Exp Matrix
Exp Matrix
Teachers9.com MANNAMweb.com
3. rVUh-rVUh : mcfuU seJl bü FwrNgtâ rVUh-rVUh ytgu |
(yt) Rànü mbrSY ytih mqalt fuU ylwmth fUersY |
1. Othtytü vh OthtYâ Sh„e Oh„e vh | (yk„h ôvíx fUersY |)
s : Othtytü : vtle fUt ˜dt„th cn„t ŒJtn | OthtYâ : rlhk„h JMto, DlDtuht ctrhN |
2. RkŠOlwM fuU Sq˜u bü Sq˜ü rb˜ mc sl | (yk„h ôvíx fUersY |) s : Sq˜u _ mkÒtt, Sq˜ü _ rf½Ugt |
3. ct”˜ chm„u nî | (huFtkrfU„ Nç” fUt v” vrhag ”ersY |) s : ct”˜ _ mkÒtt Nç”, cýJal |
4. bl fUtu Ctlu Jt˜t (YfU Nç” bü r˜rFY |) s : blCtJlt |
5. vuz· -vtiOu, vNw-vGe (mbtm vnatrlY |) s : vuz· -vtiOu _ Åà” mbtm | vNw-vGe _ Åà” mbtm |
(R) huFtkrfU„ Nç”tü vh Ægtl ”ersY ytih Rm „hn fuU fwUA Jt¢g cltRY |
1. chm„u ct”˜ yåAu ˜d„u nî | s : dhs„u Nuh mu zh ˜d„t ni | 2. Sh„e OthtYâ mwk”h ˜d„e nî | s : ”tiz· „u rnhK cý„ mwk”h ˜d„u nî |
3. rdh„e cqâ”ü Ab-Ab fUh„e nî | s : W·z„u vGe blCtJl ˜d„u nî | 4. cn„t vtle Nw”TO ntu„t ni | s : hüd„u fUe·zu chmt„ bü r”F„u nî |
5. c·Z„t ýyt vtiOt, rF˜„u ýY VqU˜, VUi˜„e ýRo mwdkO ytr” yåAu ˜d„u nî | s : s : chm„t ýyt ct”˜, WA˜„u ýY Shlu, „ih„e ýRo
bA˜e ytr” yåAu ˜d„u nî |
2. Ro”dtn (fUntle) ˜uFfU : bwkNe Œubak” |
Nç”tƒo : htus· t = ¥¶õ¿¬¹ì¥¶õ¿¨ „¡µ©·¬µÏ; htilfU = ³Ë¶¬µ¿; fUatuxlt = ¶¿ëú¶¿ÖËþ¶¿˜; rdllt = ¨Æ¶Ñ¡Å˜¿Û˜; fUtum = §ÆÏ™¶¿ ¥Êõ®¶ò †¶Á§¶Ï;
rcdw˜ = ƒ¨”wc˜t-v„˜t = £¶Ñ¡µ¨ú¶þº; At˜u = £Ì£ç¨¿; dtuxt = ©¶¬µà롵À ÕÏú¶¿; CzfUe˜ = œ¶®¶¿¶¿ £Æ®¶¿¶¿¶¨; fUtuXhe = ú»þ¶ä¶†º; rCë„e
= œÍ¨¿œºœºàœÍ þ½§¶¿ ¥Æõ¸¦¶õ¿©·™¶¿; afUltaqh = ¥¶õ¿¶Ñ¨¿ ·£™ºþ¶; huJze = þ¶¿©¶Àíü¾™º; rabxt = ú»þ¶ä ¡µ˜·§¶¿; r”˜ ciXlt = „†·¬¼þ¶Ï·
„Ï™º±Í©¶À˜; yfU·zlt = ¥ºõ™º¬¹¡µ™¶¿˜; Wâd˜e = ©È먿; d”d” = £¸¶¿· þ¶Ï†ºÏú»þ¶.
Αl :
1. Ro” fuU r”l fUt raºtK yvlu Nç”tü bü fUersY | s : hb·stl fuU vqhu „em htus · tü fuU ct” Ro” yt„e ni | Wm r”l fUe ŒfÐUr„ bltunh ˜d„e ni |
mwntJlt ŒCt„, JÐGtü vh nrhgt˜e, Fu„tü bü htilfU, ytmbtl vh ˜tr˜bt, Ne„˜ mqhs · Rl mc fUtu ”uFfUh nbü ˜d„t ni rfU vqhe ŒfÐUr„
nbfUtu Ro” fUe cOtRo ”u hne ni |
2. ntrb” d · hec ni rVUh Ce Jn Ro” fuU r”l yàg ˜·zfUtü mu yrOfU Œmàl ni, ¢gtü ? s : ntrb” YfU Ctu˜t Ct˜t vtâa mt˜ fUt dhec ˜·zfUt
ni | WlfuU btâ-ctv nis· u fUe Cüx ntu stlu mu WmfUe vhJrhN ”t”e ne fUh hne ni | stu WmfuU vtm lné ni WmfuU r˜Y rarà„„ hnlu Jt˜t ˜·zfUt
lné ni | Jn ytNtJt” ni | Rmr˜Y Ro” fuU r”l Jn yàg ˜·zfUtü mu yrOfU Œmàl ni |
3. ntrb” fuU FwNe fUt fUthK ¢gt ni ? s : ntrb” fUtu c„tgt dgt ni rfU WmfuU yçctstl h¥vgu fUbtlu dgu nî | yöbestl yÖ˜tn rbgtâ
fuU Dh mu WmfuU r˜Y cý„-me yåAe ae·sü ˜tlu dge nî | ntrb” fUt bl cý„ rlbo˜ ni | Jn bu˜t Ce ”uFlu st hnt ni | Rmr˜Y ntrb”
Œmàl ni |
4. ntrb” rabxt ¢gtü Fhe”lt atn„t ƒt ? s : ntrb” fUe ”t”e „Ju mu hturxgtâ W„th„e nî „tu ntƒ s˜ st„t ƒt | yvle ”t”e fUtu ”w:F l výâalu fuU
