Metrics Norms Inner Products and

Operators Solutions to Selected

Problems Instructors Manual 1st
Edition Christopher Heil
Visit to download the full and correct content document:
https://ebookmeta.com/product/metrics-norms-inner-products-and-operators-solutions
-to-selected-problems-instructors-manual-1st-edition-christopher-heil/
More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...

Introduction to Graph Theory: With Solutions to

Selected Problems 2nd Edition Khee Meng Koh

https://ebookmeta.com/product/introduction-to-graph-theory-with-
solutions-to-selected-problems-2nd-edition-khee-meng-koh/

Organic Reaction Mechanisms, Selected Problems, and

Solutions 2nd Edition Groutas W.C.

https://ebookmeta.com/product/organic-reaction-mechanisms-
selected-problems-and-solutions-2nd-edition-groutas-w-c/

Organic Reaction Mechanisms Selected Problems and

Solutions 2nd Edition Groutas Rathnayake

https://ebookmeta.com/product/organic-reaction-mechanisms-
selected-problems-and-solutions-2nd-edition-groutas-rathnayake/

Radiative Heat Transfer, Fourth Edition (Solutions)

(Instructors Solution Manual, 4th Ed) Michael F. Modest

https://ebookmeta.com/product/radiative-heat-transfer-fourth-
edition-solutions-instructors-solution-manual-4th-ed-michael-f-
modest/
Introduction to linear algebra Manual for instructors
5th Edition Gilbert Strang

https://ebookmeta.com/product/introduction-to-linear-algebra-
manual-for-instructors-5th-edition-gilbert-strang/

Discrete Mathematics, 8e - Solutions to Selected

Exercises Richard Johnsonbaugh

https://ebookmeta.com/product/discrete-mathematics-8e-solutions-
to-selected-exercises-richard-johnsonbaugh/

Nanomaterials Theory Problems and Solutions 2nd Edition

https://ebookmeta.com/product/nanomaterials-theory-problems-and-
solutions-2nd-edition/

Practical Solutions to Everyday Problems 2nd Edition

Neil A. Fiore

https://ebookmeta.com/product/practical-solutions-to-everyday-
problems-2nd-edition-neil-a-fiore/

Pipeline Rules of Thumb Handbook: A Manual of Quick,

Accurate Solutions to Everyday Pipeline Engineering
Problems 9th Edition Mark J. Kaiser

https://ebookmeta.com/product/pipeline-rules-of-thumb-handbook-a-
manual-of-quick-accurate-solutions-to-everyday-pipeline-
engineering-problems-9th-edition-mark-j-kaiser/
Christopher Heil

Metrics, Norms, Inner Products

and Operator Theory

Solutions to Selected Problems

November 9, 2018

c 2018 by Christopher Heil

Solutions c 2018 Christopher Heil 1

Solutions to Problems

These are my solutions to the exercises from my text “Metrics, Norms, Inner
Products, and Operator Theory.” Of course, many problems have solutions
other than the ones I sketch here (in particular, there could very well be easier
solutions than the ones I give). These solutions have not been proofread as
carefully as has the text proper, so the probability of errors is correspondingly
higher. Please send comments and corrections to “[email protected]”.
S
1.2.2 If x ∈ lim sup Ek , then x belongs to ∞ k=j Ek for every j ∈ N. Therefore,
for each j, there must exist some k ≥ j such that x ∈ Ek . If x belonged
to only finitely many Ek , then this couldn’t happen, so x must belong to
infinitely many of the set Ek . This reasoning is reversible, so we conclude
that lim sup Ek precisely consists of the points that lie in infinitely many
T Ek .
If x ∈ lim inf Ek , then there is some j such that x belongs to ∞ k=j k .
E
Hence for that j we have x ∈ Ek for every k ≥ j. Again, this reasoning is
reversible.
1.3.2 If x ∈ f −1 (B C ), then f (x) ∈ B C . Therefore f (x) ∈ Y but f (x) ∈
/ B, so
x∈ / f −1 (B). Therefore x ∈ f −1 (B)C . This shows that f −1 (B C ) ⊆ f −1 (B)C .
For the other inclusion, suppose that x ∈ f −1 (B)C . Then x ∈ X but
x∈ / f −1 (B). Therefore f (x) ∈ / B, so f (x) ∈ B C . Hence x ∈ f −1 (B C ). This
shows that f (B) ⊆ f (B C ).
−1 C −1

The other equalities are proved similarly.

To show that f (f −1 (B)) ⊆ B, suppose that y ∈ f (f −1 (B). Then, by
definition of direct image, there exists a point x ∈ f −1 (B) such that f (x) =
y. By definition of inverse image, the fact that x ∈ f −1 (B) implies that
f (x) ∈ B. Hence y = f (x) ∈ B. This shows that f (f −1 (B)) ⊆ B.
Assume in addition now that f is surjective, and choose any point y ∈ B.
Since f is surjective, there is some x ∈ X such that f (x) = y. By definition
of the inverse image, we have x ∈ f −1 (B). Consequently, by definition of the
direct image, y = f (x) ∈ f (f −1 (B)). This shows that B ⊆ f (f −1 (B)). The
converse inclusion was proved above, so equality holds.
Now consider f : N → N defined by f (x) = 2x. Let E be the set of pos-
itive even integers and O the set of odd integers. Then N = f −1 (N), but
f (f −1 (N)) = f (N) = E 6= N. Hence equality need not hold if f is not surjec-
tive.
1.3.3 Unions. Choose any point
 
S
y ∈ f Ai .
i∈I

Then y = f (x) for some x ∈ ∪Ai . Hence x ∈ Ai for some i, so y ∈ f (Ai ) for
that i, so S
y ∈ f (Ai ).
i∈I
2 Solutions c 2018 Christopher Heil

Conversely, if S
y ∈ f (Ai ),
i∈I

Then y ∈ f (Ai ) for some i, so there is some point x ∈ Ai such that y = f (x).
Since x ∈ ∪Ai , it follows that
 
S
y ∈ f Ai .
i∈I

Intersections. Choose any point

 
T
y ∈ f Ai .
i∈I

Then y = f (x) for some x ∈ ∩Ai . This point x belongs to every Ai , so

y ∈ f (Ai ) for every i. Therefore
 
T S
f Ai ⊆ f (Ai ).
i∈I i∈I

On the other hand, suppose that f is injective and choose any point
S
y ∈ f (Ai ).
i∈I

Then y ∈ f (Ai ) for every i, so for each i there exists some point xi ∈ Ai such
that f (xi ) = y. However, since f is injective there is a unique point x such
that f (x) = y. Therefore we must have xi = x for every i. Hence y = f (x)
and x = xi ∈ Ai , so y ∈ f (Ai ) for every i. Therefore, for injective functions
we have  
S T
f (Ai ) ⊆ f Ai .
i∈I i∈I

However, if f is not injective then the preceding inclusion need not hold.
For example, define f : R → R by f (x) = |x|. Then


f [−2, 1] ∩ [−1, 2] = f [−1, 1] = [0, 1],

while
f [−2, 1] ∩ f [−1, 2] = [0, 2] ∩ [0, 2] = [0, 2].

Complements. Choose any point y ∈ f (X)\f (A). Then y = f (x) where

x ∈ X, but y 6= f (z) for any z ∈ A. If we had x ∈ A, then we would have
y = f (x) with x ∈ A, which is a contradiction. Therefore x ∈
/ A, so we have
y = f (x) where x ∈ AC . Thus y ∈ f (AC ). Therefore

f (X)\f (A) ⊆ f (AC ).

Solutions c 2018 Christopher Heil 3

On the other hand, suppose that f is injective and choose any point

y ∈ f (AC ).

Then y = f (x) for some point x ∈ AC . By definition, we have y ∈ f (X).

Suppose that we also had y ∈ f (A). Then y = f (z) for some z ∈ A. Since f
is injective, this implies that x = z. Yet this is a contradiction, since x ∈ AC
while z ∈ A. Therefore y ∈ / f (A), so we conclude that

f (AC ) ⊆ f (X)\f (A).

However, if f is not injective then the preceding inclusion need not hold.
For example, define f : R → R by f (x) = |x|, and set A = [0, ∞). Then

f (R)\f (A) = [0, ∞)\[0, ∞) = ∅

while
f (AC ) = f (−∞, 0) = (0, ∞)
This example also shows that

f (A)C = [0, ∞)C = (−∞, 0) 6= (0, ∞) = f (AC ).

Inverse Image of f (A). Given x ∈ A, we have f (x) ∈ f (A), and therefore

x ∈ f −1 (f (A)) by definition of inverse image. Hence A ⊆ f −1 (f (A)).
Now suppose that f is injective, and x ∈ f −1 (f (A)). Then f (x) ∈ f (A).
Hence f (x) = f (y) for some y ∈ A. Since f is injective, it follows that
x = y ∈ A. Hence f −1 (f (A)) ⊆ A.
Consider f : R → R defined by f (x) = |x|. If we take A = [0, 1], then
f (A) = [0, 1] and therefore f −1 (f (A)) = [−1, 1] 6= A.
1.4.10 Define f : [0, 1] → (0, 1) by
 1


 , if x = n1 for some n ∈ N,

 n + 3


f (x) = 1

 , if x = 0,

 2



x, all other x.

1.4.12 (c) Each set Xn is countable, so we can list the elements of Xn as


Xn = xn1 , xn2 , . . . .

Given x ∈ ∪Xn , let m be the smallest positive integer such that x ∈ Xm . Let
k be the smallest positive integer such that x = xm k . Define f (x) = (m, k).
This gives us an injective map of ∪Xn into N2 . Since N2 is countable, we
conclude that ∪Xn is countable as well.
4 Solutions c 2018 Christopher Heil

1.4.11 (a) Assume X is countable and Y ⊆ X. Then we can list the elements
of X as X = {x1 , x2 , . . . }. Since every element of Y is an element of X, we
have Y = {xk1 , xk2 , . . . }. Therefore we have listed the elements of Y, so Y is
countable.
(b) Assume that X is uncountable and Y ⊇ X. If Y was countable, then
part (a) would imply that X is countable, which is a contradiction.

1.4.13 Let F = f : f : R → R . Suppose there was a bijection a : R → F.
Then for each x ∈ R, a(x) is a one of the elements of F, hence is a function
mapping real numbers to real numbers. To simplify the notation, call this
function gx instead of a(x). Note that gx is a function from reals to reals, i.e.,
gx (t) is a real number for each t ∈ R. The assumption that a is a bijection
means that EVERY function f : R → R is one and only one of these gx
functions. So, given any such function f, you know that there is some unique
x such that f = gx .
Now we will create a particular function f : R → R. To do this, we have to
define f (x) is for each real number x. Given some x, look at the function gx .
This function gx has values for each real number, i.e., gx (t) is a real number
for each real number t. Look at t = x in particular, i.e., look at the value of
gx (x). Add 1 to this, and that is what we define f (x) to be, i.e., set

f (x) = gx (x) + 1. (A)

Then f : R → R. But every such function must be equal to gx for some unique
x. This means that f = gx for some particular x. Hence f and gx take the
same values at every point, i.e., f (t) = gx (t) for every t. In particular, at
the point t = x we have f (x) = gx (x). But this is a contradiction, because
equation (A) tells us that f (x) = gx (x) + 1.
1.6.5 (a) Suppose that x is a maximum element of S. Then x is an upper
bound for S, so S is bounded above. Hence u = sup(S) is a finite real number,
and we have x ≤ u since u is an upper bound for S. Since u and x are each
upper bounds for S but u is the least upper bound for S, we have u ≤ x.
Therefore u = x.
(b) If S is not bounded above, then S + t is not bounded above either, so

sup(S + t) = ∞ = ∞ + t = sup(S) + t.

Therefore we can assume that S is bounded above.

Since S is bounded above, the set S + t is also bounded above. Set u =
sup(S) and v = sup(S + t).
We have x + t ≤ u + t for every x ∈ S, so u + t is an upper bound for S + t.
Since v is the least upper bound for S + t, we therefore have v ≤ u + t.
Also, if x ∈ S then x + t ≤ v since v is an upper bound for S + t. Therefore
x ≤ v − t, so v − t is an upper bound for S. Hence u ≤ v − t since u is the
least upper bound for S. This implies that u + t ≤ v.
Solutions c 2018 Christopher Heil 5

(c) We split into cases.

