The History of Science Society

Practical Chemistry in the Twelfth Century Rasis de aluminibus et salibus

Author(s): Gerard of Cremona and Robert Steele
Source: Isis, Vol. 12, No. 1 (Feb., 1929), pp. 10-46
Published by: The University of Chicago Press on behalf of The History of Science Society
Stable URL: http://www.jstor.org/stable/224406
Accessed: 22/10/2010 06:29

Your use of the JSTOR archive indicates your acceptance of JSTOR's Terms and Conditions of Use, available at
http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp. JSTOR's Terms and Conditions of Use provides, in part, that unless
you have obtained prior permission, you may not download an entire issue of a journal or multiple copies of articles, and you
may use content in the JSTOR archive only for your personal, non-commercial use.

Please contact the publisher regarding any further use of this work. Publisher contact information may be obtained at
http://www.jstor.org/action/showPublisher?publisherCode=ucpress.

Each copy of any part of a JSTOR transmission must contain the same copyright notice that appears on the screen or printed
page of such transmission.

JSTOR is a not-for-profit service that helps scholars, researchers, and students discover, use, and build upon a wide range of
content in a trusted digital archive. We use information technology and tools to increase productivity and facilitate new forms
of scholarship. For more information about JSTOR, please contact [email protected].

The University of Chicago Press and The History of Science Society are collaborating with JSTOR to digitize,
preserve and extend access to Isis.

http://www.jstor.org
 PracticalChemistry
in the Twelfth Century
Rasisde aluminibuset salibus.

TRANSLATEDBY GERARD OF CREMONA.

This work, the first known to Western Europe dealing with

the preparation of chemical substances for use in subsequent
operations, must rank as one of the classics of chemistry and
pharmacy. It purports to be, and no doubt is in substance, the
work of one of the most celebrated of Eastern physicians, MUHAM-
MAD IBN ZAKARYAABU BAKR AL-RAZI, who died A. D. 923, many
of whose medical writings were published in the infancy of prin-
ting. He was the first to describe small pox, and he invented the
seton. It was rendered into Latin in the twelfth century by the
eminent translator GERARDOF CREMONA,who died in II 87 A. D.,
from a text altered and interpolated by Moorish alchemists. It
was much read and quoted in the thirteenth century under its
own name and under that of 'De spiritibus et corporibus', and
was one of the principal sources of the chemistry of VINCENT
OF BEAUVAIS'Sgreat encyclopedia. During the fourteenth century
it was superseded by the ((De inventione perfectionis)) attributed
to GEBER and was gradually forgotten. BERTHELOT(i) gives some
account of it from a Paris MS. rather under-rating its importance.
The present edition is founded on this and on a late but very
good manuscript in the British Museum. Two other manuscripts
are at Oxford.

BERTHELOTAND THE ((DE ALUMINIBUS)).

BERTHELOT in the above-mentioned work makes three references
to the ((De aluminibus )). On p. 72 he says that the Paris manuscript
(65I4) of it ends with the words ((Explicit liber fratris ROGERI

(i) Histoire des Sciences, I, pp. 317-9, Paris.

 PRACTICALCHEMISTRYIN THE XIIth CENTURY II

BACHONIS)). The explanation of this is that BERTHELOT, not

being a paleographer, did not notice that four leaves are missing
from the manuscript, containing the end of the ((De aluminibus))
and the beginning of the ((Breve breviarium)) of ROGER BACON
- a treatise dealing with somewhat similar subjects, but based,
as far as theory is concerned, very largely on the ((De Anima
of AVICENNA, as BERTHELOTremarks.
On p. 287, when discussing the sources of the chemical part
of the ((Speculum Naturale)) of VINCENT OF BEAUVAIS,he says
((VINCENT DE BEAUVAISreproduit, au contraire, un grand nombre
de passages d'un ouvrage latin attribue a RASES, soUs le titre De
Salibus et Aluminibus. Mais, chose singuliere, ces citations, a
1'exception d'une seule, ne se retrouvent pas dans l'ouvrage de
meme titre, contenu dans le Ms. 65I4 de la Bibliotheque nationale,
ni dans aucun de ceux que j'ai parcourus. Les doctrines memes
du dernier ecrit, aussi bien que celles de l'ouvrage cite par VINCENT
DE BEAUVAIS,sont assurement bien plus modernes que l'epoque
de la vie du veritable RAS'ES arabe; j'examinerai plus loin ce pro-
bleme.)) To this we need only add that all the quotations made
by VINCENT OF BEAUVAIS,not only in his ((Speculum Naturale))
but also in his <Speculum Doctrinale )), can be verified in our
text, as will be seen further on, and that at least six of them could
have been found in the text BERTHELOT consulted.
On p. 3I7-I9 BERTHELOTremarks of our treatise C'est un
ecrit essentiellement pratique et oii se trouvent des recettes traitant
frequemment les memes sujets que celles des opuscules precedents.
I1 debute en decrivant les diff6rentes especes d'atramenta (vitriols)
savoir: l'alcocotar, l'asurin ou alsurin, le calcadis, le calcantum...
( Le meilleur est chez nous, en Espagne, et vient de Elebla. GEIBER,
dans son livre De mutatorum a dit: 'On le traite avec l'aigle'...
'IJ renferme des soufres subtils que l'on fait monter et que l'on
teint, et qui teignent peut-etre' ). Le texte du manuscrit est
plus etendu; mais VINCENT DE BEAUVAISa reproduit les phrases
que j'ai citees, et qui renferment precise-ment l'une des citations
qu'il fait de GEIBER ..... Mais I'article relatif aux vitriols est le seul
que j'aie pu identifier avec une citation de VINCENT DE BEAUVAIS)).

VINCENTOF BEAUVAISAND THE QDE ALUMINIBUS)).

The edition of the encyclopedic work of VINCENT here used is

I2 ROBERTSTEELE

that of Douai. I624. This must be stated as the numeration of

the books varies in different editions. The quotations in the Spe-
culum Naturale are as follows, the first number being that of the
section of our text.
I. 1. VII. C. 75; 3. 1. v. C. 93; 5.9. 1. v. c. 86; 9. 1. vii.
c. 72; II. 1. vII. C. 70; I7. 1. vii. c. 68; I9, 1. vii. c. 62;
28. 1. vii. c. 6; 32. 1. VII C. I3; 4I. 1. VII. C. i8; 49. 1. VII.
c. 54; 58. 1. VII. C. 26; 65. 1. VII c. 38; 68. 1. vII. c. 42.
The quotations in the Speculum Doctrinale are verysimilar.
They are:
I.3. 1. XI. C. I22; 5.II.I7. 1. xi. c. ii8; I9. 1. XI. C. II9;
27. 1. XI. C. I05; 28. 1. XI. C. I27; 29. 1. XI. C. I28; 32. 1.
xl. C. III;4I. 1. XI. C. II2; 49. 1. XI. c. II4; 58. 1. XI.
c. II3; 65. 1. XI. C. II5; 68. 1. xi. c. ii6; 00 1. XI. C. I2I.
These quotations are valuable as showing the condition of
the text of our treatise towards the middle of the thirteenth century;
and some use has been made of them here.

ROGERBACONAND THE ((DE ALUMINIBUS).

BACONquotes this treatise in his Opus Mlinus occasionally as

((De spiritibus et corporibus )), expressly saying, in a passage of
the recently discovered part, that this is another name for the
((De aluminibus )). The reference by name to the ((De aluminibus
et salibus ) is on p. 38i (ed. BREWER)taken from c. 34; the refe-
rences to the ((De spiritibus et corporibus )) are found on pp. 376,
377, 379, 380, 38i, 382. They are not easily verified, and seem
to show that BACONused a very much enlarged text.
The 'De aluminibus' is not quoted from by BARTHOLOMEUS
ANGLICUS in his contemporary De proprietatibus rerumn.

THE CONTENTSOF TI-IETRACT.

The title of the work seems to be due to the Latin translator,

and is not found in the list of the works of RASIS published by
G. S. A. RANKING. (2) It has, evidently, been much altered by
its Moorish editors before translation, as shown by the references
to places in Spain, and by the mention of the Commentator.

(2) Proc. XVIIth Inter. Congress of Medicine (I913), Section of the History
of Medicine pp. 246-268. Oxford 1914.
 PRACTICAL CHEMISTRY IN THE XIIth CENTURY 13
(cap. ). The true title may be that preserved in the colophon
of our manuscript 'Secretum Philosophie Secretissimum', and
it may be connected with the Kitab Alasrar which Prof. RUSKA
is editing. The work deals with four classes of substances used
in chemistry; alums or vitriols, salts of all kinds, 'spirits' or volatile
agents, including mercury, arsenic, sulphur, and sal ammoniac,
and lastly 'corpora', bodies, the metals - gold, silver, iron, lead,
tin, and copper. Another class of substances - stones - is not
considered.
The treatment of vitriols, after a description (cap. i) is by
dessication and solution in rain water, the sediment of oxides
etc. being filtered off (cap. z). Alums are described (cap. 3).
The treatment is by powdering, solution in decomposing urine,
with subsequent boiling, the residue being allowed to settle
(cap. 4). Salts are heated to dessication, dissolved in rain water
and re-crystallized (cap. 6). Native alkali, known as yellow alum,
dissolved and re-crystallized (cap. 8). Crude borax is dissolved
in whey (weak lactic acid), allowed to decompose, and is mixed
with a solution of rock salt in honey water and crystallized (cap. 9).
Sal ammoniac is purified by repeated sublimation from a mixture
with common salt (cap. io). White arsenic is prepared by subli-
mation. It is then dissolved, dried, heated with alkali, melted
and solidified (cap. Iz, 13). Yellow arsenic is treated with vinegar
(cap. 14). Another treatment (cap. I5). A whey treatment of arsenic
(cap. i6). A preparation of sulphur (cap. i8). The properties
of mercury - the dialogue of mercury and gold (cap. I9). The
preparation of mercuric chloride by sublimation from salt, ferric
oxide and mercury (cap. zo); from mercury, sal ammoniac and
salt (cap. zi). The preparation of mercuric sulphide from an oil
solution of sulphur and mercury (cap. zz); from the fumes of
sulphur (cap. Z3). Preparation of lead-mercury amalgams (cap.
24, Z5). Preparation of amalgams generally (cap. z6). Theory
of the formation in nature of gold and silver from mercury and
sulphur in a thousand years (cap. Z7). The four stages of chemical
change, calcination, ceration, solution, and coagulation. The
object of calcination is the removal of the impure sulphur (cap. z8).
Ceration makes the oxide into an easily fusible mass (cap. zg).
Solution is the fusion of the mass by gentle long-continued heat
(cap. 30). Coagulation is the solidification of the resultant product
14 ROBERT STEELE

(cap. 3 I). The remaining chapters treat of the various metals

in turn, giving their properties and the methods of forming various
gold or silver alloys or metals resembling them.
A vocabulary, explaining the numerous Arabic names of sub-
stances and apparatus in this tract, is largely taken from IBN
BEITHAR'S 'Traite des Simples' translated by LECLERC. Notices
et Extraits. vol.XXV. The text is taken from the Paris Ms. B. N.
fonds latin: 6514. (P) as far as it goes, supplemented by the
British Museum Ms. Arundel i64. (A). Readings from VINCENT
OF BEAUVAIS are marked V.

I. INCIPIT LIBER RASIS DE ALUMINIBUS ET SALIBUS QUE IN HAC

ARTE SUNT NECESSARIA.

