B

BA
Matematik  Tingkatan 2 Bab 12 Sukatan Kecenderungan Memusat

12 Sukatan Kecenderungan Memusat

Measures of Central Tendencies

12 .1 Sukatan Kecenderungan Memusat Nota Buku Teks ms. 246 – 271

Measures of Central Tendencies Visual

Fokus Topik
Sukatan Kecenderungan Memusat i-Think Peta Pokok
Measures of Central Tendencies

Mod/ Mode Median/ Median Min/ Mean

Nilai data yang mempunyai Nilai yang berada di tengah-tengah Jumlah nilai data

d .
kekerapan paling tinggi. data yang disusun mengikut tertib Total value of data
=

Bh
The value of data that has the highest menaik atau menurun. Bilangan data
frequency. The middle value of data arranged in ascending Number of data
or descending order.

n.
Sd
SP 12.1.1 Menentukan mod, min dan median bagi suatu set data tak terkumpul.

1. Nyatakan mod, median dan min bagi setiap data berikut. TP 1

gi

State the mode, median and mean of each of the following data.
Contoh
an

(a) 170 g, 420 g, 430 g, 400 g, 400 g, 260 g

5, 6, 2, 10, 2, 8
l

Mod/ Mode = 400 g

Pe

Mod / Mode =2
Susunan data mengikut tertib menaik:
Susunan data mengikut tertib menaik: Data arrangement in ascending order:
n

Data arrangement in ascending order: 170 g, 260 g, 400 g, 400g, 420 g, 430 g
ita

2, 2, 5, 6, 8, 10 Kalkulator
5+6 400 + 400
rb

Median/ Median = = 5.5 Median/ Median = = 400 g

2 2
ne

Min/ Mean Min/ Mean

5 + 6 + 2 + 10 + 2 + 8
Pe

= = 5.5 = 170 + 420 + 430 + 400 + 400 + 260

6
6
= 346.67 g

(b) RM12, RM9, RM17, RM9, RM30, RM9, RM40, (c) 1.35 m, 1.70 m, 1.75 m, 1.80 m, 1.50 m, 1.65 m,
RM10, RM10 1.60 m
Mod/ Mode = RM9 Mod/ Mode = Tiada / None
Susunan data mengikut tertib menaik: Susunan data mengikut tertib menaik:
Data arrangement in ascending order: Data arrangement in ascending order:
RM9, RM9, RM9, RM10, RM10, RM12, RM17, 1.35 m, 1.50 m, 1.60 m, 1.65 m, 1.70 m, 1.75 m,
RM30, RM40 1.80 m
Median/ Median = RM10 Median/ Median = 1.65 m
Min/ Mean Min/ Mean
12 + 9 + 17 + 9 + 30 + 9 + 40 + 10 + 10 1.35 + 1.70 + 1.75 + 1.80 + 1.50 + 1.65 + 1.60
= =
9 7
= RM16.22 = 1.62 m

Cuba jawab Praktis Masteri 12, Bhgn A, S1

TAHAP PENGUASAAN 1 2 3 4 5 6 151 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Bab 12.indd 151 29/12/2022 3:29 PM

 Matematik  Tingkatan 2 Bab 12 Sukatan Kecenderungan Memusat

Fokus Topik
Bagi data dalam jadual kekerapan dan Median bagi jumlah kekerapan n:
perwakilan data: Median for the total frequency n:
For a data in frequency table and data representation: • n adalah genap/ n is even
Hasil tambah (data × kekerapan) n n
Min =
Jumlah kekerapan Purata data pada kedudukan ke-  2  dan  2 + 1
Sum of (data × frequency) n th n th
Mean =
Total frequency
Average data at position  2  and  2 + 1 
• n adalah ganjil/ n is odd
n+1
Data pada kedudukan ke-  2 
n + 1 th
Data at position
2 

2. Cari mod, median dan min bagi setiap data yang berikut. TP 2
Find the mode, median and min of each of the following data.

(a) Carta palang di bawah menunjukkan saiz kasut (b) Plot batang-dan-daun di bawah menunjukkan

d .
bagi sekumpulan murid. markah ujian Matematik yang diperolehi

Bh
The bar chart below shows the shoe sizes of a group of sekumpulan murid.
students. The stem-and-leaf plot below shows the mathematics test
Saiz Kasut Murid marks obtained by a group of students.

n.
Student’s Shoe Sizes Sd
5
Number of students

Markah Ujian Matematik

Bilangan murid

4 Mathematics Test Marks

3 Batang / Stem Daun / Leaf
gi

2 3 0 2 2 8
1 4 5 5 5 8 9
an

0 5 0 0 0 2 2 2 2
4 5 6 7 6 6 6 7 8 8 9
l

Saiz kasut / Shoe sizes 7 0 0 0 0 0 1 1

Pe

Kekunci: 3 | 0 bermaksud 30 markah.

