भवन निर्माण निर्देशिका - २०७८ surya binak
भवन निर्माण निर्देशिका - २०७८ surya binak
:yfgLo /fhkq
;"o{ljgfos gu/kflnsfåf/f k|sflzt
@)&* ;fn kf}if !! ut], cfO{taf/
efu @
;"o{ljgfos gu/kflnsfsf] k|zf;sLo sfo{ljlw -lgoldt ug]{_
P]g, @)&$ n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L ;"o{ljgfos gu/ sfo{kflnsfn]
b]xfosf] lgb]{lzsf agfO{ ;j{;fwf/0fsf] hfgsf/Lsf] nflu k|sfzg
ul/Psf] 5 .
k|:tfjgfM g]kfn ;/xb leq lgdf{0f x'g] ejgx¿nfO{ ;'/lIft, Jojl:yt, e"sDk
k|lt/f]wfTds k|ljlwo'Qm / e/kbf]{ agfpg /fli6«o ejg lgdf{0f ;+lxtf, @)^) tyf
zx/L a:tL ljsf; of]hgf tyf ejg lgdf{0f ;DaGwL lgb]{lzsf, @)&@ ;d]t nfu"
eO{;s]sf] kl/k|]Iodf ;"o{ljgfos gu/kflnsfleq Jojl:yt zx/Ls/0f / ;'/lIft
a;f]af;sf] ;'lglZrttf ub}{ ejg lgdf{0f tyf gS;f kf; ;DaGwL sfo{nfO{
Jojl:yt ug{ ;"o{ljgfos gu/kflnsfsf] k|zf;sLo sfo{ljlw -lgoldt ug]{_ P]g,
@)&$ sf] bkmf $ n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L ;"o{ljgfos gu/ sfo{kflnsfn]
of] lgb]{lzsf agfO{ nfu" u/]sf] 5 .
kl/R5]b–!
;+lIfKt gfd / k|f/De
!_ ;+lIfKt gfd / k|f/DeM -!_ of] sfo{ljlwsf] gfd æ;"o{ljgfos gu/kflnsfsf]
ejg lgdf{0f tyf gS;f kf; lgb]{lzsf, @)&*Æ /x]sf] 5 .
-@_ of] lgb]{lzsf sfo{kflnsfaf6 :jLs[t ePsf] ldlt b]lv nfu" x'g]
5.
@_ kl/efiff / JofVofM– ljifo jf k|;+un] csf]{ cy{ gnfu]df o; lgb]{lzsfdfM
s= æclen]vLs/0f kqÆ eGgfn] o; lgb]{lzsfsf] bkmf $& df ePsf]
Joj:yf adf]lhdsf lgld{t ejgsf] xsdf hf/L ul/g] k|df0fkq
nfO{ ;Demg' kb{5 .
v= æpkof]u (Occupancy)Æ eGgfn] s'g k|of]hgsf lgldQ lgdf{0f
ePsf] xf] h:t}M cfjf;, Jofkfl/s, zLte08f/, uf]bfdejg, ;+o'Qm
cfjf;u[x, c:ktfn cflb ;Demg' kb{5 eg] æpkof]u kl/jt{gÆ
eGgfn] Ps pkof]u af6 csf]{ pkof]u ug]{ sfo{ ;Demg' kb{5 .
u= æPsf3/sf] JolQmÆ eGgfn] dftf, lktf, klt, kTgL, 5f]/f, a'xf/L,
cljjflxt 5f]/L tyf Ps;uf]ndf a:g] kl/jf/sf cGo ;b:onfO{
;Demg' kb{5 .
3= æP]gÆ eGgfn] :yfgLo ;/sf/ ;+rfng P]g @)&$ nfO{ ;Demg'
kb{5 .
2
ª æsa'lnotgfdfÆ eGgfn] o; lgb]{lzsfsf] bkmf %( adf]lhd
cg';"rL–#, $ / * cg';f/sf] sa'lnotgfdfnfO{ ;Demg' kb{5 .
r= æsfo{kflnsfÆ eGgfn] ;"o{ljgfos gu/ sfo{kflnsf ;Demg'
k5{ .
5= æl8hfOg/Æ eGgfn] gu/kflnsfdf btf{ ePsf ejgsf] gS;f
l8hfOg ug{ cg'dlt k|fKt l8hfOg/÷sG;N6]G6nfO{ ;Demg' kb{5 .
æ;'k/Lj]IfsÆ eGgfn] ;DalGwt ejg ;+/rgf agfpFbf ;'k/Lj]If0f
ug]{ k|fljlws ;Demg' kb{5 .
h= ætNnfÆ eGgfn] ejg jf lgdf{0fsf e"O{+x¿ jf e"O{b]lv l;lnª
aLrsf] efunfO{ ;Demg' kb{5 .
em= ægu/kflnsfÆ eGgfn] ;"o{ljgfos gu/kflnsf ;Demg' k5{ .
`= ægS;fÆ eGgfn] ejg lgdf{0f ;DaGwL ;Dk"0f{ /]vflrq ljj/0f
/ cGo sfuhkq ;Demg' kb{5 eg] ægS;fkf;Æ eGgfn] cfˆgf]
xs ef]u / :jfldTjsf] hUufdf k|rlnt ejg lgdf{0f dfkb08 /
ejg ;+lxtf adf]lhd gofF ejg lgdf{0f ug{ :jLs[lt lbg], k'/fgf]
ejgdf tNnf yk ug]{ jf lgdf{0f e};s]sf] ejgsf] lgoldt ug]{
sfo{ ;d]tnfO{ ;Demg' kb{5 .
6= æk|d'væ eGgfn] gu/kflnsfsf] k|d'vnfO{ ;Demg' kb{5 .
7= æk|zf;sLo clws[tæ eGgfn] gu/kflnsfsf] k|d'v k|zf;sLo
clws[tnfO{ ;Demg' kb{5 .
8= æk|fljlws k|ltj]bgÆ eGgfn] k|fljlwsaf6 ejg lgdf{0f :yn jf
cGo ljjflbt :ynsf] cjnf]sg, gfkhfFr u/L k]z u/]sf] :s]r jf
lnlvt Joxf]/f jf kmf]6f] jf cfjZostfg';f/ tLg} k|s[ltsf] ljj/0f
pNn]lvt k|ltj]bgnfO{ ;Demg' kb{5 .
9= ælKnGy Pl/ofÆ eGgfn] e"ldut tNnf jf s'g} tNnfsf uf/f]
;lxtsf] ;Dk"0f{ 9flsPsf] If]qkmnnfO{ ;Demg' kb{5 .
0f= æejg OhfhtÆ eGgfn] o; lgb]{lzsfsf] bkmf #! / #@ df ePsf]
Joj:yf adf]lhd lbOg] ejg lgdf{0f OhfhtnfO{ ;Demg' kb{5 .
t= ælgdf{0f ;DkGg k|df0fkqÆ o; lgb]{lzsfsf] bkmf #* df ePsf]
Joj:yf adf]lhdsf lgld{t ejgsf] xsdf hf/L ul/g] k|df0fkq
nfO{ ;Demg' kb{5 ;Demg' kb{5 eg] æcf+lzs lgdf{0f ;DkGgÆ
o; lgb]{lzsfsf] bkmf $) df ePsf] Joj:yf adf]lhdsf lgld{t
3
ejgsf] xsdf hf/L ul/g] k|df0fkq nfO{ ;Demg' kb{5 .
y= æejg lgoldt k|df0fkqÆ eGgfn] o; lgb]{lzsfsf] bkmf $# df
ePsf] Joj:yf adf]lhdsf lgld{t ejgsf] xsdf hf/L ul/g]
k|df0fkq nfO{ ;Demg' kb{5 .
b= æejgÆ eGgfn] cfjf;Lo, cf}Bf]lus, zLte08f/, uf]bfdejg,
l;g]dfejg, Jofkfl/s ejg, sfof{no, ;efu[x jf o:t} k|sf/sf
cGo s'g} k|of]hgsf nflu ag]sf s'g} ef}lts ;+/rgf ;Demg' kb{5
/ of] zAbn] To:tf] ;+/rgfsf] s'g} efu ;d]tnfO{ hgfpF5 .
k= æejgÆ eGgfn] cfjf;Lo jf cf}Bf]lus jf Jofkfl/s jf Joj;flos
jf sfof{no ejg, zLte08f/, uf]bfd3/, l;g]dfxn, ;efxn jf
;efu[x jf o:t} k|sf/sf cGo s'g} k|of]hgsf] nflu lgld{t ef}lts
;+/rgf jf To:tf] ;+/rgfsf] s'g} efu ;d]tnfO{ ;Demg' kb{5 .
km= æejg lgdf{0fÆ eGgfn] gofF agfpg], k"/fgf] eTsfO{ k'gM lgdf{0f
ug]{, tNnf yk ug]{, df]x8f km]g]{, 6x/f, tj]nf jf Uof/]h agfpg] jf
;fljssf ejgdf ‰ofn, 9f]sf, afb{nL, sf}zL, bnfg, sDkfp08
jfn nufpFg], prfO yk36 u/L agfpg] jf ;f] ;DaGwL cGo sfo{
;Demg' k5{ . ;f] zAbn] ;+o'Qm cfjf;sf] nflu agfO{g] ejgnfO{
;d]t ;Demg' kb{5 .
a= æejg lgdf{0fsf] prfO{Æ eGgfn] ;dtn 5fgf -Flat roof_ sf
xsdf hdLgsf] ;fnfvfnf ;txaf6 ejg jf ejg lgdf{0fsf]
dflyNnf] ;tx ;Ddsf] prfO jf ;DalGwt clwsf/Ln] tf]s]
adf]lhdsf] prfO ;Demg' kb{5 .
e= æejg lgdf{0f zfvfæ eGgfn] gu/kflnsfsf] ejg lgdf{0f tyf 3/
gS;f ;DaGwL sfd x]g]{ zfvf ;Demg' kb{5 .
d= æejg ;+lxtfÆ eGgfn] /fli6«o ejg lgdf{0f ;+lxtf @)^) nfO{
;Demg' kb{5 .
o= æ;efÆ eGgfn] g]kfnsf] ;+ljwfgsf] wf/f @@# adf]lhdsf] gu/;ef
;Demg' k5{ .
/= æ;h{ldgÆ eGgfn] ejg lgdf{0f ;DaGwdf ;Dj2 hUuf, af6f],
;+lwof/ cflb ljifodf ;Dj2 j8fsf hgk|ltlglwsf] /f]xj/df
sDtLdf % hgf :yfgLo e› enfßLsf] :ki6 egfO ;dfj]z u/L
ul/Psf] sfuh ;Demg' kb{5 .
4
n= æ:yfoL ;+/rgfÆ eGgfn] cfjf;Lo jf Jofkfl/s jf Joj;flos
k|of]hgsf] nflu lgdf{0f ul/g] s'g}klg lsl;dsf] 3/ jf 6x/f jf
lk|ˆofa jf cGo ;+/rgfnfO{ ;Demg' k5{ .
j= æJofkfl/s ejgÆ eGgfn] Jofkfl/s jf Joj;flos k|of]hgsf] nflu
lgdf{0f ul/g] s'g}klg lsl;dsf] 3/ jf 6x/f jf lk|ˆofa jf cGo
;+/rgfnfO{ ;Demg' k5{ .
z= ældl>t cfjf;Lo ejgÆ eGgfn] tNnf] tNnf Jofkfl/s k|of]hgsf]
nflu / dflyNnf] tNnf cfjf;Lo k|of]hgsf] nflu lgdf{0f ul/g]
s'g}klg lsl;dsf] 3/ jf 6x/f jf lk|ˆofa jf cGo ;+/rgfnfO{
;Demg' k5{ .
if= æDead EndÆ eGgfn] ^ ld6/ / ;f] eGbf a9L rf}8fO{ ePsf] d"n
;8saf6 a9Ldf !%) ld6/ leq ;Dd dfq uO{ 6'lËPsf] af6f]nfO{
;Demg' k5{ .
;= æEBPSÆ eGgfn] cgnfOgsf] dfWodaf6 ejg lgdf{0f cg'dlt
lbg] Electronic Building Permit System nfO{ ;Demg' kb{5 .
x= æLoopingÆ eGgfn] ^ ld6/ / ;f] eGbf a9L rf}8fO{ ePsf] d"n
;8ssf] s'g} Ps KjfOG6af6 3'Db} k'gM ;f]xL KjfOG6df cfP/
6'lËPsf] s"n nDafO{ a9Ldf !%) ld6/ leq ;Dd dfq ePsf]
af6f]nfO{ ;Demg' k5{ .
kl/R5]b–@
ejg juL{s/0f / JofVof
#_ ejg juL{s/0fM -!_ g]kfn /fli6«o ejg lgdf{0f ;+lxtf, @)^) (Nepal
National Building Code) tyf ejg -klxnf] ;+zf]wg_ P]g, @)^$ sf]
cfwf/df gu/kflnsf If]q leq aGg] ejgx¿nfO{ lgDg rf/ ju{df ljefhg
ul/Psf] 5 .
-s_ æsÆ ju{– ejg P]g, @)%% sf] bkmf * -s_ cg';f/sf] cTofw'lgs
k|ljlw ckgfO{ OG6/g]zgn :6]6 ckm b cf6{ (International
State of the Art) l8hfOg k4ltaf6 l8hfOg ul/Psf ejg .
-v_ ævÆ ju{– ejg P]g, @)%% sf] bkmf * -v_ cg';f/sf] e'O{tNsf]
If]qkmn !))) ju{lkm6 eGbf a9L, # tNnf eGbf cUnf] / Pp6f
5
lkn/ jf uf/f] b]lv csf]{ lkn/ jf uf/f] ;Ddsf] b'/L (Standard
Code Provisions) $=% ld6/ eGbf a9L ePsf /fli6«o ejg
lgdf{0f ;+lxtfdf /x]sf ;'/Iffsf cfwf/e"t k|fjwfgnfO{ cg';/0f
u/L l8hfOg ul/Psf ejg .
-u_ æuÆ ju{– ejg P]g, @)%% sf] bkmf * -u_ cg';f/sf] e'O{tNsf]
If]qkmn !))) ju{lkm6 ;Dd, prfO{ # tNnf eGbf sd / Pp6f
lkn/ jf uf/f] b]lv csf]{ lkn/ jf uf/f] ;Ddsf] b'/L (Standard
Code Provisions) $=% ld6/ eGbf sd ePsf DofG8]6/L ?N;
ckm yDa (Mandatory Rules of Thumb) adf]lhd Go"gtd
kfngf ug{'kg]{ k|fjwfgsf] k|of]uaf6 l8hfOg ul/Psf ;fdfGotofM
zx/ ahf/df rng rNtLdf /x]sf ejg .
-3_ æ3Æ ju{– ejg P]g, @)%% sf] bkmf * -3_ cg';f/sf] -s_, -v_ /
-u_ ju{df gk/]sf ;fdfGotofM O6f, 9'Ëf, df6f], afF;, l6g jf v/
cflbsf] k|of]u u/L u|fdL0f e]usf] ejg lgb]{lzsf (Guidelines
for Rural Buildings) cg';f/ l8hfOg ul/Psf ejg .
$_ ejg juL{s/0fsf] JofVofM bkmf # adf]lhd juL{s/0f ul/Psf ejgsf]
JofVof b]xfo adf]lhd /x]sf] 5M–
-s_ æsÆ ju{sf ejg
c= e"sDkLo ;'/Iff ;DaGwL ljlzi6 cWoog cg';Gwfgaf6 th{'df
ePsf :yflkt ljlzi6 k4ltaf6 l8hfOg ul/Psf !* ld6/
/ eGbf ;f] eGbf dfly jf kfFr jf ;f] eGbf a9L tNnf ePsf]
High Rise ejg .
cf= ;fj{hlgs k|of]usf ejgx¿ h:t}M l;g]dfxn, ljBfno, c:
ktfn, b"/;+rf/, /]l8of] tyf 6]lnlehg :6]zg, k6«f]lnod
kbfy{ ;+ro ug]{ e08f/, ljdfg:yn Joj:yfkgsf nflu algg]
ejg, ;f+:s[lts dxTjsf ejg / cGo ;/sf/L / ;fj{hlgs
k|of]hgsf ejgx¿.
-v_ ævÆ ju{sf ejg
c= /fli6«o ejg lgdf{0f ;+lxtfdf /xsf] ;'/Iffsf cfwf/e"t
k|fjwfgx¿ (Standard Code Provisions) sf] cg';/0f u/L
l8hfOg ul/Psf tyf Ol~hlgo/ jf k|fljlwsåf/f l8hfOg /
6
/]vb]v u/L agfOg] e"FOtNnfsf] If]qkmn -Plinth Area_ !)))
ju{ lkm6 eGbf a9L ePsf jf # eGbf a9L tNnf ePsf tyf
Pp6f lkn/ jf uf/f] b]lv csf]{ lkn/ jf uf/f] ;Ddsf] b'/L
(Standard Code Provisions) $=% ld6/ eGbf a9L ePsf
!@ b]lv !* ld6/ prfO{ ePsf cfjf;Lo Pj+ cGo ejg .
cf= /fli6«o ejg ;+lxtfdf tf]lsPsf v08x¿sf] k|of]u u/L æuÆ
/ æ3Æ ju{sf ejgsf nflu lbOPsf clwstd k|fjwfg eGbf
km/s cj:yf ePsf cGo ;Dk"0f{ ejg .
-u_ æuÆ ju{sf ejg
c= DofG8]6/L ?N; ckm yDa (Mandatory Rules of Thumb)
cyjf Go"gtd kfngf ug}{ kg]{ k|fjwfgx¿sf] kfngf u/L
l8hfOg ul/g] ;fdfGotofM g]kfnL zx/ ahf/df rng rNtLdf
/x]sf e"O{+ tNnfsf] If]qkmn (Plinth Area) !))) ju{ lkm6
eGbf sd, # tNnf ;Dd jf prfO !@ ld6/ eGbf sd tyf
Pp6f lkn/ jf uf/f] b]lv csf]{ lkn/ jf uf/f] ;Ddsf] b'/L
(Structural span) $=% dL6/ eGbf sd ePsf cfjf;Lo
ejg .
cf= /fli6«o ejg ;+lxtfdf tf]lsPsf v08x¿sf] k|of]u u/L
ejgsf] uf/f] jf lkn/ hUufsf] l;dfgfdf ghf]l8Psf lkn/ jf
uf/f] hUufsf] l;dfgfdf hf]l8O{ hu Eccentric agfpg kg]{
vfnsf ejg .
-3_ æ3Æ ju{sf ejg
c= u|fdL0f e]usf ejgx¿sf nflu ;'emfOPsf lgb]{lzsf
(Guidelines for Rural Buildings) cg';f/ l8hfOg u/L
u|fdL0f e]udf aGg] ! jf @ tNn] k/fn, 5jfnL jf km';sf 5fgf
ePsf sRrL ejg tyf lem+u6L jf 6fon jf h:tfsf] 5fgf
ePsf df6f]sf hf]8fOdf 9'Ëf jf O§fsf] uf/f] nufO{ agfOg]
e'O tNnfsf] If]qkmn &%) ju{ lkm6 tyf hDdf tNnfx¿sf]
If]qkmn !%)) ju{lkm6 eGbf sd ePsf /fli6«o ejg ;+lxtfdf
tf]lsPsf v08x¿sf] k|of]u u/L ag] agfOPsf ejg .
7
kl/R5]b–#
ejg l8hfOg
%_ ejg lgdf{0fsf] k"j{ :jLs[lt lng'kg]{M -!_ gu/kflnsf If]qdf lgdf{0f x'g]
;a} lsl;dsf ejgx¿ -gofF lgdf{0f jf tNnf yk_ gu/kflnsfaf6 k"j{
:jLs[lt lnP/ dfq lgdf{0f ug{' k5{ .
^_ ;+/rgfTds l8hfOg ul/Psf] x'g'kg]{M gu/kflnsf If]qleq aGg] ;Dk"0f{
ejgx¿sf] e"sDk Pj+ cGo k|sf]k hf]lvdaf6 ;'/Iffsf] ;'lglZrttfsf nflu
;+/rgfTds l8hfOg (Structural Design) ul/Psf] x'g' kb{5 . o;sf nflu
lgDgfg';f/ ePsf] x'g' kb{5M
-s_ ;a} ju{df kg]{ ejgx¿ e"sDkLo ;'/Iffsf] b[li6sf]0fn] /fli6«o
ejg ;+lxtfsf k|fjwfg cg';f/ l8hfOg / lgdf{0f ug{' k5{ .
gofF lgdf{0fsf cltl/Qm k'gMlgdf{0f, cf+lzs lgdf{0f tyf df]xf]8f
kl/jt{g sfo{df ;d]t lgdf{0f ;+lxtf cg';f/ ug{' k5{ .
-v_ æsÆ ju{sf OG6/g]zgn :6]6 ckm b cf6{ l8hfOg k4lt cg';f/
l8hfOg ul/g] ejgx¿df g]kfnsf] e"sDkLo ljz]iftf ;d]t ljrf/
u/L ejg aGg] 7fpFsf] hdLgsf] k/LIf0f (Soil Test) sf] cfwf/df
;'/lIft ef/ axg Ifdtf (Safe Building Capacity) lnO{ husf]
l8hfOg ug{' kb{5 . OG6/g]zgn :6]6 ckm b cf6{ k4lt cg';f/
g} l8hfOg/n] lgdf{0f ;fdu|L / lgdf{0f k4ltsf] k|of]u ug]{ u/L
ejgsf] l8hfOg ug{'k5{ . ;f] lgdf{0f ;fdu|L tyf lgdf{0f k4lt
pko'Qm tyf kof{Kt 5 egL cfjZos sfuhft (Document),
tYofÍ (Data) tyf tYox¿ (Facts and Figures) k|:t't ug]{ /
k|dfl0ft ug]{ bfloTj l8hfOg/ sf] g} x'g]5 .
-u_ ævÆ ju{df kg]{ ejgx¿sf] l8hfOg ubf{ ejgsf ljleGg efux¿df
cfpg] ef/ (Load) sf] lx;fa ubf{ /fli6«o ejg ;+lxtfsf ;DaGwLt
v08x¿df lbOPsf ef/sf] lgb]{lzsf cg';f/ ug{' k5{ . ;f] Go"gtd
ef/ eGbf sd ef/sf nflu l8hfOg ug{ kfOg] 5}g .
-3_ æuÆ / æ3Æ ju{df kg]{ ejgx¿ /fli6«o ejg ;+lxtfsf v08x¿
qmdzM DofG8]6/L ?N; ckm yDa (Mandatory Rules of Thumb)
tyf u|fdL0f e]usf ejgx¿sf nflu ;'emfOPsf lgb]{lzsf
(Guidelines for Rural Buildings) df lbOPsf k|fjwfgx¿
8
cg';f/ l8hfOg ug{' kb{5 . ;+lxtfsf] pko{'Qm v08x¿df lbOPsf
k|s[ltsf ejgx¿ dfq ltgLx¿df /x]sf k|fjwfg cg';f/ l8hfOg
ug{ kfOg]5 . To; afx]ssf km/s k|s[ltsf ;Dk"0f{ ejgx¿ Go"gtd
ævÆ ju{sf l8hfOg k4lt jf æsÆ ju{sf k4ltaf6 l8hfOg
ug{' k5{ . t/ æuÆ / æ3Æ df kg]{ ejgx¿nfO{ klg ævÆ ju{sf]
cg';f/ Detail Analysis/Design Calculation u/L l8hfOg ug{
;lsg]5 .
-ª_ ævÆ, æuÆ / æ3Æ ju{df kg{ ;Sg] h'g;'s} ejgnfO{ klg æsÆ
ju{sf :6]6 ckm b cf6{ k4ltaf6 l8hfOg ug{ ;lsg]5 . t/ To;f]
ubf{ :ki6;Fu :6]6 ckm b cf6{ d'tfljs l8hfOg ul/Psf] xf] egL
pNn]v ug{' k5{ / ;Dk"0f{ k|fjwfgx¿ ;f]xL cg';f/ kfngf ul/Psf]
x'g' k5{ .
-r_ ejg h'g k|of]hgsf nflu l8hfOg / :jLs[lt lnOPsf] xf] ToxL
k|of]hgdf dfq pkof]u ug{' k5{ . ejgsf] k|of]u kl/jt{g ug{'
k/]df jf tNnf yKg jf hf]8\g k/]df (Horizontal Expansion)
;f]xL cg';f/ l8hfOg lgdf{0f kl/j{tg u/L :jLs[lt lnP/ dfq
kl/jt{g ug{' kb{5 .
&_ ejg l8hfOg/sf] Go"gtd of]UotfM -!_ ljleGg ju{sf ejg l8hfOgsf] nflu
b]xfo adf]lhdsf] of]Uotf cfjZos k5{M
!_ æsÆ ju{ sf ejgM :6«Sr/n jf e"sDk Ol~hlgo/
Structural/Earthquake Engineer M dfGotf k|fKt z}lIfs ;+:
yf jf ljZj ljBfnoaf6 :6«Sr/n jf e"sDk Ol~hlgol/Ëdf :
gftsf]Q/ tx k"/f u/]sf, jf dfGotf k|fKt z}lIfs ;+:yfaf6 l;len
Ol~hlgol/Ëdf :gfts k"/f u/L sDtLdf !% jif{sf] ejgx¿sf]
:6«Sr/n l8hfOg ;DaGwL cg'ej ePsf] .
@_ ævÆ ju{sf ejgM dfGotf k|fKt z}lIfs ;+:yfaf6 l;len jf
cfls{6]Sr/n Ol~hlgol/Ëdf :gfts k"/f u/L sDtLdf @ jif{sf]
ejgx¿sf] :6«Sr/n l8hfOg ;DaGwL cg'ej ePsf] .
#_ æuÆ ju{sf ejgM dfGotf k|fKt z}lIfs ;+:yfaf6 l;len jf
cfls{6]Sr/n Ol~hlgol/Ëdf :gfts tx k"/f u/L sDtLdf ! jif{sf]
ejgx¿sf] :6«Sr/n l8hfOg ;DaGwL cg'ej ePsf] .
$_ æ3Æ ju{sf ejgM dfGotf k|fKt z}lIfs ;+:yfaf6 l;len jf
9
cfls{6]Sr/n Ol~hlgol/Ëdf :gfts tx k"/f u/]sf].
-@_ æsÆ ju{sf ejgsf l8hfOg ug{ of]Uotf k'u]sf] l8hfOg/n] ævÆ,
æuÆ / æ3Æ ju{sf ejgsf] l8hfOg, ævÆ ju{sf] ejgsf] l8hfOg ug{
of]Uotf k'u]sf] l8hfOg/n] æuÆ / æ3Æ ju{sf ejg l8hfOg tyf æuÆ sf
nflu of]Uotf k'u]sf] l8hfOg/n] æ3Æ ju{sf] ejgsf] l8hfOg ug{ ;Sg]5 .
*_ l8hfOg/sf] of]Uotf v'n]sf] k|df0fkq k]z ug{'kg]{M :jLs[ltsf nflu k]z ul/g]
b/vf:t, gS;f / l8hfOg sfuhftsf ;fydf cGo cfjZos sfuhftsf
cltl/Qm ;DalGwt l8hfOg/sf] of]Uotf v'n]sf] k|df0f kq ;+nUg ug{' k5{ .
k/fdz{bftf sDkgLsf] xsdf sDkgL btf{sf] k|df0f kq ;d]t ;+nUg ug{'
k5{ .
kl/R5]b–$
3/ gS;f kf;
(_ 3/ gS;f :jLs[t u/]/ dfq ;+/rgf lgdf{0f ug{'kg]{M gu/kflnsf If]qleq
h'g ;'s} JolQm, ;+:yf jf lgsfon] ejg lgdf{0f ug{'kbf{ gu/kflnsfaf6
gS;f :jLs[t u/]kl5 dfq ejg lgdf{0f ug{'k5{ .
!)_ btf{ jf ;"rLs[t k|fljlws jf kmd{af6 gS;f agfpg'kg]{M -!_ ;DalGwt
ejgwgLn] gu/kflnsfdf btf{ jf ;"rLs[t ePsf gS;f agfpg] k|fljlws
jf kmd{af6 gS;f agfO{ gu/kflnsfdf k]z ug{' k5{ . gu/kflnsf If]qleq
:yflkt kmd{ jf a;f]af; ug]{ JolQm eP Joj;fo btf{ / ;"rLs[t gePsf]
tyf gu/kflnsfIf]q eGbf aflx/ :yflkt kmd{ jf a;f]af; ug]{ JolQm
eP gu/kflnsfdf ;"rLs[t gePsf] k|fljlws jf kmd{n] agfPsf] gS;f
gu/kflnsfdf btf{ x'g] 5}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd btf{ jf ;"rLs[t x'g b]xfo adf]lhdsf]
sfuhftsf] k|dfl0ft k|ltlnlk a'emfO{ lgodfg';f/sf] /fh:j lt/L ;DalGwt
JolQm jf kmd{n] h'g;'s} ;dodf lgj]bg lbg ;Sg]5 .
s_ bkmf & adf]lhdsf] of]Uotfsf] k|df0fkqsf] k|ltlnlk .
v_ g]kfn Ol~hlgol/Ë sfplG;ndf btf{ ePsf]sf] k|df0fkqsf]
k|ltlnlk .
u_ g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkqsf] k|ltlnlk .
10
3_ kmd{sf] xsdf Joj;fo btf{ jf ;"rLs/0fsf] nflu cfjZos kg]{
cGo sfuhft k|df0fkqsf] k|lt .
ª_ kf;kf]6{ ;fOhsf] kmf]6f] @ k|lt .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] sfuhft ;lxt lgj]bg lbPsf]df sfof{non]
lt sfuhft ?h' u/L pko'Qm b]lvPdf lgodfg';f/sf] /fh:j lnO{
;DalGwt JolQm jf kmd{nfO{ ;"lrs[t ug]{5 .