(S)cias quod attramenta sunt genera multa, et ejus minere

invente sunt et ipsum quidem est aqua et tinctura quam terre
sicitas coagulavit. Et est in sua natura calidum et sicum. Et ex
ejus quidem generibus sunt Alcolcotar et Alsurin et Calcadis
et Calcantum; et melius eorum apud nos in Yspania est quod
asportatur de Elebla. Et ipsum est quod denigrat corpora, et
augmentat rubeum rubedine, et denigrat album. Et eorum subtilius
est Alcolcotar, et eorum grosius est Alsurin. Dixit GEBER filius
AVEN in libro (3) Denudatorumr: ((Scias quod atramentum est unum
ex angulis artificialibus nobilis quantitatis, et regimen ipsius est
cum aquila, quoniam atramentum est longinque submersionis,
set ipsa submergit ipsum )),Et inquid ((in atramentis sunt sulphura
subtilia, que sublevantur et colorantur, et forsitan tingunt. )) Tibi
ergo inest, quoniam est de eo forsitan ambiguitas, non enim
voluerit super experientia nisi promptualitas. Et ex proprietatibus
quidem ejus est quia retinet omne fugitivum a fuga. Nota ergo
illud esse maximum secretum quod Deus revelavit suis rationalibus
creaturis.

2. MODUS VITRIOLI IN OPERATIONE.

Modus autem utendi ipso est, ut sumas de eo quantum vis,

et pone ipsum in vase, et fac ipsum manere in furno panis per
noctem unam. Exibit enim rubeum vehementis rubedinis. Sub-

(3) De mutatorium. V.
 PRACTICALCHEMISTRYIN THE XIIth CENTURY 15
merge ergo ipsum cum (4) quadruplo sui de aqua dulci, et ipsum
dimite donec solvatur in ipsa aqua, et resideat fex ejus in fundo
vasis. Cola ergo ipsum, et repone ad horam necessitatis operationis.

3. MODUS ALUMINIS.
Alumen est oleum quod coagulavit siccitas terre et ejus minere
sunt multe. Dixit filius GIGIL CORDUBENSISquod ei erat minera
a septent[r]ione Cordube, in loco qui dicitur Neerim, ex circuitu
Cordube veteris. Et est in natura sui calidum et humidum; et
dicitur calx et sicum; et ipsum quidem est retinens omne volatile,
et mundificat corpora mundificatione bona et decorat ea, et aug-
mentat tincturam eorum. Verumptamen denigrat album donec
non vegetur de colore nature ejus, et non resolvitur; et rubificat
album donec tingat ipsum rubedine bona et naturali, et non
resolvitur in eternum; et est compar unius, et tertium duorum,
et quartum quatuor. Et dicunt quidem quod alumen est nobilius
lapidum, quoniam est frigidum propter suam acetositatem; et
est magis configuratum rerum ad regimen arsenici et sulphuris;
et convenientius ei.

4. MODUS ALUMINIS JAMENI.

Modus utendi eo est, ut accipias de alumine Jameni albo lanoso
puro, et teras optime, et p[ro]hicias in ollam vitreatam; et effundas
super ipsum quadruplum sui de urina puerorum. Post decoctionem
eoruni et ipsarum antiquatione ergo, bulli eam super ignem
levem cum alumine, et move ipsum cum ligno motione bona,
et dimitte ipsum donec resedeat fex ejus in fundo. Cola ergo
ipsum cum facilitate, et repone // f. 125 a. 2. P // ipsam ad multa
secreta tua.

5. DE SPECIEBUSSALIUM.
Scias quod sales multi sunt; set nobilius ipsorum est a loco
Andarani; deinde sal panis, et sal Indus qui est rubeus, et sal
Nabasti, et sal Calcis, deinde sal amarus. Et iste sal amarus est
in Yspania in loco qui dicitur Bellengi. Cujus quidem natura
est calida et sica. Et est aqua quam congelavit siccitas (5) nature

(4) duplo V.
(5) natura terre] ignis A. V.
I6 ROBERT STEELE

terre. Et ex proprietatibus ejus est quod liquefacit argentum

cum vehementia ignis, et addit in ipso albedine, et convertit
ipsum a corporeitate ad spitritualitatem. Et similiter facit de auro
et augmentat ipsum rubidine, et abluit corpora ex sorde, et corrodit
sorditiem eorum. Et cum eo calcinantur corpora et non cum alio;
et propter hoc nominaverunt ipsum sapientes ((argentum com-
munitatis)) propter albedinem suam, et quoniam omnes (vel
homines) indigent ipso, et utuntur in omnibus rebus, et cum eo
rectificatur creatura. Et Deiis excelsus non laudavit creaturam
in lege sicut est laus ejus in sale. Cum ergo cogitaveris in ipso
scies bonitatem ejus. Et sal quidem invenitur in cineribus plan-
tarum, et calcibus lapidis, et ossibus animalium; et in omnibus
rebus invenitur sal. Ergo secretum magnum est in sale. Qui ergo
scit salem et sicut solutionem et ejus salis coagulationem, tunc
jam elevatus est super secretum magnum, quod est sapor sapientum.
Et ipse dealbat corpora et (6) mundificat, et resolvit ea; et coagulat
spiritus et retinet ea, et prohibet ab eis adustionem ignis. Pone
ergo mentem (7) tuam in sale, et prepara ipsum, et non cogites nisi
in ipso. An non vides eos omnes aput complementum redire ad
salem armoniacum, et dicere ipsum multotiens, et ipsi non volunt
nisi salem post preparationem ejus. Provenit enim ex eo sal ar-
moniacus nobilius cunctis, non fugiens ignem. Et HERMES quidem
dixit filio suo: 0 fili, quando sciveris saporem sapientum per-
sequeris concupiscentiam tuam, et evades cum parte meliore.
Et ipse quidem est difficilis super istum qui ipsum ignorat; paucum
scit super illum qui scit illum, Inquid Compillator, ((non poteris
querens hanc proprietatem, nisi ignorantia ejus quod occultaverunt
sapientes, et de quo evacuaverunt omnes libros, et non explana-
verunt ipsum. Et ego quidem juro per Deum, si non quo non est
Deus, qui est sciens, et absens et presens, vir qui ignorat secretum
salis non comprehendit parum vel multum ex eo quod conceditur
ei comedere, quoniam cum ignorat secretum ejus est sicut ille
qui vult sagitare cum archu sine corda. ).

6. MODUS OPERATIONIS IN SALE ALCHIMIE.

Modus autem utendi ipso est ut ac[cip]eas de eo partem unam,

(6) mundificata P.
(7) suam P.
 PRACTICAL CHEMISTRY IN THE xiith CENTURY 17
et tere ipsum optime ultime; et ponas ipsum in ollam, et opiles
ipsam opillatione bona, et pone ipsum in furno panis nocte aut
die. Deinde solve ipsum in duplo sui de aqua dulci, deinde et
deinde coagula ipsum, et invenitur sicut nix. Repone ergo ipsum,
et non utaris eo nisi soluto, et si non, non proficies eo.

7. MODUS SALIS ALKALLI.

Scias quod sal alcali est melius salium, et melioris essencie et

magis conveniens quam ista commistioni salis masse. Ipsum enim
coagulat, et propter illud nominaverunt ipsum auctores lapidem
fixum faciens: et non est factum nobilius salium in virtute, nisi
quia est plantalis; plante namque sunt due virtutes, scilicet, virtus
mineralis et virtus plante. Salis virtus animalis superfluit ei virtute
tertia cum virtute nunere et virtute plante, cum sint agregate
in ipso ad virtutem ipsius. Atende ergo proprietatem salis alkalli
cum lapide fluminis albo, et qualiter colat ipsum, et facit ipsum
redire in vitrum, et non est ex salibus hujusmodi proprietatis.
Et per vitam meam ego (8) expertus sum salem alkali super ignem,
et vidi ipsam velocius liquefieri quam sales omnes multas, quoniam
in sale alkali est unctuositas alba non adusta. Excusamur ergo
per hunc salem ab alio, cujus quidem natura est caliditas et humi-
ditas, quoniam est oleum quod coagulavit ignis sicitas. Et dicitur
quod natura ejus est calida et sicca, et est fixus in igne, convertens,
junctens omne volatile ex mineralibus, sicut argentum vivum,
/Iz5.b.i.P./ sulphur, et arsenicum; et coagulat ea, et retinet ea
in igne, et resolvet corpora omnia. Excusare ergo per eum ab
aliis, sicut excusatur vitrearius per ipsum ab aliis, quoniam cum
ipso calcinat lapidem album fluminis, et cum ipso solvit ipsum
et liquefacit eum, et facit eum redire in vitrum. Similiter ergo
absque dubio, est ejus operatio in corporibus et spiritibus et in
metallis ergo super ipsum. In ipso enim occultatur scientia ejus
quod preparaverunt primi. Sunt ergo ex eo secreta in[nu]merabilia
et operationes nobiles. Jam ergo per Deum detexi tibi secretum
ocultatum.

8. MODUS SALIS ALKALLI IN OPERE NOSTRO.

Modus quidem utendi eo est, ut sumas de alumine Alasphor

(8) expertus sum- jam spiritus sive P.

2
I8 ROBERT STEELE

partem, et tere eam bene, et pone ipsam in vasse vitreato, et

prohicias super libram unam de eo sex libras aque dulcis, et (9)
coque ipsum super ignem donec consumatur de aqua sexta pars,
et mitte ipsam donec resideat fex ejus in fundo, et elevetur aqua.
Sume ergo colaturam ejus, et prohice fecem; deinde pone ipsa
in vas eris aut vitreatum, et coquas ipsum super ignem, cum
facilitate super ignem paulatim, donec coagulatur sicut christallinus
sal nobilis, et repone ipsum et letare cum eo.

9. MODUS PLURIUM SALIUM IN OPERE NOSTRO. MODUS LIQUEFACIENDI

CORPORA EX LAPIDES.

Pars atincaris ipsius, accipe de eo partem, et solve ipsum in

duplo sui de aqua casei postquam antiquatur aliquod diebus.
Et accipe de sale panis equale sibi, et solve ipsum in duplo sui
de aqua dulci, in qua jam dissolute sunt due de melle apum;
deinde agrega illas duas aquas; decoque illud super ignem lentum
donec coaguletur simile saphyro, et repone ipsum, et occulta
ipsum. Et est ex utilitatibus nobilibus. Cum ergo volueris lique-
facere corpus aut lapidem, tunc si fuerit corpus, sume ipsum
preparatum aut calcinatum atit lavatum; et si fuerit lapis, tunc
tritum pulverizatum; tere ergo ipsum ultime et pone ipsum in
buticatim vitreatum argillatum, etsuper et sufla supel in igne,
donec liquefiat sicut adeps. Oculta ergo hunc salem nobilem,
est enim mirabilis; et laude Deum super illud quod dedit tibi:
sal enim iste coagulat ydroargirem, et cum eo eriguntur corpora
coagulata, et cum eo tenetur omne fugitivum et volatile, et cum
eo cerantur corpora et spiritus. Et iste quidem est sal illud quod
occulte tetigerunt philosophi et sapientes, et occultaverunt ipsum;
et est sal armoniacus eorum, et acetus ipsorum, et eorum sal,
et tincar ipsorum; scias ergo illud.
Scias quod sal armoniacus est melior salium, et ipsorum nobilor
in regimine; solvit enim ydroargiron et facit ipsum redire ad
hoc ut sit aqua currens quando sublimatur cum eo, et intro-
mittitur ad solutionem in loco rorido; et ipse quidem est oleum
quod coagulavit sicitas ignis, et natura ejus est calida et sicca
subtilis et profundans penetrans, et est spiritus volans adjuvans

(9) quoque P.
 PRACTICAL CHEMISTRY IN THE xiith CENTURY i9

ad (io) lachesir; et si ipse non esset, non compleretur hoc sir; neque
exsolveretur neque ingrederetur. Et in ipso occultatur secretum
et est egrediens, prosilens, incerans omnia corpora, et extrahit
nigredinem ex profundo eorum, et resolvet ea; et est lapis qui
generat et pererit, et remanet vestigium generationis ejus dum
permanet seculum; et in ipso sunt secreta multa quando resolvis
ipsum, et resolvis salem panis. Et permisces utraque, et coagula
ea donec parveniant sicut glacies. Cam jam sint commisti liquefacti
insimul, et remaneat cum eo, et retineat uniusquisque eorum
comparem suum, et figantur in igne et non fumigent quando
semper adhimentur. Quando ergo facti sunt res una, tunc ciba
ex ea omne corpus quod vis solvere, liquefacit enim ipsum et
solvit ipsum, precipue ferrum. Et scias quod omnes cui convenit
aliquid in regimine suo, laudat ipsam et extollat super ipsum.
Radix quidem salis armoniaci est ex stercoribus et humiditatibus
animalium, et generatur in loco ubi incenditur ignis balneorum,
etiam in concavitate vasis, et in talibus.