Case 1: c = 0. In this case we have cS = {0}, so sup(cS) = 0. Since
S is nonempty, sup(S) is either a finite real number or ∞. In either case,
c sup(S) = 0, because c = 0. Hence

c sup(S) = 0 · sup(S) = 0 = sup(cS).

Case 2: c > 0. If S is not bounded above, then cS is not bounded above

either, so in this case we have

c sup(S) = c · ∞ = ∞ = sup(cS).

Therefore, suppose that S is bounded above and let u = sup(S) and v =

sup(cS). If x ∈ S then x ≤ u, so cx ≤ cu. Therefore cu is an upper bound
for cS, so v ≤ cu.
On the other hand, v is an upper bound for cS, so cx ≤ v for every x ∈ S.
Hence x ≤ v/c for all x ∈ S, and therefore u ≤ v/c. Thus cu ≤ v.
(d) If sup bn = ∞ then there is nothing to prove, so assume that u = sup bn
is finite. In this case B = {bn }n∈N is bounded above, and therefore

an ≤ bn ≤ u, all n ∈ N.

Hence A = {an }n∈N is bounded above by u. Since v = sup(A) is the least

upper bound for A, we therefore have v ≤ u.
1.6.7 We proceed through cases.
Case 1: A is not bounded above. Since B is nonempty, there exists some
real number b ∈ B. Therefore A + B contains every number of the form
a + b where a ∈ A. It follows that A + B is not bounded above. Therefore
sup(A) = sup(A + B) = ∞. Since B is nonempty, sup(B) is either finite or
∞. In either case we have

sup(A) + sup(B) = ∞ + sup(B) = ∞ = sup(A + B).

Case 2: B is not bounded above. This case is symmetrical to Case 1.

Case 3: A and B are both bounded above. In this case, the numbers

u = sup(A) and v = sup(B)

are both finite. Since the supremum of a set is the least upper bound for the
set, it is also an upper bound for the set. Hence,

∀ a ∈ A, a ≤ u and ∀ b ∈ B, b ≤ v.

Therefore, if we choose any a ∈ A and b ∈ B then we have

6 Solutions c 2018 Christopher Heil

a + b ≤ u + v.

That is, every element a + b of the set A + B is less than or equal to u + v.

Hence u + v is an upper bound for the set A + B. This tells us that A + B
is bounded above. Consequently, A + B has a supremum, which we will call

w = sup(A + B).

By definition, w is the least upper bound for the set A + B. But we observed
above that u + v is an upper bound for A + B, and the least upper bound has
to be less than or equal to any other upper bound, so we must have

sup(A + B) = w ≤ u + v = sup(A) + sup(B).

It remains to prove the converse inequality. Fix any ε > 0. Then there
must exist some a ∈ A and some b ∈ B such that a ≥ sup(A) − ε and
b ≥ sup(B) − ε. Therefore

sup(A + B) ≥ a + b ≥ sup(A) + sup(B) − 2ε.

This is true for every ε > 0, so it follows that

sup(A + B) ≥ sup(A) + sup(B).

1.6.8 ⇒. Suppose that u = sup(S). Then u is an upper bound for S, so s ≤ u

for every s ∈ S. Hence there is no s ∈ S that satisfy s > u, and therefore
statement (a) holds.
To prove statement (b), suppose that v < u. Then v is not an upper bound
for S (because u is the least upper bound for S), so it is not true that s ≤ v
for every s ∈ S. Hence v < s for some s ∈ S, and therefore statement (b)
holds.
⇐. If statement (a) holds, then we have s ≤ u for every s ∈ S, so u is an
upper bound for S.
Suppose that v is any upper bound for S. If we had v < u then statement
(b) would imply that there is some s ∈ S with v < s. But this contradicts
the fact that v is an upper bound for X. Therefore we must have u ≤ v, so
u is the least upper bound for S.
1.9.2 Consider f (x) = eix on the interval [a, b] = [0, 2π]. This function is
differentiable at every point of [0, 2π], and for every point c ∈ (0, 2π) the
derivative is
f ′ (c) = ieic .
In particular, |f ′ (c)| = 1 for every c, so f ′ (c) is never zero. However,

f (2π) − f (0) e2πi − e0 1−1

= = = 0.
2π − 0 2π 2π
Solutions c 2018 Christopher Heil 7

Therefore
f (2π) − f (0)
f ′ (c) 6= , all c ∈ (0, 2π).
2π − 0
1.10.13 Since w(x) = x2 sin(1/x), we have for x 6= 0 that
1  1 1  1 1
w′ (x) = 2x sin + x2 cos − 2 = 2x sin − cos .
x x x x x
For x = 0,

w(0 + t) − w(0) t2 sin(1/t)

w′ (0) = lim = lim = lim t sin(1/t) = 0.
t→0 t−0 t→0 t t→0

Hence w is differentiable everywhere, and w′ is bounded on [−1, 1], but w′ is

not continuous at x = 0.
1.11.8 (a) If x ∈ span(A), then there must exist finitely many vectors
x1 , . . . , xn ∈ A and corresponding scalars c1 , . . . , cn ∈ F such that

x = c1 x1 + · · · + cn xn .

Since each vector xk also belongs to B, the vector x is a linear combination

of finitely many vectors from B, and therefore belongs to span(B).
(b) Let A = {1, x, x2 , . . . }, which is a subset of C(R). Then span(A) = P.
However, if we set

B = A ∪ {x + 1} = {1, x, x + 1, x2 , x3 , . . . },

then span(B) = P as well.

1.11.9 (a) Suppose that A is independent and B ⊆ A. Suppose that
x1 , . . . , xn are finitely many distinct vectors in B and c1 x1 + · · · + cn xn = 0.
Then since x1 , . . . , xn ∈ A and A is linearly independent, we must have
c1 = · · · = cn = 0. Therefore B is independent.
(b) Suppose that A is independent and x ∈ V \span(A). Choose finitely
many distinct vectors x1 , . . . , xn ∈ A ∪ {x}, and suppose that

c1 x1 + · · · + cn xn = 0.

If no xk equals x, then x1 , . . . , xn are vectors in A, which is independent.

Therefore we must have c1 = · · · = cn = 0 in this case. The other possibility is
that some xk equals x. By relabeling the vectors, we can assume that x1 = x.
If c1 6= 0, then we can solve for x1 in the equation c1 x1 + · · · + cn xn = 0, and
we obtain
1
x = x1 = − (c2 x2 + · · · cn xn ) ∈ span(A),
c1
which is a contradiction. Therefore we must have c1 = 0. Consequently
8 Solutions c 2018 Christopher Heil

c2 x2 + · · · + cn xn = 0,

and since x2 , . . . , xn ∈ A it follows that c2 = · · · = cn = 0. Therefore A ∪ {x}

is independent.
Solutions c 2018 Christopher Heil 9

2.1.12 (a) No, d(x, y) is negative for some x, y.

(b) Take x = 0, y = 2, and z = 1. Then d(x, y) = (0 − 2)2 = 4, but

d(x, z) + d(z, y) = (0 − 1)2 + (1 − 2)2 = 12 + 12 = 2.

Hence the Triangle Inequality is not satisfied.

(c) Yes. This is a special case of results proved later, but we can also
prove directly that this is a metric. The only property that is not clear is the
Triangle Inequality. Given x, y, z ∈ R, we compute

|x − y| ≤ |x − z| + |z − y|
≤ |x − z| + 2 |x − z|1/2 |z − y|1/2 + |z − y|

2
= |x − z|1/2 + |z − y|1/2 .

Taking square roots, we obtain d(x, y) ≤ d(x, z) + d(z, y).

(d) No, uniqueness is not satisfied. For example, 1 6= −1, but

d(1, −1) = |12 − (−1)2 | = 0.

2.1.13 Let d denote the discrete metric. Then, by definition, d satisfies the
nonnegativity, uniqueness, and symmetry requirements of a metric.
To establish the Triangle Inequality, assume that x, y, z ∈ X are three
distinct points in X. Then

d(x, z) = 1 ≤ 2 = d(x, y) + d(y, z).

A similar calculation shows that the Triangle Inequality still holds if any of
x, y, z coincide. Therefore d is indeed a metric on X.
If we fix x ∈ X and 0 < r < 1, then Br (x) = {x}, so every singleton is
open. Suppose U is any subset of X and x ∈ U. If we fix 0 < r < 1, then
Br (x) = {x} ⊆ U. Hence U is open.
Suppose that xn ∈ X and xn → x with respect to the discrete metric. Fix
0 < ε < 1. Then there exists some N > 0 such that d(x, xn ) < ε < 1 for
all n > N. This implies that xn = x for all n > N. The converse also holds,
i.e., xn → x if and only if there exists some N > 0 such that xn = x for all
n > N.
2.1.14 Using the Triangle Inequality, we have both

d(x, z) ≤ d(x, y) + d(y, z) and d(y, z) ≤ d(y, x) + d(x, z).

Using the symmetry of the metric and rearranging, this gives us both

d(x, z) − d(y, z) ≤ d(x, y) and d(y, z) − d(x, z) ≤ d(x, y).

10 Solutions c 2018 Christopher Heil

Hence
d(x, z) − d(y, z) ≤ d(x, y).
/ ℓ1 , y ∈ ℓ1 , z ∈ ℓ1 .
2.1.15 (a) x ∈ (b) x ∈ ℓ∞ , y ∈ ℓ∞ , z ∈ ℓ∞ .
2.1.16 (b) We compute that

2
(a + b)1/2 = a + b ≤ a + 2a1/2 b1/2 + b = (a1/2 + b1/2 )2 .

Taking square roots, it follows that (a + b)1/2 ≤ a1/2 + b1/2 .

(c) Applying part (b),

d1/2 (x, z) = |x1 − z1 |1/2 + · · · + |xd − zd |1/2

= |(x1 − y1 ) + (y1 − z1 )|1/2 + · · · + |(xd − yd ) + (yd − zd )|1/2
≤ |x1 − y1 |1/2 + |y1 − z1 |1/2 + · · · + |xd − yd |1/2 + |yd − zd |1/2
= d1/2 (x, y) + d1/2 (y, z).

Therefore d1/2 satisfies the Triangle Inequality. The other requirements of a

metric are automatically satisfied, so we conclude that d1/2 is a metric on
Fd .
(d) This is true for p = 1, 2, and ∞, but not for p = 12 .
2.1.17 Fix x = (x1 , . . . , xd ) ∈ Fd . Since x has only finitely many components,
some value of |xj | is the largest of |x1 |, . . . , |xd |. Therefore
n
X
kxk∞ = max{|x1 |, . . . , |xd |} = |xj | ≤ |xk | = kxk1 .
k=1

Therefore we can take Ad = 1, no matter what the dimension is.

We will show that Ad = 1 is the largest value for which the inequality
holds for all x ∈ Fd . To see this, suppose that a > 1, and consider the vector
x = (1, 0, . . . , 0). We have

a kxk∞ = a > 1 = kxk1 .

Hence the equation a kxk∞ ≤ kxk1 is FALSE for this vector, so we cannot
let Ad be the number a. This is true for all values strictly greater than 1, so
we can at most let Ad be 1. On the other hand, we already showed that the
inequality holds when we do take Ad = 1, so this is the largest possible value
for Ad .
Again letting |xj | be the largest value of |x1 |, . . . , |xd |, we have

kxk1 = |x1 | + · · · + |xd | ≤ |xj | + · · · + |xj | = d |xj | = d kxk∞ .

Therefore we can take Bd = d.

Solutions c 2018 Christopher Heil 11

We will show that Bd = d is the smallest value for which the inequality
holds for all x ∈ Fd . To see this, suppose that b < d, and consider x =
(1, 1, . . . ). We have
kxk1 = d > b = b kxk∞ .
Therefore the equation kxk1 ≤ b kxk∞ is FALSE for this vector, so we cannot
let Bd be the number b.
2.1.18 (a) These are direct calculations using the properties of suprema.
(b) If x ∈ ℓ1 , then for every fixed k we have
∞
X
|xk | ≤ |xj | = kxk1 .
j=1

Therefore
kxk∞ = sup |xk | ≤ kxk1 .
k

(c) Let xn = (1, 1, . . . , 1, 0, 0, 0, . . . ), where the 1 is repeated n times. Then

kxn k∞ = 1 while kxn k1 = n. Since n can be any positive integer, there is no
constant B such that the inequality kxn k1 ≤ B kxn k∞ holds for every n.
2.1.20 (a) This is similar to the proof of Lemma 3.5.4.
(c) For convenience of notation, let M = kf ku. Then, by definition, for
each x ∈ [0, 1] we have

|f (x)| ≤ sup |f (t)| = kf ku = M.

t∈[0,1]

Therefore Z Z
1 1
kf k1 = |f (x)| dx ≤ M dx = M.
0 0

Hence kf k1 ≤ M = kf k∞ for every f ∈ C[0, 1].