Jumlah kekerapan / Total frequency Key: 3 | 0 means 30 marks.
= 3 + 4 + 5 + 2 = 14
n
ita

Jumlah kekerapan/ Total frequency

Mod/ Mode = Saiz 6 / Size 6
= 4 + 5 + 7 + 6 + 7 = 29
rb

Median/ Median
ne

Mode/ Mode = 70 markah / 70 marks

1 14 14
= data ke-  + data ke- +1    
Pe

2 2 2 Median/ Median
1 14 th 14 th
  data +  + 1 data 29 + 1
1
2 2 2
= data ke-
2 
= [data ke-(7) + data ke-(8)] 29 + 1 th
2
1
 
2
data
[(7)th data + (8)th data]
2 = data ke-15
1 15th data
= (5 + 6)
2 = 52 markah / 52 marks
= 5.5
Min/ Mean
Min/ Mean 30 + (32 × 2) + 38 + (45 × 3) + 48 + 49 +
(4 × 3) + (5 × 4) + (6 × 5) + (7 × 2) (50 × 3) + (52 × 4) + (66 × 2) + 67 + (68 × 2) +
=
14 = 69 + (70 × 5) + (71 × 2)
= 5.43 29
= 55.79

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 152 TAHAP PENGUASAAN 1 2 3 4 5 6

Bab 12.indd 152 29/12/2022 3:29 PM

 Matematik  Tingkatan 2 Bab 12 Sukatan Kecenderungan Memusat

SP 12.1.2 Membuat kesimpulan tentang kesan perubahan suatu set data terhadap nilai mod, min dan median.

3. Jelina mengukur jisim beberapa buah kotak berisi buah epal yang hampir serupa. Jadual di bawah
menunjukkan data yang dicatat oleh Jelina. TP 2 TP 3
Jelina measured the mass of several boxes of apples that are almost identical. The table below shows the data recorded by Jelina.

Kotak / Box 1 2 3 4 5 6 7
Jisim / Mass (kg) 5.2 5.4 5.4 5.3 53 5.4 5.4
(a) Hitung mod, median dan min bagi set data tersebut.
Calculate the mode, median and mean of the set of data.
Mod / Mode = 5.4 kg Min / Mean = 5.2 + 5.4 + 5.4 + 5.3 + 53 + 5.4 + 5.4
7
Susunan data mengikut tertib menaik = 12.16 kg
Data arrangement in ascending order
5.2, 5.3, 5.4, 5.4, 5.4, 5.4, 53
Median = 5.4 kg
(b) Jelina baru tersedar bahawa dia terlupa meletakkan titik perpuluhan pada jisim kotak kelima. Jisim
sebenar kotak tersebut ialah 5.3 kg. Cari nilai mod, median dan min yang baharu. Nyatakan kesan
kesilapan itu terhadap analisis datanya.

.
Jelina just realized that she forgot to put the decimal point on the mass of the fifth box. The actual mass of the box is 5.3 kg. Find the

d
new mode, median and mean. State the effect of the mistake in her data analysis..

Bh
Mod / Mode = 5.4 kg Min / Mean = 5.2 + 5.4 + 5.4 + 5.3 + 5.3 + 5.4 + 5.4
7
Susunan data mengikut tertib menaik

n.
Data arrangement in ascending order
Sd = 5.34 kg
5.2, 5.3, 5.3, 5.4, 5.4, 5.4, 5.4 Nilai 53 kg ialah nilai ekstrem. Nilai min berubah
daripada 12.16 kg kepada 5.34 kg manakala, nilai mod
Median = 5.4 kg dan median tidak berubah.
gi

53 kg is an extreme value . The mean value changes from 12.16 kg to

an

5.34 kg whereas the value of mode and median remain unchanged.

l

4. Fazil menjual 6 jenis makanan di gerainya. Harga bagi setiap jenis makanan ialah RM2.00, RM2.50, RM2.50,
Pe

RM2.50, RM3.00 dan RM3.00. TP 3

Fazil sells 6 types of food at his stall. The price of each food is RM2.00, RM2.50, RM2.50, RM2.50, RM3.00 and RM3.00.
n

(a) Hitung mod, median dan min bagi harga kesemua makanan itu.
ita

Calculate the mode, median and mean of the price of the food.
rb

Mod / Mode = RM2.50 Min / Mean = 2.00 + 2.50 + 2.50 + 2.50 + 3.00 + 3.00
6
ne

Median = RM2.50 = RM2.58

Pe

(b) Fazil menaikkan harga setiap jenis makanan sebanyak RM1.50. Hitung mod, median dan min yang
baharu.
Fazil increased the price of each food by RM1.50. Calculate the new mode, median and mean.
Senarai harga baharu / New price list Min / Mean = 3.50 + 4.00 + 4.00 + 4.00 + 4.50 + 4.50
RM3.50, RM4.00, RM4.00, RM4.00, RM4.50, 6
RM4.50 = RM4.08
Mod / Mode = RM4.00
Median = RM4.00
(c) Bandingkan jawapan di 4(a) dan 4(b). Adakah perbezaan harga adalah seragam bagi setiap jenis
makanan? Terangkan perbezaan mod, median dan min sebelum dan selepas kenaikan harga.
Compare the answer in 4(a) and 4(b). Is the price difference uniform for each type of food? Explain the difference in mode, median and
mean before and after the price increased.