!!_ tf]lsPsf] b:t'/ lt/L ejg gS;f kmf/fd vl/b ug{'kg]{M ;DalGwt ejgwgLn]
gu/kflnsfåf/f tf]lsPsf] b:t'/ lt/L /fhZj zfvf jf j8f sfof{noaf6
ejg gS;f kmf/fd vl/b ug{'k5{ . pQm kmf/fddf tf]lsP adf]lhdsf]
sfuhft tyf gS;f ;+nUg /fvL ;DalGwt j8f sfof{nodf k]z ug{' k5{ .
;DalGwt ejgwgLaf6 k]z ePsf] sfuhft o; lgb]{lzsfdf pNn]v eP
adf]lhd eP gePsf] osLg u/L ;DalGwt j8f sfof{non] yk k|lqmof
cufl8 a9fpk5{ .
!@_ ejg gS;f btf{ ubf{ sfuhft ;+nUg ug{'kg]{M ejg lgdf{0f cg'dlt k|flKtsf]
nflu gS;f btf{ ubf{ lgDg lnlvt sfuhft clgjfo{ ?kdf ;+nUg ug{'
k5{M
!= lgdf{0f ul/g] ejgsf] gS;f -gu/kflnsfåf/f tf]lsPsf] 9fFrfdf
l8hfOg/ / l8hfOg/sf] x:tfIf/ ;lxt_ – $ k|lt .
@= :6«Sr/n gS;f, :oflg6/L / On]S6Lsn gS;f –# k|lt .
#= hUufwgL k|df0f k'hf{sf] k|dfl0ft k|ltlnlk – ! k|lt .
$= rfn' cfly{s jif{ ;Ddsf] dfnkf]t / ;Dklt s/ lt/]sf] /l;bsf]
k|ltlnlk – ! k|lt .
%= l8hfOg/sf] g]kfnL gful/stf k|df0f kqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk – !
k|lt .
^= lsQf g+= :ki6 ePsf] gfkLsf] k|dfl0ft gS;f – ! k|lt .
&= ejg gS;f tof/ ug]{ k|fljlwssf] gu/kflnsfdf btf{ ePsf] k|df0f
kqsf] k|ltlnlk – ! k|lt .
*= 3/wgL / l8hfOg/aLr ePsf] ;Demf}tfkqsf] k|ltlnlk – ! k|lt .
(= gS;f kf; tyf lgdf{0f Ohfhtsf] nflu d~h'/Lgfdfsf] xsdf
j8f cWoIf jf k|d'v k|zf;sLo clws[tn] tf]lslbPsf] sd{rf/Lsf]
/f]xj/df d~h'/Lgfdf u/]sf] ;Ssn kq / d~h'/Lgfdf lbg] lng]
11
b'a}sf] g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk – !÷!
k|lt .
!)= ejg lgdf{0f x'g] hUufdf k'Ug] af6f] k|i6 gePdf af6f] k|dfl0ft
x'g] u/L j8f sfof{nosf] l;kmfl/; -u'7Lsf] hUuf eP af6f]sf]
nflu lsQfsf6 gx'g] t/ lkmN8df af6f] sfod x'g] l;kmfl/;_ – !
k|lt .
!!= af6f]sf] nflu d~h'/Lgfdf lbPsf] cj:yfdf j8f cWoIfsf] /f]xj/df
d~h'/Lgfdf u/]sf] kq d~h'/Lgfdf lbg af6f] k/]sf] hUufsf]
nfnk'hf{, rfn' cfly{s jif{sf] Plss[t ;Dklt s/ lt/]sf] /l;b
tyf lsQf gfkL gS;fsf] k|dfl0ft k|ltlnlk – !÷! k|lt .
!@= u'7Lsf] hUuf eP ;DalGwt u'7Lsf] :jLs[lt kq / l8hfOg/ df]xL
ePdf hUufwgLsf] / hUufwgLn] ejg lgdf{0f ug]{ ePdf df]xLsf]
d~h'/Lgfdf – ! k|lt .
!#= l8hfOg/ df]xL ePdf hUuf ;'/lIft /flvPsf] eP ;DaGwLt
lgsfosf] :jLs[lt kq – ! k|lt .
!$= hUuf s'g} lgsfodf lwtf]sf] nflu ;'/If0f /flvPsf] eP ;DalGwt
lgsfoaf6 k|fKt :jLs[lt kq – ! k|lt .
!%= l8hfOg/ cfkm" pkl:yt x'g g;Sg] ePdf Psf3/sf] JolQm jf
jf/]; /fvL gS;f kf; ug]{ ePdf jf/];gfdfsf] ;fydf jf/];sf]
g]kfnL gful/stfsf] k|df0f kqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk – !÷!
k|lt .
!^= kf;kf]6{ ;fO{hsf] kmf]6f] –# k|lt .
!&= ;+:yfut÷Jofkfl/s kmd{sf] xsdf
s= pBf]u btf{ k|df0f kqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk –! k|lt .
v= d"No clej[l4 s/ btf{ k|df0f kqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk –!
k|lt .
u= ;+:yfsf] k|aGw kq tyf lgodfjnLsf] k|dfl0ft k|ltlnlk –!
k|lt .
3= gu/kflnsfdf Joj;fo btf{ ePsf] k|df0f kqsf] k|dfl0ft
k|ltlnlk –! k|lt .
ª= ;+:yfsf] lg0f{osf] k|dfl0ft k|ltlnlk –! k|lt .
12
-@_ pkbkmf -!_ df plNnlvt ljj/0f gv'nfpg] jf ga'emfpg] jf kmf/fd
k"/f geg]{sf] gS;f btf{ tyf :jLs[t ug{ gu/kflnsf afWo x'g] 5}g .
!#_ b/vf:t kmf/fd, gS;f tyf l8hfOgsf] 9fFrf tf]lsP adf]lhdsf] x'g'kg]{M
gS;f kf; ug{sf] nflu ejgwgLåf/f k]z ul/g] b/vf:t kmf/fd, gS;f tyf
l8hfOgsf] 9fFrf gu/kflnsfåf/f tof/ ul/Psf] 9fFrf cg';f/ x'g' k5{ .
!$_ gS;fdf v'nfpg' kg]{M gofF ejg lgdf{0f jf df]x8f kl/jt{g jf tNnf yk
ug{sf] nflu gS;f b/vf:t lstfadf eg] adf]lhdsf] s'/fx¿sf] cltl/Qm
;f] ejgsf] 5'§} rkL{, ;]ˆ6L 6\ofÍL, ;f]slk6, kfgL l/he{ 6\ofÍL tyf To:
tf] ejg csf]{ ejg;Fu hf]8L agfpg] ePdf ;f] ejgsf] 5'§} v08 /xg] u/L
gS;fdf v'nfpg' k5{ .
!%_ ;Flwof/sf] gfddf !% lbg] ;"rgf hf/L ug]{M -!_ j8f sfof{no jf sfof{nodf
gS;f btf{ ePkl5 ;DalGwt sfof{non] ;Flwof/sf] gfddf !% lbg]
;fj{hlgs ;"rgf hf/L ug{'k5{ . ;"rgfsf] sfd tfd]n j8f sfof{noaf6
x'g]5 . ejgwgLn] pQm ;"rgfsf] d'r'Nsfdf rf/} tkm{sf ;Flwof/x¿ ;lxt
kfFrhgf ;fIfLx¿nfO{ ;xL5fk u/fpgsf] nflu pkl:yt u/fpg' k5{ .
-@_ ;"rgf tfd]n ug{ vl6g] sd{rf/L ;DalGwt j8fsf] j8fWoIf /
j8f k|zf;sLo k|d'vsf] ;dGjodf vl6g]5 . d'r'Nsfdf ;"rgf tfd]nL ug]{
sd{rf/Ln] cfˆgf] gfd, y/, kb n]v/] b:tvt u/L ;DalGwt j8fWoIfnfO{
clgjfo{ ?kdf ;xL5fk u/fpg' k5{ .
-#_ To:tf] ejgsf] lgdf{0faf6 ;Flwof/ s;}nfO{ dsf{ kg]{ eP cfkm"nfO{
dsf{ k/]sf] ljj/0f v'nfO{ kG„ lbg leq ph'/ ug{ cfpg' egL j8f sfof{non]
cfˆgf] sfof{no, ;Flwof/sf] ejg b}nf] / ejg lgdf{0f x'g] 7fpFdf ;a}n] b]Vg]
u/L ;"rgf 6fF; ug{'k5{ .
!^_ ;h{ldg ug{'kg]{M -!_ ;Flwof/sf] gfddf !% lbg] ;"rgf hf/L u/]sf] Dofbleq
s;}sf] klg ph'/L gk/]sf] v08df gu/kflnsfsf] k|fljlws÷k|zf;lgs
sd{rf/L tyf pknAw eP ;Dd cldgsf] ;xeflutf / j8fWoIfsf] /f]xj/df
j8f sfof{noaf6 ;h{ldg d'r'Nsf tof/ ug{' kb{5 . ;h{ldg d'r'Nsfdf
clgjfo{ ?kdf rf/}tkm{sf ;Flwof/x¿, kfFrhgf ;fIfLx¿ / ejgwgL
;d]tsf] x:tfIf/ x'g' kb{5 . ;Flwof/, ;fIfL / ejgwgLsf] clgjfo{ ?kdf
g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq gDa/ / gful/stf k|df0fkq lnPsf] lhNnf
pNn]v x'g' kb{5 . ;DalGwt ;Flwof/ pkl:yt gePsf] v08df lghsf]
13
Psf3/sf] kl/jf/sf s'g}klg ;b:onfO{ ;lx5fk u/fpg afwf kg]{ 5}g .
-@_ ;Flwof/sf] gfddf k|sflzt !% lbg] ;"rgf cjlwe/ s'g} ;Flwof/sf]
bfjL lj/f]w kg{ cfPdf ldnfkq geP;Dd bf];|f] ;h{ldg ug{' x'Fb}g .
!&_ bf];|f] ;h{ldg ug{'kg]{M ;"rgfdf pNn]lvt Dofbleq bfjL la/f]w gk/]sf]df
bfjL la/f]wsf] Dofb ;lsPsf] ldltn] ;ft lbgleq tf]lsPsf] k|fljlws / cGo
sd{rf/L jf kbflwsf/L ;d]tn] ;+o'Qm ¿kdf bf];|f] ;h{ldgsf] nflu vl6O{
b/vf:tdf pNn]v eP adf]lhd ejg lgdf{0f ug{ ldNg] gldNg] s'/fsf] hfFr
ug{'k5{ . bf];|f] ;h{ldgdf k|fljlws tyf cldg ;Fu} hfg cg's"n gePdf
;h{ldg kl5 klg cldg tyf k|fljlwssf] :ynut k|ltj]bg clgjfo{ 5 .
!*_ k|ltj]bg k]z ug]{M ;h{ldgsf] nflu vl6Psf] sd{rf/Ln] o; lgb]{lzsf / cGo
k|rlnt sfg"g adf]lhd ejg lgdf{0f ug{ ldNg] gldNg] s'/fsf] osLg u/L
;h{ldgdf pkl:yt ePsf JolQmn] eg]sf s'/f ;d]t v'nfO{ ejg lgdf{0f
ug{ ldNg] gldNg] ;DaGwdf Joxf]/f :ki6 pNn]v u/L bf];|f] ;h{ldgsf] nflu
vl6Psf] ldltn] tLg lbgleq j8f sfof{nodf k|ltj]bg k]z ug{' k5{ . ejg
lgdf{0f ug{ ldNg] ePdf j8f sfof{non] cfˆgf] sfof{nodf k|ltj]bg k|fKt
ePsf] ldltn] tLg lbgleq l;kmfl/; ;lxt gu/kflnsfdf k7fpg' kb{5 .
!(_ sfuhft cWoogM -!_ gu/kflnsfn] j8f sfof{noaf6 l;kmfl/; ;lxt k]z
ePsf] gS;f, l8hfOg jf cGo sfuhftx¿sf] cWoog ug{'k5{ .
-@_ gS;f kf;sf nflu k]z ePsf] b/vf:t kmf/fd, gS;f tyf l8hfOg
sfuhftdf tf]lsPsf] :yfgdf ejgwgL jf ejgwgLsf clVtof/jfnf tyf
l8hfOg/, lgdf{0fsdL{, lgdf{0f Joj;foLsf] gfd, 7]ufgf tyf ;xL 5fk
clgjfo{ ePsf] x'g' kb{5 . l8hfOg/, lgdf{0fsdL{, lgdf{0f Joj;foLsf]
gu/kflnsfsf] btf{ g+= / ;DjlGwt lgsfodf ePsf] btf{ g+= ;d]t pNn]v
ePsf] x'g kb{5 .
-#_ k]z ePsf] gS;f, l8hfOg jf cGo sfuhftsf ;DaGwdf
l8hfOg/af6 yk a'‰g' kg]{ ePdf l8hfOg/n] gu/kflnsfdf pkl:yt eO{
l8hfOgsf] af/]df :ki6 ug{' k5{ .
-$_ k]z ePsf sfuhft pk/ cfjZos hfFr tyf cWoog kl5 gS;f
:jLs[lt lbg] jf glbg] jf ;+zf]wg ;lxt lbg] clwsf/ gu/kflnsfdf lglxt
/xg] 5 .
14
-%_ :jLs[ltsf] nflu k]z ul/Psf] gS;f jf l8hfOgdf o; lgb]{lzsf
tyf cGo k|rlnt sfg"g cg'?k gldn]sf s]xL s'/f ePdf gu/kflnsfn]
To;nfO{ ;+zf]wg ug{ nufpg] 5 . lgotjz s]xL s'/f n'sfPsf] jf ljj/0f
km/s kf/]sf]df ;DalGwt ejgwgL jf l8hfOg/ lhDd]jf/ x'g]5 . oyfy{
n'sfO jf unt JofVof u/L gS;f kf; ePsf] cj:yfdf To:tf] tYo kQf
nfu] kl5 gS;f c:jLs[t jf vf/]h x'g]5 . lgdf{0f sfo{ ;DkGg eO;s]sf] jf
x'Fb} u/]sf] eP To;nfO{ klg gu/kflnsfn] eTsfpg nufpg ;Sg]5 .
@)_ ejg lgdf{0f cg'dlt lbg]M -!_ j8f sfof{noaf6 k|ltj]bg ;lxtsf] l;kmfl/;
k|fKt ePsf] ldltn] ;ft lbgleq yk cWoog / :ynut cjnf]sg u/fpg'kg]{
eP ;f] ;d]t u/fO{ tyf To:tf] hUuf dWo] s]xL efudf dfq ljjfb k/]sf] eP
To:tf] ljjfb k/] hltsf] hUufdf cbfntaf6 7x/ adf]lhd x'g] u/L afFsL
hUufdf ejg lgdf{0f ug{ d~h'/ u/L csf]{ gS;f ;lxt b/vf:t lbPdf To:
tf] b/vf:t k|fKt ePsf] ldltn] kG„ lbgleq sfof{non] lgdf{0f cg'dlt lbg
;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lgdf{0f cg'dlt kq kfpg' cl3 ;DalGwt
ejgwgLn] cfˆgf] ejg lgdf{0fdf ;+nUg x'g] lgdf{0f Joj;foL jf lgdf{0fsdL{
tyf l8hfOg/÷;'k/Lj]Ifs -k|fljlws_ sf] ljj/0f gu/kflnsfnfO{ pknAw
u/fpg'k5{ .
@!_ gS;f tyf l8hfOg r]s ug{ nfUg] clwstd ;doM -!_ o; lgb]{lzsf tyf
cGo k|rlnt dfkb08 adf]lhd gS;f tyf l8hfOg tof/ ePsf] 5 5}g egL
r]s ug{sf nflu sfof{nonfO{ clwstd b]xfo adf]lhd ;do nfUg]5 .
s= æuÆ / æ3Æ ju{sf] ejgsf nflu !) lbg
v= ævÆ ju{sf ejgsf nlu !% lbg
u= æsÆ ju{sf ejgsf nflu #) lbg
-@_ k]z ePsf] gS;f l8hfOgdf ;Rofpg'kg]{ ljifo, a'Fbfx¿ ePsf]
v08df r]shfFr cjlw yk x'g ;S5 . nfdf] ;do nfUg] ePdf gu/kflnsfn]
ejgwgLnfO{ ;f] sf] hfgsf/L u/fpg'k5{ .
@@_ ph'/L lbg ;Sg]M Dofbleq cg'dlt gkfPdf To:tf] Dofb gf3]sf] ldltn] #%
lbgleq / lbPsf] ;"rgfdf lrQ ga'em]df To:tf] ;"rgf kfPsf] ldltn] k}+tL;
lbgleq ejg lgdf{0f ug{ cg'dltsf] nflu b/vf:t lbg] JolQm jf lgsfon]
k|d'v ;dIf ph'/ lbg ;Sg]5 . ;f] ;DaGwdf k|d'vn] hfFra'em u/L ejg
15
lgdf{0fsf] cg'dlt lbg' kg]{ b]lvPdf oyfzL3| cg'dlt lbgsf] nflu k|d'v
k|zf;sLo clws[tnfO{ lgb]{zg lbg ;Sg]5 .
@#_ xs ef]usf] lg:;f jf d~h'/Lsf] lnvt k]z ug{'kg]{M ejg lgdf{0f ug]{
cg'dltsf] nflu b/vf:t lb+bf cfˆgf] xs ef]usf] hUufdf ejg lgdf{0f ug]{
eP xs ef]usf] lg:;f / c¿sf] xs ef]usf] hUufdf÷ejg lgdf{0f ug]{ eP
lghsf] xs ef]usf] lg:;f ;lxt d~h'/Lsf] lnvt ;d]t k]z ug{' k5{ . gS;f
kf; k|of]hgsf] lgldQ cfjZos dfkb08 k"/f ug{ dfq c? s;}sf] hUuf
lnh jf ef8fdf lng kfOg] 5}g .
@$_ lgdf{0fsdL{ jf lgdf{0f Joj;foLnfO{ cled'vLs/0fM ;DalGwt ejgwgLn]
l8lk;L ;Ddsf] cg'dlt lng'cl3 ejg lgdf{0fdf ;+nUg x'g] lgdf{0f Joj;foL
jf lgdf{0fsdL{nfO{ ;+ej eP;Dd gu/kflnsfdf pkl:yt u/fpg'k5{ /
ejg lgdf{0f zfvfn] ejgwgL, lgdf{0fsdL{ jf lgdf{0f Joj;foLnfO{ ejg
;+lxtfsf] dxTj tyf gS;f cg';f/ ejg lgdf{0fsf] nflu clek|]l/t ug{ 5f]6f]
cled'vLs/0f ug{'k5{ .
@%_ cg'dlt /f]Ssf x'g]M gfkL gS;f / lgdf{0f :yn gldn]df jf bfjL lj/f]w kg{
cfPsf]df jf ldnfkq gePdf jf 5fgljgsf] qmddf lg0f{o lng ;d:of eO{
t]/f] d]/f] xs j]xs k|i6 ug{' kg]{ cj:yf cfPdf cbfntaf6 t]/f] d]/f] xs
j]xs k|i6 eO{ gcfP ;Dd ejg lgdf{0f cg'dlt /f]Ssf /xg]5 .
@^_ ;fljs ejg eTsfO{ k'gM lgdf{0f, yk ejg lgdf{0f tyf tNnf yk ug{sf]
lgldQ gS;f kf; ug]{ k|s[ofM -!_ ;fljs ejg eTsfO{ k'gM lgdf{0f, yk
ejg lgdf{0f tyf tNnf yk ug{sf lgldQ tkl;n adf]lhdsf sfuhkq k]z
ug{'k5{ . ;fljs ejg eTsfO{ k'gM lgdf{0f jf yk ejg lgdf{0f jf tNnf yk
ug{sf lgldQ cGo k|s[of gofF ejg agfpgsf nflu ckgfOg] k|s[of ;/x
x'g]5 .
c_ ;fljs ejg eTsfO{ k'gMgdf{0f / yk ejg lgdf{0f
-@_ ;fljs ejg eTsfO{ k'gM lgdf{0f / yk ejg lgdf{0f ug{sf] nflu
gofF gS;f kf; tyf lgdf{0f Ohfhtsf nflu cfjZos sfuhft .
cf_ tNnf yk
!_ klxn] gS;f kf; u/]sf] gS;f / k|df0fkqsf] kmf]6f]slk .
@_ rfn' cfly{s jif{;Ddsf] 3/ hUuf s/ lt/]sf] /l;bsf]
k|ltlnlk .
16
#_ tNnf yKg pko'Qm 5 egL ;DalGwt l8hfOg/sf] k|fljlws
k|ltj]bg .
$_ c? sfuhftsf] xsdf gofF gS;f kf; ubf{ cfjZos kg]{ ;a}
sfuhft .
%_ klxn] gS;f kf; gu/]sf] t/ gfkL gS;fdf ejg jf lgdf{0f
b]lvPsf] cj:yfdf gofF gS;f kf; tyf lgdf{0f Ohfhtsf
nflu cfjZos sfuhft .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] sfuhft k|fKt eO{ cWoog / k|fljlws
sd{rf/Ln] lkmN8 lg/LIf0f ubf{ tNnf yksf] nflu pko'Qm 5 eGg] Joxf]/fsf]
k|ltj]bg lbPsf]df lgodfg';f/sf] /fh:j lnO{ yk lgdf{0fsf] cg'dlt
lbg'k5{ .
@&_ EBPS dfkm{t gS;f btf{ ug]{M -!_ gu/kflnsfn] gS;f kf; k|lqmofnfO{ ;xh
;/n / k|ljlwd}qL t'Nofpg gS;f btf{ k|lqmofdf Electronic Building
Permit System nfu" ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] Joj:yf nfu" ePsf]df gu/kflnsf
If]qleqsf] s'g} :yfgdf ejg lgdf{0f ug{ rfxg] JolQmn] gu/kflnsfdf btf{
ePsf l8hfOg/÷sG;N6]06jf6 gS;f l8hfOg u/fO{ l8hfOg/ 8]:s dfkm{t
cgnfO{gdf Electronic Building Permit System kmd{ e/L ejg lgdf{0f
zfvfdf btf{sf nflu k7fpg' k5{ . ejg lgdf{0f cg'dlt k|fKt ug{ b/vf:t
lbFbf bkmf !@ df pNn]v u/] adf]lhdsf sfuhftx¿ k]z ug{'k5{ .
-#_ EBPS dfkm{t k|fKt gS;f btf{ 8]:sdf bkmf !@ df pNn]lvt
sfuhft hfFr u/L ejg lgdf{0f ;DaGwL dfkb08 tyf ejg ;+lxtf ;DaGwL
k|fljlws kIf hfFr ug{ k|fljlws 8]:sdf k7fpg'k5{ .
-$_ pQm gS;f k|fljlws 8]:sdf hfFr eO{ k|rlnt dfkb08 / ejg
;+lxtf cg's"n ePdf gS;f kf; b:t'/ a'emfpg /fhZj 8]:sdf k7fpg'k5{ .
To;kl5 ;DalGwt l8hfOg/ jf Psf3/sf] JolQmn] gu/kflnsfn] tf]s]sf]
a}+s vftfdf tf]lsP adf]lhdsf] gS;fkf; b:t'/ j'emfpg'k5{ .
-%_ gS;fkf; b:t'/ j'emfP kZrft gS;f btf{ eO{ /fhZj 8]:saf6 yk
sf/jfxLsf] nflu jf8{ 8]:sdf k7fpg'k5{ .
-^_ jf8{ 8]:saf6 tfobftL el/Psf] gS;f kmfOn sfof{nosf] sd{rf/L jf
17
;DalGwt l8hfOg/ jf Psf3/sf] JolQm dfkm{t\ j8f sfof{nodf k7fpg'k5{ .
o;/L k7fOPsf] gS;f kmfOn h;n] a'lemlnPsf] xf] ;f] JolQmsf] /]s8{
cWofjlws u/L /fVg'k5{ . j8f sfof{nodf kmfOn k|fKt ePsf] ldltn] #
-tLg_ lbgleq k|:tfljt ejgsf] lgdf{0faf6 ;Flwof/ s;}nfO{ dsf{ kg]{ eP
cfkm"nfO{ dsf{ k/]sf] ljj/0f v'nfO{ !% -kG„ lbgleq ph'/ ug{ cfpg' egL
;j} ;Flwof/nfO{ ;"rgf lbg'k5{ . olb ;Flwof/ km]nf gk/] jf Dofb a'‰g
gdfg] To:tf ;Flwof/sf] 3/b}nf], j8f sfof{no / ejg lgdf{0f x'g] 7fpFdf
;a}n] b]Vg] u/L Dofb ;"rgf 6fF; ug{'k5{ . Dofb ;"rgf 6fF; ubf{ slDtdf @
b'O{ hgf :yfgLo e› enfßL / j8fsf hgk|ltlglw /f]xj/df a:g'k5{ .
-&_ ;Flwof/sf gfddf ;"rgf hf/L ePsf] ldltn] !% lbg leq
;+lwof/sf] ph'/÷afh'/ gk/]df Dofb gf3]sf] # -tLg_ lbgleq sfof{non]
tf]s]sf] k|fljlws v6L uO{ :ynut hfFr -;h{ldg_ ug{'k5{ . o;/L hfFr ubf{
b/vf:tdf pNn]v ePadf]lhd ejg lgdf{0f ug{ ldNg] gldNg] s'/fsf] :ki6
Joxf]/f pNn]v ug{'k5{ . olb tf]lsPsf] Dofbleq ;Flwof/sf] ph'/L k/]df
ph'/ k/]sf] ldltn] # -tLg_ lbgleq ph'/ ;lxtsf] gS;f kmfOn ;DalGwt
j8f sfof{non] sfg"g zfvfdf k7fpg'k5{ . ph'/L ;DaGwdf gS;fkf; ug]{
u/L lg0f{o ePdf gS;fkf;sf] k|lqmof h'g r/0fdf :ylut ePsf] 5 ;f]xL
r/0faf6 cl3 a9fpg'k5{ .
-*_ pkbkmf -&_ adf]lhd :ynut hfFr ug]{ k|fljlwsn] ejg lgdf{0f
;DaGwL k|rlnt dfkb08 adf]lhd ejg lgdf{0f ug{ ldNg]÷gldNg] s'/fsf]
cltl/Qm ;h{ldgdf pkl:yt ePsf JolQmn] eg]sf s'/f ;d]t v'nfO{ :
ynut ;h{ldg d'r'Nsf tof/ u/L & -;ft_ lbgleq k|ltj]bg k]z ug{'k5{ .
;h{ldg d'r'Nsf j8f cWoIfsf] /f]xj/df ug{'k5{ .
-(_ pkbkmf -*_ adf]lhd k]z ePsf] kmf]6f] ;lxtsf] :ynut ;h{ldg
k|ltj]bg gS;f kmfOndf ;+nUg u/L j8f sfof{non] v6fPsf] sd{rf/L jf
l8hfOg/ jf Psf3/sf] JolQm dfkm{t ejg lgdf{0f zfvfdf lkmtf{ k7fpg'k5{ .
j8f sfof{noaf6 lkmtf{ x'g' cl3 gS;f kmfOndf ;+nUg ul/Psf] k|fljlws
k|ltj]bg, ;+lwof/ d'r'Nsf cflb cgnfO{g dfkm{t cknf]8 ug{'k5{ .
-!)_ pkbkmf -(_ adf]lhd lkmtf{ cfPsf] gS;f kmfOn ejg lgdf{0f
zfvfdf k|fKt ePkl5 cfjZos b]lvP gu/kflnsfsf] k|fljlwsjf6 k'gM
r]shfFr u/L kmfOn lkmtf{ cfPsf] ldltn] & -;ft_ lbgleq gS;fkf; u/L
18
ejg lgdf{0f ug]{ cg'dlt lbg'k5{ .
-!!_ ejg lgdf{0f cg'dlt lbPkl5 gu/kflnsfn] l8hfOg/ jf Psf3/sf]
JolQmsf] df]jfOndf ejg lgdf{0f ug{ cg'dlt lbPsf] Joxf]/fsf] P;=Pd=P;=
k7fpg] Joj:yf ldnfpg ;Sg]5 .
@*_ gS;f x]/km]/ ;DaGwL Joj:yfM -!_ ejg lgdf{0f ug{ gS;f :jLs[lt lnO;s]sf]
jf :jLs[lt lng] k|s[ofdf /x]sf] cj:yfdf ejg lgdf{0f dfkb08 tyf ejg
;+lxtf cg's"n x'g] u/L ;+zf]lwt gS;f :jLs[ltsf] nflu k'gM k]z ePdf :
jLs[t gS;f eGbf 36L jf j9L If]qkmn x'g]u/L x]/km]/ u/]df a9L If]qkmnsf]
xsdf tf]lsPsf] b//]6 jdf]lhd b:t'/ lng] tyf ;+;f]lwt gS;fsf] ;Dk"0f{
If]qkmnsf] gu/kflnsfn] tf]s]sf] b//]6df gS;f ;+zf]wg b:t'/ ;d]t lnO{
;+zf]lwt gS;f :jLs[t ug]{ ;Sg]5 .
-@_ :jLs[t ejgsf] df]x8f kl/jt{g ug{'kg]{ ePdf ;+;f]lwt gS;f k]z
ug{'k5{ / ;f] sf] b:t'/ ;+;f]lwt gS;f b:t'/ ;/x g} x'g]5 .