(d) Use the idea discussed in part (c).
(e) Given a finite number B > 0 we must show that there is SOME function
f ∈ C[0, 1] such that
kf ku > B kf k1 .
Suppose first that B > 1, and define
(
B − Bx, 0 ≤ x ≤ 1/B,
f (x) =
0, 1/B ≤ 0 ≤ 1.

Then f is continuous on [0, 1, and its maximum value occurs at x = 0. In

fact,
kf ku = max |f (x)| = f (0) = B.
x∈[0,1]
12 Solutions c 2018 Christopher Heil

On the other hand, concentrating on the part of the domain where f is

nonzero, the graph of f is a triangle with height B and base length 1/B. The
area under the triangle is 1/2 base times height, so
Z 1
1 1 1
kf k1 = |f (x)| dx = B = .
0 2 B 2

Therefore
B
kf ku = B > = B kf k1 .
2
Therefore the proof is complete for the case B > 1.
This finishes the proof, because if the inequality kf ku ≤ B kf k1 held for
some B in the range 0 < B ≤ 1, then it would also hold for any larger value
of B, which we have shown is impossible.
An alternative approach is to consider the functions pn (x) = xn on [0, 1].
2.2.15 Recall that the Reverse Triangle Inequality implies that

d(x, z) − d(y, z) ≤ d(x, y).

Using this, we compute that

|d(xn , yn ) − d(x, y)| ≤ |d(xn , yn ) − d(xn , y) + d(xn , y) − d(x, y)|

≤ |d(xn , yn ) − d(xn , y)| + |d(xn , y) − d(x, y)|
≤ d(yn , y) + d(xn , x) (Reverse Triangle)
→ 0.

2.2.17 (a) We saw in Example 2.2.2 that {pn }n∈N is a convergent sequence in
C[0, 1] with respect to the L1 -metric. All convergent are Cauchy, so {pn }n∈N
is Cauchy with respect to this metric. However, this is not a direct proof.
Instead, we compute that if n > m then
Z 1
d1 (pm , pn ) = kpm − pn k1 = |xm − xn | dx
0
Z 1
= (xm − xn ) dx
0
1 1
= −
m+1 n+1
n−m
=
(n + 1)(m + 1)
Solutions c 2018 Christopher Heil 13

n−m 1
≤
n+1 m+1
1
< .
m+1
1
If we fix an ε > 0, then there is some M such that M+1 < ε. Hence for all
n > m > M we have
1
d1 (pm , pn ) < < ε.
m+1
Therefore {pn }n∈N is Cauchy with respect to this metric.
(b) Given n > m we have xn ≤ xm for all x ∈ [0, 1]. Note that

p′m (t) − p′n (t) = mtm−1 − ntn−1 .

For t ∈ [0, 1], the function pm − pn therefore has a critical point when

mtm−1 = ntn−1 ,

which implies that

m
tn−m = ,
n
and therefore  1/(n−m)
m
t = .
n
This is where the maximum of pm − pn occurs in the interval [0, 1], because
pm − pn is always nonnegative and is zero at both 0 and 1. Hence

du (pm , pn ) = sup |pm (x) − pn (x)| = pm (t) − pn (t) = tm − tn .

0≤x≤1

To simplify the calculations, consider what happens when n = 2m. In this

case  1/(2m−m)  1/m
m 1
t = = = 2−1/m
2m 2
and therefore

m
2m
du (pm , p2m ) = tm − t2m = 2−1/m − 2−1/m
1 1 1
= 2−1 − 2−2 = − = .
2 4 4
Therefore, if ε < 1/4 then no matter how large we choose M > 0, we can
take m > M and n = 2m and obtain
1
du (pm , pn ) = > ε.
4
14 Solutions c 2018 Christopher Heil

Therefore {pn }n∈N is not Cauchy with respect to the uniform metric.
2.2.18 If x = (xk )k∈N , then

x − δn = (x1 , . . . , xn−1 , xn − 1, xn+1 , . . . ),

and therefore
X
kx − δkn = |xk | + |xn − 1|
k6=n
∞
X
= |xk | + |xn − 1| − |xn |
k=1

= kxk1 + |xn − 1| − |xn |.

P
Since kxk1 is fixed and xn → 0 (because |xn | < ∞), we see that


lim kx − δkn = kxk1 + lim |xn − 1| − |xn | = kxk1 + 1 = 6 0.
n→∞ n→∞

/ x in ℓ1 -norm.
Hence δn →
2.2.19 (a) The proof is similar to the proof of Theorem 2.2.11.
(b) Consider the sequence {xn }n∈N , where


xn = 1, 12 , . . . , n1 , 0, 0, 0, . . . .

(c) Consider 
S = x = (xk )k∈N ∈ ℓ∞ : x1 = 0 .
2.2.20 The Triangle Inequality is satisfied because


d (f1 , g1 ), (f3 , g3 ) = d1 (f1 , f3 ) + d2 (g1 , g3 )
≤ d1 (f1 , f2 ) + d1 (f2 , f3 ) + d2 (g1 , g2 ) + d2 (g2 , g3 )



= d (f1 , g1 ), (f2 , g2 ) + d (f2 , g2 ), (f3 , g3 ) .

All of the other metric properties are satisfied.

2.2.21 Suppose {xn }n∈N is a Cauchy sequence in X and there exists a
subsequence {xnk }k∈N that converges to x ∈ X. Then given ε > 0, there
exists some K > 0 such that d(x, xnk ) < ε for all nk > K. Also, there exists
an N such that d(xm , xn ) < ε for all m, n > N. Suppose that n > N. Then
since the nk are strictly increasing, there exists some nk that is greater than
both K and N. For this nk we have

d(x, xn ) ≤ d(x, xnk ) + d(xnk , xn ) < ε + ε = 2ε.

Solutions c 2018 Christopher Heil 15

This is true for all n > N, so xn → x.

2.2.22 We are given xn = (−1)n . A subsequence {xnk }k∈N converges if and
only if there exists some K such that either:
(a) every nk with k > K is even, or
(b) every nk with k > K is odd.
That is, a subsequence {xnk }k∈N converges if and only if it ends with infinitely
many 1’s, or ends with infinitely many −1’s.
2.2.23 (a) We are given that d(xn , xn+1 ) < 2−n for every n. Choose any
ε > 0, and let N be large enough that 2−N +1 < ε. If n > m > N, then
n−1
X ∞
X 1 1 1
d(xm , xn ) ≤ d(xk , xk+1 ) ≤ = m−1 < N −1 < ε.
2k 2 2
k=m k=m

Hence {xn }n∈N is Cauchy.

(b) Let {xn }n∈N be a Cauchy sequence in X. Then there exists an integer
N1 such that
1
m, n ≥ N1 =⇒ d(xm , xn ) < .
2
Set n1 = N1 . Then there exists an N2 such that
1
m, n ≥ N2 =⇒ d(xm , xn ) < .
22
Without loss of generality, we may assume that N2 > N1 . Let n2 = N2 . Then
we have n1 , n2 ≥ N1 , so
1
d(xn2 , xn1 ) < .
2
Continuing in this way, we can construct n1 < n2 < · · · such that

∀ k ∈ N, d(xnk+1 , xnk ) < 2−k .

(c) Let X = F, and set

n
X 1
xn = .
k
k=1

Then {xn }n∈N is an unbounded sequence of scalars, so it cannot converge

and therefore is not Cauchy. Yet for each n ∈ N we have
n
X n+1
X1
1 1 1
|xn − xn+1 | = − = < .
k k n+1 n
k=1 k=1

2.2.24 (a) Suppose that every subsequence of {xn }n∈N has a subsequence
that converges to x, but the full sequence {xn }n∈N does not converge to x.
16 Solutions c 2018 Christopher Heil

Then there exists an ε > 0 such that given any N we can find an n > N
such that d(x, xn ) > ε. Iterating this, we can find a subsequence {xnk }k∈N
such that d(x, xnk ) > ε for every k. But then no subsequence of {xnk }k∈N
can converge to x, which is a contradiction.
(b) Let X = F and set xn = (−1)n . Every subsequence of {(−1)n }n∈N
contains either infinitely many 1’s or infinitely many −1′ s, and therefore has
a subsubsequence that converges. However, the original sequence {(−1)n }n∈N
does not converge. Part (a) does not apply to this sequence because part (a)
requires that there be a single x such that we always have zn → x. But in
this example, the subsubsequence sometimes converges to 1 and sometimes
to −1, so there is not a single value that we can choose for x.
2.2.25 ⇒. Suppose that xt → x as t → 0, and let (tk )k∈N be any sequence of
real numbers such that tk → 0. Choose any ε > 0. Then since xt → x, there
exists a δ > 0 such that d(xt , x) < ε whenever |t| < δ. Also, since tk → 0,
there exists an N > 0 such that |tk | < δ for all k > N. Hence for k > N we
have d(xtk , x) < ε, and therefore xtk → x.
⇐. Suppose that xt 6→ x as t → 0. Then there exists an ε > 0 such that for
each δ = 1/k we can find a real number tk with |tk | < 1/k but d(xtk , x) > ε.
Hence (tk )k∈N is a sequence of real numbers such that tk → 0, but xtk 6→ x
as k → ∞.
2.2.26 (a) ⇐. Suppose that (wk )k∈N is a bounded sequence, i.e., there is a
number M > 0 such that 0 < wk ≤ M for every k. We will show that dw
satisfies the conditions to be a metric on ℓ1 .
Nonnegativity: Then given any x, y ∈ ℓ1 we have
∞
X ∞
X
dw (x, y) = |xk − yk | wk ≤ |xk − yk | M = M kx − yk1 < ∞.
k=1 k=1

Therefore the series defining dw (x, y) converges to a finite number. This num-
ber is nonnegative by definition, so we have 0 ≤ dx (x, y) < ∞ for all x, y ∈ ℓ1 .
Uniqueness: Suppose that dw (x, y) = 0 for some x, y ∈ ℓ1 . Then
∞
X
|xk − yk | wk = dw (x, y) = 0.
k=1

But this is a sum of nonnegative numbers, so each term must be zero, i.e.,
|xk − yk | wk = 0 for every k. As wk 6= 0, this implies that |xk − yk | = 0, and
therefore xk = yk . Since this is true for every k, we have x = y.
Symmetry: We compute that
∞
X ∞
X
dw (x, y) = |xk − yk | wk = |yk − xk | wk = dw (y, x).
k=1 k=1
Solutions c 2018 Christopher Heil 17

Triangle Inequality: Given x, y, z ∈ ℓ1 ,

∞
X
dw (x, z) = |xk − zk | wk
k=1
∞
X
= |xk − yk + yk − zk | wk
k=1
∞
X

≤ |xk − yk | + |yk − zk | wk
k=1
∞
X ∞
X
= |xk − yk | wk + |yk − zk | wk
k=1 k=1

= dw (x, y) + dw (y, z).

Thus all of the requirements of a metric are satisfied, so dw is a metric on

ℓ1 .
⇒. We will prove the contrapositive statement. Suppose that (wk )k∈N is
not a bounded sequence. Then there exists some k1 such that wk1 > 21 .
Omitting finitely many vectors from an unbounded sequence will not make
it bounded, so the sequence (wk )k>k1 is still unbounded. Therefore there
exists some k2 > k1 such that wk2 > 22 .
Continuing in this way we obtain integers k1 < k2 < · · · such that

wkj > 2j .

