northern Colorado
James Mensching Dmitriy Shaltayev
California State University, Chico Christopher Newport University
Mike Metzcar Lewis Shaw
Indiana Wesleyan University Suffolk University
Bonnie Morris Robert Slater
West Virginia University University of North Florida
Johnna Murray Kathleen Sobieralski
University of Missouri, St. Louis University of Maryland
Bruce Neumann Eileen Taylor
University of Colorado, Denver North Carolina State University
Oluwakemi Onwuchekwa Ryan Teeter
University of Central Florida University of Pittsburgh
Debra Petrizzo Barbara Uliss
Franklin University Metropolitan State University of Denver
Theresa Phinney Linda Wallace
Texas A&M University Virginia Tech
Ronald Premuroso Marcia Watson
University of Montana Mississippi State University
Helen Pruitt Mitchell Wenger
University of Maryland The University of Mississippi
Jeffrey Pullen Veronda Willis
University of Maryland The University of Texas at Tyler
Austin Reitenga Darryl Woolley
University of Alabama University of Idaho
Mohd Rujob Al Chen Yuang-Sung
Eastern Connecticut State University North Carolina State University

Dedications
To Joe and Mossi White, for being wonderful
second parents.
—Vern Richardson
To my students and my family who have inspired
and supported me.
—Janie Chang
To my wife, Gayla.
—Rod Smith
Brief Contents
Preface vii 12. Information Security and Computer
Fraud 300
1. Accounting Information Systems and
Firm Value 2 13. Monitoring and Auditing AIS 324

2. Accountants as Business Analysts 30 14. The Balanced Scorecard and Business


Value of Information Technology 344
3. Data Modeling 60
15. Evaluating AIS Investments 364
4. Relational Databases and Enterprise
Systems 82 16. The Systems Development Life Cycle
and Project Management: Addressing
5. Sales and Collections Business the Challenges of Building AIS
Process 118 Systems 384
6. Purchases and Payments Business
Process­  150 GLOSSARY OF MODELS 406
7. Conversion Business Process 176 GLOSSARY 420
8. Integrated Project 198
INDEX 429
9. Data Analytics in Accounting 208
10. Reporting Processes and eXtensible
Business Reporting Language
(XBRL) 248
11. Accounting Information Systems and
Internal Controls 270

xxii
Contents
Chapter 1 Data Objects, Datastores, and Associations 45
Accounting Information Systems and Firm Best Practices in Preparing BPMN Diagrams 46
Value 2 Summary 46
Key Words 47
Introduction 4 Appendix A: Flowcharting 47
Accountants as Business Analysts 4 Appendix B: Data Flow Diagrams 52
Definition of Accounting Information Systems 4 Answers to Progress Checks 54
A Simple Information System 5 Multiple Choice Questions 54
Attributes of Useful Information 5 Discussion Questions 57
Data versus Information 6 Problems 58
Discretionary versus Mandatory Information 7
Role of Accountants in Accounting Information Chapter 3
Systems 8 Data Modeling 60
Specific Accounting Roles 8
Certifications in Accounting Information Systems 9
Structure Models 62
Unified Modeling Language Class Diagrams 62
The Value Chain and Accounting Information
Building Blocks for UML Class Diagrams 62
Systems 10
Best Practices in Preparing Class Diagrams 66
AIS and Internal Business Processes 13
AIS and External Business Processes 14 UML Class Models for Relational Database
The Supply Chain 14
Design 66
Customer Relationship Management 16
Decision Requirements and Business Rules 69
Business Rules and Decision Tables 70
AIS, Firm Profitability, and Stock Prices 17
AIS and Firm Profitability 17
Summary 71
AIS and Stock Prices 18
Key Words 72
Summary 19 Appendix A: Entity-Relationship Diagrams 73
Key Words 20 Answers to Progress Checks 75
Answers to Progress Checks 21 Multiple Choice Questions 76
Multiple Choice Questions 23 Discussion Questions 80
Discussion Questions 25 Problems 80
Problems 25
Chapter 4
Chapter 2 Relational Databases and Enterprise
Accountants as Business Analysts 30 Systems 82
Changing Roles of Accountants in Business 32 Introduction 84
Business Process Documentation 33 Definitions for Databases 84
Definitions 33 Fundamentals of Relational Databases 85
Purposes of Documentation 33 Entities and Attributes 85
Value of Business Models 34 Keys and Relationships 85
Types of Business Models 35 Basic Requirements of Tables 87
Activity Models 36 Using Microsoft Access to Implement a Relational
Business Process Modeling Notation 36 Database 87
Basic Building Blocks for BPMN Diagrams 36 Introduction to Microsoft Access 87
Example of a Business Process Diagram 37 Steve’s Stylin’ Sunglasses 88
Identifying Participants in Business Process A Data Model and Attributes for Steve’s Stylin’
Diagrams 38 Sunglasses’ Sales Process 88
Messages in BPMN 39 Multiplicities in Steve’s Stylin’ Sunglasses’ Data
Extended Building Blocks for BPMN Diagrams and Model 89
Modeling Concepts 40 Using Access to Implement a Simple Database for
Subprocesses and Repeating Activities 44 Steve’s Stylin’ Sunglasses 91
xxiii
xxiv   Contents

Structured Query Language (SQL) 96 Chapter 6


Enterprise Systems 102 Purchases and Payments Business
Challenges of Enterprise System Process 150
Implementation 103
Enterprise Systems Computing in the Cloud 104 Purchases and Payments Process 152
Summary 105 Sunset Graphics Example 152
Key Words 105 Company Overview 152
Answers to Progress Checks 106 Sunset Graphics’ Purchases and Payments Process
Appendix A: Creating a Form for Data Entry Description 152
and Display 107 Sunset Graphics’ Activity Models 153
Multiple Choice Questions 112 Basic Purchases Activity Model 153
Discussion Questions 114 Refining the Model to Show Collaboration 153
Problems 114 Business Rules and Sunset Graphics’ Purchases
and Payments Process Controls 155
Chapter 5 Sunset Graphics’ Structure Models 156
Sales and Collections Business Process 118 Basic UML Class Diagram for Purchases and
Payments 157
Sales and Collection Process 120 Refining the UML Class Diagram for Purchases and
Sunset Graphics Example 120 Payments 158
Company Overview 120 Sunset Graphics’ Relational Database 159
Sunset Graphics’ Sales and Collection Process Relational Database Planning for Attributes 159
Description 121 Creating the Database and Defining the Tables 160
Sunset Graphics’ Activity Models 121 Comprehensive Exercise: Baer Belly Bikinis’
Basic Sales Activity Model 121 Purchases of Fabric 161
Refining the Model to Show Collaboration 121 Summary 163
Refining the Model to Consider Exceptions 122 Key Words 163
Business Rules and Sunset Graphics’ Sales and Appendix A: Generic REA Model with
Collection Process Controls 124 Multiplicities for the Purchases and Payments
Sunset Graphics’ Structure Models 126 Process 165
UML Class Model for Quotes 126 Answers to Progress Checks 166
UML Class Model for Adding Orders 126 Multiple Choice Questions 166
UML Class Model for Adding Cash Receipts 127 Discussion Questions 171
UML Class Model for Adding Categorical Problems 172
Information 128
UML Class Model for Supporting Relational
Database Planning 128
Chapter 7
Conversion Business Process 176
Sunset Graphics’ Relational Database 131
Relational Database Planning for Attributes 131 Conversion Process 178
Create Database and Define Tables 132 Sunset Graphics Example 178
Set Relationships 133 Company Overview 178
Comprehensive Exercise: Baer Belly Bikinis’ Sales Sunset Graphics’ Conversion Process
to Retailers 134 Description 178
Summary 137 Sunset Graphics’ Activity Models 180
Key Words 137 Basic Conversion Activity Model 180
Appendix A: Generic REA Model with Refining the Model 180
Multiplicities for the Sales and Collection Business Rules and Sunset Graphics’ Conversion
Process 138 Process Controls 182
Answers to Progress Checks 140 Sunset Graphics’ Structure Models 183
Multiple Choice Questions 140 Basic UML Class Diagram for Conversion 183
Discussion Questions 145 Refining the UML Class Diagram for Sunset’s
Problems 146 Conversion Process 184
Another Random Document on
Scribd Without Any Related Topics
επί την δεισιδαίμονα ψυχήν του Αττίλα υπομνήσας αυτόν
την τύχην του Αλαρίχου, θανόντος μικρόν μετά την εις
Ρώμην είσοδον αυτού. Λέγεται μάλιστα ότι ο Αττίλας είδε
κατ' όναρ και τους πολιούχους Αποστόλους της πόλεως
Πέτρον και Παύλον απειλούντας αυτόν μέλλοντα να εισέλθη
εις την πόλιν. Ως πραγματικώτερα δ' αίτια της αιφνιδίου
επιστροφής του Αττίλα θεωρούνται η λοιμώδης νόσος η
ενσκήψασα εν τοις ελώδεσι τόποις της Ιταλίας εις τα
πολυπληθή αυτού στίφη του ιππικού και ο φόβος της εκ
μέρους του Αετίου από νώτων προσβολής. Μόλις δ'
επέστρεψεν ο Αττίλας εκ της εις Ιταλίαν στρατείας, απέθανε
(453) κατά την ιδίαν νύκτα, καθ' ήν ετέλεσε τους γάμους
αυτού μετά της ωραίας Γερμανίδος Ιλδικούς, θυγατρός
ηγεμόνος τινός Βουργουνδίου υπ' αυτού φονευθέντος·
θανατωθείς, ως λέγεται, υπό της Ιλδικούς αυτής, ήν βία
είχεν εξαναγκάσει εις γάμον, ζητούσης εκδίκησιν του τε
φόνου του πατρός και της ταπεινώσεως, εις ήν υπέβαλεν ο
Αττίλας το έθνος αυτής.
Ούτως ετελεύτησεν ο φοβερός ούτος αρχηγός των Ούννων,
περιβόητος γενόμενος διά τε τον τρόμον, όν ενέπνεε τοις
συγχρόνοις, και διά τας καταστροφάς τας επενεχθείσας υπ'
αυτού εις τε το Ανατολικόν και το Δυτικόν κράτος και εις
τους υποδουλωθέντας καθόλου υπ' αυτού λαούς. Ο Αττίλας,
όπως και πάντες οι μεγάλοι βάρβαροι κατακτηταί, δεν
εστερείτο καί τινων αρετών συνδεδεμένων μετά της φυσικής
δυνάμεως και της συναισθήσεως της δυνάμεως ταύτης.
Τοιαύται δ' αυτού αρεταί ήσαν η μεγαλοψυχία προς τους
ηττημένους, η πίστις και γενναιότης προς τους συμμάχους
και φίλους και γενναία τις περιφρόνησις προς ταπεινάς
επιβουλάς πολεμίων (36). Ως βάρβαρος ήτο απλούστατος και
λιτότατος τον βίον. Και ενώ εις τους πολυπληθείς Γερμανούς
ηγεμόνας, οίτινες ως δορυφόροι περιεστοίχιζον αυτόν, ως
και εις Ούννους μεγιστάνας, επέτρεπε να εσθίωσι παρ' αυτόν
εν τραπέζαις πολυτελεστάταις από σκευών χρυσών και
αργυρών, αυτός ήσθιε, καθήμενος χαμαί, περί την μόνην
ξυλίνην αυτού τράπεζαν, από πηλίνων αγγείων και έπινεν
από ξυλίνων υδριών και ποτηρίων. Δεν ήτο δε παντελώς
αναίσθητος και είς τινας οπωσούν πνευματικάς απολαύσεις,
ιδίως εις την μουσικήν, έχων περί εαυτόν Γερμανούς αοιδούς
ψάλλοντας άσματα ηρωικά Γερμανικά των τότε χρόνων και
παίζοντας τα μουσικά όργανα αυτών· οσάκις δε επανήρχετο
από των νικηφόρων αυτού στρατειών, Γερμανίδες αοιδοί
επορεύοντο εις προϋπάντησιν αυτού και συνώδευον αυτώ εν
άσμασιν εις την ευτελή από ξυλίνων οικιών συγκειμένην
Παννονικήν κώμην, ήτις ήν πρωτεύουσα του αχανούς αυτού
κράτους (37).

10. Το τέλος του Ουννικού κράτους.