Harga setiap jenis makanan berubah secara seragam. Nilai mod, median dan min juga berubah secara
seragam, iaitu bertambah sebanyak RM1.50.
The price of each type of food changes uniformly. The values of mode, median and mean also changes uniformly, which increased by
RM1.50.

TAHAP PENGUASAAN 1 2 3 4 5 6 153 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Bab 12.indd 153 29/12/2022 3:29 PM

 Matematik  Tingkatan 2 Bab 12 Sukatan Kecenderungan Memusat

SP 12.1.3 Mengumpul data, membina dan mentafsir jadual kekerapan bagi data terkumpul.

5. Data di sebelah menunjukkan markah bagi 30 orang murid dalam suatu 62 48 21

ujian Matematik. TP 3
The data shows the marks of 30 students in a Mathematics test. 46 28 58
40 29 42
(a) Organisasikan data itu dalam jadual kekerapan berikut.
Organise the data in the following frequency table. 29 36 28
Kelas Gundalan Kekerapan 53 48 54
Class Tally Frequency 55 25 65
21 – 30 //// / 6 44 41 66
31 – 40 //// 5 45 35 50
41 – 50 //// //// 10 70 33 40
51 – 60 //// 4 70 42 46
61 – 70 //// 5

(b) Daripada jadual kekerapan tersebut,

From the frequency table,
(i) nyatakan selang kelas dengan kekerapan yang sama.

.
state the class interval with the same frequency.

d
Bh
Selang kelas 31 – 40 dan 61 – 70 dengan kekerapannya ialah 5.
Class intervals of 31 – 40 and 61 – 70 with its frequency is 5.
(ii) perihalkan tentang kekerapan tertinggi dalam data tersebut. Kemudian, berikan satu inferens
berdasarkan nilai tersebut.
n.
Sd
describe the highest frequency in the data. Then, give an inference based on the value.
Kekerapan tertinggi ialah 10 dengan selang kelas 41 – 50. Ini menunjukkan kebanyakan murid
gi

dalam ujian itu memperoleh markah antara 41 hingga 50.

The highest frequency is 10 with the class interval of 41 – 50. This shows that most of the students obtained marks between 41
an

to 50.
l

Cuba jawab Praktis Masteri 12, Bhgn B, S6

Pe

Fokus Topik
n
ita

• Kelas mod ialah selang kelas dengan kekerapan tertinggi.

Modal class is the class interval with the highest frequency.
rb

• Min bagi suatu set data terkumpul Mean of a grouped data

ne

Hasil tambah (kekerapan × titik tengah) Sum of (frequency × midpoint)

= =
Jumlah kekerapan Total frequency
Pe

SP 12.1.4 Menentukan kelas mod dan min bagi suatu set data terkumpul.

6. Data di sebelah ialah suhu, dalam °C, yang dicatat dalam suatu bulan tertentu. TP 3
The data are the temperatures, in °C, recorded in a particular month.
(a) Berdasarkan data di sebelah, lengkapkan jadual kekerapan
35 24 33 26 27 40 26
di bawah.
Based on the data, complete the frequency table below. 29 32 40 24 34 25 24
33 23 39 35 32 25 23
Suhu (°C) Gundalan Kekerapan 32 26 38 32 26 23 26
Temperature (°C) Tally Frequency
21 - 25 |||| ||| 8
26 - 30 |||| || 7
31 - 35 |||| |||| 9
36 - 40 |||| 4
(b) Nyatakan kelas mod.
State the modal class.
31 – 35

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 154 TAHAP PENGUASAAN 1 2 3 4 5 6

Bab 12.indd 154 29/12/2022 3:29 PM

 Matematik  Tingkatan 2 Bab 12 Sukatan Kecenderungan Memusat

7. Nyatakan kelas mod bagi setiap data dalam jadual kekerapan di bawah. TP 1
State the modal class of each data in frequency table below.
Contoh
(a) Upah (RM) Kekerapan (b) Jarak (km) Kekerapan
Skor Kekerapan Wages (RM) Frequency Distance (km) Frequency
Score Frequency
1 000 – 1 999 8 2.5 – 2.9 35
5–9 14
2 000 – 2 999 10 3.0 – 3.4 28
10 – 14 9
3 000 – 3 999 5 3.5 – 3.9 14
15 – 19 16
4 000 – 4 999 8 4.0 – 4.4 31
20 – 24 28
5 000 – 5 999 1 4.5 – 4.9 19
Kekerapan tertinggi 6 000 – 6 999 2 5.0 – 5.4 25
20 – 24 ialah 28.
The highest frequency
is 28.
RM2 000 – RM2 999 2.5 km – 2.9 km

8. Hitung titik tengah bagi setiap selang kelas yang berikut. TP 1

Calculate the midpoint for each of the following class interval.

d .
Contoh
(a) (b)

Bh
Masa (minit) Titik tengah Upah (RM) Titik tengah
Skor Titik tengah Time (minutes) Midpoint Wages (RM) Midpoint
Score Midpoint

n.
4.5 – 4.9 4.7 100 – 199 149.5
5–9 7
Sd
10 – 14 12 5.0 – 5.4 5.2 200 – 299 249.5
15 – 19 17
5.5 – 5.9 5.7 300 – 399 349.5
gi