10. PREPARATIO SALIS ARMONIACI.

Modus utendi eo est, ut solvatur in intestino in vase cum aqua

aut coletur aut in vitreata. Aut substernantur /Iz25.b.2.P./ ei
folia apii, aut folia sicle, vel blete; et melius quidem est ut subli-
metur tibi si volueris ipsum convertere in duobus plumbis, et
ere, et ferro; et si converteris ipsum in auro et argento, tunc
sublima ipsum(ii) septies; est enim finis ejus et subtilis.
Modus quidem alius est, ut sumes de sale armoniaco partem
unam, et tere ipsum cum equali pondere sui de sale, et sublima
ipsum in aludel a sale ter aut septies, et renovetur sal ei invice
omni, inde invenies enim ipsum simile nivi in scuto aludel.

II. LIBER DE ARSENICO RUBEO ET CITRINO.

Arsenicum quidem anirna et est minerale; et caliditas et humi.

ditas est natura illius; et est secundum duos modos, rubeum et
citrinum; et illud quod ego expertus sum est citrinum laminosum,
cum in utrisque non sit fortius eo, neque quod vehementius
eo adhurat corpora. Est arsenicum quidem simile sulphuri in

(io) alakesir V.
(iI) sapiens P.
20 ROBERT STEELE

multis operationibus, in (i 2) subtilitate et velocitate liquefactionis,

et parvitate expectationis super ignem. Citrinum vero magis
est expectans super ignem quam rubeum; et citrinum est copio-
sioris tincture et laudabilioris successionis. Et de proprietatibus
quidem ejus est quod albificat aliud quando sublimatur, et denigrat
quando non sublimatur; et adhurit dum permanet vivum. Quod
autem volunt de arsenico est ejus albificatio, et delectio oleage-
nitatis ejus, et remotio adhustionis et combustionis ipsius. Dixit
autem GEBER filius AYEN, in libro Denudatorum quod ipsum
quando dequoquitur cum oleo de amigdalis amaris et alio venit
ultimum. Et existimavit secta quod acetum retificat ex eo rectifi-
cationem; post quam non est corruptio; et quod ipsum scit ipsum
in judicio sui complementi et ipsum per vitam in eam, facit ap-
parere de eo mirabilia ex operationibus. Intellige ergo illud et
exstima secreta, quoniam est lapis quorundam abjectus, projectus
in foris et stercoribus et balneis, quoniam est radix noce; et ipsum
quidem ligat ydroargiron in corpore, et complet ipsum quoniam
cum eo est frater. Inquit KALIT filius JEZIR, ((in argento vivo
est secretum, non in alio )); et sunt ei in mineralibus corpora
que sunt (13) ei comparativa, si super omnes habes rationem; facit
ergo ipsum deficere, et ligat ipsum lapis citrinus extra ipsum.
Et in ipsis quidem regimen est secundum tres modos, sublimatio,
et ablutio, descensio vel quietatio, donec albificetur.

12. OPERATIO ARSENICI IN OPERE ALCHIIMICO.

Modus sublimationis ejus est, ut accipias de eo partem ad

libitum tuum, et teras ipsum, et solves ipsum in viscere vel intestino
sicut scis. Deinde cola ipsum et inbibe ipsum arsenico trito cum
contritione et assatione donec perveniat in ventre ejus. Deinde
pone utrumque in teratio vitreato, et suppone ei alutel, et stringe
ex conjunctione cum adherentia decenter facta et luto capillorum;
et pone illud in loco ubi incenditur ignis, et ascende ignem sub
eo decem oris, tribus cum igne levi, et septem cum igne forti.
Cum ergo infrigididatur, agrega quod sublimatum est ex eo cum
lana. Si vero non patet tibi albedo ejus, tunc itera super ipsum
donec pateat tibi; et illud tribus vicibus; et permuta ei salem

(12) sublimatione V.
(13) ei comparativa] composita A.
 PRACTICAL CHEMISTRY IN THE XIIth CENTURY 21

solutum in omni vice; exibit enim sicut camphora. Et secretun

quod in cognitione comprehensionis sublimatorum est ut pul-
verizes ex eo super laminam argenti et igniti, et non denigrat
ipsum.

13. MODUS ABLUTIONIS EJUS.

Et modus ablutionis ejus est, ut inbibas ipsum sale soluto

sicut premissum est; et assa ipsum in furno panis, hora post
horam, donec compleatur pondus ejus de sale soluto. Ablue ergo
ipsum a sale in vase vitreato, et quotiens egreditur aqua salsa
cola ipsam donec egrediatur aqua dulcis, in qua non sit salsedo.
Sicca ergo ipsum, et cera ipsumn cum sale alkalli soluto quod
sit pondus illius, donec videas ipsum sicut adeps. Solve ergo
ipsum in igne levi donec solvatur, et coaguletur; repone ergo
illud.

I4. ALIUS MODUS CUM SALE ET ACETO.

Aliud nobilius ec. Accipe ergo de arsenico citrino bono laminoso

partem, et de sale masse equale ei. Solve ergo ipsum in duplo
de aceto forti, et inbibe arsenicum cum contritione ex exsicatione,
rei post rem, donec compleas ipsum, et assa ipsum, et ablue
ipsum cum aqua dulci donec removeatur ab eo salsedo, (I4) donec /
videatur album ut nix. Deinde combure cum eo quodcunque
corpus volueris. Est enim ultimus.

I5. ALIA PREPARATIO ARSENICI.

Sume ex arsenico bono partem, et tere ipsum contritione ultima

in mortario eris, et repone ipsum, et accipe de sale tibi, post
assationem ejus et remocionem sonitus ipsius; et solve ipsum
in aqua, et coagulatio ejus et solucio ejus in duplo sui de aceto
forti, et intra cum eo arsenicum cum contritione, et inbibe sole
calo, rem post rem, donec compleas ipsum, et albificetur. Confice
ergo ipsum cum pondere sui de oleo predicto, et pone totum
in vitreata, et luta ipsam, et pone ipsam in furno panis, et proice
super ipsam primas cum cinere in nocte, et extrahe eam, et tere
illud, et itera illud donec videas ipsum corpus album simile argento.

(I4) end of P. f. i69. b. A.

22 ROBERT STEELE

Fac ergo cum eo quod vis, et pervenies cum eo ad voluntatem

tuam, cum auxilio dei.
Proice de ipso dr. i super io eris aut ferri aut duorum plum-
borum, et consequeris ea per ipsum, et suffla super ea cum igne
alkir et carbonum donec liquefiat argentum bonum.

i6. ALIA PREPARATIO ARSENICI.

Accipe de arsenico bono partem, et equale ei de sale tibi inter

utraque simul contritione ultima, et pone utraque in vase vitreato
lutato luto sapientie, et submerge in aqua casei postquam acescit
et non cesses ea coquere in igni leni valde, et quociens exsiccatur
aqua, inbibe illud aqua alia, et sic calida donec videas illud simile
pulci spisse. Cunm autem exciccatur ab eo aqua, proice super
ipsum ex butiro recenti simile ponderi arsenici. Et coque / f.i70.
a.A / ipsum cum eo paulatim donec fiat sicud adeps.
Sume ergo de stagno quod sit equale ei et liquefac ipsum,
et ciba ipsum cum duplo suo de argento vivo, et tere cibatum
de arsenico, et pone totum in ventosa vitreata, et stringe ex capite
ejus, et luta luto sapientie, et pone ipsum in naphis, et accende
super ipsum carbones, et dimitte per noctem; deinde infrigida
ipsum et extrahe ipsum et proice dr. i super unciam i. eris aut
ferri, et proveniet tibi argentum, cum auxilio dei et potencia rei.

17. COMPARAT SULPHUR ARSENICO IN NATURA SUA.

Sulphuris natura est sicut natura arsenici, et regimen ejus

est sicut regimen ipsius equaliter, secundum quod dicunt auctores
artis in libris suis, et ego non sum expertus. Set expertus sum
illud, ipsum cum argento vivo, et sublimavi ipsum cum eo, et
venit michi uziphur mirabile. Et expertus sum in combustione eris,
et evenit michi rosatid- mirabile, id est, calx ceca, secundum quod
dicam, si deus voluerit. Quod autem de eo (I5) volitat est remotio
adustionis ejus, et deletio oleaginitatis ejus, et albificatio ipsius,
sicut arsenici equaliter. Et de ipso melius est rubeum. Et dixit
JEBER filius AIEN in libro Urad, quod arsenicum stat statione
sulphuris in rubidine, et sulphur stat statione arsenici in albedine.
Set non sum expertus.

(15) consideratur V.
 PRACTICALCHEMISTRYIN THE XIIth CENTURY 23

i 8. PREPARATIOSULPHURIS.

Sume de ipso partem, et tere ipsum cum pondere sui de alumine

Jameni, et proiece super ipsum de urina antiquata que cooperiat
illud, et coque ipsum cum igne leni, et bulliat in ipsa donec con-
sumatur aqua et placeat tibi color ejus et albedo ejus. Et si non,
tunc itera super ipsam aqua casei acetosa calefacta, et itera illud
super ipsum donec albificetur, et fac ingredi in opus tuum.

19. DE NATURA MERCURII.

'Mercurius est ille... etc'. Scias quod ipse est frigidus et humidus,
et ex eo creavit deus omnes mineras, nam ipsum est elementum
eis, et est aereum, fugiens ab igne. Cum ergo figitur ei aliqua
fixio efficit operacionem sublimen, et est spiritus(i6) utilis, et non
est aliud in mundo nisi ipsum nec est aliquid quod stet loco ejus,
et est profundum solum in omni corpore erigens ipsum. Cum
ergo permiscetur corpori vivificat ipsum et illuminat ipsum,
et convertit de dispositione ad dispositionem, et de colore in
colorem. Cum enim aggregatur cum eo et commiscetur ei, est
ei fermentum. Est ergo totum elixir albedinis et rubedinis, et
est aqua permanens, et aqua vite et mortis, et lac virginis in aherba
ablutionis, et est fons animalis de quo qui bibit non moritur,
et est susceptivum colorum, et medium eorum, et faciens acquirere
colores. Et est illud quod mortificat et vivificat, siccat et humectat,
calefacit et frigidat, et facit contraria secundum mensuram regi-
minis ejus. Et sunt ei quando vivum operaciones, et quando
est mortuum operationes alia ab aliis, et quando est sublimatum
alie operationes, et quando est solutum alie operationes in igne.
Et ipse est draco qui maritat seipsum, et impregnat seipsum,
et parit ex die suo, et interficit ex veneno suo animalia omnia.
Et ignis perdit omnem rem et finit ipsam, et (I7) disparat tempore
brevi (i8) propter argentum vivum, non enim potest super ipsum
necquam comedit ipsum, set fugit ab ipso. Ingeniaverunt ei
sapientes primi philosophi modos ingeniorum, donec paulatim
frigidum est exspectans ignem. Non ergo cessat gradari super
pugnamentum ignis et cibaretur eo, ita quod quando ei figitur,

(i6) in imis solum V.