@(_ l8hfOg/n] Wofg lbg'kg]{ s'/fM l8hfOg/n] b]xfosf s'/fdf Wofg
lbg'k5{M–
s= gS;f kf; KnLGy n]en / ;'k/ :6«Sr/ u/L b'O{ r/0fdf ug{'k5{ .
v= k|fljlws lg/LIf0f -;h{ldg ug]{_ a]nf;Dddf l8hfOg/n] cfˆgf]
hUufsf] ;fFw l;dfgf k|i6 x'g] u/L x/]s Intersection Point df
Concrete Pole cyjf 9"×9" sf] k|i6 b]lvg] ul/ O§fsf] uf/f]
lgdf{0f ul/;Sg'k5{ .
u= ;fljsb]lv rln cfPsf] kfgL / 9n lgsf; aGb ug{ kfOFb}g, 9n
lgsf;sf] nflu cGo ljsNk gePdf cfˆgf] hUufaf6 klg 9n
kfOk n}hfg lbg'k5{ .
3= ef}lts ;'ljwf h:t}M wf/f, lah'nL cflb h8fg ug{'kg]{ ePdf
lgdf{0f ;DkGg k|df0fkq lnPkl5 gu/kflnsf ;Dks{ /fVg'k5{ .
ª= kf; ePsf] gS;f ljkl/t lgdf{0f u/]df ;fljs adf]lhd kfpg]
ef}lts ;'ljwfaf6 jlGrt x'g'sf] ;fy} gu/kflnsfaf6 s'g} klg
;dodf eTsfpg] sf/jfxL x'g]5 . ;fy} kf; gS;f ;d]t /4
x'g]5 .
r= gS;fsf] Standard Drawing Sheet size 20" × 30" sf]
x'g'k5{ .
19
#)_ c:yfoL ;+//rgfsf] gS;f kf; ;DaGwL Joj:yfM c:yfoL ;+/rgf lgdf{0f
ug{ klg 3/ gS;f kf; ug{' clgjfo{ 5 . c:yfoL ;+//rgfsf] gS;f kf;sf]
nflu klg :yfoL ejg ;+/rgf lgdf{0fsf] nflu tf]s] adf]lhd s} k|lqmof k"/f
ug{'k5{ . t/ c:yfoL ;+/rgfsf] nflu l8lk;L :jLs[lt lnPkl5 ;'k/:6«Sr/
cg'dlt lng cfjZos kb}{g / l8lk;L kl5 l;w} lgdf{0f ;DkGg k|df0fkq
lbOg]5 .
kl/R5]b–%
lgdf{0f Ohfht
#!_ ejg lgdf{0f OhfhtM -!_ j8faf6 vl6Psf] k|fljlws sd{rf/Lsf] lnlvt
k|ltj]bg tyf cGo cfjZos sfuhft ;lxtsf] j8f sfof{nosf] l;kmfl/;
k|fKt ePkl5 k]z ePsf sfuhft cWoog / ejg lgdf{0f zfvfsf]
OlGhlgo/sf] :ynut k|ltj]bg ;d]tsf] cfwf/df k|yd r/0fsf] c:yfoL
cg'dltkq -lKnGy÷l8lk;L n]en Ohfht_ lbg'k5{ . k|yd r/0fsf] c:yfoL
cg'dltkq -lKnGy÷l8lk;L n]en Ohfht_ sf] 9fFrf cg';"rL–! adf]lhd
x'g]5 .
-@_ lKnGy÷l8lk;L n]ensf] Ohfht k|fKt u/]kl5 ejgwgLn] j8f
sfof{nosf] k|fljlwsnfO{ lkmN8df nuL ca aGg] ejgsf] clgjfo{ n]–cfp6
u/fpg' k5{ . o;/L n]–cfp6 ug]{ k|fljlwsn] n]–cfp6 k|ltj]bg k]z ug{'k5{ .
k|fljlwsn] lbPsf] n]–cfp6 d'tfljs ejgwgLn] lgdf{0f sfo{ cufl8 a9fpg'
k5{ .
-#_ d"n ;8s, uf]/]6f] af6f], /fhs'nf] tyf vf]nfsf] PseGbf a9L
dfkb08 nfUg] lsQfdf gu/kflnsfn] d"n;8s tkm{ If]qflwsf/ / ;]6Aofs
sfod u/L tyf cGo efudf If]qflwsf/ dfq 5f]8L ejg lgdf{0f ug{ :jLs[lt
lbg]5 .
-$_ $ ld6/sf] af6f]df cfjf;Lo ejg dfq agfpg lgdf{0f Ohfht
lbOg]5 .
-%_ ^ ld6/sf] af6f]df cfjf;Lo ejg / ldl>t cfjf;Lo ejg dfq
agfpg lgdf{0f Ohfht lbOg]5 .
-^_ * ld6/ / ;f] eGbf a9L rf}8fO{ ePsf] af6f]df dfq Joj;flos
tyf Jofkfl/s ejg agfpg Ohfht lbOg]5 .
20
-&_ o; lgb]{lzsf hf/L ePkl5 aGg] kfFr tNnf eGbf dflysf ;a} vfn]
ejg lgdf{0f cg'dltsf] nflu df6f] k/LIf0f k|ltj]bg clgjfo{ 5 .
-*_ gu/kflnsfleq ;f9] b'O{ cfgf eGbf sd If]qkmn ePsf] hUufdf
gu/kflnsfn] ejg lgdf{0f :jLs[lt lbg] 5}g . t/ g]kfn /fHoe/ cGoq :
yfgdf slx+ st} hUuf gePsf hUufwgLsf] xsdf ;8ssf] If]qflwsf/ /
;]6Aofs 5f]8L tkl;ndf pNn]lvt sfuhftx¿ / lg0f{osf] cfwf/df @=%)
cfgf eGbf 36L hlt hUuf eP klg a9Ldf b'O{ tNnf / eof{Ë 5f]Kg kfpg]
u/L gu/kflnsfn] ejg lgdf{0f ug{ :jLs[lt lbg]5 .
tkl;n
!= g]kfn /fHoe/ cGoq hUuf gePsf] :j3f]if0ff kq .
@= Psf3/sf] c+l;of/x¿sf] g]kfne/ cGoq hUuf gePsf] ;h{ldg
d'r'Nsf .
#= j8f ;ldltsf] a}7ssf] lg0f{o ;lxtsf] l;kmfl/; .
$= k"jf{wf/ ljsf; ;ldltsf] :ynut lg/LIf0f k|ltj]bg / a}7ssf]
lg0f{o ;lxtsf] l;kmfl/; .
%= gu/ sfo{kflnsfsf] a}7ssf] lg0f{o
#@_ bf];|f] r/0fsf] :yfoL cg'dltkq -;'k/:6«Sr/ Ohfht_M -!_ lKnGy÷l8lk;L
n]en ;Ddsf] sfd ;DkGg eP kl5 ejgwgLn] lKnGy Ohfht;Fu lbOPsf]
vfnL kmf/fdsf] k5fl8 gS;f btf{ kmf/fddf ;xL5fk ug]{ lgdf{0f Joj;foL
jf lgdf{0ffsdL{ tyf ejg lgdf{0fsf] l8hfOg ;'k/Lj]If0f ug]{ k|fljlwsn]
lKnGy n]en ;Ddsf] sfd :jLs[t gS;f adf]lhd ePsf] egL ;xL5fk
;xL5fk u/L bf];|f] r/0fsf] Ohfhtsf nflu k]z ug{'k5{ .
-@_ :jLs[t gS;f cg';f/ ejg lgdf{0f u/] gu/]sf] ljifodf j8f
sfof{nosf] k|fljlws / gu/kflnsfaf6 v6fOPsf k|fljlws sd{rf/Ln] ;d]t
lg/LIf0f u/L k|ltj]bg k]z ug{'k5{ .
-#_ :jLs[t gS;f cg';f/ ejg lgdf{0f u/] gu/]sf] ;DaGwdf j8f
sfof{nosf] k|fljlws / gu/kflnsfaf6 v6fOPsf k|fljlws sd{rf/Laf6
lg/LIf0f u/L k|ltj]bg ;lxt gu/kflnsfdf k]z eP kl5 ;f]sf] cfwf/df
;'k/:6«Sr/ Ohfht lbg'k5{ . gu/kflnsfaf6 lbOg] bf];|f] r/0fsf] :yfoL
ejg lgdf{0f Ohfht kqsf] 9fFrf cg';"rL–@ adf]lhd x'g]5 .
-$_ gu/kflnsfaf6 ;'k/:6«Sr/ Ohfht glnO{ ejg lgdf{0f z'? u/]sf]
21
jf lgdf{0f sfo{ eO/x]sf] ;"rgf jf hfgsf/L k|fKt ePdf gu/kflnsfn]
h'g;'s} avt lgdf{0f sfo{ /f]Ssf /fVg cfb]z lbO{ yk sf/jfxLsf] k|s[of
a9fpg'k5{ .
-%_ sf/jfxLsf] qmddf k|fljlws lg/LIf0faf6 gu/kflnsfaf6 :jLs[t
gS;f tyf 8«OË l8hfOg / k|rlnt dfkb08 adf]lhd lgdf{0f sfo{ eO/x]sf]
kfOPdf ;'k/:6«Sr/ Ohfhtsf] nflu tf]lsPsf] /fh:j / To;df yk Ps
;o k|ltzt hl/jfgf tyf tyf lgdf{0fdf ;+nUgnfO{ ;r]t u/L u/fO{ ePsf
sdhf]/LnfO{ ;'wfg]{ zt{df ;'k/i6«Sr/ Ohfht lbg'k5{ .
##_ bf]>f] r/0fsf] cg'dlt /f]SsfM -!_ :jLs[t gS;f adf]lhd ejg lgdf{0f
gePsf] egL k|fljlws k|ltj]bg k|fKt ePdf ;f] lgoldt gu/];Dd bf]>f]
r/0fsf] :yfoL cg'dlt kq -;'k/i6«Sr/ Ohfht_ /f]Ssf /xg] 5 .
#$_ lgdf{0f cjlw / gjLs/0fM -!_ ejg lgdf{0fsf] nflu l8=lk=l;= :jLs[lt
lnPsf] ldltn] ^ dlxgfleq ejg lgdf{0f sfo{ z'? ug{'k5{ . cGoyf o; cl3
lbOPsf] lKnGy÷l8lk;L n]en ;Ddsf] lgdf{0f :jLs[lt :jtM /2 x'g]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] cjlw leq ejg lgdf{0f z'? u/]sf]df
ejg lgdf{0f ;DkGg ug]{ cljw @ jif{sf] x'g]5 . @ jif{sf] cjlwleq ejg
lgdf{0f ;DkGg gu/L @ jif{ k'u]sf] ldltn] #% lbgleq gjLs/0f ug{ cfPdf
% k|ltzt /fhZj lnO{ yk @ jif{sf] nflu gjLs/0f x'g]5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] cjlwdf klg ejg lgdf{0f ;DkGg gu/]df
k'gM gofF jf lgoldt k|lqmofaf6 ejg lgdf{0f ;DkGg ug{'k5{ .
#%_ hfFra'em / sf/afxLM -!_ gu/kflnsf If]qdf s;}n] lgdf{0f u/sf] jf ul//x]sf]
ejgsf] ;DaGwdf b]xfosf] s'/fx¿sf] hfFra'em ug{ k|d'v k|zf;sLo clws[t
cfkm} jf lghn] Ol~hlgo/ jf cGo s'g} sd{rf/LnfO{ v6fpg ;Sg]5M–
s_ o; lgb]{lzsf adf]lhd ejg lgdf{0f ug{ cg'dlt lnPsf] 5,
5}g,
v_ o; lgb]{lzsf / dfkb08 adf]lhd kf; ePsf] gS;f cg';f/
lgdf{0f ePsf] jf eO/x]sf] 5, 5}g, /
u_ lgdf{0fflwg ejgn] ;fj{hlgs hUuf, klt{ hUuf, af6f], s'nf],
dlGb/, rf]s, 9n, gfnf, kf]v/L cflb ldr]sf] 5,5}g .
-@_ hfFra'em ug{ vl6Psf] sd{rf/LnfO{ ejg lgdf{0f ug]{ JolQm / ejg
22
lgdf{0f sfo{;Fu ;DalGwt ;a}n] lghn] ;f]wsf] k|Zgsf] hjfkm lbg, dfu]sf]
sfuhkq lbg jf b]vfpg / cfjZos ;xof]u k'of{pg' clgjfo{ 5 .
-#_ hfFra'em ug{ vl6Psf] sd{rf/Ln] To;/L vl6Psf] ldltn] ;ft
lbgleq To:tf] ejg lgdf{0f ;DaGwdf cfjZos hfFra'em u/L cfˆgf] ;'emfj
;lxtsf] k|ltj]bg k|d'v k|zf;sLo clws[t ;dIf k]z ug{' k5{ .
-$_ k]z ePsf] k|ltj]bg cg';f/ o; lgb]{lzsf / cGo :jLs[t dfkb08
adf]lhd gS;f kf; gu/L jf kf; ePsf] gS;fdf :jLs[lt a]u/ x]/km]/ u/L
ejg lgdf{0f u/]sf] jf ul//x]sf] 7x/]df k|d'v k|zf;sLo clws[tn] gS;f
kf; gu/L ejg agfPsf] eP kfFr nfv ?k}of / kf; ePsf] gS;fdf :
jLs[lt a]u/ x]/km]/ u/L ejg agfPsf] eP b'O{ nfv ?k}of hl/jfgf u/L ;f]
ejg jf To;sf] s'g} efu k}+tL; lbgleq eTsfO{ afFsL lgdf{0f sfo{ ;"rf?
ug{ cfb]z lbg]5 .
t/ To:tf] cfb]z lbg' cl3 k|d'vn] ejg lgdf{0f ug]{ JolQm jf lgsfonfO{
cfˆgf] ;kmfO{ k]z ug{ dgfl;a df}sf lbg' k5{ .
-%_ pkbkmf -$_ adf]lhdsf] cfb]z kfPsf] ldltn] k}+tL; lbgleq
;DalGwt AolQmn] ejg jf ;+/rgf geTsfPdf gu/kflnsfn] eTsfO{ ;f]
eTsfpg nfu]sf] vr{ ;DalGwt AolQmaf6 c;'n pk/ ug]{5 .
kl/R5]b–^
lgdf{0f ;'k/Lj]If0f / tflnd k|fKt lgdf{0f Joj;foL÷lgdf{0fsdL{sf] k|of]u
#^_ ejg lgdf{0fsf] ;'k/Lj]If0fM -!_ ejg lgdf{0f ubf{ ejg lgdf{0f ;+lxtf
/ o; lgb]{lzsf adf]lhd :jLs[t ePsf] gS;f, ;f]xL cg';f/sf] lgdf{0f
sfo{ ug]{ u/fpg] d'Vo lhDd]jf/L ejgwgL, lgdf{0fsdL{÷7]s]bf/ tyf
;'kl/j]Ifs÷l8hfOg/sf] x'g]5 .
-@_ lgdf{0f sfo{nfO{ ejg lgdf{0f ;+lxtf tyf :jLs[t gS;f, l8hfOg
cg'?ksf] agfpgsf nflu ejgwgLn] lgdf{0f sfo{sf] ;'k/Lj]If0f ug{ k|fljlws
;'k/Lj]Ifs /fVg' k5{ . o:tf] ;'k/Lj]Ifs sDtLdf h'g ju{sf] ejg xf] ;f] sf]
l8hfOgsf] nflu of]Uotf k'u]sf] k|fljlws x'g k5{ .
-#_ gS;f :jLs[ltsf] nflu lbOg] b/vf:tdf g} ;DaGwlt l8hfOg/
÷;'k/Lj]Ifssf] gfd pNn]v u/L ;f] lghsf] ;d]t x:tfIf/ ;+nUg ug{'k5{ .
23
t/ s'g} sf/0fjz kl5 l8hfOg/÷;'k/Lj]Ifs kl/jt{g ug{'kg]{ ePdf
gu/kflnsfnfO{ lnlvt hfgsf/L lbO{ l8hfOg/÷;'k/Lj]Ifs kl/jt{g ug{
;lsg]5 . t/ ;f] sfo{ ug{' k/]df kl/jt{g ePsf ;DalGwt ;'k/Lj]Ifssf] x:
tfIf/ gu/kflnsfdf k]z ug{' k5{ .
-$_ l8hfOg/÷;'k/Lj]Ifsn] ejg lgdf{0f sfo{sf] lgoldt ;'k/Lj]If0f
ug{' k5{ / lgdf{0f sfo{sf] ;'k/Lj]If0fsf] k|fljlws k|ltj]bg slDtdf lgDg
r/0fdf gu/kflnsfdf k]z ug{' k5{ .
– l8=kL=;L= u/L ;s]kl5,
– ;'k/:6«Sr/sf] sfd ;DkGg ePkl5,
– ejgsf] lgdf{0f ;DkGg ePkl5 .
-%_ j8f sfof{nosf] k|fljlws / ejg lgdf{0f zfvfsf] Ol~hgo/ jf
k|fljlwsn] ejg lgdf{0fsf] qmddf slDtdf lgDgfg';f/sf r/0fdf clgjfo{
lkmN8 hfFr ug{'k5{ .
– ejgsf n]–cfp6 ug]{ a]nfdf,
– l8=kL=;L= u/L ;s]kl5,
– ;'k/:6«Sr/sf] sfd eO/x]sf] ;dodf,
– ejgsf] lgdf{0f ;DkGg ePkl5 .
-^_ pkbkmf -%_ adf]lhdsf] lkmN8 hfFrsf nflu ejgwgLn]
gu/kflnsfdf lgj]bg lbg' k5{ . lgj]bgsf] ;fydf ;DalGwt cj:yfsf]
l8hfOg/÷;'k/Lj]Ifssf] k|fljlws k|ltj]bgg klg ;+nUg ug{' k5{ .
-&_ l8hfOg/÷;'k/Lj]Ifsn] ljleGg cj:yfsf k|fljlws k|ltj]bg tof/
ubf{ lgdf{0fdf k|of]u ul/Psf] lgdf{0f ;fdu|Lsf] u'0f:t/, ;DalGwt c+usf]
gfk, ;fOh cflb :jLs[t gS;f, l8hfOg tyf ejg lgdf{0f ;+lxtf cg';f/
eP gePsf] pNn]v ug{' k5{ .
-*_ gu/kflnsfn] lkmN8 hfFr ubf{ tf]lsPsf] 8«OË, l8hfOg / o;
lgb]{lzsf cg';f/sf] lgdf{0f sfo{ ePsf] gkfOPdf lgdf{0f /f]Ssf ug]{ tyf
cj:yf x]/L eTsfpg nufpg] Pj+ lgdf{0fsdL{, 7]s]bf/sf] btf{ vf/]h ug]{,
l8hfOg/÷;'kl/j]Ifssf] btf{ vf/]h ug]{ nufotsf] sf/jfxL ug]{5 .
-(_ ejg lgdf{0f zfvfsf] OlGhlgo/af6 :ynut lg/LIf0f ubf{ j8f
k|fljlwssf] l;kmfl/; ;lxtsf] k|ltj]bg / lkmN8sf] cj:yf km/s kfOPdf
24
gu/kflnsfn] l;kmfl/; ug]{ k|fljlwsnfO{ k|rlnt sfg"g jdf]lhd sf/jfxL
ug]{5 .
#&_ tflnd k|fKt lgdf{0f Joj;foL jf lgdf{0fsdL{sf] k|of]u ug{'kg]{M -!_ ejg
lgdf{0f ;+lxtf cg';f/sf] e"sDk k|lt/f]wL ejg lgdf{0f ubf{ ejg lgdf{0fsf
nflu l;kmfl/; ul/Psf tflndk|fKt lgdf{0fsdL{ jf lgdf{0f Joj;foLsf] k|of]u
ug{' kb{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] k|of]hgsf] nflu gu/kflnsfn] OR5's
lgdf{0fsdL{ Pj+ lgdf{0f Joj;foLnfO{ ;do–;dodf e"sDk k|lt/f]wL ejg
lgdf{0f ;DaGwL tflnd pknAw u/fO{ ;kmntfk"j{s tflnd ;DkGg ug]{nfO{
k|df0f–kq k|bfg u/L tflnd k|fKt lgdf{0fsdL{ jf lgdf{0f Joj;foLsf ?kdf
btf{ u/L tf]lsPsf] z'Ns lnO{ Joj;fo k|df0fkq k|bfg ug{ ;Sg]5 . cfjlws
?kdf ;fj{hlgs ;"rgf cfXjfg u/L ;f] adf]lhd ;"rLs[t lgdf{0fsdL{ /
lgdf{0f Joj;foLnfO{ dfq ejg lgdf{0f sfo{df ;+nUg u/fpg gu/kflnsfn]
k|f]T;fxg ug]{5 .
-#_ gS;f l8hfOg :jLs[ltsf nflu lbOg] b/vf:t kmf/fddf g}
;DalGwt ejgwgLn] cfkm"n] ejgsf] lgdf{0f sfo{df ;+nUg x'g] lgdf{0fsdL{
jf lgdf{0f Joj;foLsf] gfd jf 7]s]bf/ sDkgLsf] gfd pNn]v ug{' k5{ /
o;df ;DjlGwt lgdf{0f Joj;foL, 7]s]bf/ sDkgL jf lgdf{0fsdL{sf] ;xdlt
;lxtsf] x:tfIf/ klg x'g' k5{ .
-$_ kl5 s'g} sf/0fjz klxn] 5gf}6 ePsf] 7]s]bf/ jf lgdf{0fsdL{af6
ejg lgdf{0f u/fpg g;lsg] cj:yf ePdf gu/kflnsfnfO{ hfgsf/L u/fO{
lgdf{0f Joj;foL, 7]s]bf/ sDkgL jf lgdf{0fsdL{ kl/j{tg ug{ kfOg] 5 .
o;/L kl/jt{g ul/g] lgdf{0f Joj;foL, 7]s]bf/ sDkgL jf lgdf{0fsdL{ klg
tflnd k|fKt Pj+ gu/kflnsfaf6 tflnd÷Joj;fo k|df0fkq lnPsf] x'g' k5{
/ lghsf] ;d]t ;xdlt ;lxtsf] x:tfIf/ x'g' k5{ .
-%_ gu/kflnsfdf btf{ ePsf lgdf{0f Joj;foL, 7]s]bf/ sDkgL jf
lgdf{0fsdL{n] :jLs[t gS;f, l8hfOgsf] k"0f{ kfngf u/L ejg lgdf{0f sfo{
ug{' k5{ . s'g} ejgdf 7]s]bf/ jf lgdf{0fsdL{n] lgotjz jf nfk/jfxL k"j{s
ejg ;+lxtfsf] kfngf gu/L jf :jLs[t gS;f / l8hfOg cg'?k gx'g] u/L
lgdf{0f u/]sf] kfOPdf gu/kflnsfn] r/0fa4 ?kdf b]xfo cg';f/ sf/jfxL
ug]{5 .
25
s= klxnf] k6s uNtL u/]sf] e]l6Pdf lghnfO{ ;hu u/fpgsf nflu
;r]tkq lbg],
v= bf];|f] k6s uNtL u/]sf] e]l6Pdf lghnfO{ sfnf] ;"rLdf /fVg],
u= t];|f] k6s uNtL u/]sf] e]l6Pdf lghsf k|df0fkq Ps jif{sf nflu
vf/]h ug]{,
3= rf}yf] k6s uNtL u/]sf] e]l6Pdf lghsf] btf{ vf/]h u/L gu/kflnsf
If]q leq ejg lgdf{0f sfo{df ;+nUg x'g gkfpg] u/L clen]vLs/
0f /fVg] .
-^_ gu/kflnsfn] gu/kflnsfdf btf{ jf ;"rLs[t lgdf{0fsdL{, lgdf{0f
Joj;foL tyf 7]s]bf/ sDkgLx¿af6 lgdf{0fflwg jf ;Dkfbg ePsf sfo{sf]
cg'udg tyf d"Nof+sg ug]{5 .
kl/R5]b–&
ejg lgdf{0f ;DkGg k|df0fkq
#*_ lgdf{0f ;DkGg k|df0fkqM ejgsf] ;Dk"0f{ lgdf{0f sfo{ -d'Vo ;8sdf aGg]
ejgsf] xsdf ejgsf] aflx/L efudf ;d]t /Ë /f]ug u/]sf] tyf cGo ;8s
tkm{ aGg] ejgsf] xsdf ‰ofn 9f]sf lkm6 u/]sf] / leqL efudf Knf:6/
tyf /Ë /f]ug ;d]t ul/;s]sf]_ ;DkGg eP kZrft ;DalGwt ejgwgLn]
;xL5fk u/L b]xfo adf]lhdsf] sfuhft ;+nUg /fvL lgdf{0f ;DkGg k|df0f
kqsf nflu ;DalGwt j8f sfof{nodf k]z ug{' k5{ .
-s_ ejg lgdf{0f ;DkGgtfsf] k|df0fkq kfpF eGg] Joxf]/fsf] l8hfOg/sf]
lgj]bg,
-v_ gS;f kf; cg';f/ ejg lgdf{0f ePsf] 5 egL 3/wgL / l8hfOg/n]
u/]sf] cg';"rL–#, $ / * adf]lhdsf] sj'lnotgfdf,
-u_ Foundation, Plinth Level, k|To]s Floor 9nfg ubf{sf] kmf]6f]
;lxtsf] l8hfOg/sf] Field Verification k|ltj]bg,
-3_ ejg lgdf{0f ;DkGg ePsf] eGg] Joxf]/fsf] l8hfOg/sf] k|ltj]bg
(Building Completion Report),
-ª_ lgdf{0f ;DkGg ePsf] ejgsf] ;Dej eP;Dd rf/}tkm{ b]lvg] u/L
lvlrPsf] kmf]6f]x¿,
26
-r_ ;DklQ s/ lt/]sf] sfuhft,
-5_ 3/wgLsf] @ k|lt kf;kf]6{ ;fOhsf] kmf]6f],
-h_ 3/wgLsf] gful/stfsf] kmf]6f]slk,
-em_ gS;f :jLs[t ubf{ tf]lsPsf zt{x¿ k'/f u/]sf] Joxf]/f lgj]bgdf
v'n]sf] x'g'kg]{5 . h:t}M ;]ˆ6L 6\ofÍL / slDtdf @ j6f ?v /f]k]sf]
k|df0f .
-`_ lgdf{0f sfo{df ;n+Ug lgdf{0f Joj;foL jf lgdf{0fsdL{ tyf
ejg lgdf{0fsf] ;'k/Lk]If0f ug]{ k|fljlwssf] ;'k/:6«Sr/ n]en
;Ddsf] sfd :jLs[t gS;f adf]lhd lgdf{0f ePsf] xf] egL u/]sf]
;xL5fk .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] sfuhft k|fKt eP kl5 ;DalGwt j8fsf]
k|fljlwsn] :jLs[t gS;f cg';f/ ejg lgdf{0f u/] jf gu/]sf] ;DaGwdf :
ynut lg/LIf0f u/L :jLs[t gS;f / dfkb08 adf]lhd ePsf] eP lgdf{0f
;DkGg k|ltj]bg j8f sfof{nodf k]z ug{'k5{ .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] k|fljlwssf] k|ltj]bg / j8f sfof{nosf]
l;kmfl/; ;lxt ;DalGwt j8f sfof{non] ejg lgdf{0f ;DkGg k|df0f kqsf]
nflu l;kmfl/; u/L gu/kflnsfdf k7fpg' k5{ .
-$_ gu/kflnsfdf btf{ ePsf] ejg lgdf{0f ;DkGg ;DaGwL sfuhft
cWoog u/L o; lgb]{lzsf / ejg ;+lxtf adf]lhd eP gePsf] osLg
ug{ gu/kflnsfaf6 k|d'v k|zf;sLo clws[t jf ejg lgdf{0f zfvfsf]
Ol~hlgo/÷k|fljlwsn] :ynut lg/LIf0f u/L o; lgb]{lzsf / cGo k|rlnt
dfkb08 adf]lhd /x]sf] egL k|ltj]bg lbPsf]df gu/kflnsfn] cg';"rL–%
adf]lhdsf] 9fFrfdf ejg lgdf{0f ;DkGg k|df0fkq lbg'k5{ .
-%_ gS;f kf; gu/L sDkfp08 jfn lgdf{0f u/]sf] eP ;8ssf]
If]qflwsf/ 5f]8/] lgdf{0f u/]sf] ejgnfO{ sDkfp08 jfnsf] gS;f kf;
ug{ nufpg] / dfkb08 gk'u]sf] sDkfp08 jfn eTsfpg nufO{ dfkb08
cg';f/sf] sDkfp08 jfnsf] gS;f kf; u/]kl5 dfq lgdf{0f ;DkGg k|df0f
kq k|bfg ug{'k5{ .
-^_ ejgwgLn] cfˆgf] 3/af6 lg:sg] kfgLsf] lgsf; cfˆg} hUufdf
kg]{ u/L Joj:yfkg ug{'kg]{5 . cGoyf To:tf ejgnfO{ ejg lgdf{0f ;DkGg
k|df0f kq lbOg] 5}g .
27
-&_ gu/kflnsfnfO{ xl/t gu/ agfpgsf] nflu k|To]s 3/n] sDtLdf @
j6f ?v clgjfo{ /f]Kg' kg]{ / ;f] sf] k|df0f k]z u/]kl5 dfq lgdf{0f ;DkGg
k|df0f kq lbO{g]5 .
-*_ sDkfp08 jfn ;lxt ejg lgdf{0f ;DkGg k|df0f kq lbO;s]kl5
;LdfÍg ubf{ ;8ssf] s]G› efuaf6 b'j} tkm{ a/fa/ x'g] u/L ;8ssf] rf}8f
lgwf{/0f jf /fO6 ckm j] sfod ug{'k5{ .
-(_ lgdf{0f ;DkGg k|df0fkq lng' cl3 ejgsf] 5tdf lkNn/ gePsf]
k|df0f clgjfo{ k]z ug{'k5{ .