r˜Y Jn bu˜u bü rabxt Fhe”lt atn„t ƒt |
5. ntrb” fuU †”gôvNeo rJathtü fuU Œr„ ”t”e yöbt fUe CtJltYâ fUime ƒe ? s : ntrb” fuU †”gôvNeo rJathtü fuU Œr„ ”t”e yöbt lu mtuat rfU
cåau bü rfU„lt Àgtd, m”TCtJ ytih rJJufU ni | ”qmhtü fUtu rF˜tilu ytih rbXtRo ˜u„u ”uF RmfUt Ce bl ˜˜atgt ntudt, ˜urfUl yvle ”t”e fUe
gt” cle hne | ybelt fUt bl d”d” ntu dgt |
yƒod½tñg„t-Œr„rf½Ugt :
(y) Œëltü fuU Wúth c„tRY |
1. I Ro”dtn I fUntle fuU fUntlefUth fUtil ni ? RlfUe haltytü fUe rJNuM„t ¢gt ni ? s : I Ro”dtn I fUntle fuU fUntlefUth bwkNe Œubaà” se
nî | Ju yt”NtuoàbwF gƒtƒoJt”e ˜uFfU ni | Rànü I I Wvàgtm mb½tx I I Ce fUnt st„t ni |
RlfUe fUntrlgtâ btlmhtuJh ltb mu ytX Ctdtü bü mkfUr˜„ nî | Ju yvle haltytü mu btlJ mbts fUtu lir„fU bqÖgtü fUt rJJhK ”u„u nî |
2. ct˜fU Œtg: y˜d-y˜d ôJCtJ fuU ntu„u nî | fUntle fuU ytOth vh c„tRY rfU ntrb” fUt ôJCtJ fUimt ni ? s : ntrb” Ctu˜t Ct˜t
˜·zfUt ƒt | Jn yvlu mu ßgt”t yvle ”t”e mu cý„ Ëgth fUh„t ƒt | Jn mkfwUra„ ôJCtJ fUt lné ƒt | Jn ytNtJt” ƒt | WmfuU bl bü
Àgtd, m”TCtJ ytih rJJufU ytr” mkJu”lNe˜ CtJltYâ ƒe |
(yt) ntâ gt lné bü Wúth ”ersY | s : 1. lné 2. lné 3. ntâ 4. lné
(R) rh¢„ ôƒtltü fUe vqL„ fUersY |
1. ybelt fUt f½UtuO „whk„ ............ bü c”˜ dgt | s : ôlun 2. fUeb„ mwlfUh ntrb” fUt r”˜ ......... dgt | s : ciX
3. ntrb” ........... ˜tgt | s : rabxt 4. bnbq” fuU vtm ............. vimu ƒu | s : cthn
yrCÔgr¢„-mÐsltÀbfU„t :
(y) Rl Œëltü fuU Wúth „el-ath vkr¢„gtü bü r˜rFY |
1. ntrb” fuU ôƒtl vh ytv ntu„u „tu ¢gt Fhe”„u ytih ¢gtü ? s : ntrb” fuU ôƒtl vh bî ntu„t „tu btu˜-CtJ fUh ”tu vimu bü rabxt Fhe”„t |
ctfUe YfU vimu mu fwUA rbXtRo Fhe” fUh Ft ˜u„t | bî FwN ntu„t | ”t”e btâ fUtu Ce FwN fUh„t |
2. yvle ”t”e fuU Œr„ ntrb” fUe CtJltYâ fUime ƒe ? yvlu Nç”tü bü r˜rFY | s : ntrb” yvle ”t”e mu cý„ Ëgth fUh„t ƒt | Jn
yvle ”t”e fuU r˜Y yvle FwNe Ce Àgtd ”u„t | Wmu yvle FwNe mu ßgt”t ”t”e fUt mwF rŒg ƒt | Jn stl„t ƒt rfU WmfUe ”t”e WmfUt cý„
Ïgt˜ hF„e ni | Rmr˜Y Wmu Ce yvle ”t”e fUt Ïgt˜ hFlt atrnY |
3. c·zu-cws· wdtüo fuU Œr„ yt”h, ¶”TOt ytih ôlun CtJltytü fUt bnÀJ yvlu Nç”tü bü c„tRY | PAGE – 2
s : c·zu-cwswdtüo fUt yt”h fUhlt nh Ôgr¢„ fUt Œƒb fU„oÔg ni | yts fuU mbts bü c·zu-cwswdtüo fUt yt”h lné ntu„t | cuxu yvlu btâ-ctv fUtu
cwZ· tvu bü cumntht Atuz· ”u„u nî | Yumt lné ntult atrnY | Rm mk”Co bü ntrb” fUt ôJCtJ J„obtl mbts fuU r˜Y ŒuhKt”tgfU ni |
Reddem Pratap Reddy, SA(Hindi), ZPPHS-KATHERU, RAJAHMUNDRY CELL : 9989075768, 9948574899
Teachers9.com MANNAMweb.com
(yt) I Ro”dtn I fUntle fUt mthtkN yvlu Nç”tü bü r˜rFY |
I Ro”dtn fUntle fuU fUntlefUth bwkNe Œubaà” se nî | Ju yt”NtuoàbwF gƒtƒoJt”e ˜uFfU ni | Rànü I I Wvàgtm mb½tx I I Ce fUnt st„t ni |