Μετά τον θάνατον του Αττίλα συνέβη εις το Ουννικόν κράτος
ό,τι βλέπομεν συνήθως συμβαίνον εν τη ιστορία εις τα
μεγάλα βάρβαρα εκ βαρβάρων λαών συγκροτούμενα κράτη.
Ταύτα μη έχοντα ιδίαν δύναμιν εσωτερικήν οργανούσαν και
συντηρούσαν αυτά, αλλά συγκροτούμενα και συνεχόμενα
διά του προσωπικού πνεύματος, της διανοίας και της
επιβολής, της αρχικής φύσεως και της αρετής, ενίοτε δε και
διά της βαρβαρικής μεγαλοφυίας ενός ανδρός, υπάρχουσι
και μεγαλύνονται και εμπνέουσι φόβον ενόσω ζη και άρχει ο
μέγας αρχηγός· άμα δε τούτου εκλιπόντος διαλύονται εις τα
εξ ών συνετέθησαν. Το μέγα κράτος το Ουννικόν του Αττίλα
συνεκροτείτο από Ούννων και των βία υπαχθέντων υπ' αυτό
Γερμανικών και Σλαυικών λαών. Αποθανόντος του Αττίλα οι
υιοί αυτού ήρισαν προς αλλήλους περί της διανομής του
κράτους, ως συμβαίνει συχνότατα εν τοις βαρβάροις. Αι
έριδες αύται επήνεγκον διαίρεσιν μεταξύ των πολυπληθών
Ουννικών φυλών. Ταύτας δε επωφελούμενοι οι διά φόβου
μόνον συνεχόμενοι τέως προς το Ουννικόν κράτος
Γερμανικοί λαοί απέστησαν. Και πρώτον οι Ουστρογότθοι οι
πολεμήσαντες παρά τον Αττίλαν εν τοις Καταλαυνικοίς
πεδίοις εναντίον των μετά των Ρωμαίων συμμαχούντων
αδελφών αυτών Βησιγότθων (Ουστρογότθος ην ο εν τη
μάχη ταύτη φονεύσας τον ηρωικόν βασιλέα των Βησιγότθων
(ίδ. σ. 54)) επανέστησαν εναντίον των Ούννων, ενίκησαν
αυτούς εν πολλοίς μάχαις και εφόνευσαν εκ των πολλών
υιών του Αττίλα τον ανδρείον Ελλάκ. Εξέλιπον δε μετ'
ολίγον και οι άλλοι υιοί του Αττίλα. Είς δε μόνον τούτων, ο
Ιρνάκ, κατώρθωσε να διατηρήση έν τινι γωνία των του
Ευξείνου ακτών μικρόν τι κράτος, όπερ και τούτο κατελύθη
υπό νέων, εξ Ασίας επιδραμόντων, βαρβάρων. Οι Ούννοι
μετά την κατάλυσιν του μεγάλου κράτους αυτών ή
απετέλουν κατά φυλάς ίδια ασήμαντα βαρβαρικά κράτη ή
υπετάσσοντο εις άλλα βαρβαρικά κράτη, συνήθως δε
υπηρέτουν κατά στίφη ως μισθοφόροι εν τω Ανατολικώ και
εν τω Δυτικώ Ρωμαϊκώ κράτει.
{57} Η των Ούννων εν τη Ευρώπη εμφάνισις, η
επενεγκούσα εν τη Δύσει εμμέσως την εκτός της Ιταλίας
κατάλυσιν του Ρωμαϊκού κράτους, ουδεμίαν εν τη Ελληνική
Ανατολή άλλην επήνεγκε μεγάλην καταστροφήν ή την μέχρι
Πελοποννήσου εισβολήν των Βησιγότθων, τας εις την
Μικράν Ασίαν γενομένας διά του Καυκάσου παροδικάς
επιδρομάς και τας καταστροφάς τας γενομένας υπό του
Αττίλα εις τας βορείους επαρχίας του κράτους επί του
Θεοδοσίου Β'. Αλλ' η Ουννική αύτη εξ Ασίας εις Ευρώπην
επιδρομή είχε τούτο το υπό καθόλου έποψιν σπουδαίον
αποτέλεσμα εν τε τη Ανατολή και τη Δύσει, ότι δι' αυτής
ανεώχθη η μεγάλη μεταξύ της ένδον Ασίας και της Ευρώπης
οδός προς μελλούσας νέας μεγάλας μεταναστεύσεις λαών. Ο
φραγμός ο μεταξύ του πεπολιτισμένου και του βαρβαρικού
κόσμου ήρθη, και τα ίχνη των Ούννων ηκολούθησαν πολλά
άλλα Ασιατικά βάρβαρα φύλα· και πολλαί εκ διαλειμμάτων
διά της Ανατολικής Ευρώπης μέχρι του 13 και 14 αιώνος
εγένοντο εξ Ασίας εις την Ευρώπην επιδρομαί μεγάλως
επιδράσασαι επί τας τύχας ιδίως του Ελληνικού κράτους.
Μετά την κατάλυσιν του Ουννικού κράτους την γενομένην
μικρόν μετά τα μέσα του 5 μ. Χ. αιώνος τα Σλαυικά φύλα τα
υποτεταγμένα πρότερον εις το κράτος του Αττίλα, πιεζόμενα
νυν υπό νέων εξ Ανατολής επιδραμόντων βαρβάρων,
κατήλθον εις τα βόρεια όρια του Ανατολικού Ρωμαϊκού
κράτους και πολλαχώς από του 6 μ. Χ. αιώνος ήρξαντο να
ενοχλώσι το κράτος τούτο· ποικιλώνυμα δε βάρβαρα έθνη
αλλεπάλληλα από της Ασίας επιδραμόντα εις τας πρότερον
υπό των Ούννων κατεχομένας χώρας μεγάλας συνεχώς
έφερον μεταβολάς εν τε τοις βορείοις ορίοις του Ελληνικού
κράτους και εν τη νοτιανατολική, εν μέρει δε και εν τη μέση
Ευρώπη. Αλλά τας νέας ταύτας βαρβαρικάς μεταναστεύσεις
δυνάμεθα να παρακολουθήσωμεν σαφέστερον ιδίως εν τη
περαιτέρω ιστορία της Ελληνικής Ανατολής.
11. Ιστορία του Ανατολικού Ρωμαϊκού
κράτους από
του θανάτου του Θεοδοσίου Β' μέχρι της
βασιλείας
του Αναστασίου Α' (450-491 μ. Χ.).
Είπομεν ότι μετά τον θάνατον του Θεοδοσίου Β' την αρχήν
και την διοίκησιν του κράτους ανέλαβεν η Πουλχερία μετά
του Μαρκιανού. Και η μεν Πουλχερία εβασίλευσεν έτι
τέσσαρα έτη, τελευτήσασα τω 454 μ. Χ. ο δε Μαρκιανός
επέζησε 3 έτη τη Πουλχερία, καθ' ά εκυβέρνησε μόνος το
κράτος. Έργον της συμβασιλείας της Πουλχερίας και του
Μαρκιανού είναι και η τω 451 μ. Χ. συγκροτηθείσα εν
Χαλκηδόνι τετάρτη μεγάλη Οικουμενική Σύνοδος, η
καταδικάσασα την μετά την καταδίκην του Νεστορίου
αναφυείσαν νέαν αίρεσιν των Ευτυχιανών ή Μονοφυσιτών.
Η αίρεσις αύτη υπό τινος Ευτυχούς κηρυχθείσα μίαν μόνην
σχεδόν ανεγνώριζεν εν τω Χριστώ φύσιν, την θείαν. Η δε
Σύνοδος καταδικάσασα την τοιαύτην διδασκαλίαν
εδογμάτισεν εν τω θεανθρώπω Χριστώ δύο φύσεις
ασυγχίτως ηνωμένας, θείαν και ανθρωπίνην, και την
ανθρωπίνην υποτασσομένην εις την θείαν. Αλλά το δόγμα
τούτο εθεωρήθη υπό των Μονοφυσιτών ως αποκλίνον προς
την διδασκαλίαν του Νεστορίου την καταδικασθείσαν υπό
της Γ' Οικουμενικής Συνόδου, και διά τούτο δεν
ανεγνωρίσθη πανταχού του κράτους και πολλάς επί πολύν
χρόνον παρήγαγεν έριδας ταραττούσας την εσωτερικήν
ειρήνην του κράτους.
Μετά τον θάνατον του Μαρκιανού, όστις ένεκα του μετά της
Πουλχερίας γάμου ανήκει εις τον υπό του Θεοδοσίου Α'
ιδρυθέντα βασιλικόν οίκον, ουδείς εκ του οίκου τούτου
υπελείπετο φυσικός κληρονόμος του θρόνου πλην του επί
θυγατρί (Ευφημία) γαμβρού του Μαρκιανού Προκοπίου
Ανθεμίου (38), εγγόνου του γνωστού ημίν εκ της ιστορίας
του Αρκαδίου Ανθεμίου (σελ. 48). Αλλ' ο Ανθέμιος δεν
κατώρθωσε να καταλάβη τον θρόνον. Εδόθη δε ούτος τότε
υπό τινος μέγα δυναμένου εν Κωνσταντινουπόλει Γότθου ή
Αλανού βαρβάρου, του πατρικίου Άσπαρ, εις τον πρώην
επιμελητήν του οίκου αυτού, νυν δε χιλίαρχον Λέοντα τον
Θράκα. Διότι, ως είπομεν (σημ. 18), οι ισχυροί εν τω κράτει
βάρβαροι αποφεύγοντες οι ίδιοι να λαμβάνωσι την
αυτοκρατορικήν αρχήν ενήργουν να δοθή αύτη εις τους υπ'
αυτών ευνοουμένους Ρωμαίους, ίνα άρχωσιν αυτοί διά
τούτων. Τούτο εγένετο και νυν· αλλ' ουχί καθ' άπασαν την
βασιλείαν του Λέοντος Α'. Διότι ούτος, αφού επί ικανά έτη
υπέμεινεν εξ ανάγκης την πολιτικήν και ηθικήν ροπήν του
Άσπαρ, ήλθεν επί τέλους εις ρήξιν προς τον προστάτην
τούτον, μη θέλων να εξαρτάται διά παντός απ' αυτού, και εν
τη ρήξει ταύτη κατόρθωσε να εξολοθρεύση τον τε Άσπαρ και
τον οίκον αυτού και να στερεώση εαυτόν εν τη αρχή. Το
έργον τούτο κατώρθωσεν ο Λέων διά τινος σπουδαίου εν τω
στρατιωτικώ οργανισμώ του κράτους επενεχθέντος υπ'
αυτού νεωτερισμού. Ο στρατός του κράτους συνέκειτο έτι
κατά το πλείστον και κυριώτατον αυτού μέρος υπό
βαρβάρων μισθοφόρων. Επειδή δε επί τοιούτου βαρβαρικού
στρατού εστηρίζετο και η δύναμις του Άσπαρ, ο Λέων
επεχείρησε να σχηματίση στρατόν εξ εγχωρίων κατοίκων του
κράτους. Αλλ' επειδή οι Ελληνορωμαίοι πολίται του κράτους,
δεν ήσαν ειθισμένοι εις τοιαύτην υπηρεσίαν, τον εγχώριον
τούτον στρατόν συνεκρότησεν από του εν Μικρά Ασία
ορεινού ληστρικού λαού των Ισαύρων. Ούτω δε εγένετο η
αρχή της συγκροτήσεως εγχωρίων ταγμάτων, ήτις
γενικευθείσα κατά μικρόν εν όλω τω κράτει, και ιδίως εν ταις
Ασιατικαίς χώραις, εδημιούργησεν εις το κράτος κατά τους
επομένους αιώνας ισχυρόν εθνικόν, ως λέγομεν σήμερον,
στρατόν. Διά του τάγματος των Ισαύρων κατέλυσεν ο Λέων
την δύναμιν του Άσπαρ.
Αλλά προ της καταλύσεως της δυνάμεως του Άσπαρ (471 μ.
Χ.) ο Λέων Α' είχεν επιχειρήσει ατυχή τινα οικτρώς
αποτυχούσαν εξωτερικήν μεγάλην στρατείαν. Ο αυτοκράτωρ
ούτος επεχείρησε (467 μ. Χ.) από κοινού μετά του εν τη
Δύσει υπ' αυτού εγκατασταθέντος αυτοκράτορος Ανθεμίου
στρατείαν εναντίον του εν Αφρική πειρατικού κράτους των
Βανδήλων, όπερ εξηκολούθει να πληροί τρόμου και
καταστροφών τας περί την Μεσόγειον Ελληνικάς και
Ιταλικάς χώρας. Χίλια και εκατόν πλοία μετά
εκατοντακισχιλίων μαχητών επέμφθησαν από
Κωνσταντινουπόλεως εναντίον της Αφρικής, μετά των
δυνάμεων δε τούτων έμελλε να ενωθή και ο εξ Αιγύπτου
πεμπόμενος στρατός και η εξ Ιταλίας πεμφθείσα ήδη εις την
Αφρικήν ναυτική και στρατιωτική δύναμις. Αλλ' η μεγάλη
αύτη υπερπόντιος στρατεία, δι' ήν εδαπάνησε μόνον το
ανατολικόν κράτος 180 χιλιάδας λιτρών χρυσίου
(169,120,000 δραχμ.), απέτυχεν οικτρώς ένεκα της
ανικανότητος του αρχηγού του στόλου Βασιλίσκου (αδελφού
της βασιλίσσης Βηρίνης, γυναικός του Λέοντος Α') και της
τόλμης και πανουργίας του Γεζερίχου και των Βανδήλων
αυτού. Ούτοι κατασκευάσαντες στόλον ολόκληρον
πυρφόρων ή πυρπολικών (39) πλοίων και βοηθούμενοι υπό
της φοράς του ανέμου και υπό της ιδίας αυτών πειρατικής
τόλμης κατώρθωσαν να καταστρέψωσιν αύτανδρα τα
πλείστα των Ρωμαϊκών πλοίων. Ολίγα μόνον λείψανα του
υπερηφάνου στόλου διασωθέντα κατώρθωσαν να
επιστρέψωσιν εις Κωνσταντινούπολιν φέροντα και τον
Βασιλίσκον, όστις εν τη συναισθήσει της ενοχής αυτού
κατέφυγεν εις τον ναόν της Αγίας Σοφίας ως εις άσυλον,
είτα δε εσώθη διά της προστασίας της Βηρίνης.
Της ατυχούς ταύτης στρατείας μετέσχε και ο Άσπαρ, όστις
εθεωρήθη προδοτικώς ενεργήσας εν αυτή, και διά τούτο
επέσπευσε και τον εκ μέρους του Λέοντος κατ' αυτού
παρασκευαζόμενον όλεθρον.
Αξιοσημείωτον γεγονός της βασιλείας του Λέοντος Α' είναι
ότι ούτος πρώτος εστέφθη ως αυτοκράτωρ διά τελετής
εκκλησιαστικής εν τη Αγία Σοφία υπό του Πατριάρχου
Ανατολίου, ενώ μέχρι νυν η μόνη επίσημος πράξις της εις
τον θρόνον ανόδου ήτο απλώς η υπό του στρατού γινομένη
επίσημος ανάρρησις. Ετελεύτησε δε ο Λέων Α' τω 474 (40).