#(_ ejg gDa/ k|bfg u/L /]s8{ sfod /fVg]M lgdf{0f ;DkGg k|df0f kq k|bfg
ul/Psf] ejgsf] cwlen]v Jojl:yt ug{ gu/kflnsfn] ejg gDa/ k|bfg
ug{ ;Sg]5 / ;f]sf] clen]v ejg lgdf{0f zfvf, /fhZj kl/rfng zfvf /
;DalGwt j8f sfof{nodf ;d]t /fVg] Joj:yf ldnfpg ;Sg]5 .
$)_ cf+lzs lgdf{0f ;DkGg k|df0fkq lbg]M s'g} ejgsf] :jLs[t gS;f adf]lhd
tNnf lgdf{0f ;DkGg geO{ ;f] eGbf sd tNnf lgdf{0f ePsf]df j8f
sfof{nosf] k|fljlwssf] k|ltj]bg / j8f sfof{nosf] l;kmfl/; ;lxt ejg
lgdf{0f zfvfsf] Ol~hlgo/÷k|fljlwsn] :ynut lg/LIf0faf6 ;d]t ;f] s'/f
v'nL cfPdf To:tf] ejgnfO{ cg';"rL–^ adf]lhdsf] cf+lzs lgdf{0f ;DkGg
k|df0f kq k|bfg ug{'k5{ .
$!_ ejg lgdf{0f ;+lxtfsf] hfFrM -!_ ejg lgdf{0f ;+lxtfsf] xsdf j8f k|fljlws
/ gu/kflnsfsf] k|fljlws sd{rf/Ln] ljz]if u/L tkl;n adf]lhdsf e"sDk
k|lt/f]wL tTj eP gePsf] hfFr ug{'k5{ .
-!_ ;fdfGo lkNn/jfnf ejg
s_ ;a} lkNn/sf] ;fO{h Go"gtd !@×!@ O{Gr x'g' k5{ .
v_ :jLs[t gS;fd} ePsf] cj:yfdf afx]s ;a} lkNn/x¿ lu|8df
x'g' k5{ .
u_ tLg tNnf;Ddsf] ejgsf nflu ;a} uf/f]x¿nfO{ lkNn/df
afFWgsf nflu l;n tyf lnG6n Aof08 afFWg' k5{ .
3_ g/d tNnf k|efj tyf 5f]6f] lkNn/ k|efj (soft storey effect
and short column effect) x'g] u/L ejgx¿ lgdf{0f ug{
kfO{+b}g .
ª= lkNn/ / ladsf] hf]gL{ :jLs[t gS;fdf b]vfOP adf]lhd g}
28
dha't tl/sfn] agfPsf] x'g'k5{ .
-@_ ;fdfGo uf/f]jfnf ejg
s_ ! tNnf ;Ddsf] ejgsf] ;a} uf/f]x¿sf] df]6fO{ Go"gtd
( O{Grsf] / @ tNnf ;Ddsf] ejgsf] xsdf e'O tNnfsf]
uf/f]x¿sf] df]6fO Go"gtd !$ OGrsf] x'g'k5{ .
v_ ;a} uf/f]x¿df l;n tyf lnG6n Aof08 tyf x/]s s'gfdf x/]s
@ lkm6sf] prfO{+df l:6r afFw]sf] x'g'k5{ .
u_ ejgsf] x/]s s'gf tyf ‰ofn 9f]sfsf] bfofF afofF 7f8f] 808L
/fVg' k5{ .
3_ ejgdf ‰ofn, 9f]sf tyf e]lG6n];g s'gfaf6 Go"gtd @ lkm6
5f8]/ dfq /fVg' k5{ .
ª_ ejgsf] s'g} klg df]x8fsf] uf/f]df Go"gtd @ j6f k"/f uf/f]
-Through wall_ lgdf{0f u/]sf] x'g' k5{ .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;a} a'Fbf kfngf ePsf]nfO{ ejg lgdf{0f
;+lxtf k"0f{ ?kn] kfngf ePsf], klxnf] @ j6f a'Fbf dfq kfngf ePsf]nfO{
ejg lgdf{0f ;+lxtf cf+lzs ?kdf kfngf ePsf] / b'O{ eGbf sd a'Fbf kfngf
ePsf]nfO{ ejg ;+lxtf kfngf gePsf] egL k|dfl0ft ug{'k5{ .
$@_ lgdf{0f ;DkGg /f]Ssf M -!_ :jLs[t gS;f cg';f/sf] ejg lgdf{0f gePsf]
egL j8f k|fljlws jf gu/kflnsfsf] Ol~hlgo/ jf k|fljlwsaf6 k|ltj]bg
k|fKt x'g cfPdf gS;f ;'wf/ gu/];Dd tyf lgb]{lzsf kfngf gePsf]df ;f]
eTsfO{ lgoldt gu/];Dd ejg lgdf{0f ;DkGg /f]Ssf x'g]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ejg lgdf{0f ;DkGg /f]Ssf ePsf]df gS;f
;'wf/ tyf o; lgb]{lzsf kfngf gePsf]df ;f] eTsfO{ lgoldt u/L ;f]sf]
hfgsf/L ejgwgLn] gu/kflnsfsf] ejg lgdf{0f zfvfdf u/fpg'k5{ .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] hfgsf/L k|fKt ePkl5 gu/kflnsfsf]
Ol~hlgo/af6 :ynut cg'udg lg/LIf0f u/L ejg lgoldt ePsf] eGg]
k|ltj]bg k|fKt x'g cfPdf dfq lgdf{0f ;DkGg k|df0f kq lbg'k5{ .
-$_ o; lgb]{lzsf / ejg lgdf{0f ;+lxtfsf] kfngf gePsf] sf/0fn]
ejgnfO{ 7"nf] hf]lvd /x]sf] eGg] k|fljlws k|ltj]bg k|fKt ePsf] cj:yfdf
To:tf] ejgsf] lgdf{0f ;DkGg k|df0f kq /f]Ssf u/L gu/kflnsfn] To:tf]
ejgnfO{ eTsfpg cfb]z lbg]5 .
29
$#_ ejg lgoldt ug{ ;lsg]M -!_ gu/kflnsfaf6 lKnGy n]en ;Ddsf] :
jLs[lt lnO{ t/ ;'k/:6«Sr/ Ohfht glnO{ ejg lgdf{0f u/]sf]df ;DalGwt
ejg l8hfOg/÷;'k/Lj]Ifssf] l;kmfl/; / j8f sfof{no tyf gu/kflnsfsf]
k|fljlws lg/LIf0faf6 gu/kflnsfaf6 :jLs[t gS;f tyf 8«OË l8hfOg /
k|rlnt dfkb08 adf]lhd ejg lgdf{0f sfo{ ePsf] egL k|ltj]bg k|fKt
ePdf ;'k/:6«Sr/ Ohfhtsf] nflu tf]lsPsf] /fh:j / To;df yk b'O{;o ;o
k|ltzt hl/jfgf lnO{ ejg lgoldt u/L cg';"rL–( adf]lhdsf] lgoldtsf]
k|df0fkq k|bfg ug{ ;lsg]5 .
-@_ ;fljs ejg lgdf{0f dfkb08, ejg Ohfht tyf 3/ gS;f kf;
sfo{ljlw, @)&$ adf]lhd lgdf{0f cg'dlt / lgdf{0f ;DkGg k|df0fkq lnO{
kl5 cfkm" v'zL tNnf yk u/]sf / xfn o; lgb]{lzsfsf] bkmf %% adf]lhdsf]
dfkb08 cg';f/ kg]{ ejg ;+/rgfsf] ;DaGwdf :6«Sr/n Ol~hlgo/sf]
:6«Sr/n ljZn]if0f k|ltj]bgdf pQm yk lgdf{0f ePsf] ejg ;+/rgf ;'/lIft
/x]sf] egL :ki6 pNn]v eO{ cfPdf ;f]sf] cfwf/df tTsfnLg :jLs[t gS;f
eGbf afx]ssf] If]qkmn u0fgf u/L ;'k/:6«Sr/ Ohfhtsf] nflu tf]lsPsf]
/fh:j / To;df yk b'O{;o ;o k|ltzt hl/jfgf lnO{ ejg lgoldt u/L
cg';"rL–( adf]lhdsf] lgoldtsf] k|df0fkq k|bfg ug{ ;lsg]5 .
kl/R5]b–*
gS;f kf; tyf ejg lgdf{0f k|s[ofdf ljleGg JolQmsf] bfloTj
$$_ ejgwgLsf] bfloTjM
s= gu/kflnsf If]qleq lgdf{0f x'g] ejgsf] gS;f agfpg], l8hfOg
ug]{ sfo{ gu/kflnsfdf ;"rLs[t OlGhlgo/ jf sG;N6]G;L kmd{af6
dfq x'g] ePsf]n] gu/kflnsfdf ;"rLs[t OlGhlgo/ jf sG;N6]G;L
kmd{ dfkm{t tf]lsPsf] 9fFrf cg';f/ cfjZos sfuhft ;lxt
b/vf:t kmf/fd e/L gS;f, l8hfOg :jLs[ltsf nfuL k]z ug]{ .
v= k]z ul/Psf] gS;f, l8hfOg r]s hfFr kl5 kl/dfh{g ug{ lbOPsf]
;'emfj cg';f/ l8hfOg/nfO{ ;+zf]wg ug{ nufO{ tf]lsPsf]
;dofjlw leq k'gM k]z ug]{ .
u= gu/kflnsfaf6 ;Dks{sf] nflu af]nfPsf] a]nf pkl:yt x'g] . :jo+
30
pkl:yt x'g g;s]df clVtof/jfnfnfO{ k7fpg] .
3= :ynut lg/LIf0fsf] qmddf lbOPsf] ;'emfj, ;Nnfx -lnlvt jf
df}lvs_ cg';f/ lgdf{0f sfo{df ;'wf/ ug]{ .
ª= gu/kflnsfaf6 dfu ePsf ljj/0fx¿ ;dodf g} pknAw
u/fpg] .
r= lgdf{0fsdL{, lgdf{0f Joj;foL, 7]s]bf/ sDkgL tyf l8hfOg/
÷;'k/Lj]Ifs km]g{' kg]{ ePdf ;f]sf] hfgsf/L gu/kflnsfnfO{
lbg] .
5= sDkfp08 jfnsf] gS;f kf; u/]/ dfq lgdf{0f ug]{ .
h= ejg sDkfp08 leq clgjfo{ @ j6f ?v /f]Kg] .
$%_ l8hfOg/÷;'k/Lj]Ifsx¿sf] bfloTjM
s= ejgwgLsf] cfjZostf cg';f/ :jLs[t lgb]{lzsf / cGo
k|rlnt dfkb08sf] kfngf u/L gS;f, l8hfOg tof/ ug]{ tyf
b/vf:t kmf/fddf ;DalGwt v08x¿ clgjfo{ e/L ;lx5fk u/L
gu/kflnsfdf k]z ug]{ jf k]z ug{ ejgwgLnfO{ ;3fpg] .
v= gu/kflnsfaf6 dfu ePsf ljj/0f tf]lsPsf] ;dofjlw leq tof/
u/L k]z ug]{ .
u= lgdf{0f sfo{ k|ult ;DaGwL k|fljlws k|ltj]bg k]z ug]{ .
3= ejg lgdf{0f ;+lxtf / :jLs[t gS;f, l8hfOg adf]lhd e"sDk
;'/IffTds k|ljlw cjnDag u/L ;'/lIft / u'0f:t/o'Qm lgdf{0f
sfo{df ejgwgL tyf 7]sbf/ sDkgL, lgdf{0fsdL{ jf lgdf{0f
Joj;foLnfO{ plrt lgb]{zg / ;/;Nnfx lbg] tyf lgdf{0f sfo{sf]
plrt /]vb]v (Supervision) ug]{ .
$^_ lgdf{0f Joj;foL tyf lgdf{0fsdL{sf] bfloTjM lgdf{0f Joj;foL tyf
lgdf{0fsdL{x¿n] ejg lgdf{0f ubf{ gu/kflnsfdf k]z u/]sf] gS;f, o;
lgb]{lzsf tyf /fli6«o ejg lgdf{0f ;+lxtf @)^) ljk/Lt gx'g] u/L l8hfOg/
÷;'k/Lj]Ifs / gu/kflnsf tyf j8f sfof{nosf] k|fljlwsn] :ynut
cg'udg lg/LIf0fsf qmddf lbPsf] lgb]{zg adf]lhd lgdf{0f sfo{ ug]{ .
31
kl/R5]b–(
k"j{ lgld{t ejg ;DaGwdf
$&_ o; gu/kflnsf u7g x'g'eGbf cl3 / gu/kflnsf u7g ePkl5 ;+jt\
@)&# ;fn r}q d;fGt ;Dd :jLs[lt lnO{ jf glnO{ lgdf{0f ePsf ejgsf]
;DaGwdf lgDgfg';f/ x'g]5M
s= ;fljs ufpF ljsf; ;ldlt jf gu/kflnsfsf] :jLs[lt lnO{ tTsflng
ejg lgdf{0f dfkb08 cg'¿k ag]sf ejgnfO{ gu/kflnsfsf]
lgodfg';f/ nfUg] z'Ns lnO{ cg';"rL–& adf]lhdsf] ejg lgdf{0f
clen]vLs/0f kq lbO{g]5 .
v= ;fljs ufpF ljsf; ;ldlt jf gu/kflnsfsf] :jLs[lt glnO{
lgdf{0f ePsf ;+/rgfsf ;DaGwdf b]xfo adf]lhd x'g]5M–
c= ;fljs gu/kflnsf / ufpF ljsf; ;ldlt x'Fbfs} avt
lgodfg';f/sf] ejg lgdf{0f :jLs[lt glnPsf t/ ;fljssf]
dfkb08 cg'?k ag]sf ejgsf] ;DaGwdf lgld{t ejgsf]
gS;f k]; ug{ nufO{ ejg lgdf{0f ePsf] ldlt osLg ug{
;Flwof/ ;lxt % hgf :yfoL a;f]af; ug]{ ;fIfLx¿sf] g]kfnL
gful/stfsf] k|df0f kqsf] k|ltlnlk ;lxtsf] :ynut ;h{ldg
d'r'Nsf / j8f ;ldltsf] a}7ssf] l;kmfl/; k|fKt eP kZrft
gu/kflnsfsf] lgodfg';f/ nfUg] z'Ns / yk Ps ;o k|ltzt
hl/jfgf lnO{ cg';"rL–& adf]lhdsf] ejg lgdf{0f clen]vLs/
0f kq lbOg]5 .
cf= ;fljs gu/kflnsf / ufpF ljsf; ;ldlt x'Fbfs} avt
lgodfg';f/sf] ejg lgdf{0f :jLs[lt glnPsf / tTsfnLg
dfkb08 ;d]t k"/f gu/L lgdf{0f ePsf ejgx¿sf] ;DaGwdf
38]/Lsf] If]qkmn / lgdf{0f ePsf] ;+/rgfsf] cj:yfsf] af/
]df ;Flwof/ ;lxt % hgf :yfoL a;f]af; ug]{ ;fIfLx¿sf]
g]kfnL gful/stfsf] k|df0f kqsf] k|ltlnlk ;lxtsf] :ynut
;h{ldg d'r'Nsf / j8f ;ldltsf] a}7ssf] l;kmfl/; k|fKt eP
kZrft ;f]xL s'/f v'nfO{ kRrL; k|ltzt /fh:j lnO{ To:tf
ejg ;+/rgfsf] gu/kflnsfdf 5'§} /lhi6/ v8f u/L clen]v
/flvg]5 .
32
u= gu/kflnsf u7g eO;s]kl5 lgodfg';f/sf] ejg lgdf{0f :jLs[lt
glnPsf t/ xfnsf] dfkb08 k"/f u/L lgdf{0f ePsf ejgsf]
;DaGwdf gS;f k]; ug{ nufpFbf tf]lsPsf] dfkb08 k"/f u/]sf]
b]lvPdf ejg lgdf{0f ePsf] ldlt osLg ug{ ;Flwof/ ;lxt %
hgf :yfoL a;f]af; ug]{ ;fIfLx¿sf] g]kfnL gful/stfsf] k|df0f
kqsf] k|ltlnlk ;lxtsf] :ynut ;h{ldg d'r'Nsf / j8f ;ldltsf]
a}7ssf] lg0f{o /fvL gu/kflnsfsf] lgodfg';f/ nfUg] z'Ns /
To;df yk b'O{ ;o k|ltzt h/Ljfgf lnO{ lgld{t 3/nfO{ cg';"rL–
( adf]lhdsf] ejg lgdf{0f lgoldt k|df0f kq lbO{g] 5 . t/ gofF
;x/ cfof]hgf nfu" eO{ /f]Ssf ePsf] :yfgdf of] lgod nfu" x'g]
5}g .
3= ;+jt\ @)&$.)(.!@ ut] ;Dd ejg gS;f lstfa lnO{ ;f] sf]
/l;b sf6]sf e"sDk kLl8tsf] k"j{ lgld{t ejgsf] ;DaGwdf gS;f
k]; ug{ nufpFbf tf]lsPsf] dfkb08 adf]lhd 3/ lgdf{0f u/]sf]
b]lvPdf j8f k|fljlwssf] k|ltj]bg / j8f ;ldltsf] l;kmfl/;df
gu/kflnsfsf] lgodfg';f/ nfUg] z'Ns / To;df yk krf; k|ltzt
h/Ljfgf lnO{ cg';"rL–( adf]lhdsf] ejg lgdf{0f lgoldt k|df0f
kq lbO{g] 5 .
ª= ;+jt\ @)&@ ;fn a}zfv b]lv @)&$ ;fn a}zfv eGbf cufl8
cflwsfl/s lgsfoaf6 gS;f :jLs[lt lnO{ :jLs[t gS;f eGbf
a9L If]qkmn x'g] u/L ejg lgdf{0f u/]sf]df ;+zf]lwt gS;f
agfO{ ;Flwof/ ;lxt % hgf :yfoL a;f]af; ug]{ ;fIfLx¿sf]
g]kfnL gful/stfsf] k|df0f kqsf] k|ltlnlk ;lxtsf] :ynut
;h{ldg d'r'Nsf / j8f ;ldltsf] a}7ssf] l;kmfl/; k]z ePsf]df
lgld{t ejg ;+/rgf xfnsf] dfkb08 adf]lhd /x]sf] kfOPdf
gu/kflnsfsf] lgodfg';f/ nfUg] z'Ns / To;df yk @)) k|ltzt
hl/jfgf lnO{ cg';"rL–( adf]lhdsf] ejg lgdf{0f lgoldt k|df0f
kq lbO{g] 5 eg] xfnsf] dfkb08 k'/f geO{ tTsfnLg dfkb08
cg';f/ dfq ePsf] kfOPdf gu/kflnsfsf] lgodfg';f/ nfUg] z'Ns
/ To;df yk !)) k|ltzt z'Ns lnO{ cg';"rL–& adf]lhdsf] ejg
clen]vLs/0f kq lbOg]5 .
r= pNn]lvt s b]lv ª ;Ddsf cj:yf afx]ssf -dfkb08
33
ljkl/t ag]sf_ ejgx¿sf ;DaGwdf gu/kflnsfn] ;DalGwt
j8f sfof{nosf] l;kmfl/;df pQm hUufdf s'g k|s[ltsf] ejg
/x]sf] xf] ;f] v'nfO{ cGo ejg ;/x k|lt ju{lkm6 nfUg] z'Ns lnO{
ejg /x]sf] Joxf]/f dfq k|dfl0ft u/L To:tf ejg ;+/rgfsf]
gu/kflnsfdf 5'§} /lhi6/ v8f u/L clen]v /fVg] 5 . To:tf
ejgx¿n] ;fj{hlgs If]q, ;8s, s"nf] ldr]sf] kfOPdf jf ejg
j/k/ c;'/Iff x'g] cj:yf kfO{Pdf jf dfkb08sf] k"0f{ pn‹g
ePsf] kfOPdf gu/kflnsfn] tTsfn sf/jfxLsf] k|lqmof cufl8
a9fpg]5 .
kl/R5]b–!)
ljljw
$*_ gS;f agfpg] l8hfOg/÷;'k/Lj]Ifssf] e"ldsfM l8hfOg/ AolQm jf kmd{n]
gu/kflnsfdf btf{ jf ;"rLs[t eO{ gu/kflnsfsf] dfkb08sf] k/Llwleq
/xL sfo{ ug{'k5{ . gS;f agfpg] l8hfOg/÷;'k/]Ifssf] e"ldsf lgDgfg';f/
x'g]5M
s= ;DalGwt ejgwgLnfO{ lbg] gS;f tyf sfof{no k|lt
a]Unfa]Un} afO{l08ª u/L k]z ug]{ .
v= gS;fdf :ki6 b]lvg] u/L /]vfn] af6f]sf] If]q, ;]6Aofssf] cnUu} If]q
/ ejg lgdf{0f x'g] If]q ;lxtsf] ;fO{6 Knfg clgjfo{ b]vfpg] .
u= gS;fsf k|To]s kfgfx¿df / ejg gS;f kmf/fddf l8hfO{g/sf]
b:tvt, g]kfn O{lGhlgo/Lª sflpG;n btf{ gDa/, l8hfO{g/n]
eg{'kg]{ ;Dk"0f{ ljj/0f e/]/ ejgwgL tyf l8hfOg/sf] b:tvt
tyf sG;N6]G;Lsf] 5fk clgjfo{ /fVg] .
3= ;a} gS;fx¿ clgjfo{ ?kdf A1 ;fO{hdf k]z ug]{ .
ª= % tNnf eGbf cUnf ejgx¿sf] gS;fsf] ;fy df6f] kl/If0f -Soil
Test Report_ k|ltj]bg k]z ug]{ .
r= Structural Analysis Report df l8hfOg/n] b:tvt u/L g]kfn
OlGhlgol/Ë sfplG;n gDa/ clgjfo{ pNn]v ug]{ .
5= k]z ePsf ejg gS;f kmf/fd tyf gS;fx¿df s]/d]6 ug]{, v'ls{g
tyf l6k]S; nufpg] h:tf sfo{ gug]{ .
h= gS;f jf l8hfO{g ;DaGwL sfo{ ubf{ o; lgb]{lzsfsf] k"0f{ kfngf
ug]{ .
34
em= sDkfp08 jfn agfpg] ejgsf] ;8s If]qflwsf/ -ROW_ 5f]8/]
dfq ;fO{6 Knfgdf ;d]t b]lvg] u/L sDkfp08 jfnsf] Knfg /
;]S;g ;lxtsf] gS;f k]z ug]{ .
`= ;fO{6 Knfgdf clgjfo{ @ j6f ?v b]vfpg] .
6= Drawn By / Checked By df km/s km/s JolQm x'g'kg]{ .
7= jf/];gfdfsf] ;d]t sfd ug]{ eP gS;f b/vf:t kmf/fddf /x]sf]
jf/];gfdfsf] kfgfdf jf/]; lbg] lng] b'a} kIfn] j8fsf] k|ltlgwLsf]
/f]xa/df ;lx5fk u/]sf] x'g'kg]{ .
$(_ gu/kflnsfsf] :jLs[lt a]u/ ;+/rgf km]/abn ug{ gkfOg]M lgdf{0f ;DkGg
k|df0f kq lnO;s]kl5 gu/kflnsfsf] :jLs[lt a]u/ gS;f cg';f/sf]
dfkb08nfO{ c;/ kg]{ lsl;dn] lgld{t ;+/rgfdf tNnf yKg] jf :jLs[t jf
;DkGg x'Fbfsf avt pNn]v ePsf] ;+/rgfsf] k|of]hg eGbf km/s k|of]hgdf
Nofpg] jf df]x8f kl/jt{tg ug]{ h:tf s'g}klg km]/abn ug{ kfO{+b}g .
5fgljg ubf{ cg'dlt j]u/ pk/f]Qm sfo{ u/]sf] kfOPdf ;Flwof/ ;lxt %
hgf :yfoL a;f]af; u/]sf l5d]sLx¿sf] g]kfnL gful/stfsf] k|df0f kqsf]
k|ltlnlk ;lxtsf] :ynut ;h{ldg d'r'Nsf / j8f ;ldltsf] a}7ssf] lg0f{o
/fvL To:tf ejgwgLsf] clen]v ;DalGwt j8f sfof{non] gu/kflnsfdf
k7fpg'k5{ . To;kl5 gu/kflnsfn] ;f] sfo{ ug]{ ejgwgLn] k|fKt u/]sf]
ejg lgdf{0f :jLs[lt ;DaGwL k|df0f kq nufot ;Dk"0f{ sfuhft ab/
ug]{5 .
%)_ gu/kflnsfdf sfo{/t sd{rf/Ln] gS;f agfpg gkfpg]M gu/kflnsf /
dftxtsf sfof{nodf sfo{/t s'g} klg k|fljlws sd{rf/Ln] gu/kflnsf
If]q leq lgdf{0f x'g] ;/sf/L ;+/rgf afx]ssf] s'g} klg lghL ;+/rgf;Fu
;DalGwt gS;f agfpg kfpg] 5}g .
%!_ /fli6«o ejg ;+lxtf kfngf ug]{ u/fpg]M gu/kflnsfn] ejgsf] gS;f kf;
ubf{ lgwf{l/t ejg ;+lxtfsf] kfngf ug{' u/fpg'k5{ .
%@_ /fli6«o tyf k|fb]lzs dfkb08 cjnDag x'g]M gu/kflnsfn] ;8s, ef}lts
k"jf{wf/, PsLs[t a:tL ljsf; tyf zx/L of]hgf, e"–pkof]u of]hgf,
pkef]Uo ;]jf, ;fdflhs ;]jf tyf k"jf{wf/sf] lgdf{0f, ;~rfng jf Joj:
yfkg ubf{ g]kfn ;/sf/ / k|b]z ;/sf/n] ;f] ljifodf tf]s]sf] /fli6«o tyf
k|fb]lzs dfkb08 cjnDag ug{'k5{ .
35
%#_ ;fj{hlgs hldg ldr]/ agfOg] ;+/rgfsf] gS;f kf; gx'g]M ;fj{hlgs hUuf,
klt{ hUuf, vf]nf, ;8s cflbsf If]qflwsf/ leqsf hUuf, rf]s, dlGb/,
;fFw;Flwof/ cflb ldr]/ agfpg nfluPsf] ejg ;+/rgfsf] gS;f kf; x'g]
5}g / s;}n] To:tf] ug{ nfu]sf] jf ul//x]sf] jf ul/;s]sf] hfgsf/L k|fKt
ePdf tTsfn k|rlnt sfg"g adf]lhd sf/jfxLsf] k|s[of cl3 a9fOg]5 .
%$_ :jLs[t a]u/ ;+/rgf agfpg gx'g]M -!_ gu/kflnsf If]qleq :jLs[lt glnO{
jf :jLs[t dfkb08 a]u/ s'g}klg lsl;dsf] ejg ;+/rgf jf 6x/f jf
cGo ;+/rgf lgdf{0f ug{ kfOg] 5}g . olb sf]xL a;}n] To:tf] sfo{ u/]sf]
jf ul//x]sf] kfOPdf tTsfn ;DalGwt j8fsf] k|fljlws sd{rf/Ln] pQm
sfo{ /f]Ssf /fVg lnlvt ;"rgf lbO{ ;f]sf] hfgsf/L j8f cWoIf / k|d'v
k|zf;sLo clws[tnfO{ lbg'kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lgdf{0f sfo{ /f]Ssf /fVg lgb]{zg lbFbf
;d]t lgdf{0f sfo{nfO{ lg/Gt/tf lbPsf] kfOPdf gu/kflnsfn] ;+/rgf aGg]
:yfgsf] hUuf /f]Ssf /fVg'sf ;fy} pQm ;+/rgf gu/kflnsfsf] tkm{af6
eTsfO{ To:tf] ;+/rgf eTsfpFbf nfu]sf] ;Dk"0f{ vr{ ;DalGwt ;+/rgf
lgdf{0f ug]{ jf hUufwgLaf6 ;/sf/L afFsL ;/x c;'n pk/ ug]{5 .
-#_ j8f If]qleq :jLs[t glnO{ lgdf{0f ePsf ejg ;+/rgf jf 6x/f
jf cGo ;+/rgfx¿sf] PsLs[t clen]v tof/ u/L cfjZos sf/jfxL ug]{
k|of]hgfy{ ;DalGwt j8fsf] k|fljlwsn] x/]s jif{ cfly{s jif{ ;dfKt ePsf]
ldltn] tLg dlxgfleq ljj/0f ;+sng Pj+ PsLs[t u/L /fo k|ltj]bg ;lxt
cfjZos sf/jfxLsf nflu ;DalGwt j8f sfof{nodf k]z ug{'k5{ .
-$_ k|fljlwssf] k|ltj]bg k|fKt ePkl5 ;DalGwt j8f sfof{non] j8f
;ldlt a}7s a;L a}7ssf] lg0f{o ;+nUg /fvL cfjZos sf/jfxLsf] nflu
gu/kflnsf ;dIf k]z ug{'k5{ .
-%_ pkbkmf -$_ adf]lhdsf] ;DalGwt j8faf6 /fo l;kmfl/; ;lxtsf]
k|ltj]bg k|fKt ePkl5 ;f] sf] cWoog u/L gu/kflnsfn] k|rlnt sfg"g
adf]lhd cfjZos sf/jfxL ug]{5 .
%%_ ejg lgdf{0fsf] nflu hUuf pkof]u tyf FAR ;DaGwL Joj:yfM
gu/kflnsfleq ejg lgdf{0fsf] nflu hUuf pkof]u tyf FAR ;DaGwL
Joj:yf b]xfo adf]lhd x'g]5 .
