0% found this document useful (0 votes)
54 views14 pages

सार्वजनिक सडक ऐन, २०३१ (मिति २०७४ साल कार्तिक मसान्तसम्म भएका संशोधन समेत मिलाइएको)

Uploaded by

Hariram Rimal
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
54 views14 pages

सार्वजनिक सडक ऐन, २०३१ (मिति २०७४ साल कार्तिक मसान्तसम्म भएका संशोधन समेत मिलाइएको)

Uploaded by

Hariram Rimal
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 14

;fj{hlgs ;8s P]g, @)#!

-ldlt @)&$ ;fn sflt{s d;fGt;Dd ePsf ;+zf]wg ;d]t ldnfOPsf]_

g]kfn ;/sf/
sfg"g, Gofo tyf ;+;bLo dfldnf dGqfno
l;+xb/af/
;fj{hlgs ;8s P]g, @)#!
nfndf]x/ / k|sfzg ldlt
;+zf]wg ug]{ P]g @)#!.^.@).!
!= ;fj{hlgs ;8s -klxnf] ;+zf]wg_ P]g, @)#% @)#%.%.@!
@= ;fj{hlgs ;8s -bf];|f] ;+zf]wg_ P]g, @)$^ @)$^.&.!!
#= Gofo k|zf;g P]g, @)$* @)$*.@.!^
k|df0fLs/0f / k|sfzg ldlt
$= u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g
;+zf]wg ug]{ P]g,@)^^  @)^^.!).&
%= s]xL g]kfn P]g ;+zf]wg ug]{ P]g, @)&@ @)&@.!!.!#
@)#! ;fnsf] P]g g+= @!
==============

;fj{hlgs ;8s lgdf{0f, ;+ef/ tyf lj:tf/ ug]{ ;DaGwdf


Joj:yf ug{ ag]sf] P]g
k|:tfjgf M ;j{;fwf/0f hgtfsf] ;'ljwf tyf cfly{s lxt sfod /fVgsf] nflu ;a}
lsl;dsf] ;fj+{hlgs ;8sx?sf] juL{s/0f u/L ltgLx?sf] lgdf{0f, ;+ef/, lj:tf/
jf ;'wf/ ug{ cfjZos kg]{ hUuf k|fKt ug{ / To;sf] nflu d'gfl;j dfl˚ssf]
d'cfAhf ljt/0f ug{ ;fj{hlgs ;8saf6 nfeflGjt x'g] ;8s 5]psf
hUufjfnfx?af6 ljsf; s/ c;'n ug]{ Joj:yf ;d]t ug{ jf~5gLo ePsf]n],
>L % dxf/fhflw/fh jL/]Gb| jL/ ljqmd zfxb]jaf6 /fli6«o k~rfotsf]
;Nnfx / ;Ddltn] of] P]g agfO{aS;]sf]5 .
kl/R5]b – !
k|f/lDes
!= ;+lIfKt gfd, lj:tf/ / k|f/De M -!_ o; P]gsf] gfd æ;fj{hlgs ;8s P]g,
@)#!Æ /x]sf]5 .
-@_ of] P]g g]kfn ======= e/ nfu" x'g]5 .

 of] P]g ;+jt\ @)^% ;fn h]7 !% ut] b]lv nfu" ePsf] .
 u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug]{ P]g,@)^^ åf/f lemlsPsf] .

(1)
-#_ o; P]gsf] kl/R5]b–$ g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf
k|sflzt u/L tf]s]sf] ldlt b]lv tf]s]sf] O{nfsf jf If]qdf k|f/De x'g]5 /
c? b˚fx? t'?Gt k|f/De x'g]5g\ .
@= kl/efiff M ljifo jf k|;·n] csf]{ cy{ gnfu]df o; P]gdf, –
-s_ æ;fj{hlgs ;8sÆ eGgfn] s;}sf] lghL ef]urngdf g/x]sf]
;8s ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] To:tf] ;8sdf kg]{ ;a}
lsl;dsf k'n, sHj], sne6{, ;fO{sn dfu{ / ˚"6kfynfO{
;d]t hgfp“5 .
-v_ æ;8s ;LdfÆ eGgfn] ;fj{hlgs ;8s / To:tf] ;8ssf]
s]Gb| /]vfsf] bfof“ afof“ b˚f # adf]lhd tf]lsPsf] hUufsf]
If]q ;Demg' k5{ .
-u_ æhUufÆ eGgfn] h'g;'s} hUuf ;Demg' k5{ / ;f] zAbn]
To:tf] hUufdf /x]sf] 6x/f, 3/, O{df/t, ?v, OToflb /
;f];“u :yfoL ?kn] hf]l8Psf] lrh j:t'nfO{ ;d]t hgfp“5 .