Let x be the suquence whose kj th component is 2−j , and all other com-
ponents are zero. That is,


x = (xk )k∈N = 0, . . . , 0, 12 , 0, . . . , 0, 14 , 0, . . . , 0, 81 , 0, . . . ,

where the 12 appears in component number w1 , the 41 appears in component

number w2 , and so forth.
Every component of x is nonnegative, and these nonnegative components
are summable:
∞
X ∞
X
kxk1 = |xk | = 1
2 + 1
4 + ··· = 2−j = 1 < ∞.
k=1 j=1

Therefore x is a vector in ℓ1 .
However, by the same reasoning we have
∞
X ∞
X ∞
X
dw (x, 0) = |xk − 0| wk = 2−j wkj > 2−j 2j = ∞.
k=1 j=1 j=1
18 Solutions c 2018 Christopher Heil

But this is not finite, so dw does not satisfy the requirements of a metric.
(b) If wn → 0, then d(0, δn ) → 0, and therefore δn converges to the zero
sequence. For example, if wk = 1/k, then the distance from δn to the zero
sequence is
∞
X 1n 1n
dw (0, δn ) = |δn (k) − 0| wk = δn (n) wn = 1 ·
= .
k=1

Thus δn → 0 with respect to dw .

2.2.27 This problem is marked as a challenge problem not because the proof
is difficult, but because at this point in their development the beginning
student is not likely to think of using these types of techniques.

First, we prove an auxiliary lemma.

Lemma. Every Cauchy sequence of scalars is bounded. That is, if {xn }n∈N
is a Cauchy sequence of real or complex numbers, then there exists a real
number R ≥ 0 such that |xn | ≤ R for every n.
Proof. Set ε = 1. By the definition of a Cauchy sequence, there must exist
some N > 0 such that |xm − xn | < ε = 1 for all m, n > N. Let R be the
largest of |x1 |, . . . , |xN | and |xN +1 | + 1, i.e.,

R = max |x1 |, . . . , |xN |, |xN +1 | + 1 .

Then we certainly have |xk | ≤ R for k = 1, . . . , N. On the other hand, if

k > N then |xN +1 − xk | < 1, so for this case we have

|xk | = |xk − xN +1 + xN +1 |
≤ |xk − xN +1 | + |xN +1 |
≤ 1 + |xN +1 |
≤ R. ⊓
⊔

Now we prove that the real line is complete.

Theorem A. The real line R is a complete metric space with respect to
d(x, y) = |x − y|.
Proof. Suppose that {xn }n∈N is a Cauchy sequence of real numbers. The
preceding lemma tells us that this sequence is bounded, so there is some
R > 0 such that −R ≤ xn ≤ R for every n.
Now, if we fix an integer m > 0, then the subsequence {xn }n≥m is bounded.
Therefore, by the supremum property of the real line, this subsequence has
a supremum. Set

ym = sup xn = sup xm , xm+1 , xm+2 , . . . .
n≥m
Solutions c 2018 Christopher Heil 19

Note that y1 ≥ y2 ≥ · · · , and furthermore |ym | ≤ R for every m. Conse-

quently {ym }m∈N is a bounded sequence, so it has an infimum. Let x denote
that infimum, i.e., let
 
x = inf ym = inf sup xn .
m∈N m∈N n≥m

The reader may recognize that this number x is the limsup of the sequence
{xn }n∈N . We will prove that xn → x. However, we will not do this directly;
instead we will first show that there is a subsequence {xnk }k∈N that converges
to x, and then we will appeal to Problem 2.2.21.
Since x is the infimum of the sequence {ym }m∈N , there must exist some
index m1 ∈ N such that

x ≤ ym1 ≤ x + 1. (A)

On the other hand, since ym1 = supn≥m1 xn , there must exist some n1 ≥ m1
such that
ym1 − 1 ≤ xn1 ≤ ym1 . (B)
Combining equations (A) and (B), it follows that

x − 1 ≤ xn1 ≤ x + 1.

Now we repeat this process. Since x is the infimum of the sequence

{ym }m∈N , there must exist some m2 ∈ N such that
1
x ≤ y m2 ≤ x + . (C)
2
In fact, because {ym }m∈N is a decreasing sequence, we can be sure that there
is an m2 > n1 that satisfies equation (C). Next, since ym2 = supn≥m2 xn ,
there is some n2 ≥ m2 such that
1
y m2 − ≤ xn2 ≤ ym2 . (D)
2
Combining equations (C) and (D), we see that x − 21 ≤ xn2 ≤ x + 21 .
Continuing in this way, we construct indices n1 < n2 < · · · such that
x − k1 ≤ xnk ≤ x + k1 for each k ∈ N. This gives us a subsequence {xnk }k∈N
that satisfies xnk → x as k → ∞.
In summary, we have shown that the Cauchy sequence {xn }n∈N contains
a subsequence that converges to x. Problem 2.2.21 therefore implies that xn
converges to x. Thus every Cauchy sequence of real numbers converges, so R
is complete. ⊓ ⊔

The preceding proof is rather different from most of the completeness

arguments encountered in this volume. Instead, most such proofs build on
20 Solutions c 2018 Christopher Heil

the fact that the real line is complete to show that other spaces are complete.
For example, that is how we will prove that the complex plane is complete.
Theorem B. The complex plane C is complete with respect to the metric
d(x, y) = |x − y|.
Proof. Suppose that {xn }n∈N is a sequence of complex numbers that
is Cauchy with respect to the absolute value metric d. For each n, write
xn = an + ibn where an and bn are real. We will use the completeness of the
real line to show that each of the sequences {an }n∈N and {bn }n∈N converge.
To see this, observe that

1/2
|am − an | ≤ |am − an |2 + |bm − bn |2 = |xm − xn |.

Since {xn }n∈N is Cauchy, if we fix ε > 0 then there exists an N > 0 such
that |xm − xn | < ε for all m, n > N. Consequently |am − an | < ε for all
m, n > N, so {an }n∈N is a Cauchy sequence of real numbers. Applying the
theorem for the real case, we conclude that there exists a real number a such
that an → a as n → ∞. Similarly, there exists a real number b such that
bn → b as n → ∞. Therefore, if we set x = a + ib, then

1/2
lim d(xn , x) = lim |x − xn | = lim |a − an |2 + |b − bn |2 = 0.
n→∞ n→∞ n→∞

Thus xn → x, so {xn }n∈N is a convergent sequence. This proves that C is

complete. ⊓
⊔
2.3.11 Let d denote the discrete metric. If we fix x ∈ X and 0 < r < 1, then
Br (x) = {x}, so every singleton is open. Suppose U is any subset of X and
x ∈ U. If we fix 0 < r < 1, then Br (x) = {x} ⊆ U. Hence U is open.
Suppose that xn ∈ X and xn → x with respect to the discrete metric. Fix
0 < ε < 1. Then there exists some N > 0 such that d(x, xn ) < ε < 1 for
all n > N. This implies that xn = x for all n > N. The converse also holds,
i.e., xn → x if and only if there exists some N > 0 such that xn = x for all
n > N.
2.3.13 (a) Every subset of Z is open with respect to either metric. Hence
the topology induced from either metric is P(Z), the set of all subsets of Z.
(b) Every subset of Q is open with respect to the discrete metric, but this
is not true with respect to the standard metric on Q. For example, {0} is not
an open set with respect to the standard metric.
2.3.14 (c) Suppose x ∈ (A ∩ B)◦ . Then, by definition, there is an open set
U ⊆ A ∩ B such that x ∈ U. Since x ∈ U and U is an open set with U ⊆ A,
we have x ∈ A◦ by definition of A◦ . Similarly, U is an open set with U ⊆ B,
so x ∈ B ◦ . Therefore x ∈ A◦ ∩ B ◦ , so we conclude that (A ∩ B)◦ ⊆ A◦ ∩ B ◦ .
Conversely, suppose that x ∈ A◦ ∩ B ◦ . Since x ∈ A◦ , there is an open set
U ⊆ A such that x ∈ U. Similarly, since x ∈ B ◦ , there is an open set V ⊆ B
such that x ∈ V. Let W = U ∩ V. Then x ∈ W, and W is an open set since the
Solutions c 2018 Christopher Heil 21

intersection of finitely many open sets is open. Further, W = U ∩V ⊆ U ⊆ A,

and W = U ∩V ⊆ V ⊆ B, so W ⊆ A∩B. Hence x ∈ (A∩B)◦ , so we conclude
that (A ∩ B)◦ ⊆ A◦ ∩ B ◦ . This shows that (A ∩ B)◦ = A◦ ∩ B ◦ .
(d) Consider the subsets of the real line defined by A = {0} and B =
R \ {0} = (−∞, 0) ∪ (0, ∞). Then A ∪ B = R, so (A ∪ B)◦ = (R)◦ = R.
However, A◦ = ∅ since A contains no open balls. Further, B ◦ = B since B
is open. Thus A◦ ∪ B ◦ = ∅ ∪ B = B 6= R.
2.3.15 (a) ⇒. Suppose that S is bounded. Then there is some z ∈ X and
some r > 0 such that S ⊆ Br (z). Therefore, if x and y are any two points of
S then we have

d(x, y) ≤ d(x, z) + d(z, y) < r + r = 2r.

Hence 
diam(S) = sup d(x, y) : x, y ∈ S ≤ 2r < ∞.
⇐. Suppose that r = diam(S) < ∞. The empty set is certainly bounded,
so it suffices to consider S 6= ∅. Choose any point x ∈ S. If y ∈ S, then

d(x, y) ≤ diam(S) = r < r + 1.

Hence y ∈ Br+1 (x). This shows that S ⊆ Br+1 (x), so S is bounded.

(b) No. Suppose X is a set with more than one point, and endow it with
the discrete metric. Then any two points in Br (x) are either equal, in which
case the distance between them is zero, or they are not equal, in which case
the distance between them is one. If 0 < r < 1 then Br (x) = {x}, whose
diameter is zero. If r > 1 then Br (x) = X, and the diameter is 1.
2.3.16 Since F = R, all scalars in this problem are real.
(a) Since we did not specify a metric on Rd , we assume that the metric is
the Euclidean metric.
Choose any point x ∈ Q. Then, by definition, x1 , . . . , xd > 0. Let
1
r = min{x1 , . . . , xd }.
2
We will show that Br (x) ⊆ Q. To see this, choose any point y ∈ Br (x). Then
d2 (x, y) < r. Hence

1/2 xk
|yk − xk | = |yk − xk |2 ≤ d2 (y, x) < r ≤ .
2
Therefore
xk xk
− < yk − xk < ,
2 2
which implies that
xk xk
yk > xk − = > 0.
2 2
22 Solutions c 2018 Christopher Heil

Thus each component of y is strictly positive, so y ∈ Q. This shows that

Br (x) ⊆ Q, so we conclude that Q is open.
(b) Choose any point x ∈ R. By definition, each component xk > 0. On
the other hand, since x ∈ ℓ1 we also know that xk → 0 as k → ∞. We will
show that there is no r > 0 such that Br (x) ⊆ R.
Fix any r > 0. Then there is some k such that xk < r2 . Let


y = x1 , . . . , xk−1 , −xk , xk+1 , xk+2 , . . . .

Then y ∈ ℓ1 , and

d1 (x, y) = kx − yk1
= |x1 − x1 | + · · · + |xk−1 − xk−1 | + |xk − (−xk )| + |xk+1 − xk+1 | + · · ·
= 0 + · · · + 0 + 2xk + 0 + 0 + · · ·
= 2xk < r.

Hence y ∈ Br (x). But y ∈ / R, so Br (x) is not contained in R.

Since r is arbitrary in this argument, there is no ball Br (x) that is con-
tained in R, so we conclude that R is not open.
(c) Choose any point f ∈ S. By definition, f (x) > 0 for every x. Moreover,
since f is continuous and [0, 1] is a bounded closed interval, f achieves its
minimum at some point x0 . Set
1 1
r = min f (x) = f (x0 ) > 0.
2 0≤x≤1 2

We will show that Br (f ) ⊆ S.

Choose any g ∈ Br (f ). Then for each x we have

|f (x) − g(x)| ≤ sup |f (t) − g(t)| = kf − gk1 = d(f, g)1 < r.

