0% found this document useful (0 votes)
125 views

Assignment 1

The document discusses topics related to phonology in Tshivenda, including the role and importance of phonology, examples of vowels and consonants, and types of phonological changes like palatalization, assimilation, and velarization. Examples of words demonstrating these changes are also provided.

Uploaded by

muthavhinelucky2
Copyright
© © All Rights Reserved
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
125 views

Assignment 1

The document discusses topics related to phonology in Tshivenda, including the role and importance of phonology, examples of vowels and consonants, and types of phonological changes like palatalization, assimilation, and velarization. Examples of words demonstrating these changes are also provided.

Uploaded by

muthavhinelucky2
Copyright
© © All Rights Reserved
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 3

Student number 54095166

SIMESITA 1

ASAIMENTHE 1

Mbudziso 1 Fonetiki

a) Zwine fonetiki ya ri thusa ngazwo


 I thusa uri ri kone u vhala zwithu zwinwe na zwinwe zwine zwa dovha
zwo nwaliwa nga tshi fonetiki.
 U kona au bula mibvumo nga ngomu.
 I thusa uri ri vhone hune mibvumo ya Tshivenda ya dzhenelana hone na
dzinwe nyambo
b) [i] Ndi pfalandothe ya ntha ine ya bulwa meme dzo phadalala, lulimi lwo ya
phanḓa.
[u] Ndi pfalandothe ya ntha ine ya bulwa meme dzo kuta, lulimi lu ntha nahone
lwo humela murahu.

c) Themba nna dza aliveola ndi:

 Th
 S
 Dz
 Z

d. [g] Ndi Themba ya ipfi, ya vela, ya thuthubi, sa [gaga]

[s] Ndi Themba ya ipfi , ya tswatswara, sa [sala]

Mbudziso 2

Tshanduko dza maipfi

1. Vutshela
Phalathalaizesheni = Tshanduko ya mibvumo ine khayo wa nga di wana hu na
tshivhumbeo tshituku tsha palata kana dzine dza si vhe na hetsho tshivhumbeo,
dza tangana na mibvumo ine ya vha na tshivhum-beo tsha palata.
Tshumbo: -vuwa > -vutshela

2. Nwana
Nyelelano tshothe= Kha holu lushaka lwa tshanduko ya mibvumo, mubvumo
wa u thoma u swika hune wa itisa uri ula une wa vha tsini nawo une wa u
tevhela, u nge u milwa u swike hune wa fana nawo.

Tsumbo: mu + -ana> nwana

3. Nkela
Nyelelano gake= Hafha hu vha hu na mibvumo mivhili I re tsini na tsini, munwe
wa hana u Shanduka.

Tsumbo: nne+ kela > nkela

4. Goko
Muvelariso = Ndi tshanduko ya mibvumo ine Themba dzine dzi si vhe velara,
dza vho Shanduka dza vho vha velara, ra kona ha u amba nga ha muvelarisoi

Tsumbo: li+goko> goko

Mbudziso 3
Tshivenda u fana na dzinwe nyambo tshi dzhiiwa sa luambo lwa u
vhofhekanya na u khethekanya ngauri tshi a kona u vhumba maipfi na mofimi.
Musi ri tshi nwala mafhungo a Tshivenda ri do wana o thalangana zwa
sumbedza uri Tshivenda tshi a dovha tsha pfi ndi luambo lwa khethekanyo.

Tsumbo: dal+ -is- + -a > dadza

Mbudziso 4
Mutukana = Dzina Vhukuma
O= Pfalandothe
Raha= Liiti
Bola= Dzina zwalo
Tshena= Litaluli

Mbudziso 5
a) Mapharonimi: Ndi maipfi o simuwaho kha midzi kana tsinde lithihi, fhedzi a
na thalutshedzo dza u fhambana.
b) Vhathu Vhubvo ( -th)
Kuthu Vhubvo ( -th)
c) U soko dzhia zwithu zwisa dini wa zwiita zwithu zwino dina.
d) Tshitekeshi: Ndi muthu wa u semana.

You might also like