Τον Λέοντα διεδέξατο ο ήδη υπ' αυτού του βασιλέως μικρόν


προ του θανάτου αυτού συμβασιλεύς αναγορευθείς εγγονός
Λέων Β', υιός της θυγατρός αυτού Αριάδνης, ήν είχε δώσει
εις γάμον προς τον Ίσαυρον και αρχηγόν του εξ Ισαύρων
συγκροτηθέντος στρατού Ζήνωνα (41). Ο Λέων Β' παις έτι
ων καθ' όν χρόνον ετελεύτησεν ο Λέων Α', επέθηκεν επί της
κεφαλής του πατρός αυτού το βασιλικόν στέμμα και
κατέστησεν αυτόν συμβασιλέα. Αποθανόντος δε του παιδός
Λέοντος 10 μήνας μετά την τελευτήν του Λέοντος Α', μόνος
κύριος του κράτους έμεινεν ο παρά παιδός παραλαβών τε και
διαδεξάμενος την αρχήν Ζήνων. Η βασιλεία του Ζήνωνος
υπήρξε πλήρης εσωτερικών ταραχών, το μεν ένεκα των κατ'
αυτού επιβουλών και στάσεων του Βασιλίσκου και της
Βηρίνης, το δε ένεκα των εκ της αιρέσεως των Μονοφυσιτών
ηρ ης, ης ρ ς φ
προερχομένων θρησκευτικών ερίδων. Η αίρεσις των
Μονοφυσιτών, η καταδικασθείσα υπό της εν Χαλκηδόνι
Συνόδου του 451, τοσούτον ην έτι ισχυρά εν πολλαίς χώραις
του κράτους, τοσούτον δε σφοδρά και η μεταξύ τούτων και
των Ορθοδόξων, ήτοι των οπαδών της εν Χαλκηδόνι
Συνόδου, έρις, ώστε ο Ζήνων ενόμισεν ότι έπρεπεν αυτός να
επαναγάγη την θρησκευτικήν ειρήνην λύων διά διατάγματος
βασιλικού ζητήματα θρησκευτικά και δογματικά και εξέδωκεν
επί τούτω (482 μ. Χ.) το λεγόμενον «Ενωτικόν» (ως διάταξιν
μέλλουσαν να ενώση τας διισταμένας μερίδας). Είνε αληθές
ότι ο Ζήνων είχεν υπέρ εαυτού εν τω έργω τούτω την
γνώμην των τότε πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως και
Αλεξανδρείας και άλλων πολλών επιφανών ιεραρχών. {61}
Αλλά και ούτως η πράξις του βασιλέως κατεδικάσθη
σφοδρώς υπό της πλείστης μερίδος των Ορθοδόξων, και ο
Πάπας Ρώμης Φήλιξ Β' αφώρισε τον τότε Πατριάρχην
Κωνσταντινουπόλεως Ακάκιον ως επιτρέψαντα την εις τα
δογματικά ζητήματα της Εκκλησίας ανάμιξιν της κοσμικής
αρχής. Επειδή δε και ο Ακάκιος εξήλειψε το όνομα του
Φήλικος εκ των διπτύχων της Εκκλησίας, ίνα μη
μνημονεύηται τούτο εν ταις εκκλησιαστικαίς ευχαίς, επήλθεν
η πρώτη μεταξύ των δύο Εκκλησιών διάστασις, διαρκέσασα
πέντε και τριάκοντα έτη. Εν τούτοις αι θρησκευτικαί έριδες
και ταραχαί εξηκολούθησαν καθ' όλην την βασιλείαν του
Ζήνωνος και εκορυφώθησαν επί του διαδόχου αυτού.