(I7) dispergit V.
(i 8) nisi V.
24 ROBERT STEELE

aliquantula fixio proveniunt inter utraque mirabilia et mutationes,

quoniam cum ipsum mutatur mutat, et perit nigredo ejus et
sonitus ejus et splendor ejus. Cum igitur tingitur tinctum est
et tingit, quando coagulatur coagulatum est et coagulat, quando
solvitur solutum est et solvit. Et ipsum albificat /f.i7o.b.A/ in
visione oculi et rubeficat: in successione et est acetum attrahens
et adtrahens acetum, et aqua congregans et lac, urina fortis,
et oleum mollificans, et pater (I9) mirabilium omnium, et est caligo
et nubes, et servus fugitivus; et mercurius accidentale est illud
quod pretulit se auro et vicit ipsum. Dicit ergo ei aurum: 'An
tu prefers te michi'. 'Et ego sum dominus lapidum (2o) exspectans
ignem'. Dixit aurum : 'Utique'. 'Set ego genui te, et ex me natus
es, et una pars de me vivificat multas partes de te, et tu es avarus
et non das aliquid ex te per comparationem ad me. Et qui ligat
me cum fratre meo et sorore mea vivit et gaudet, et sufficit ei
in vita sua. Et si viveret mille millibus annis et reficeret omni
die septuaginta millia homines, non egeret. Et ego sum secretum
totum, et in me ocultatur scientia. Quia ego converto omnia
corpora in lunam cum arsenico, deinde converto ea in solem
cum setariz)) Et in ipso quidem sunt quatuor regiminis species,
quorum una est sublimatio a sale et atramento, cum sale armoniaco,
cum cibatione cum corporibus, coagulatio cum odore plumbi
et cum odore sulphuris.

20. SUBLIMATIO MERCURII.

Sublimatio autem ejus sale et atramento est ut accipias de

eo quantum volueris, et contere ipsum cum equali sui de atramento
et equali sui de sale. Et sit sal solutus in intestino vel viscere.
Et tere ipsum cum eis, et sicca donec moriatur in eis. Deinde pone
ipsum in aluthel absque humiditate postquam assaveris in furno
panis in nocte. Cum ergo fuerit mane extrahes ipsum, et inbibas
ex sale soluto, et reduces ad furnum, et fac de eo multotiens dum
nigretur corpus. Quotienscumque facis morari in furno coloratur
ad rubedine. Tunc ergo pone ipsum in aluthel et stringe ex con-
junctione, et mitte ignem sub eo, et ut jam posuisti ipsum super
furnum in forma actanor, et accende sub eo tribus horis in diebus

(i9) mineralium V.
(20) execrans V.
 PRACTICAL CHEMISTRY IN THE XIIth CENTURY 25

estatis, et in diebus hiemis usque ad noctem. Dimitte ergo ipsum

donec infrigidetur et aperi aluthel, et invenies in superiori ejus
jam sublimatum album clarum, auxilio dei et potencia rei.

2I. ALIA SUBLIMATIO MERCURII.

Sublimatio ejus cum sale amoniaco est ut accipias de servo

fugitivo duas partes et fac ipsum cum medietate sui de sale amoniaco
albo conquassato et equale salis amoniaci de alio sale, et non
cessa ea terere in unum donec moriatur in eis. Deinde pone
ipsum in aluthel secundum predictum modum. Sublimatur enim
album, simile alumini lanoso. Et est ex nobilioribus operibus
sublimibus. Repone ipsum.

22. COAGULATIO MERCURII CUM SULPHURE.

Coagulatio ejus cum sulphure est ut accipias 3 oz. de oleo sisa-

mino si est possibile, et si non de oleo olivarum. Bulli ergo ipsurn
super ignem in vase vitreato et proice in ipsum postquam bullitum
est oleum mediam unciam sulphuris citrini, et teratur paulatim
donec liquefiat in ipso sulphur. Deinde remove ab igne, et
dimite ipsum quiescere in ipso. Deinde proice in ipsum unciam
unam de servo fugitivo et reduc ad ignem vas, et accende sub
eo paulatim, ipsum enim coagulat lapis rectus rubeus. Repone
ergo ipsum et intromitte in opere, et gaudebis cum ipso.

23. ALIA COAGULATIO MERCURII CUM ODORE SULPHURIS.

Et modus alius est, et illud est coagulatio ejus cumnodore sul-

phuris, quod est ut ponas ipsum in panno spisso, et liga ipsum,
et suspende in vase, et pone in fundo vasis sulphur et stringe
ex conjunctione, et accende ignem sub eo die integro, et demitte
ipsum donec infrigidetur, et depone ipsum ab igne. Invenies
enim rubeum salem uzifur. Intromitta ergo ipsum in opere rube-
dinis, et gaudebis cum co, quia in eo sunt mirabilia multa que
non / f.I7i.a.A / numerantur. Si vis solvere ipsum solve cum
sale amoniaco. Et si vis argentum vivum coagulatum, tere ipsum
coagulatum. Et si vis albificatum, tere ipsum cum aliquanto de
sale alkali et cerusa. Assidua ergo super ipsum contritionem et
inbibitionem. Albificatur enim et est sicut sublimatum. Et si
vis ut remaneat ejus tinctura rubea fixa, tere ipsum cum aqua
26 ROBERT STEELE

atramenti aut zafrani de ferro et aqua salis amoniaci. Rubificatur

enim et figatur ejus rubedo. Scias hoc.

2 4". ALIA COAGULATIO MERCURII CUM ODORE PLUMBI.

Modus autem coagulandi ipsum cum odore plumbi est ut

fabrices ei speram ceream et lutes eam cum luto sapientie. Cum
ergo siccatur lutum, perfora ipsum et evacua ceram, et proice
in ipsum argentum vivum, et claude foramen et proice ipsurn
in vas in quo liquefactum sit plumbum, et accende sub ipso ignem
duabus horis. Coagulatur in lapis albus. Repone ipsum ad opus
tuum ergo.

25. ALIA COAGULATIO MERCURII IN CANNA GROSSA.

Et est modus alius, et illud est ut accipias cammitum de canna

grossa, et luta ipsum luto discretionis. Deinde proice in ipsum
argentum vivum donec inpleas ipsum. Postea cooperi luto sapientie,
et fac ei foveam secundum mensuram ipsius, et pone sub eo
frustrum plumbi, et pone cammitum super ipsum, et liquefac
plumbum, et funde in foveam in circuitu cammiti doneo sub-
mergatum cammitum in plumbo. Dimmitte ergo ipsum donec
infrigidetur. Deinde luta super plumbum cum luto sapientie
et sicca ipsum. Deinde accende ignem super ipsum donec liqueficat
plumbum in luto, et congelet odor ejus mercurium. Dimitte ergo
infrigidari et extrahe ipsum. Invenies enim congolatum ex meliori
re. Et hoc est melius quod ego expertus sum in congelatione
argenti vivi. Occulte ergo ipsum in nomine Christi.

26. CIBATIO MERCURII CUM CORPORIBUS.

Modus cibandi ipsum cum corporibus est ut liquefacias quod-

cunque eorum vis, excepto ferro, ipsum enim non cibatur eo,
et proice super corpus quod liquefesci duplum ejus de argento
vivo, et lava cibatum ex aceto et sale donec egrediatur nigredo
ejus. Deinde exsicca in sole, et tere ipsum cum co quod vis, cum
aquis eris acutis, super ignem subtilem aut in sole. Fac itaque
illud die integro. Deinde solve ipsum cum solvitur cum ipso
arsenicum albificatum. Deinde intromitte totum ad solvendum.
Cum ergo solvitur, coagula. Tingit enim uncia ejus quadringentas
uncias eris, et erigit ducentis unciis duorum plumborum, auxilio
 PRACTICALCHEMISTRYIN THE xIIth CENTURY 27

dei et ejus virtute. Et scias quod resolutio est thesaurus rei, et

in ea est omne secretum. Solve ergo quomodo vis, autem cum
igne stercoris, vel in loco rorido, seu in balneo aquoso. Tu enim
solves cum eo omnes calces et limaturas, auxilio dei. Et dixit
JEBER: ' Scias quod sublimatio est spiritibus, sicut solutio corpo-
ribus', Et dicam modum solutionis post hoc.

27. TRANSMUTATIOARGENTI VIVI ET SULPHURIS IN AURUM ET

ARGENTUMARTIFICIALITER.

Scias quod corpora mineralia sunt vapores qui inspiasantur

et coagulantur secundum mensuram servitutis nature in spatio
longe. Et primum quidem quod coagulatur est mercurius et
sulphur. Et sunt duo elementa minere. Et [non] sunt aqua et
oleum, set unum generatur ab aqua et aliud ab oleo super quibus
assiduat decoctio equaliter cum caliditate et humiditate donec
congelata sunt. Et ex eis generantur corpora, et permutantur
gradatim donec fiant argentum et aurum in millibus annorum.
Et si remanerent ista corpora in mineris suis, prepararet ea natura,
donec pervenirent ad argentum et aurum. Possint ergo deus
excelsus de sapientia sua in hoc mundo sublimi minori, qui est
compar mundo majori, ut consequantur ista cum argento et auro
in die uno, subtilitate dei et ipsius misericordia. Et nominant
ista sulphura terre.

28. CALCINATIOMERCURIIET SULPHURIS.

Regimen autem eorum est secundum quatuor modos, calcinatio

cum sale, ceratio et solutio, deinde coagulatio. Calcinatio earum
est combustio /f.i7i.b.A/ eorum cum igne vehementi et sale,
ut deleantur ab eis sulphura corrumpentia et remaneant munda
sicut calcas, et est algir. Inquit JEBER 'Non est necesse calcinare
ea, nisi propter quietem partium eorum et preparationem ipsorum,
ut perveniat humiditas ad profundum eorum et sit possibile ea
solvere, ut fiat fortis eorum siccitas'. Quare susceptibiliora humi-
ditatis, et velociora ad fundendum, inr alia diminutione, sicud
aurum et argentum. Et non est necessarium calcinare duo plumba
et es et ferrum nisi propter causam precedentem, et ut fugentur
sulphura eorum corrumpentia, et pereat unctuositas eorum com-
burens. Illud vero quod est brevius est extractio humiditatis
28 ROBERT STEELE

corrumpentis, et intromissio humiditatis ignee rectificantis per

quam est vita ipsorum et eorum essencia. Fac ergo ipsam.