0≤t≤1

Therefore
−r < f (x) − g(x) < r,
so
1 1
g(x) > f (x) − r ≥ f (x0 ) − r = f (x0 ) − f (x0 ) = f (x0 ) > 0.
2 2
Hence g(x) > 0 for every x, so g ∈ S. This shows that Br (f ) ⊆ S, so we
conclude that S is open.
(d) Choose any point f ∈ S. By definition, f (x) > 0 for every x. Moreover,
since f is continuous and [0, 1] is a bounded closed interval, f achieves its
minimum at some point x0 and its maximum at some point y0 . Let
Solutions c 2018 Christopher Heil 23

M = max f (x) = f (y0 ).

0≤x≤1

Choose any r > 0. For simplicity, assume that 0 < y0 < 1 (but nearly the
same argument works if y0 is either 0 or 1). Let 0 < δ < 1 be small enough
that
δM < r and 0 < y0 − δ < y0 + δ < 1.
Let g be the following continuous function whose graph is a triangle:


 0, 0 ≤ x ≤ y0 − δ,




linear, y0 − δ ≤ x ≤ y0 ,
g(x) = M, x = y0 ,



 linear, y0 ≤ x ≤ y0 + δ,


0, y0 + δ ≤ x ≤ 1.

Let h = f − g. Then h ∈ C[0, 1], and (since δ < 1),

Z 1 Z 1
1
d1 (f, h) = |f (x) − h(x)| dx = |g(x)| dx = 2δ M = δM < r.
0 0 2

Thus h ∈ Br (f ), yet

h(y0 ) = f (y0 ) − g(y0 ) = M − M = 0,

so h ∈
/ S.
Since r is arbitrary in this argument, there is no ball Br (f ) that is con-
tained in S, so we conclude that S is not open.
2.3.17 We are given that xn → x. We must show that at least one of
statements (a) or (b) is true, and we will do this by showing that if statement
(b) is false, then statement (a) must be true.
So, assume statement (b) is false. Then there exists some open set U such
that the set
S = {xn : n ∈ N and xn ∈ U }
contains only finitely many points. Since U is an open set and x ∈ U, there
exists some r > 0 such that Br (x) ⊆ U. Then Br (x) can contain only finitely
many points from S, let us call these y1 , . . . , yM . Since xn → x, we must
eventually have d(x, xn ) < x for all large enough n. That is, for all large
enough n we will have xn ∈ Br (x) ⊆ U, and hence each such xn must equal
one of y1 , . . . , yM .
As there are infinitely many xn with n > N, but only finitely many
y1 , . . . , yM that they can equal, at least one yk must equal infinitely many
of the xn with n > N. For simplicity, let us say that it is y1 . Then we have
shown that tre are infinitely many indices n1 < n2 < n3 < · · · , all greater
than N, such that xn1 = xn2 = · · · = y1 . Thus xnj → y1 as j → ∞. But
24 Solutions c 2018 Christopher Heil

xnj → x because this is a subsequence of the xn , which converge to x. Hence

x = y1 .
Now let s be any positive number that is strictly smaller than all of
d(x, y2 ), . . . , d(x, yM ). There is some K > 0 such that if n > K then
kx − xn k < s. In particular, if n is bigger than both N and K, then xn
equals one of y1 , . . . , yM , yet it is too close to x to equal any of y2 , . . . , yM .
Hence each such xn must equal x. That is, xn = x for all n > max{N, K}.
Therefore statement (a) holds.
2.3.18 (a) For this proof, BrY (x) denote an open ball in Y, defined with
respect to the inherited metric. Since the inherited metric is the restriction
of the metric d from X to Y, it follows that

BrY (x) = y ∈ Y : d(x, y) < r = Br (x) ∩ Y,

where Br (x) denotes the open ball in X.

(b) ⇒. Suppose that V is an open subset of Y. Then for each point x ∈ V,
there is an rx > 0 such that BrYx (x) ⊆ V. It follows from this that
S
V = BrYx (x).
x∈V

Let S
U = Brx (x).
x∈V

Then U is an open subset of X, and

S S Y
U ∩ Y = Brx (x) ∩ Y = Brx (x) = V.
x∈V x∈V

⇐. Suppose that V = U ∩ Y where U is an open subset of X. Choose any

point x ∈ V. Then x ∈ U, so there exists an r > 0 such that Br (x) ⊆ U.
Consequently,
BrY (x) = Br (x) ∩ Y ⊆ U ∩ Y = V.
Therefore V is an open subset of Y.
(c) This follows immediately from part (b) and the fact that (0, 1] =
[−1, 1] ∩ (0, 2).
2.4.3 The interval [0, 1) is a subset of R, but it is not open, and it is not
closed.
2.4.4 (b) Fix x ∈ X. Since d is the discrete metric on X, we have d(x, y) = 1
for every point y 6= x. Therefore, if 0 < r < 1 then Br (x) = {x}. Hence every
singleton {x} is open. Since every union of open sets is open, it follows that
every subset of X is open. Taking complements, we see that every subset
of X is closed.
Solutions c 2018 Christopher Heil 25

Here are some additional observations (not asked for in the problem).
Suppose E ⊆ X. Then E = E ◦ , so every element of E is an interior point.
Likewise E C is open, so every element of E C is an exterior point of E. Since
every point in X must be one of an interior point, exterior point, or boundary
point, there can be no boundary points of E.
2.4.5 Given x ∈ X, choose any sequence {xn }n∈N of points from {x} that
converges, say to y ∈ X. Then xn = x for every n, so we must have y = x.
Therefore {x} contains all of its limits, and therefore is a closed set.
2.4.6 In X = R, consider:
∞ 
S 
1 1
n, 1 − n = (0, 1) (open),
n=1
∞ 
S 
1
n, 1 = (0, 1] (neither open nor closed),
n=1
∞
S
[0, 1] = [0, 1] (closed).
n=1

2.4.7 (a) ⇒. Suppose that x ∈ A. Then kx − xk = 0, so it follows that

dist(x, A) = 0.
⇐. Suppose that dist(x, A) = 0. Then, by definition of an infimum, there
exist points xn ∈ A such that kxn − xk → 0. Therefore xn → x. But A is
closed, so this implies that x ∈ A.
(b) Fix x ∈ X, and any points y ∈ X and z ∈ A. Then d(y, z) ≤ dist(y, A)
by definition. Hence

d(x, z) ≤ d(x, y) + d(y, z) ≤ d(x, y) + dist(y, A).

Taking the supremum over all z ∈ A, we see that

dist(x, A) = sup d(x, z) ≤ d(x, y) + dist(y, A).

z∈A

(c) By part (b) we have for all x, y ∈ X that

dist(x, A) ≤ d(x, y) + dist(y, A).

Interchanging the roles of x and y, it follows that we also have

dist(y, A) ≤ d(y, x) + dist(x, A).

Since d(x, y) = d(y, x) we therefore we have both

dist(x, A) − dist(y, A) ≤ d(x, y) and dist(y, A) − dist(x, A) ≤ d(x, y),

which gives us the desired inequality.

26 Solutions c 2018 Christopher Heil

Here is a similar argument. Fix ε > 0. By definition of the distance to a

set, there exists a point z ∈ A such that

dist(y, A) ≤ d(y, z) ≤ dist(y, A) + ε.

Since z ∈ A, we therefore have

dist(x, A) ≤ d(x, z) ≤ d(x, y) + d(y, z) ≤ d(x, y) + dist(y, A) + ε.

Consequently
dist(x, A) − dist(y, A) ≤ d(x, y) + ε.
A symmetric argument shows that

dist(y, A) − dist(x, A) ≤ d(y, x) + ε.

Hence
|dist(x, A) − dist(y, A)| ≤ d(x, y) + ε,
and since ε > 0 is arbitrary, the result follows.
Example. Let A = (0, 1) in the real line R, and set x = 1. Then dist(x, A) =
0 even though x ∈
/ A.
2.4.8 ⇒. Assume that E is complete, xn ∈ E, and xn → x ∈ X. Then
{xn }n∈N is Cauchy, so it must converge to an element of E since E is complete.
However, we have assumed that xn converges to x, so we conclude that x ∈ E.
Hence E is closed.
⇐. Assume that E is closed and {xn }n∈N is a Cauchy sequence in E.
Since X is complete, there exists some x ∈ X such that xn → x. But E is
closed, so x ∈ E. Hence every Cauchy sequence in E converges to an element
of E, so E is complete.
2.4.9 Take En = [n, ∞).
2.4.10 (a) Assume that X is complete, and F1 ⊇ F2 ⊇ · · · is a decreasing
sequence of nested, closed, nonempty subsets of X such that diam(Fn ) → 0.
Since Fn is nonempty, for each n there must exist a point xn ∈ Fn .
Fix ε > 0. Then there exists some N > 0 such that diam(Fn ) < ε for all
n > N. Choose m, n > N, and let k = min{m, n}. Then xm and xn both
belong to Fk and we have k > N, so d(xm , xn ) ≤ diam(Fk ) < ε. This shows
that {xn }n∈N is a Cauchy sequence in X.
Since X is complete, there exists some point x ∈ X such that xn → x as
n → ∞. Since the sets Fn are nested decreasing, given N we have xn ∈ FN
for all n ≥ N. As xn → x and FN is closed, this implies that x ∈ FN . This is
T
true for every N, so x ∈ FN .
T
Now suppose that y ∈ Fn . Then y ∈ Fn for every n, so d(x, y) ≤
T
diam(Fn ) → 0 as n → ∞. Hence d(x, y) = 0, so x = y. Therefore Fn = {x}.
Solutions c 2018 Christopher Heil 27

(b) To give a counterexample when X is not complete, let X = Q, and for

each n ∈ N let Fn = [π, π + n1 ] ∩ Q. Each Fn is nonempty, and F1 ⊇ F2 ⊇ · · · .
To see that Fn is closed, fix n and suppose that points xk ∈ Fn converge to
some x ∈ Q. Then π ≤ xk ≤ π + n1 for every n, so by properties of limits it
follows that π ≤ x ≤ π + n1 . As x is rational by hypothesis, it belongs to Fn .
Therefore Fn is closed. However, ∩Fn = {π} ∩ Q = ∅.
To give a counterexample when the Fn are not closed, let X = R and
Fn = (0, 1/n). The Fn are nested and nonempty and their diameters shrink
to zero, but their intersection is the empty set.
2.4.11 (a) Suppose that {xn }n∈N is a sequence of points in Q and xn → x
for some x ∈ Fd . For convenience of notation, denote the components of these
vectors by

xn = (xn (1), . . . , xn (d)), x = (x(1), . . . , x(d)).

Convergence in the Euclidean metric implies componentwise convergence. To

see this, fix 1 ≤ k ≤ d, and observe that

1/2
|x(k) − xn (k)| = |x(k) − xn (k)|2 ≤ d2 (x, xn ) → 0 as n → ∞.

Therefore, since xn (k) ≥ 0 for every n and k,

x(k) = lim xn (k) ≥ 0.

n→∞

Hence x ∈ Q. Thus every limit of points from Q belongs to Q, so Q is closed.

(b) Suppose that {xn }n∈N is a sequence of points in R and xn → x for
some x ∈ ℓ1 . For convenience of notation, denote the components of these
vectors by
xn = (xn (k))k∈N , x = (x(k))k∈N .
Just as in part (a), convergence in ℓ1 implies componentwise convergence.
Hence for each k we have

x(k) = lim xn (k) ≥ 0.

n→∞

Therefore x ∈ R. Thus every limit of points from R belongs to R, so R is

closed.
(c) Suppose that {fn }n∈N is a sequence of points in S and fn → f with
respect to the uniform metric for some f ∈ C[0, 1]. Uniform convergence
implies pointwise convergence: If we fix x ∈ [0, 1], then

|f (x) − fn (x)| ≤ sup |f (t) − fn (t)| = du (f, fn ) → 0 as n → ∞.

0≤t≤1

Hence
f (x) = lim fn (x) ≥ 0.
n→∞
28 Solutions c 2018 Christopher Heil

Therefore f ∈ S. Thus every limit of points from S belongs to S, so S is

closed.
2.4.12 (a) Since we already know that ℓ1 is a vector space, to prove that E
is a subspace we just have to prove that it is closed under addition and under
scalar multiplication. Suppose that x = (xk )k∈N and y = (yk )k∈N are two
elements of E, and c is any scalar. Then the even-indexed components of x
and y are all zero, i.e., x2k = 0 and y2k = 0 for every k. Since the components
of x + y are simply the sum of the componenets of x and y, the even-indexed
components of x + y are x2k + y2k = 0. Therefore x + y ∈ E, and a similar
argument shows that cx ∈ E. Hence E is a subspace.
To show that E is closed, suppose that {xn }n∈N is a sequence of points in
R and xn → x for some x ∈ ℓ1 . Now we have a notational issue, since each xn
is itself a sequence in ℓ1 . For convenience of notation, denote the components
of xn and x by

xn = (xn (k))k∈N , x = (x(k))k∈N .