Επί του Ζήνωνος συνέβησαν δύο γεγονότα σπουδαία εν τη


όλη ιστορία. Το πρώτον τούτων είναι η τω 476 επελθούσα εν
Ιταλία λεγομένη κατάλυσις της δυτικής αυτοκρατορίας, το δε
η ενεργεία του Ζήνωνος εις Ιταλίαν μετάβασις των
Ουστρογότθων ιδρυσάντων ενταύθα κράτος
Ουστρογοτθικόν. Αλλ' αμφότερα ταύτα τα γεγονότα
ανήκουσι κυρίως εις την ιστορίαν της Δύσεως, ήν πρέπει να
συνάψωμεν ενταύθα προς την ημετέραν ιστορίαν.
12. Ιστορία του Δυτικού κράτους από
της εις Ιταλίαν εισβολής του Αττίλα μέχρι
του 476 μ. Χ.
Ο Ουαλεντινιανός Γ', εφ' ού εγένετο η μεγάλη του Αττίλα
προς την δυτικήν Ευρώπην στρατεία και η εις Ιταλίαν
εισβολή, εβασίλευεν εν Ραβέννη και μετά τα γεγονότα ταύτα
μετά της αυτής φαυλότητος και ακολασίας. Ο στρατηγός
Αέτιος, οιονεί προς αμοιβήν της νίκης, ήν ήρατο εν Γαλατία,
τω 451 μετά των συμμάχων Γερμανών εναντίον του Αττίλα,
εφονεύθη υπό του αθλίου αυτοκράτορος, φθονούντος και
φοβουμένου την δύναμιν του ανδρός (454). Αλλά μετ'
ολίγον εφονεύθη και αυτός ο Ουαλεντινιανός (455 μ. Χ.) υπ'
ανδρός επισήμου Ρωμαίου, του συγκλητικού Πετρωνίου
Μαξίμου, ούτινος, ως λέγεται, είχε παραπλανήσει την
γυναίκα. Ο Μάξιμος μετά τον φόνον ανηγόρευσεν εαυτόν
αυτοκράτορα, ηνάγκασε δε και την χήραν του
Ουαλεντινιανού αυτοκράτειραν Ευδοξίαν, θυγατέρα του
Θεοδοσίου Β' και της βασιλίσσης Ευδοκίας (Αθηναΐδος) να
συνάψη γάμον προς αυτόν. Αλλ' η Ευδοξία εζήτησε προς
εκδίκησιν του φόνου του συζύγου και της προς αυτήν
ύβρεως του σφετεριστού την προστασίαν αυτού του
φοβερού ηγεμόνος των Βανδήλων Γεζερίχου. Ούτος
επελάβετο προθύμως της ευκαιρίας και ήλθε μετά μεγάλου
πειρατικού στόλου και πλήθους Βανδηλικών στιφών εις την
παραλίαν της Ιταλίας και προσορμισθείς εις το επίνειον της
Ρώμης Ωστίαν, ώρμησεν εντεύθεν προς την Ρώμην. Ενταύθα
επί τη αγγελία της Βανδηλικής στρατείας ο Μάξιμος
εφονεύθη υπό των εξαγριωθέντων κατ' αυτού αυλικών, καθ'
ήν στιγμήν έφευγεν από της πόλεως ίνα μη περιπέση εις τας
χείρας του Γεζερίχου. Και νυν η Ρώμη μείνασα άνευ
αυτοκράτορος και άνευ στρατού εζήτησε ν' αποτρέψη αφ'
εαυτής την Βανδηλικήν επιδρομήν πέμψασα εις τον
Γεζέριχον τον πάπαν Λέοντα Α', αυτόν εκείνον όστις, κατά τα
λεγόμενα, είχε πεμφθή και προς τον Αττίλαν. Αλλ' ο ηγεμών
των Βανδήλων, όστις εφρόντιζε πολλώ πλέον περί της
αναμενούσης αυτόν εν Ρώμη πλουσίας λείας ή περί της
τιμωρίας του Μαξίμου, έμεινεν άκαμπτος, υποσχεθείς μόνον
αποχήν από φόνου και εμπρησμού, εν ή περιπτώσει,
εννοείται, δεν ήθελεν ευρεί αντίστασιν κατά την λεηλασίαν.
Ούτως η Ρώμη ειρηνικώς παραδοθείσα εις τας χείρας του
φανερώς και επισήμως εις διαρπαγήν ερχομένου Βανδήλου
ηγεμόνος, υπέστη φοβεράν λεηλασίαν διαρκέσασαν επί δύο
ολόκληρους εβδομάδας. Ελεηλατήθησαν δε υπό των
Βανδήλων πλην των χρυσών και αργυρών και άλλων
τιμαλφών πραγμάτων και πλην της άλλης κινητής περιουσίας
και αυτά τα έργα της τέχνης· ουχί διότι οι Βανδήλοι απέδιδόν
τινα σημασίαν εις αυτά, αλλά διότι έβλεπον αυτά εκτιμώμενα
υπ' άλλων και ως τοιαύτα έχοντα αξίαν υλικήν εις αυτούς.
Αυτή η επικεχρυσωμένη στέγη του Καπιτωλίου αφηρέθη, ίνα
ληφθή υπό των Βανδήλων ευκόλως ο επ' αυτής χρυσός.
Αλλά το πλουσιώτατον μέρος της Βανδηλικής λείας
απετέλουν αι μυριάδες ανθρώπων παντός φύλου και πάσης
τάξεως, ανδρών, γυναικών, παίδων, κληρικών και λαϊκών,
οίτινες εξανδραποδισθέντες από της Ρώμης και από της
άλλης Ιταλίας ήχθησαν εις την Αφρικήν. Ο δε τραγικός άμα
και κωμικός επίλογος της όλης ταύτης ιστορίας ήτο η τύχη
της Ευδοξίας και των δύο θυγατέρων αυτής Ευδοξίας και
Πλακιδίας, αίτινες απαχθείσαι αιχμάλωτοι υπό του Γεζερίχου
εις Καρχηδόνα, μόλις μετά 7 έτη (462) διά των ενεργειών
του αυτοκράτορος Λέοντος Α' ελευθερωθείσαι επέμφθησαν
εις Κωνσταντινούπολιν, αφού εν τω μεταξύ την
πρεσβυτέραν τούτων Ευδοξίαν έδωκεν ο Γεζέριχος εις γάμον
προς τον υιόν αυτού Ουννέριχον. Ο Γεζέριχος πληρώσας τον
πολυπληθή πειρατικόν αυτού στόλον λείας ανθρώπων και
πραγμάτων απέπλευσεν εις το Αφρικανικόν πειρατικόν αυτού
κράτος, αφού δύο πρεσβείαι του εν Ανατολή αυτοκράτορος
Μαρκιανού απήτουν την αναχώρησιν αυτού από της Ιταλίας.
{63} Μετά την αναχώρησιν των Βανδήλων αυτοκράτωρ
εγένετο ο εν Γαλατία τότε ευρισκόμενος Ρωμαίος στρατηγός
Άβατος, λαβών υπόσχεσιν υποστηρίξεως παρά του ηγεμόνος
των Βησιγότθων. Αλλά και ούτος απώλεσε την αρχήν μετά
έν έτος (477), επαναστάντος κατ' αυτού του εν τη Ρωμαϊκή
υπηρεσία ως αρχηγού του βαρβάρου μισθοφορικού στρατού
διατελούντος Γότθου Ρικιμίρου. Ο Ρικίμιρος παρέδωκε την
αυτοκρατορικήν αρχήν εις τον συμπράξαντα αυτώ προς την
καθαίρεσιν του Αβίτου επιφανή Ρωμαίον Μαϊωριανόν. Αλλ' ο
αληθής άρχων και κυβερνήτης ήτο αυτός ο Ρικίμιρος, επί έξ
και δέκα έτη κυβερνήσας αυτό από του Μεδιολάνου, ένθα
ήδρευε, διά των εν Ρώμη υπ' αυτού αναβιβαζομένων εις τον
θρόνον και καταβιβαζομένων απ' αυτού αυτοκρατόρων. Ο
Μαϊωριανός, καίπερ επιδείξας δύναμίν τινα και ενέργειαν επί
του θρόνου και ανακτησάμενος τινάς των πέραν των Άλπεων
απολεσθεισών χωρών του κράτους, αλλ' αποτυχών εις την
εναντίον των Βανδήλων από της Ισπανίας επιχειρηθείσαν
στρατείαν, εφονεύθη ενεργεία του Ρικιμίρου μετά τετραετή
βασιλείαν (461), ευθύς ως εζήτησε να περιορίση την τούτου
αρχήν και την δύναμιν. Το αυτοκρατορικόν αξίωμα εδόθη
υπό του Ρικιμίρου εις τον Λίβιον Σεβήρον, άρξαντα επί
τέσσαρα έτη εν πάση αδρανεία και παθητική υπακοή προς
τον Ρικίμιρον. Μετά τον θάνατον του Σεβήρου (465 μ. Χ.) ο
Ρικίμιρος εκυβέρνησεν επί δύο έτη άνευ αυτοκράτορος, εν
ονόματι του εν Κωνσταντινουπόλει αυτοκράτορος Λέοντος
Α'. Τέλος δε τω 467 ο Λέων έπεμψεν εις Ιταλίαν ως
αυτοκράτορα, συναινέσει του Ρικιμίρου, τον γνωστόν ημίν
(σελ. 63) επί θυγατρί γαμβρόν του προκατόχου αυτού
αυτοκράτορος Μαρκιανού Προκόπιον Ανθέμιον, δόντα εις
γάμον τω Ρικιμίρω την ιδίαν αυτού θυγατέρα. Ο Ανθέμιος
ήρξεν εν Ιταλία πέντε έτη, καθ' ά, ως είδομεν, επεχείρησεν
από κοινού μετά του αυτοκράτορος Λέοντος Α' την ανωτέρω
μνημονευθείσαν ατυχή κατά των Βανδήλων στρατείαν. Και
ούτος δε ο αυτοκράτωρ ελθών εις διάστασιν και ρήξιν προς
τον Ρικίμιρον εφονεύθη υπ' αυτού (472 μ. Χ.). Ο Ρικίμιρος
ανεβίβασε νυν εις τον αυτοκρατορικόν θρόνον, κατά την
υπό του αυτοκράτορος Λέοντος εκδηλωθείσαν επιθυμίαν,
τον Ολύβριον, γαμβρόν επί θυγατρί του αυτοκράτορος
Ουαλεντινιανού Γ'. Αλλά δύο μήνας μόνον επέζησεν ο
Ρικίμιρος τω θανάτω του Ανθεμίου και δύο εβδομάδας τη
αναρρήσει του Γλυκερίου, γενόμενος θύμα του κατά το 472
εις Ρώμην ενσκήψαντος και πολλάς χιλιάδας ανθρώπων
αφαρπάσαντος λοιμού. Ο Ολύβριος ετελεύτησε το επόμενον
έτος άγνωστον τίνι τρόπω. Εν τω μεταξύ μετά τον θάνατον
του Ρικιμίρου ισχυράν θέσιν εν τη κυβερνήσει του κράτους,
οίαν είχεν ούτος, έλαβεν ο αρχηγός των μισθοφορικών
στρατευμάτων Βουργούνδιος Γονδίβαλδος, όστις
ανηγόρευσεν αυτοκράτορα τον Ρωμαίον στρατηγόν
Γλυκέριον. Αλλά συγχρόνως ο εν Κωνσταντινουπόλει
αυτοκράτωρ Λέων Α' διώρισεν αυτοκράτορα της Δύσεως και
έπεμψεν εις Ρώμην τον επ' ανεψιά γαμβρόν αυτού Ιούλιον
Νέπωτα. Ούτος δε ελθών εις Ιταλίαν και συλλαβών τον
Γλυκέριον εξώρισεν αυτόν εις Δαλματίαν. Αλλά και κατά του
νέου αυτοκράτορος νυν εξήγειρε στάσιν εν τω στρατώ ο υπ'
αυτού τούτου του Νέπωτος αρχηγός των μισθοφορικών
στρατευμάτων διορισθείς Ορέστης ο εκ Παννονίας
καταγόμενος και ων εξ απορρήτων του Αττίλα και είτα
πατρίκιος Ρωμαίος. Ο Νέπως κατέφυγεν εις Δαλματίαν, ένθα
ήτο πρότερον διοικητής· το δε αυτοκρατορικόν αξίωμα
έδωκεν ο Ορέστης (475 μ. Χ.) εις τον υιόν αυτού Ρωμύλον
Μωμύλλον (42), χωρίς να συνεννοηθή περί τούτου, ως
εποίει ο Ρικίμιρος και ως εθεωρείτο νόμιμον, μετά του εν
Ανατολή αυτοκράτορος, επικληθέντα εμπαικτικώς
Αυγουστύλον (Augustulus) είτε διά το νεαρόν της ηλικίας
είτε διά τον τρόπον, καθ' όν απώλεσε μετ' ολίγον το
αυτοκρατορικόν αυτού αξίωμα. Αλλά νυν παρέστη εις το
μέσον άλλος, κύριος των πραγμάτων. Προ μικρού είχον
εισελάσει εις την Ιταλίαν στίφη Γερμανικά εκ ποικίλων εθνών
συγκείμενα, ιδίως εκ Ρουγίων και Ερούλων, και
καταγομένων εκ βορειοτάτων χωρών της Γερμανίας (από
Ρούγεν και Πομμερανίας). Τα στίφη ταύτα κατελθόντα από
βορρά επί του Αττίλα εις τας παρά τον Δανούβιον χώρας
είχον ταχθή εν τω τούτου στρατώ· μετά δε τον θάνατον του
Αττίλα και την διάλυσιν του μεγάλου στρατού και του
κράτους αυτού ταχθέντα υπό την αρχηγίαν βαρβάρου τινός
Οδοάκρου (Odovacar) καλουμένου, Ρουγίου την καταγωγήν,
ήλθον εις Ιταλίαν και απετέλεσαν ενταύθα μισθοφορικόν
στρατόν. Αλλ' οι βάρβαροι ούτοι, βλέποντες ότι πάντες οι
Γερμανικοί λαοί οι εκείθεν των Άλπεων εν ταις πριν
Ρωμαϊκαίς επαρχίαις εγκαταστάντες είχον λάβει ως
ιδιοκτησίαν το τρίτον της γης, απήτουν ίνα και εν Ιταλία
γείνη το αυτό εις αυτούς, ίνα καταστώσιν ούτοι μόνιμοι
κάτοικοι της χώρας. Ο Οδόακρος την απαίτησιν ταύτην των
υπ' αυτόν βαρβάρων διεβίβασεν εις τον Ορέστην, τον
άρχοντα εν Ιταλία εν ονόματι του υιού αυτού. Ο Ορέστης ου
μόνον απέρριψε την απαίτησιν, αλλά και επήλθεν ευθύς
εναντίον των εν τη Άνω Ιταλία σταθμευόντων στιφών του
Οδοάκρου· αλλ' εν τη μάχη τη συγκροτηθείση παρά την
Παβίαν (476) ηττήθη ολοσχερώς και κατέφυγεν εις την
Παβίαν. Αλλ' οι βάρβαροι καταλαβόντες εξ εφόδου την πόλιν
συνέλαβον και εφόνευσαν τον Ορέστην, εκήρυξαν δε νυν
τον τέως απλούν μισθοφορικόν αρχηγόν βασιλέα εαυτών
(43). Και νυν ο Οδόακρος επήλθε κατά του εν Ραβέννη
αυτοκράτορος Ρωμύλου, θεωρών αυτόν σφετεριστήν, άτε
γενόμενον αυτοκράτορα άνευ της συναινέσεως του εν
Κωνσταντινουπόλει Ρωμαίου αυτοκράτορος και μετά
καθαίρεσιν μάλιστα του υπό του αυτοκράτορος εκείνου
διωρισμένου αυτοκράτορος της Δύσεως Ιουλίου Νέπωτος.
Αλλ' ότε ο Οδόακρος εφάνη προ της Ραβέννης και
παρεσκευάζετο προς έφοδον εναντίον της πόλεως,
προσήλθεν εις το στρατόπεδον αυτού ο Ρωμύλος
Μώμουλλος και γονυπετήσας καθικέτευσεν αυτόν ίνα φεισθή
της ζωής αυτού καταθέτων προ αυτού την αυτοκρατορικήν
πορφύραν και τα άλλα σήματα της αυτοκρατορικής αρχής. Ο
Οδόακρος εχαρίσατο την ζωήν τω ικέτη Ρωμύλω και
έπεμψεν αυτόν εις Καμπανίαν, ίνα ζη ενταύθα εν περιορισμώ
εν τη ωραία παρά τον κόλπον των Βαϊών υπό του
Λουκούλλου κτισθείση επαύλει τη καλουμένη Λουκουλλιανώ
(Lucullianum), προσδιορίσας αυτώ και ετησίαν επιχορήγησιν
έξ χιλιάδων χρυσών νομισμάτων (105 χιλ. περίπου
δραχμών).
Κενωθέντος ούτω του αυτοκρατορικού θρόνου εν Ρώμη και
Ιταλία, η εν Ρώμη σύγκλητος κατ' εισήγησιν του Οδοάκρου
έπεμψε διά πρεσβείας έκθεσιν προς τον αυτοκράτορα της
Ανατολής περί των γεγονότων, παρακαλούσα τούτον να μη
πέμψη άλλον αυτοκράτορα εις την Δύσιν, ως μη υπαρχούσης
ανάγκης δευτέρου αυτοκράτορος, αλλ' αυτός εν τω
δικαιώματι αυτού ως αυτοκράτωρ Ρώμης ν' αναθέση την
Κυβέρνησιν της Ιταλίας εις τον εξόχους αρετάς προς το
έργον τούτο κεκτημένον Οδόακρον ως επίτροπον αυτού.
Ομοίαν παράκλησιν τη της Συγκλήτου απηύθυνε συγχρόνως
μετά ταύτης εις τον αυτοκράτορα και ο Ρωμύλος
Αυγουστύλος τας αυτάς ποιούμενος υπέρ του Οδοάκρου
συστάσεις. Ο αυτοκράτωρ Ζήνων ευρέθη εν απορία περί του
πρακτέου, διότι μικρόν πρότερον είχεν έλθει εις
Κωνσταντινούπολιν άλλη πρεσβεία, πεμφθείσα παρά του εν
Δαλματία εξορίστου αυτοκράτορος Ιουλίου Νέπωτος,
αιτουμένη παρά του αυτοκράτορος, την εις τον
αυτοκρατορικόν θρόνον της Ρώμης αποκατάστασιν αυτού,
όντος και στενού συγγενούς του Λέοντος Α'. Ο Ζήνων, όστις
μήτε του Νέπωτος την αίτησιν ήθελε ν' απορρίψη μήτε τω
Οδοάκρω να δυσαρεστήση, εύρε διέξοδον εκ της αμηχανίας
αγγείλας τω Οδοάκρω, ότι, ίνα κυβερνήση την Ιταλίαν ως
αυτοκρατορικός επίτροπος, έδει ν' αποταθή εις τον εν
Δαλματία νόμιμον αυτοκράτορα Ιούλιον Νέπωτα, όπως παρ'
αυτού λάβη την επιτροπείαν και το αξίωμα του πατρικίου
(44), όπερ υπισχνείτο ότι έμελλε ν' αναγνωρίση και αυτός.
Εν τω μεταξύ δε φονευθέντος εν Δαλματία του Ιουλίου
Νέπωτος υπό του εκείσε υπ' αυτού εξορισθέντος προκατόχου
αυτού Γλυκερίου, τα πράγματα έλαβον την κανονικήν αυτών
πορείαν. Ο Οδόακρος διωρίσθη υπό του Ζήνωνος ή
διορισθείς ήδη υπό του Νέπωτος ανεγνωρίσθη υπό του
Ζήνωνος πατρίκιος και εκυβέρνα την Ιταλίαν ουχί ως κράτος
ίδιον, ήτοι ως κράτος Ρωμαϊκόν της Δύσεως, αλλά ως
διοίκησιν, ήτοι Ιταλίαν αποτελούσαν διοικητικήν περιφέρειαν
ιδίαν (45). Αλλ' ο ούτως απλούς διοικητής γενόμενος της
Ιταλίας ήτο κυρίως στρατιωτικός διοικητής, την άλλην
διοίκησιν καταλείπων εντελώς εις τας τέως καθεστηκυίας
αρχάς, επιτρέπων δε εις τους Ρωμαίους (τους Ιταλούς
δηλονότι) να κυβερνώνται κατά τους νόμους αυτών, αυτός
δε πράγματι άρχων των βαρβάρων, κυβερνωμένων κατά
τους βαρβαρικούς αυτών νόμους. Ο μόνος σπουδαίος
νεωτερισμός, όν εξετέλεσεν εναντίον του τέως καθεστώτος,
ήτο η διανομή του τρίτου της Ιταλικής γης μεταξύ των
βαρβάρων αυτού . Αλλ' ο ούτως απλούς διοικητής γενόμενος
της Ιταλίας ήτο κυρίως στρατιωτικός διοικητής, την άλλην
διοίκησιν καταλείπων εντελώς εις τας τέως καθεστηκυίας
αρχάς, επιτρέπων δε εις τους Ρωμαίους (τους Ιταλούς
δηλονότι) να κυβερνώνται κατά τους νόμους αυτών, αυτός
δε πράγματι άρχων των βαρβάρων, κυβερνωμένων κατά
τους βαρβαρικούς αυτών νόμους. Ο μόνος σπουδαίος
νεωτερισμός, όν εξετέλεσεν εναντίον του τέως καθεστώτος,
ήτο η διανομή του τρίτου της Ιταλικής γης μεταξύ των
βαρβάρων αυτού (46).