29. CERATIO ARGENTI VIVI ET SULPHURIS.

Ceratio vero eorum est sublimatio partium ejus cerati ut mino-

retur et subtilietur, et ut profundetur humiditas in corpore;
quia necessarium est in arte complementi. Et non fit ceratio nisi
cum contritione et inbibitione donec veniat sicut cera. Et est
kir, que liquescit super ignem cum minore caliditate. Intellige
ergo illud et cerationem quidem totam invenerunt novi.

30. SOLUTIO EORUM.

Solutio autem eorum est ut accipias ea calcinata cerata, et

pone in vitreatam, et stringe caput ejus, et fac foveam et pone
in ea paleam, et mitte in ipsa vitreatam, et cooperi cum palea,
et proice super eam stercus equi, et rora cum aliquantula aqua,
et dimitte eam septem diebus. Hec est ergo solutio caliditatis,
et solutio roritatis ut facias foveam et ponas in eam cuzam, et
mittas in fundo ejus aliquid de aqua, et suspendas vitreatam
super ipsam, et non consequatur aquam, et cooperi eam coope-
ratura bona, et accipe juncturam, et pone super os vitreate ceram,
et pone super eam harenam, et dimitte sic die et nocte. Solvetur
enim auxilio dei.

31. COAGULATIO EORUM.

Coagulatio autem eorum est ut sumas vitreatam in qua fuit

medicina soluta, et ponas in vas, et proicias cribellatum in circuitu
ejus ut non inclinetur vitreata, et incende ignem levem sub vase,
aliquid post aliquid decem horis, donec egrediatur humorositas,
et siccetur humiditas, et coaguletur medicinam sicut uzifur si
est rubea. Si autem est alba, invenies ipsam sicut camphoram.
Videte ergo ea et gaude cum ea.

32. CAPITULUM DE SOLE.

Scias quod sol est dominus planetarum corporum et lapidum.

Et est nobilior eorum quoniam est rex eorum et ipsorum capud.
Quod non corrumpit terra nec aqua nec aer nec ignis, necque
 PRACTICAL CHEMISTRY IN THE XIIth CENTURY 29

minuetur igne, immo (2I) rectificat ipsum ignis et humectat. Et

non comburunt eum sulphura corpora conburentia, quoniam
natura ipsius et ejus complexio est recta, equalis, et clara. In
qua complete sunt nature quatuor et equate sunt in eo, ita quod
in ipso non est additio nec diminutio. Et in ipso sunt decem
partes caliditatis, decem frigiditatis, decem siccitatis, decem humi-
ditatis. Quapropter (22) exulterunt ipsum sapientes et magnificave-
runt ipsum, et posuerunt cum eo (23) compositionem exir magni,
quoniam est substantia equalis, remanens, permanens fixa, secun-
dum longitudinem eternitatis. Et est ex (24) complexione solis et
componitur de eo, quia est calidum et humidum. Et aurum quidem
in corporibus est sicud sol in stellis, quoniam sol est rex stellarum,
et lumen earum. Per eum conplentur res terre ex plantis et fructibus
et mineris, et per ipsum crescit et additur essetia eorum. Et simi-
liter est aurum in corporibus; aurum enim retinet omne corpus
et retinetur ab eo. Et est fermentum duorum exir rubei et albi,
que non rectificantur nisi per ipsum et non conplentur per aliud
/f.I72.a.A/ sicut pasta que non conpletur nisi per fermentum.
Et similiter quando vis albificare corpora et sublimare ea et extra-
xeris quod in eis est de sorditie et turbiditate, et vis agregare
inter ea et conjungere aut commiscere simul, tunc pone fermentum
ex eo et tere utraque simul, et confice utraque simul cum aqua
duorum exir donec fermentetur, et fiat sicut pasta fermentata.
Si autem dixeris quomodo fit fermentum ex corpore, tunc con-
sidera. Nam si fermentum non est nisi pasta, tunc similiter hoc
fermentum non est nisi corpus. Hoc est et deus, clavis est omnium
seraturarum philosophorum et omnium sapientum. Ft dixerunt
quod fermentum est illud: albificas medicinam, et aufert adustio-
nem, et explanat tincturam, et lenit corpora, auxilio Jhesu Christi.
Quod si male consideraveris in eo, corrumpetur opus. Similitudo
ejus est similitudo paste et fermenti, et sicut coagula in lacte
et sicut muscus in bono odore. Scias ergo illud.

33. ADUSTIO CORPORUM AURI.

Et hoc arsenicum quod contrahit corpora et adustio hec est

(2I) reficit V.
(22) extulerunt V.
(23) comparationem V.
(24) sectione V.
30 ROBERT STEELE

tinctura ejus que tingit corpus per illud quod admiscetur ei ex

igne suo. Cum ergo vis adurere aliquid ex eis, tunc cum isto
arsenico et ejus commixtionibus adure ipsum.

34. ADUSTIO CORPORUM.

Sume arsenici partem unam, et tere ipsum cum aceto in quo

dissolutum est sal per ebdomadum; deinde exsicca ipsum, tere
et combure cum eo omne corpus. Comburetur enim.

35. OPERATIO EJUS AD CONVERTENDUM JOVEM.

Liquefac ipsum in crucibulo et proice super decem partes

ejus partem unam Saturni et tere ipsum, tritum, enim, tere ipsum
cum arsenico liquefacto ponderis sui, et pone ipsum in parvam
ollam vitreatam, et cooperi ipsum et decenter apta juncturam,
et suffla super ipsum tribus horis cum igne alkir aut carbonum,
aut fac ipsum morari in forno vitrearii aut figuli in nocte. Et
extrahe ipsum, et cera ipsum cum argento vivo sublimato et
cum sale amoniaco soluto cum aqua azezi, aliud post aliud, donec
compleatur pondus ejus, et proice de ipso i dr. super i oz. Jovis
et exibit tibi sol bonus, auxilio Christi.

36. PULVERISATIO AURI.

Accipe aquam dulcem et proice in ipsam litargirum tritum,

et bulli ipsum ebulitionibus. Deinde si vis, igni laminas auri,
et submerge eas in illa aqua, et si vis liquefac ipsum in illud mul-
totiens donec comminuatur. Pone ergo in opere tuo et gaude
cum eo.

37. CALCINATIO AURI.

Accipe limaturam auri et permisce cum eo arsenicum, et pone

ipsum in panno spisso, et luta illud luto sapientie, et assa ipsum
cum igne. Deinde extrahe, et tere ipsum cum aqua et sale, et
pone cum eo pondus sui de sale trito, et pone ipsum in cuzam
lutatam, quam mittas in furno. Fiet enim calx alba, ut pulvis
qui apparet in medio solis.

38. PULVERISATIO AURI.

Accipe de auro bono ayfferam quantum vis, et mallea ipsum
 PRACTICAL CHEMISTRY IN THE XIIth CENTURY 31

subtilius, et igni ipsum, et extingue ipsum in aquam et sale in

qua solutum sit plumbum multotiens, donec denigrata sit aqua
et sale. Deinde extrahe eas et tere nam ipse terentur donec fiant
ut pulvis in radio solis, ergo utere eo et reserva.

39. ALIA PULVERISATIO AURI.

Accipe de merdasenz et tere ipsum et confice cum oleo, et

line cum eo fundum crucibilli. Deinde accipe limaturam auro, et
expande in fundo crucibili. Deinde liquefac ipsum. Cum ergo
liquefit et infrigidatur tere ipsum, nam ipsum teretur. Repone
ergo ad horam necessitatis.

40. AQUA AURI TRANSMUTANS ARGENTUM.

Sume de eo post calcinationem ejus partem, et tere ipsum

cum pondere sui cum sale amoniaco solutio donec compleas
pondus ejus, et pone ipsum in vitreatam, et submerge in aceto
forti, et dimitte in loco rorido quinque diebus. Solvetur enim
aqua rubea /f.I7z.b.A/ sicud sanguis. Cera ergo cum ea mercurium
quem sublimasti inprimis ab atramento et sale, et non cesses
iterare super ipsum cum contritione et assatione donec compleas
ipsum. Intromitte ergo ad solutionem, et cum solvitur, congela
ipsum, et proice I dr. ejus super decem argenti, et exibit tibi
aurum bonum.

4I. CAPITULUM DE LUNA. NATURA ARGENTI.

Scias quod luna est corpus mundum magis diminutum quam

aurum. Et est ex sectione lune. Et sicut lumen lune est infra
lumen solis, et decor ejus minor decore solis, et sicut non est
ei complementum in luniine suo et in virtute sua, similiter est
argentum apud aurum. Quoniam argentum corrumpitur in terra
et in igne, et sapor ejus ad acetositatem declivus est, et secuntur
ipsum nocumenta, et comburunt ipsum sulphura, et minuitur
in igne. Set non est post aurum corpus honorabilius eo, et est
propinquius corporum ad aurum, quoniam ocultum auri est
manifestum argenti, et manifestum auri est ocultum argenti.
Et natura ejus est frigida et humida, et dicitur frigida et sicca,
et miscetur cum auro et ere, et suscipit tincturam. Et nos qui
jam cum eo fecimus duo exir, album et rubeum, et posuimus
32 ROBERT STEELE

ipsum aurum. Set nocumenta ad ipsum velocia sunt, quoniam

ipsum est mundum subtile, et non est ei exspectatio super illud
quod ledit ipsum. Et sulphura quidem et stagnum et plumbum
sunt ei inimica ledencia ipsum et non conveniunt ei. Et sulphur
singulare sit in regimine argenti et eris et plumbi, et arsenicum
arsenico et ferro et stagne. Scias ergo illud.

42. ELIXIR ALBUM.

Et argentum quod est corpus exir albi in opere majore, et

stat loco ejus stagnum in opere minore, et arsenicum et anima
ejus, argentum vivum et spiritus illius, et sal armoniacus et ser-
viens uterque, conponens inter utrumque.

43. CONTRITIO ARGENTI.

Liquefac ipsum in crucibulo, et proice super ipsum pondus

ipsius stagni. Deinde funde, et tere ipsum quia teretur, et repone
ad horam necessitatis.

44. CALCINATIO ARGENTI.

Plumbum stagni liquefac, et funde ipsum in aqua et sale ali-

quotiens. Deinde igni argentum et funde ipsum in illam aquam,
postquam posueris in omnem libram aque illius i dr. sulphuris
aut arsenici. Nam ipsum calcinatur nigrum. Cura ergo ipsum
cum sale soluto, et assa in furno. Deinde ablue ipsum a sale,
nam post ipsum albificatur et preparatur. Reconde ipsum.

45. CALCINATIO ALIA.

Si coxeris sulphur in aqua et sale. Deinde inbibatur ei limatura

argenti, et intromitte eum in furno in nocte. Deinde ablue a sale,
fiet enim calx tribus vicibus alba.

46. CALCINATIO ALIA.

Accipe de limatura quantum vis, et line eam cum oleo. Deinde

pone eam in testam super carbones. Cumn vero perveniret ad
eam flamma, proice super eam aliquid sulphuris donec aduratur,
et fiat tuus. Tere ergo ipse cum sale sol[ut]o secundum quod
precessit, et veniet tibi pulvis albus, si deus vult.
 PRACTICAL CHEMISTRY IN THE xiith CENTURY 33

47. MEDICINA EX ARGENTO AD CONVERTENDUM STAGNUM.

Malleando fac laminas de argento subtiliores quam potes, et

igni eas, et extingue ipsas in oleo in quo liquefactum sit aliquid
sulphuris, et itera illud donec videas ipsum nigrum. Tere ipsum
cum sale sol[ut]um secundum quod precessit, et repone. Deinde
accipe de pulvere ejus partem, et equale ejus de arsenico. Tera
ergo ipsum cum alumine solutato in urina cum equali sibi de sale
amoniaco cum contritione et inbibitione donec compleas de ipso,
et pone totum in ovo gallino vacuo lutato luto saphientie, et pone
super os ejus corticem animalium, et luta enim lute saphientie,
et sicca ipsum, et pone ovum /f. 173.a.A/ in igne stercoris vacce,
aut in cinere qui non sit vehementer ignitus, et sit in eo die ac
nocte. Deinde extrahe ipsum, et invenies coagulatum argentum.
Proice ergo de eo i dr. super octo stagni, et exibit tibi luna, si
deus voluerit. Et nobilius eo non est aliud.