Now, we know that convergence in ℓ1 implies componentwise convergence, so

for each k we have
x(k) = lim xn (k).
n→∞

In particular, the even-indexed components of x are

x(2k) = lim xn (2k) = 0.

n→∞

Therefore x ∈ E. Thus every limit of points from E belongs to E, so E is

closed.
Finally, we must show that E is not open. Suppose that E was an open
set. Then since the zero sequence 0 belongs to E, there must be some ball
Br (0) that is entirely contained in E. Since
 
Br (0) = y ∈ X : ky − 0k < r = y ∈ X : kyk < r ,

this implies that every vector y with norm less than r must belong to E. Yet
this is not true—for example, the vector


y = r2 δ1 = r2 , 0, 0, 0, 0, . . .

has norm kyk = r/2 < r, yet y does not belong to E. This is a contradiction,
so E is not open.
(b) No. Let

xn = 2−1 , . . . , 2−n , 0, 0, . . . .
Then xn ∈ c00 and xn → x in ℓ1 , where


x = 2−1 , 2−2 , . . . ,
Another random document with
no related content on Scribd:
was het en zóó wit. Als het in den laten middag wat nevelig werd op
de heuvelen rondom de stad, en vage sluieren om het paleis
waaiden, leek het in zijne weifelende vaagheid als een hemel-visioen
in de wolken, waar enkel engelen en materie-looze hemelingen
konden wonen. Als ’s avonds de witte en gekleurde electrische
lichten waren ontstoken, was het somtijds van beneden niet goed
meer te onderscheiden, wat de sterren waren en wat de lichten van
het paleis. En de arme, kleine kinderen van misère in de donkere
sloppen van de stad, die nooit verder kwamen dan het nauwe,
vunzige steegje waar zij in woonden, zagen het paleis hoog boven
de daakjes der schamele hut-huisjes, en dachten dat de koningin
daar, vér in die glorie, samenwoonde met de engelen, waar ze in
hun ellende nog aan geloofden.

Het paleis was gebouwd tegen een wand van witten rotsberg en als
achtergrond was de rots nog gaaf behouden, waar grillige struiken
en bloemen aan ontsproten en waar fonteintjes zilverhelder water uit
wegklaterden in marmeren bassins. Het witste en edelste marmer uit
alle deelen van de wereld was voor den [110]bouw bijeengebracht,
en, uit de verte van de donkerder stad gezien, leek het wel van heel
fijn porselein blanc de Chine, of van lelie-lichte sneeuw, of wel ijl als
blinkend wolken-wit, waar maanlicht achter glanst. Wèl was het een
waardig paleis om een heilige vorstin te omgeven, die de essence in
zich omdroeg van de witte water-lelie en het gouden licht van de
zon.

Paulus staarde lang in bewondering naar het witte paleis. Dáár

woonde dus Leliane, met het lawaaiende leven laág beneden, hoog
boven de stad, even hoog als de kuische Cathedraal, in een andere,
reiner sfeer dan de gewone menschen, die niet als zij waren heilig.
Wat was dat paleis heerlijk blank om haar blanke onschuld
gebouwd! En wat was het hier plechtig stil! Het gedruisch van de
stad kwam maar van heel ver, een flauw gerucht, somtijds even
opzuchten, waar zij, in hooge stilte, binnen het blanke marmer, in
eigen sfeer ongenaakbaar troonde. Hij liet zich door Marcelio
vertellen van al de heerlijkheden daar binnen, van de beroemde
albasten troonzaal, van de oostersche prachtzalen voor recepties,
van al de pracht, die hare koninklijke schoonheid daar omgaf.

Het waren zeker enkel heel nobele en goede menschen, edelen van
onbesmetten naam en vorstelijke deugden, die waardig waren, dat
blanke paleis te [111]betreden, en tot de heilige tegenwoordigheid van
prinses Leliane te worden toegelaten!

En hij vond het al grooter en grooter wonder, een Godsgenade van

uiterste goedertierenheid, dat zulk een machtige en lelie-reine
prinses ééns had gerust in zijn eenvoudig kamertje in het bosch, en
zíj gesteund had op zijn arm, voor wie de edelsten uit het land
deemoedig de knie bogen, om als hoogste gunst de toppen harer
blanke vingeren te mogen beroeren. Hij voelde zich sterker en
geruster, toen hij weer met Marcelio onder de hooge populieren van
den Leliën-Boulevard afdaalde naar de stad. Het harde leven en het
druk gewoel der menschen daar beneden zouden hem nu niet zoo
angstig meer maken, nu hij wist dat hoog daarboven, veilig en
onbesmet van alles, de prinses Leliane woonde, in haar witte paleis,
waar niets haar rustige kalmte kon verstoren. En vlak bij haar, in
dezelfde sfeer van stille waardigheid, wist hij nu wakende de
Cathedraal, opgerezen als een mystieke bloem rankend van de
aarde naar den Hemel, het heilige huis van God naast de blanke
woning van het reinste Zijner kinderen, in wie Zijn schoonheid zich
het heerlijkste had geöpenbaard. [112]
[Inhoud]
 HOOFDSTUK VIII.

Langzaam daalden zij den Boulevard weer af.

Maar beneden, in een drukke winkelstraat, kwam opeens iets

afschuwelijks Paulus’ vredige vreugde over Leliane’s hooge
veiligheid verstoren.

Hij liep in druk gesprek met zijn geleider, toen hij plotseling ontzet
bleef stilstaan, met angstige oogen.

„Wat is er?” riep Marcelio. „Waar schrik je zoo van?”

„Dáár, dáár,” riep Paulus, en wees ontsteld naar een oude vrouw die
voor hem stond, met een mand. Want in de mand lagen, dicht
opeengehoopt, bloederig en jammerlijk, de lijkjes van lijsters, die zij
te koop ventte, de lijkjes van zijn lieve zang-vriendjes uit het bosch.
Ze waren gruwelijk om aan te zien, met de fijne pootjes ruw
saamgebonden, met geloken, blinde oogjes, en de halsjes bebloed.
Treurig hingen de doode kopjes uitgestrekt, verstard van pijn.

De tranen stonden Paulus in de oogen.

„Mijn lievelingen … mijn lievelingen,” zeide hij. [113]

„Kom,” zeide Marcelio, een beetje ruw. „Je moet niet zoo week zijn,
kereltje. Dat zijn doode lijsters, anders niets. Ga nu door … De
menschen kijken …”

Werkelijk stonden een paar voorbijgangers stil. Een loopjongen riep

wat, spottend.
Paulus zag harde, roode gezichten. Daar wás het weer ineens terug,
het angstige, vijandige, van gisteren avond.

„Je moet je nu maar goed houden,” zeide Marcelio. „We zijn hier in
de Wild-straat, en hier wonen veel poeliers. Nu asjeblieft niet wéék
zijn … doorloopen hoor … geen gekheid …”

En Paulus liep door. Maar tóch zag hij het, en hij beet zich op de
lippen om niet uit te barsten in snikken en wild wraakgeroep.

Want daar lagen ze—uitgestald als het goud, en de diamanten, en

de kanten weefsels—de slappe, bleeke lijkjes van zijn lievelingen,
vinkjes, bij lange rissen aan touw gebonden, lijsters, snippen,
patrijzen, vermoord bij honderden, in wreede, laffe slachting. Overal
lag bloed in gore, sombere vlekken, zooals het eerste bloed dat hij
gezien had op de doode witte ree, bij Leliane.

En dit alles als heel gewoon. Alsof er niets gebeurd was, en dit zoo
hoorde. De menschen op straat keken er niet naar. Het was voor
hen als al die dingen, die achter winkelramen te koop lagen. Zij
zagen niet den jammer in al die blinde oogjes, de pijn in dat
[114]uitgestrekte van hals en pooten, het teêre en lieve in die zachte,
bebloede keeltjes, dié ééns vroolijk hadden gezongen zoo mooi lied.

En het was „week” had Marcelio gezegd, om dit droef te vinden.

Maar o! als die menschen dàt doen konden, als die menschen, die
daar om hem heen liepen met strakke, onverschillige gezichten, dit
zonder mededoogen konden aanzien, dan konden zij ook ál het
teedere en lieve vermoorden, dat in hem zelf was.

En opeens, met een fellen steek in hem door, de gedachte:

„Maar God, die aller schepselen Vader is, maar God, zonder Wiens
wil geen muschje sterft? Gedoogt Hij dit?…”
En vlak naast hem zag hij opeens het lijk van een zachte, lichtbruine
ree, ruw opgehangen aan de achterpooten, het fijne, vertrouwelijke
kopje klagelijk hangend naar beneden, de bleeke tong ver uitgerekt,
waar bloed langs drupte. Op straat lag een kleine, ronde plas van
dat afgedroppelde bloed. En het was hem, of hij nog pijn zag in de
groote, angstig gebroken oogen.

Hij kón het niet langer uithouden, en bleef even ontzet staan, de
oogen vol tranen.

„Arme lieveling,” zeide hij, en streelde medelijdend met zijn hand de

zachte, verstijfde haren, en kuste den dooden bloederigen kop. [115]

Maar Marcelio greep hem stijf bij de hand, en trok hem met zich
mede.

„Ben je nu gek?” zeide hij. „Wat moeten de menschen denken? Kom,

ga nu mee.…”

En hij ging mede, gewillig, liep hard door, met groote stappen, om
niet langer dat verschrikkelijke te zien van al zijn lieve, zachtaardige
vriendjes uit het bosch, die daar jammerlijk waren uitgestald als
koopwaar, lafhartig vermoord, als bloederige lijkjes, door niemand
betreurd.…

Toen, in een breede, rijke straat, nam Marcelio hem opeens mede in
een groot, aanzienlijk huis.

Door een glazen deur, met prachtige figuren, in zachte kleuren

geschilderd, kwamen zij in een roode zaal van weelde. Het zachte
tapijt, waar de voeten onhoorbaar in wegdonsden, was donker-rood,
en langs de groote ruiten hingen donker-roode gordijnen. Het
plafond was van dezelfde kleur, met gouden arabesken, en goud
praalde ook op de donker-gemarmerde pilaren. Hel-wit plekten de
lakens van gedekte tafeltjes, waar kristal en zilver op blonk.

Een voornaam heer in ’t zwart, met glanzend wit overhemd, kwam

op hun af, buigend, onderdanig, en noodigde hen vriendelijk uit, te
gaan zitten. Zoo hartelijk als een vriend, die een ander iets goeds wil
aandoen, dacht Paulus. En toch was er iets [116]vreemds bij, iets
kouds, dat hij niet kon thuis brengen.

„Dit is nu een restaurant,” zeide Marcelio, „en een goed ook. Zelfs
als je bang bent om vleesch te eten, zoo als jij, is er hier nog heel
wat lekkers te krijgen. En om je pleizier te doen zullen we nu eens
als echte vegetariërs het menu opmaken.”

Er kwam nu weer een andere deftige heer aan, wien Marcelio opgaf,
wat hij hebben wilde, en die toen weer eerbiedig boog, en heenging,
om alles te halen.

Paulus verwonderde zich een beetje, en vond het zoo vreemd, dat
de eene mensch maar commandeerde, en er dan anderen
klaarstonden om voor hem te zorgen. Maar hij durfde nog niet
dadelijk alles te vragen, bang dat het weer „week” zou worden
gevonden.

Er zaten nog méér menschen aan zulke mooie tafeltjes, als waar hij
nu aan zat. En telkens kwamen van die zwart gerokte heeren hen
bedienen, eerbiedig en voorkomend. Wat vreemd, dat er zoo waren,
die maar behoefden te gaan zitten, om van de anderen alles te
krijgen!

Marcelio zag zijne verwondering, en lachte.