Διά των γεγονότων του έτους 476 μ. Χ. ουδεμία επήλθε


σπουδαία μεταβολή εν τη Δύσει ούτε το λεγόμενον τέλος
του δυτικού Ρωμαϊκού κράτους. Διότι εκτός μεν της Ιταλίας
το κράτος τούτο είχε καταλυθή πράγματι πολύ προ του 476,
εν Ιταλία δε δεν κατελύθη οριστικώς ούτε τω 476.
Τουναντίον και ο Οδόακρος και μετά τούτον ο Ουστρογότθος
ηγεμών Θευδέριχος ανεγνώρισαν την επί της χώρας ταύτης
νόμιμον κυριαρχίαν του εν Ανατολή αυτοκράτορος (47),
μετά δε τον Θευδέριχον και τους διαδόχους αυτού
ολόκληρος η Ιταλία εκυβερνήθη επί τινα χρόνον υπό της εν
Κωνσταντινουπόλει βασιλείας· η δε Κάτω Ιταλία μέχρι του
11 αιώνος έμεινεν υπό το κράτος του εν Κωνσταντινουπόλει
αυτοκράτορος. Αλλ' επειδή μετά το 476 μ. Χ. ουδείς πλέον
μέχρι του 800 μ. Χ. διωρίσθη ούτε Ρωμαίος ούτε βάρβαρος
αυτοκράτωρ ιδιαίτερος εν Ρώμη, η δε τω 800 μ. Χ.
ανιδρυθείσα δυτική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ήτο Φραγκική,
διά τούτο ως τέλος του δυτικού Ρωμαϊκού κράτους
ς ς μ ρ ς
εθεωρήθη το έτος 476 μ. Χ.· διά τούτο δε και το έτος τούτο
θεωρείται γενικώς ως τέλος της Αρχαίας ιστορίας και αρχή
της Μεσαιωνικής.

Αλλ' η εν Ιταλία κυβέρνησις του Οδοάκρου κατελύθη μετά


13 έτη υπό άλλου βαρβάρου ηγεμόνος, του Ουστρογότθου
Θευδερίχου. Οι Ουστρογότθοι, μετά τον θάνατον του Αττίλα,
ανεκτήσαντο την ελευθερίαν αυτών, οικούντες δε τας από
του Δανουβίου μέχρι της Ιλλυρίας χώρας, διετέλουν εν
συχνή επαφή προς το Ανατολικόν κράτος και περιήρχοντο
εις εχθρικάς και φιλικάς σχέσεις προς αυτό. Έν τινι δε
μεταξύ του Λέοντος Α' και των Ουστρογότθων τούτων περί
ειρήνης συνθήκη ως όμηρος είχε δοθή εις την αυλήν του
Βυζαντίου παις αρχηγού τινος των Γότθων καλούμενος
Θευδέριχος. Ούτος ανατραφείς και παιδευθείς εν
Κωνσταντινουπόλει την τε πολιτικήν και στρατιωτικήν
τέχνην των Ρωμαίων και επιστρέψας είτα, επί του
αυτοκράτορος Ζήνωνος, εις τους ομοεθνείς αυτού, εγένετο
ηγεμών τούτων. Καίπερ δε τιμών μεγάλων υπό του
αυτοκράτορος αξιωθείς και πατρίκιος αναγορευθείς, δεν
διήγεν εν διαρκεί ειρήνη προς το κράτος και ην επικίνδυνος
εις αυτό. Διά τούτο ο αυτοκράτωρ Ζήνων, ίνα απομακρύνη
αυτόν της προς το κράτος γειτονίας, επέτρεψεν αυτώ να
μεταβή μετά των Γότθων αυτού εις Ιταλίαν και να αφαιρέση
την αρχήν της χώρας ταύτης από του Οδοάκρου, ούτινος ο
Ζήνων εκών άκων είχεν αναγνωρίσει πρότερον την αρχήν. Ο
Θευδέριχος ελθών μετά των Ουστρογότθων αυτού, εν οίς
εκατοντάδες χιλιάδων ήσαν μαχηταί, εις την Ιταλίαν τω 489
και νικήσας εις διαφόρους μάχας τον Οδόακρον και
φονεύσας αυτόν εγένετο κύριος της Ιταλίας (493 μ. Χ.),
κυβερνών αυτήν εν ονόματι του αυτοκράτορος και ως
βασιλεύς των Ουστρογότθων αυτού, εις ούς διένειμε και
γαίας εν Ιταλία. Αλλά και το Ουστρογοτθικόν τούτο κράτος
κατελύθη επί των διαδόχων του Θευδερίχου υπό του
αυτοκράτορος της Ανατολής Ιουστινιανού.

Καθ' ούς χρόνους ιδρύοντο εν Ιταλία τα κράτη του


Οδοάκρου και είτα του Θευδερίχου, εν πάση τη εκτός των
Άλπεων δυτική και μέση Ευρώπη είχον ήδη ιδρυθή πλείστα
βαρβαρικά κράτη Γερμανολατινικά, (εν ταις υπό Λατίνων
οικουμέναις χώραις) ή καθαρώς Γερμανικά (εν ταις κυρίως
Γερμανικαίς χώραις), ών την ιστορίαν θέλομεν αφηγηθή
συντόμως βραδύτερον, νυν δε ανάγκη να επανέλθωμεν εις
την ιστορίαν της Ανατολής.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'.
ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΚΡΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥ
ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ
ΖΗΝΩΝΟΣ (491 Μ. Χ.) ΜΕΧΡΙ ΤΗΣ
ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΤΟΥ
ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ (610)

1. Οι αυτοκράτορες Αναστάσιος Α' (491-


518
μ. Χ.) και Ιουστίνος Α' (518-527 μ. Χ.).
Ο αυτοκράτωρ Ζήνων εβασίλευσε μέχρι του 491.
Αποθανόντος δ' αυτού κατά το έτος τούτο, η χήρα βασίλισσα
Αριάδνη, συναινέσει της Συγκλήτου και του λαού αυτού της
Κωνσταντινουπόλεως, ανηγόρευσεν ως αυτοκράτορα τον
από Δυρραχίου αυλικόν αξιωματικόν Αναστάσιον τον
επικαλούμενον Δίκορον (διότι είχε τον ένα οφθαλμόν
μέλανα, τον έτερον δε κυανούν), μεθ' ού ήλθεν εις νέου
γάμου κοινωνίαν, μετά την στέψιν αυτού ως αυτοκράτορος.
Η βασιλεία του Αναστασίου υπήρξε και εξωτερικώς ουχί λίαν
ειρηνική ένεκα νέων βαρβαρικών επιδρομών, και εσωτερικώς
λίαν ταραχώδης ένεκα των επιταθεισών θρησκευτικών
ερίδων. Οι νέοι βάρβαροι, οίτινες επί του Αναστασίου Α'
ήρξαντο επιδρομών φοβερών εις το κράτος, ήσαν οι
Βούλγαροι, λαός Τουρκικής (48) ή Ουννικής φυλής, όστις
περί τα μέσα του 5 μ. Χ. αιώνος προχωρήσας από της
ανατολικής Ευρώπης ή από της ένδον Ασίας εις τας παρά την
Τύραν (Δνείστερ) χώρας της νυν νοτιοδυτικής Ρωσίας,
επεχείρει εκείθεν επί του Ζήνωνος έτι (τω 487 μ. Χ. το
πρώτον) επιδρομάς εις τας Ευρωπαϊκάς επαρχίας του
κράτους. Επί δε του Αναστασίου τοσούτον κατέστησαν
φοβεραί αι επιδρομαί αύται εκταθείσαι μέχρι των προθύρων
της Κωνσταντινουπόλεως, ώστε ο αυτοκράτωρ ούτος, ίνα
προφυλάξη την πρωτεύουσαν από της αμέσου προσβολής
των νέων βαρβάρων, έκτισε το Μέγα λεγόμενον τείχος, ήτοι
τείχος εκτεινόμενον περί την χερσόνησον, εφ' ής κείται η
Κωνσταντινούπολις, από της Προποντίδος (από της παρά την
Προποντίδα πόλεως Σηλυβρίας) μέχρι του Ευξείνου (της
παρά τον Εύξεινον κειμένης π. Δέρκων). Και απ' ανατολών
δε ήρξαντο αύθις οι Πέρσαι ν' απειλώσι το κράτος. Οι Πέρσαι
από της προς τον Θεοδόσιον Β' ειρήνης (423 μ. Χ.) μέχρι
των χρόνων του Αναστασίου Α', ήτοι επί 70 περίπου έτη, δεν
είχον διαταράξει την ειρήνην, διότι και εις τας χώρας αυτών
είχον γείνει φοβεραί επιδρομαί βαρβαρικαί κατ' ακολουθίαν
της μεγάλης εξ Ασίας κατά τον 4 αιώνα γενομένης
μεταναστεύσεως των λαών. Οι εισβαλόντες εις τας Περσικάς
χώρας ήσαν οι αυτοί βάρβαροι, οίτινες από του Καυκάσου
εισέβαλον και εις τας Ελληνικάς χώρας της Ασίας, οι
λεγόμενοι Λευκοί Ούννοι ή Εφθαλίται. Είς μάλιστα βασιλεύς
των Περσών, ο Περώζης, μικρόν προ του χρόνου της
αναρρήσεως του Αναστασίου, ηχμαλωτίσθη και εφονεύθη
υπό των βαρβάρων τούτων. Αλλά νυν, κατά τους χρόνους
της βασιλείας του Αναστασίου, οι Πέρσαι επί του βασιλέως
αυτών Καβάδου απαλλαγέντες των βαρβαρικών επιδρομών
ήρξαντο να παρενοχλώσι το Ελληνικόν κράτος. Ο
Αναστάσιος προς άμυναν εναντίον των Περσών τούτων
έκτισε το περίφημον εν Μεσοποταμία φρούριον, το κληθέν
από του ονόματος αυτού Αναστασιούπολις (ελέγετο και
Δάρας).

Αι δε θρησκευτικαί έριδες, αι ταράττουσαι δεινώς επί του


Αναστασίου Α' την εσωτερικήν ειρήνην του κράτους, ήσαν
οίαι και αι επί του Ζήνωνος γενόμεναι μεταξύ των
Ορθοδόξων, ήτοι των οπαδών της εν Χαλκηδόνι Συνόδου και
των Μονοφυσιτών. Επειδή δε εν Κωνσταντινουπόλει οι
Ορθόδοξοι ήσαν ισχυρότεροι, ο δε βασιλεύς Αναστάσιος
εθεωρείτο ευμενώς διακείμενος εις τους Μονοφυσίτας, αι
θρησκευτικαί διαφοραί προυκάλεσαν αιματηράς
συγκρούσεις, εν αίς μυριάδες εφονεύθησαν πολιτών, και
αυτός δε ο βασιλεύς απέθανε (518 μ. Χ.) εν μέσω δεινής
στάσεως εσωτερικής.

Του Αναστασίου αποθανόντος ο στρατός ουδαμώς προσέχων


εις τους συγγενείς (ανεψιούς) του Αναστασίου, οίτινες ήσαν
και φυσικοί κληρονόμοι αυτού, ανηγόρευσεν αυτοκράτορα
γηραιόν τινα αξιωματικόν, γενναίον και χρηστόν, αλλ' όλως
αμαθή και απαίδευτον, και δη και αναλφάβητον, διά μηχανής
υπογράφοντα τα διατάγματα, τον Ιουστίνον Α', τον
λεγόμενον μεν Θράκα, αλλά καταγόμενον από Ιλλυρίας.
Ούτος εβασίλευσεν 9 μόνον έτη και αποκατέστησεν οπωσούν
την θρησκευτικήν ειρήνην διά της εις την Ορθοδοξίαν
αφοσιώσεως αυτού· διαλλάξας δε την Εκκλησίαν της
Κωνσταντινουπόλεως προς την της Ρώμης συνετέλεσεν εις
την άρσιν του από 35 ετών υφισταμένου σχίσματος (ίδ. σελ.
61). Ο Ιουστίνος ετελεύτησε τω 527 μ. Χ. καταλιπών τον
θρόνον εις τον περίφημον ανεψιόν αυτού Ιουστινιανόν Α'.

2. Ιουστινιανός ο Μέγας (527-565 μ. Χ.).


Του Ιουστινιανού Α' η επί 38 έτη διαρκέσασα βασιλεία είναι
μία των σπουδαιοτάτων και λαμπροτάτων περιόδων της
ιστορίας του Ελληνορωμαϊκού κράτους διά τα μεγάλα
γεγονότα τα πληρούντα την βασιλείαν ταύτην. Ο
Ιουστινιανός Α' ήτο ανήρ περίνους [49], μεγαλόνους και
μεγαλεπήβολος, αρχικός και φιλόδοξος εν τη καλή σημασία
του ονόματος· ήτο δε και πεπαιδευμένος ως νομικός,
θεολόγος και αρχιτέκτων. Αλλά πλην του τα τοιαύτα
προσόντα κεκτημένου αυτοκράτορος και πολλοί μεγάλοι
άνδρες πολιτικοί και στρατιωτικοί και νομοδιδάσκαλοι και
καλλιτέχναι ελάμπρυναν την βασιλείαν του Ιουστινιανού. Εν
τοις πολλοίς και ονομαστοίς στρατηγοίς του αυτοκράτορος οι
μέγιστοι και διαπρεπέστατοι ήσαν ο Βελισσάριος και ο
Ναρσής· μεταξύ δε των υπουργών ή συμβούλων
επιφανέστατος ην ο μέγας νομοδιδάσκαλος Τριβωνιανός· και
μεταξύ των καλλιτεχνών οι περιφημότατοι ήσαν οι
μεγαλοφυείς αρχιτέκτονες Ανθέμιος και Ισίδωρος. Μέγα
όνομα εν τη Ιστορία του Ιουστινιανού εκτήσατο και η γυνή
αυτού και αυτοκράτειρα και αυγούστα υπ' αυτού
αναγορευθείσα Θεοδώρα. Αύτη, καίπερ εκ ταπεινού γένους
καταγομένη, διάγουσα δε πρότερον βίον ουχί ηθικώς και
κοινωνικώς ανεπίληπτον, όμως διεκρίνετο επί ευφυία,
δυνάμει πνεύματος και χάριτι· γενομένη δε σύνευνος του
Ιουστινιανού και υψωθείσα εις τον περίλαμπρον θρόνον του
Βυζαντίου, τον μέγιστον τότε και ενδοξότατον εν όλη τη
οικουμένη, εν τω θρόνω τούτω και διά τούτου εξηυγενίσθη
ηθικώς και υπήρξε σύμβουλος πιστή του μεγάλου βασιλέως
και ενίοτε κρατίστη και μεγίστη εν ταις δεινοτάταις των
περιστάσεων.