48. MEDICINA ALIA AD IDEM.

Accipe laminam argenti, et de arsenico preparato ad com-

burendum corpora quartam partem ejus, et cooperi ipsum cum
eo, et pone in ovo galline lutato, et pone ipsum in ollam cum cinere,
et pone ollam in furno panis in nocte. Deinde extrahe, et tere
ipsum cum aqua aluminis et salis amoniaci donec videas ipsum
sicur adipem. Proice ergo super stagnum de eo. Et si acceperis
argenti pulverem tritum cum arsenico, tere ipsum utraque, deinde
fac utraque ingredi in combustionem. Et est opus tuum nobilius
et subtilius. Fac ergo quodcunque eorum vis et proveniet tibi,
si deus voluerit.

49. CAPITULUM DE MARTE: NATURA FERRI.

Ferrum est ex divisione Martis, et natura ejus est calida et

sicca, et dicitur frigidum et siccum. Et est masculinum et femini-
num, acetosum in sapore, vehementis virtutis, expectans ignem,
impugnans ipsum. Et liquescit cum quatuor rebus, cum arsenico,
plumbo, magnesia, et marchasita. Et quando suspenditur cum
auro, vel impregnatur, non separatur ab eo semper, nec per
examinationem nec per aliud. Cum ergo permiscetur aurum cum
argento, tingit argentum tinctura bona, et erigit ipsum in exami-
natione. Et est ex secretis Indorum, et voluptas eorum. Est ferrum

3
34 ROBERT STEELE

solum inter reliqua corpora, et propter illud elegerunt ipsum

sapientes. Et quoniam est levioris diminutionis, facilioris compo-
sitionis, et fixe tincture in opere rubidinis et albedinis. Et regimen
est ejus secundum (25) duos modos, liquefactio ejus cum sebic et
liquefactio ejus cum sale amoniaco, et nos dicemus illud totum.

50. FUSIO SEU LIQUEFACTIO FERRI.

Jam diximus quod ferrum est durius corporum et fortius
ipsorum, et non solvitur in igne penitus nisi per medicinam
vehementem. Et illud est ut accipias de laminis ejus factis subtilius,
et igni eas, et extingue in oleo in quo liquefactum fuerit plumbum
multotiens, donec perforantur et limantur valde. Incide ergo
cum forpicibus subtiliter. Deinde accipe de plumbo partem, et
liquefac eum cum in cocleari ferreo, et proice ipsum pondus
ejus de argento vivo. Deinde tere ipsum donec videas ipsum
pulverem. Pone ergo de ipso stratum et de laminibus stratum
donec inpleas crucibilum, et pone ipsum in furno, et suffla super
ipsum cum igne alkir et carbonum donec liquefiat. Deinde evacua
ipsum, et itera super ipsum multotiens donec placeat tibi color
ejus, et fiat velox fusio ejus. Tunc ergo utere eo.

51. LIQUEFACTIO ALIA: CONVERTETUR STAGNUM IN LUNAM PER-

FECTAM.

Accipe de limatura ferri quantum vis, et proice super ipsum

de arsenico trito bono equale quarte ejus, et pone ipsum in panno
sine accretione alicujus, et luta ipsum luto sapientie. Cum autem
exsiccatur super ipsum, pone in furno fusionis, suffla super ipsum
cum igne alkir tribus horis. Deinde infrigida ipsum et extrahe,
et tere ipsum cum pondere sexte ipsius de sale alkali illinito
cum oleo, et pone ipsum in botum barbatum, postea igni super
ipsum cum alkir et carbonibus donec descendat ad inferius albac,
et remaneat scoria ejus superius in crucibulo primo. Deinde
extrahe illud quod descendir, reduc ad liquefactionem, et itera
liquefactionem ipsum super /f. I73.b.A/ donec fiat sicut plumbum
in liquefactione. Et si vis, accipe nitrum tincar, et tere ipsum
utraque cum oleo, et fac de eis formas avellanarum, et ciba illud
ex eis, et liquefac illud decem vicibus, additur enim velocitas

(25) quatuor V.
 PRACTICAL CHEMISTRY IN THE xiith CENTURY 35
liquefactionis, et dealbedo, et si multiplicaveris illud leniter,
itaque liquescit in spacio brevi simile liquefactioni plumbi, et
molleatur. Liquefac ergo de hoc ferro preparato i dr., fac venire
super ipsum quinque dr. stagni mundi, donec liquefac cum eo.
Exibit enim dura luna recta ad igniendum et malleandum.

52. LIQUEFACTIO ALIA.

Et si vis, accipe limatura plumbi, et funde limaturam cum

eo sicud facis cum arsenico. Fit enim velox liquefactio ejus,
autem liquefactio ejus autem liquefactione ipsius, et additur
albedo et levitas.

53. MEDICINA EX FERRO CONVERTENS STAGNUM IN AURO.

Accipe limaturam ferri, et rora eam cum aceto forti, et pone

ipsum in sole, et itera operationem super ipsum cum octava
parte, et tere ipsum cum aqua azezi donec videas ipsum rubeum
simile croco. Tere ergo ipsum cum octava parte sui de sulphure,
et combure ipsum, et tere ipsum cum aqua azezi et salis amoniaci
sicud premissum est. Et proice de ipso super quatuor stagni aut
argenti duo dr. et exibit aurum, si deus vult.

54. ALIA LIQUEFACTIO AD IDEM.

Accipe de sale alkali quantum vis, et confice cum eo arsenicum

tritum citrinum, et line cum eo laminas ferri, et igni eas, et extingue
eas in illo semper donec albificentur, et fiant radiales in colore
argenti equaliter, et non sit addicio nec diminucio. Remove ergo
ipsum. Ipsum enim est durum, et non est differentia inter ipsum
et argentum nisi durities in ipso tantum. Tere ergo ipsum tantum,
et aggrega ipsum in crucibulo bono, et proice super ipsum litargiri
albificati aut ceruse frustrum, aut frustrum baurac sapientum,
aut quod currit cursu illius; ipsum namque solvetur velociter
in aqua hujsumodi. Cum ergo solvitur, tere cum ipso es. Tunc
si diliges ut fundes ipsum, et iteres super ipsum multotiens,
fac donec placeat tibi, et fiat essentia plumbi in liquefactione.
Deinde permisce ipsum cum stagno mundo, et permisce utraque
cum argento, et fac ex hoc quod vis. Est enim mirabile, cui non
est simile, velocis operis et propinqui temporis, veruntamen in
eo est aliquid laboris in hora lenificationis ferri tantum.
36 ROBERT STEELE

55. SOLUTIO FERRI CONVERTENS PLUMBUM IN AURO.

Accipe de sulphure citrino partem, et tere ipsum, et pone

in testam, et bulli ipsum in duplo sui de oleo donec liquefiat
sulphur in ipso. Deinde accipe laminas ferri quatuor partes, et
igni eas, et extingue in oleo, et suffla vice unam post aliam donec
adurantur lamine et denigrentur, et terantur. Et si vis, accipe
laminas, et line eas cum sulphure liquefacto in oleo, et pone
eas in olla vitreata, et cooperculo vitreato cooperi, et stringe
ex conjunctione luto sapientie, et fac eam manere in furno panis
in nocte, et sepeli in cinere calido, mane autem extrahe eas, et
tere eas ultime. Deinde accipe de atramento quantum est pondus
ferri, et assa ipsum in furno panis hora una, et solve ipsum in
duplo sui de urinis antiquis, et cola ipsum in vitreata. Deinde
pone pondus sui de sale amoniaco albo, et sine ipsum donec
resolvatur in ea. Cera ergo corpus cum hac aqua, aliud post aliud,
donec inpleas ipsum. Deinde proice ex ipso i dr. super i oz.
plumbi, et exibit aurum si deus vult.

56. MEDICINA ALIA CONVERTENS ARGENTUM.

Sume de limatura ferri quantum vis, et pone ipsam in vitreatam,

et demerge eam in aceto fortissimo duplo sui, et dimitte in eo
quinque diebus aut amplius. Deinde cola acetum ex ea, et accipe
quod re- /f.I74.a.A/ -manet de limatura, et assa eam in cocleari
ferreo, et tere ipsum in mortario, et proice eam in acetum limature
donec resolvatur totum aqua rubea sanguis sicud. Deinde accipe
de plumbo partem, et liquefac ipsum, et proice super ipsum
pondus sui de argento vivo, et tere ipsum ultime, et lava cum
aceto et sale donec mundificetur a nigredine. Deinde sicca ipsum,
et inbibe ipsum de aqua illa, rem post rem, donec compleas
ipsum. Proice ergo i dr. super quatuor argenti, tunc pone eas
in (26) cuzan examinationis cum ossibus et plumbo donec egrediatur
plumbum in litargirum, et remaneat argentum in aurum com-
pletumn, Christi auxilio.

57. MEDICINA ALIA CONVERTENS STAGNUM IN AURO.

Accipe de atramento bono absque assatione sua in furno,

(z6) cuzati A.
 PRACTICAL CHEMISTRY IN THE xiith CENTURY 37
infunde ipsum in duplo sui de urina antiquata, et dimitte in ea
donec dissolvatur. Cola ergo eam decenter et proice fecem, et pone
totum in vitreata, et proice in eam pondus atramenti de limatura
ferri, et dimitte ipsum quinque diebus donec dissolvatur limatura
in ea. Accipe ergo de ere quantum vis, et tere ipsum, et inbibe
ipsum de aqua illa, rem post rem, donec compleatur aqua tota.
Proice ergo de isto i dr. super quatuor stagni, et exibit aurum,
auxilio dei. Et adjunge super ipsum i dr. auri puri, et faciet ipsum
bonum, et eveniet tibi ultimum, cui non erit simile. Oculta ergo
ista capitula, quoniam ex operibus nobilibus.

58. CAPITULUM DE ERE: NATURA ERIS.

Es quidem est ex divisione Veneris, et natura ejus calida et

sicca, set siccitas ejus est frigida et sicca. Et es est in virtute argenti,
et liquefactione sue et sue duricici, verumtamen est rubeum.
Qui ergo eradicat rubedinem ejus facit ipsum redire argentum,
et est in manifesto suo es, et in oculto suo argentum. Et est anima
et soror argenti, et commiscetur cum auro et argento, et recipit
tincturam, et fit de eo exir albedinis et rubedinis, et non fugit
tinctura ejus quando solvitur cum aqua atramenti aut cum aqua
aluminis. Aqua eris liquefacit omnia corpora et omnem rem
ex lapidibus; et regimen ejus est sicud regimen ferri.