RlfUe fUntrlgtâ btlmhtuJh ltb mu ytX Ctdtü bü mkfUr˜„ nî | Ju yvle haltytü mu btlJ mbts fUtu lir„fU bqÖgtü fUt rJJhK ”u„u nî |
Œô„w„ fUntle bü Àgtde, m”TCtJe, rJJufUe ytih c·zu-cwswdtüo fUt rn„fUthe ˜·zfuU fUt se„t-std„t JKol ni |
ntrb” ”wc˜t-v„˜t, Ctu˜t-Ct˜t dhec ˜·zfUt ni | WmfuU bt„t-rv„t bh dgu | gn ct„ Wmu v„t lné | ”t”e-btâ fUe ”uF-huF bü
v˜„t ni | WmfuU sq„u „fU lné ni | Dh bü ”tlt „fU lné ni |
Jn Ro” fUt r”l ni | ŒfÐUr„ bltunh ni | ”tuô„tü fuU mtƒ Jn „el fUtum fUe ”qhe vh rôƒ„ Ro”dtn vi”˜ st„t ni | lbt·s mbtË„ ntu„u
ne mthu cåau bl-vmk” fuU rF˜tilu ytih rbXtRgtâ Fhe”„u nî | ntrb” rF˜tiltü fUtu ˜˜atRo ytâFtü mu ”uF„t ni | vh, awv hn„t ni | Jn mtua„t
ni rfU cwrZ· gt ”t”e fuU vtm rabxt lné nî | Rmr˜Y yfUmh WmfuU ntƒ ytih Wâdr˜gt s˜ st„u nî | „whk„ Jn btu˜-CtJ fUhfuU yvlu vtm fuU
vqhu „el vimu mu rabxt Fhe”„t ni | ”tuô„ WmfUt b·stfU fUh„u nî | Jn WlfUt vhJtn lné fUh„t | Dh ˜tixfUh Jn ”t”e fUtu rabxt ”u„t ni |
”t”e-btâ WmfUtu ”wytYâ ”u„e ytih FwNe fuU ytâmq cnt„e ni |
CtMt fUe ct„ :
(y) fUtuíXfU bü ”e dge mqalt vr·ZY ytih WmfuU ylwmth fUersY |
1. Ro”, ŒCt„, JÐG (YfU-YfU Nç” fUt Jt¢g Œgtud fUersY ytih WmfuU vgtog Nç” r˜rFY |)
1. Ro” : atâ” ”uFlu fuU yd˜u r”l Ro” bltRo st„e ni | vgtogJtae Nç” : Àgtinth, vJo |
2. ŒCt„ : Jmk„ ×U„w fuU ŒCt„ cý„ mwk”h ntu„u nî | vgtogJtae Nç” : mwcn, Œt„: |
3. JÐG : JÐG btlJ fUtu yGg mkv”t ni | vgtogJtae Nç” : vuz· , „h¥ |
2. yvhtOe, Œmàl (YfU-YfU Nç” fUt rJ˜tub Nç” r˜rFY ytih Wmmu Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. yvhtOe X rlhvhtOe Jt¢g Œgtud : Jn yvhtOe lné ni |
2. Œmàl X yŒmàl Jt¢g Œgtud : Jn yåAt ykfU ŒtË„ rfUgt Rmr˜Y Œmàl ni |
3. rbXtRo, rabxt, m·zfU (YfU-YfU Nç” fUt Jal c”r˜Y ytih Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. rbXtRo _ rbXtRgtâ Jt¢g Œgtud : bwSu rbXtRo vmk” fUe ae·s ni |
2. rabxt _ rabxu Jt¢g Œgtud : rabxt „Ju mu htuxe W„thlu fuU fUtb yt„t ni |
3. m·zfU_ m·zfüU Jt¢g Œgtud : m·zfU vh ctRo „h·VU mu a˜lt atrnY |
(yt) mqalt vr·ZY ytih WmfuU ylwmth fUersY |
1. cumbS, m”TCtJ, rlzh (Wvmdo vnatrlY |) s : cumbS _ cu, m”TCtJ _ m„T , rlzh _ rl |
2. ”wfUtl”th, C·zfUe˜t, d
· hece (ŒÀgg vnatrlY |) s : ”wfUtl”th _ ”th, C·zfUe˜t _ Ro˜t, d
· hece _ Ro |
3. beXt, Œmàl, cqZ· t (CtJJtafU mkÒtt bü c”r˜Y |) s : beXt _ rbXtm, Œmàl _ Œmàl„t, cqZ· t _ cwZ· tvt |
(R) Rànü mbrSY ytih yÇgtm fUersY |
1. ntrb” fuU ct·sth mu yt„u ne ybelt lu Wmu At„e mu ˜dt r˜gt |
s : ctsth mu _ gntâ I mu I yvt”tl fUthfU ni | At„e mu _ gntâ I mu I fUhK fUthfU ni |
2. ntrb” lu fUnt rfU Dh fUe ”uFhuF ”t”e lu fUe | s : gntâ I rfU I mbwåag ctuOfU ni „ƒt I fUe I fUhlt rf½Ugt fUe vqKo„t fUt ‘tu„fU ni |
(Ro) 1. leau r”gt dgt W”tnhK mbrSY | WmfuU ytOth vh r”gu dgu Jt¢g c”r˜Y |