20 – 24 22
an

6.0 – 6.4 6.2 400 – 499 449.5

titik tengah/ midpoint
l
Pe

had bawah + had atas

lower limit + upper limit 20 + 24
= =
2 2
= 22
n
ita

9. Jadual di sebelah menunjukkan jisim, dalam kg, bagi 30 orang murid dalam
rb

Jisim (kg) Kekerapan

kelas 2 Amanah. Hitung min bagi jisim kelas itu. TP 2 Weight (kg) Frequency
ne

The table shows the weight, in kg, of 30 students in class 2 Amanah. Calculate the mean of weight
of the class. 21 – 30 6
Pe

Jisim (kg) Titik tengah, x Kekerapan, f 31 – 40 5

Weight (kg) Midpoint, x Frequency, f
f×x
41 – 50 10
21 + 30 51 – 60 5
21 – 30 = 25.5 6 6 × 25.5 = 153
2 61 – 70 4
31 + 40
31 – 40 = 35.5 5 5 × 35.5 = 177.5
2 Min/ Mean
41 + 50 ∑fx
41 – 50 = 45.5 10 10 × 45.5 = 455 =
2 ∑f

51 + 60 1 325
51 – 60 = 55.5 5 5 × 55.5 = 277.5 =
2 30
= 44.17
61 + 70
61 – 70 = 65.5 4 4 × 65.5 = 262
2

∑f = 30 ∑fx = 1 325

TAHAP PENGUASAAN 1 2 3 4 5 6 155 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Bab 12.indd 155 29/12/2022 3:29 PM

 Matematik  Tingkatan 2 Bab 12 Sukatan Kecenderungan Memusat

Fokus Topik

Tiada nilai ekstrem Min Melibatkan keseluruhan data.

No extreme value Mean Involving the whole data.
Numerik
Numerical
Ada nilai ekstrem Median Nilai ekstrem tidak mempengaruhi median.
Data Has an extreme value Median Extreme value does not affect the median.
Data

Kategori Mod Contoh: item kegemaran, item popular

Categorical Mode Example: favourite item, popular item

SP 12.1.5 Memilih dan menjustifikasikan sukatan kecenderungan memusat yang sesuai untuk memerihal taburan suatu set data, termasuk set data yang mempunyai nilai
ekstrem.

10. Tentukan sukatan kecenderungan memusat yang sesuai bagi setiap situasi berikut. Berikan justifikasi.
Determine the suitable measure of central tendency for each of the following situations. Give justification. TP 3

Sukatan kecenderungan memusat

Situasi
Situation dan justifikasi

.
Measure of central tendency and justification

d
Bh
Contoh
Data di bawah menunjukkan bilangan murid dalam 8 kelas
Min kerana tiada nilai ekstrem dalam
Tingkatan 1
set data.

n.
The data below shows the number of students in 8 classes of form 1.
Mean because there is no extreme value in the set
Sd
35, 40, 36, 32, 42, 37, 32, 34 of data.

(a) Piktograf di bawah menunjukkan bilangan surat yang diterima Mod bagi menunjukkan hari yang
gi

oleh sebuah pejabat pos. paling banyak menerima surat.

an

The pictograph below shows the number of letters received by a post office. Mode to show the day that received the highest
number of letters.
Isnin / Monday
l
Pe

Selasa / Tuesday

Rabu / Wednesday
n

Khamis / Thursday
ita

mewakili 80 keping surat

represents 80 letters
rb

(b) Plot batang-dan-daun di bawah menunjukkan markah murid Median kerana terdapat nilai ekstrem
ne

dalam satu kuiz Sejarah. dalam set data iaitu 17.

The stem-and-leaf plot below shows the marks of students in Sejarah quiz. Median because there is an extreme value in the
Pe

Markah Murid/ Marks of Students set of data which is 17.

Batang/ Stem Daun/ Leaf

0 0 1 2 2 3 3
1 7

Kekunci: 1 | 7 bermakna 17 markah.

Key: 1 | 7 means 17 marks.

(c) Carta pai di bawah menunjukkan sukan kegemaran murid. Mod kerana ini ialah data kategori dan
The pie chart below shows the favourite sports of students. untuk menunjukkan item kegemaran.
Sukan Kegemaran Murid Mode because this is a categorical data and to
Favourite Sports of Students
show favourite item.

Bola keranjang Bola sepak

Basketball 23% Football
30%

Hoki 14%
Hockey 33%
Badminton
Badminton

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 156 TAHAP PENGUASAAN 1 2 3 4 5 6

Bab 12.indd 156 29/12/2022 3:29 PM

 Matematik  Tingkatan 2 Bab 12 Sukatan Kecenderungan Memusat

(d) Carta palang di bawah menunjukkan bilangan pekerja dalam Min kerana tiada nilai ekstrem dalam
empat buah kilang. set data.
The bar graph below shows the number of workers in four factories. Mean because there is no extreme value in the set
Pekerja dalam Kilang of data.
Workers in Factories

40

Bilangan pekerja
Number of workers
30

20

10

O
A B C D
Kilang
Factory

Cuba jawab Praktis Masteri 12, Bhgn C, S7(b)(ii)

SP 12.1.6 Menentukan mod, min dan median daripada perwakilan data.

