PANLOOB NA LABANAN AT DIGMAANG SIBIL (133-31 BCE)

● Dahil sa paghina ng mga tradisyonal na values ng Republika, lumaganap ang katiwalian

at kawalan ng moral sa lipunan ng Rome.
● Banta sa katatagan ng pamahalaan kawalan ng kasiyahan ng mga tao sa mga
pangyayari sa Republika.
● Naglaban-laban ang mga pinuno ng military sa kapangyarihan
● Panahon ng pagtutunggali
● Nabago ang karakter ng Roman Army.
● Paglaganap ng pagkaalipin
GRACCHI BROTHERS
● Tiberius Gracchus(133 BCE) at Gaius Gracchus(123-122 BCE) – Tribune
● Ipinamahagi sa mahihirap na mamamayan ang mga lupain mula sa mayayamang
nagmamay-ari.
● Nakalaban ang Senado
● Napatay sa magkahiwalay na kaguluhan
● Pag alis sa Gracci Brothers gamit ang dahas – nagtulak sa pagkakaroon ng tunggalian
SPARTACUS
● Alipin na sinanay maging gladiator.
● Pinamunuan ang pag-aaklas laban sa Rome sa pamamagitan ng hukbo na binuo ng
70,000 mga alipin.
● 73-71 BCE – natalo ang Roman Army ng siyam(9) na beses bago tuluyang nagapi ng
puwersa ni Crassus.
● Spartacus at 6,000 na kasamahan ay ipinako sa krus.
● Nagbigay daan sa mas malalakas na pinuno na lumaban upang maibalik ang kaayusan.
GAIUS MARIUS
● Isang heneral na naging Consul(6 na beses).
● Miyembro ng Populares – nagsusulong ng mga reporma (1) pagbibigay ng
pagkamamamayan sa mga lalawigan (2) pagkansela ng mga utang (3) pamamahagi ng
mga lupa.
● Sa kaunahang pagkakataon pinahintulutan ang mahihirap na lumahok sa Roman army.
● Nagbigay ng pasahod at benepisyo sa lahat ng sundalo.
● Naging propesyonal na sundalo
● Malaking pagbabago sa Property Classification
● “Ama ng Roman Army”
★ Sa pamamagitan ng Roman Legions, nagpatuloy ang mga Roman sa pagpapalawak ng
teritoryo.
★ Gaul, Egypt , at Britain – naging bahagi ng Imperyo at tumapos ng Republika.
Lucius Cornelius Sulla (138-78 BCE)
● Isang heneral na Romano at politiko
● Miyembro ng senatorial party o Optimates (puwersang konserbatibo na nagtatanggol ng
mga tradisyon ng Rome at kaayusan.
● Kalaban ni Marius
● Inagaw ang kaniyang kapangyarihan habang nangangampanya siya laban sa Hari ng
Pontus.
● Pumasok sa Rome kasama ang legions at binihag ang lungsod.
● Namahala bilang diktador at walang-awang pinapatay ang kalaban.
● 79 BCE- nagretiro
JULIUS CAESAR AT ANG FIRST TRIUMVIRATE
1. Gaius Julius Caesar
2. Marcus Licinius Crassus
3. Gnaeus Pompeius Magnus(Pompey The Great) – First Triumvirate (60 BCE)
● Tatlo sa pinakamapangyarihang indibidwal sa Rome
● Pompey – Consul mula 70-60 BCE bago nagging miyembro ng First Triumvirate.
Lumaban sa Africa, Sicily at Spain.
● Julius Caesar – umangat sa Politika bilang miyembro ng popular na partido. Tuso at
Ambisyoso, naihalal na Consul noong 59 BCE. Pinakamahalagang tagumpay –
command ng Roman Legions sa Gaul. 51 BCE nasakop ang Gaul at naging
Gobernador. Nilusob ang Britain ng 2 beses.
● Commentaries on the Gallic Wars – nasulat na aklat
● Marcus Crassus – responsable sa pagdurog ng rebelyon na Pinamunuan ni Spartacus
noong 71 BCE. Siya ang pinakamayaman sa kanilang tatlo.