59. DEALBATIO ERIS.

Accipe laminas eris quantum vis, et subtilia et submerge eas

in oleo in quo solutum aliquid sulphuris aut arsenici, et sit sulphur
octonarius ejus, et line eas cum oleo multum, et repone eas in
cuzan, ita ut sternas sub eis salem tritum, et pone ex eis stratam
super aliam, sternas sub eis et super eas salem donec compleas
eas. Et cooperi super cuzanam et fac eam morari in furno figuli
in nocte una. Mane autem extrahe eam, et accipe laminas, et
tere eas in mortario brundusii contritione bona. Deinde ablue
eas a sale cum aqua dulci donec egrediatur sapor salis, et sicca
eas. Hoc ergo erit et est.

6o. RUBIFICATIO ERIS.

Si autem vis rubedinem, accipe de atramento assato in furno

panis equale ponderi ejus, et submerge ipsum in duplo sui de
38 ROBERT STEELE

aqua antiquata, et dimitte ipsum in ea donec resolvatur. Deinde

cola ipsum decenter, et proice super ipsam equale sui de sale
amoniaco. Cum ergo solvitur in ea, cera cum ea es ustum, rem
post rem, donec compleas eam, et videas ipsum frustrum simile
uzifur. Accipe ergo ex eo parte, et ex plumbo quatuor partes, et
cooperi ipsum cum eo in crucibulo, et funde ipsum donec submer-
gatur in ipso, et exibit tibi aurum, vitrute Christi. /f.x74.b.A/

6i. AUGMENTATIO AURI EX ERE.

Et si vis, accipe de eo partem, et de argento duas partes, et

fac ex eis laminas subtiles. Deinde sterne eramine sub isto argento
et super ipsum in crucibulo. Deinde funde ipsum fusione bona,
et postea infrigidetur. Deinde pondera ipsum, et non addas in
pondere argenti aliquid, et est citrinum bonum. Deinde funde
ipsum post illud bis vel ter, et funde in urinam pueri antiquatam
donec fiat citrinum, et egrediatur facies et ejus fricatio citrina.
Pone ergo ex eo partem, et ex auro bono mediam partem, et
partem cum parte, et erit bonum.

62. ALIA AUGMENTATIO.

Tolle ex calcecameno partes due, et tere eum contritione ultima

in mortario eris cum parte sulphuris, et ipsum pone in ollam
vitreatam et cooperi, et pone ipsam in furno panis tribus diebus
vel quatuor horis. Et si vis, pone loco calcecameno zunzar bonum
et purum, et combure ipsum cum sulphure ut dixi. Deinde tere
ipsum cum aqua atramenti et aquile,sicut scis,et proice de ipso
dr. duos super duo argenti, et exibit aurum. Si ergo placet tibi
color ejus, et erit bonum; si vero non, liquefac secundo, et super
ipsum proice dr. aliam, evacua ipsum, et lauda deum quia hoc
fit die uno, cum auxilio Christi et ejus virtute. Quod si vis miscere
ipsum cum auro, pone de ipso partem et ex auro bono partem,
et liquefac ea ter; nam erit ultimum, si deus vult.

63. AUGMENTATIO ARGENTI EX ERE.

Accipe aliorum bonorum quatuor capita, aut quod vis; et tere

in mortario de ligno cum aliquantulo salis et aluminis. Deinde
pone in vase, et funde super ea de aceto forti quod submergat
ea, et coque illud in caldario eris decoctione bone. Et inveni
 PRACTICAL CHEMISTRY IN THE xiith CENTURY 39
descriptione alia, cum aqua saponis, et non sum expertus; verum-
tamen est melius quod agitur. Deinde accipe laminas eris subtiles,
et igni eas, et extinge in illo multotiens donec egrediantur albe.
Commisce ergo cum argento quomodo ViS, et si vis incide eas
cum forcipibus, et pone eas in crucibulo cum aliquanto antincar
aut nitro, et cum liquefiant pone super eas alexir albi dr. in
x. drachmis, et dr. duo argenti, et evenit tibi album ad fusionem
et ignitionem et malleationem, et nunquam solvetur aut auferatur
auxilio Jesu Christi.

64. MEDICINA EX ERE CONVERTENS ARGENTUM.

Partem limature eris accipe, et de argento vivo equale sibi.

Tere ergo utraque donec uniantur, et alblue ea bene cum sale
et aceto donec mundificetur, et ablue cum aqua dulci, et exsicca
ea. Deinde accipe de atramento equale eri, et desolve ipsum in
duplo sui de urina puerorum antiquata, et cola ipsum. Et proice
in ipsam pondus sui de sale amoniaco, et tere ipsum cum hac
aqua, rem post rem, donec bibat ipsam totam, et fiat purpureum,
jam maritato argento vivo et eri, et ipso et eris. Gauderis cum
eo sicud premissum est, et proice de eo super es, et exibit argentum.

65. CAPITULUM DE JOVE ET NATURA STAGNI.

Stagnum: quod etiam alanoch et alfirsen et plumbum alkalay:

est ex secutione Jovis, et natura ejus est calida et humida, set
est minorata caliditas, quoniam complexio ejus est corrupta per
dominium super ipsum. In minera ipsius, et in ipso sunt mollities
et stridor et velocitas liquefactionis et acetositas. Qui ergo removet
ab eo has quatuor passiones reducit ipsum ad argentum, cum
auxilio dei. Et est gravis tinctura, et fige in ea tincture, et albeficat
es propria, quoniam est cum singulare cum eo. Et recipit tincturam
rubeam, et fit ex eo sol sublimnis,et fit ex eo aqua acuta, et retinetur
cum eo argentum vivum, et est (alia littera) unicum inimicum
argenti [et eri] et conveniens soli et ferro /f.I75.a.A/

66. MEDICINA EX STAGNO CONVERTENS ES IN AURUM.

Accipe de eo partem et pone ipsam in capola ferri et liquefac

ipsum, et pone super ipsum pondus sui de sale trito, et move
ipsum cum ferro donec fiat pulvis. Deinde extrahe ipsum, et tere
40 ROBERT STEELE

attritione bona. Deinde pone ipsum in vase figuli, et stringe

caput ejus, et pone super ipsum lutum sapientie, et mitte in furnum
panis in nocte. Extrahe ergo ipsum, et tere et bulli ipsum de aqua,
et move donec resedeat fex ejus. Deinide proice aquam salsam,
et mitte super ipsum claram, et extrahe ipsum, et move motione
bono. Deinde dimitte ipsum paululum. Deinde cola ipsum, et
fac hoc donec gustes aquam sine salsedine, et non videas in eo
nigredinem. Deinde sicca ipsum donec desiccetur et fiat calx.
Deinde accipe de alumine jamini equale ei, et tere ipsum, et
funde ipsum in duplo sui de aceto forti aut de urina antiquata,
et proice super ipsum pondus sui de sale albo amoniaco, et dimitte
ipsum in eo donec solvatur. Cera ergo calcem cum hac aqua,
rem post rem, et teres ipsam, et inbibes ipsam, et facies ipsam
sitire solem. Cum ergo exsiccatur, tere ipsum, et inbibe, gutta
et gutta, nec proices ipsam una vice. Fac illud de eo donec ceretur
et humectetur, et videas in vicibus x aut xi, jam ultimasse in
ceracione, quia retinetur in manica et tabula ex humiditate ejus
et ipsius viscositate, et rarificantur partes ejus. Accipe ergo de
ere unciam unam, et liquefac ipsum in crucibulo, et proice super
ipsum de eo i dr. et sufla super ipsum suflatione bona donec
liquefiat, et subjungatur medicina in eo, et erit aurum, deo
volente.

67. MEDICINA IGNOTA.

Forte acetum sume et solve in eo salem et salem amoniacum;

quibus solutis repone ipsum, et accipe quantum vis de stagno,
et funde in cocleari de ferro. Cumque liquefit, funde super ipsum
de racienti, et est alkitan, et dimitte ipsum donec aduritur. Quo
adusto, evacua ipsum in aquam predictam. Fac illud de eo multo-
tiens donec veniat tibi bonum. Et si vis, stilla super ipsum de
hac aqua, et stagnum sit liquefactum prius, donec frangatur.
Tere ergo ipsum cum ea donec bibat eam. Quodcunque eorum
vis, fac, et pervenies cum ea ad artem quam ocultaverunt philosophi
si intellexeris et deus fortunet te.

68. CAPITULUM DE SATURNO: NATURA PLUMBI.

Alasrob est Saturnus, qui etiam est alalkoth. Et est frigidus

et siccus, et est ex secutione Keion et in ipso sunt aurum et argen-
 PRACTICAL IN THEXIIth CENTURY
CHEMISTRY 41
tum per potentiam non per visum. Et ipsum est gravis (27) [corporis
velocis liquefactionis] tardi motus, et cum suscipit tincturam
non potest separari ab eo in eternum. Et ex eo exit argentum,
et ipsum est filia ejus. Et fiunt ex eo litargirum et cerusa et is-
rengenz. Et ex eo fit elixir majus rubei et albi, et fiunt ex eo aque
arte, et retinetur cum eis argentum vivum, et aque convenientes
ferro, et quando miscetur ei non separatur ab eo. Et miscetur
cum stagno et non separatur ab eo. Et rectificatur cum ere pre-
parato; et unitur cum argento, set separatur ab eo per examinatio-
nem. Et non rectificatur cum auro, recens et ventus ejus frangit
aurum. Et ventus ejus coagulat argentum vivum. Et conveniunt
philosophi Indi, quia ipsum est propinquius corporum auro'
quoniam occultum auri est frigidum et siccum, et occultum
plumbi /f. 175.b.A/ est calidum et humidum. Firmatum est ergo
quod frigidorum siccorum corporum est Saturnus, ergo ocultum
ejus sine dubio est Sol, quoniam manifestum ejus frigidum est
et siccum, et ocultum ejus est calidum et humidum. E contrario
plumbi alkalay, id est, stagni, quod est in oculto ejus argentum,
et in manifesto suo aurum, quoniam invenimus Solem et Lunam
in Saturno propinquius super nos quam Jovem, et possibilius,
et facilius etiam vendicatione sua, et plus in exuberatione. Inquit
PICTAGORAS:'Scito quod plumbum est magnesia, et quod secretum
totum est in eo, et est tenera mulier'. Et inquit quod 'in hac
muliere sunt tria: albedo, nigredo, rubedo'. Et in ea sunt quatuor
res: humiditas, liquefactionis velocitas, et siccitas, quoniam est
ipsa sulphura, et quia ipsa aduritur, et in ea est frigiditas, quoniam
extingit caliditatem.

69. DEALBATIOJOVIS ET SATURNI.

Modus de Jove vel Saturno est Lit salem sumas tibi in duplo
sui de aceto forte, et accipe stagni aut plumbi limaturam, et non
cesses ipsum inbibe ex eo, et tere ipsumn donec bibit ipsum totum.
Fac ergo ipsum morari in furno, sicut premissum est, et exibit
album, si deus vult.

70. CONVERSIOPLUMBI IN AURUM ET ARGENTUM.

Solve zimar in duplo suo de aceta forti, et distilla ipsunm, et

(27) from V. tincture A.

42 ROBERT STEELE

tere cum eo calcem Lune, et inbibe cum eo quod vis. Deinde

solve ipsum. Deinde coagula ipsum, et proice unum super decem,
et tinget ea, cum auxilio dei et ejus virtute. Si vero calx fuerit
aurum, erit consilium nostrum completum. Scias ergo stationem
ejus cum aqua zegi rubei, aliquotiens est enim ultimum. Ergo
oculta ipsum, et age cum eo et prosperabis.
EXPLICIT SECRETUM PHILOSOPHIE SECRETISSIMUM.