11. Selesaikan setiap masalah yang berikut. TP 4

Solve each of the following problems.

d .
(a) Carta palang di bawah menunjukkan (b) Carta pai di bawah menunjukkan markah bagi

Bh
penglibatan murid dalam sebuah kem motivasi. 40 orang murid dalam satu kuiz. Markah penuh
The bar chart below shows the involvement of students in a kuiz itu ialah 5.
motivational camp. The pie chart below shows the marks of 40 students in a quiz.

n.
Penglibatan Murid dalam Kem Motivasi Full mark of the quiz is 5.
Involvement of Students in Motivational Camp
Sd
Markah Murid dalam Kuiz
Marks of Students in Quiz
60
gi

50 1 markah /
mark 5 markah /
an

marks
63° 72°
Number of participants

40 2 markah /
Bilangan Peserta

36°
l

marks
Pe

45° 144°
30 3 markah /
marks 4 markah /
marks
n

20
ita

(i) Nyatakan mod bagi data di atas.

10 State the mode of the above data.
rb

4 markah / marks
0
ne

1 2 3 4 5
Tingkatan / Form
(ii) Cari min markah bagi 40 orang murid itu.
Find the mean marks of the 40 students.
Pe

(i) Hitung min penglibatan murid bagi setiap

Markah Kekerapan
tingkatan. Marks Frequency
Calculate the mean involvement of students per form.
5 8
Min / Mean = 50 + 50 + 25 + 60 + 20 4 16
5
= 41 3 5
(ii) Nyatakan mod bagi data di atas. 2 4
State the mode of the above data. 1 7
Tingkatan 4 / Form 4
Min / Mean
(iii) Nyatakan median bagi data di atas. = 8 × 5 + 16 × 4 + 5 × 3 + 4 × 2 + 7 × 1
State the median of the above data. 40
Kedudukan median = 3.35
Position of median
(iii) Nyatakan median bagi data di atas.
= n + 1 = 205 + 1 = 103 State the median of the above data.
2 2 Median = di antara nilai ke-20 dan ke-21
Median = Tingkatan 3 / Form 3 between 20th and 21th value
= 4 markah / marks

Cuba jawab Praktis Masteri 12, Bhgn C, S7(a)(i)

TAHAP PENGUASAAN 1 2 3 4 5 6 157 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Bab 12.indd 157 29/12/2022 3:29 PM

 Matematik  Tingkatan 2 Bab 12 Sukatan Kecenderungan Memusat

SP 12.1.7 Mengaplikasikan kefahaman tentang sukatan kecenderungan memusat untuk membuat ramalan, membentuk hujah yang meyakinkan dan membuat kesimpulan.

12. Selesaikan masalah berikut.

Solve the following problems.

(a) Seorang pengusaha industri kecil makanan ringan memerlukan bekalan tepung gandum daripada
kilang A dan kilang B. Pada setiap hari, dua buah kilang tersebut sepatutnya menghantar 80 kg tepung
gandum kepada pengusaha tersebut. Jisim tepung gandum, dalam kg, yang dihantar pada suatu
minggu tertentu telah dicatat seperti dalam jadual di bawah. TP 5
A small snacks industry entrepreneur needs a supply of wheat flour from factory A and factory B. Every day, these two factories are
supposed to send 80 kg of wheat flour to the entrepreneur. The mass of wheat flour, in kg, sent in a certain week has been recorded
as in the table below.

Hari / Day
1 2 3 4 5 6 7
Kilang / Factory
A 80 75 80 80 80 81 84
B 82 85 70 80 81 78 84

(i) Hitung min jisim tepung gandum, dalam kg, yang dihantar oleh setiap kilang dalam satu hari.

.
Calculate the mean mass of wheat flour, in kg, sent by each factory per day

d
Bh
Kilang / Factory A:
Min / Mean = 80 + 75 + 80 + 80 + 80 + 81 + 84 = 80 kg
7
Kilang / Factory B:
n.
Sd
Min / Mean = 82 + 85 + 70 + 80 + 81 + 78 + 84 = 80 kg
7
gi

(ii) Berdasarkan data di atas, nyatakan julat jisim tepung gandum yang dihantar oleh setiap kilang.
an

Based on the above data, state the range of mass of wheat flour sent by each factory.

Kilang / Factory A:
l
Pe

Julat / Range = 84 – 75 = 9 kg
Kilang / Factory B:
n

Julat / Range = 85 – 70 = 15 kg
ita

(iii) Katakan anda ialah pengusaha tersebut. Oleh sebab permintaan pasaran terhadap produk anda
rb

semakin meningkat, anda perlu menggunakan lebih banyak tepung gandum setiap hari. Kilang
ne

manakah yang akan anda pilih untuk membekalkan lebih banyak tepung gandum setiap hari?
Jelaskan pilihan anda. KBAT Menilai
Pe

Let’s say you are the entrepreneur. Due to the increase of market demand on your product, you need to use more wheat flour
each day. Which factory will you choose to supply more wheat flour every day? Explain your choice.

