Odkrycia i wynalazki – czytanie ze zrozumieniem

I. Proszę przeczytać tekst i zaznaczać odpowiedź a, b, lub c zgodnie z podanym przykładem.

Wynalazki, które zmieniły bieg historii

Żyjemy w czasach przepełnionych nowymi technologiami. Ekscytujemy się

nowinkami, których dostarczają nam światowe koncerny i wciąż czekamy na więcej.
Świat pędzi tak szybko, że wiele wynalazków, które jeszcze wczoraj wydawały się
rewolucyjne i przyszłościowe, dziś są niemal bezużyteczne. Jednak są i takie, które
na zawsze odmieniły nasze życie i stały się kamieniami milowymi w dziejach świata.
Bez nich nie bylibyśmy w stanie osiągnąć tego, czym ludzkość dysponuje dzisiaj.

Przykład podania odpowiedzi:

0. Z tego fragmentu dowiadujemy się, że
a) wszystkie dawne wynalazki straciły swoje znaczenie.
b) wiele dawnych wynalazków straciło swoje znaczenie.
c) wszystkie ważne wynalazki zachowały swoje znaczenie.

1. Kamień milowy to:

a) bezużyteczny wynalazek.
b) przełomowy wynalazek.
c) nowinka technologiczna.

Pismo i druk

Można je uznać za fundamenty naszej cywilizacji, które obok mowy, stanowią

podstawę komunikacji. Bez nich nie bylibyśmy w stanie przekazać kolejnym
pokoleniom swojego dziedzictwa. Jednocześnie jest to jeden z najstarszych
dowodów na siłę naszych umysłów. Początkowo pismo zastrzeżone było dla
najbardziej rozwiniętych społeczności, ale z każdym kolejnym stuleciem stawało się
coraz prostsze i coraz bardziej dostępne dla mas. Prawdziwą rewolucję
zapoczątkował Jan Gutenberg – wynalazca druku. W powszechnym użyciu pojawiły
się książki, a potem gazety. Dziś drukujemy już niemal wszystko i na wszystkim.
I choć słowo drukowane jest wypierane przez ebooki, audiobooki czy elektroniczne
wydania gazet, to jednak wciąż funkcjonuje w naszym codziennym życiu.

2. Z tego fragmentu dowiadujemy się, że wynalazek druku:

a) spowodował rewolucję społeczną.
b) miał przełomowe znaczenie w dziejach ludzkości.
c) w czasach mediów elektronicznych stał się bezużyteczny.

Koło

Śmiało można je nazwać ojcem nowoczesnej techniki. Po raz pierwszy powstało

najprawdopodobniej w Mezopotamii w połowie czwartego tysiąclecia przed naszą
erą. Trudno wymienić wszystkie urządzenia, które powstały dzięki niemu. Dla wielu
jest to wynalazek wszech czasów. Koło odnajdziemy nie tylko w technice, ale także
jako ważny symbol w wielu religiach czy w kulturze. Bez wątpienia jest to dzieło
 człowieka, które na dobre rozpędziło rozwój cywilizacji.

3. Z tego fragmentu dowiadujemy się, że wynalazek koła stanowi podstawę:

a) rozwoju religii.
b) rozwoju kultury.
c) rozwoju techniki.

Pieniądz

Bez tego wynalazku, który pojawił się w formie monet w starożytnej Grecji w VII wieku przed
naszą erą, nie istniałaby nowoczesna gospodarka. Choć dziś coraz częściej funkcjonuje w sposób
wirtualny, zapisany jedynie w bankowych systemach, to jednak wciąż jest niezastąpiony. Tkwi w
nim źródło naszej siły, ale także powód do konfliktów i wojen. Ciekawe, jak długo byłby w stanie
przeżyć współczesny człowiek, gdyby znów musiał powrócić do czasów, w których podstawą
gospodarki była wymiana towarów i usług? A to przecież nie jest jedyna funkcja pieniądza. Jest
on równie ważny, gdy trzeba opisać nasz status czy określić wartość jakiegoś przedmiotu. Lista
sytuacji, w których jest on niezbędny, mogłaby się ciągnąć niemal w nieskończoność. Pieniądz
jest też jedynym wytworem człowieka, który można zamienić na niemal każdą inną rzecz w
otaczającym nas świecie.

4. Z tego fragmentu dowiadujemy się, że pieniądz:

a) zawsze pozytywnie wpływał na rozwój cywilizacji.
b) nie zawsze pozytywnie wpływał na rozwój cywilizacji.
c) niekiedy pozytywnie wpływał na rozwój cywilizacji.