36
-!_ ejg lgdf{0f ubf{ !) ld6/ ;Dd rf}8fO{ ePsf ;8sdf hUufsf]
s"n If]qkmnsf] &) k|ltzt tyf !) ld6/ eGbf dfly rf}8fO{ ePsf ;8s
/ c/lgsf] xfOj]df hUufsf] s"n If]qkmnsf] *) k|ltzt e"–efu se/ u/L
ejg lgdf{0f ug{ kfOg]5 .
-@_ $ ld6/ b]lv ^ ld6/ ;Dd rf}8fO{ ePsf ;8s 5]pdf pkbkmf
-!_ adf]lhdsf] e"–efu se/ u/L # cfgf ;Ddsf] hUufdf ;fF9] b'O{ tNnf
;Dd / $ cfgf;Ddsf] hUufdf ;fF9] tLg tNnf ;Ddsf] ejg lgdf{0f ug{
kfOg]5 .
-#_ ^ ld6/ eGbf dfly !) ld6/ ;Dd rf}8fO{ ePsf ;8s 5]pdf
pkbkmf -!_ adf]lhdsf] e"–efu se/ u/L # cfgf ;Ddsf] hUufdf tLg
tNnf / eof{Ë tyf $ cfgf;Ddsf] hUufdf rf/ tNnf / eof{Ë ;lxtsf]
ejg lgdf{0f ug{ kfOg]5 .
-$_ !) ld6/ eGbf dfly rf}8fO{ ePsf ;8s / c/lgsf] xfOj] 5]pdf
pkbkmf -!_ adf]lhdsf] e"–efu se/ u/L $ cfgf;Ddsf] hUufdf df6f]
k/LIf0f u/L k/LIf0f k|ltj]bgaf6 pko'Qm b]lvPsf]df a9Ldf kfFr tNnf /
eof{Ë ;lxtsf] ejg lgdf{0f ug{ kfOg]5 .
-%_ pkbkmf -@_, -#_ / -$_ sf] Joj:yfsf] xsdf ˆnf]/ Pl/of /]l;of]
-FAR_ sf] u0fgf ul/g] 5}g .
-^_ $ cfgfeGbf a9L If]qkmn ePsf] hUufdf af6f]sf] rf}8fO{ cg';f/
b]xfo adf]lhdsf] ˆnf]/ Pl/of /]l;of] (FAR) sfod x'g]5 .
qm=;+= af6f]sf] rf}8fO{ -ld6/_ ðnf]/ Pl/of /]l;of] -FAR_
!= $ b]lv ^ ld= @=@%
@= ^ b]lv * ld= @=%)
#= * b]lv !) ld= #=@%
$= !) ld= eGbf a9L #=%)
%= c/lgsf] xfOj] $=)
%^_ af6f] ;DaGwL Joj:yfM ejg lgdf{0f ug{ gS;f k]z ubf{ ejg lgdf{0f :
yn;Dd cfjthfjt ug]{ af6f] clgjfo{ x'g'kg]{5 . af6f] ;DaGwL Joj:yf
b]xfo adf]lhd x'g]5M
37
-!_ o; gu/kflnsfleq af6f]sf] ;8ssf] Go"gtd If]qflwsf/ ^ ld6/
sfod x'g]5 . ;fljsdf ^ ld6/eGbf sdsf] af6f] ePklg gofF 3/ lgdf{0f
ubf{ ^ ld6/ af6f] sfod x'g]5 . t/ d"n ;8saf6 !%) ld6/;Dd leq
dfq uO{ 6'lËg] -DEAD END_ af6f] / d"n ;8ssf] s'g} Ps KjfOG6af6
!%) ld6/;Dd leq dfq uO{ 3'Db} k'gM ;f]xL KjfOG6df cfP/ 6'lËPsf] af6f]
-Looping_ sf] xsdf ;8s If]qflwsf/ Go"gtd $ ld6/ x'g]5 . ;f] eGbf
a9L nDafO{ ePdf :jtM ^ ld6/ af6f] sfod x'g]5 .
-@_ gu/kflnsf If]qsf ;a} uf]/]6f] af6f]sf] dfkb08 slDtdf ^ ld6/sf]
ePtf klg ;fljs ufpF ljsf; ;ldltsf] tTsfnLg dfkb08 cg';f/ $
ld6/sf] af6f] sfod eO{ ;a} lsQfx¿df ejg agL Ps jf b'O{ lsQfdf dfq
ejg lgdf{0f ug{ afFsL /x]sf]df ;fFw ;Flwof/x¿sf] /f]xj/df j8f ;ldltsf
;b:o ;lxtsf] :ynut ;h{ldg d'r'Nsf, ;DalGwt j8f ;ldltsf] l;kmfl/;
/ k"jf{wf/ ljsf; ;ldltsf] :ynut lg/LIf0f k|ltj]bg sfo{kflnsfsf] a}7sdf
k]z ePdf sfo{kflnsfsf] lg0f{ofg';f/ To:tf afFsL Ps jf b'O{ lsQfdf
;fljs ufpF ljsf; ;ldlt s} dfkb08 cg';f/ $ ld6/sf] ;8s If]qflwsf/
sfod u/L ejg gS;f :jLs[t ug{ ;lsg]5 . b'O{ lsQf eGbf a9L vfnL
hUuf ePsf] xsdf af6f]sf] dfkb08 slDtdf ^ ld6/ g} sfod x'g]5 .
-#_ gfkL gS;f / lkmN8df af6f] hlgPsf]df ;f] adf]lhd af6f] sfod
x'g]5 . k/Dk/fut rng rNtLdf /x]sf t/ gfkL gS;fdf gePsf af6f]x¿sf]
xsdf ;DalGwt hUufwgLsf] /f]xj/df ;DalGwt j8fsf] j8fWoIf / cGo :
yfgLo e› enfßLsf] pkl:yltdf ;h{ldg d'r'Nsf u/L af6f] sfod ul/g]5 .
;h{ldg d'r'Nsfdf af6f] s'g lsQfaf6 z'? eP/ s'g s'g lsQf x'Fb} sxfF;Dd
k'Ug] xf] eGg] s'/f :ki6 v'nfpg'kg]{5 . ;fy} pQm af6f]n] ;d]6\g] s"n hUuf
wgLdWo] sDtLdf PsfpGg k|ltzt hUufwgLn] ;h{ldg d'r'Nsfdf clgjfo{
;xL5fk ug{'kg]{5 . cGoyf af6f] sfod x'g] 5}g . gfkL gS;fdf gePsf t/
rng rNtLdf /x]sf af6f]x¿nfO{ ;h{ldg d'r'Nsf u/L af6f] sfod ubf{
To:tf af6f]x¿ k'/fgf] 3gf a:tL If]qdf $ ld= / a:tL la:tf/sf] qmddf
/x]sf If]qdf ^ ld6/ sfod x'g] / yk !=% ld6/ ;]6Jofs 5f]8\g'kg]{5 .
o;/L sfod ePsf af6f]sf] d'r'Nsfsf] /]s8{ gu/kflnsf / gfkL sfof{nodf
gS;fdf af6f] sfod ug{sf] nflu k7fpg'kg]{5 .
-$_ lghL hUufnfO{ af6f] b]vfO gS;fkf; ug{'kg]{ eP ;Dalwt hUufwgL
38
j8f sfof{nodf pkl:yt eO{ j8f cWoIf jf tf]lsPsf] ;b:osf] /f]xj/df
;gfvt ePsf] dGh'/Lgfdf k]z ug{'kg]{5 . o;/L gfkL gS;fdf af6f] gePsf]
t/ lkmN8df lghL hUufaf6 d~h'/Lsf] af6f] b]vfO{ sfod x'g] af6f]sf] rf}8fO{
slDtdf $ ld6/sf] x'g'kg]{5 .
-%_ gfkL gS;fdf /fhs"nf], vf]nf, vf]N;f jf o:t} k|s[ltsf] s'nf] jf
kfgL n}hfg] efu b]lvPsf] t/ lkmN8df af6f] lgdf{0f u/L cl3b]lv af6f]sf]
?kdf rng rNtL eO{ ;f]xL af6f]nfO{ b]vfO{ o;cl3 o; sfof{noaf6
gS;fkf; ;d]t ePsf] /x]5 eg] ;DalGwt j8fsf] j8fWoIf ;d]tsf] pkl:
yltdf ;h{ldg u/L j8f ;ldltsf] l;kmfl/;sf] cfwf/df /fhs"nf], vf]nf,
vf]N;f cflb hgfO ;f] adf]lhds} dfkb08 cg'?k gS;fkf; ul/g]5 .
-^_ pkbkmf -#_ / -$_ adf]lhd af6f] b]vfO{ gS;fkf; ePsf] hUufx¿sf]
nut s§f u/L af6f]df nut sfod ug{ ;DalGwt hUufwgLx¿sf] ;xdtLdf
gS;f kf; ug]{ hUuf;Dd af6f] sfod ug{ ;DalGwt lgsfodf n]vL
k7fpg'kg]{5 .
-&_ b'O{ jf ;f] eGbf a9L ;fO8df af6f] ePsf] 38]/Lsf] xsdf d"Vo
;8s tkm{ dfkb08 / ;]6Aofs clgjfo{ 5f]8\g' k5{ . cGo 6'lËPsf] ;xfos
af6f]sf] xsdf ;8ssf] If]qflwsf/ dfq 5f]8L ;]6Aofs g5f]8]/ klg 3/
lgdf{0f ug{ kfOg]5 . t/ ;]6Aofs g5f]8]sf] ;fO{8 tkm{ s'g} klg tNnfdf
‰ofn, 9f]sf / e]l06n];g /fVg kfO{g] 5}g .
-*_ 3'DtL jf df]8sf] Go"gtd cw{Jof; af6f]sf] rf}8fO eGbf slDtdf
@) k|ltztn] a9L x'g' k5{ .
-(_ af6f] / vf]nf vf]N;Lsf] dfkb08 ;DaGwL cGo Joj:yf cg';"rL–!)
adf]lhd x'g]5 .
%&_ ;8ssf] clwsf/If]q tf]Sg ;Sg]M -!_ gu/kflnsfn] cfˆgf] I/]qleq :yfgLo
;8ssf] bfofF afofFsf] clwsf/ -/fO{6 ckm j]_ sf] ;Ldf tf]Sg] 5 . o;/L
tf]Sbf a:tL ljsf;, ;x/L of]hgf tyf ejg lgdf{0f ;DaGwL cfwf/e"t
dfkb08, gofF ;x/ cfof]hgfsf] dfkb08 tyf pkTosf ljsf; k|flws/0fsf]
dfkb08 ;d]tnfO{ cfwf/ dflgg]5 .
-@_ gu/kflnsfn] /fli6«o tyf k|b]z :t/Lo ;8ssf] bfofF afofFsf]
clwsf/ -/fO{6 ckm j]_ sf] kfngf ug]{ u/fpg] / gu/kflnsfsf ;8sx¿sf]
dfkb08 ;d]t s8fO{sf ;fy kfngf ug]{ u/fpg]5 .
39
-#_ gu/kflnsfn] ;8ssf] clwsf/ If]qleq ag]sf ;+/rgf h'g;'s}
avt x6fpg jf eTsfpg cfb]z lbg ;Sg]5 .
-$_ gu/kflnsfn] lbPsf] cfb]z cg';f/ s'g} JolQm, ;+:yf jf
lgsfon] To:tf] ;+/rgf gx6fPdf jf geTsfPdf gu/kflnsf cfkm}n] To:tf]
;+/rgf x6fO{ jf eTsfO{ o;/L x6fpg jf eTsfpg nfu]sf] vr{ ;DalGwt
JolQm, ;:yf jf lgsfoaf6 c;'n pk/ u/L lgodfg;'f/sf] hl/jfgf tyf
z'Ns ;d]t c;'n pk/ ug]{ 5 .
%*_ ejgsf] k|of]hg kl/jt{g ;DaGwL Joj:yfM ejg lgdf{0f ug{ lnPsf] :jLs[ltdf
km/s kf/L cGo k|of]hgdf ejg k|of]u ug{ lgj]bg k/]df k|fljlwsjf6
;fljssf] :jLs[t gS;f;Fu xfn lkmN8df lgdf{0f ePsf] ejg;Fu t'ngfTds
ljZn]if0f u/L ejgsf] k|of]hg kl/jt{g ug{ rfx]sf] dfkb08 cg';f/ lgld{t
ejg /x]÷g/x]sf] olsg u/L :ki6 /fo ;lxtsf] k|ltj]bg k]z ug{'k5{ .
k|rlnt dfkb08 cg';f/ k|of]hg kl/jt{g ug{ ;lsg] eP gS;f gfd;f/L
ubf{ nfu] ;/xsf] b:t'/ lnO{ ejgsf] k|of]hg kl/jt{g ug{ ;lsg]5 .
%(_ sa'lnotgfdf kq ;DaGwL Joj:yfM ejg lgdf{0f :jLs[lt lb+bf xfn;Dd
k|rngdf /x]sf ;Dk"0f{ k|lqmofx¿nfO{ lg/Gt/tf lb+b} ejg lgdf{0f ;DkGg /
clen]vLs/0f ubf{ ejgwgL / l8hfOg/ :jo+nfO{ lhDd]jf/ agfpg cg';"rL–
#, $ / * adf]lhdsf] sa'lnotgfdf kqdf ejgwgL / l8hfOg/sf] ;lx5fk
eO{ j8f cWoIfaf6 k|dfl0ft eP/ cfPkl5 dfq ejg lgdf{0f ;DkGg /
clen]vLs/0f k|df0f kq hf/L ul/g]5 .
^)_ gS;f gfd;f/L ;DaGwL Joj:yfM gS;fkf; ubf{ Psf3/sf] xsef]udf
/x]sf] hUufdf ag]sf] ejg ;lxtsf] xs x:tfGt/0f eO{ cGo JolQmsf]
gfddf :jfldTj x:tfGt/0f ePsf] b]lvP cfjZos k|df0f sfuhsf] cfwf/df
;fljssf] 3/hUufwgLsf] gfd kl/jt{g u/L xfnsf] 3/hUufwgLsf] gfddf
gS;f gfd;f/L x'g]5 .
-@_ gS;f gfd;f/Lsf] nflu b]xfo adf]lhdsf sfuhftx¿ k]z
ug{'kg]{5 .
-s_ gS;f gfd;f/L ul/kfpF eGg] Joxf]/fsf] 3/hUufwgLsf] lgj]bg,
-v_ hUufwgL k|df0fk"hf{sf] k|ltlnlk,
-u_ ;DalGwt dfnkf]t sfof{noaf6 xs x:tfGt/0f ePsf] sfuhftsf]
k|ltlnlk,
40
-3_ gS;fkf; k|df0fkqsf] ;Ssn k|lt,
-ª_ :jLs[t gS;fsf] ;Ssn k|lt,
-r_ rfn" cfly{s jif{;Ddsf] e"lds/ / ;DklQ s/ lt/]sf] sfuhsf]
k|ltlnlk,
-5_ gS;f gfd;f/L ug]{ ejgsf] kmf]6f] .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] sfuhftx¿ k]z ePkZrft ;fljss}
k|of]hg x'g] u/L gS;f cg';"rL–!! adf]lhdsf] 9fFrfdf gS;f gf;df/L
k|df0f kq lbOg]5 . km/s k|of]hg x'g] u/L gS;f gfd;f/Lsf] nflu lgj]bg
k]z ePdf km/s k|of]hg cg';f/ ejg lgdf{0f dfkb08 tyf ejg ;+lxtf
cg's"n eP dfq gfd;f/L ul/g]5 . gfd;f/L / k|of]hg kl/jt{g ubf{ nfUg]
b:t'/ gu/;efaf6 tf]s]adf]lhd x'g]5 .
^!_ h'/L ;dIf k]z ul/g]M -!_ ;ft xhf/ ju{ lkm6 eGbf a9L ˆnf]/ Pl/of ePsf]
ejgsf] gS;fkf; ubf{ ljz]if1x¿ ;lxtsf] h'/L -Jury_ af6 r]shfFr u/L
l;kmfl/; ePadf]lhd gS;fkf; ul/g]5 .
-@_ h'/L (Jury) sf ;b:ox¿ b]xfo adf]lhd x'g]5g\–
c= Architectural Point of View af6 r]shfFr u/L l;kmfl/;
ug]{ h'/L (Jury)
k|ltlglw, Nepal Engineering Council – ;b:o
k|ltlglw, zx/L ljsf; tyf ejg lgdf{0f ljefu – ;b:o
k|ltlglw, Society of Nepali Architects (SONA) – ;b:o
cf= Structural Point of View af6 r]shfFr u/L l;kmfl/; ug]{
h'/L (Jury)
k|ltlglw, vfgL tyf e"ue{ ljefu – ;b:o
k|ltlglw, zx/L ljsf; tyf ejg lgdf{0f ljefu – ;b:o
k|ltlglw, Nepal Engineering Council – ;b:o
k|ltlglw, Structural Engineer's Association
– Nepal (SEANep) – ;b:o
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] h'/Lsf] l;kmfl/;nfO{ sfo{kflnsfsf] a}7sdf
k]z u/L sfo{kflnsfsf] lg0f{o cg';f/ gS;fkf; ul/g]5 .
41
^@_ lgdf{0fsdL{ jf lgdf{0f Joj;foLn] Joj;fo btf{ ug{'kg]{M gu/kflnsfleq
lgdf{0f x'g] ejg jf cGo ;+/rgf lgdf{0f ug]{ lgdf{0fsdL{ jf lgdf{0f Joj;foL
gu/kflnsfdf Joj;fo btf{ eO{ ;'rLs[t ePsf] x'g'kg]{5 .
^#_ gS;f kf; b:t'/M gS;fkf; b:t'/ gu/kflnsfn] gu/;efaf6 lgwf{/0f u/]
adf]lhd x'g]5 .
^$_ ejg lgdf{0f ubf{ ;]6Jofs sfod ;DaGwL Joj:yfM
!= cfjf;Lo / Joj;flos ejg lgdf{0f ubf{ ;8s 5]paf6 !=% ld6/
;]6Aofs / ;6/ /fVg] ePdf ;8s 5]paf6 @=% ld6/ ;]6Jofs 5f]8\
g'kg]{ .
@= ldl>t ejgsf] xsdf sf]7ftkm{ !=% ld6/ ;]6Aofs / ;6/ /fVg]
v08tkm{ @=% ld6/ ;]6Jofs 5f]8\g'kg]{ . / 3/ gS;f kf; ubf{ /fh:j
Joj;flos ejgs} lx;fan] /fh:j u0fgf u/L ltg{' a'emfpg'kg]{ .
#= ;fj{hlgs hUufsf] 5]paf6 # ld6/ If]qflwsf/ 5f]8L lgodfg';f/
;]6Aofs 5f]8\g'kg]{ .
$= jg l;dfgfsf] 5]paf6 $ ld6/ If]qflwsf/ 5f]8L lgodfg';f/ ;]6Aofs
5f]8\g'kg]{ .
%= /fhs'nf]sf] xsdf xfn rfn' cj:yfdf /x]sf] /fhs'nf]sf] l8naf6 #
ld= ;8s If]qflwsf/ / !=% ld6/ ;]6Aofs 5f]8\g'kg]{ t/ ;8s sfod
e};s]sf /fhs'nf]sf] xsdf ;8ssf] s]G› /]vfaf6 # ld= ;8s If]qflwsf/
/ !=% ld6/ ;]6Aofs 5f]8\g' kg]{ . o; lgb]{zlsfdf gfd ;dfa]z gePsf
;a} k|sf/sf vf]N;Lx¿nfO{ /fhs'nf]sf] dfkb08 nfUg] .
^= wfld{s :yn, ;Dkbf If]q, kf]v/L ;fj{hlgs s'jf, Ogf/ cflbsf] 5]paf6
$ ld6/ 5f]8/] dfq 3/ lgdf{0f ug{ kfpg] .
^%_ kvf{n lgdf{0f ;DaGwL Joj:yfM
!= kvf{nsf] clwstd prfO $ lkm6 x'g] / ;f] eGbf dfly a9Ldf @
lkm6;Dd hfnL jf u|Ln /fVg ;lsg] .
@= ;8ssf] If]qflwsf/ 5f]8/] dfq sDkfp08 kvf{n nufpg'kg]{ .
#= kvf{nsf] ;d]t clgjfo{ ?kdf gS;fkf; ug{'kg]{ .
$= cfˆgf] hUuf hldgsf] ;+/If0fsf] nflu xl/t af/ -?v lj?jf_ nufpg
;lsg] .
42
%= hf]lvdo'Qm kvf{nx¿ tTsfn eTsfpg' kg]{ .
^^_ ;]ð6L 6\ofÍL lgdf{0f ;DaGwL Joj:yfM
!= gS;fkf; ubf{ ;]ˆ6L 6\of+sL ;lxtsf] gS;f kf; ug{'kg]{ .
@= ;]ˆ6L 6\of+sL / Ogf/ hUufsf] ;Ldfgfaf6 # lkm6 5f]8/] dfq
agfpg'kg]{ .
#= ;8stkm{ 5f]8]sf] ;]6Jofs If]qdf ;]ˆ§\ofÍL, kfgL 6\ofÍL nufotsf :
yfoL ;+/rgf lgdf{0f ug{ gkfOg] .
^&_ 6k / afb{nL lgdf{0f ;DaGwL Joj:yfM
!= ;8ssf] If]qlwsf/ / ;]8 Aofs leq 6k, jfb{nL, 5HhL cflb s'g} klg
;+/rgfx¿ agfpg gkfpg] .
@= ejg lgdf{0f If]q leq klg 8]9 lkm6 eGbf a9Lsf] 6k, jfb{nL, 5HhL
lgsfNg gkfpg] .
#= @)&* c;f/ d;fGt cl3 lgdf{0f eO{ ;s]sf 3/sf] ;]6Jofs If]qdf @
lkm6;Dd 6k lgsflnPsf] xsdf j8fWoIf / ;+lwof/ ;lxt % hgfsf]
;h{ldg d'r'Nsf /fvL cfPdf lgodfg';f/ nfUg] z'Nsdf pQm a9L
lgsfn]sf] 6ksf] #)) k|ltzt h/Ljfgf lnO{g] 5 . o;/L lgsflnPsf]
6ksf] If]qdf 9f]sf jf lu|n /fvL k|of]u ug{ kfO{g] 5}g . 9f]sf jf lu|n
/fv]sf] v08df pQm ;+/rgf eTsfP kl5 dfq gS;f kf; k|s[of cufl8
a9fO{g] 5 . @)&* >fj0f ! b]lv agfO{g] s'g}klg 3/sf] ;]6Jofs If]qdf
6k lgsfNg] kfO{g] 5}g .
^*_ ejg lgdf{0f ug{ gkfOg]M
!= #) l8u|L eGbf le/fnf] hldgdf ejg agfpg gkfpg] .
@= vfgL tyf e"ue{ ljefu / lhNnf ljkb\ Joj:yfkg ;ldlt, gu/ ljkb\
Joj:yfkg ;ldltn] lgif]w u/]sf :yfgdf ejg agfpg gkfpg] .
^(_ pkof]lutf kl/jt{g ;DaGwL Joj:yfM
!= cfjf;Lo ejgnfO{ Joj;flos nufot cGo k|of]hgsf nflu k|of]u ug{
gkfpg] .
@= cfj;Lo 3/ cf+lzs ?kdf ;d]t Joj;flos k|of]hgdf nufOPdf pQm
ejgnfO{ Joj;flos ejg dflgg] .
43
&)_ ;fj{hlgs lgsfon] ef8fdf lng gkfpg]M gu/kflnsfleq gS;fkf; gePsf,
ejg lgdf{0f ;DaGwL dfkb08 k"/f gu/]sf / ejg ;+lxtf k"/f gu/]sf
ejgx¿ ;fj{hlgs lgsfon] ef8fdf lng kfpg] 5}g .
&!_ vf/]hL / arfpM -!_ ejg lgdf{0f dfkb08, ejg Ohfht tyf 3/ gS;f
kf; sfo{ljlw, @)&$ vf/]h ul/Psf] 5 .
-@_ ejg lgdf{0f dfkb08, ejg Ohfht tyf 3/ gS;f kf; sfo{ljlw,
@)&$ adf]lhd ePsf sfd sf/jfxL o;} lgb]{lzsf adf]lhd ePsf]
dflgg]5 .
44
cg';"rL–!
-bkmf #! ;Fu ;DalGwt_
;"o{ljgfos gu/kflnsf
gu/ sfo{kflnsfsf] sfof{no
s6'~h], eQmk'/
afudtL k|b]z, g]kfn
45
cg';"rL–@
-bkmf #@ ;Fu ;DalGwt_
;"o{ljgfos gu/kflnsf
gu/ sfo{kflnsfsf] sfof{no
s6'~h], eQmk'/
afudtL k|b]z, g]kfn
kmf]6f]
ejg lgdf{0f Ohfht kq
gf]6M :jLs[t gS;f adf]lhd ejg lgdf{0f sfo{ ;DkGg eO;s]kl5 ;+nUg zt{ tyf :jLs[t lgb]{lzsf jf dfkb08 / cGo k|rlnt sfg"g
adf]lhdsf] k|s[of k"/f u/L ejg lgdf{0f ;DkGg k|df0f kq lng' clgjfo{ 5. :jLs[t gS;f jf ;+nUg zt{ tyf :jLs[t lgb]{lzsf jf
dfkb08 / cGo k|rlnt sfg"g ljkl/t sfo{ u/]df :jtM sfg"g adf]lhd eO{ hfg]5 .
46
cg';"rL–#
-bkmf %( ;Fu ;DalGwt_
kbflwsf/L÷sd{rf/Lsf] gfd======================================================================
kb=============================================
ldlt===========================================
x:tfIf/=======================================
47
cg';"rL–$
-bkmf %( ;Fu ;DalGwt_
l8hfOg/÷;'kl/j]Ifssf]
gfd y/M Ohfht kq g+=M
b:tvt M g]kfn OlGhlgol/Ë kl/ifb btf{ g+=M
:yfoL 7]ufgfM df]jfOn g+=M
Od]n 7]ufgfM ldltM
cfjZos sfuhftM
!= gful/stfsf] k|dfl0ft k|ltlnlk –! k|lt .
@= hUuf wgL k|df0f k'hf{sf] k|ltlnlk / Blue Print gS;f – !÷! k|lt .
#= xfn;Dd gu/kflnsfnfO{ ltg{' a'emfpg' kg]{ s/, z'Ns, hl/jfgf tyf b:t'/ bflvnf u/]sf] kq (Tax Clearance Certificate)
–! k|lt .
$= tf]lsPsf] 9fFrfdf k|fljlwsaf6 tof/ u/L k|dfl0ft u/]sf] ejgsf] gS;f -:s]r_ –! k|lt .
% lgj]bg k]z ubf{sf] cj:yfsf] ejgsf] rf/} tkm{af6 lvlrPsf] kmf]6f]–!÷! k|lt .
^= ;DaGwLt AolQmsf] kf;kf]6{ ;fOhsf] kmf]6f]–@ k|lt .
48
cg';"rL–%
-bkmf #* sf] pkbkmf -$_ ;Fu ;DalGwt_
;"o{ljgfos gu/kflnsf
gu/ sfo{kflnsfsf] sfof{no
s6'~h], eQmk'/
afudtL k|b]z, g]kfn
k|df0f kq g+=M
ejg lgdf{0f ;DkGg k|df0f kq
kmf]6f]
>L÷>LdtL÷;'>L =================================================== n] o; ;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= =========,
========================= ;fljs ================================uf=lj=;=÷g=kf=j8f g+= ========, =========================df ldltM
======================== df =============tNnf ;Ddsf] ejg lgdf{0f sfo{ k"/f ePsf]n] of] k|df0fkq hf/L ul/Psf] 5 .
!= hUufsf] ljj/0fM ;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= ========, =========================== ;fljs ============================== uf=lj=;=÷g=kf= j8f
g+= ========, ======================== lsQf g+=M ================== If]qkmnM ================= If]q -hf]g_M =================== pkIf]qM ==================
@= rf/ lsNnf k"j{M ============================ klZrdM ============================ pQ/M ============================ blIf0fM =============================
#= hUuf wgLsf] gfd y/ >L ========================================================================
$= ejg wgLsf] gfd y/ >L ========================================================================
%= ejg lgdf{0fsf] ljj/0f
s_ gS;f kf; ldltM @)==========.===========.========== 3_ ejg ag]sf] ;fnM ====================================
v_ tNnf yk ldlt @)==========.=========.========= ª_ ejglgdf{0fsf] lsl;dM ===============================
u_ gS;f kf; gu/L agfPsf] eP lgoldt ul/Psf] ldltM@)========.=========.======== r_ ejgsf] k|of]hgM=======================================
^= ejgsf] If]qkmn :jLs[t gS;f cg';f/ agfpg kfpg] lgdf{0f ePsf]
s_ se/]h ju{ ld=÷lkm6 ============================== ============================== ==============================
v_ e"ldut÷cw{e"ldut tNnf ============================== ============================== ==============================
u_ hldg tNnf ============================== ============================== ==============================
3_ klxnf] tNnf ============================== ============================== ==============================
ª_ bf];|f] tNnf ============================== ============================== ==============================
r_ t];|f] tNnf ============================== ============================== ==============================
5_ rf}yf] tNnf ============================== ============================== ==============================
h_ kfFrf}+ tNnf ============================== ============================== ==============================
em_ hDdf If]qkmn ============================== ============================== ==============================
`_ sDkfp08 jfn -lkm6_ ============================== ============================== ==============================
&= ejgsf] hDdf prfO{M s_ gS;f cg';f/ kfpg] =================== ld=÷lkm6 v_ lgdf{0f ePsf] =============== ld=÷lkm6
*= ejg hUuf;Fu hf]l8Psf] af6f]sf] lsl;dM uf]/]6f]÷sRrL df]6/ af6f]÷kSsL df]6/ af6f]÷c/lgsf] xfO{j] pQm af6f]sf] s]G› /]vfaf6
5f]8\g' kg]{ b"/L ================== lkm6 . 5f]8]sf] b"/L ======================= lkm6 .