Kilang A. Walaupun kedua-dua kilang itu mempunyai min jisim tepung gandum yang sama, tetapi
kilang A membekalkan jisim tepung gandum yang lebih konsisten berbanding dengan kilang B.
Factory A. Although both factories have the same mean mass of wheat flour, but factory A provides a more consistent mass
of wheat flour compared to factory B.

(b) Gerai/ Stall P : 85, 80, 70, 87, 45

Gerai/ Stall Q : 85, 80, 79, 73, 78
Data di atas menunjukkan markah tahap kebersihan bagi gerai P dan Q dalam tempoh 5 bulan. TP 6
The data above shows the marks of hygienic level for stalls P and Q in 5 months.
(i) Tentukan sukatan kecenderungan memusat yang sesuai bagi gerai P dan gerai Q. Seterusnya,
hitung nilai sukatan kecenderungan memusat tersebut.
Determine the appropriate measures of central tendencies for stall P and stall Q. Hence, calculate the values of the measures
of central tendencies.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 158 TAHAP PENGUASAAN 1 2 3 4 5 6

Bab 12.indd 158 29/12/2022 3:29 PM

 Matematik  Tingkatan 2 Bab 12 Sukatan Kecenderungan Memusat

Bagi gerai P, sukatan kecenderungan memusat yang sesuai ialah median kerana terdapat nilai
ekstrem, iaitu 45 dalam data tersebut.
For stall P, the appropriate measure of central tendency is median because there is an extreme value, which is 45 in the data.
45, 70, 80, 85, 87
Median/ Median = 80
Bagi gerai Q, sukatan kecenderungan memusat yang sesuai ialah min kerana taburan markah
adalah sekata.
For stall Q, the appropriate measure of central tendency is mean because the distribution of the marks is uniform.
Min/ Mean = 85 + 80 + 79 + 73 + 78
5
= 395
5
= 79

(ii) Sebagai pegawai kesihatan, anda diminta menentukan gerai yang akan mendapat hadiah
penghargaan atas tahap kebersihan yang tinggi dan konsisten. Gerai manakah yang akan menjadi
pilihan anda? Berikan sebab anda. KBAT Menganalisis
As a health officer, you are required to determine which stall is going to receive an appreciation gift for high level of hygiene
and consistency. Which stall is going to be your choice? Give your reason.

.
Julat gerai P / Range of stall P = 87 – 45 = 42

d
Julat gerai Q / Range of stall Q = 85 – 73 = 12

Bh
Min gerai P = 85 + 80 + 70 + 87 + 45
Mean of stall P 5

n.
= 367 Sd
5
= 73.4
Gerai Q kerana secara keseluruhan, markah bagi gerai Q adalah lebih tinggi (min Q > min P) dan
gi

lebih konsisten (julat Q < julat P) berbanding gerai P.

an

Stall Q because as overall, the mark for stall Q is higher (mean of Q > mean of P) and more consistent (range of Q <
range of P) than stall P.
l
Pe
n
ita

13. Lakukan aktiviti berikut. TP 6

Carry out the following activity.
rb

AKTIVITI PAK-21
ne

Pembentangan
Pe

(a) Bekerja dalam kumpulan berenam. / Work in groups of six.

(b) Setiap ahli kumpulan perlu membawa dua keping resit perbelanjaan keluarga masing-masing.
Each group member has to bring two pieces of receipts of family expenses.
(c) Organisasikan jumlah perbelanjaan yang telah dikumpulkan ke dalam jadual kekerapan dan
tentukan mod, min dan median bagi data tersebut.
Organise the total expenses in a frequency table and determine the mode, mean and median of the data.
(d) Bentangkan hasil kerja di dalam kelas anda. / Present the results of the project in class.
(e) Gabungkan data dari semua kumpulan dan tentukan mod, min dan median bagi data yang
digabungkan.
Combine the data from all groups and determine the mode, mean and median of the combined data.
(f ) Apakah perbezaan mod, min dan median di antara data setiap kumpulan dan data yang
digabungkan?
What are the differences in the mode, mean and median between the data of each group and the combined data?

TAHAP PENGUASAAN 1 2 3 4 5 6 159 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Bab 12.indd 159 29/12/2022 3:29 PM

 Matematik  Tingkatan 2 Bab 12 Sukatan Kecenderungan Memusat

14. Lakukan projek di bawah. TP 6

Carry out the project below.

Projek STEM Project-Based Learning

Objektif aktiviti: Meningkatkan kemahiran statistik dengan pemeriksaan suhu badan.

Activity objective: Improve statistical skills by monitoring body temperature.

Pernyataan masalah: Apakah hubungan antara suhu badan dan umur?

Problem statement: What is the relationship between body temperature and age?

Pencarian fakta: Purata suhu badan manusia akan berkurangan dengan penambahan usia.
Fact finding: Average human body temperature is decreasing with increasing of age.