1. ˜tgt | 2. ctu˜t | 3. r˜gt |
˜tgt ni | ctu˜t ni | r˜gt ni |
ntrb” rabxt ˜tgt ƒt | ntrb” ”t”e mu ctu˜t ƒt | ntrb” lu rabxt r˜gt ƒt |
˜tgt ntudt | ctu˜t ntudt | r˜gt ntudt |
˜t hnt ƒt | ctu˜ hnt ƒt | ˜u hnt ƒt |
2. vtX bü ytgu bwntJhu vnatrlY ytih yƒo r˜FfUh Jt¢g Œgtud fUersY |
1. Cüx ntu stlt = bh stlt | Jt¢g Œgtud : ytst”e fUe ˜·ztRo bü ylufU ˜tud Cth„ btâ fUe Cüx ntu dgu |
2. ”tlt „fU l ntult = vtm bü fwUA Ce l ntult | Jt¢g Œgtud : yts Ce ylufU ˜tudtü fuU Dh bü ”tlt „fU lné nî |
3. r”˜ fUatuxlt = ”w:Fe ntult | Jt¢g Œgtud : yltƒ cåatü fUtu ”uFfUh buht r”˜ fUatux hnt ni |
4. ”tbl ytlt = rlfUx ytlt | Jt¢g Œgtud : Jn R„lu r”ltü ct” bwSu ”uF ”tbl yt dgt |
5. OtJt ctu˜lt = nb˜t fUhlt | Jt¢g Œgtud : Cth„ fUe mult lu vtrfUô„tl vh OtJt ctu˜ r”gt |
6. afUltaqh ntu stlt = líx ntu stlt | Jt¢g Œgtud : Ol fuU yCtJ bü buht ztp¢xh cllu fUt mvlt afUltaqh ntu dgt |
7. r”˜ ciX stlt = rlhtNt ntu stlt | Jt¢g Œgtud : vheGt bü ymVU˜„t mwlfUh ct˜fU r”˜ ciX dgt |
8. fU˜ust b·scq„ fUhlt = rnöb„ fUhlt | Jt¢g Œgtud : mtGtÀfUth ntulu vn˜u bî yvlt fU˜ust b·scq„ fUh r˜gt |
9. btu˜ ˜ult = Fhe”lt | Jt¢g Œgtud : bîlu gn fU˜b ”m h¥vgu bü btu˜ r˜gt ni |
10. btƒu vh ntƒ hFlt = yVUmtum fUhlt | Jt¢g Œgtud : yvle xeb nthlu fuU ct” rF˜t·ze btƒu vh ntƒ hF r˜gt |
11. bl d”d” ntult = Œmàl ntult | Jt¢g Œgtud : yt·st”e fUe Fch mwl ˜tudtü fUt bl d”d” ntu dgt |
3. nb Cth„Jtme (fUrJ„t) ˜uFfU : yth. ve. I rlNkfU I
Nç”tƒo : ”wrlgt = ¡µë¡µÏú¶Ï; CxfUlt = †·§ºœ¶¡¹å Õ˜Á, ‚˜Á œº§¶¿¶¿˜; vtJl = ¡µ©ºœ¶ë¥Êõþ¶; htn = ¥¶õ¸§¶Ó¥¶õ¿; Otb = ¬µí§¶Ó¥¶õ¿, ‚¨¿ì;
„Úg = ©·¬µà©º¶¥Êõþ¶; ¶°t = ª¶ë†¶â; crdgt = œÍ˜; cmtlt = þº§ºéÏú¶¿˜; bnfUlt = ¬µ¿©·¬µþ¶ ©¶ú¶¿Ö˜; fwUntmt = ±Ë¶¥¶õÏú¶¿; l·VUh„ =
ˆ©¶ºÏ¡µÀ; mhmtlt = ªÍ¤»¨¿ì˜; ¢˜uN = †¶¿:–¥¶õ¿; W˜Sl = ú»¶¿Ñ; rbxtlt = œË¨ºÏú¶¿˜.
Œël : PAGE – 3
1. Qâa-lea fUt Cu” rbxtlu fuU r˜Y nb ¢gt-¢gt fUh mfU„u nî ? s : mcfuU mtƒ nbü rb˜sw˜ fUh hnlt atrnY | str„, Obo, Œtk„, CtMt
Reddem Pratap Reddy, SA(Hindi), ZPPHS-KATHERU, RAJAHMUNDRY CELL : 9989075768, 9948574899
Teachers9.com MANNAMweb.com
ytr” fuU ltb vh rfUme mu Cu”CtJ lné fUhlt atrnY | Rm ŒfUth nb Cu”CtJ rbxt mfU„u nî |
2. nbü yvlu seJl bü fUimt vƒ yvltlt atrnY ? s : nbü yvlu seJl bü mÀg btdo yvltlt atrnY | ”el-”wrFgtü fUe muJt fUhle atrnY |
bl bü mcfuU Œr„ ¶°t ytih Œub fUt CtJ hFlt atrnY |
3. nb CxfUlu Jt˜tü fUtu htn fUimu r”Ft mfU„u nî ? s : seJl bü rNGt cý„ sÁhe ni | rNGt mu ne Òttl rb˜„t ni | nb Òttl fUt Œmth
fUh CxfUlu Jt˜tü fUtu seJl fUe Jtô„rJfU„t c„t„u, htn r”Ft mfU„u nî |
4. mÀg, yrnkmt, Àgtd ytih mbvoK fUe crdgt bnfUtlu fuU r˜Y nb ¢gt-¢gt fUh mfU„u nî ? s : mÀg, yrnkmt, Àgtd ytih mbvoK fUe
crdgt bnfUtlu fuU r˜Y nbü ôJgk RlfUt vt˜l fUhlt ntudt, bl bü ¶°t ytih Œub hFlt ntudt |