(= gbL÷/fhs'nf]÷vf]nf cflbsf] lsgf/fdf eP 5f]8\g' kg]{ b"/L ================== lkm6 . 5f]8]sf] b"/L ================== lkm6 .
!)= lah'nLsf] tf/ glhs eP 5f]8\g' kg]{ b"/L ============================== lkm6 . 5f]8]sf] b"/L ============================== lkm6 .
!!= lgsf; ;DaGwL ljj/0fM s_ 9n ============================== v_ ;]ˆ6L 6\ofFÍL ==============================
!@= /fh:j /sd ?= M s_ ============================== v_ /l;b g+= ============================== u_ hl/jfgf ==============================
!#= cGo s'g} ljj/0f =================================================================================================================================================
49
cg';"rL–^
-bkmf $) ;Fu ;DalGwt_
;"o{ljgfos gu/kflnsf
gu/ sfo{kflnsfsf] sfof{no
s6'~h], eQmk'/
afudtL k|b]z, g]kfn
cf+lzs ejg lgdf{0f ;DkGg k|df0f kq
kmf]6f]
>L÷>LdtL÷;'>L =========================================================== n] o; ;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= =======,
========================= ;fljs ================================= uf=lj=;=÷g=kf= j8f g+===============, ===========================df
ldlt @)=======================df ============== tNnf ;Ddsf] ejg lgdf{0fsf] cg'dlt lnPsf]df ====================;Ddsf]
dfq sfo{ k"/f ePsf]n] of] k|df0fkq hf/L ul/Psf] 5 .
!= hUufsf] ljj/0fM ;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= ============ ;fljs ======================================= uf=lj=;=÷g=kf= j8f g+= =======
lsQf g+=M ================================ If]qkmnM ========================== If]q-hf]g_M ====================== pkIf]qM ===================================
@= rf/ lsNnf k"j{M =========================== klZrdM =========================== pQ/M =========================== blIf0fM ===========================
#= hUufwgLsf] gfd y/ >L=========================================================================
$= ejgwgLsf] gfd y/ >L=========================================================================
%= ejg lgdf{0fsf] ljj/0f
s_ gS;f kf; ldltM @)==========.===========.========== 3_ ejg ag]sf] ;fnM ====================================
v_ tNnf yk ldlt @)==========.=========.========= ª_ ejglgdf{0fsf] lsl;dM ===============================
u_ gS;f kf; gu/L agfPsf] eP lgoldt ul/Psf] ldltM@)========.=========.======== r_ ejgsf] k|of]hgM=======================================
^= ejgsf] If]qkmn :jLs[t gS;f cg';f/ agfpg kfpg] lgdf{0f ePsf]
s_ se/]h ju{ ld=÷lkm6 ============================== ============================== ==============================
v_ e"ldut÷cw{e"ldut tNnf ============================== ============================== ==============================
u_ hldg tNnf ============================== ============================== ==============================
3_ klxnf] tNnf ============================== ============================== ==============================
ª_ bf];|f] tNnf ============================== ============================== ==============================
r_ t];|f] tNnf ============================== ============================== ==============================
5_ rf}yf] tNnf ============================== ============================== ==============================
h_ kfFrf}+ tNnf ============================== ============================== ==============================
em_ hDdf If]qkmn ============================== ============================== ==============================
&= ejgsf] hDdf prfO{M s_ gS;f cg';f/ kfpg] =============== ld=÷lkm6 v_ lgdf{0f ePsf] =============== ld=÷lkm6
*= ejg hUuf;Fu hf]l8Psf] af6f]sf] lsl;dM uf]/]6f]÷sRrL df]6/af6f]÷kSsL df]6/ af6f]÷c/lgsf] xfO{j] pQm af6f]sf] s]G› /]vfaf6
5f]8\g' kg]{ b"/L ============== lkm6 . 5f]8]sf] b"/L=================== lkm6 .
(= gbL÷/fhs'nf]÷vf]nf cflbsf] lsgf/fdf eP 5f]8\g' kg]{ b"/L =============== lkm6 . 5f]8]sf] b"/L =============== lkm6 .
!)= lah'nLsf] tf/ glhs eP 5f]8\g' kg]{ b"/L ============== lkm6 . 5f]8]sf] b"/L ================== lkm6 .
!!= lgsf; ;DaGwL ljj/0fM s_ 9n =================== v_ ;]ˆ6L 6\ofFÍL ===================
!@= /fh:j /sd ?= M s_ ===================== v_ /l;b g+= ===================== u_ hl/jfgf =====================
!#= sDkfp08 jfn M :jLs[t cg';f/ ========================= lkm6, lgdf{0f ePsf] ========================= lkm6
!$= cGo s'g} ljj/0f =================================================================================================================================================
50
cg';"rL–&
-bkmf $& ;Fu ;DalGwt_
;"o{ljgfos gu/kflnsf
gu/ sfo{kflnsfsf] sfof{no
s6'~h], eQmk'/
afudtL k|b]z, g]kfn
gS;f kf; k|df0f kq g+= ===============
ejg lgdf{0f clen]vLs/0f kq
kmf]6f]
>L========================================================================== n] ;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= ============ ;fljs
============================== uf=lj=;=÷g=kf=j8f g+===========df ldlt @)=======================df ===========tNnf ;Ddsf] gS;f
kf; ePsf], pQm lgdf{0f sfo{ tTsfnLg dfkb08 cg';f/ ePsf]÷gePsf]n] ;f] ejg clen]vLs/0f ul/Psf] 5 .
!= hUufsf] ljj/0fM ;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= ========, ===================================== lsQf g+=M ============================= If]qkmnM
============================ If]q-hf]g_M ============================ pkIf]qM ====================================
@= rf/ lsNnf k"j{M============================== klZrdM============================== pQ/M============================== blIf0fM============================
#= hUufwgLsf] gfd >L=============================================================================
$= ejgwgLsf] gfd >L=============================================================================
%= ejg lgdf{0fsf] ljj/0fM s_ gS;f kf; ldltM @)==========.===========.========== v_ tNnf yk ldlt @)==========.=========.=========
u_ ejg ag]sf] ;fnM ===================================
^= ejg lgdf{0fsf] lsl;dM ======================================= ejgsf] k|of]hgM=======================================
&= ejg hUuf;Fu hf]l8Psf] af6f]sf] lsl;dM uf]/]6f]÷sRrL df]6/ af6f]÷kSsL df]6/ af6f]÷c/lgsf] xfO{j] pQm af6f]sf] s]G› /]vfaf6
5f]8\g' kg]{ b"/L ============== lkm6 . 5f]8]sf] b"/L=================== lkm6 .
*= gbL÷/fhs'nf]÷vf]nf cflbsf] lsgf/fdf eP 5f]8\g' kg]{ b"/L========== lkm6 . 5f]8]sf] b"/L========== lkm6 .
(= k"/f u/]sf]÷gu/]sf] tTsflng dfkb08 M
!)= ;"o{ljgfos gu/kflnsfsf] ejg lgdf{0f tyf gS;fkf; lgb]{lzsf, @)&* adf]lhd ejg lgdf{0f ;DkGg clen]vLs/0f ul/Psf] 5 .
ljj/0f gS;f kf; cg';f/ ejg dfkb08 cg';f/ kfpg] ejg lgdf{0f ePsf] l:ylt s}lkmot
ejgn] rr]{sf]If]qkmn
cw{÷e'lduttNnf
hldgtNnf
klxnf] tNnf
bf];|f] tNnf
t];|f] tNnf
dflyNnf] tNnf
hDdf If]=km=-ju{lkm6_
sDkfp08 jfn -lkm6_
cGoM
51
cg';"rL–*
-bkmf %( ;Fu ;DaGwLt_
;"o{ljgfos gu/kflnsf
gu/ sfo{kflnsfsf] sfof{no
s6'~h], eQmk'/
afudtL k|b]z, g]kfn
!= 3/wgLsf] ljj/0f M–
s_ :yfoL 7]ufgfM– =========================== lhNnf ==================================== uf=kf=÷g=kf= j8f g+==========, =======================
gful/stf g+= ======================================hf/L ug]{ lhNnf ========================= .
v_ xfnsf] 7]ufgfM– ========================= lhNnf ============================== uf=kf=÷g=kf= j8f g+==========, =======================
@= hUufsf] ljj/0fM ;"o{ljgfos g=kf=j8f g+= ====== ;fljs =============================uf=lj=;=÷g=kf= j8f g+= ======= l;6 g+=
=================== lsQf g+= ========================= If]qkmnM s_ nfnk"hf{ cg';f/==================j=ld=÷lkm= v_ lkmN8 cg';f/
=======================j=ld=÷lkm=
#= ejgsf] ljj/0f M–
s_ l8=lk=l;=:jLs[t÷gS;f kf; ePsf] ldlt M– @)============.=========.=======
v_ gS;f kf; gu/L agfPsf] eP clen]lvs/0f u/]sf] ldlt M– @)============.=========.=======
u_ ejgsf] k|of]hg M– cfjf;Lo÷Joj;flos .
3_ ejgsf] se/]h -ju{ lkm6÷ju{ ld=_ gS;f kf; cg';f/ gS;f ;+zf]wg÷clen]lvs/0f cg';f/
!_ e"ldut÷cw{e"ldut tNnf ============================================ ============================================
@_ hldg tNnf ============================================ ============================================
#_ klxnf] tNnf ============================================ ============================================
$_ bf];|f] tNnf ============================================ ============================================
%_ t];|f] tNnf ============================================ ============================================
^_ rf}yf] tNnf ============================================ ============================================
hDdf If]qkmnM–
&_ sDkfp08 jfnsf] nDafO -lkm6÷ld=_ ============================================ ============================================
*_ ejgsf] hDdf prfO -lkm6÷ld=_ ============================================ ============================================
$= 3/ lgdf{0f ePsf] Kn6;Fu hf]l8Psf] k|:tfljt af6f] jf cGo af6f]sf] nflu s]Gb| /]vfaf6
s_ 5f]8\g' kg{] b'/L ======================= v_ 5f]8]sf] b'/L ================
%= ljh'nLsf] tf/ glhs ePdf, s_ 5f]8\g' kg{] b'/L =================== v_ 5f]8]sf] b'/L ================
^= gbL lsgf/f ePdf, s_ 5f]8\g' kg{] b'/L ======================= v_ 5f]8]sf] b'/L ================
&= lgsf; ;DaGwL M– ;]lK6s 6\ofÍL / ;f]slk6 clgjfo{ x'g'kg]{ .
52
Dffly pNn]v ePsf ljj/0fx? ePsf] d]/f]÷xfd|f] ejgdf o; ;"o{ljgfos gu/kflnsfsf] :jLs[lt
glnO{ ejgsf] k|of]hg tyf df]xf]8f kl/jt{g ug]{, tNnf yk36 ug]{, ;]6Jofs If]qleq s'g} ;+/rgf lgdf{0f
jf yk ug]{, af6f]sf] clwsf/ If]q cltqmd0f ug]{ h:tf sfo{x? s'g} xfntdf klg ug]{5}g . olb u/]df o;}
sa'lnotgfdf kqnfO{ cfwf/ dfgL ;"o{ljgfos gu/kflnsfsf] k|rlnt P]g lgod cg';f/ d]/f]÷xfd|f] dfly
pNn]v eP cg';f/sf] 3/ tyf hUuf /f]Ssf u/L k|fKt ug]{ ejg lgdf{0f÷clen]lvs/0f ;DaGwL k|df0f kq
;d]t ab/ ePdf d]/f]÷xfd|f] d~h'/ 5 egL of] sa'lnotgfdf kq o; ;"o{ljgfos gu/kflnsfsf j8f g+=
======== sf j8f cWoIf >L============================================================== /f]xj/df d]/f] /flhv';Ln] ;lx5fk
u/L ;"o{ljgfos gu/kflnsfdf k]z u/]sf] 5'÷u/]sf 5f}+ .
3/wgLsf] gfd, y/ M–
7]ufgf M–
b:tvt M–
ldlt M–
/f]xj/
j8f cWoIfsf] gfd M–
b:tvt M–
ldlt M–
sfof{nosf] 5fk M–
53
cg';"rL–(
-bkmf $# ;Fu ;DaGwLt_
;"o{ljgfos gu/kflnsf
gu/ sfo{kflnsfsf] sfof{no
s6'~h], eQmk'/, afudtL k|b]z, g]kfn
ejg lgoldt k|df0f kq
>L÷>LdtL÷;'>L ============================================================ n] o; ;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=
======== ;fljs uf=lj=;=÷g=kf= ======================================= j8f g+= ==========, ===============================
df ldlt @)==========.===========.========== df ===================== tNnf ;Ddsf] ejg lgdf{0f :jLs[lt lnO{ t/ kmf]6f]
;'k/:6«Sr/ Ohfht glnO{ ejg lgdf{0f u/]sf]df ;DalGwt ejg l8hfOg/÷;'k/Lj]Ifssf] l;kmfl/; /
j8f sfof{no tyf gu/kflnsfsf] k|fljlws lg/LIf0faf6 gu/kflnsfaf6 :jLs[t gS;f tyf 8«OË l8hfOg
/ k|rlnt dfkb08 adf]lhd ejg lgdf{0f sfo{ ePsf] egL k|ltj]bg k|fKt ePsf]n] tf]lsPsf] /fh:j lnO{
of] ejg lgoldt k|df0fkq hf/L ul/Psf] 5 .
!= hUufsf] ljj/0fM ;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= =========== ;fljs uf=lj=;=÷g=kf= ======================================= j8f g+= ==========
lsQf g+=M ================================ If]qkmnM ========================= If]q-hf]g_M ====================== pkIf]qM ===================================
@= rf/ lsNnf k"j{M ================== klZrdM =================== pQ/M ==================== blIf0fM =================
#= hUufwgLsf] gfd y/ >L ==========================================
$= ejgwgLsf] gfd y/ >L ================================================
%= ejg lgdf{0fsf] ljj/0f
s_ gS;f kf; ldlt @)==========.===========.========== v= tNnf yk ldlt @)==========.========.========
u_ gS;f kf; gu/L agfPsf] eP lgoldt ul/Psf] ldlt M@)==========.=========.======== 3_ ejg ag]sf] ;fnM ============================
ª_ ejg lgdf{0fsf] lsl;dM ================================ r= ejgsf] k|of]hgM ==========================
^= ejgsf] If]qkmnM :jLs[t gS;f cg';f/ agfpg kfpg] lgdf{0f ePsf]
s_ se/]h ju{ ld=÷lkm6 ====================== ====================================== ======================================
v_ e"ldut÷cw{e"ldut tNnf ====================== ====================================== ======================================
u_ hldg tNnf ====================== ====================================== ======================================
3_ klxnf] tNnf ====================== ====================================== ======================================
ª_ bf];|f] tNnf ====================== ====================================== ======================================
r_ t];|f] tNnf ====================== ====================================== ======================================
5_ rf}yf] tNnf ====================== ====================================== ======================================
h_ kfFrf}+ tNnf ====================== ====================================== ======================================
em_ hDdf If]qkmn ====================== ====================================== ======================================
`_ sDkfp08 jfn -lkm6_ ====================================== ======================================
&_ ejgsf] hDdf prfO{M s_ gS;f cg';f/ kfpg] ========= ld=÷lkm6 v_ lgdf{0f ePsf] ========== ld=÷lkm6 *= ejghUuf;Fu hf]l8Psf]
af6f]sf] lsl;dM uf]/]6f]÷sRrL df]6/af6f]÷kSsL df]6/af6f]÷c/lgsf] xfO{j]
*_ pQm af6f]sf] s]G›/]vfaf6 5f]8\g'kg]{ b"/L ============== lkm6 . 5f]8]sf] b"/L =================== lkm6 .
(_ gbL÷/fhs'nf]÷vf]nf cflbsf] lsgf/fdf eP 5f]8\g'kg]{ b"/L =================== lkm6 . 5f]8]sf] b"/L =================== lkm6 .
!)_ lah'nLsf] tf/ glhs eP 5f]8\g'kg]{ b"/L =================== lkm6 . 5f]8]sf] b"/L =================== lkm6 .
!!_ lgsf; ;DaGwL ljj/0fM s_ 9n ========= v_ ;]ˆ6L 6\ofÍL ==========
!@_ /fh:j /sd ?M s_ ========= v_ /l;b g+ ========== v_ hl/jfgf ==========
!#_ cGo s'g} ljj/0f ======================================================================
54
cg';"rL–!)
-bkmf %^ ;Fu ;DalGwt_
;"o{ljgfos gu/kflnsf
gu/ sfo{kflnsfsf] sfof{no
s6'~h], eQmk'/
afudtL k|b]z, g]kfn
af6f]sf] dfkb08
s= vf]nf÷vf]N;Lsf] dfkb08M ;a} vf]nfsf] dfkb08 vf]nfsf] 5]paf6 lng'kg]{
5 . xg'dGt] vf]nfsf] 5]paf6 @) ld6/sf] dfkb08 nfu' ul/Psf] 5 .
j8f g+= dfkb08
9'u|]vf]nf * ld6/
j8f g= !
r/v08L vf]nf * ld6/
j8f g= @ uf]bfj/L vf]nf !) ld6/
j8f g= $ / & dxfb]j vf]nf * ld6/
j8f g= %, & / $ a'9L u08sL -3§] vf]nf_ * ld6/
uf]s'n3f6 vf]nf * ld6/
wf]jL vf]nf * ld6/
j8f g= &
/fgL vf]nf d'xfg b]lv df]8{g :s'n ;Dd * ld6/
df]8{g :s'ndf cfP/ c? vf]nf ldl;Pkl5 !) ld6/
9'u]gL vf]N;L ^ ld6/
rDks]Zj/ vf]nf !) ld6/
rVv' vf]nf !) ld6/
j8f g= * dxfb]j vf]nf * ld6/
cfzfk'/L hfg] vf]N;L ^ ld6/
sfs|faf/L hfg] vf]N;L ^ ld6/
36\6] vf]N;L ^ ld6/
55
j8f g+= dfkb08
8f]s] vf]nf * ld6/
j8f g= ( v8\sf vf]nf * ld6/
lqlkgL vf]nf * ld6/
s'l;8 vf]nf * ld6/
bf]v'{ vf]nf @) ld6/
dh'jf vf]nf * ld6/
j8f g= !)
;fNkf vf]N;L ^ ld6/
k|wfg] vf]N;L ^ ld6/
z]/f vf]N;L ^ ld6/
56
;"o{ljgfos g=kf= ! g+= j8fsf] 3/ lgdf{0f ;DaGwL ;8ssf] dfkb08
s_ af6f]sf] gfdfs/0f tyf vf]nfsf] dfkb08
!= r/v08L vf]nf – * ld6/ ;]6Aofs ;lxt
@= 9'ª\u|] vf]nf – * ld6/ ;]6Aofs ;lxt
#= cGo vf]nf – * ld6/ ;]6Aofs ;lxt
v_ !@ ld6/ ;8s
!= l7dL ufDrf tvf{n ;8s–
u_ !! ld6/ ;8s
!= sf}zN6f/ afnsf]6 la?jf ;8s–
@= ;Nnfwf/L s6'Gh] ufDrf rf]s lrqk'/ l;?6f/ n'e' ;8s
#= l;sf/L6f/ tvf{n gu/sf]6L ;8s
$= lhNnf rqmky tv{ufn kfTn]6f/ lj?jf ;8s
3_ * ld6/sf] ;8s
!= r/v08L sfsL{ ufpF ;]tf]kf6L kfTn]6f/ ;8s –* ld6/
!= r/v08L ;'on ufpF lj?jf ;8s–* ld6/
57
!)= l;?6f/ d]g/f]8 kf}8]n 6f]naf6 df8LufpF /fpt 6f]n x'Fb} /fhynf 6f]naf6
blwsf]6 hfg] ;8s
!!= d]g/f]8 sl;wGh' 6f]n x'Fb} blwsf]6 hfg] ;8s
!@= j8f sfof{no cufl8af6 yfkf ufpF x'Fb} vqL 6f]n ;8s
!#= dxfb]j :yfgaf6 Gofltrf 6f]n /fhynf 6f]n x'Fb} ntgl;+x hfg] ;8s
!$= dxfb]j:yfg sf]nf]gLaf6 l;?6f/–* hfg] ;8s
!%= Gofltrf 6f]naf6 a:g]t ufFpx'Fb} ;'onufFp rf/bf]af6f]af6 r/v08L
dlGb/ hfg] ;8s
!^= ldng rf]saf6 lji6 ufpF x'Fb} tvf5] 6f]naf6 l8nsf] af6f] x'Fb} lknfufpF
3f]K6]9Ë' f hfg] ;8s
!&= blIf0fsfnL dlGb/af6 sfsL{ 6f]n lu/L 6f]n x'Fb} blwsf]6 hfg] ;8s
!*= sfln6f/ ;]6f]kf6L tv{ufn dfu{
!(= ;'on ufpF sfln6f/ sfsL{ ufpF ksf08f]n ;8s
@)= sfln6f/ s'n b]jtf dlGb/ x'Fb} >LªudtL vf]nf r/v08L kfTn]6f/ ;8s
hf]8g] af6f]
@!= sfln6f/ tn b]lv dfly ;Dd hf]8g] ;8s
@@= sfln6f/ s'n b]jtfsf] dlGb/ b]lv tn ;Dd k'Ug] ;8s
@#= sfln6f/ dfu{af6 la?jf k'/fgf] a:tL hfg] ;8s
@$= r/v08L la?jf dfu{af6 ;'on ufpF ldn lg:sg] ;8s
@%= rd]nL ;xsf/L ejg cufl8af6 kw]/L x'Fb} lj?jf ufpF hfg] ;8s
@^= sfln6f/ >LªudtL vf]nf b]lv sfsL{ ufpF r/v08L lg:sg] ;8s
@&= ;]tf] kf6L dfu{ eGbf tnsf] tv{ufn lg:sg] ;8s
@*= ksf08f]n sfsL{ ufpFsf] bf]af6f]af6 ksf08f]n x'Fb} tv{ufn 7LdL ;8sdf
KnflgË hf]8Lg] ;8s
@(= ksf08f]n 8f]6]n 6f]n b]lv sfln6f/ ;]tf] kf6L tv{ufn ;8s
#)= dft]Zj/ dlGb/ lg/sf] KnflgËsf] af6f]
#!= l;?6f/ d]g/f]8af6 wG;f/ x'Gb} n'e' hfg] ;8s
#@= blwsf]6 :s'n b]lv l;sfl/6f/ ;8s
##= r/v08L blwsf]6 cf]dzflGt dfu{ ;8s
#$= blwsf]6 cf]d zflGtaf6 ksf08f]n k'/fgf] a:tL ;8s
#%= ksf08f]n kFw/] f]af6 zx/L :jf:Yo s]G› ;8s
#^= ksf08f]n k+w/] f]af6 ljZj?k]Zj/ dlGb/ ;8s
58
#&= ljZj?k]Zj/ dlGb/ lg/af6 v8\sf 6f]n x'Fb} tv{ufn k'/fgf] kfgL 6\ofªsL
;8s
#*= ksf08f]n gofF a:tLaf6 k'/fgf] a:tL x'Fb} sfsL{ 6f]n hfg] ;8s
#(= 8f]6]n 6f]n x'Fb} ksf08f]n bf]af6f] ;8s sfln6f/
$)= wfg/fhf 6f]naf6 lzsf/L6f/ tv{ufn ;8s
$!= tv{ufnaf6 ;]tf]kf6L x'Fb} sfln6f/ lj?jf ;8s
$@= tv{ufnaf6 ;]tf]kf6L tnaf6 sfln6f/ hfg] ;8s
$#= ksf08f]n bf]af6f] x'Fb} sfnL6f/ ;8s
$$= ksf08f]n u0f]z 8jnL kf6Laf6 sfsL{ ufpF ;8s
$%= tv{ufn kfTn]6f/ ;fgf] y'Dsf x'Fb} b]p/fnL ;8s
$^= Tof/]6f]n gofF a:tL kfgL 6ofÍL hfg] af6f]
$&= k'/fgf] a:tL ksf08f]n u0f]z 8anLsf] kf6L k5f8Laf6 r/v08L lgl:sg]
;8s
$*= ksf08f]n k'/fgf] a:tLaf6 sf]N8f8fF x'Fb} r/v08L ;8s
$(= o; j8f l:yt laleGg :yfgdf ul/Psf] KnflgË tyf Knl6Ësf] af6f]
%)= k/Dk/fut?kdf rng rNtLdf /x]sf] af6f]x¿nfO{ ;DalGwt h=wx¿sf]
;d]t /f]xj/df ;h{ldg d'r'Nsf u/L af6f] sfod ul/g] 5.
%!= k/Dk/fut af6f]x¿nfO{ 3gfa:tL / ef}uf]lns cj:yfdf ^ dL6/ sfod
x'g g;s]sf]df 6'+luPsf] af6f] dfkb08 $ ld6/ sfod u/Lg]5 .
%@= o; j8f l:yt gfd gvf]lnPsf laleGg :yfg /x]sf] !%) dL6/df
6'+luPsf] af6f]sf] xsdf $ ld6/ sfod ug]{
59
;"o{ljgfos g=kf= @ g+= j8fsf] 3/ lgdf{0f ;DaGwL ;8ssf] dfkb08
tkl;n
vf]nf÷vf]N;L tkm{ M
l;=g+= vf]nf / vf]N;Lsf] ljj/0f dfkb08
! 9'+u|]vf]nf -;]6Jofs ;lxt_ * ld6/
@ uf]bfj/L vf]nf -;]6Jofs jfx]s_ !) ld6/
s_ d'n ;8s !! ld6/M
l;=g+= ;8ssf] ljj/0f dfkb08
uf]bfj/L k'n b]lv dx]Gb| zflGt df= lj= x'Fb} j8f g+= #
! !! ld6/
l;dfgf ;Dd
v_ ;xfos ;8s * ld6/ bf]xf]/f] e} x6fpg' kg]{ M
l;=g+= ;8ssf] ljj/0f dfkb08
afnsf]6 /]8qm;af6 j+unfd'vL dlGb/ x'Fb} j[x:klt dfu{
! * ld6/
lg:sg] ;8s
u_ zfvf ;8s ^ ld6/ bf]xf]/f] e} x6fpg' kg]{ M
l;=g+ ;8ssf] ljj/0f dfkb08
! v8\sf 6f]naf6 d'Vo ;8s ;fg kfgn;Ddsf] ;8s ^ ld6/
afnljgfos dfu{ -/]8qm; b]lv g;{/L x'Fb} rf/bf]af6f]
@ ^ ld6/
hfg] k'n;Dd
3= zfvf ;8s ^ ld6/sf] ;8s yk ug'{kg]{ M
l;=g+ ;8ssf] ljj/0f dfkb08
! j8f g+= @ / # sf] l;dfgf ;8s s;6f]n af6f] ^ ld6/
afnsf]6 rf]saf6 j8f sfof{on x'Fb} uf]bfj/L k'n;Ddsf]
@ ^ ld6/
;8s
# cf]d zflGt dfu{ ^ ld6/
60
$ u'df]h b]lv l6sfynL sfsL{ ufFp hfg] af6f] ^ ld6/
kmnfd] k'n klZrd vl/sf] ?v v8\sf 6f]naf6
% ^ ld6/
j+unfd"vL ;8s
lzj dfu{af6 lkmsf8f]n x'Fb} j[x:klt dfu{sf] e\mof 6f]n
^ ^ ld6/
lg:sg] af6f]
@)&$ sf] sfo{ljlwdf ;dfj]z af6f]x¿
! cf;nfn rf]saf6 9'+u];fuf ;8s ^ dL6/ @
@ /]8qm; ejgaf6 aunfd'vL dfu{ ^ dL6/ @
# /flugL rf]saf6 k"j{ a[x:klt Snj ;8s ^ dL6/ @
v8\sf6f]naf6 d'Vo;8s ;fg k;n;Ddsf]
$ ^ dL6/ @
;8s
% dx]Gb|zflGt df=lj=pQm d]gaf6f]df hf]8g] ;8s ^ dL6/ @
afnljgfos dfu{ -/]8s|; b]lv g;{/L x'Fb}
^ ^ dL6/ @
rf/bf]af6f] hfg] k'n;Dd_ ;8s
gjb'uf{dfu{ -kfgk;nb]lv gjb'uf{ dlGb/ x'Fb}
& ^ dL6/ @
l6sfynL hf]8\g] gofF k'n ;Dd_
61
;"o{ljgfos g=kf= # g+= j8fleq /x]sf ;8s jf af6f]x¿sf] ljj/0f
s|=;+= ;8s jf af6f]sf] ljj/0f -xfnsf] cj:yf_ rf}8fO{ nDjfO{
uf]bfj/L vf]nf–/fgLsf]6 ;8s cGtu{t afu6f]n
! b]vL lrqk'/ d'gL;Dd !) lkm6] af6f]nfO{ !) ld6/ !) ld6/
agfpg]
eujtL dfu{ -j8f g+ $ sf] l;dfgf af6 eujtL * ld6/ %))
@ k+rfog dlGb/ tkm{ ld6/
>L s[i0f dfu{ -xg'dGt] k'n b]vL j8f g+ @ / # * ld6/ !)))
