TKT 2,3
TKT 2,3
1. MAIN AIM/LESSON AIM/MAIN OBJECTIVE darsning asosiy maqsadi. Kalit: practice, improve, develop, learn, present, enable, introduce, have
learnt, outcomes, news, recycle, check, focus on
2. SUBSIDIARY AIM darsning ikkinchi darajali maqsadi. Kalit: consolidate, review, revision
3. PERSONAL AIM o’qituvchining o’zi bilan bog’liq muammo. Bunday gaplar asosan buyruq gaplar bilan ifodalangan bo’ladi.
4. CONSOLIDATE o’tilgan darsni mustahkamlash. Review, revision, previous, last lesson, recycle
8. FLUENCY kalit so’zlar: role play, discussion, information gap, interview, tell v,h.
1. CLASS PROFILE o’quvchilar haqidagi talimga oid ma’lumotlar. Kalit: o’quvchilarning darajasi (intermediate, pre- intermediate va hok),
learning styles (kinesthetic, visual, auditory va hok), kuchli kuchsizligi, yoshi
2. TIMETABLE FIT/LESSON FIT o’tilayotgan darsni o’tgan yoki kelasi darsga bo’gliqligi. Kalit: previous, last lesson, next lesson, later, project,
review, revision, prepare, have already worked (present perfectda berilgan bo’ladi)
3. ASSUMPTIONS: o’quvchilar haqidagi ijobiy bashorat. Kalit: they already know, already, can, already do, useful challenge, familiar,
4. ANTICIPATED PROBLEMS(AND SOLUTION) o’quvchilar haqidagi salbiy bashorat. Kalit: difficulties, problem, not feel confident, trouble, the
text is too long,
5. TEACHING AIDS. Darsda qo’llaniladigan aidlar. Kalit: aidlar nomlari (flashcard, computer, cd rom)
6. PROCEDURE darsning boshidan oxirigacha bo’lgan jarayon. Kalit: routine, activity, task va activity nomlari (brainstorming, mingling listening,
reading, role play va hok)
1. Warmer, lead in
2. Introduce, present, show, put, elicit, demonstrate
3. Pre-teach, vocabulary
4. Reading (gist, specific, detailed)
5. Listening (gist, specific, detailed), spoken text
6. Grammar
7. Controlled practice
8. Speaking (discussion, role play, information gap, interview)
9. Writing (paragraph organizing, drafts)
10. Summary, feedback, whole calss review, overall review
FORMAL ASSESMENT- test, examination. Bunda o’quvchilar baholanadi (grade, marking). INFORMAL ASSESSMENT- normal classroom teaching
and learning activities, homework tasks, feedback etc. (bunda o’quvchiga baho qo’yilmaydi)
1. PROFICIENCY TEST- to assess overall language ability
2. ACHIEVMENT/SUMMATIVE TEST- to assess learning at the end of the course. Kalit: have learnt, full course, full year, taught
3. PROGRESS TEST- to assess at the end of the part of a course. Kalit: during, every, each
ASSESSMENT ACTIVITIES
1. CLOSE TEST- matndagi har nechanchidir so’zni tushirib qoldirib tuzilgan test turi
2. Gap-fill- grammatika va leksikaga oid bitta gap ichida bitta bo’shliqdan iborat bo’lgan test turi. Kalit: Space
3. Reordering jumbled sentences- so’zlari betartib berilgan va tartiblash talab qilingan test turi
4. Sentence transformation- bunda o’qituvchi bir gap aytsa o’quvchi uni parafraza qilib qaytarish. Bunda gap strukturasi o’zgarib mazmuni
saqlanib qolishi talab qilinadi.
5. Information transfer- bir skillni boshqasiga o’zgartirish. Reading-speaking
6. Proofreading- yozilgan matndagi xatolarni to’g’rilash maqsadida ko’rib chiqish. Kalit: their own, mistakes, errors, check, correct,
rewrite
7. Multiple choice questions- ABC savollar
8. True, false, not given questions- to’g’ri, noto’g’ri savollar
9. Sequence- tartiblash
10. Dictation- diktant. Kalit: lexis, grammar, writing, spelling, listening
MODULE 3
1. GETTING LEARNER’S ATTENTION- odatda ustoz har bir sequins dan oldin o’quvchilarni diqqatini o’ziga qaratadi. Bunda ustoz hammani
eshitishini va diqqatini bir joyga jamlashini istaydi. Stand up Evi, Stand up, Adam.