Konsep yang Sukatan kecenderungan memusat, carta palang.

diaplikasikan: Measures of central tendencies, bar chart.
Concepts applied:

.
Pelan tindakan / Action plan :

d
Bh
(a) Setiap kumpulan terdiri daripada 5 orang murid.
Each group consists of 5 students.

n.
(b) Setiap ahli kumpulan perlu mengukur dan merekod suhu badan dan umur setiap ahli keluarga
Sd
masing-masing (kesihatan dalam keadaan normal).
Each member of the group needs to measure and record body temperatures and ages of their family members (the health is in
normal condition).
gi

(c) Pembentangan akan dibuat dengan mengambil kira perkara berikut.

an

Presentation will be based on the following.

(i) Jadual kekerapan untuk mempamerkan data yang diperoleh.
l
Pe

Frequency table to present the data.

(ii) Kesimpulan daripada analisis data menggunakan sukatan kecenderungan memusat dan graf
n

palang.
ita

Conclusion from data analysis using measures of central tendencies and bar chart.
rb

(d) Ulang prosedur dengan menggunakan peralatan mengukur suhu yang berbeza seperti
Repeat the procedure by using different temperature measuring tools such as
ne

(i) termometer inframerah,

Pe

infrared thermometer,
(ii) termometer merkuri,
mercury thermometer,
(iii) termometer dahi.
forehead thermometer.

(e) Bandingkan hasil dapatan dan buat satu kesimpulan berdasarkan hasil dapatan.
Compare the results and draw a conclusion based on the results.

Pembentangan: Bentangkan hasil dapatan dengan menggunakan PowerPoint.

Presentation: Present the finding using PowerPoint.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 160 TAHAP PENGUASAAN 1 2 3 4 5 6

Bab 12.indd 160 29/12/2022 3:29 PM

 Matematik  Tingkatan 2 Bab 12 Sukatan Kecenderungan Memusat

Praktis Masteri 12
Praktis Ekstra
Masteri 12

BAHAGIAN A Saiz Baju Murid Tingkatan 1

Form 1 Students’ Shirt Size

Number of students
1. 50

Bilangan murid
70, 71, 72, 71, 70, 70 40
30
Tentukan mod dan median bagi set data di atas. 20
Determine the mode and median of the data set above.
10
SP 12.1.1 0
S M L XL
Mod Median Saiz /Sizes
mode Median
Apakah mod bagi data tersebut? SP 12.1.6
A 70 70.5 What is the mode of the data?
B 70.5 70 A Saiz S / S size C Saiz L / L size
B Saiz M / M size D Saiz XL / XL size
C 70 70.67

.
D B

d
70.67 70 BAHAGIAN

Bh
2. 5. Bagi setiap set data yang berikut, cari sukatan
50, 55, 54, x + 1, x kecenderungan memusat yang dinyatakan.

n.
SP 12.1.1
Min bagi set data di atas ialah 54.4. Cari nilai x.
Sd
For each of the following data set, find the stated measure of
The mean of the data set above is 54.4. Find the value of x. central tendency.
SP 12.1.1
[4 markah / 4 marks]
gi

A 53 C 56 Jawapan / Answer :
B 54 D 55
an

Median
Median
6.5
l

3. Data di bawah menunjukkan bilangan jam dalam

Pe

seminggu yang diperuntukkan oleh sekumpulan 4, 5, 6, 7, 8, 9

murid untuk mengulang kaji. Min
n

The data below shows the number of hours in a week allocated Mean
6.5
ita

by a group of students to study.

itik, ayam, kucing,
rb

1 2 2 3 5
ayam, kambing, itik,
3 5 4 8 4 Mod Ayam
ne

ayam Mode Chicken

12 10 2 4 4 duck, chicken, cat, chicken,
Pe

goat, duck, chicken

4 5 6 6 8

Hitung beza bilangan murid yang
Mod Tiada mod
memperuntukkan 1 hingga 5 jam seminggu K, L, P, R, S, W Mode No mode
dengan bilangan murid yang memperuntukkan
lebih daripada 10 jam seminggu untuk
6. Rajah di bawah menunjukkan satu set data.
mengulang kaji. SP 12.1.3 The diagram below shows a data set.
Calculate the difference in the number of students who allocate
1 to 5 hours per week and the number of students who allocate 40 52 53 68 70
more than 10 hours a week to study.
A 2 50 42 76 78 58
B 3 68 77 55 56 78
C 12 66 54 64 52 59
D 13
Lengkapkan jadual taburan kekerapan berikut.
4. Carta palang berikut menunjukkan saiz baju Complete the following frequency distribution table. SP 12.1.3
murid tingkatan 1 di sebuah sekolah. [4 markah / 4 marks]
The bar chart shows the shirt size of form 1 students in a school.