-3_ æ:yfgLo clwsf/LÆ eGgfn] g]kfn ;/sf/n] tf]s]sf]
clwsf/L ;Demg' k5{ / To;/L s'g} clwsf/L gtf]s]sf]df
k|d'v lhNnf clwsf/LnfO{ hgfp“5 .
-ª_ æ;8s ljefuÆ eGgfn] g]kfn ;/sf/sf] ;8s ljefu
;Demg' k5{ .
-r_ ætf]lsPsf]Æ jf ætf]lsP adf]lhdÆ eGgfn] o; P]g cGtu{t
ag]sf] lgoddf tf]lsPsf] jf tf]lsP adf]lhd ;Demg' k5{ .
kl/R5]b – @
;fj{hlgs ;8ssf] juL{s/0f, ;8s ;Ldf / hUuf k|flKt
#= ;fj{hlgs ;8sx?sf] juL{s/0f tyf ltgsf] ;8s ;Ldf M g]kfn ;/sf/n]
g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sflzt u/L ;fj{hlgs ;8snfO{ b]xfo adf]lhd
juL{s/0f u/L To:tf] ;8ssf] s]Gb| /]vfb]lv bfo“f afof“ b'j}lt/ PstL;
ld6/df ga9fO{ ;8s ;Ldf tf]Sg]5 . t/ Ps} lsl;dsf] ;8ssf] ;Dk"0f{
nDafO{df klg ef}uf]lns l:ylt -6f]kf]u|f˚L_ / a:tLsf] sf/0f To:tf] ;8s
;Ldf sd j]u ug{ jf k'n tyf k'nsf] j/k/ gbLsf] t6jGw ;'/Iffsf]
nflu rf/ lsNnf ;d]t vf]nL cfjZos ;Ldf tf]Sg ;Sg]5 .

 bf];|f] ;+zf]wgåf/f yk .
 klxnf] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .
 bf];|f] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .

(2)
-s_ /fhdfu{,
-v_ ;xfos dfu{,
-u_ lhNnf dfu{, /
-3_ zx/L dfu{ .

#s= tf]lsPsf] ˚f;nfleq ejg cflb agfpg lgif]w ug{ ;lsg] M -!_ b˚f #
adf]lhd ;8s ;Ldf tf]lsPsf]df ;8s ;Ldfsf] / ;8s ;Ldf
gtf]lsPsf]df ;fj{hlgs ;8ssf] lsgf/faf6 ^÷^ ld6/df ga9\g] u/L
g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sflzt u/L tf]s]sf] ˚f;nfleq
kvf{n afx]s cGo s'g} lsl;dsf] :yfoL agf}6 -:6«Sr/_ jf ejg s;}n]
lgdf{0f ug{ gkfpg] u/L lgif]w ug{ ;Sg]5 .

t/ gu/ ljsf; ;DaGwL of]hgf nfu" ePsf] If]qdf tT;DaGwL
k|rlnt g]kfn sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd x'g]5 .
-@_ pkb˚f -!_ adf]lhd lgif]w ul/Psf] ˚f;nfleq s;}n] s'g}
lsl;dsf] :yfoL agf}6 jf ejg lgdf{0f u/]df To:tf] agf}6 jf ejg ;8s
ljefusf] cfb]zn] eTsfpg ;lsg]5 . ;8s ljefun] To:tf] agf}6 jf ejg
eTsfp“bf nfu]sf] vr{ ;d]t ;DalGwt JolQmaf6 e/fpg ;Sg]5 .

$= ;fj{hlgs ;8s / ;8s ;Ldfsf] lgldQ hUuf k|fKt ug{ ;lsg] M
;fj{hlgs ;8ssf] lgdf{0f, lj:tf/ jf ;'wf/ ug{ jf ;8s ;Ldfsf] lgldQ
s'g} hUuf k|fKt ug{' k/]df g]kfn ;/sf/n] hUuf k|flKt ;DaGwL k|rlnt
sfg"g adf]lhd hUuf k|fKt ug{ ;Sg]5 .
%=  ………………………………

^=  ………………………………

&=  ………………………………

*=  ………………………………
(=  ………………………………
!)=  ………………………………

 klxnf] ;+zf]wgåf/f yk .
 bf];|f] ;+zf]wgåf/f yk .
 klxnf] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .
 klxnf] ;+zf]wgåf/f vf/]h .

(3)
!!=  ………………………………
!@=  ………………………………

!#=  ………………………………

kl/R5]b – #
;fj{hlgs ;8ssf] /]vb]v, ;+ef/ / cGo Joj:yf
!$= ;8s lgdf{0f, lj:tf/ jf ;'wf/ ubf{ c? hUuf clwu|x0f ug{ ;lsg] M -!_ s'g}
;fj{hlgs ;8ssf] lgdf{0f, lj:tf/ jf ;'wf/ ug]{ sfd k"/f geP;Dd b]xfosf]
sfdsf] nflu ;8s ljefun] s'g} hUuf c:yfoL ?kn] clwu|x0f ug{ ;Sg]5 M–
-s_ To:tf] ;8ssf] lgdf{0f, lj:tf/ jf ;'wf/ ug{ cfjZos
lgdf{0fsf ;/–;fdfg pks/0f /fVg jf To:tf] lgdf{0f
lj:tf/ jf ;'wf/ ;DaGwL sfo{sf] /]vb]v jf lgoGq0f
ug]{ JolQmx? a:g] 3/, s6]/f] agfpg,
-v_ To:tf] ;8ssf] lgdf{0f, lj:tf/ jf ;'wf/ ug]{ sfo{
;DkGg geP;Dd To:tf] ;8saf6 x'g] cfjfudg rfn"
/fVg jf lgdf{0f k"/f geP;Dd ;f] ;DaGwL ;/;fdfg jf
pks/0f cf];f/ k;f/ ug{ cfjZos kg]{ c:yfoL
lsl;dsf] 5'§} ;8s agfpg .
-@_ pkb˚f -!_ df pNn]lvt sfdsf] nflu ljz]if l:ylt k/]df
afx]s b]xfosf] 3/ hUuf clwu|x0f ug{ x'“b}g M–
-s_ s'g} JolQmn] cfÇgf] jf;:yfgsf] lgldQ k|of]u u/L
/fv]sf] 3/, 6x/f jf Odf/t,
-v_ b]j:yn, :s"n, c:ktfn, wd{zfnf jf cgfyfnosf]
lgldQ k|of]u eO{ /x]sf] hUuf .
-#_ pkb˚f -!_ adf]lhd clwu|x0f u/]sf] hUuf h'g sfo{sf] lgldQ
clwu|x0f ul/Psf] xf], ;f] sfo{ ;DkGg ePkl5 To:tf] hUuf ;DalGwt
hUufjfnf jf lghsf] xsjfnfnfO{ e/;s clwu|x0f ubf{ s} cj:yfdf l˚tf{
ul/lbg' kg]{5 .
!%= clwu|x0f ul/g] hUufsf] Ifltk"lt{ / To;sf] lgwf{/0f M b]xfosf] cj:yfdf
afx]s bkmf !$ adf]lhd s'g} hUuf clwu|x0f ubf{ s'g} Ifltk"lt{ lbOg] 5}g M–
-s_ s'g} 3/, 6x/f jf Odf/t ;lxt s'g} hUuf clwu|x0f
u/]sf]df To:tf] 3/, 6x/f jf Odf/tsf] wgLn] ;f] 3/,
6x/f jf Odf/t pkef]u ug{ gkfP afktsf] Iflt,