Τα πολλά και μεγάλα πολεμικά έργα της βασιλείας του


Ιουστινιανού εισίν εν περιλήψει τα εξής.

Μικρόν μετά την εις τον θρόνον άνοδον του Ιουστινιανού


ήρξατο ο από Περσών πόλεμος του Καβάδου, του
μνημονευθέντος ανωτέρω βασιλέως των Περσών,
εισβαλόντος εις τας ανατολικάς επαρχίας του κράτους (528
μ. Χ.). Ο Ιουστινιανός έπεμψε πολλούς στρατηγούς εναντίον
των Περσών, εν οίς και τον Βελισσάριον, όστις μετά πολλάς
αμφιρρόπους μάχας και εκατέρωθεν νίκας και αποτυχίας επί
τέλους έστρεψε την επιτυχίαν προς τον στρατόν τον
αυτοκρατορικόν και μετά τριετείς αγώνας αποθανόντος του
Καβάδου (ή Κοβάδου) και διαδεξαμένου τούτον του υιού
αυτού Χοσρόου Α' του Μεγάλου, του επικαλουμένου
«Ευδαίμονος» (Νουσιρβάν) (50), συνωμολόγησεν ειρήνην
έντιμον ασφαλίζουσαν τα όρια του κράτους προς ανατολάς.
Ο αυτός στρατηγός κατέβαλε μετ' ολίγον εν
Κωνσταντινουπόλει (533) στάσιν τινά καλουμένην «του
Νίκα» (51). Η στάσις αύτη, προελθούσα εκ των αντιζηλιών
των δύο εν τω ιπποδρόμω από του χρώματος της στολής
των προς αλλήλους αγωνιζομένων αρματηλατών
ωνομασμένων μερίδων (Πρασίνων και Κυανών ή Βενέτων) .
Η στάσις αύτη, προελθούσα εκ των αντιζηλιών των δύο εν
τω ιπποδρόμω από του χρώματος της στολής των προς
αλλήλους αγωνιζομένων αρματηλατών ωνομασμένων
μερίδων (Πρασίνων και Κυανών ή Βενέτων) (52), εστράφη
κατά του αυτοκράτορος. Μετ' ολίγον το πλείστον της πόλεως
μετέσχε της στάσεως και πυρ υπό των στασιαστών βληθέν
εις την πόλιν επήνεγκε μεγάλας καταστροφάς ιδίως
δημοσίων κτιρίων. Κατεστράφη δε τότε υπό του πυρός και ο
ναός της του Θεού Σοφίας. Και ήδη μέρος του στρατού είχε
ς ης φ ς ή η μ ρ ς ρ χ
προσχωρήσει εις τους στασιαστάς, οίτινες είχον κηρύξει
αυτοκράτορα, τον του αυτοκράτορος Αναστασίου Α' ανεψιόν
Υπάτιον, ο δε Ιουστινιανός εβουλεύετο περί φυγής διά της
θαλάσσης, ότε η τολμηρά και εύγλωττος αντίρρησις της
Θεοδώρας επήνεγκεν οριστικήν μεταβολήν των πραγμάτων ,
εστράφη κατά του αυτοκράτορος. Μετ' ολίγον το πλείστον
της πόλεως μετέσχε της στάσεως και πυρ υπό των
στασιαστών βληθέν εις την πόλιν επήνεγκε μεγάλας
καταστροφάς ιδίως δημοσίων κτιρίων. Κατεστράφη δε τότε
υπό του πυρός και ο ναός της του Θεού Σοφίας. Και ήδη
μέρος του στρατού είχε προσχωρήσει εις τους στασιαστάς,
οίτινες είχον κηρύξει αυτοκράτορα, τον του αυτοκράτορος
Αναστασίου Α' ανεψιόν Υπάτιον, ο δε Ιουστινιανός
εβουλεύετο περί φυγής διά της θαλάσσης, ότε η τολμηρά και
εύγλωττος αντίρρησις της Θεοδώρας επήνεγκεν οριστικήν
μεταβολήν των πραγμάτων (53). Ο Ιουστινιανός
μεταπεισθείς εκ των λόγων της Θεοδώρας ανέθηκεν εις τον
Βελισσάριον τον κατά των στασιαστών αγώνα. Ούτος δε
αναπτερώσας το φρόνημα των ολίγων πιστών μεινάντων
στρατιωτών κατέβαλε ταχέως και αιματηρώς την στάσιν,
εθανατώθη δε και ο αυτοκράτωρ ανακηρυχθείς Υπάτιος.

Μικρόν μετά ταύτα επεχείρησεν ο Ιουστινιανός πόλεμον


κατά των Βανδήλων της Αφρικής (535 μ. Χ.). Ενταύθα μετά
τον θάνατον του φοβερού Γεζερίχου (478) και μετά τινας
ήττον πονηρούς και ωμούς ηγεμόνας, οίτινες εκ του οίκου
του Γεζερίχου διεδέξαντο αυτόν εν τη αρχή, ήρπασεν επί
τέλους ταύτην ο τω προπάππω όμοιος δισέγγονος του
Γεζερίχου Γελίμερ, εκβαλών τον νομίμως κατέχοντα αυτόν
Ιλδέριχον (530 μ. Χ.). Ο Ιουστινιανός, όστις και άλλως
διέκειτο ευμενώς προς τον Ιλδέριχον, επενέβη υπέρ αυτού
καθ' ό είχε δικαίωμα ως υπέρτατος νόμιμος κύριος της
Αφρικής, απαιτών την εκ δεσμών απαλλαγήν του εκπτώτου
βασιλέως. Μη εισακουσθείς δε έπεμψεν εναντίον του
Γελίμερος στόλον και στρατόν υπό την αρχηγίαν του
Βελισσαρίου (535 μ. Χ.). Η δύναμις, ής ηγείτο ο Βελισσάριος
(συγκειμένη εκ 30 χιλ. στρατιωτών και 600 πλοίων), ήτο
πολλώ σμικροτέρα της πεμφθείσης προ 70 περίπου ετών υπό
του Λέοντος Α'. Αλλ' ο Βελισσάριος κατώρθωσεν εν τη
στρατηγική αυτού μεγαλοφυία διά της αναλόγως μικράς
ταύτης δυνάμεως ου μόνον να νικήση τον Γελίμερα και να
συλλάβη αυτόν, αλλά και να καταλύση οριστικώς το
Βανδηλικόν κράτος. Πάσα η Αφρική νυν, από των δυτικών
ορίων της Αιγύπτου μέχρι του Ατλαντικού εκτεινομένη,
υπετάγη εις το Ελληνορωμαϊκόν κράτος της
Κωνσταντινουπόλεως. Και ο Γελίμερ αχθείς εις την
Κωνσταντινούπολιν μετά των μεγιστάνων αυτού ηκολούθησε
τω θριάμβω του Βελισσαρίου και προσεκύνησε τον
Ιουστινιανόν· τυχών δε παρ' αυτού χάριτος επέμφθη εις
Μικράν Ασίαν, ένθα εδωρήσατο αυτώ ο αυτοκράτωρ
πλούσιον κτήμα ίνα διέλθη εν αυτώ το λοιπόν του βίου εν
ανέσει ως ιδιώτης. Οι Βανδήλοι αιχμαλωτισθέντες
κατετάχθησαν εις τον στρατόν του κράτους.

Μικρόν μετά την κατάλυσιν του Βανδηλικού κράτους επήλθε


και η κατάλυσις του Ουστρογοτθικού κράτους της Ιταλίας
και η άμεσος υπαγωγή της χώρας ταύτης υπό το κράτος του
Ιουστινιανού.

Μετά τον θάνατον του Θευδερίχου (526 μ. Χ.), όστις επί 33


έτη εκυβέρνα καλώς και ισχυρώς το υπ' αυτού εν Ιταλία
ιδρυθέν κράτος των Ουστρογότθων, η ηγεμονία των
Ουστρογότθων είχε περιέλθει εις την θυγατέρα αυτού
Αμαλασούνθαν. Αύτη εκπληρούσα πιστώς τα προς τον
Ιουστινιανόν ως υπέρτατον άρχοντα της Ιταλίας καθήκοντα
είχε πέμψει στρατόν προς τον Βελισσάριον εν τω κατά
Βανδήλων πολέμω και διά της πράξεως ταύτης είχεν ελκύσει
την εύνοιαν του Ιουστινιανού. Ο άγριος φόνος της ευγενούς
ταύτης γυναικός υπό του βαρβάρου ανδρός αυτής Θευδάτου
του Ουστρογότθου, όστις εσφετερίσθη νυν την αρχήν (54),
έδωκεν αφορμήν εις τον Ιουστινιανόν να κηρύξη πόλεμον
κατά του Ουστρογοτθικού κράτους και να πέμψη εις Ιταλίαν
τον εξ Αφρικής προ μικρού επιστρέψαντα δαφνοστεφή
στρατηγόν Βελισσάριον (535 μ. Χ). Ο πόλεμος ούτος, εν ώ
κατ' αρχάς θαυμασίως ευδοκίμησεν ο Βελισσάριος, μετά
μικρών δυνάμεων καταλαβών μέγα μέρος της Ιταλίας και
την Ρώμην αυτήν, διήρκεσε μακρόν χρόνον ένεκα της
μεγάλης, γενναίας και επιμόνου αντιστάσεως, ήν αντέταξαν
οι Ουστρογότθοι υπό τους γενναίους βασιλείς Ουίτιγιν,
Τωτίλαν και Τεΐαν, ούς αλληλοδιαδόχως εξέλεξαν, αφού
καθήρεσαν και εφόνευσαν τον γενόμενον αίτιον του
πολέμου άθλιον Θευδάτον. Προς τούτοις, διαρκούντος του
κατά Ουστρογότθων πολέμου τούτου οι Πέρσαι διαλύσαντες
την ειρήνην εισέβαλον εις την Μεσοποταμίαν (540) καθ'
υποκίνησιν των Ουστρογότθων, οίτινες κατόρθωσαν να
πέμψωσι πρεσβείαν εις την Περσίαν και να παραστήσωσιν εις
τους Πέρσας τους κινδύνους τους ενδεχομένους να
προκύψωσιν εις το Περσικόν κράτος εκ της υπερμέτρου
αυξήσεως των δυνάμεων των Ρωμαίων διά της υπ' αυτών
καταλήψεως της Ιταλίας. Ένεκα του ούτως εκραγέντος νέου
Περσικού πολέμου ο Βελισσάριος ανεκλήθη από της Ιταλίας
ίνα πεμφθή κατά των Περσών και εντεύθεν εχαλαρώθη ο εν
Ιταλία πόλεμος, οι δε Γότθοι κατέστησαν επιθετικότεροι. Και
αφού δε ο Βελισσάριος νικήσας τους Πέρσας και απώσας
αυτούς πέραν του Τίγρητος επανήλθεν εις την Ιταλίαν, δεν
κατώρθωσε να περατώση τον πόλεμον ταχέως και επιτυχώς
προ πάντων ένεκεν ανεπαρκείας των στρατιωτικών
δυνάμεων αυτού, και επέστρεψεν αύθις εις
Κωνσταντινούπολιν. {74} Τέλος δε μετά νέου στρατού
εστάλη εις την Ιταλίαν ο στρατηγός Ναρσής, όστις μετά
πολλάς μάχας, καθ' άς ηρωικώς ηγωνίσθησαν υπέρ της
ελευθερίας αυτών οι Ουστρογότθοι, κατώρθωσε να
καταλύση οριστικώς το κράτος το Ουστρογοτθικόν (555 μ.
Χ.) και να υπαγάγη άπασαν την Ιταλίαν υπό την άμεσον
αρχήν του εν Κωνσταντινουπόλει αυτοκράτορος. Η μεγάλη
αύτη χώρα απετέλεσε νυν ιδίαν μεγάλην διοικητικήν
περιφέρειαν (Εξαρχίαν), κυβερνωμένην υπό επιτρόπου του
εν Κωνσταντινουπόλει αυτοκράτορος, Εξάρχου καλουμένου.
Τοιούτος δε Έξαρχος εγένετο νυν ο Ναρσής.
Ο διαρκούντος του Ουστρογοτθικού εν Ιταλία πολέμου
αρξάμενος τω 549 νέος Περσικός πόλεμος εξηκολούθησε και
μετά τας μνημονευθείσας νίκας του Βελισσαρίου επί πολλά
έτη, μετατεθείς από των περί τον Τίγρητα και τον Ευφράτην
χωρών της Μεσοποταμίας εις την περί τον Καύκασον και την
κατά τας ακτάς του Ευξείνου κειμένην και Κολχίδα
καλουμένην χώραν, ήν οι Πέρσαι ήθελον να αφαιρέσωσιν
από του Ελληνικού κράτους. Διήρκεσε δε ο πόλεμος εν τη
νέα αυτού ταύτη φάσει επί επτά έτη (549-556) μ. Χ. και
έληξε δι' ειρήνης, καθ' ήν η μεν Κολχίς έμεινεν εν τω
Ελληνικώ κράτει, εις δε τους Πέρσας υπεχρεώθη το κράτος
να δίδη χρηματικήν τινα χορηγίαν διά την υποχρέωσιν ήν
ανέλαβαν ούτοι να τηρώσι φρουράν εν ταις Κασπίαις πόλεσιν
(εν ταις περί την Κασπίαν στεναίς διόδοις του Καυκάσου) ίνα
κωλύωσι την εις τας Ασιατικάς επαρχίας του Ελληνικού
κράτους και εις την Περσίαν εισβολήν των πέραν του
Καυκάσου βαρβάρων.
Και ταύτα μεν τα μεγάλα πολεμικά γεγονότα της βασιλείας
του Ιουστινιανού, δι' ού το Ελληνικόν κράτος εξετάθη από
των Ηρακλείων στηλών μέχρι της Κασπίας θαλάσσης και
ολόκληρος σχεδόν η Μεσόγειος θάλασσα εγένετο θάλασσα
Ελληνορωμαϊκή (55).