# sf] l;dfgf af6f] ld6/
/fdhfgsL dfu{ -a|Dxgu/ xg'dGt] k'nb]vL j8f g+ * ld6/ !%))
$ # sf] sfof{no;Dd_ ld6/
xg'dGt' k'naf6 j8f g+ # / $ sf] l;dfgf x'Fb} * ld6/ !%))
% jfnjflnsf :s'nx'Fb} clwsf/L ufFp lg:sg] af6f] ld6/
j8f g+ # / $ l;dfgf af6f] -u0f]z dlGb/ af6 * ld6/ $%)
^ lrqk'/ hfg] jf6f] ld6/
kfgL 6\ofÍLdfu{ -lzj ;/:jtL j8f g+ # / $ sf] %))
& l;dfgf x'Fb} kfgL 6\ofÍLaf6 clwsf/LufFp hfg] *ld6/ ld6/
jf6f _]
k~rsGof dfu{ -s_ 9'Ëf;fuf dfu{af6 blIf0f %))
* k~rsGof dlGb/x'bF } zflGtljgfos dfu{ hf]8\g] ^ ld6/ ld6/
;8s
;dfh sNof0f dfu{ -# g+ j8f sfof{no klZrd ^ ld6/
( x'Fb} j8f g+ @ 5'g] af6f]_
9'Ë] ;fu' bjf8L 6f]n dfu{ -bjf8L 6f]n 9'Ë] ;fu' ^ ld6/ %))
!) ;8s_ ld6/
!! b]j8f]n dfu{ -s[i0f dlGb/– >L u0f]z k|f=jL=_ ^ ld6/
#))
!@ bjf8L 6f]nb]vL ls|ofd'qL ejg ;Dd ^ ld6/ ld6/
62
s|=;+= ;8s jf af6f]sf] ljj/0f -xfnsf] cj:yf_ rf}8fO{ nDjfO{
lzj ;/:jtL dfu{ -lzj ;/:jtL dlGb/ af6 >L %))
!# ^ ld6/
u0f]z k|f=jL ;Dd_ ld6/
dWod dfu{ -b'O{ljQ] dfu{ b]vL kfgL6ofÍL dfu{ ^ ld6/
!$ hf]8\g] jf6f]_xfn $ ld6/sf] 6«ofs vf]n]sf]
;dfh sNof0f dfu{ -j8f sfof{no b]vL /f]h ^ ld6/ $))
!% len]h lg:sg] jf6f]_ ld6/
!))
!^ ;dfh sNof0f dfu{sf] blIf0f tkm{ ^ ld6/ ld6/
@))
!& b'O{ ljQ] s'nf] ;8ssf] blIf0f tkm{ ^ ld6/ ld6/
b'O{ ljQ] s'nf] ;8s -rf/bf]jf6f] –jfnsf]6 ^ ld6/ #))
!* k'j{tkm{_ ld6/
@))
!( /fdhfgsL dfu{sf] k'j{ tkm{ ^ ld6/ ld6/
%%)
@) >L u0f]z k|f=jL af6 /f]h len]h lg:sg] jf6f] ^ ld6/ ld6/
lzj ;/:jtL dlGb/ af6 j8f g+ # / $ sf] ^ ld6/ $))
@! l;dfgf af6f] n sn]h hfg] af6f] ld6/
zflGt ljgfos dfu{ -zflGtljgfos dlGb/ ^ ld6/ %))
@@ b}rfkf6L jf6 @ g+ j8f l;dfgf 5'g] jf6f] _ ld6/
b'O{ ljQ] dfu{ -;+ho ;fO{ :s'njf6 j8f g+ $ ^ ld6/ % ) )
@# l;dfgf;Ddsf] jf6f]_ ld6/
@$ zflGtljgfos ls|ofk'qL ejg hfg] jf6f] ^ ld6/
@% eujtL dfu{af6 klZrdtkm{
tn pNn]lvt ;8sx¿sf] xsdf gfkL gS;fdf sfod ePsf af6fx¿ ^
dL6/sf] sfod x'g] d"n af6f]af6 !%) dL6/;Dddf 6'luPsf] af6f]sf] xsdf
dfq $ dL6/sf] dfkb08 sfod x'g] .
63
s|=;+= ;8s jf af6f]sf] ljj/0f -xfnsf] cj:yf_ rf}8fO{ nDjfO{
dgsfdgf dfu{ -eujtL kGrfog b]vL $ g+ j8f
@^ l;dfgf;Dd _
@& ldng dfu{ -dgsfdgf dfu{sf] blIf0ftkm{ _
@* ldt]/L dfu{ -dgsfdgf dfu{sf] blIf0ftkm{ _
@( a'4 dfu{
lagfos dfu{ -$ g+ j8f l;dfgfb]vL eujtL
#) k+rfog dfu{ ;Dd_
cd[t dfu{ -ljgfos dfu{x'Fb} $ g+ j8f
#! l;dfgf;Dd_
#@ cd[t dfu{ -s_ cd[t dfu{ af6 ;xof]uL dfu{
## ljgfos dfu{af6 b'lËPsf] af6f]
hfgsL dfu{ -eujtL k+frfog dlGb/jf6
#$ /fdhfgsL hf]8\g] dfu{
#% eujtL k+frfogjf6 klZrdtkm{sf] ;xfos dfu{
#^ cfgGb dfu{ -eujtL dlGb/ af6 k'j{ tkm{_
eujtL kf+rfog dfu{ -eujtL k+frfog
#& blIf0ftkm{_
afnaflnsf ;xof]uL dfu{ -eujtL dfu{x'Fb} $ g+
#* j8f l;dfgf;Dd_
#( zflGt dfu{sf] ;xfos dfu{
$) nIdL dfu{ -s_ -/fdhfgsL af6 pQ/ tkm{_
$! nIdL dfu{ -v_ -/fdhfgsL af6 pQ/ tkm{_
$@ nIdL dfu{ -u_ -/fdhfgsL af6 pQ/ tkm{_
/fdhfgsL dfu{af6 k'/fgf] 8]lg;:s'n x'Fb} sl/8f]/
$# lg:sg] af6f]
$$ ;b\efj dfu{ -s_
$% ;b\efj dfu{ -v_
64
s|=;+= ;8s jf af6f]sf] ljj/0f -xfnsf] cj:yf_ rf}8fO{ nDjfO{
$^ ;b\efj dfu{ -u_
$& ;b\efj dfu{ -3_
$* /fdhfgsLsf] klZrdtkm{ -ljB't 6«fG;kmd{/ ePsf]
af6f]_
$( uf}l/z+s/ dfu{
%) uf} l/z+s/ dfu{sf] ;xfos dfu{ -s_ /fdhfgsL
dfu{sf] klZrd tkm{
65
s|=;+= ;8s jf af6f]sf] ljj/0f -xfnsf] cj:yf_ rf}8fO{ nDjfO{
k+rsGof dfu{ -v_-k+rsGof dlGb/af6 k'j{
^* /fdhfgsL dfu{ lg:sg] ;8s_
lkknjf]6 dfu{ -/fdhfgsL dfu{ lkknjf]6af6 k'j{
^( clwsf/L ufFp hf]8\g] jf6f]_
;+ud dfu{ -b'O{ ljQ] dfu{af6 lrqk'/ ;8s hf]8\g]
&) af6f]_
;[hglzn dfu{ -clwsf/L ufFp af6 klZrd
&! KnflgËsf] 6'ËLPsf] jf6f]_
dWod dfu{ -b'O{ljQ] dfu{ b]vL kflg6\ofÍL dfu{
&@ hf]8\g] jf6f] ^ ld6/sf] dfkb08 xfn $ ld6/
6«ofs vf]n]sf]_
zflGt dfu{ -kfgL 6\ofÍL dfu{ af6 klZrd dWod
&# dfu{ hf]8\g] Knflgªsf] jf6f]_
&$ jflNdsL dfu{ -/fdhfgsLsf]] k'j{tkm{_
&% ;dfh sNof0f blIf0ftkm{
&^ ;xof]uL ;xfos dfu{ -jflNdsL dfu{sf] k'j{tkm{_
;xof]uL dfu{ -/fdhfgsL af6 afnaflnsf hf]8\g]
&& jf6f]_
/fdhfgsL dfu{ af6 sf]l/8f]/ lg:sg] jf6f]sf]
&* leqL jf6f]
;dfh sNof0f dfu{ -v_ ;dfh sNof0f -s_ sf]
&( blIf0ftkm{
*) dfË]6f/ dfu{ -bjf8L 6f]naf6 b]jLyfg hfg] jf6f]_
jfnjfnLsf :s'nsf] cf]/fnf]d'gL af6 u0f]z
*! k|f=jL=sf] cf]/fnf]d'gL lg:sg]
kfgL 6\ofÍL dfu{af6 lrqk'/ hfg] jf6f] ;Fu
*@ hf]l8Psf] uf]/]6f] jf6f]
66
s|=;+= ;8s jf af6f]sf] ljj/0f -xfnsf] cj:yf_ rf}8fO{ nDjfO{
*# zflGtdfu{ ljrjf6 blIf0f l5g{] jf6f]
*$ ;xof]uL ;xfos dfu{sf] klZrdtkm{
*% ;dfh sNof0f x'Fb} zflGt ljgfos lg:sg] uf]/]6f]
jf6f]
*^ /fdhfgsLsf] k'j{tkm{sf] uf]/]6f] jf6f]
*& /fdhfgsLsf] klZrd tkm{sf] uf]/]6f] jf6f]
** lzj ;/:jtL dfu{jf6 5' 6f]n hfg] jf6f]
*( lzj ;/:jtL dfu{sf] k'j{tkm{
() afnaflnsf af6f] af6 5' 6f]n lg:sg] uf]/]6f]
jf6f]
67
;"o{ljgfos g=kf= $ g+= j8fsf] 3/ lgdf{0f ;DaGwL dfkb08
!_ @) dL6/ ;8s
• xg'dGt] s/L8f]/ ;8s @) dL6/
• xg'dGt] s/L8f]/ ;8s ;]8 Aofs ;lxt @) ld6/
@_ !@ dL6/ ;8s
• l7dL, xif{rf]s, ufDrf tv{ufn ;8s
#_ !! dL6/ ;8s
• z+s/ :s"naf6 xg"dGt] k'n dWok'/ c:ktfn hfg] ;8s
• ;Nnf3f/L s6"Gh] dfsn]kf6L ufDrf rf]s lrqk'/ n'e' ;8s
• lhNnf rqmky tv{ufn kftn]6f/ lj?jf ;8s
• cntf/f rf]saf6 lrqk'/ l6 rf]s ;8s
$_ !) ld6/ ;8s
• # /$ sf] l;dfgf dx]Gb| zfGtL v's'08f]n lrqk'/ ;8s
• ufDrf rf]s lrqk'/ ;8s
%_ * dL6/ ;8s
• # / $ sf] l;dfgf kmnfd] k'naf6 afnaf6Lsf :s"n Rjfd"6f]n ;8s
• blIf0faf/fxL dlGb/ n sn]h vqL6f]n lrqk'/ ;8s
• clwsf/L 6f]n cf]/fnf]af6 s;dfg 6f]n l;?6f/ ;8s
• xif{rf]s dfsn]kf6L lsjfrf]s, du/ ufpF ;8s
• b'/sfhL k;n rf]saf6 ls;L ufFp hfg] ;8s
• kftn]6f/ d}qL ejg cgGtlnË s}nfz 8fF8f nfs'/L e~hfË ;8s
• vqL 6f]n /fhs'nf] af6f] yfkf6f]n ufDrf ;8s
• uf]s'n3f6 v8\sf 6f]n tfdfË 6f]n /fgLsf]6 ;8s
• cgGt ljgfos l;sf/L6f/ plQ;3f/L hfg] ;8s
• zfxL u0f]z r/v08L kftn]6f/ ;8s
• blIf0f af/fxL dlGb/ dbg cfl>t kfs{af6 Rjfd' 6f]n hfg] ;8s
• lavdfg k;naf6 cgGtlnË]Zj/ dlGb/ v8\sf ufFp 9nwf/f njGhf/ ====
/fgLsf]6 ;8s
• z+s/ :s'n cd/ gu/ rv'F kmfF6 Tjfogf 6f]n ;8s
^_ ^ dL6/ ;8s
• tvuf{n lkkn rf}tf/faf6 klZrd ;]tf] kf6L df6f/]Zj/ dlGb/ ;8s
68
• r/v08L /fhs'nf] xF'b} s;dfg 6f]n k'Tnf8f]n ;Ddsf] ;8s
• afnsf]6 kfgL6\ofÍLaf6 xl/ bfxfnsf] 3/ x'Fb} lrqk'/ hfg] ;8s
• n sn]h lep8f]n x'Fb} lai6 6f]n hfg] ;8s
• lx~rf]s kf6L lep 8f]n n sn]h hfg] ;8s
• lx~rf]s cf]/fnf] sdL{sf] 3/ x'Fb} n sn]h hfg] ;8s
• blIf0faf/fxL jgsf] pQ/ tk{msf] ;8s x'Fb} lx~rf]s psfnf] ;8s
• lai6 6f]n xfO{6 lx~rf]s dlGb/ hfg] ;8s
• xg'dGt] 36\6] vf]nf bf]efg rv'F kFmf6 cd/ gu/ ;8s
• 8f]nsf] Ghfk'sf] 3/af6 pQ/ tk{m ufDrf 808]kf6L ;8s
• lrqk'/ u'dhaf6 xl/ k|hfktLsf] 3/ x'Fb} l;?6f/ hfg] ;8s
• lrqk'/ bo'6f]naf6 drfr'ufF x'Fb} r/v08L ;8s
• lx~rf]s k]mbL n sn]h Rjfd' 6f]n ;8s
• lx~rf]s k]mbL ho/fd lji6sf] 3/ x'Fb} dlN6 :sLn dfsn] kf6L ;8s
• gd'gf a:tL Tjogf 6f]n rvF' kFmf6 ;8s
• blIf0f af/fxL e§f glhs l8NnL/fd 9'Ëf]nsf] 3/ x'Fb} 36\6]vf]nf ;8s
• 9f8] kf6L -wd{ Gof}kfg]_ /fhs'nf] Tof/] 6f]n skfnL 6f]n hfg] ;8s
• /]Gjf] :s'n 808]kf6L hfg] ;8s
• l;sf/L6f/ blwsf]6 :s'n hfg] ;8s
• lx~rf]s xfO6 gjb'uf{ 6f]n x'Fb} lrqk'/ hfg] ;8s
• 808]kf6L Vofp;L c/lgsf] :s'n hfg] ;8s
• kfsn] kf]v/Laf6 l;9L dfu{ x'Fb} s}nfz8fF8f hfg] ;8s
• cgGtlnË dlGb/ glhs Gof}kfg] 6f]n uf]s'n3f6 ;8s
• l;sf/L6f/af6 dxfb]j vf]nf u'08' v8\sf 6f]n gu/sf]6L 6f]n ;8s
• lrqk'/ l6=rf]saf6 s[i0f v8\sf x'Fb} r/v08L 6f]n hfg] ;8s
• a§fO{ rf]s Vofp;L dfu{
• ufDrf Zj]t u0f]z dlGb/af6 b/af/ l/;f]{6 dfu{
• Tof/]6f]n tyf skfnL 6f]naf6 blwsf]6 s[lif ejg r/v08L hfg] ;8s
• cg/ xn s'nf] af6f] x'Fb} rv'F kmfF6
• ufDrf s'df/ yfkfsf] 3/ x'Fb} k'jL{tk{m dfsn] kf6L b/jf/ l/;f]{6 hfg]
;8s
• a:g]t 6f]n lx~rf]s dlGb/af6 dxfb]j vf]nf s6'~h] hfg] ;8s
• 3§f rf]s ç zflGt ejg 3§] vf]nf ;8s
69
&_ ^ dL6/ ;8s
• c/lgsf] :s'naf6 r/v08L vf]nf l;?6f/ ;8s
• c/lgsf] :s'naf6 ;f]d a= kGy 3/ x'Fb} 8f]n jfn d's'Gb 3/af6 l;?6f/
;8s
• hf]uLsf] s'6Laf6 du/ ufFp hfg] ;8s
• a:g]tsf] uf}8faf6 cGgtlnË dlGb/ hfg] ;8s
• cGgtlnË dlGb/af6 s}nfz 8fF8f ;8s
• Gof}kfg] 6f]n /fhs'nf] x'Fb} r/v08L 8f]n hfg] ;8s
• c/lgsf] :s'naf6 r/v08L /fhs'nf] x'Fb} s;dfg 6f]n afnsf]6 afu6f]n
hfg] ;8s
• dfsn] kf6L /fhs'nf] 3§f rf]s ;8s
• /fw]/fw] d;nf pBf]u glhs klZrd tk{m lgd{nf vqLsf] 3/ x'Fb} lx~rf]s
dlGb/ ;8s
• blwsf]6 rf}/af6 r/v08L dlGb/ hfg] ;8s
• u}/L gu/ ldp 8f]n vqL ufFp ;8s
• nIdL dfu{ x'Fb} a|fXd0f gu/ hfg] ;8s
• tv{ufn s[i0f dlGb/ /fpt 6f]n hfg] ;8s
• tv{ufn jgb]jL Eo' 6fj/ ;8s
• gjb'uf{ 6f]n, leqL ;8s
• ufDrf psfnf] tfdfË 6f]n nf};L kfvf cGgtlnË l9s;kfvf ;8s
• blIf0f af/fxL kfs{af6 klZrd jfn aflnsf rf]s hfg] ;8s
vf]nf÷vf]N;L dfkb08
• xg'dGt] vf]nf Ö @) dL6/ ;]6 Aofs ;lxt
• 3§] vf]nf Ö !) dL6/ ;]6 Aofs ;lxt
• dxfb]j vf]nf Ö * dL6/ s6'~h] hfg] k'n;Dd -dfsn] kf6L_
• r/v08L vf]nf Ö * dL6/
• cGgt vN;L Ö ^ dL6/
• la/ l;Ë] vf]N;L Ö ^ dL6/
• >[ËdtL vf]nf Ö * dL6/
• lqlj0f]Zj/ vf]N;L Ö ^ dL6/
• 5Ë5Ë] vf]N;L Ö ^ dL6/
• gfË]kfvf vf]N;L Ö ^ dL6/
70
% g+= j8fsf] ;8s dfkb08
!_ ;Nnf3f/L – bz{g9'+uf÷;[hgfgu/–bz{g9'+uf÷bz{g9'+uf rqmkf0fL dfu{af6
bz{g9'+uf !! ld6/
@_ ltgwf/f – e'08f]n÷ltgwf/f r'gb]jL c/lgsf] /fhdfu{ * ld6/
#_ 3§]vf]nf sf]l/8f]/ * ld6/
$_ sf]n]lgsf – vfg]kfgL cfpg] af6f] @) lkm6
%_ e8\vfnf]af6 /fhs"nf] lg:sg] af6f] @) lkm6
^_ lgdf{0fflwg gu/kflnsf ejgaf6 pQ/ k'/fgf] Ogf/ hfg] af6f] @) lkm6 /
hf]8\g] uf]/]6f] af6f]
&_ tfd|fsf/ xfO6 leqsf] af6f] @) lkm6
*_ j8f sfof{noaf6 k"j{ -s:kfn 6f]n_ d"naf6f] lg:sg] af6f] @) lkm6
(_ z'lzn e}/j– hf]zL6f]n 3§]vf]nf÷th6f]n lg:sg] af6f] @) lkm6
!)_ z'lzn e}/j j8f sfof{no lg:sg] @) lkm6
!!_ afF8frf}/–3§]vf]nf lg:sg] af6f] @) lkm6
!@_ af8fFrf}/ gu/kflnsf lg:sg] -ljr kmfF6sf] af6f]_ af6f] @) lkm6
!#_ z'lzn e}/j–yfkf6f]n– Tjfogf6f]n÷>Ls[i0f ldhf/sf] 3/af6 sfKk|fsf] af]6
x'Fb} 3§]vf]nf lg:sg] af6f] @) lkm6
!$_ af8fFrf}/ af6 blIf0f tkm{sf] -;fj{hlgs hUuf_ ;Ddsf] af6f] @) lkm6
!%_ sfKk|fsf] af]6 -yfkf 6f]n_ blIf0f u'dh lg:sg] af6f] @) lkm6
!^_ rqmkf0fL rf]s –u'df~h'6f]n –ltldlN;gf 6f]n lg:sg] af6f] @) lkm6
!&_ u'dfGh' 6f]naf6 blIf0f eO{ 5x/] lg:sg] af6f] @) lkm6
!*_ ltgwf/faf6 -9nfg psfnf]_ d+un rjfnsf] 3/ eO{ eut]sf] af]6af6 dfg]6f]n
x'Fb} af08f]n hfg] af6f] @) lkm6
!(_ ;'j0f{rf]s – lkknsf] af]6 lg:sg] af6f] @) lkm6
@)_ ;'j0f{rf]s – s'dfn] l9sL – lqj]0fL 6f]n÷s'dfn] l9sL gfuf:yfg – ltgwf/]
lg:sg] af6f] @) lkm6
@!_ lqj]0fL 6f]n s'dfn] l9sL lg:sg] d"n af6f] @) lkm6
@@_ g=kf= af6 afOh'6f/ x'Fb} /fhs"nf] hf]8\g] af6f] @) lkm6÷afOh'6f/ x'Fb} k"j{
tkm{sf] af6f] @) lkm6
@#_ u0f]zdfg afl6sfsf] af6f] @) lkm6
71
tn pNn]lvt ;8sx¿sf] xsdf gfkL gS;fdf sfod ePsf af6fx¿ ^
dL6/sf] sfod x'g] d"n af6f]af6 !%) dL6/;Dddf 6'luPsf] af6f]sf] xsdf
dfq $ dL6/sf] dfkb08 sfod x'g] .
!_ cf]d zflGt 6f]n ;8s
@_ nIdL >]i7sf] k;naf6 ;"o{gu/ lg:sg] af6f]
#_ dgf]/d 6f]n leqsf] af6f]
$_ ;[hgfgu/ – dxfsfnL k]6«f]n kDk k5f8Lsf] af6f] th6f]n hfg] af6f]
%_ ;[hgfgu/af6 k"j{ zflGtnfnsf] 3/ lg:sg] af6f]
^_ wf/f6f]n j8f sfof{no lg:sg] af6f]
&_ wf/f6f]n leqsf] af6f]
*_ l;?kmfF6af6 k"j{ psfnf] af6f]
(_ l;?kmfF6 leqsf] af6f]
!)_ /fpt ufpF leqsf] af6f]
!!_ u0f]zlxnsf] leqsf] af6f]
!@_ k|ult 6f]n leqsf] af6f]
!#_ ;'Jjf kFw/] f] hfg] -;fljs $_ af6f]
!$_ lkkn8fF8f af6 kfF8] 3/ hfg] af6f]
!%_ lvpF6f]n leqsf] af6f]
!^_ z'lzn e}/jaf6 afOh'6f/ hfg] ljrsf] af6f]
!&_ u'dfGh' 6f]naf6 klZrd /fhs"nf] hf]8\g] af6f]
72
;"o{ljgfos g=kf= ^ g+= j8fsf] 3/ lgdf{0f ;DaGwL ;8ssf] dfkb08
l;=g+= af6f]sf] gfdfs/0f ;lxtsf] laa/0f dfkb08 s}lkmot
;"o{ljgfos rf]s, u0f]z dlGb/ x'Fb}+ cfdL{ Aof/]s
!%
!= b]lv agfrf}/af6 nIdLgGbg rf]s b]lv j8f
ld6/
sfof{no x'Fb} e~HofË eO{ 3§]vf]nf hfg] ;8s
3nft]+ rf]saf6 r'gb]aL x'Fb}+ hg :jf:Yo sfof{no
@= * ld6/
hfg] ;8s
#= kf08f]ahf/ rf]saf6 s[i0f dlGb/ ;8s * ld6/
;"o{ljgfos rf]saf6 ;'Gb/a:tL x'Fb} ltgwf/f hfg]
$= ^ ld6/
;8s
%= Kff08f]ahf/af6 ;'Gb/a:tL hfg] ;8s ^ ld6/
^= kf08f]ahf/ b]lv ;fdn] kf6L hf]8\g] ;8s ^ ld6/
&= Kff08f]ahf/ 3nft]+ ;8s ^ ld6/
;fDn] kf6L xfO{6af6 sflta'Ëf x'Fb} k|f0fL pBfg
*= ^ ld6/
sfof{no hfg] ;8s
(= ;fdn] kf6Laf6 kf08f]ahf/ xfO{6 hfg] ;8s ^ ld6/
!)= kfg]lx6Laf6 r'gb]aL hfg] ;8s ^ ld6/
!!= kfg]lx6Laf6 ;fDn]kf6L hfg] ;8s ^ ld6/
!@= kfg]lx6Laf6 /fhs'nf] x'Fb}+ ;fDn] kf6L hfg] ;8s ^ ld6/
!#= kfg]lx6Laf6 t'O{af]Ëf hfg] ;8s ^ ld6/
!$= kf08f]ahf/af6 sfËufn hfg] ;8s ^ ld6/
!%= kf08f]ahf/ klZrd t'O{af]Ëf hfg] ;8s ^ ld6/
!^= kf08f]ahf/ xfO{6af6 u'Daf hfg] ;8s ^ ld6/
!&= d]nDrL vfg]kfgL 6ofÍLaf6 blIf0f tkm{sf] ;8s ^ ld6/
!*= kf08f]ahf/ xfO{6af6 jL ls8; :s'n hfg] ;8s ^ ld6/
!(= ;'Gb/a:tLaf6 /fhs'nf] x'Fb}+ n'vfaf]Ëf hfg] ;8s ^ ld6/
@)= ;'Gb/a:tL anfFsf] hfg] ;8s ^ ld6/
@!= ;'Gb/a:tL nIdL dfs]{6 hfg] ;8s ^ ld6/
73
l;=g+= af6f]sf] gfdfs/0f ;lxtsf] laa/0f dfkb08 s}lkmot
@@= ;'Gb/a:tL hg;]jfa:tL hfg] ;8s ^ ld6/
@#= ;'Gb/a:tLaf6 u0f]za:tL hfg] ;8s ^ ld6/
@$= anfFsf]af6 /fhs'nf] x'Fb} km'6;n hfg];8s ^ ld6/
@%= anfFsf] lkknaf]6 d'gLsf] ;8s ^ ld6/
@^= ;"o{ljgfos lkknaf]6af6 ltgwf/f hfg] ;8s ^ ld6/
@&= ;'Gb/a:tL xfO{6 n'vfaf]Ëf hfg] ;8s ^ ld6/
@*= sflta'af6 as] 3/ hfg] ;8s ^ ld6/
@(= 3nft]+af6 hf]G5] 3/ hfg] ;8s ^ ld6/
#)= r'gb]aLaf6 es'08f]n hfg] ;8s ^ ld6/
#!= r'gb]aLaf6 agfrf}/ hfg] ;8s ^ ld6/
#@= r'gb]aLaf6 a:g]t uNnL x'Fb}+ u'08' hfg] ;8s ^ ld6/
##= r'gb]jLaf6 eQmk'/ u]i6 xfp; hfg] ;8s ^ ld6/
dx]Gb| uNnLaf6 rfln;] ufFp x'Fb}+ s[i0f dlGb/ hfg]
#$= ^ ld6/
;8s
#%= l;Dsf] wf/f lkknjf]6 x'Fb}+ agfrf}/ ;8s ^ ld6/
l8lehg vfg]kfgL sfof{noaf6 k'j{ r'gb]jL hfg]
#^= ^ ld6/
;8s
#&= r'gb]jL klZrd–blIf0f af6f] hfg] ;8s ^ ld6/
#*= kf08f]ahf/ xfO{6af6 u'Daf hfg] ;8s ^ ld6/
#(= d]nDrL vfg]kfgL 6ofÍLaf6 blIf0f tkm{sf] ;8s ^ ld6/
tn pNn]lvt ;8sx¿sf] xsdf gfkL gS;fdf sfod ePsf af6fx¿ ^
dL6/sf] sfod x'g] d"n af6f]af6 !%) dL6/;Dddf 6'luPsf] af6f]sf] xsdf dfq
$ dL6/sf] dfkb08 sfod x'g] .