yƒod½tñg„t-Œr„rf½Ugt :
(y) Œëltü fuU Wúth ”ersY |
1. gn de„ ytvfUtu fUimt ˜dt ? yvle vmk” ytih ltvmk” fUt fUthK c„tRY | s : gn de„ mh˜, mwctuO ni | dtlu fUt ylwfqU˜ ni | ”uN
Cr¢„ fUe CtJlt stdfUh nbü rJëJckOwÀJ fUt fU”b c·Ztlu fUe ŒuhKt ”u„t ni | Rmr˜Y gn de„ bwSu cý„ vmk” ytgt | sc gn fUrJ„t bwSu
R„le yåAe ˜de „tu ltvmk” ntulu fUt mJt˜ ne lné WX„t ni |
2. ”wrlgt fUtu I vtJl Otb I cltlu fuU r˜Y nb ¢gt-¢gt fUh mfU„u nî ? s : sntâ Obo-str„, Wåa-lea, ybeh-dhec, JKo-Jdo fUt Cu” CtJ
lné ntu„t ni, sntâ vh CtRo athu fUt CtJ ntu„t ni, Jn Œ”uN ôJdo cl st„t ni | Rm ŒfUth fUe mkôfÐUr„ Cth„ bü nî | nb Rme mkôfÐUr„ fUtu vqhu
rJëJ bü VUi˜tlu fUt ŒgÀl f hüdu | „c gn rJëJ yvlu ytv vtJl Otb cl stYdt |
(Ro) leau r”gt dgt v‘tkN v·ZfUh mne Wúth vnatrlY |
1. Oh„e hkd fUe awlhe fUtil-mt de„ mwlt hne ni ? s : rJëJNtkr„ fUt | 2. Cth„ fuU ˜t˜ fUimu nî ? s : nXe˜u |
3. mirlfU rfUmu mCe fUt yrOfUth btl„u nî ? s : ytst”e fUtu | 4. I btl I Nç” fUt rJ˜tubtƒofU ni_ s : yvbtl |
5. Cth„ btâ fuU cuxu ¢gt dâJtlt lné atn„u nî ? s : btl |
yrCÔgr¢„-mÐsltÀbfU„t :
(y) Rl Œëltü fuU Wúth 3 - 4 vkr¢„gtü bü r˜rFY |
1. W˜Sltü mu cau hnlu fuU r˜Y nbü fUime mtJOtrlgtâ ˜ule atrnY ? s : vn˜u vn˜ W˜Sltü fUt mtblt fUhlu fuU r˜Y nb bü ytÀbrJëJtm
ntult atrnY | rfUme mu ”wëble lné ntule atrnY | rl·zh ntufUh cwr°b„t mu mtua rJath fUh fUtgo fUhlu mu nbü W˜Sltü mu cat vt„u nî |
2. rlhtNtJt”e ytih ytNtJt”e fuU ôJCtJ bü ¢gt yk„h ntu„t ni ? s : ytNtJt”e rfUme l rfUme „hn yvlu fUtb vqhu fUhlu fuU r˜Y mtua„t ni
„tu rlhtNt Jt”e fUtb NwÁ fUhlu fuU r˜Y ne mtua„t hn„t ni | ytNtJt”e yvle bunl„ fuU Chtumu vh hn„t ni „tu rlhtNt Jt”e fuU seJl bü
bunl„ fUe ct„ ne lné hn„e |
(yt) de„ bü I Oh„e fUtu ôJdo I cltlu fUe ct„ fUne dge ni | nb Rmbü ¢gt mngtud ”u mfU„u nî ? s : Oh„e fUtu ôJdo
cltlu fuU r˜Y blwígtü bü Chu ýY Obo-str„, Wåa-lea, ybeh-dhec, JKo-Jdo fUt Cu” CtJ ”qh fUhlt atrnY | rJëJ ckOwÀJ fUe CtJlt sdtle
atrnY | btlJ„t ytih lir„fU„t mu ÔgJnth fUhlt atrnY | Rm ŒfUth ch„tJ fUh nb I Oh„e fUtu ôJdo I cltlu bü mngtud ”u mfU„u nî |
(R) rJëJNtkr„ fUe htn bü mbLv„ rfUme bntl Ôgr¢„ fUt mtGtÀfUth ytv ˜ult atnüdu ? mtGtÀfUth bü Wlmu vqAu stlu
Jt˜u Œëltü fUe YfU mqae „igth fUersY |
s : rJëJNtkr„ fUe htn bü mbLv„ ¶e ytuctbt fUt mtGtÀfUth ˜ult atnqâdt | Œëltü fUe mqae :
1. mt”h ŒKtb, se ! rJëJNtkr„ fUe htn ytvlu ¢gtü vfU·z ˜e ? 2. yts fUe vrhrôƒr„ bü rJëJNtkr„ fUt fUntâ „fU mkCJ ntu mfU„t ni ?
3. rJëJNtkr„ fuU ctOfU-„ÀJ ¢gt-¢gt ntu mfU„u nî ? 4. ytvfUe htn bü yc „fU fUtil-mu htuz· tü fUt mtblt fUhlt v·zt ?
5. gwJt-ve·Ze fuU r˜Y ytvfUt mk”uN ¢gt ni ?
(Ro) mÀg, yrnkmt, Àgtd ytr” CtJltytü fUt nbthu seJl bü ¢gt bnÀJ ni ?