Αλλ' εκτός τούτων των εκδήμων και υπερθαλασσίων


μεγάλων στρατειών και πολέμων διεξήγαγεν ο Ιουστινιανός
και πολλούς μικροπολέμους εναντίον των από βορρά
εισβαλόντων εις το κράτος βαρβάρων. Τοιούτοι βάρβαροι
ήσαν προ πάντων οι από της νυν νοτιοδυτικής Ρωσίας
επιδρομάς εις το κράτος ποιούμενοι Βούλγαροι και τα μετά
τούτων ενούμενα λείψανα των εν ταις αυταίς χώραις
πλανωμένων Ούννων. Αλλά κατά τους χρόνους του
Ιουστινιανού και νέα βαρβαρικά στίφη, Σλαυικά ταύτα,
κατερχόμενα και αυτά κατά μικρόν μετά την διάλυσιν του
Ουννικού κράτους από των χωρών της νυν δυτικής Ρωσίας
εις τον Κάτω Δανούβιον και τα Καρπάθια ήρξαντο να
εισβάλλωσιν εις τας εντεύθεν του Δανουβίου επαρχίας του
Κράτους, ιδίως εις την Κάτω Μοισίαν (την νυν Βουλγαρίαν).
Μεταξύ των Σλαυικών τούτων φυλών, αίτινες καλούνται υπό
των Ελλήνων των τότε χρόνων συνήθως Σκλαβηνοί, γνωστή
είναι ιδίως η φυλή των Άντων καλουμένων Σλαύων, αφ' ών
πολλάκις ηττηθέντων έλαβεν ο Ιουστινιανός το νικητήριον
επώνυμον Αντικός (Anticus). Επί του Ιουστινιανού δ'
ωσαύτως εφάνη εν ταις πέραν του Δανουβίου χώραις νέα
φυλή βαρβαρική πολυπληθής εξ Ασίας ελθούσα εις
Ευρώπην, οι Άβαροι, λαός εν μέρει Μογγολικής καταγωγής,
ως οι Ούννοι, ελθών εκ των ένδον ή και εκ των εσχατιών
(της νυν Μαντζουρίας, ως εικάζεται) της Ασίας. Και οι μεν
Άβαροι, οι επί των διαδόχων του Ιουστινιανού τούτου
φοβεροί γενόμενοι και εις το κράτος και εις τους Γερμανούς,
δεν επεχείρησαν έτι επιδρομάς εις το Κράτος. Αλλ' οι
Σκλαβηνοί και οι Βούλγαροι πολλάκις εισέβαλλον εις τας
εντεύθεν του Δανουβίου χώρας. Άπαξ δε Βούλγαροι μετά
Ούννων προυχώρησαν (559) μέχρι των προθύρων της
Κωνσταντινουπόλεως, διελθόντες το Μέγα Τείχος διά των
μεγάλων ρηγμάτων, άτινα προ μικρού είχον ανοίξει εν αυτώ
οι από του 558 μέχρι 559 εκ διαλειμμάτων γενόμενοι
μεγάλοι σεισμοί. Αλλά και τότε ο Βελισσάριος, όστις ήτο ήδη
γέρων και απόμαχος στρατηγός, ενίκησε τους βαρβάρους
μετά του μικρού εκ των νέων της Κωνσταντινουπόλεως και
εκ των αγροτών της πέριξ χώρας εκ του προχείρου
συγκροτηθέντος αυτοσχεδίου στρατού.
{76} Και τοιαύτα μεν καθόλου τα πολεμικά έργα της
βασιλείας του Ιουστινιανού. Εκ των έργων δε της
εσωτερικής κυβερνήσεως του Ιουστινιανού το λαμπρότατον
είνε η υπ' αυτού γενομένη συστηματική συλλογή και
κατάταξις των Ρωμαϊκών νόμων, εξ ής απετελέσθη το
Ιουστινιάνειον Δίκαιον, εκ τούτου δε η επιστήμη του
Ρωμαϊκού Δικαίου.

Η μεγάλη αύτη εργασία εγένετο εν έτεσιν έξ (528-534 μ. Χ.)


υπό δωδεκαμελούς επιτροπείας νομοδιδασκάλων
εργαζομένων υπό την προεδρίαν του περιφήμου
νομοδιδασκάλου Τριβωνιανού, κατέχοντος τότε και το
αξίωμα του κοιέστωρος, αξίωμα δηλονότι μέχρι τινός
ανάλογον προς το παρ' ημίν αξίωμα του υπουργού της
Δικαιοσύνης. Το Ιουστινιάνειον Δίκαιον περιέχει α') τον
Κώδικα ήτοι την συλλογήν και συστηματικήν κατάταξιν των
μέχρι του Ιουστινιανού επί των προκατόχων αυτού
αυτοκρατόρων εκδοθέντων νόμων, εις ούς προσετέθησαν
και οι υπ' αυτού του Ιουστινιανού εκδοθέντες νόμοι οι
καλούμενοι Νεαραί (νέοι νόμοι) ή Λατινιστοί Novellae· β')
τους Πανδέκτας ή τα Δίγεστα (Digesta), ήτοι συλλογήν και
επιστημονικήν κατάταξιν θεμελιωδών αρχών του Δικαίου και
αποφάσεων νομικών εξηγμένων από δισχιλίων νομικών
βιβλίων των περιφημοτάτων Ρωμαίων νομοδιδασκάλων. Εις
δε τα κύρια ταύτα μέρη του Ιουστινιανείου Δικαίου
προσετέθησαν και αι Εισηγήσεις (Institutiones), είδος τι
δηλονότι εισαγωγής περί των γενικών αρχών του Δικαίου. Η
γλώσσα του Ιουστινιανείου Δικαίου είνε Λατινική πλην της
των Νεαρών, αίτινες εξεδόθησαν εν τη Ελληνική. Το
Ιουστινιάνειον Δίκαιον από του Βυζαντίου παρέλαβον πάσαι
σχεδόν αι Ευρωπαϊκαί χώραι και κατέστησαν βάσιν της του
Δικαίου επιστήμης μέχρι σήμερον.
Άλλο έργον σπουδαίον της εσωτερικής διοικήσεως του
Ιουστινιανού είνε τα υπ' αυτού εν τη πρωτευούση και εν ταις
διαφόροις χώραις του κράτους γενόμενα κτίσματα, ήτοι
πόλεις, άς έκτισεν ή ανωκοδόμησε, τείχη πόλεων ή
οχυρώματα, φρούρια πολυπληθή κτισθέντα προς άμυναν
εναντίον των βαρβάρων, προσέτι δημόσια κτίρια,
λουτρώνες, νοσοκομεία, πτωχοκομεία, προ πάντων δε
μοναστήρια και ναοί μεγαλοπρεπείς προς λατρείαν του Θεού.
Μεταξύ των πλείστων μεγαλοπρεπών ναών, ούς ο
Ιουστινιανός έκτισεν εν Κωνσταντινουπόλει και εν πλείσταις
πόλεσι του αχανούς αυτού κράτους, ο περιφημότατος εν τη
ιστορία είνε ο της του Θεού Σοφίας, ο οικοδομηθείς ή
μάλλον ανοικοδομηθείς υπό του βασιλέως τούτου μέγιστος
και λαμπρότατος μετά την εν τη στάσει του «Νίκα»
καταστροφήν αυτού. Έκτισαν δε αυτόν οι μεγαλοφυείς
Έλληνες αρχιτέκτονες οι εφάμιλλοι προς τους μεγάλους
αρχιτέκτονας του αρχαίου Ελληνικού κόσμου Καλλικράτη και
Ικτίνον, Ανθέμιος ο Τραλλιανός και Ισίδωρος ο Μιλήσιος και
ο τούτου ομώνυμος ανεψιός. Περί του ναού τούτου,
μοναδικού διά το αρχιτεκτονικόν αυτού κάλλος, το
αρμονικόν της οικοδομής, και το εξαισίως φωτεινόν, και περί
της ηθικής θρησκευτικής εξάρσεως, ήν εμποιεί εις τας ψυχάς
των εισερχομένων και θεωμένων αυτόν εσωτερικώς, λέγει ο
ιστοριογράφος Προκόπιος χαρακτηριστικότατα, ότι «εν αυτώ
ο νους προς τον Θεόν επαιρόμενος, αεροβατεί, ου μακράν
που ηγούμενος αυτόν είναι» και ότι «τούτου του θεάματος
ουδείς έλαβε πώποτε κόρον, αλλά παρόντες μεν άνθρωποι
τοις ορωμένοις γεγήθασιν, απιόντες δε τοις υπέρ αυτού
διαλόγοις αποσεμνύνονται» . . . Τοιούτος ναός «Μεγάλη
Εκκλησία» υπό των χριστιανών εικότως κληθείς δεν είχε
μόνον αξίαν μοναδικήν καλλιτεχνικήν ούτε σπουδαιότητα
απλώς θρησκευτικήν, αλλά προς τη τοιαύτη σπουδαιότητι
και ένεκα ταύτης εκτήσατο και μεγίστην καθολικήν ιστορικήν
σπουδαιότητα εν τω όλω βίω του Χριστιανικού Ελληνισμού.
Εν τω ναώ τούτω συνεκροτούντο αι Εκκλησιαστικαί Σύνοδοι·
ενταύθα οι βασιλείς προσευχόμενοι εις τον Θεόν εν
κατανύξει επεχείρουν στρατείας και πολέμους. Εις τον ναόν
τούτον οι αυτοκράτορες οι επανερχόμενοι νικηταί εις την
πρωτεύουσαν μετέβαινον εν θριάμβω ίνα ψάλλωσι τον
νικητήριον προς τον Ύψιστον ύμνον. Τούτων δε πάντων
ένεκα η Αγία Σοφία και αφού μετά την κατάλυσιν του
κράτους περιήλθεν υπό το κράτος αλλοθρήσκων και
αλλογενών κατακτητών και έπαυσε του να είναι χριστιανικός
ναός, ου μόνον ως αριστοτέχνημα αρχιτεκτονικόν έμεινεν
αιώνιον μνημείον της Ελληνικής τέχνης και μεγαλοφυίας,
αλλά και, ως μνημείον καθόλου ιστορικόν, το ιδεώδες
σύμβολον του εθνικού μεγαλείου του Έλληνος και των περί
τούτου εις το μέλλον ελπίδων αυτού.
Πολλά άλλα ετελέσθησαν έργα επί της βασιλείας του
μεγαλαπράγμονος αυτοκράτορος Ιουστινιανού, αποβλέποντα
προς εμπέδωσιν της εξωτερικής ασφαλείας και προαγωγήν
της εσωτερικής ευημερίας των υπηκόων. Αναφέρομεν ιδίως
ότι επί του Ιουστινιανού εισήχθη εις το κράτος η καλλιέργεια
του μεταξοσκώληκος, λέγεται δε ότι δύο μοναχοί Έλληνες
μεταβάντες εις Κίναν κατώρθωσαν να εισαγάγωσιν εις το
κράτος τον σπόρον του σκώληκος, εξαγαγόντες αυτόν
κρυφίως εντός των σωλήνων των ράβδων αυτών, διότι ήτο
αυστηρώς απηγορευμένη εν Κίνα η εξαγωγή του προϊόντος
τούτου (56), όπερ μέχρι του 12 αιώνος εκαλλιεργείτο εν
Ευρώπη μόνον εν τω Ελληνικώ κράτει και ήτο
πολυτιμότατον προϊόν του Κράτους τούτου.
Εις τα Εκκλησιαστικά δε πράγματα ανεμίχθη ο Ιουστινιανός
και διά Συνόδου Οικουμενικής (της πέμπτης), ήν
συνεκάλεσεν εν Κωνσταντινουπόλει (553 μ. Χ.), εζήτησε να
λύση τας εκ της αιρέσεως των Μονοφυσιτών προελθούσας
και υφισταμένας έτι θρησκευτικάς έριδας.
Αλλ' η μακρά βασιλεία του Ιουστινιανού πλην της
λαμπροτάτης ταύτης όψεως, ήν περιεγράψαμεν διά
βραχέων, είχε καί τινα σκιερά, όπως πάντα τα ανθρώπινα
πράγματα εν τη ιστορία και ιδίως τα των μεγάλων εθνών και
κρατών. Τοιαύτα δε είναι αι πολλαί βαρβαρικαί επιδρομαί αι
γενόμεναι εις τας ευρωπαϊκάς ιδίως χώρας του κράτους υπό
των πέραν του Δανουβίου βαρβάρων, αι συνεπαγόμεναι
δηώσεις της γης και αιχμαλωσίας ανθρώπων· έπειτα μεγάλαι
τινές φυσικαί συμφοραί, οίον οι εκ των πολλών πολέμων
προκύψαντες λιμοί και λοιμοί κατά τόπους, καί τις φοβερός
επιδημικός λοιμός ενσκήψας εξ Αφρικής κατά το 4 έτος της
βασιλείας του Ιουστινιανού και πολλάκις εκ διαλειμμάτων
μαστίσας το κράτος. Προς τούτοις και σεισμοί πολλοί και
σφοδροί εγένοντο πολλάκις επί της βασιλείας του
Ιουστινιανού, μεγάλας επενεγκόντες καταστροφάς εν τε τη
πρωτευούση και εν ταις επαρχίαις και ιδίως καταθάψαντες
μυριάδας ανθρώπων εν Αντιοχεία και εν Βηρυτώ. Εν Βηρυτώ
δε ο σεισμός ο γενόμενος τω 554 κατέστρεψε την ενταύθα
Νομικήν Σχολήν, εν ή εσπούδαζον οι των ευγενών παίδες,
και κατέθαψεν υπό τα ερείπια αυτής πάντας τους
διδάσκοντας και διδασκομένους εν αυτή. Σκιερόν μέρος της
βασιλείας του Ιουστινιανού θεωρείται και η τω 529 γενομένη
κατάργησις της εν Αθήναις αρχαίας Φιλοσοφικής Σχολής,
μεθ' ής εξέλιπε και το τελευταίον γνώρισμα της αρχαίας
δόξης των Αθηνών.
Και συνωμοσίαι δε κατά του Ιουστινιανού εγένοντο, εις ών
μίαν ανεμίχθη και το όνομα του Βελισσαρίου, όστις
κατηγορηθείς υπό των εχθρών αυτού ως συνένοχος,
κατεδικάσθη χωρίς ν' αποδειχθή η ενοχή αυτού (564). Αλλ'
ο Ιουστινιανός απένειμε χάριν τω ενδόξω στρατηγώ,
γινώσκων κατά βάθος την αθωότητα αυτού και επέτρεψεν
αυτώ να ζήση το λοιπόν του βίου ησύχως εν τη
πρωτευούση, απολαύων πασών των προτέρων τιμών και
καρπούμενος την περιουσίαν αυτού, ήτις μόνον μετά τον
θάνατον του στρατηγού, μη υπαρχόντων κληρονόμων,
εδημεύθη υπό του κράτους. Αλλ' ο Βελισσάριος μικρόν
μόνον επέζησε τω ειρημένω γεγονότι, αποθανών κατά
Μάρτιον του 565. Οκτώ μήνας μετά τον μέγαν στρατηγόν
ετελεύτησε το αυτό έτος (14 Νοεμβρίου 565 μ. Χ.) και ο
μέγας βασιλεύς Ιουστινιανός (Επτακαίδεκα έτη προ αυτού,
τω 548, είχεν αποθάνει η βασιλίς Θεοδώρα).