● Nagsimulang magiba ang First Triumvirate sa pagkamatay ni Crassus (53 BCE)
● 49 BCE – ipinag-utos na bumalik sa Rome si Caesar at buwagin ang kanyang hukbo.
● “The die is cast.”
● Inutusan ng Senado na ipagtanggol ni Pompey ang Rome
● 48 BCE – natalo si Pompey sa Pharsalus
● Tumakbo si Pompey sa Egypt (ipinapatay siya ng tauhan ni Ptolemaic)
● Nagtungo sa Egypt si Julius Caesar, tinalo ang naghaharing Pharaoh at iniluklok si
Cleopatra bilang Pharaoh ng Egypt.
● Asia Minor – Veni Vidi Vici (I came, I saw, I conquered)
● 45 BCE – natalo niya ang anak ni Pompey sa Spain
● Dictator for Life – 44 BCE
SECOND TRIUMVIRATE
● Ang pataksil na pagpatay kay Julius Caesar ang nagbuklod sa puwersa nina Mark
Antony (nanungkulang consul sa panahon ni Julius Caesar), Marcus Lepidus, at
Octavian (ampon ni Julius Caesar at apo sa pamangkin) upang ipaghiganti ang
kaniyang pagkamatay.
● Natalo ang pwersa nina Marcus Brutus at Gaius Cassius sa Philippi.
● Hinati ang imperyo sa tatlo
● Octavian – Italy (Kanluran)
● Mark Antony – Silangan
● Lepidus – Africa
● Nabuwag ang alyansa, kinalaban ni Octavian si Lepidus at Mark Antony
● Unang natalo si Lepidus, nahumaling si Mark Antony kay Cleopatra (bumuo ng alyansa
upang labanan si Octavian)
● Actium 31BCE – parehong nagpatiwakal si Cleopatra at Mark Antony
 Ang Imperyong Roman (29 BCE – 476 CE)
Augustus Caesar at Ang Pax Romana
● Octavian(Augustus Caesar)
● Naging hudyat ng paghahari ang pagkabuwag ng Second Triumvirate noong matalo si
Mark Anthony sa labanan sa Actium(31 BCE)
● Iginiit na tawaging Princeps o “First Citizen”- hindi hari kundi isang mamamayan rin
lamang
● Titulo bilang Imperator; may hawak ng hukbo ng Rome.
● Nagtatag ng Praetorian Guard- kaunahang regiment na nagsilbi sa kapital ng Rome.
● Tatlong beses na mataas ang sahod kaysa ordinaryong sundalo;special bonus.
● 27 BCE – kinilala bilang Emperador ng Rome
● Nagbigay daan sa Pax Romana(Roman Peace) 27 BCE-180 CE
PAX ROMANA (27 BCE – 180 CE)
● Nagkaroon ng tapat na legionnaires sa Imperyo.
● Pinamahalaan ang mga lalawigan ng Legates
● Nagtatag ng Civil Service
● Meritocracy
● Nagpagawa ng Templo at Basilica
● Isinaayos ang 82 templo upang humikayat ng pagsamba
● Hindi nabigyang-pansin ang pagtatakda ng isang malinaw na batas kung paano pipiliin
ang susunod na Emperador.
● Pinaltan ng anak na si Tiberius(14-37 BCE)
MGA EMPERADOR NG PAX ROMANA
● 4 ang naging Emperador mula sa Julio-Claudian Dynasty
1. Tiberius(14-37 BCE) – mahusay na Administrador. Naisaayos ang panlalawigang
pamahalaan at Sistema ng pagbubuwis. Hindi gusto ng tao at madalas pagalinlanganan.
2. Caligula (37-41 CE) – isang baliw. Marahas at malupit. Pinatay ng sariling guwardiya.
3. Claudius (41-54 CE) – nasakop ang Britain. Nilason ng pang-apat na asawa na si
Agrippina upang matiyak na si Nero(anak) ang susunod na Emperador.
4. Nero (54-68 CE) – nagging isang mahusay na emperador. Naging paranoid sa mga
taong nakapaligid sa kanya. Pinatay ang sariling ina. Nagkaroon ng malaking sunog
noong 64 CE sa Rome at Sinisi niya ang mga Kristiyano. Nagpatiwakal.