2. INSTRUCTING- bunda ustoz bolalarga biror task yoki activity bajarishidan oldin uni qanday qilish borasida ko’rsatma beradi. Instructions
odatda buyruq shaklda yoki hatto darak shaklda ham bo’ladi. Read this one. Brenda, look at Shona, Ok, Adam will ask and Evi will answer.
3. MODELLING bunda ustoz bolalarga target language bo’yicha model, namuna beradi. May I borrow your pencil please
4. ENCOURAGING ko’pincha ba’zi o’quvchilar dars paytida speaking borasida uyalishi va hokazo sabablarga ko’ra noqulay holatga tushadi.
Bunday paytda ustoz ularga dalda berishi talab etiladi. Now come on Evi, Brenda, a bit louder. Bunday gaplarda odatda YES, COME ON, WELL
DONE, GOOD JOB kabi so’zlar uchraydi.
5. NOMINATING biror bir task paytida ustoz o’quvchilarni tanlab olish maqsadida ularni ismi bilan aytishi. Odatda hozirgi TKT savollarida aynan
nomma nom aytiladigan savollar emas aynan nominatingga dahl qiladigan savollar berilyapti. masalan, o’quvchilar bir birini yaxshi tanib olishi
maqsadida men ularni ismi bilan chaqiraman. Lekin ba’zan NOMINATING AND INSTRUCTING ko’rinishida ham keladi. bunda o’quvchini ismi bilan
aytib unga instruksiya berish maqsad qilib olinadi. Abdullah, make a sentence about penny, please.
6. PROMPTING o’quvchi biror narsani aytayotganda eslolmay qolsa ularga eslatib yuborish uchun yoki qanday boshlashlikni o’rgatib yuborish
maqsadida beriladigan yordam. Prompt da ba’zida gap buyruq shaklida berilib oxirida uch nuqta qo’yilgan bo’ladi. Come on, Shona, ask…
7. ELICITING dars yoki biror activity boshlanishidan oldin o’rgatiladigan mavzu haqida o’quvchilarni qanchalik darajada bilimga ega ekanligini
tekshirish maqsadida savollar berishdir. Eliciting odatda so’roq shaklda bo’ladi. Can anyone tell me the answer to number four? Who can make
the first sentence here?
8. CLARIFYING INSTRUCTION bunda o’quvchi berilgan instruksiya bo’yicha gapirmayotgan yoki harakat qilmayotgan bo’lsa ustoz berilgan
instruksiyani unga clarify qilish maqsadida yana qaytarishi yoki yanada aniqroq qilib aytishi mumkin. Masalan o’quvchiga penny haqida gap tuz
deyildi. U esa so’roq shakldagi yoki boshqa biror gap aytdi, ustoz unga berilgangan instruksiyani aniqroq tushuntirish maqsadida just make a
sentence demoqda,
9. ORGANISING THE LEARNER’S IDEA o’quvchi gapirayotganda so’zini yo’qotib qo’yaversa, adashaversa yoki ma’lum bir jumlani keltirib berishda
qiynalsa unga konkret prompt va g’oya berish maqsadida ma’lum bir g’oya bilan taminlash.
1. problems with discipline, for example, the teacher needs to quickly stop a situation from getting out of control.
2. Possibly injury or danger to a learner, for example, the teacher notices that a learner’s chair is broken.
3. Looking after a learner, for example a learner is very upset for personal reasons.
4. Repeating instructions in L1 after they have been given in the target language, for example with a beginner young learner group
5. Checking understanding of more abstract vocabulary, for example with an advanced class
1. PLANNER rejalashtiruvchi. Bunda darsdan oldin biror bir material yoki manbani darsga tayyorlash haqida gap ketadi. Kalit: adapt, prepare, before
the lesson, before teaching, design, select, changing, moving, delaying, abandoning
2. MANAGER boshqaruvchi. Buni vazifasi darsni borishini nazorat qiladi, o’quvchilarni guruhlarga ajratadi, pair work qilish bilan shug’illanadi,
o’quvchilarning behaviourini belgilaydi, dars vaqtini nazorat qiladi Kalit organize, set up, controlling the group dynamicl, routine, rules, learner
contract, deciding on interacting patterns, demonstrating tasks and activities, building rapport, encouraging learners, giving instructions,
motivating learners, maintaining discipline, responding to classroom problems,
3. MONITOR/OBSERVER nazoratchi. Bunda ustoz darsdagi ma’lum jarayonda o’quvchilarni ishtirokini nazorat qiladi. Kalit: stand, look at, from a
distance, go around, providing support as necessary, checking, keeping written record of learner’s work, collecting information about learners
performance.