(4)
-v_ afnLgfnL nufpg] ;do gf3\g] u/L s'g} hUuf clwu|x0f
ul/Pdf To:tf] afnLgfnL nufpg gkfP afkt ;DalGwt
hUufjfnfn] Joxf]g{ k/]sf] gf]S;fgL,
-u_ clwu|x0f ul/Psf] hUufdf s'g} c:yfoL ;8s agfPsf]
jf lgdf{0fsf ;/;fdfg /fv]sf] kmn:j?k ;f] hUufnfO{
clwu|x0f ubf{sf] l:yltdf Nofpg To:tf] hUuf lkmtf{
kfpg] JolQmn] Joxf]g{ kg]{ hlt /sd .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] Ifltk"lt{sf] /sdsf] lgwf{/0f b]xfo
adf]lhd ul/g]5 M–
-s_ ;8s ljefu / ;DalGwt hUufwgLsf] aLr ;Demf}tf
ePdf ;f]xL adf]lhd,
-v_ v08 -s_ adf]lhd ;Demf}tf x'g g;s]df dWo:ytfåf/f
lgwf{/0f ul/g]5 / To;sf] k|of]hgsf] nflu lgDglnlvt
dWo:yx? /xg] 5g\ M–
-!_ ;DalGwt gu/kflnsfsf] k|d'vn] tf]s]sf] ;f]
gu/kflnsfsf] ;b:o jf ;DalGwt ufp“kflnsfsf]
cWoIf,
-@_ k|d'v lhNnf clwsf/L, /
-#_ e"ld k|zf;g sfof{no jf dfn c8\8fsf] xflsd .
!^= ;8ssf] bfof“ jfof“ ?v nufpg] / To;sf] /]vb]v M -!_ ;8s ljefun]
cfjZostfg';f/ ;fj{hlgs ;8ssf] bfof“ jfof“ ?v nufpg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd nufPsf ?vx?sf] /]vb]v / ;+/If0f ug]{
st{Jo ;DalGwt ufp“kflnsf jf gu/kflnsfsf] x'g]5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd nufOPsf] ?vsf] sf“65f“6 ug]{ jf To:tf]
?vn] cfjfudgdf afwf k''¥ofPdf To;nfO{ x6fpg] lhDd]jf/L ;8s
ljefusf] x'g]5 .

-$_ pkbkmf -!_, -@_, / -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg
;8s ljefun] ;f] pkbkmfx?df plNnlvt sfo{x? tf]lsP adf]lhd cGo
s'g} JolQm jf ;+:yfåf/f u/fpg ;Sg]5 .

 s]xL g]kfn P]g ;+zf]wg ug]{ P]g, @)&@ åf/f ;+zf]lwt .


 bf];|f] ;+zf]wgåf/f yk .

(5)