s : mÀg : måatRo mu ne Ôgr¢„ yvlu seJl bü bntl cl st„t ni | dtâOese yvle måatRo fUe J·sn mu ne bntÀbt clu | Rmr˜Y mcfuU bl
bü måatRo ntule atrnY |
yrnkmt : stu yrnkmt fuU btdo vh yvlu fU”b cZtgu Ju bntl Ôgr¢„ clu | CdJtl cw° yrnkmt fuU btdo bü ne a˜fUh mCe fUtu ŒuhKt ”e |
Àgtd : mthu rJëJ fUtu yvlt vrhJth mbSfUh WlfuU r˜Y mc fwUA ”ulu fuU r˜Y „igth hnlt ne Àgtd ni | CdJtl Romt ”qmhtü fuU vtvtü fUtu
rbxtlu fuU r˜Y yvlu ŒtK Àgtd r”gu | ytih Rm rJëJ fuU I I CdJtl I I clu | Rmr˜Y Rl „eltü fUt nbthu seJl bü dnht mkckO ni |
vtX fUt mthtkN : I nb Cth„Jtme I fUrJ„t fuU fUrJ fUt ltb yth.ve. I rlNkfU I ni | RlfUe haltytü fUt bwÏg Œr„vt”Tg I ”uNCr¢„ I ni |
Ràntülu mbvoK, lJkfwUh, bwSu rJOt„t cllt ni, „wb Ce buhu mtƒ a˜tu, seJl vƒ bü, bt„ÐCqrb fuU r˜Y, fUtuRo bwrëfU˜ lné ytr” aLa„ fUtÔg
haltYâ r˜Fe nî |
Cth„Jtme ntulu fuU lt„u nb Rm rJëJ fUtu vrJºt ôJdo cltYâdu | vqhu rJëJfUtu nb Rm ŒfUth fUt YfU y”TCw„ ”Ðëg r”Ftgüdu rfU nbthu
bl bü rsm ŒfUth ¶°t ytih Œub fUt CtJ ni |
blwígtü bü Chu ýY Qâa-lea, JKo-Jdo ytr” fUt Cu”-CtJ rbxtfUh WlfuU bl bü Œub CtJ Ch ”ult atrnY | l·VUh„ fUtu CdtfUh mthu
blwígtü vh Œub Áve ybЄ chmtlt atrnY |
fUíxtü bü, ctOtytü bü VUâmu ýY ˜tudtü fUtu Jtô„rJfU seJl r”Ftlt atrnY | seJl Áve vƒ bü CxfUluJt˜u ˜tudtü fUtu Œub btdo
r”Ftlt atrnY | FwrNgtü fuU ”ev ”NtofUh WlfuU bl bü htuNle Chlt atrnY |
mÀg, yrnkmt, Àgtd, mbvol fuU cdeau fUtu yÀgk„ mwk”h cltlt atrnY | Rm cdeau fUe bnfU fUtu nh YfU Œtà„ bü VUi˜tlt atrnY |
rJëJ fUe mthe ctOtytü fUtu ”qh fUhfuU Oh„e fUtu ôJdo cltYâdu |
CtMt fUe ct„ : (y) fUtuíXfU bü ”e dge mqalt vr·ZY ytih WmfuU ylwmth fUersY |
1. ”wrlgt, ybЄ, vtJl (YfU-YfU Nç” fUt Jt¢g Œgtud fUersY ytih WmfuU vgtog Nç” r˜rFY |)
1. ”wrlgt : ”wrlgt fUe C˜tRo fUhlt nbtht fU„oÔg ni | vgtogJtae Nç” : mkmth, rJëJ |
2. ybЄ : btâ fUt ”qO cuxu fuU r˜Y ybЄ fuU mbtl ni | vgtogJtae Nç” : mwOt, vegqM |
3. vtJl : Cth„ YfU vtJl ”uN ni | vgtogJtae Nç” : vrJºt, Nw° |
2. rlhtNt, Àgtd, Ëgth (YfU-YfU Nç” fUt rJ˜tub Nç” r˜rFY ytih Wmmu Jt¢g Œgtud fUersY |) PAGE – 4
Teachers9.com MANNAMweb.com
1. rlhtNt X ytNt Jt¢g Œgtud : ytNtJtl ˜tudtü fUtu rlhtNt Aq Ce lné mfU„e |
2. Àgtd X ˜tuC Jt¢g Œgtud : ythtb Àgtd fUh ne nb fwUA cl mfU„u nî |
3. Ëgth X DÐKt Jt¢g Œgtud : btâ yvlu cuxu mu cý„ Ëgth fUh„e ni |
3. FwNe, cdeat, CtJlt (YfU-YfU Nç” fUt Jal c”r˜Y ytih Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. FwNe _ FwrNgtâ Jt¢g Œgtud : yåAu ykfU vtlu vh bwSu cý„ FwNe ýRo |
2. cdeat _ cdeau Jt¢g Œgtud : vuz· -vtiOu cdeat fuU mwà”h c·Zt„u nî |
3. CtJlt _ CtJltYâ Jt¢g Œgtud : nbü yvle CtJltYâ ŒfUx lné fUhlt atrnY |
(yt) mqalt vr·ZY ytih WmfuU ylwmth fUersY |
1. vJl, vtJl, rlhtNt (mkrO rJåAu” fUersY |) s : vJl = vtu + yl , vtJl = vti + yl, rlhtNt = rlhT + ytNt |
2. Cth„Jtme, seJlßgtu„ (mbtm vnatrlY |) s : Cth„Jtme _ „Àvwh¥M mbtm | seJlßgtu„ _ „Àvwh¥M mbtm |
(R) Rànü mbrSY ytih Jt¢g Œgtud fUersY | 1. FwNe 2. FwrNgtâ 3. FwrNgtü bü
W”t : 1. Wmu FwNe ni | 2. Wmu FwrNgtâ atrnY | 3. Jn FwrNgtü fUe „˜tN bü ni |
Qvh r”gu dgu vn˜t Jt¢g bü huFtkrfU„ Nç” ôºte r˜kd mkÒtt ni ytih YfUJal bü ni |