„Dat zijn nu kellners,” zeide hij, „die luitjes in die mooie rokken. Kijk
ze maar eens goed aan, het zijn hier goede typen.… de
voorkomendheid zelve, als je gewoon bent ze een goede fooi te
geven.…”

Nú herinnerde Paulus zich iets. O ja … kellners [117]en restaurants …

in die en die boeken er immers van gelezen.…

Maar toch bleef het begrip nog vaag, nu hij er zoo ineens in de
werkelijkheid voor stond.

Hij vond het erg voornaam, zoo’n zaal. Al dat rood en dat goud. En
dat alleen om even te eten! Deden de menschen dat altijd in zoo’n
praal?

De gerechten werden nu voor hem aangedragen, plechtig, met

groote zorg, of het heilige dingen waren.

Hoe gracieus bood zoo’n kellner-heer een schotel aan, bijna of hij
het zelf een groot pleizier vond, hun zoo iets te mogen geven!

En hoe geurig waren al die spijzen, hoe prachtig opgedischt, met

groen en bloemen! Hij durfde er bijna niet van te nemen, bang om de
mooie harmonie van den schotel te bederven.

„Neem maar gerust!” zeide Marcelio bemoedigend. „Er is niets van

vleesch of wild bij, hoor!”

Paulus had honger, en liet zich alles goed smaken, de fijne

eierschotels, de crême-zachte asperges, de malsche salade. Zóó
heerlijk had hij nog nooit gegeten. En met blijdschap zag hij aan het
dessert de sappige, lekkere vruchten komen, perziken, en peren, en
druiven.

Hij liet zich ook door Marcelio een zoeten wijn inschenken. Enkel van
druiven, werd hem gezegd, dat kon toch heusch geen kwaad. En hij
genoot van [118]den streelenden, vleienden smaak van de goudgele
Haut-Sauternes op zijn tong, dronk nog eens en nog eens.

Zijn angst van zooeven dreef er onmerkbaar door weg, en een lichte,
ongekende vreugde voelde hij er van in hem opstijgen. Een gevoel
van voldaanheid, van zacht bien-être, kwam over hem heen.

Deze mooie, kleurenrijke zaal, die witte, heldere tafeltjes met

bloemen en kristal, die vroolijk pratende menschen om hem heen,
die wèlbekende, heerlijke vruchten met den ouden, vertrouwden
geur, het was toch wèl aangenaam zoo te eten, en dan die lichte
vreugde in je hoofd te voelen … Het was misschien niet zoo
verschrikkelijk in de stad …

Maar toch was hij een beetje moe. Hij zou nu eigenlijk wel wat willen
liggen, heel rustig en niet praten. En hij zeide het ook maar aan
Marcelio, dat hij nu wel weer wat naar huis wilde.

Marcelio riep den kellner en vroeg om de rekening, die op een lang

blad glanzend papier werd gebracht. Paulus zag, hoe hij groote
geldstukken uit zijn portemonnaie nam. De kellner bedankte, en
boog weer diep. Een andere kellner bracht hun hoeden en jassen,
en geleidde hen naar de deur, die hij buigend opende.

Marcelio riep een koetsier, die met een leeg open rijtuig voorbijging,
en hen naar de Koninginnestraat reed. [119]

Weer dacht Paulus even, hoe vreemd het was dat alles dadelijk voor
Marcelio klaarstond, die maar had te commandeeren, om door
andere menschen bediend te worden, die alles voor hem deden.
Maar daar zou hij later liever eens over vragen.

Toen hij weer op zijn kamer was voelde hij pas hoe moê hij was van
al dat nieuwe, in de drukte van de stad. En Marcelio begreep dat
ook.

„Je blijft nu maar wat kalm hier op een canapé liggen,” zeide hij. „Als
je je verveelt, in deze kast zijn boeken hoor, en je neemt er maar uit,
wat je áánstaat. Ik ga weer uit, ook nog naar ’t paleis even. Om zes
uur kom ik je weer halen en zal ik je nog meer van Leliënstad laten
zien. Nu eerst maar eens wat goed uitrusten.”

En Paulus was weer alleen.

Zijn hoofd duizelde nog wat. Het gedruisch van de stad en het
ratelen van de wagens dreunde nog vaag om zijn ooren. Hier in de
stilte van de kamer was het nóg niet weg. Hij leunde met het hoofd
op het kussen van de canapé en hield de handen tegen zijn ooren,
om niet meer te hooren dat suizende leven.

Toen sliep hij in, en alles zonk weg in rustige stilte.…

Toen hij wakker werd, was het bijna vijf uur. Hij voelde zich weer
geheel frisch, toen hij zich flink gewasschen had, en schoon linnen
had aangedaan. Nog een heel uur, dan zou Marcelio pas komen. Als
hij zoolang eens wat ging lezen? [120]

Kijk, daar stonden juist zijn lievelingsverzen op de eerste plank van

de boekenkast: Wederich, Gedichten. Hoe dikwijls had hij ze in het
Bosch niet gelezen, op zijn lievelingsplekje bij de witte waterlelies!

Hij kende ze al zoolang, maar nooit had hij ze zoo innig gevoeld als
nu, nu hij het groote stadsleven had gezien. Want zij vertelden van
Wederich’s eenzaam leven te midden van die honderdduizenden,
die hem vreemd waren, van zijn trotsche, bittere armoede in de
weelde-stad, waarin hij zich toch rijker voelde dan allen door de
groote, mooie liefde, die bloeide in zijn hart, en die hij met zich
meedroeg als een heiligen, kostbaren schat, dien niemand zien
mocht. Het waren verzen van stille gepeinzen in afgelegen parken,
van vroom doorgeleden uren onder Liefste’s venster, van trotsche
verachting voor ’s werelds roem en faam, van sober, arm, onbekend
leven nú, in de heerlijke zekerheid van ééns onsterfelijk te zijn.

Hij had ze altijd prachtig gevonden van trots en grooten eenvoud,

maar nu hij zelf de donkere drommen van koude menschen om zich
gezien had, besefte hij pas, wat Wederich bedoeld had met het stille
ronddragen van zijn kostbaren ziele-schat te midden der duistere
duizenden.

O! Dat die groote dichter leefde in diezelfde stad waarin hij nu ook
woonde, dat hij misschien kans had, hem ééns te zien, van
aangezicht tot aangezicht, wat was dat opeens een heerlijk
denkbeeld voor hem! [121]Hij zou hem natuurlijk van-zelf herkennen,
zonder dat iémand het hem zeide. Dadelijk zou hij het zien, aan zijn
donkere Christus-oogen, aan zijn hoog, bleek voorhoofd, verheerlijkt
door zooveel heilige gedachten!

En als hij hem ééns kennen mocht, dan zou hij hem geven het
liefste, dat in zijn ziel was, en hem vertellen van het bosch, en de
vogels, en de bloemen, en van de rustige schoonheid van de witte
water-lelies, en van de rustige schoonheid van Leliane.…

Marcelio’s binnenkomen schrikte hem wakker uit zijn gepeins over

den geliefden dichter.

Hij was in het paleis geweest, bij de prinses, die genadiglijk naar
Paulus gevraagd had. En hij moest Paulus vertellen, hoe zij er had
uitgezien, en hoe het toch wel was in haar koninklijke vertrekken, en
ieder woord, dat zij gezegd had.

„Maar nu neem ik je weer mee uit,” zeide Marcelio. „De eerste dagen
zal ik je zoo’n beetje den weg wijzen, en dán moet je zelf maar je
heil zoeken. Je zult het leven hier gauw genoeg kennen. Dat wént
wel. Dan begrijp je niet, hoe je ooit buiten Leliënstad hebt kunnen
leven.”

En weêr gingen zij de drukke Koninginnestraat door, waar de

lantarens al werden ontstoken, en de weelderige winkels al
schitterden van licht. Rijtuigen ratelden, omnibussen rolden voorbij,
en angstig klonk het getoet van automobielen. Op de trottoirs
schuifelden honderden menschen, zenuwachtig-bewegelijk,
roezemoezend. [122]Jongens met couranten schreeuwden nieuws uit,
doordringend, hoog van toon, als kreten van angst. En een
oogenblik beving het Paulus weer met schrik, en voelde hij lust om
terug te gaan naar zijn kamer, om stil in Wederich’s verzen te lezen.

„Het is of al die menschen bang voor iets zijn, of heel gejaagd naar
iets vreeselijks moeten,” zeide hij tegen zijn geleider. „Ik zie nog altijd
zoo iets angstigs in een straat. Net of er iets ergs moet gebeuren.”

Marcelio lachte even.

„Maar dat is juist het mooie van Leliënstad, mijn beste kerel! Dat
nerveuze, dat heerlijk gejaagde! Nu komt de avond, weet je, en den
nacht. Dan beginnen de echte lui hier pas te leven, en worden de
zenuwen pas geprikkeld. Overdag is het hier je ware nog niet, dat is
eigenlijk maar zoo’n soort voorspel, maar ’s nachts is het leven hier
op zijn hevigst. Je moet eerst nog een beetje wennen. Dan zal ik je
later eens het groote nachtleven laten zien. En de Leliënstadsche
vrouwen vooral, de mooiste, de elegantste, de geestigste van de
wereld.…”

Paulus begreep nog niet, wat Marcelio hier eigenlijk mede bedoelde.
Door zijn eenzaam leven in het bosch, en door zijn lezen van verzen
en romans, buiten het realiteits-leven om, had hij van vrouwen nog
het vage, romantische idee, dat zij iets veel beters waren dan
mannen, iets bijna heiligs, zooals bijvoorbeeld engelen of feeën. [123]

Hij zag heel goed de vrouwen, die hem voorbijgingen op de straat,

en hij zag haar zooals hij altijd bloemen had gezien, met blijdschap
over haar mooie kleuren en lijnen. Er liepen rijk-gekleede vrouwen in
de Koninginnestraat, die gracieus den rok ophielden voor het stof
van ’t trottoir, en wiegend gingen, alsof een zachte muziek binnen in
haar ziel haar begeleidde. Bewonderend keek Paulus ze aan.
Somtijds lachte een vrouw hem lief toe, en dat vond hij dan erg
vriendelijk.—Hij zag ook, hoe andere heeren die mooie vrouwen
nakeken, bewonderend. Zonder erg zeide hij het aan zijn leidsman,
hoe mooi hij een vrouw vond, die voorbijging, en dan lachte Marcelio
schalks geheimzinnig.

Na wat rond-geflaneer, met nu en dan wat kijken voor mooie winkels,

nam Marcelio hem mede naar een Boulevard, waar veel restaurants
en café’s waren. En nu gebeurde weer hetzelfde als dien middag.
Een groote zaal, nú lichtgroen, met veel goud en marmer, en de wit-
gedekte tafeltjes, en de kellners in rok en witte das. Alleen at
Marcelio nu vleesch, groote, roode stukken, die hij fijn sneed, met
een scherp mes. Paulus vond dat het wee en akelig rook, en het
idee dat het stukjes lijk waren van een koe vond hij verschrikkelijk.
Hij had moeite, zelf zijn eigen vegetarische spijzen op te eten, met
dat vleesch van een vermoord dier onder zijn oogen. Maar hij hield
zich goed, om toch vooral niet week te [124]schijnen. En alle andere
menschen in het volle restaurant deden als Marcelio, en aten
vleesch van doode runderen, en schapen, en vogels. Het scheen
iets heel natuurlijks te zijn hier in de stad, dat nu eenmaal zoo
hoorde, en zonder de verschrikking was, die hij er in vond.

Na het diner, dat bijna een uur duurde, kwam de koffie, fijne Mocca-
essence, in heel kleine kopjes, geserveerd in broos servies, op
zilveren schaal, met groote zorg, of het heilige dingen betrof. En
Paulus verwonderde zich weer over het gewicht, dat hier in de stad
aan het eten werd gehecht, en aan die plechtigheid er bij, of het een
godsdienstige ceremonie gold. Het scheen heel natuurlijk te zijn, dat
al die mooi gekleede heeren en dames daar in die weelde-zaal
kwamen zitten, en dat dan vanzelf al die heerlijke gerechten voor
hen klaar stonden, en met praal voor hen werden opgediend. Maar
het was hem toch niet recht duidelijk, hoe het allemaal precies in
elkaar zat, en waarom de een bediend moest worden en de ander
hem bedienen moest. Het was toch wel erg gemakkelijk, vond hij,
dat leven van Marcelio.