4. FACILITATOR taminotchi, taminlovchi. Bunda ustoz o’quvchilarni asosan 2 narsa bilan taminlaydi. 1. Biror taskni bajarishda o’quvchilarning ishini
yengillashtiradi, osonlashtiradi. 2. O’quvchilarni mustaqil o’z ustida ishlashini taminlaydi va bunga kerakli manbalar bilan ta’minlaydi. Kalit
develop learner autonomy,
5. DIAGNOSTICIAN diagnozchi. Bunda ustoz asosan o’quvchilarni bilimidagi bo’shliqqa ko’proq urg’u qaratadi. Ularni bilimidagi zaiflikni aniqlaydi va
shu bo’yicha ish olib boradi. Diagnoz qilish asosan kurni boshlashdan oldin yoki o’quv yilining boshida bo’ladi. Kalit: find out, weaknesses, weak,
work out, difficulties, gaps in student’s knowledge, plan, content
6. LANGUAGE RESOURSE til manbasi. Bunda ustoz o’quvchilarning har bir savoliga javob beruvchi manba sifatida gavdalanadi. Kalit: consolidate,
contextualize, clarifying, answered questions, show, explain, teach, demonstrate, correcting, elicit, modeling, checking understanding of
language, personalizing, providing language input, introduce
7. ASSESSOR baholovchi. Bunda ustoz o’quvchilarning darsdagi ishtirokiga yoki ularning tarbiyasiga (behaviour) baho beradi. Bunda ustoz
o’quvchining tarbiyasi bo’yicha feedback va komentariyalar berishi mumkin. Kalit: evaluate, feedback, give comment, contribution, testing
learners, progress, find out
8. RAPPORT BUILDER yaxshi atmosfera yaratuvchi, o’quvchilarning o’zaro bir biri bilan yaxshi munosabat yaratuvchi. Bunda ustoz darsga ta’luqli
bo’lmagan mavzularda o’quvchilar bilan suxbat quradi, maqsad o’zi va o’quvchilar o’rtasida dars avvalida iliqlik o’rnatish.
9. CONTRIBUTER hissa qo’shuvchi. Bunda ustoz o’z maslahati va g’oyalarini o’quvchilar bilan bo’lishada. O’quvchilarni fikrlari rivojlanishi uchun
ularga ustoz rolidan ko’ra o’z g’oyasi va fikrlari bilan sherik sifatida gavdalanadi. Kalit: giving ideas, ask questions, partner
10. COUNSELLOR maslahatchi. Bunda o’qituvchidan ko’ra o’quvchining darsdan tashqari qiyinchiliklar bilan qiziquchi maslahatchidir.
11. NARRATOR hikoya qilib beruvchi.
12. REFLECTOR tahlil qiluvchi. Bunda ustoz o’tgan darsi bo’yicha o’zigz o’zi fikrlar bildiradi. Nima yaxshi samara berdi, nimadan qoniqmaganligini
tahlil qiladi.
31. GROUPING LEARNERS
Dars paytida o’quvchilarni organize qilishni bir necha yo’llari bor. Masalan, butun sinf bo’lib ishlashi (whole class), pair tarzida, group tarzida,
team tarzida. Mana shular grouping learners deb ataladi
1. OPEN PAIR ikki o’quvchi butun sinfni ko’z o’ngida activity bajarishi. Bunda butun sinf ikkita o’quvchiga qarab turadi va ularni manitor qiladi.
2. CLOSED PAIRS bunda o’quvchilar 2 kishidan bo’lib dars paytida activity bajaradi. Bunda hech kim bir birini manitor qilmaydi.