”qmht Jt¢g bü huFtkrfU„ Nç” ôºte r˜kd cýJal bü ni (cýJal bü I Ro I fUthtk„ ôºte r˜kd mkÒtt Nç” fuU yk„ bü I Ro I fUtu I Rgtâ I fUh„u nî |)
„emht Jt¢g bü huFtkrfU„ ôºte r˜kd cýJal bü I Rgtâ I, I Rgtü I fuU Áv bü c”˜ dgt ni ¢gtü rfU gr” cýJal mkÒtt Nç” fuU ct” fUthfU
rJCr¢„ fUt Œgtud ntu „tu I FwrNgtü I simt vrhJ„ol yt„t ni |
( I Ro I fUthtk„ vwkr˜kd mkÒttYâ Y.J. ytih c.J. bü YfU simt ntu„e ni | W”t : Cth„Jtme (Y.J.), Cth„Jtme (c.J.), mkÒtt fuU ct” fUthfU ytlu
mu I Rgtü I simt vrhJ„ol yt„t ni |)
(Ro) 1. leau r”gt dgt W”tnhK mbrSY | WmfuU ylwmth r”gu dgu Jt¢g c”r˜Y |
1. r”FtYâdu | 2. mbStYâdu |
CxfU hnu stu seJl vƒ mu WlfUtu htn r”Ft„u hnüdu | W˜Sl bü W˜Su ˜tudtü fUtu, „Úg ”ev mbSt„u hnüdu |
r”Ft awfüUdu | mbSt awfüUdu |
r”FtYâ | mbStYâ |
2. fUrJ„t bü ytgu bwntJhu vnatrlY ytih yƒo r˜F fUh Jt¢g Œgtud fUersY |
1. Ëgth cmtlt = Œub ôƒtrv„ fUhlt | Jt¢g Œgtud : dtâJ fuU ˜tudtü bü YfU-”qmhu fuU Œr„ Ëgth cm„t ni |
2. fwUntmt „tuz· lt = C½bst˜ „tuz· lt, ôvíx fUhlt | Jt¢g Œgtud : nbü ykOrJëJtm fUt fwUntmt rNGt Åtht „tuz· lt ntudt |
3. hm mhmtlt = ytlk” VUi˜tlt, mwFe cltlt | Jt¢g Œgtud : r„hkdt fUtu ˜nht„u ”uF ”uNC¢„tü fuU bl bü hm mhmt„t ni |
4. rJëJtm sdtlt = Chtumt r”˜tlt | Jt¢g Œgtud : C˜tRo fuU fUthK ne bl bü YfU-”qmhu fuU Œr„ rJëJtm sd„t ni |
5. htn r”Ftlt = m˜tn ”ult | Jt¢g Œgtud : bî CxfU dgt „tu buhu dwh¥ se lu bwSu måae htn r”FtRo |
WvJtafU Ntkr„ fUe htn bü (rlckO)
Nç”tƒo : htn = ¥¶õ¸§¶Ó¥¶õ¿; „Àvh = ¶¿œ¶ÁÔµ¸¨Ï·„þ¶ä ; mk gw¢„ htíx± mkD = ‰¶ê§·üꬵ¥ºõœº; WÀfÐUíx = ªÈ뫵ۥ¶õ¿; nô„e = Õ¬¹àœ¶í¥¶õ¿;
CtRoatht = ³Í†¶§¶¤¸©¶¥¶õ¿; Frls = ¶þº; mbqat = ÕÏœ¶¦¶õ¿; mbSti„t = Š™¶Ï£™º¶; meF = þ½œº.
Αl :
1. Ntkr„ fUe vrhCtMt ¢gt ntu mfU„e ni ? yvlu Nç”tü bü c„tRY | s : yvlu bl vh fUtcq hF„u ýY matRo fUe htn vh a˜lt ne Jtô„rJfU
Ntkr„ ni | rsmfUt bl rlbo˜ ntu, rsmfuU bl bü rfUme fuU Œr„ ÅuM l ntu, stu rlífUvx ntu, stu ˜t˜ae l ntu, Wme fuU bl bü Ntkr„ ntude |
2. luÖml bkzu˜t fuU seJl mu nbü ¢gt mk”uN rb˜„t ni ? s : luÖml bkz· u˜t fuU seJl mu nbü Cu”CtJ mu ”qh hnlu fUt mk”uN rb˜„t ni |
WlfUt mk”uN ni rfU nbü yàgtg fUt rJhtuO fUhlt atrnY | mtbtrsfU fUtgtüo bü c·Z-a·ZfUh Ctd ˜ult atrnY | C˜u fUtb bü ytluJt˜e bwmec„tü
fUt mtblt fUhlu fuU r˜Y „igth hnlt atrnY |
3. b”h „uhumt lu yvlu seJl bü ¢gt rm”TO fUh r”Ftgt ni ? s : b”h „uhumt YfU Yumt ltb ni, stu Ntkr„, f h¥Kt, Œub J JtÀmÖg fUt
vgtog fUn˜t„t ni | Wàntülu rm° fUh r”Ftgt ni rfU ”wrFgtü fUe mntg„t mu c·zt fUtuRo Obo lné | seJl fUe mtƒofU„t „tu yltƒtü, dhectü ytih
hturdgtü fUe muJt bü ne ni |
4. I I Œtƒolt fUhlu Jt˜u ntüXtü mu fUné yåAu mntg„t fUhlu Jt˜u ntƒ nî | I I _ vkr¢„ fUt CtJ ôvíx fUersY | s : RmfUt yƒo ni rfU btlJ fUe
muJt ne btOJ fUe muJt ni | CdJtl fuU gN dtluJt˜u, Jt¢g v·ZluJt˜u ntüXtü mu ”el ”w:rFgtü fUe muJt fUhluJt˜u ntƒ ne yåAu ni, vrJºt ni |
4. fUK-fUK fUt yrOfUthe (fUrJ„t) ˜uFfU : ztp. htbOthe rmkn I r”lfUh I
Nç”tƒo : blws = ¥¶õþ¶¿«µ¿ê™¶¿; mkra„ = ±Íë¶¿ úȦ¶õ£™ºþ¶; yƒo = Ÿ¶þ¶¥¶õ¿; Ctud„t = Õþ¶¿¤¶©ºÏú¶¿˜; CtÉgJt” = Õ†¶ë«µÛ¥¶õ¿; A˜ =
¥Æõ¸¬µÏ; ¶b = ÕŸº¶Ï· ª¶ë¥ºõÏú¶¿ ¡µþº; Cwsc˜ = ¤¶¿ü£¨¥¶õ¿; möbwF = ‡†¶¿˜; rJle„ = ©ºþ¶¦¶õ϶¨; lC-„˜ = ·ª¶Ï-¤¶Á¥ºõ; ¶b-s˜
= úÆ¥¶õ˜; àgô„ = „Ïú¶£™ºþ¶; yrOfUthe = ÕŸº·§º; sl-sl = ¡µëœº ¥¶õþº«¹.