!^s= jhgsf] xb lgwf{/0f ug]{ M g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sflzt
u/L s'g} ;fj{hlgs ;8sn] jxg ug{ ;Sg] jhgsf] xb tf]sL To:tf]
;fj{hlgs ;8sdf To;/L tf]lsPsf] xb eGbf a9L jhgsf] ;jf/L rnfpg
gkfpg] u/L lgif]w ug{ ;Sg]5 .
!&= cf;kf;sf] hUufaf6 df6f], 9'·f jf afn'jf lng ;lsg] M -!_ ;fj{hlgs
;8ssf] lgdf0f{, dd{t jf ;Def/sf] ;DaGwdf s'g} cf;kf;sf] hUufaf6
df6f], 9'·f jf afn'jf lng cfjZos k/]df ;8s ljefusf] cfb]zfg';f/
cfjZos kl/df0fdf df6f], 9'·f jf afn'jf lng ;lsg]5 . To:tf] hUufaf6
df6f], 9'·f jf afn'jf ln+bf To;df /x]sf] s'g} afnL ?v lj?jf jf cGo
s'g} rLh j:t'sf] gf]S;fgL ePdf Ifltk"lt{ lbg' kg]{5 . To:tf] hUufaf6
df6f] 9'·f jf afn'jf ln+bf vfN6f] kg{ uPdf To:tf] vfN6f] ;Dofpg Joxf]g'{
kg]{ hlt /sd Ifltk"lt{ lbg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s'g} 3/sf]
lgs6 cf;kf;sf] hUufaf6 df6f] 9'·f jf afn'jf lng' k/]df eg] ;DalGwt
3/wgLsf] :jLs[lt k|fKt gu/L To:tf] hUufaf6 df6f], 9'·f jf afn'jf lng x“'b}g .
!*= ;fj{hlgs ;8ssf] cfjfudgdf afwf k'¥ofpg] dfn j:t' x6fpg] clwsf/ M
-!_ s;}n] ;fj{hlgs ;8sdf s'g} dfn j:t' 5f]8]sf], /fv]sf] jf kmfn]sf]
sf/0faf6 To:tf] ;8ssf] cfjfudgnfO{ s'g} lsl;dn] afwf k'¥ofPsf] eP
To:tf] dfn j:t' x6fpgsf] lgldQ d'gfl;j dflkmssf] cjlw tf]sL
;/f]sf/jfnf JolQmsf] gfp“df ;8s ljefun] cfb]z hf/L ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd hf/L ePsf] cfb]zsf] cjlwleq gx6fPsf]
jf wgL kQf gnfu]sf] dfn j:t'nfO{ ;8s ljefun] ;8ssf] 5]p nufO{
/fVg jf cfÇgf sAhfdf /fVg] u/L cGoq n}hfg ;Sg]5 .
-#_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ;fj{hlgs
;8sdf 5fl8Psf], /flvPsf] jf kmflnPsf] s'g} dfn j:t'n] To:tf] ;8ssf]
;Dk"0f{ cfjfudgnfO{ cj/f]w k'¥ofPdf To:tf] dfn j:t'nfO{ t'?Gt
;8saf6 x6fpg] clwsf/ ;8s ljefunfO{ x'g]5 .
-$_ pkbkmf -!_ df plNnlvt dfn j:t' afx]s ;fj{hlgs ;8ssf]
bfof“ afof“ /x]sf] s'g} 3/ jf k/vfndf ;8skl§ lg:sg] u/L /flvPsf],
hl8Psf] jf agfOPsf] s'g} rLh j:t' jf 9f]sf jf ?vsf] xf“uf jf nx/f jf
tf/n] To:tf] ;8sdf x'g] cfjfudgdf cj/f]w x'g uPsf]5 eGg] 7x/fPdf
To:tf] cj/f]wnfO{ x6fpg jf cj/f]w gx'g] u/L ldnfO{ /fVg ;/f]sf/jfnf
JolQmsf] gfp“df d'gfl;a dflkmssf] Dofb tf]sL ;8s ljefun] cfb]z hf/L

 klxnf] ;+zf]wgåf/f yk .

(6)
ug{ ;Sg]5 / To:tf] cfb]zdf ;DalGwt rLh j:t' jf 9f]sfnfO{ /fVg],
agfpg] jf h8g] 9f“rf / ?v jf nx/fnfO{ sf“6 5f“6 u/L sfod ug'{ kg]{
prfO{ ;d]t tf]Sg ;Sg]5 .
t/, of] P]g nfu" x'g' cl3 ag]sf] jf /x]sf] s'g} rLh j:t' jf
9f]sfnfO{ x6fpg kg]{ ePdf To; afktsf] Ifltk"lt{ lbO{ / s]xL km]/
abn;Dd ug'{ kg]{ ePdf To; afkt nfUg] vr{ ;8s ljefun] Joxf]g]{5 .
-%_ pkbkmf -$_ adf]lhd hf/L ePsf] cfb]zdf tf]lsPsf] Dofbleq
To:tf] cfb]zdf n]lvPsf] sfd s'/f ug{ g;Sg] eO{ Dofb a9fpg rfxg]
JolQmn] sf/0f ;d]t vf]nL ;8s ljefudf lgj]bg lbg ;Sg]5 / To:tf]df
;8s ljefun] Ps k6s;Dd cfjZos b]lvP hlt Dofb a9fO{lbg ;Sg]5 .
-^_ pkbkmf -$_ adf]lhd tf]lsPsf] Dofb jf pkbkmf -%_ adf]lhd Dofb
a9fOPsf]df To:tf] Dofbleq klg cfb]zdf n]lvPsf] sfd sf/afxL gu/]df
;8s ljefun] cfÇgf] sd{rf/L jf cGo s'g} JolQm v6fO{ To:tf] cfb]zdf
plNnlvt sfd sf/afxL u/fpg ;Sg]5 . To:tf]df ;DalGwt JolQmn] pkbkmf
-$_ sf] k|ltaGwfTds jfSof“z adf]lhd Ifltk"lt{ jf vr{ bfjL ug{ kfpg] 5}g .