3. CLASS OR GROUP DYNAMIC bunda bir task bajarilishida hech bir o’quvchi chetda qolmaydi. Hamma teng jalb qilinadi.
4. FACILITATE LEARNING o’qib o’rganish uchun imkoniyat taqdim qilmoq, o’qish uchun sharoit yaratmoq.
5. WHOLE CLASS bunda ustoz sinfni boshqaradi va o’quvchilar unga diqqat qaratadi. Individual tarzda ishlanadi.
ORAL CORRECTION
1. TIME LINES biz time linedan o’quvchilarga zamonlar o’rtasidagi bog’liqlikni ko’rsatish uchun doskaga, qog’ozga chizib berib foydalanamiz. Time
line ni asosiy kaliti chizma bilan tushuntirilishi. Bundan tashqari har xil zamonlar diagram, tense, graph, visual ham kalit bo’ladi. Bunda
o’qituvchi bolani xatosini ko’rsatib beradi. O’quvchi o’zini o’zi to’g’rilay olmaydi.
2. FINGER CORRECTION barmoqlar orqali xatoni ko’rsatib berish. Bunda o’quvchi xatosini o’zi to’grilaydi. Kalitlar point, prompt, o’quvchilarni o’zi
to’g’riladi deydi, nechanchidir so’zni xato qildi deydi,contractions. Bunda o’quvchi biror so’zni tushirib qoldiradi
3. GESTURE/ FACIAL EXPRESSIONS o’quvchini gapini bo’lmasdan eshitishda davom etib, slipga yo’l qo’yganda yuz ifodamiz bilan, qo’l harakati bilan
ularni to’g’rilashimiz, barmoqlarimiz bilan ortimizga ishora qilishimiz, chap tomonga boshimizni bo’rib zamonlar bilan xatolik borligini
ko’rsatishimiz. Kalit worried, surprise
4. PHONEMIC SYMBOLS bu correctionda bizga phonemic chart kerak bo’ladi. Bunda o’quvchi finetika bo’yich, pronunciation bo’yicha xatolar qiladi.
Kalit
5. ECHO CORRECTION o’quvchi qilgan xatosini uning ortidan qaytarib qilingan xatoga intonation (ohang) berganimizda ishlatiladi. Ohangni
ko’tarishimiz o’sha gapda xato borligini ko’rsatadi. Kalit: voice,
6. IDENTIFYING THE MISTAKE o’quvchining e’tiborini qilib qo’ygan xatosiga gapirib turib qaratish. Bu asosan error lar bilan sodir bo’ladi. Ustoz bu
xolatda correct version bilan ta’minlaydi. Kalit are you sure?
7. DELAYED CORRECTION o’quvchilar role-play yoki oral fluency activities qilishayotganda xatoni to’g’rilashning, ko’rsatishning imkon bo’lmaydi.
Kuzatish (monitor) jarayonida activity dan keyin feedback berish uchun qilingan jiddiy xatolarni take note qilib qo’yishimiz mumkin. Kalit
discussion, interview, information gap, role play, later, note down, take note va hok
8. PEER, SELF CORRECTION o’quvchilar o’zaro bir birining xatosini to’grilaydi. O’quvchilarning mustaqil o’qishiga ko’mak beradi.
9. IGNORING ERRORS qilingan xato o’quvchining darajasidan yuqori bo’lganda, uyatchan bo’lganda yoki kuchsizroq bo’lganda xatoga parvo
qilmaslik. Kalit. Students have not been taught yet, not correct. Bunda ustoz xatoni reformulate qilishi mumkin lekin do not expect the learner
to correct the mistake. Bundan tashqari darajasi yuqori o’quvchi slip qilganda ham ignore qilinadi
10. REFORMULATING o’quvchi xato qilganda ustoz uni sekingina to’g’rilab ketadi. Teacher doesn’t want to interrupt a learner to stop the
interaction.
11. RECASTING o’quvchi gapda so’zlarni yoki strukturani ishlatishda xato qilsa, ustoz unga o’sha gapni parafraza qilib unga qaytarib aytadi. The
learner says; ‘I am not of the same opinion as my friend’. And the teacher says ‘oh, you mean you don’t agree with him’
12. GIVING THE RULE/EXAMPLE/DIFINITION ustoz o’quvchi xato qilganda uni Grammatik qoida bilan taminlaydi yoki elicit qiladi.
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________