GLOSSARIAL INDEX

Acetum Vinegar,or any sort of corrosiveliquid. cap. ii, 26, 34, 56,
58, 63, 63, 66, 67, 69, 70. fortem 14, I5, 53.
Alalkoth lead: often metallic antimony from lead glance 68.
Alanoch (al-anuk. Ar.) tin. I I43IBN BEITHAR. 65.
Alasphor (al-asfar Ar.) yellow I 280IBN BEITHAR 8.
Alasrob (al-asrub Ar.) lead. I042IBN BEITHAR 68.
Albac (al-baqi Ar.) the residue 5'.
Alfirsen (? firs Pers.) tin 65.
Algi.r (al-jir Ar.) calx or plaster 28.
.Alium garlic ii.
Alkir (al-qir Ar.) bitumen or asphaltum,mineral pitch I8I8IBN BEITHAR
15, 35, 50, 51-
Alkitan (al-kitran Ar.) liquid pitch 67.
Alsurin a very impure red oxide of iron; syricum, soricum I.
Aludel (al-'utal Ar.) an open tube to receive the products of sublimation
II, I2, 20, 21.
Alumen alum 3, 47, 48, 58, 63.
Alumen Alasphor yellow alum, i.e. native soda or kali iz8o IBN BEITHAR
8.
Alumen Jameni alumen from Yemen, preferred as the best. 4, i8, 66.
Alumen lanosum efflorescent salts of iron and aluminium. 2I.
.Anigdalis amaris, Oleum Oil of bitter almonds. I I.
Andarani (Anderany Ar.) Salt, purest and perfectly crystallized from
Andera near Aleppo. 2zI64IBN BEITHAR. 5.
Anima used for spiritus, any of the four volatile bodies. iI.
Apium parsley or wild celery. io.
.Aqua acuta any corrosive solution, either acid or alkaline; whether
containing metallic salts (Cu, Sn.) or no. 26, 65.
.Aqua aluminis solution of alum. 48.
 PRACTICALCHEMISTRYIN THE XIIth CENTURY 43
Aqua antiquata probably decomposed urine - an impure solution of
carbonate of ammonia with phosphates and chlorides. 6o.
Aqua atramenti solution of vitriol 23.
Aqua azezi (zAj Ar. vitriol) probably a solution of vitriol Io8o0BN
BEITHAR 35, 53 v. Aqua zegi.
Aqua Eris v. Aqua acuta z6, 58.
Aqua saponis a solution of soap. A lessive rich in potash made from
oak-ashes by lime. 43.
Aqua zegi (zaj Ar.) a solution of vitriol 70.
Aquila sal ammoniac, so-called from its volatility i, 62.
Argentum silver, luna. 41.
Argentum, Jusion of 5.
Argentum communitatis a synonym of sal amarus 5.
Argentum vivum mercury 50.
Arsenicum sulphides of Arsenic, red (rubeum) realgar; yellow
(citrinum) orpiment, sandarac. II, 12, 13, 33, 34, 35,
37, 48, 49, 5 I, 54.
Athanor, actanor a kind of furnace for slow heatings 20.
Atincar (al-tinkar Ar.) a kind of nitrum 9. v. tincar.
Atramentum vitriol of iron or copper. I, 19, 20, 23, 40, 55, 57, 58,
6o, 62, 64.
Aurum gold, sol 32.
Avellana a nut. 5 I.
Ayfferam a kind of gold (unidentified) 38.
Baurac sapientum (baurac Ar.) either carbonate of soda etc, or chryso-
colla, or nitrum, or borax. Two colours, white and red. 38IIBN BEITHAR
52.
Bellengi perhaps Valencia (Balansyya Ar.) 5.
Bletes orache, or wild cabbage io.
Botum barbatum (Bucberbut Ar.) a separating apparatus of two crucibles
nested - the upper perforated to allow melted material to pass into
the lower 5I .
Buticatim vitreatum argillatum (butaga Ar.) a crucible of glazed clay
9.
Calcadis (qalqadis Ar.) a white vitriol. IO80IBN BEITHAR I.
Calcantum (qalqant Ar.) a green vitriol. IO80IBN BEITHAR I.
Calcecamenum (culcucesameno) aes ustum, XaAKOS KEKacvbEVOSo 62.
Caldarium eris a copper cauldron 63.
Calx a synonym for alum 3.
Calx ceca perheps a basic red sulphide of copper i8.
Cammitum a section of a hollow reed 25.
Camphora camphor I2, 14, 3I.
Canna grossa a large hollow reed, bamboo 25.
44 ROBERTSTEELE

Capola ferri an iron cup 66.

Casei, aqua sour whey i6, i8.
Cerusa ceruse, white lead, basic carbonate of lead. 73IBN BEITHAR
23, 68.
Citrinum Arsenicum laminosum mineral orpiment iI.
Coclearis ferreus an iron ladle or spoon. 50, 56, 57.
Colcotar (qalqadar Ar.) the residue of calcination of sulphate of iron,
yellow vitriol I.
Compilator 5
Cooperculum vitreatum a glazed cover 55.
Curduba Cordova 3.
Corpus Arab alchemical name for metallic bodies. 5, 9, II, I4, 19,
26, 27, 32, 33, 34-
Crucibilum Crucible 39, 43, 5I, 54, 6o, 6i, 63, 66, 50.
Cucurbita cucurbit 37.
Cuza, cuzat (kuzat Ar.) a vessel (Sp. alcuza) 30, 37, 56. cuzan 59.
Dialogus auri et mercurii 69.
Elebla an unidentified iron mine, but the island of Elba may be meant.
(Ablat is a fort between the two districts of Granada and Almeria) I.
Eramine bronze 6I.
Es copper, Venus 58, 59.
Exir the elixir 9, I9, 32, 41, 42, 58, 68, 63 sir 9, lachesir 9.
Fermentum a ferment 19, 32.
Ferrum iron, Mars 9, 49.
Forcipes, forpices tongs, forceps 50, 63.
Furnum a furnace 37, 44, 45,
Furnum figuli potter's furnace 35, 59.
Furnum fusionis melting furnace 51.
Furnum panis baker's oven 2, 6, I3, 15, 20, 48, 62, 55, 66.
Furnum vitrearii glass-maker's oven 35.
Geber, filius Ayen JABIR IBN HAYAN I, II, I7, z6, 28.
Hermes 5.
Ibn Gilgil Cordubensis a Spanish alchemist, quoted by ALBERTUS MAGN,US
3.
Ignis stercoris Heat of fermenting manure 26, 47.
Intestinum (v. Viscus) an intestine; afterwards used for any vessel in
which decomposition takes place ((In the horse's belly)) IO.
Isrengenz (Asronj Ar.) red lead, minium, Pb3 04 74IBN BEITHAR68.
Jovem v. stagnum
Kalit ibn Jezir KHALID IBN JA9ID IBN MU'AWIJAH(635-704) II.
Keion Kaiwan, the planet Saturn 68.
Kir (qir Ar.) bitumen I8I8IBN BEITHAR 29.
Lac virginis mercury or mercuric chloride I9.
 PRACTICAL CHEMISTRY IN THE xiith CENTURY 45

Lachesir the elixir 9.

Lapia fluminis alb. white sand. 7.
Liber Denudatorumalso Mutatorum. I, II.
Liber Urad ? Book of descents or sending down (Irad) I7.
Litargirum lithargePb 0 2II4IBN BEITHAR36, 54, 56, 68. v.
murdasen.
Lutum capillorum a lute using hair as binding material I2.
Lutum discretionis a lute 25.
Lutum sapientis X6, 24, 25, 37, 47, 55.
Magnesia probably a manganese ore 49.
Marchasita a variety of pyrites - either gold, silver, copper or iron
2 I6IBN BEITHAR 49.
Mars iron.
Mel apum honey 9.
Mercurium mercury I9.
Merdasenz (murdasenj Alr.) white or red litharge Pb 0 2I I4IBN
BEITHAR 39. v. litargirum.
Metals named io, I5, i6, 41, 42, 54-
Mortarium a mortar 56.
Mortarium Brundisii a bronze mortar 59.
Mortarium de ligno a wooden mortar 63.
Mortarium eris a copper mortar I5, 62.
Naphis a vessel I6.
Neerim near Cordova - alum mine 3.
Nitrum impure natural carbonate or sulphate of soda 5I, 63.
Oleum olivarum Olive oil 22.
Oleum sisaminum sesamy oil 22.
Olla a flask 6, 48.
Olla vitreata a glass flask 4, 35, 62, 55.
Ovum gallinum a hen's egg 47, 48.
Pannum a cloth 23, 5I. sPiss2lm 37.
Pasta dough 32.
Pictagoras PYTHAGORAS68.
Plumbum lead. Saturn 49, 50.
Plumbum alkalag (qala'i Ar. of Malacca) tin (Malacca lead) I042
IBN BEITHAR 63, 68.
Plumbum, odor the exhalations in lead smelting which may contain
Chlorine and Arsenic I9, 24.
Plumba, duo lead and tin are called in Arab alchemy the ((two leads)) 28.
Pulci spisse thick pottage I6.
Racienti synonym for alkitan-pitch 67.
Sal salt, anything resembling common salt. 2I64IBN BEITHAR.
5, 63, 69.
46 ROBERT STEELE

Sal alkalli (qali Ar.) salt prepared from the ashes of saline plants.
I828IBN BEITHAR. 7, 8, I3, 5I, 54, 23.
Sal amarum bitter salt 5.
Sal armoniacum,amoniacum sal ammoniac, often mixed with carbonate
of ammonia, sometimes carbonate of soda. 5, 9, IO, II, I9, 2I, 23,
35, 40, 42, 49, 48, 47, 53, 55, 6o, 64, 66, 67 V. aquila.
Sal calcis any lime salt 5.
Sal Indus probably rock salt with impurities to turn it red 5.
Sal masse impure rock salt. Massa sometimes means alchemy. 7,
I 5. v. sal alchemie 6.
Sal nabasti unidentified 5.
Sal panis common salt as used in baking. 5. 9.
Sapor acetosa 4, 49, 59.
Saturnus (v. Plumbum).
Sebic (zibaq Ar.) mercury. I I43IBN BEITHAR 49.
Servus fugitivus a synonym for mercury 2, 22.
Setariz unidentified I9.
Sicla ? flea-wort io.
Sulphur I.
Sulphur nature of I8.
Sulphur odor of I9.
Sol (v. aurum).
Stagnum stannum, tin. May sometimes be argentiferous lead 5I, 65
Testa a tile 46, 55.
Tincar a kind of nitrum 5 I, 63. v. atincar.
Urina Urine 47.
Urina antiquata decomposed urine - a solution of impure ammonium
carbonate with phosphates and chlorides I8, 57, 66. v. aqua antiquata.
Urina pueri antiquata The urine of boys would be rich in phosphates
6i, 64-
Urina puerorum 4.
Uzifur (zanjifur Ar.) cinnabar, mercuric sulphide. HgS. I I32IBN
BEITHAR I7, 23, 3I, 60.
Vas Vitreata 13, I5, I6, 22, 30, 31, 56, 5, 63.
a glass flask, 8, I0,
Vas Vitreata figuli an earthern vessel 66.
Ventosa vitreata a glass flask I6.
Viscus (v. intestinum) IO, I2, 20.
Vitrearius a glass worker 7.
Vitriolum vitriol I.
Zafrani de ferro (zafr. Ar. dirtiness) An oxide or verdigris of iron 23.
Zimar (zanjar Ar.) verdigris or malachite 73, 70 II3IIBN BEITHAR
Zunzar 62.
ROBERT STEELE.