!(= :jLs[lt glnO{ ;fj{hlgs ;8s jf ;8s ;Ldfdf s'g} lsl;dsf] sfd ug{
gx'g] M -!_ ;8s ljefusf] :jLs[lt k|fKt gu/L s;}n] ;fj{hlgs ;8s;“u
hf]l8g] u/L k|j]z dfu{ agfpg, ;fj{hlgs ;8s jf ;8s ;Ldfleq vf8n
jf s'nf] vGg jf eTsfpg, lsnf, n6\7f, tuf/f] cflb uf8\g jf xfNg jf 3/
6x/f] jf 5fk|f] agfpg jf ;8s ;Ldfleqsf] hUuf cfjfbL ug{ jf o:t} cGo
s'g} sfo{ ug{ x'“b}g .
-@_ s;}n] ;8s ljefusf] :jLs[lt k|fKt gu/L pkbkmf -!_ df
plNnlvt s'g} sfo{ u/]df ;8s ljefun] To:tf] JolQm pk/ o; P]gsf]
cGo bkmf adf]lhd s'g} sf/afxL rnfpg' kg]{ eP ;f] ;d]t rnfO{ :jLs[lt
glnO{ agfPsf] k|j]z dfu{ aGb ug{, vg]sf] vf8n jf s'nf] k'g{ jf uf8]sf]
jf pEofPsf] lsnf n6\7f tuf/f] cflb pv]Ng jf x6fpg jf agfPsf 3/
6x/f] jf 5fk|f] eTsfpg jf cfjfbL u/]sf] hUuf a‰ofpg d'gfl;a
dflkmssf] Dofb tf]sL To:tf] JolQmsf] gfp“df cfb]z hf/L ug{ ;Sg]5 .
-#_ ;DalGwt JolQmn] pkbkmf -@_ adf]lhd hf/L ePsf] cfb]z
kfng gu/]df To:tf] JolQmn] agfPsf] k|j]z dfu{ aGb ug{ jf vg]sf]
vf8n jf s'nf] k'g{ jf uf8]sf] jf pEofPsf] lsnf, n6\7f, tuf/f] cflb
pv]Ng jf x6fpg jf agfPsf] 3/, 6x/f] jf 5fk|f] eTsfpg jf cfjfbL

 klxnf] ;+zf]wgåf/f yk .
 bf];|f] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .

(7)
u/]sf] hUuf a‰ofpg ;Sg]5 / ;f] afkt nfu]sf] vr{sf] /sd ;DalGwt
JolQmaf6 ;8s ljefun] c;'n pk/ u/L lng ;Sg]5 .
@)= w/f}6L bflvnf u/fpg] jf b:t'/ lng] clwsf/ M -!_ s;}nfO{ s'g} sfdsf]
lgldQ ;fj{hlgs ;8s jf ;8s ;Ldf vGg' jf eTsfpg' k/]df ;8s
ljefusf] :jLs[lt lng' kg]{5 / To;/L :jLs[ltsf] nflu dfu u/]df ;8s
ljefun] cfjZos hf“ra'em u/L To;/L vlgg] jf eTsfpg] ;fj{hlgs
;8s jf ;8s ;LdfnfO{ d/dt u/L k"jf{g'?kdf sfod ug{ nfUg] vr{sf]
/sd w/f}6L lnO{ :jLs[lt k|bfg ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;fj{hlgs ;8s jf ;8s ;Ldf vGg]
:jLs[lt lb“bf To;/L ;8s jf ;8s ;Ldf vGbf ckgfpg' kg]{ tl/sf jf
h'g sfdsf] nflu vlgPsf] xf] ;f] ;dfKt geP;Dd kfng ug'{ kg]{ cGo
zt{x? ;8s ljefun] tf]Sg ;Sg]5 / To:tf] zt{x? kfng ug]{5' egL
:jLs[ltsf] dfu ug]{ JolQmaf6 sa'lnot u/fpg' cfjZos b]v]df ;8s
ljefun] ;f] ;d]t u/fO{ lng ;Sg]5 .
@!= ;8s ljefun] vr{ e/fpg ;Sg] M -!_ bkmf !* sf] pkbkmf -@_ adf]lhd
;8sdf 5f8]sf] jf /fv]sf] dfn kG5fp“bf jf ;f]xL bkmfsf] pkbkmf -^_
adf]lhd s'g} sfd sf/afxL ubf{ ;8s ljefun] u/]sf] vr{sf] /sd
;/f]sf/jfnf JolQmaf6 e/fO{ lng ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd e/fO{ lng' kg]{ /sd a'emfpg ;8s
ljefun] ;/f]sf/jfnf JolQmsf] gfp“df k}+tL; lbgsf] Dofb tf]sL Dofb hf/L
ug]{5 / ;f] Dofbleq pQm /sd klg ga'emfPdf jf yk Dofbsf] nflu dfu
klg gu/]df ;/sf/L af“sL ;/x c;'n pk/ ug]{ tkm{ sf/afxL rnfpg' kg]{5 .
-#_ ;fj{hlgs ;8ssf] cfjfudgdf afwf k'¥ofpg] u/L 5f]8]sf] jf
/fv]sf] s'g} dfn j:t'nfO{ ;8s ljefun] cfÇgf] lgoGq0fdf lnPsf] eP
To:tf] dfn kG5fp“bf jf cGoq n}hf“bf ;f] ljefun] Joxf]g'{ k/]sf] vr{ pk/
gx'Gh]n To:tf] dfnnfO{ /f]Ssf u/L /fVg ;Sg]5 / Ps jif{;Dd klg To:tf]
vr{ pk/ x'g gcfPdf jf To:tf] dfn j:t'sf] dflns kQf gnfu]df ;f]
dfn j:t' g]kfn ;/sf/df nfUg]5 .
kl/R5]b – $
ljsf; s/ ;DaGwL Joj:yf
@@= ljsf; s/ c;'n pk/ ug{ ;Sg] M of] P]g nfu" ePkl5 lgdf{0f ePsf]
;8ssf] bfof“ afof“ /x]sf] hUufdf g]kfn ;/sf/n] ljsf; s/ Ps k6s
nufO{ c;'n pk/ ug{ ;Sg]5 .