$)= kf08f]ahf/af6 P=h]=:s'n jl/kl/sf] ;8s
$!= Kff08f]ahf/af6 ;a{>L dfu{ hfg] ;8s
$@= kf08f]ahf/ cd/ uNnL hfg] ;8s
$#= kf08f]ahf/ xfO{6 sflta'Ëf hfg] ;8s
74
l;=g+= af6f]sf] gfdfs/0f ;lxtsf] laa/0f dfkb08 s}lkmot
$$= sªufnaf6 leq hfg] ;8s
$%= sªufnaf6 /fhs'nf] hfg] ;8s
$^= ;fDn]kf6Laf6 Tjfogf 6f]nsf] ;8s
$&= kf08f]ahf/ xfO{6 klZrd tkm{sf] ;8s
$*= sflta'af6 leq hfg] ;8s
$(= ljgfos j:tLsf] klZrd leq ;8s
%)= ljgfos j:tLsf] k'j{ tkm{ leqL ;8s
%!= sftL af]Ëf af6 u'Daf d'gLsf] ;8s
kf08f]ahf/ ;'Gb/a:tL ;8s af6 sjfF j:tL hfg]
%@=
;8s
kf08f]ahf/ ;'Gb/a:tL ;8s af6 g]jf j:tL hfg]
%#=
;8s
%$= ;'Gb/a:tL z'esfdgf ;xsf/L leq hfg] ;8s
%%= ;'Gb/a:tL Tjfogf 6f]n hfg] ;8s
%^= ;'Gb/a:tLaf6 u'08' :s'n hfg] ;8s
%&= ;'Gb/a:tL ;'jfn 3/ hfg] ;8s
%*= ;'Gb/a:tL lhd Sna hfg] ;8s
%(= ;'Gb/a:tLaf6 k"a{tkm{sf] hfg] ;8s
^)= ;'Gb/a:tL sfsL{sf] 3/ hfg] ;8s
^!= kf08f]ahf/ xfO{6af6 pQ/ tkm{ hfg] ;8s
kf08f]ahf/ xfO{6af6 vfg]kfgL sfof{no hfg]
^@=
;8s
^#= lx/frf uNnL x'Fb}+ klZrd ;'jfn 6f]n hfg] ;8s
^$= a:g]t uNnL x'Fb}+ k'j{ ;'jfn 6f]n hfg] ;8s
^%= ;'Gb/a:tL xfO6af6 k"j{tkm{sf] ;8s
^^= 3nft]+rf]s af6 leq hfg] ;8s
^&= ;'Gb/a:tL u0f]z dlGb/ cuf8Lsf] ;8s
75
l;=g+= af6f]sf] gfdfs/0f ;lxtsf] laa/0f dfkb08 s}lkmot
^*= kf08f]ahf/af6 jsLnsf] 3/ hfg] ;8s
3nf6] xfO6 s[i0f dlGb/af6 t'O{af]Ëf hfg]
^(=
;8s
&)= /fli6«o k|f0fL pBfgaf6 u'Dafd'gLsf] ;8s
&!= kf08f]ahf/ xfO{6af6 blIf0f tkm{ hfg] ;8s
&@= kf08f]ahf/ xfO{6af6 cfdL{ Aof/]s d'gLsf]] ;8s
&#= a:g]t uNnL x'Fb}+ klZrd kf08] 6f]n hfg] ;8s
&$= a:g]t uNnL x'Fb}+ klZrd sSd/kf6f] hfg] ;8s
kf08f]ahf/ ;'Gb/a:tL ;8s af6 >Ldfu{ leqL
&%=
;8s
&^= u'08' ;8saf6 klZrd tkm{sf] ;8s
76
j8f g+ & ;8s ,jf6f] ,vf]nf, vf]N;L, /fhs'nf] / uf]/]6f] jf6f]sf]
If]qflwsf/
tkl;n
vf]nf tkm{
l;=g+= vf]nf / vf]N;Lsf] ljj/0f dfkb08
dxfb]j vf]nf / j'9L08sL vf]nfsf] bf]efg b]vL k'/fgf]
! * ld6/
j;kfs{ ;Dd 5]pjf6 ;]8Jofs ;lxt
dxfb]j vf]nf / j'9L08sL vf]nfsf] bf]efg b]vL dGynL
@ * ld6/
kmfol/Ë /]Gh ;Dd 5]pjf6 ;]8Jofs ;lxt
cGo ;fgf vf]N;Lx¿ / /fhs'nf]x¿df # ld6/ -;]8Jofs
# # ld6/
jfx]s_
77
l;=g+= ;8ssf] ljj/0f dfkb08
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g & -;fljs u'08" ^_
^ * ld6/
lsjfrf]s sdL{6f]n u'08" 5]8f] ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" $_
& * ld6/
kflyef/f tfdfË6f]n dGynL ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" # _ dflyNnf]
* * ld6/
l;nfdufnjf6 lhknfO{g :6]zg hfg] k'/fgf] ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g & -;fljs u'08" #_ 36\6f
( jf+w ljgfos u0f]z dlGb/ x'Fb} -;fljs u'08" @ _ lkkn8f8f+ * ld6/
hf]8\g] ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g++= & -;fljs u'08" ^_ lnl6n
!) * ld6/
uf8]{g jfx'g8f]n /fhs'nf] ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" #_ tNnf]
!! * ld6/
j;kfs{ e'jg]Zj/L, dxf+sf+n :yfg ;fg'y'Dsf] ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g++ & -;fljs u'08" $_ u'08"
!@ * ld6/
vx/] af6 sflnsf8f8f x'Fb}+ nfs'/L eGHof8 ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" !_
!# * ld6/
sflnsf8f+8f, k|wfg8f+8f x'Fb} /fgLsf]6 ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g++=& -;fljs u'08" #_ tf/s]Zj/
!$ * ld6/
l;nfdufn £ofDk]8f+8f ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" ^_ jqm]Zj/ * ld6/
!%
j'9Lu08sL ltdlN;gf ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g++= & -;fljs u'08" ^_ * ld6/
!^
/fwfs[i0f dlGb/jf6 cf}Bf]lus u|fd ;8s
u=^ ld6/sf] ;8s tkm{
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" #_
! ^ ld6/
/fgLvf]nf bf]efg b]vL lu/L 6f]n hfg] jf6f]
78
l;=g+= ;8ssf] ljj/0f dfkb08
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" @_ tNnf]
@ j;kfs{ bf]jf6f] -;fljs u'08' @_ b]vL blnt j:tL x'Fb} ^ ld6/
vqL6f]n sflnsf8f8f hfg] ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" @_ lkknjf]6
# ^ ld6/
gof+ufp
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" !_ e}/jL
$ ^ ld6/
cfwf/e't ljBfno ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g++=& -;fljs u'08" $_ /ftf]kf6L
% ^ ld6/
b]lv vqL6f]n x'Fb}+ dGynL hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" #_
^ ^ ld6/
/fgLvf]nf bf]efgb]vL tNnf] l;nfdufn ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" $_ j8f
& sfof{no cuf8L b]lv a:g]t 6f]n x'Fb} klt{hUuf hf]8\g] ^ ld6/
;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" %_
* ^ ld6/
sfsL{ufp+ dGynL ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" &_df]8g{
( ^ ld6/
8]/L sf]h' 6f]n x'Fb} psfnf] hf]8\g] ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" &_ dfsh'
!) ^ ld6/
6f]n hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" %_
!! ^ ld6/
dGynLaf6 dTIf]Zj/ dxfb]j dlGb/ jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g++= & -;fljs u'08" *_ kw]/f8f]n
!@ ^ ld6/
u0f]z dlGb/ gu/sf]6L6f]n dxfb]j vf]nf l;sf/L6f/ jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" *_ kw]/f8f]n
!# ^ ld6/
u0f]z dlGb/ sfG5L8f8f jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08"$ _
!$ ^ ld6/
ltynLrf]sjf6 j:g]t6f]n /0fjd kf6L ;8s
79
l;=g+= ;8ssf] ljj/0f dfkb08
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g++= & -;flsj u'08" %_ vfg]kfgL
!^ ^ ld6/
jf]l/Ëjf6 le/jf/L x'Fb} dGynL jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" *_
!& ^ ld6/
ltynLrf]s yfkf6f]n x'Fb}+ kw]/f8f]n 8'G8f]n jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" (_ u'08" :
!* ^ ld6/
jf:y rf}sLjf6 klt{hUuf x'Fb}+ dxfb]j vf]nf jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g++=& -;fljs u'08" * / (_ sf]
!( ^ ld6/
l;dfgfjf6 yfkf6f]n hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" *_
@) kw]/f8f]njf6 /fhs'nf] ;f/L vf]N;f -Hof]lt :s'n gof+ ejg ^ ld6/
d'gL_
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g++= & -;fljs u'08" *_ sf]
@! ^ ld6/
bf]jf6f] vltj8f6f]n x'Fb} dxfb]j vf]nf jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" *_sf] vqL
@@ 6f]njf6 ;f/L vf]Nrf x'Fb}{ /fwf s[i0f -;fljs u'08" ^_ dlGb/ ^ ld6/
jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" *_sf] v8\
@# ^ ld6/
sf6f]njf6 blnt j:tL x'Fb}+ dxfb]j vf]nf jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs * v8\sf 6f]n
@$ ^ ld6/
dfly_ d'Vo ;8sjf6 dxfb]j vf]nf jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" *_
@% vltj8f6f]n jf6 kmf+6 x'Fb}+ d'Vo ;8s hfg] ;8s-vltj8f6f]n ^ ld6/
dfly lg:sg]_
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" *_ du/ufp
@^ ^ ld6/
dxfb]j vf]nf l;sf/L6f/ jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" &_
@& ^ ld6/
jqm]Zj/jf6 du/ ufp jf6f]
80
l;=g+= ;8ssf] ljj/0f dfkb08
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" *_ 6«i6
@* ^ ld6/
k'n d'Vo ;8srf]s dxfb]j vf]nf x'Fb} l;sf/L6f/ jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" &+_ dxfb]j
@( vf]nfjf6 lsjfrf]s psfnf] x'Fb}+ dfsh'6f]njf6 /fhs'nf] jf ^ ld6/
uf]/]6f] jf6f] j8f sfof{no;Ddsf] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" &_
#) ^ ld6/
jf]oh'6f]njf6 dflyv]t x'Fb}+ 6«i6k'ndu/ ufp jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" ^ / &_ sf]
#! ^ ld6/
l;dfgfjf6 /fhs'nf] hf]8\g] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" ^ / &_ sf]
#@ ^ ld6/
l;dfgf pQ/ g/]jg jflgof6f]n lg:sg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" ^_
## ^ ld6/
yfkf6f]njf6 ;fgf] lkknjf]6 lg:sg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" %_ kw]/f]jf6
#$ ^ ld6/
wf/fkfvfjf6 vf]sfkfvf jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" ^_
#% ^ ld6/
;}h'6f]njf6 yfkf,vqL dlgsf]8f]n j'9Lu08sL jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" ^_
#^ ^ ld6/
j'9Lu08sL k'njf6 /fhs'nf] s'?Ë6f]n jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g++= & -;fljs u'08" %_ ltgwf/f
#& ^ ld6/
blnt j:tL /fhs'nf] k|f0fL pBfg l;dfgf jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" %_ ltg
#* ^ ld6/
wf/f blnt j:tL k|f0fL pBfg l;dfgf jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" %_ led;]g
#( ^ ld6/
dlGb/jf6 dfemwf/f] x'Fb}+ l;d hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs u'08" %_ dGynL
$) ^ ld6/
wf/fjf6 b]jLyfg x'Fb}+ rf}/ lg:sg] jf6f]
81
l;=g+= ;8ssf] ljj/0f dfkb08
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" $_ :jf:y
$! ^ ld6/
rf}sL cuf8Ljf6 7f8f]s'nf] b]pjGhf/6f]n jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" $_ /ftf]kf6L
$@ ^ ld6/
cgGtem'nf kydfu{
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g++=& -;fljs u'08" $_ /0fjd
$# kf6L jf6 k|lt hUuf x'Fb}+ vf]N;L jf6 j'9L u08sL lg:sg] ^ ld6/
jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" $_ kfgL
$$ ^ ld6/
6\ofÍL /fhs'nf] -:nfj /fv]sf] jf6f]_ s[i0f dlGb/ jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" $_ s[i0f
$% ^ ld6/
dlGb/ cuf8Ljf6 /fhs'nf] dxfb]j vf]nf jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" $_ s[i0f
$^ ^ ld6/
dlGb/jf6 6«i6k'n dxfb]j vf]nf jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" $_
$& ^ ld6/
7f8f]s'nf]jf6 dxfb]j vf]nf jf+w hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" #_ tf/s]Zj/
$* ^ ld6/
dlGb/jf6 vqL6f]n jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" #_ tf/s]Zj/
$( ^ ld6/
dfly df]8jf6 vqL6f]n ;'Vvf kf]v/L hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" #_ tf/s]Zj/
%) dlGb/dfly df]8jf6 blIf0fjf6 sd]/f] vf]nf /fhs'nf] lg:sg] ^ ld6/
jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" #_ sd]/f]
%! ^ ld6/
vf]nf /fhs'nf]jf6 kf]v/]n6f]n 3'DtL lg:sg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" #_ /fgLvf]nf
%@ ^ ld6/
bf]efg ;8ssf] blIf0ftkm{jf6 jfUn]6f]n hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" #_ k'/fgf]
%# ^ ld6/
j;kfs{ jf6 6«i6k'n x'Fb} jfUn] 6f]n lg:sg] jf6f]
82
l;=g+= ;8ssf] ljj/0f dfkb08
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" #_ tNnf]
%$ l;nfdufnjf6 vf]N;f x'Fb}+ dflyNnf] l;nfdufn hfg] k'/fgf] ^ ld6/
jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" #_ kfon6jfjf
%% ^ ld6/
cf>djf6 l;wf dflyNnf] l;nfdufn hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" #_ e'jg]Zj/L
%^ ^ ld6/
dlGb/jf6 vf]nf x'Fb}+ tNnf] l;nfdufn hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g++=& -;fljs @_ 9'Ë]rf}/jf6
%& ;fd'bflos ejg cuf8L d'Vo ;8sjf6 v8\sf ufp hfg] ^ ld6/
jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs @_ tfdfË6f]n
%* ^ ld6/
s'jf x'Fb}+ 5f]6] 8f8f hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs @_ lkkn8f8fjf6
%( ^ ld6/
;Nnf ?v hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs @_ lkkn8f8f
^) ^ ld6/
;Nnf ?v tfdfË6f]n x'Fb}+ klZrd vf]N;fhfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs @_ lkkn8f8fjf6
^! ^ ld6/
l8njf6f] x'Fb}+ yfkf6f]n x'Fb}+ vf]nfhfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs @_ jfUn] 6f]nx'Fb}+
^@ ^ ld6/
kl/of/ 6f]n jf6 k|wfg8f8f hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & ;fljs ! / @ sf]
^# ^ ld6/
l;dfgf jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs !_ v8\sf
^$ ^ ld6/
ufpjf6 vqL6f]n sflnsf8f8f hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs !_ e}/j dlGb/
^% ^ ld6/
v8\sf ufp jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs !_ e}/j dlGb/jf6
^^ ^ ld6/
e}/jL :s'n hfg] kmf+6sf] jf6f]
83
l;=g+= ;8ssf] ljj/0f dfkb08
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs !_ k|wfg 8f8jf6
^& ^ ld6/
vfg]kfgL d'xfg hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs !_ ;]tf]3/ jf6
^* ^ ld6/
tfdfË6f]n x'Fb}+ kl/of/6f]n hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs !_ ljgfos
^( ^ ld6/
u0f]z dlGb/ dflyjf6 s'jf hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+= & -;fljs &_ lsjfrf]s
&) psfnf]sf] d'vb]vL uf]/]6f] tyf s'nf]jf6f] x'Fb}+ jf+w 6«i6 k'n ^ ld6/
hf]8\g] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs *_ Hof]lt
&! ^ ld6/
df=lj=sf] ejg jf6 lkknjf]6 ;8s
tn pNn]lvt ;8sx¿sf] xsdf gfkL gS;fdf sfod ePsf af6fx¿ ^
dL6/sf] sfod x'g] d"n af6f]af6 !%) dL6/;Dddf 6'luPsf] af6f]sf] xsdf
dfq $ dL6/sf] dfkb08 sfod x'g] .
;"o{ljgfos gu/kflnsf & -;fljs (_ Pg=;]nsf] 6fj/jf6
!
gu/sf]6L 6f]n ;Ddsf] rng rNtLsf] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf & -;fljs *_ lkknjf]6 cf]/fnf]jf6
@
ljgfos6f]n jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf & -;fljs &_ v'lnd"nL6f]n, yfkf6f]n
#
38]/L jf6 gjHof]lt ;xsf/L cfpg] jf6f]
$ ;"o{ljgfos gu/kflnsf & -;fljs &_ k+r 6f]n kw]/f] jf6f]
% ;"o{ljgfos gu/kflnsf & -;fljs #_ rf}/ lg:sg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf & -;fljs #_ 6«fG;ld6/
^ d]g/f]8 6«i6k'njf6 kl/of/6f]n hfg] ^ ld6/sf] jf6f]df hf]8\
g] ;8s
;"o{ljgfos gu/kflnsf & -;fljs #_ k'/fgf] 6«fG;ld6/jf6
& /fgL vf]nf l;nfdufn ;8s sne6{ hfg] rng rNtLsf]
jf6f]
84
l;=g+= ;8ssf] ljj/0f dfkb08
;"o{ljgfos gu/kflnsf & If]qdf /x]sf rng rNtLdf /x]sf]
* uf]/]6f] jf6f] -;h{ldg d'r'Nsf ul/ k/fk"j{sfn b]vL rng
rNtLdf /x]sf] egL cfPsf] k|dfl0ft x'g] jf6f]_
;"o{ljgfos gu/kflnsf & -;fljs @_ yfkf6f]njf6
(
df};dL6f]n x'Fb}+ k|wfg8f8f hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf & -;fljs @ _kl/of/6f]n bf]jf6f]jf6
!)
km'nrf]sL dlGb/ hfg]jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf & -;fljs @_ jfUn]6f]n v8\sf6f]n
!!
x'Fb}+ wf]ljvf]nfjf6 9'Ë] rf}/ ;fd'bflos ejg hfg] jf6f]
;"o{ljgfos gu/kflnsf & -;fljs u'08" &_ sf]h'6f]n j'9L
!@
u08sL vf]nf ;Ddsf] jf6f] -rng rNtLdf sfod_
;"o{ljgfos gu/kflnsf j8f g+=& -;fljs u'08" &_ Gx]dfkm'sL
!#
6f]n j'9Lu08sL vf]nf hfg] jf6f]
85
;"o{ljgfos g=kf= * g+= j8fsf]] dfkb08
vf]nf tkm{
l;=g+= vf]nf / vf]N;Lsf] ljj/0f dfkb08
!= rDks]Zj/ vf]nf ;]6Jofs ;lxt * ld6/
@= rv' vf]nf ;]6Jofs ;lxt !) ld6/
#= dxfb]j vf]nf ;]6Jofs ;lxt ^ ld6/
s= !% ld6/sf] ;8s
l;=g+= ;8ssf] ljj/0f dfkb08
!= c/lgsf] /fhdfu{ ;"o{ljgfos rf]s b]lv s6'~h] hfg] af6f] !% ld6/
v= !@ ld6/sf] ;8s
!= ;"o{ljgfos u0f]z dlGb/af6 j8f sfof{no hfg] af6f] !@ ld6/
j8f sfof{noaf6 bf]nf{Ë 8f]n]Zj/ x'Fb} tf}8f]n g+v]n hfg]
@= !@ ld6/
leqL rqmky af6f]
#= huftL rf}sLaf6 u0f]z df=lj= x'Fb} rqmky hf]8\g] af6f] !@ ld6/
$= 8fufrfaf6 e\monLkf6L x'Fb} e§/fO{ 6f]n hfg] af6f] !@ ld6/
%= cfbz{rf]s af6 j8f sfof{no hfg] af6f] !@ ld6/
u= * ld6/sf] ;8s tkm{
!= bf]nf{Ë £ofk]8f8f /fgLsf]6 ;8s * ld6/
@= £ofk]8f8f kf6Le~HofË x'Fb} cfzfk'/L hfg] ;8s * ld6/
#= 8f]n]Zj/ 7'nf]ufFp kf6Le~HofË ;8s * ld6/
$= 8f]n]Zj/ dfnLufFp sfqmfaf/L ;8s * ld6/
%= huftL rf}sLaf6 af+;8f]n rv'k'n hf]8\g] ;8s * ld6/
^= 6f}8f]n gd'gfa:tL -/]8qm; dfu{_ * ld6/
3= ^ ld6/sf] jf6f]
!= hnpTkGg af6 O{6a'+ hf]8\g] af6f] ^ ld6/
@= afudtL sf]N8:6f]/]haf6 rv' hfg] af6f] ^ ld6/
r'gb]jL b]vL vfg]kfgLsf] cf]e/x]8 6\ofFsL d'naf6f] hfg]
#= ^ ld6/
af6f]
86
l;=g+= ;8ssf] ljj/0f dfkb08
$= lkknaf]6 x'Fb} ldhf/ 6f]naf6 7'nf]wf/f hf]8\g] af6f] ^ ld6/
%= cdnf af]6 x'Fb} j8f sfof{no hf]8\g] af6f] ^ ld6/
^= kf6Le~HofË af6 u9L hfg] af6f] ^ ld6/
&= n'yfa'+ kf+a'+ x'Fb} bfh{lnª xfO{6af6 r'gb]]jL hf]8\g] af6f] ^ ld6/
*= tfSjknL -9'+u]wf/f_ af6 l;dufn hfg] af6f] ^ ld6/
87
;"o{ljgfos g=kf=( g+= j8fsf] 3/ lgdf{0f ;DaGwL ;8ssf] dfkb08
l;=g+= af6f]sf] gfdfs/0f ;lxtsf] laa/0f dfkb08
!= 8f]s] vf]nfaf6 cfzfk'/]Zj/ dxfb]j hfg] ;8s !! ld6/
d';] u0f]z:yfgaf6 cfzfk'/]Zj/ dxfb]j sfs|faf/L hfg]
@= !! ld6/
;8s
#= eft] l9s'/af6 glGbs]Zj/ dlGb/ g+v]n ;8s * ld6/
$= knfF;] 8f]n]Zj/ ;8s v08 -rqmky ;8s_
afrfdf/Laf6 e'jg]Zj/L df=lj= x'Fb} glGbs]Zj/ dxfb]j g+v]n
%=
rqmky v08 hf]8\g] af6f]
^= c/gLsf] /fhdfu{af6 /fgf6f]n hfg] ;8s * ld6/
&= nfs'/L eGHofËaf6 af;'sL hf]8\g] ;8s * ld6/
*= /ftf]df6f]af6f] b]jL:yfg hfg] ;8s * ld6/
(= ;/:jtL :s'naf6 leqL ag hfg] ;8s * ld6/
!)= sfFs|fsf/L bf]efgaf6 g}rfn hf]8\g ;8s * ld6/
!!= 8f]s]vf]nfaf6 nfs'/L eGHofË hfg] ;8s * ld6/
!@= k}ofrf}/af6 7f8f] ufpF hfg] ;8s * ld6/
c/gLsf] /fhdfu{af6 tNnf] vqL ufFpsf] b]jL:yfg hfg]
!#= * ld6/
;8s
!$= af3l;+x dfu{sf] l;dfgf ;8s ^ ld6/
!%= ;]ltb]jL dfu{ ;8s ^ ld6/
!^= c/gLsf] /fhdfu{af6 rfdynL hfg] ;8s ^ ld6/
!&= uu{dfu{ ;8s ^ ld6/
!*= zx>]Zj/ dlGb/ hfg] ;8s ^ ld6/
!(= df5fkf]v/L b]lv zflGte}/j hfg] ;8s ^ ld6/
af3 l;+x dfu{ zflGt e}/j dlGb/ x'Fb} dfemfkf6Laf6 lbAo]
@)= ^ ld6/
8f8fF hfg] ;8s
@!= lkknaf]6sf] b]vL e't]9'+uf x'Fb} g+v]n dxfb]j hfg] ;8 ^ ld6/
88
l;=g+= af6f]sf] gfdfs/0f ;lxtsf] laa/0f dfkb08
@@=l;daf6 7f8f 6f]n hfg] ;8s ^ ld6/
@#=lkknaf]6af6 k}of rf}/ hfg] ;8s ^ ld6/
@$=knfF;] 8f]n]Zj/ ;8s v08af6 ;x>]Zj/ dlGb/ af6f] ^ ld6/
@%=knfF;] 8f]n]Zj/ ;8s v08af6 j8f sfof{no cfpg] ;8s ^ ld6/
@^=j8f sfof{noaf6 hf]/kf6L lg:sg] ;8s ^ ld6/
@&=lkknaf]6 b]lv # ;o kmfF6 x'Fb} 36\6f afwF hf]8\g] ;8s ^ ld6/
af3 l;+x uu{ dfu{ k~rs'df/L x'Fb} knfF;] 8f]n]Zj/ ;8s
@*= ^ ld6/
v08 hf]8\g] af6f]
@(= Gx]k'nL e}na' htfn x'Fb} rqmky g+v]n k'n hf]8\g] af6f] ^ ld6/
rqmky rf/bf]af6f] af6 bf]kmrf x'Fb} nfv a' dflyNnf] Aof~h'
#)= ^ ld6/
6f]n hfg] af6f] .
#!= rqmky k'naf6 kf/L 6f]n hfg] af/] ^ ld6/
rqmky snwf/f af6 k'/fgf] a:tL x'Fb} sfe|]wf/f nf]x lxlt
#@= ^ ld6/
hfg] af6f] -;Dkbf af6f]_
##= l;Na'af6 l;kfË 8f]n 36]vf]nf hf]8g] af6f] ^ ld6/
glGbs]Za/ dxfb]a :yfg tn 8f]sfaf6 Aof~h' 6f]n 8f]n x'Fb}
#$= ^ ld6/
36\6] vf]nf af3 l;+x dfu{ glnGrf]s hf]8\g] af6f]
#%= dxfb]j:yfgaf6 htfn x'Fb} rqmky hf]8\g] af6f] ^ ld6/
g+v]n k'/fgf] a:tL Aof~h' 6f]n x'Fb} kfvfaf/L x'Fb} jGb]jL
#^= ^ ld6/
dlGb/ hfg] af6f]
89
;"o{ljgfos g=kf= !) g+= j8fsf]] dfkb08
vf]nf÷vf]N;L tkm{
l;=g+= vf]nf / vf]N;Lsf] ljj/0f dfkb08
s';'d] -cd8f]n_ vf]nfsf] efn'vf]Nrfsf] l;rfO{ afFw
! * ld6/
;]6Aofs ;lxt
@ bf]v'{ vf]nf ;]6Aofs ;lxt @) ld6/
# dh'jf vf]nf ;]6Aofs ;lxt * ld6/
$ ;fNkf vf]N;L ;]6Aofs ;lxt ^ ld6/
% k|wfg] vf]N;L ;]6Aofs ;lxt ^ ld6/
^ z]/f vf]N;L ;]6Aofs ;lxt ^ ld6/
s= !! ld6/sf] ;8s
l;=g+= ;8ssf] ljj/0f dfkb08
e+ufn -;Nnf3f/L_ lrnfpg]3f/L ;Ddsf] eQmk'/ rqmkysf]
! !! ld6/
lrQkf]n v08 ;8s
v= * ld6/sf] ;8s
k'/fgf] huftL k'nb]lv kmfF6 x'Fb} wtL 6f]n tfynL hfg] v'Fj'
! * ld6/
;8s
@ c/lgsf] /fhdfu{ -wtL6f]n_ tfynL ;8s * ld6/
c/lgsf] /fhdfu{ afF;3f/L cf}ifwL sf/vfgf -esf/Ld"n_
# * ld6/
Clifsf] 3/ cufl8 ;Ddsf] ;8s
ldngrf]s, l;dN6f/, b]phfufFp, /fDr] kfvf] x'Fb} tfynL
$ * ld6/
hfg] ;8s
c/lgsf] /fhdfu{ ladnrf]s -sfsL{ ufpF_ tfynL ;8s
% * ld6/
-;+ud dfu{_
c/lgsf] /fhdfu{ hf]/kf6L÷xjfO{u|fp08 x'Fb} j8f sfof{no
^ * ld6/
hfg] ;8s
& ;fFuf hfg] k'/fgf] ;8s * ld6/
j8f ;8s e~ofFu b]lv cfn]ufpF, blnt a:tL, lzjd"lt{ x'Fb}
* * ld6/
;fFuf hfg] ;8s
90
l;=g+= ;8ssf] ljj/0f dfkb08
j8f ;8s e~ofFu b]lv bxufpF k|f=lj=, leufnL jg x'Fb}
( * ld6/
;fFuf hfg] ;8s
g]kfn k|x/L ljBfno dxfFsfn]Zj/ k|f=lj= x'Fb} ;+ud dfu{
!) * ld6/
;Ddsf] ;8s
!! dxfFsfn]Zj/ k|f=lj= b]lv e+ufn a:g]t 6f]n ;Ddsf] ;8s * ld6/
g]kfn k|= ljBfno -leufFnL jg, a:g]t6f]n, yfkf6f]n,
!@ * ld6/
v8\sf ufpF hfg] ;8s
rqmky hf]/y'Dsf b]lv ?DemL vf]nf, afnlzIff ;bg lg=
!# * ld6/
df= lj= ;Ddsf] ;8s
rqmky af+u] ;Nnf]b]lv afnlzIff ;bg lg=df=lj=, a'9fufpF
!$ * ld6/
x'Fb} tfynL hfg] ;8s
u= ^ ld6/sf] ;8s tkm{
! O{R5]Zj/ dlGb/ rf}tf/fb]lv x]Nykf]i6 b]phfufpF ;8s ^ ld6/
x]Nykfi6 ;8s b]lv a:g]t 6f]n, b]phf 6f]n ;flgrf}/ hfg]
@ ^ ld6/
;8s
lhts'df/sf] 3/ b]lv b]phfufpF lg=df=lj= ;Nkf hfg]
# ^ ld6/
;8s
;/:jtL dlGb/sf] rf]s b]lv kfs'/ 6f]n, ;'jfn6f]n hfg]
$ ^ ld6/
;8s
% /fDr] kfvf] b]lv a'9fyf]sL 6f]n hfg] ;8s ^ ld6/
^ bz{g9'Fuf b]lv vf=kf= 6\of+sL gu/sf]6L 6f]n hfg] ;8s ^ ld6/
;+ud dfu{–lkknrf}/ x'Fb} gu/sf]6L 6f]n lkknaf]6 ;Ddsf]
& ^ ld6/
;8s
* s[i0f dlGb/ rf}tf/f b]lv kw]/f;Dd hfg] ;8s ^ ld6/
( rqmky eujtL k|f=lj= b]lv afemf jg hfg] ;8s ^ ld6/
!) rqmky b]lv dfemufpF hfg] ;8s ^ ld6/
gfnf ;8s lrnfpg] 3f/L b]lv kf/L6f]n x'Fb} dfem ufpFhfg]
!! ^ ld6/
;8s
!@ ;a} uf]/]6f] af6f]÷/fhs'nf]sf af6f]x¿sf] ;8s If]qflwsf/ ^ ld6/
91
cg';"rL–!!
-bkmf ^) ;Fu ;DaGwLt_
;"o{ljgfos gu/kflnsf
gu/ sfo{kflnsfsf] sfof{no
s6'~h], eQmk'/
afudtL k|b]z, g]kfn
92