● 68-69 CE nagkaroon ng 3 Emperador na pinili ng Roman Army(Galba, Otho, Vitellus)
Julio-Claudian Dynasty
- Tiberius (14-37 BCE)
- Caligula (37-41 CE)
- Claudius (41-54 CE)
- Nero (54-68 CE)
- Galba
- Otho
- Vitellius
● Vespasian – nagtapos sa Digmaang Sibil noong 69 CE. Tagapagtatag ng Flavian
Dynasty at kaunahang Emperador nito.
 ● Titus (79-81 CE) – anak ni Vespasian. Sumabog ang Mount Vesuvius na nagwasak ng
Pompei at Herculaneum. Nabuksan ang Colosseum.
● Domitian (81-96 CE) – diktatoryal ang pamamahala. Maraming ipinapatay na tao sa
kalaunan siya ay pinatay
Limang Mabubuting Pinuno
1. Nerva – senador na itinalagang Emperador. Nagtatag ng Adoptive System.
2. Trajan (98-117 CE) – pinili ni Nerva. Kaunahang Emperador na mula sa lalawigan.
Ipinanganak siya sa Spain. Nasakop ang Mesopotamia at Dacia. Optimus
Princeps”Pinakamahusay na Emperador”
3. Hadrian(117-138 CE) – pinagtibay ang pagkakaisa ng mga lupaing nasakop. Nagtatag
ng Postal System. Madalas maglakbay sa buong imperyo. 117 kilometrong mga pader
ang naipagawa.
4. Antoninus Pius (138-161 CE) – nanatili ang kapayapaan sa buong panahon ng
kaniyang pamamahala.
5. Marcus Aurelius(161-180 CE) – Stoic Philosopher, nagsulat ng Meditations. Isa sa
pinakamahusay na Emperador. Tinalikdan ang Adoptive System.
COMMODUS
● Anak ni Marcus Aurelius
● Naging isa sa pinakamalupit at walang pakundangang emperador ng Rome
● Maluho niyang ginastusan ang mga gladiatorial combats
● “Colonia Commodia”
● Napatay sa pananakal noong 192 BCE
SEVERAN DYNASTY (193-235 CE)
● Tagapagtatag, nakasalalay ang kapangyarihan sa Roman Army.
● Naging sakim ang mga Roman Army at humina ang kahusayan.
● Lumikha ng kaguluhan at kalituhan
● Power struggle – nawalan ng pinuno sa mahabang panahon
Diocletian
● Isang Illyrian , Emperador (284-305 CE)
● Pagtatalaga ng isang co-ruler “Augustus”
● 2 heneral itinalaga bilang “Caesar” (mas mababa sa Augustus) , may karapatang
sumunod na Augusti.
● Understudy (panghalili sa Emperador)
● Hinati sa apat ang Imperyo
Tetrarchy “The Rule of The Four”
MAXIMIAN
- Co-ruler
- Namuno sa Italy at Africa
CAESAR CONSTANTIUS
- Namahala sa Gaul(France), Spain, Britain
CAESAR GALERIUS
- Namuno sa lalawigan ng Danube
DIOCLETIAN
- Pinamunuan ang Thrace, Egypt at Asia
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
● 305 CE – nagbitiw sa pwesto sina Docletian at Maximian
● Di inaasahang namatay ang Augustus ng Kanluran
● Constantius, ang nagtulak kay Constantine na angkinin
● ang trono ng kaniyang Ama.
● Natalo ang Augustus sa Silangan
● 314 CE – nagiisang pinuno ng Imperyong Roman
● 312 CE – Italy; krus na nagtataglay ng salitang “In this sign, Conquer!”
● Edict of Milan (313 CE)
● 395 CE – Emperador Theodosius ; Opisyal na Relihiyon ang Kristiyanismo
● 330 CE – Byzantium mula Rome (Nova Rome) – Constantinople(Istanbul)
● Pagkamatay ni Constantine the Great – nagpasimula ng tunggalian para sa
kapangyarihan
● Theodosius I (379-396 CE) –kahulihang Emperador
● Nahati sa dalawa (Silangan at Kanluran)
● Germanic Tribes
● 410 CE – sinalakay at ninakawan ng Goths sa pamumuno ni Alaric ang Rome.
● Odoacer 476 CE