(8)
@#= ljsf; s/ nfUg] hUuf / To;sf] v08 ljefhg M -!_ ;8s ;Ldf
tf]lsPsf]df ;8s ;Ldfsf] / ;8s ;Ldf gtf]lsPsf]df ;8ssf] lsgf/faf6
b'j}tkm{ b'O;o krf; ld6/ ;Ddsf] hUufdf ljsf; s/ nfUg]5 .
t/ bkmf #s= adf]lhd s'g} :yfoL agf}6 jf ejg lgdf{0f ug{ lgif]w
ug]{ u/L tf]lsPsf] kmf;nfleq kg]{ hUufdf ljsf; s/ nfUg] 5}g .
-@_ ljsf; s/sf] b/ sfod ug]{ k|of]hgsf] nflu pkbkmf -!_
adf]lhdsf] hUufnfO{ !@% ld6/sf] v08x?df ljefhg u/L b]xfo adf]lhd
juL{s/0f ul/Psf] 5 M–
-s_ !@% ld6/;Ddsf] hUufsf] v08 æsÆ,
-v_ !@% ld6/b]lv @%) ld6/;Ddsf] hUuf v08 ævÆ .
@$= ljsf; s/sf] lgwf{/0f M -!_ bkmf % adf]lhd hUuf k|fKt ubf{ h'g If]q jf
O{nfsfdf To:tf] hUuf h] hlt df]n sfod eO{ d'cfAhf lbOPsf] xf], To:tf]
If]q jf Onfsfdf ;f]xL df]nsf] b]xfo adf]lhdsf] k|ltztn] x'g] /sd ljsf;
s/ :j?k c;'n pk/ ul/g]5 M–
-s_ v08 æsÆ sf] hUufdf @) k|ltzt,
-v_ v08 ævÆ sf] hUufdf !) k|ltzt .
pbfx/0f M– s'g} Ps If]qdf hUuf k|fKt ubf{ Ps /f]kgL hUufsf] df]n ?=
%))).– sfod e} d'cfAhf ljt/0f ePsf] /x]5 / To:tf] If]qdf ljsf; s/
ltg'{ kg]{ s'g} JolQmsf] hDdf 8]9 /f]kgL hUuf dWo] cfwf /f]kgL hUuf v08
æsÆ df / Ps /f]kgL hUuf v08 ævÆ df k/]sf] /x]5 eg] lghn] o; bkmf
adf]lhd ltg'{ kg]{ ljsf; s/sf] /sd o; adf]lhd x'g]5 M–
v08 æsÆ df k/]sf] cfwf /f]kgL hUufsf] @) k|ltztn] ?= %)).–
v08 ævÆ df k/]sf] Ps /f]kgL hUufsf] !) k|ltztn] ?= %)).–
hDdf ?= !))).–
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg g]kfn
;/sf/n] s'g} hUufsf] clw:yfkgnfO{ Wofgdf /fVbf jf c? s'g} sf/0faf6
To:tf] hUufdf nfUg] ljsf; s/sf] b/nfO{ 36fpg jf ljsf; s/ gnfUg]
u/L 5'6 lbg cfjZos 7x/fPdf g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sflzt u/L
To:tf] ljsf; s/sf] b/ 36fpg jf 5'6 lbg ;Sg]5 . To;/L ljsf;
s/sf] b/ 36fpg jf 5'6 lbg] ;DaGwdf g]kfn ;/sf/n] d'cfAhf lgwf{/0f
;ldltsf] l;kmfl/;nfO{ ;d]t Wofg lbg]5 .

 klxnf] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .

(9)
@%= ljsf; s/ a'emfpg] cjlw / sfof{no M -!_ o; P]g adf]lhd a'emfpg' kg]{
ljsf; s/nfO{ tf]lsP adf]lhdsf] ls:tfaGbLdf tf]lsPsf] sfof{nodf
a'emfpg' kg]{5 .
t/, cfkm"n] a'emfpg' kg]{ hlt ljsf; s/sf] k"/} /sd s;}n] Ps
d'i7 a'emfpg rfx]df o; bkmfn] afwf k'¥ofPsf] dflgg] 5}g .
-@_ ljsf; s/ a'emfpg] Dofb tyf ;DalGwt cGo sfo{ljlw tf]lsP
adf]lhd x'g]5 .
@^= ljsf; s/ ga'emfPdf dfnkf]t af“sL ;/x c;'n ul/g] M -!_ s;}n] b˚f
@% adf]lhdsf] Dofbleq ljsf; s/ ga'emfPdf k|rlnt g]kfn sfg"g
adf]lhd dfnkf]t af“sL /fv] ;/x sf/afxL rnfO{ c;'n pk/ ul/g]5 .
-@_ pkb˚f -!_ adf]lhd ljsf; s/ af“sL /fv]sf]df sf/afxL
rnfp“bf ;DalGwt hUuf lnnfd ug'{ kg]{ ePdf k|rlnt g]kfn sfg"gdf
h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg To:tf] ljsf; s/ nfu]sf] hUufnfO{
lnnfd a9fa9 ug'{ cl3 g]kfn ;/sf/, lgdf{0f tyf oftfoft dGqfnosf]
:jLs[lt lnO{ dfq lnnfd ug'{ k5{ .
kl/R5]b – %
ljljw