Na het diner liepen zij weer over groote Boulevards, waar hij nog
nooit geweest was, en waar het zoo vol was, dat zij maar langzaam
voort konden gaan. In het midden de rij-weg met lange files rijtuigen
achter elkaar, aan weerszijden de trottoirs met wandelaars, die langs
hel verlichte winkels liepen. [125]Veel van die winkels waren café’s,
waar menschen aan tafeltjes zaten te drinken. Hij begon nu
langzamerhand te gewennen aan het lawaai en de herrie, maar toch
bleef hij alles heel vreemd vinden. Waarom waren al die duizenden
saamgehokt in die groote stad, tusschen die hooge, steenen huizen,
die toch doode dingen waren? Buiten was het toch veel mooier, met
de boomen, en de luchten, en de horizonnen …

Somtijds kwam hem een meisje voorbij die bloemen te koop had.
Verlepte, half-doode viooltjes, ruw in een mand gepakt. En het deed
hem pijn, als de arme vogelen-lijkjes, die hij ’s middags gezien had,
die teere, lieve bloempjes van buiten, hier rondgedragen in de
benauwing, waar ze in moesten sterven. Zag dan niemand hoe
wreed dit was?

Zóó liep hij met Marcelio rond, die hem de groote Boulevards wilde
toonen, met het avond-leven, dat lawaaiend op en neer ging, en die
nu en dan even in een groote café met hem ging zitten, om hem te
gewennen aan de drukte.

Tegen tien uur ging hij een groot gebouw met hem binnen, waar in
helle, roode gas-letters vlammend het opschrift: „Théâtre des
Variétés” boven de deur prijkte.

„Nu moet ik je toch eens even een groot Café-Chantant laten zien,”
zeide Marcelio. „Het ballet van Rosita zal nu wel zoowat beginnen.”
[126]

En het was als een apothéoze voor zijn jonge, onervaren oogen.

Eerst een groote Hall, in moorschen stijl, schitterend van goud en

zilver, en arabesken, en mozaiek. Zijne voeten gingen zachter dan in
gras, op donzig, oostersch tapijt, en zijne oogen pinkten heftig voor
het helle verblindende licht overal, eer zij er aan wenden. Deftige
heeren liepen er heen en weer, en dames in prachtige, rijk-
ruischende robes van zijde en kant, met lange slepen, statig glijdend
achter haar aan. Haar blanke borsten en armen deden hem aan als
dingen van mooi, die hem verrukten. Haar oogen glinsterden als
sterren, en zij lachten lief in het rond. Dat waren erg mooie, lieve
vrouwen, vond Paulus. De menschen waren toch niet zoo leelijk als
hij gevreesd had. Zij deden lief en vriendelijk tegen elkaar.

Een vage geur van bloemen droomde nu en dan langs hem heen,
waar eene vrouw voorbijging.

Marcelio lachte somtijds tegen een mooi gekleede vrouw, die hij
scheen te kennen. Zeker eene goede vriendin, dacht Paulus.

Door een zwaar fluweelen gordijn kwamen zij nu in de groote

theaterzaal van het Variété.—De eerste indruk was teêr licht-groen
en goud. Goud van zware lichtkronen en ornamenten, licht-groen
van boiserieën en lambrizeering. Ook het zachte tapijt op den grond
was licht-groen.

Het plafond, hoog boven hem, leek wel een teer-groene [127]Hemel
met vreemde sterren. Honderden lichtjes van allerlei kleuren,
blauwe, roode, paarsche, gele, schenen in zachte bloem-kelken, die
uit dien lichten hemel neerbloeiden.

Hier en daar, achter in de zaal, waren kleine grotten met palmen, en

met murmelende water-fonteintjes, en groene priëeltjes van latwerk
en klimop, waar heeren en dames vriendelijk lachend met elkaar
zaten te praten en te drinken.

Marcelio leidde Paulus mede naar voren, waar de menschen in

breede rijen groen-met-gouden fauteuils aandachtig zaten te kijken
naar wat heel vooraan zou gebeuren, waar een zwaar, breed
groenfluweelen gordijn nog dicht hing.

Het orchest begon juist een langzame, slepende wals, en een

vreemde siddering ging er van door Paulus’ ziel.

Zwijgend van aandoening ging hij naast Marcelio in een fauteuil

zitten. Hij keek rechts en links, een beetje bang voor al die
menschen.—Aan beide zijden zag hij nu groene loges, intiem als
kamertjes, met deuren. Daar zaten rijk gekleede menschen in,
vrouwen met roze-en-blanke bloemengezichten, met fijn, glanzend
haar, waar diamanten in schitterden, als zon-befonkelde
dauwdroppelen. Het zachte blank van haar halzen en armen was
inniger dan van witte lelies, en haar oogen glansden licht als sterren.
Zij lachten hartelijk en lief, en hij voelde een ongekende [128]vreugde,
dat al die menschen zoo blij waren en zoo vriendelijk. Neen, zij
waren toch zoo leelijk en zoo slecht niet, als hij wel gevreesd had.
Alles om hem heen was welwillend en meende het goed.
En dan die vreemde, slapende wals-muziek, die zijn ziel deed
beven! Zij was om zacht van te huilen, en toch heel gelukkig om te
zijn. Het was hem of er iets in hem ging bewegen wat altijd roerloos
was geweest, en nu ineens zacht, zacht te wiegen begon.

Daar ging ineens de zware draperie geruischloos uit elkaar, door

onzichtbare handen bewogen, en hij zag een wonderen bloemen-
tuin op het tooneel, een feeërie, alsof hij opeens een nieuwe, nooit
gevonden plek had ontdekt in het Bosch.

Langzaam begon nu de muziek een vreemden, betooverenden

dans, en het was of die tokkelende tonen geheime sferen opentikten
in zijn ziel, waar zalige ontroeringen aanbewogen.

Toen … waren het bloemen?… waren het blank-en-roze vlinders?…

zweefden, in wolkjes van witte tulle en gaas, zachtekens broze, fee-
achtige wezentjes door den tuin. Hun lichte, slanke lijven wiegelden
en balanceerden als roze lelies in lichte winden, en zonder zwaarte
droomden zij langzaam, op vage rythmen vooruit, éven maar den
grond beroerend, met de punten der spitse voeten.

Als bovenaardsche wezens, uit manestralen en lichte veder-wolkjes

geboren, zag Paulus ze naderen, materieloos, [129]zooals de elfen en
feeën moesten zijn. Een huivering van eerbied ging door zijn ziel, als
toen hij voor het eerst Leliane had gezien, slapende in de zilveren
mane-stralen. Er was iets van Leliane zelve in die wondere, lichte
wezens van gratie en droom.

Ademloos, zooals hij wel eens stil naar vreemde vogels en

onbekende vlinders had gezien, bang ze te verschrikken, zag hij de
luchte feeën in hun wuivende wolkjes van tulle heen-en-weder
zweven, nu hier en dan daar tusschen de bloemen, hun vlugge
voeten maar even rakend den grond, als zouden zij straks ópvliegen,
verdwijnend in ijle sferen.
Totdat zij opeens stil bleven staan, de handen gracieus wenkend
naar boven uitgestrekt, wachtend op iets heerlijks, iets goddelijks,
dat komen ging.

En als een roze vogel, zacht-neerstrijkend tusschen niets dan witte,

zweefde opeens Rosita aan, neêrdalend uit de lucht, op groote,
trillende vleugels van transparant gaas.

Dit moest een engel zijn, dacht Paulus.

Want, luchtig wiegend in de lucht, zonder steun, niet rakend den

grond, door eigen fijne ijlheid gedragen, danste zij op vage rythmen
langzaam door het ledig, als een roze droom-verschijning boven de
witte feeën, die de armen biddend naar haar hielden uitgestrekt. Zij
scheen een ziel, zwevend in reine sferen van aether, broos als de
roze wolkjes van het [130]eerste morgenrood, op eigen glans van
schoonheid gedragen, boven de werkelijkheid van materie, dra
vervagend in het niet …

Totdat zij genadiglijk nederdaalde op de aarde, maar enkel haar met

de punten der voeten éven vluchtig bezwevend, en, altijd zacht door-
wiegelend, de roze rozen plukte uit den tuin.

Luchtigjes voortgestuwd op rythmen van de heel zachte muziek,

droomde zij heen en weder, ijl als een roze zeepbel op vage
trillingen van lucht.

Toen voelde Paulus eene wondere ontroering opwellen in zijn borst,

en het was hem, of iets van het schoone van Leliane weer voor zijne
oogen was verschenen, goddelijk en genadig. De tranen schitterden
in zijn oogen. O! Hier was het dan terug, zijn liefste ziele-mooi, dat
niet had durven opbloeien in de benauwing van de stad. Want dit
was van het mooi der blanke-en-roze vlinders, der teeder-kleurige
bloemen, der zacht-veerige vogels, dit was transparant als vage
nevelen boven het water, en broos als de witte wolkjes in de lucht,
dit was in de sfeer van droom, waar enkel ijle ziele-dingen kunnen
wonen.…

Hij was de zaal en al de menschen om hem heen vergeten, en het

weten van de werkelijkheid was in hem weg.

Onschuldig en argeloos, zooals een kind naar mooie kleuren ziet, en

strekt de armpjes verlangend uit, zoo staarde Paulus in verrukking
naar die broze [131]verschijning van vrouw, die maar áldoor
zachtkens voortwiegelde door de rozen, en dán weer ópzweefde in
de lucht, zonder zwaarte, in edele golvingen en soepele lijnen, als
een engel, spelemeiend van louter zaligheid, die haar eigen
liefelijkheid luchtig uitdanst op lichte cadanzen.…

De vlinderachtige feeën trachtten het hemelsche wezen te naderen,

en wilden haar liefkoozend omvatten, maar telkens ontglipte zij haar,
met bevallige zwenking, en het was als een charmant gespeel van
witte kapellen, waartusschen een ijle, roze libel wijkend zweefde, en
in luchtigste luchtheid hooger ópdroomde, in sferen, waartoe zij niet
konden rijzen.

Totdat eindelijk het roze lucht-wezen met wijd-gespreide vleugels in

rechte rijzing omhoog wiekte, en de witte feeën droef-ontmoedigd
bleven staan, de blanke armen verlangend uitgestrekt naar die
hooger sferen, waarin de hemelsche verschijning als een liefelijk
wonder van glans en droom was verdwenen.…

Toen viel het zware gordijn voor het kleurige visioen, en ’t

stormachtig handgeklap van het publiek riep Paulus tot de
werkelijkheid terug.
„Nu?” hoorde hij Marcelio zeggen.

„Is Rosita een elf?.… een fee?.…” vroeg Paulus, verrukt. „Ze is een
hemelsch wezen!”

„Vin-je!.… Zou je haar wel eens willen kennen?” antwoordde

Marcelio, met een fijn lachje. „Ze is een [132]vriendinnetje van mij. Ik
zal je eens aan haar voorstellen bij gelegenheid.”

„Ja! breng mij bij haar!.…” riep Paulus. „Ze is zoo mooi, zoo mooi als
een lichte engel.…”

En zijn argelooze ziel wilde met een heel kuisch en rein verlangen
naar dit mooi van vrouw, zonder vreeze, zooals een wit vlindertje,
dat een groot licht gezien heeft, en trillende van zaligheid de
vleugels spreidt om naar dat verre schoon te wiegelen, dat het zoo
wonder ontroerde.

Moe van al de emoties kwam hij ’s nachts thuis. Marcelio ging

dadelijk weer uit, toen hij hem op zijn kamer had gebracht.

Vóór Paulus naar bed ging schoof hij nog even een gordijn open, en
keek naar buiten.

De straat was nu ineens heel anders dan overdag. De groote winkel-

paleizen waren nu allen donker, lichte-loos, met hun blinkende
spiegelruiten blind, door ijzeren luiken er voor. Ook de ramen boven,
in de hooge verdiepingen, waren dicht. Zwijgend, koud en donker
stonden nu de groote huizen-gevaarten, met al hun schitterende
weelde geniepig verstopt achter het zwarte, geslotene.

Alleen de straatlantarens brandden wat licht, telkens één uitgedoofd

na één die vlamde. Dat gaf wel wat licht op straat en beneden aan
de huizen, maar boven waren het duistere dingen, die met een