3. Ιουστίνος Β' (565-578).


Τον Ιουστινιανόν τελευτήσαντα άπαιδα διεδέξατο ο από της
αδελφής αυτού ανεψιός Ιουστίνος Β'. Ο αυτοκράτωρ ούτος
δεν είχε μεν την μεγαλοφυίαν και την δύναμιν και ενέργειαν
του πνεύματος, εφ' ή διεκρίνετο ο θείος αυτού, αλλ' ήτο
δίκαιος και αγαθός προς το υπήκοον. Επ' αυτού μέρος της
Ιταλίας (την Άνω Ιταλίαν) απώλεσε το κράτος. Διότι οι
Λογγοβάρδιοι, έθνος Γερμανικόν, εις ό ο Ιουστινιανός είχεν
επιτρέψει να εγκαταστή εις τας περί τον Δανούβιον χώρας,
επέδραμεν εις την Άνω Ιταλίαν (568) και ίδρυσε κράτος
βαρβαρικόν εν αυτή, μη αναγνωρίζον την κυριαρχίαν του εν
Κωνσταντινουπόλει αυτοκράτορος και μη σεβόμενον (ως ο
Οδόακρος και ο Θευδέριχος) τους Ρωμαϊκούς θεσμούς, αλλ'
εισαγαγόν εις την χώραν όλως νέον βίον Γερμανικόν, οίον οι
πέραν των Άλπεων Γερμανικοί λαοί εισήγαγον εις τας υπ'
αυτών καταληφθείσας χώρας. Νυν δε πρώτον μέρος της
Ιταλίας απεσπάσθη οριστικώς από του λεγομένου Ρωμαϊκού
κράτους. Ένεκα του γεγονότος τούτου ο Ιουστίνος
καταληφθείς υπό θλίψεως και δυσθυμίας και μη επαρκών
μόνος εις την κυβέρνησιν του κράτους παρέλαβε μετά τινα
έτη ως συνάρχοντα (αναγορεύσας αυτόν καίσαρα) άνδρα
άριστον, τον αρχηγόν των σωματοφυλάκων Τιβέριον, μεθ'
ού συνεβασίλευσεν επί 4 έτη, τελευτήσας τω 578 μ. Χ.

4. Τιβέριος Β' (578-582 μ. Χ.).


Ο Τιβέριος μετά τον θάνατον του Ιουστίνου Β' εβασίλευσεν
άλλα 4 έτη μόνος αυτοκράτωρ (αύγουστος νυν), λαμπρώς
διεξάγων την εσωτερικήν κυβέρνησιν του κράτους. Η χήρα
αυτοκράτειρα Σοφία, η φίλαρχος γυνή του Ιουστίνου Β', ής
προς τιμήν εκλήθη Σοφία η μέχρι νυν ούτω καλουμένη, τότε
δε κτισθείσα, εν τη κάτω Μοισία πόλις (νυν πρωτεύουσα της
Βουλγαρίας)· η αυτή, ής η υπεροπτική προς τον Έξαρχον
της Ιταλίας διαγωγή συνετέλεσεν εις την απώλειαν της Άνω
Ιταλίας, επεβούλευσε κατά του Τιβερίου, ζητούσα ν'
αναβιβάση εις τον θρόνον τον του Ιουστίνου Β' ανεψιόν
Ιουστινιανόν. Αλλ' ο Τιβέριος εματαίωσε μετά τόλμης και
φρονήσεως την τοιαύτην επιβουλήν· και μεγαθύμως
προσενεχθείς προς τον μετά της Σοφίας επιβουλεύσαντα κατ'
αυτού Ιουστινιανόν, ούτινος άλλως εξετίμα τας αρετάς, ου
μόνον συνεχώρησεν αυτώ το τοιούτον αμάρτημα, αλλά και
δι' αυτού εν μέρει διεξήγαγε τον νικηφόρον κατά Περσών
πόλεμον. Αλλ' ο ανήρ ο τας μεγίστας εν τω πολέμω τούτω
αναδείξας στρατιωτικάς και στρατηγικάς αρετάς και άλλως δε
χρηστότατος τον χαρακτήρα ην ο στρατηγός Μαυρίκιος. Διά
των δύο τούτων στρατηγών προ πάντων διεξήγαγεν ο
Τιβέριος ή μάλλον εξηκολούθησε τον από του Ιουστίνου Β'
ήδη αρξάμενον πόλεμον.

{80} Καθ' όν χρόνον ο Ιουστίνος Β' διεδέξατο τον


Ιουστινιανόν Α', έζη έτι και εβασίλευεν εν Περσία γηραιός
ήδη ο βασιλεύς Χοσρόης Α', ο συνομολογήσας μετά του
Ιουστινιανού ειρήνην τω 556. Η ειρήνη αύτη, διελύθη επί
του Ιουστίνου Β' διά την εξής αιτίαν. Ο Χοσρόης, ίνα εκτείνη
το κράτος αυτού προς το μέρος της Αραβίας, εισέβαλεν εις
την νότιον ή ευδαίμονα Αραβίαν (την νυν Γεμέν καλουμένην
χώραν). Η νοτία Αραβία ήτο υποτεταγμένη τότε εις το πέραν
της Ερυθράς θαλάσσης Χριστιανικόν κράτος της Αιθιοπίας ή
Αβησσυνίας, λαβούσα εντεύθεν και αυτή τον Χριστιανισμόν.
Επειδή δε η Αβησσυνία διετέλει υπό την προστασίαν του
Ελληνικού κράτους, η εις Αραβίαν, κτήσιν Αβησσυνιακήν,
εισβολή των Περσών προυκάλεσε την διαμαρτυρίαν της
κυβερνήσεως του Ιουστίνου Β' και, μετά τινας εχθρικάς
εκατέρωθεν διαδηλώσεις, την έναρξιν του πολέμου.
Σύμμαχος του Ιουστίνου κατά των Περσών εν τω πολέμω
τούτω ήτο λαός τις της Μέσης Ασίας το πρώτον εν τη ιστορία
τη Ελληνική μνημονευόμενος, ο λαός των Τούρκων (57). Οι
Τούρκοι αποτελούντες πολυπληθεστάτην ομοφυλίαν λαού
γλωσσικώς ηνωμένου, ανθρωπολογικώς δε εν μέρει εις την
Λευκήν, εν μέρει εις την Κιτρίνην φυλήν υπαγομένου,
ώκουν έκπαλαι τας περί τα Αλτάια όρη εκτεινομένας
ευρυτάτας χώρας της Ασίας. Οι Τουρκικοί λαοί είχον τότε
θρησκείαν κτισματολατρικήν, διότι ο Μωαμεθανισμός δεν
είχε κηρυχθή έτι εν τω κόσμω κατά τους χρόνους τούτους,
ών αφηγούμεθα την ιστορίαν (58). Όντες δε οι Τούρκοι προ
αιώνων υποτεταγμένοι εις τους περί αυτούς Μογγολικούς
λαούς και εις τους Σίνας (Κινέζους) εξηγέρθησαν περί τα
μέσα του 6 μ. Χ. αιώνος (ακριβώς κατά τους χρόνους της
βασιλείας Ιουστινιανού Α') εναντίον των τέως δεσποζόντων
αυτών λαών και κατανικήσαντες αυτούς κατά πάσαν
διεύθυνσιν και ιδίως τους Εφθαλίτας ή Λευκούς Ούννους,
ίδρυσαν κράτος Ασιατικόν φοβερώτατον, τρόμον εμπνέον εις
τους Σίνας, και αναγκάσαν πολλούς μογγολικούς λαούς να
μεταναστεύσωσι προς δυσμάς. Τότε δε φεύγοντες την
σπάθην των Τούρκων ήλθον εις την Ευρώπην και ώφθησαν
παρά τα βόρεια σύνορα του Ελληνικού κράτους οι
μνημονευθέντες ανωτέρω Άβαροι. Αλλ' ιδίως φοβεροί
κατέστησαν οι Τούρκοι ούτοι προς το δυσμικώς αυτών
εκτεινόμενον Περσικόν κράτος των Σασσανιδών. Τουναντίον
δε προς το Ελληνικόν κράτος, αφ' ού εχωρίζοντο διά του
Περσικού κράτους και διά των πολυπληθών από του
Δανουβίου μέχρι της Κασπίας θαλάσσης πλανωμένων
βαρβάρων λαών, και μεθ' ού κοινόν πολέμιον είχον ιδίως
τους Πέρσας, επολιτεύθησαν εξ αρχής φιλικώς,
ανταλλάξαντες πρεσβείας μετά του Ιουστίνου Β', εφ' ού το
πρώτον γίνονται γνωστοί εις τους Έλληνας. Όντες δε οι
Τούρκοι προ αιώνων υποτεταγμένοι εις τους περί αυτούς
Μογγολικούς λαούς και εις τους Σίνας (Κινέζους)
εξηγέρθησαν περί τα μέσα του 6 μ. Χ. αιώνος (ακριβώς κατά
Welcome to Our Bookstore - The Ultimate Destination for Book Lovers
Are you passionate about testbank and eager to explore new worlds of
knowledge? At our website, we offer a vast collection of books that
cater to every interest and age group. From classic literature to
specialized publications, self-help books, and children’s stories, we
have it all! Each book is a gateway to new adventures, helping you
expand your knowledge and nourish your soul
Experience Convenient and Enjoyable Book Shopping Our website is more
than just an online bookstore—it’s a bridge connecting readers to the
timeless values of culture and wisdom. With a sleek and user-friendly
interface and a smart search system, you can find your favorite books
quickly and easily. Enjoy special promotions, fast home delivery, and
a seamless shopping experience that saves you time and enhances your
love for reading.
Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and
personal growth!

ebooksecure.com

You might also like