Broń jądrowa

Kto wie, czy nie jest to najważniejszy i budzący największe kontrowersje wynalazek XX wieku?
Palmę pierwszeństwa może mu odebrać chyba jedynie Internet. Z jednej strony, jest to
śmiercionośna broń, która pokazała swoje straszliwe oblicze w ostatnich dniach II wojny
światowej. Trudno dziś znaleźć rzeczy, które budzą większy strach niż zawartość nuklearnych
arsenałów światowych potęg militarnych. Jednak z drugiej strony, dzięki pracy naukowców nad
stworzeniem broni jądrowej, zyskaliśmy dostęp do technologii, która może nam w przyszłości
zagwarantować dostęp do energii, gdy skończą się zapasy paliw kopalnych. Warto także pamiętać
o tym, jak istotną rolę w dzisiejszej opiece zdrowotnej odgrywa medycyna nuklearna i ile
ludzkich istnień udało się dzięki niej uratować.

5. Z tego fragmentu dowiadujemy się, że opinie na temat tego wynalazku są:

a) podzielone.
b) jednoznacznie pozytywne.
c) jednoznacznie negatywne.

6. Palma pierwszeństwa to:

a) nagroda za zwycięstwo.
b) coś, co poprzedza zwycięstwo,
c) pierwsze, najważniejsze miejsce.

Media
 Prasa, radio i telewizja, czyli klasyczne media, co najmniej od stulecia kształtują świadomość
człowieka. Choć zawsze były ostro krytykowane, to jednak bez nich trudno sobie dziś wyobrazić
nasze życie. Lista ich zalet zdecydowanie przewyższa wady. Potrafią też być groźną bronią,
niekiedy o wiele silniejszą niż najpotężniejsze arsenały. Najlepiej wiedzą o tym politycy. Nie bez
powodu więc funkcjonuje powiedzenie, że człowieka, podobnie jak muchę, można zabić gazetą.

7. Z tego fragmentu dowiadujemy się, że media mają:

a) więcej cech negatywnych niż pozytywnych.
b) więcej cech pozytywnych niż negatywnych.
c) po równo cech negatywnych i pozytywnych.

Komputery i Internet
Te wynalazki na pewno w największym stopniu odmieniły nasze codzienne życie. Czy ktoś jest
w stanie wyliczyć wszystkie wcześniejsze technologie i urządzenia, które dziś zostały zastąpione
przez komputery oraz Internet? Dynamiczny rozwój całego sektora elektronicznego i
informatycznego sprawił, że do wykonywania wielu czynności człowiek przestał być już
niezbędny. Liczba zawodów, które dzięki tej rewolucji zostały odesłane do lamusa, powiększa się
z każdą kolejną dekadą. Internet sprawił natomiast, że w zasięgu kilku kliknięć każdy ma dostęp
do rzeczy, których nasi przodkowie nie byliby nawet w stanie sobie wyobrazić. Zakupy? Klik i
gotowe! Film? Proszę bardzo! Comiesięczne opłaty? Nic prostszego! Wirtualna podróż na koniec
świata? Dlaczego nie! I co najważniejsze, ta sieć nie ma granic – poza jedną: naszą wyobraźnią.

8. Z tego fragmentu dowiadujemy się, że komputeryzacja:

a) wyparła wiele dawnych wynalazków.
b) usprawniła wiele dawnych wynalazków.
c) stworzyła wiele nowych zawodów.

9. Odesłać do lamusa to:

a) zrezygnować z czegoś nieaktualnego, przestarzałego.
b) odłożyć coś na późniejsze czasy.
c) zniszczyć coś nieprzydatnego.

Telefon
Wynalezienie telefonu przypisuje się Alexandrowi Grahamowi Bellowi. Przez dziesiątki lat
telefon pozwalał nam jedynie na rozmowy głosowe. Dziś jest to tylko jedna z wielu funkcji, jakimi
dysponują te urządzenia. Jeszcze kilkanaście lat temu, aby sprawdzić najnowsze wiadomości,
dowiedzieć się, jaki był wynik meczu naszej ulubionej drużyny czy sprawdzić prognozę pogody,
musieliśmy kupić gazetę, włączyć telewizor lub uruchomić komputer. Teraz, dzięki smartfonom
wszystkie te informacje są dostępne niemal natychmiast. Ciekawe, czy Alexander Bell spodziewał
się tego, że jego wynalazek tak bardzo zmieni swoje oblicze? Jak zareagowałby, gdyby zobaczył,
jak wyglądają dzisiejsze telefony? Czy uwierzyłby, że można je obsługiwać, wydając polecenia
głosowo?

1 0. Z tego fragmentu dowiadujemy się, że współczesne telefony

a) wyparły pozostałe media.
b) utrudniły dostęp do pozostałych mediów.
c) mogą zastępować inne media.
Na podstawie: https://wiadomosci.onet.pl/

Zadanie dla chętnych

1. wynalazek Aleksandra Fleminga, który dokonał rewolucji w medycynie

2. wynalazł je Włoch Gugliemo Marconi
3. wynalazca silnika parowego
4. wynalazek Jana Gutenberga
5. polska nazwa tego urządzenia do kąpieli pochodzi od nazwiska austriackiego wynalazcy (Priessnitz)
6. jeden z wynalazków, który zawdzięczamy Chińczykom
7. wynalazca telefonu
8. jeden z wynalazków Thomasa Edisona