@&= Ifltk"lt{ lgwf{/0f ug]{ clwsf/L / To; pk/sf] ph"/L M -!_ b˚f !& sf]
pkb˚f -$_ jf b˚f !* sf] pkb˚f -$_ adf]lhd lbOg] Ifltk"lt{sf] /sd
;8s ljefun] :yfgLo ufp“kflnsf jf gu/kflnsfsf ;DalGwt j8f
;b:osf] pkl:yltdf lgwf{/0f u/] adf]lhd x''g]5 .
-@_ pkb˚f -!_ adf]lhd lgwf{/0f ePsf] Ifltk"lt{df lrQ ga'‰g]
JolQmn] To:tf] Ifltk"lt{ kfpg] ;"rgf k|fKt u/]sf] k}+tL; lbgleq g]kfn
;/sf/ ;dIf ph"/ ug{ ;Sg]5 .

@*= ph"/ k/]sf] sf/0fn] hUuf clwu|x0f ug{ afwf gkg]{ M b˚f @& sf] pkb˚f
-@_ adf]lhd Ifltk"lt{sf] ;DaGwdf ph"/L k/]sf] sf/0fn] dfq o; P]g
adf]lhd s'g} sfdsf] nflu hUuf clwu|x0f ug{df afwf kg]{ 5}g .
@(= ;/sf/L sfof{non] ;8s vGg' k/]df ;"rgf lbg' kg]{ M g]kfn ;/sf/sf]
s'g} sfof{non] s'g} sfdsf] nflu ;fj{hlgs ;8s jf ;8s ;Ldf vGg'
kbf{ ;8s ljefusf] k""j{ :jLs[lt lnO{ vGg' k5{ / To;/L ;8s jf ;8s

 klxnf] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .


 s]xL g]kfn P]g ;+zf]wg ug]{ P]g, @)&@ åf/f ;+zf]lwt .

(10)
;Ldf vGg] ;DaGwdf ;8s ljefun] s'g} tl/sf jf zt{ tf]s]sf] eP ;f]
;d]t kfng ug'{ kg]{5 .
#)= b08 ;hfo M -!_ ============ b˚f !$ adf]lhd hUuf ===========
clwu|x0f ubf{ jf o; P]g adf]lhdsf] s'g} ;"rgf 6f“; ubf{ afwf lj/f]w jf
x'nx'Hht u/]df tLg dlxgf;Dd s}b jf b'O{ xhf/ ?k}of“;Dd hl/afgf jf
b'j} ;hfo x'g]5 .

-@_ s;}n] b˚f !^ adf]lhd nufPsf] ?v pv]n]df jf sf6]df jf
b˚f !^s= ljk/Lt a9L jhgsf] ;jf/L rnfPdf jf b˚f !& adf]lhd
df6f] 9'·f afn'jf ln+bf afwf lj/f]w u/]df jf b˚f !* sf] alv{nfk s'g}
sfd u/]df b'O{ xhf/ ?k}of“;Dd hl/afgf x'g]5 .
-#_ s;}n] bkmf !( sf] pkbkmf -!_ jlv{nfk s'g} sfd u/]df jf
;f]xL bkmfsf] pkbkmf -#_ adf]lhd ;8s ljefun] s'g} sfd sf/afxL ubf{
afwf lj/f]w u/]df Ps jif{;Dd s}b jf kf“r xhf/ ?k}of“;Dd hl/afgf jf
b'j} ;hfo x'g]5 .

#)s= d'2fsf] txlssft / bfo/L M o; P]g adf]lhd ;hfo x'g] s;"/ ;DaGwL
d'2fsf] txlssft sDtLdf /fhkqcg+lst k|yd >]0fL;Ddsf] sd{rf/Ln]
ug]{5 / To:tf] txlssftsf] sfd k"/f ePkl5 ;8s ljefusf] ;DalGwt
sfof{no k|d'vn] ;8s ljefu jf bkmf #! adf]lhd tf]s]sf] clwsf/L ;dIf
d'2f bfo/ ug'{ kg]{5 .
#!= sf/afxL ug]{ clwsf/ / To; pk/sf] k'g/fj]bg M -!_ bkmf !$ sf]
k|of]hgsf] nflu hUuf clwu|x0f ubf{ afwf lj/f]w u/]sf], bkmf !^ adf]lhd
nufPsf] ?v sf6]sf] jf pv]n]sf], bkmf !& adf]lhd df6f], 9'·f jf afn'jf
ln+bf afwf lj/f]w u/]sf], bkmf !* sf] alv{nfk ;fj{hlgs ;8ssf]
cfjfudgdf afwf k'¥ofpg] u/L s'g} dfn j:t' /fv]sf], kmfn]sf], h8]sf],
agfPsf], em'08fPsf] / bkmf !( sf] alv{nfk ;fj{hlgs ;8s jf ;8s
;Ldfleq s'g} sfd u/]sf] s;"/sf] ;DaGwdf sf/afxL u/L ;hfo lbg]]
clwsf/ ;8s ljefu jf g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf
k|sflzt u/L tf]s]sf] clwsf/LnfO{ x'g]5 .

 klxnf] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf] .


 bf];|f] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .
 bf];|f] ;+zf]wgåf/f yk .
 klxnf] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .

(11)

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd sf/afxL ubf{ ;8s ljefu jf
tf]s]sf] clwsf/Ln] k|rlnt sfg"g adf]lhd lhNnf cbfntnfO{ eP ;/xsf]
clwsf/ k|of]u ug{ ;Sg]5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;8s ljefu jf tf]s]sf] clwsf/Ln]
;hfo ug{ u/]sf] cfb]zaf6 dsf{ kg]{ JolQmn] k}+tL; lbgleq pRr
cbfntdf k'g/fj]bg lbg ;Sg]5 .
#@= clwsf/ k|Tofof]hg M o; P]g adf]lhd ;8s ljefunfO{ k|fKt clwsf/dWo]
;a} jf s'g} clwsf/ g]kfn ;/sf/n] s'g} clwsf/LnfO{ k|Tofof]hg ug{
;Sg]5 .
##= lgod agfpg] clwsf/ M -!_ o; P]gsf] p2]Zo sfof{lGjt ug{ g]kfn
;/sf/n] lgod agfpg ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ n] lbPsf] clwsf/sf] ;j{;fdfGotfdf s'g} k|lts"n
k|efj gkf/L ;f] lgodåf/f vf;u/L b]xfosf s'/fsf] Joj:yf ug{ ;lsg]5 M–
-s_ ==============
-v_  =============
-u_ afnLgfnL ?vkft tyf cGo rLh j:t'sf] gf]S;fgL afkt
Ifltk"lt{ lgwf{/0f ug]{ cfwf/,
-3_  =============
-ª_ ;fj{hlgs ;8skl§ v'Ng] jf lg:sg] u/L s'g} s'/fsf]
lgdf{0f ubf{ jf /fVbf kfng ug'{ kg]{ zt{x?,
-r_ ;fj{hlgs ;8ssf] bfof“ afof“ s'g} 9f]sf jf af6f]
agfp“bf kfng ug'{ kg]{ zt{,
-5_ ;8s ;Ldf jf To;/L lsgf/fdf agfOg] jf v8f ul/g]
s'g} lsl;dsf 3/, kvf{n, 9n, af6f], vDaf, n6\7f cflb
agfp“bf jf v8f ubf{ kfng ug'{ kg]{ s'/fx?,
-h_ ;fj{hlgs ;8s jf ;8s ;Ldfsf] dfly jf lsgf/fdf
/flvg] tf/ jf cGo o:t} rLh j:t'sf] prfO{ / /fVg]
tl/sf tf]Sg],

 bf];|f] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt .


 klxnf] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf] .

(12)
-em_;fj{hlgs ;8sdf jf ;8s ;Ldfaf6 hfg] u/L s'g}
9n agfp“bf jf kfOk jf tf/ la5fp“bf ckgfpg' kg]{
sfo{ljlw,
-`_ cfjfudgdf afwf x'g] lsl;dn] ;fj{hlgs ;8sdf s'g}
sfo{ ug]{ JolQmsf] st{Jo / lghn] kfng ug'{ kg]{ cGo
zt{ .
#$= vf/]hL / To;sf] kl/0ffd M -!_ /fhdfu{ -lgdf{0f Joj:yf_ P]g, @)@! / ;f]
P]g cGt{ut ag]sf] lgod vf/]h ul/Psf] 5 .
-@_ of] P]g nfu" x'“bfsf] avt /fhdfu{ -lgdf{0f Joj:yf_ P]g, @)@!
cGtu{t k|fKt u/]sf] s'g} hUufsf] Ifltk"lt{ lbg af“sL g} /x]sf] eP ;f]xL P]g
adf]lhd Ifltk"lt{ lbOg]5 . 

b|i6Jo M -!_ ufp“ ljsf; ;ldlt P]g, @)$* åf/f ?kfGt/ ePsf zAbx? M–
æufp“ ;efÆ jf æufp“ kGrfotÆ sf] ;§f æufp“ ljsf; ;ldltÆ .
-@_ lhNnf ljsf; ;ldlt P]g, @)$* åf/f ?kfGt/ ePsf zAbx? M–
-s_ ælhNnf ;efÆ sf] ;§f ælhNnf kl/ifb\Æ .
-v_ lhNnf kGrfotÆ sf] ;§f ælhNnf ljsf; ;ldltÆ .
-#_ s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug]{ P]g,@)^# åf/f ?kfGt/ ePsf zAbx? M–
æ>L % sf] ;/sf/Æ sf] ;6[f æg]kfn ;/sf/Æ .
-$_ u0ftGq ;'b[9Ls/0f tyf s]xL g]kfn sfg"g ;+zf]wg ug]{ P]g,@)^^ åf/f ?kfGt/ ePsf
zAbx? M–
ægu/ k~rfotÆ sf] ;6[f ægu/kflnsfÆ .
-%_ Gofo k|zf;g P]g, @)&# åf/f ?kfGt/ ePsf zAbx? M–
æk'g/fj]bg cbfntÆ sf] ;§f æpRr cbfntÆ .

(13)

You might also like