161 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Bab 12.indd 161 29/12/2022 3:29 PM

 Matematik  Tingkatan 2 Bab 12 Sukatan Kecenderungan Memusat

Jawapan / Answer : Jawapan / Answer :

Data Gundalan Kekerapan Jumlah soalan yang dijawab dalam tiga
Data Tally Frequency hari
Total number of questions answered in three days
40 – 49 2
= 15 × 3 = 45
50 – 59 9
Mod / Mode = 5 × 3 = 15
60 – 69 4 Median = 6 × 3 = 18
70 – 79 5 Min / Mean = 5.4 × 3 = 16.2
(b) Plot batang-dan-daun di bawah
BAHAGIAN C menunjukkan bilangan guli yang dimiliki
7. (a) Plot titik di bawah menunjukkan bilangan oleh 10 orang murid.
soalan matematik yang dijawab oleh 15 The stem-and-leaf plot below shows the number of
marbles owned by 10 students.
orang murid pada hari Isnin.
Bilangan Guli
The dot plot below shows the number of mathematics The Number of Marbles
questions answered by 15 students on Monday.
Batang / Stem Daun / Leaf
Bilangan Soalan Matematik yang Disiapkan 1 4 4 4 5 5 5 5 6 6
Number of Mathematics Questions Completed

.
2

d
3 0

Bh
Kekunci: 1 | 4 bermaksud 14 biji guli.
Key: 1 | 4 means 14 marbles.

n.
1 2 3 4 5 6 7 (i) Hitung median bagi set data di atas.
Bilangan soalan
Sd
Calculate the median of the data set above.
Number of question SP 12.1.6
(i) Cari mod, median dan min bagi data [2 markah / 2 marks]
gi

tersebut. SP 12.1.6 Jawapan / Answer :

an

Find the mode, median and mean of the data.

Median / Median
[3 markah / 3 marks]
1 10 10
    
l

Jawapan / Answer :
Pe

= data ke- + data ke- +1

2 2 2
Mod / Mode = 5 1
  102  data + 10 + 1 data
th th

Median = Data ke – 15 + 1 ( ) 2 2   
n

2 1
ita

= (data ke-5 + data ke-6)

( 15 + 1
) th
data 2
rb

2 1 (5th data + 6th data)

= Data ke – 8 / 8th data 2
ne

=6 1
= (15 + 15)
(1 × 1) + (3 ×1) + (5 × 5) + 2
Pe

(6 × 4) + (7 × 4) = 15
Min / Mean =
15
(ii) Tentukan jenis sukatan kecenderungan
= 5.4
memusat yang sesuai bagi situasi di
(ii) Diberi bahawa, bilangan soalan yang atas. Berikan justifikasi bagi jawapan
dijawab oleh setiap murid pada hari anda. SP 12.1.5
Selasa dan Rabu adalah sama dengan Determine the suitable measure of central tendency
for the situation above. Justify your answer.
bilangan soalan yang dijawab pada
[2 markah / 2 marks]
hari Isnin. Cari mod, median dan min
Jawapan / Answer :
bilangan soalan yang dijawab dalam
ketiga-tiga hari tersebut. SP 12.1.2 Mod. Kerana terdapat nilai ekstrem
Given that, the number of questions answered by dalam set data.
each student on Tuesday and Wednesday is the
Mode. Because there is an extreme value in the data
same as the number of questions answered on
set.
Monday. Find the mode, median and mean of the
number of questions answered in those three days.
[3 markah / 3 marks]

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 162

Bab 12.indd 162 29/12/2022 3:29 PM

 Matematik  Tingkatan 2 Bab 12 Sukatan Kecenderungan Memusat

Fokus KBAT
Jane Lim dan rakan-rakannya telah menganjurkan sebuah pertandingan kuiz. Pada hujung pertandingan, hakim
telah memberikan ringkasan markah kepada jane Lim untuk diproses. Tetapi, terdapat sebahagian data tertinggal.
Jadual di bawah menunjukkan data yang diperoleh Jane Lim. KBAT Mengaplikasi
Jane Lim and her friends organized a quiz competition. At the end of the competition, the judge gave Jane Lim the score summary to process. But
there is some missing data. The table below shows the data obtained by Jane Lim.

Markah 0 1 2 3
Marks
Bilangan peserta 5 7 2
Number of participants

Hakim memaklumkan bahawa min markah ialah 1. Adakah nilai min, mod dan median bagi data tersebut adalah
sama?
The judge informed that the mean mark is 1. Are the mean, mode and median values of the data is the same?

.
Nilai data yang tertinggal, x

d
The value of the missing data, x

Bh
(0 × 5) + (1 × 7) + (2 × x) + (3 × 2)
=1
5+7+x+2

n.
0 + 7 + 2x + 6
=1
Sd
14 + x
13 + 2x = 14 + x
TIP Menjawab
x =1
gi

Tentukan nilai data yang tertinggal

terlebih dahulu.
an

Mod / Mode = 1
Determine the value of the missing data first.
Median = data ke − 15 + 1  
l
Pe

 152+ 1 
th
data
n
ita

= data ke − 8
=1
rb

Maka, nilai min, mod dan median adalah sama.

ne

Thus, the value of mean, mode and median is the same.

Pe

Kuiz Gamified
Gamifikasi 12 Quiz 12

163 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Bab 12.indd 163 29/12/2022 3:29 PM