Αl :
1. CtÉgJt” fUt A˜ ¢gt ni ? s : CtÉgJt” fUt A˜ gn ni rfU fwUA ˜tud rclt fUtb rfUY vtv mu sbt rfUgu dgu Ol fUtu Ctud„u nî |
2. lh mbts fUt CtÉg ¢gt ni ? s : lh mbts fUt CtÉg WmfUe bunl„ ytih Cwsc˜ ni |
3. ¶rbfU fuU möbwF ¢gt-¢gt SwfuU nî ? s : ¶rbfUtü fuU mtblu ytfUtN ytih Oh„e lu Ce yvlt btƒt SwfUtgt ni |
4. ¶b s˜ rfUmlu r”gt ? s : ¶b-s˜ ¶rbfUtü btle b·s”qhtü lu r”gt ni |
5. blwíg fUt Ol ¢gt ni ? s : ŒfÐUr„ fUe mkvrút blwíg fUt Ol ni |
6. fUK-fUK fUt yrOfUthe fUtil ni ? s : fUK-fUK fUt yrOfUthe ŒÀgufU blwíg ni |
PAGE – 5
Reddem Pratap Reddy, SA(Hindi), ZPPHS-KATHERU, RAJAHMUNDRY CELL : 9989075768, 9948574899
Teachers9.com MANNAMweb.com
yƒod½tñg„t-Œr„rf½Ugt :
(y) Œëltü fuU Wúth c„tRY |
1. CtÉg ytih fUbo bü ytv rfUmu ¶uíX btl„u nî ? ¢gtü ? s : CtÉg mu fUbo ¶uíX ni | ¢gtürfU fUbo ne CtÉg fUt ytOth ni | gr” blwíg
yvlt fUbo l fUhu „tu CtÉg WmfUe fUtuRo mntg„t lné fUh mfU„t |
2. ¶b fuU c˜ vh nb ¢gt-¢gt ntrm˜ fUh mfU„u nî ? s : ¶b fuU c˜ vh nb fwUA Ce ntrm˜ fUh mfU„u nî | ¶b fUhluJt˜u fuU r˜Y fwUA
Ce ymkCJ lné ni | ¶b fuU c˜ vh nb gN, fUeL„, Ol, mc fwUA ŒtË„ fUh mfU„u nî |
(yt) fUrJ„t v·ZfUh leau r”gu dgu Œëltü fuU Wúth r˜rFY |
1. Rm fUrJ„t fuU fUrJ fUtil ni ? s : Rm fUrJ„t fuU fUrJ ztp. htbOthe rmkn I r”lfUh I nî |
2. fUrJ„t fUt gn ykN rfUm fUtÔg mu r˜gt dgt ni ? s : fUrJ„t fUt gn ykN I fwUh¥Guºt I fUtÔg mu r˜gt dgt ni |
3. mcmu vn˜u mwF vtlu fUt yrOfUth rfUmu ni ? s : mcmu vn˜u mwF vtlu fUt yrOfUth ¶rbfUtü fUtu nî |
4. fUK-fUK fUt yrOfUthe rfUànü fUnt dgt ni ytih ¢gtü ? s : fUK-fUK fUt yrOfUthe b·s”qhtü J ¶rbfUtü fUtu fUnt dgt ni | ¢gtürfU WlfuU ¶b
fuU c˜ vh ne btlJstr„ fUt rJfUtm ýyt ni | Rmr˜Y rJfUtm fuU VU˜ vh WlfUt vn˜t yrOfUth ni |
(R) rlöl r˜rF„ CtJ mu mkckrO„ fUrJ„t fUe vkr¢„gtâ awlfUh r˜rFY |
1. Oh„e ytih ytfUtN RmfuU mtblu l„bô„fU ntu„u nî | s : rsmfuU möbwF SwfUe ýRo- vÐÚJe, rJle„ lC-„˜ ni |
2. ŒfÐUr„ bü Wv˜ç” mthu mkmtOl btlJ btºt fuU nî | s : stu fwUA àgô„ ŒfÐUr„ bü ni, Jn blws btºt fUt Ol ni |
(Ro) leau r”gt dgt v”TgtkN vr·ZY | Œëltü fuU Wúth ”ersY |
1. fUrJ fuU ylwmth mVU˜„t rfUm ŒfUth ŒtË„ ntu mfU„e ni ? s : fUrJ fuU ylwmth rclt h¥fuU ytdu c·Z„u stlu mu mVU˜„t ŒtË„ ntu mfU„e ni |
2. nbtht mVUh fUc mh˜ cl mfU„t ni ? s : sc nbthe vqhe ”Ðríx ˜Ìg vh füUrŠ„ ntu„e ni, „c nbtht m·VUh mh˜ cl mfU„t ni |
3. Rm fUrJ„t fuU r˜Y Wra„ NeMofU ”ersY | s : mVU˜„t fUt hnôg | (gt) sàb fUe mtƒofU„t |
yrCÔgr¢„-mÐsltÀbfU„t :
(y) Rl Œëltü fuU Wúth 3 _ 4 vkr¢„gtü bü r˜rFY |
1. fUrJ bunl„ fUhlu Jt˜tü fUtu m”t ytdu hFlu fUe ct„ ¢gtü fUh hnu nî ? s : bunl„ fuU ytOth vh ne btlJ mbts fUt rJfUtm ntu„t ni |
”uN fUe mbДTrO ytih WÀvt”fU„t fuU bq˜fUthfU ni, bunl„ fUhlu Jt˜u | WlfUe bunl„ fUt mne Œr„VU˜ rb˜lt atrnY | Rmr˜Y fUrJ bunl„
fUhlu Jt˜tü fUtu m”t ytdu hFlu fUe ct„ fUh hnu nî |
2. ylwra„ „hefuU mu Ol yLs„ fUhlu Jt˜t Ôgr¢„ mne ni gt ¶b fUhlu Jt˜t ? yvlu rJath c„tRY | s : ¶b fUhfuU Ol yLs„ fUhlu fUt
„hefUt mne ni | ¢gtürfU ylwra„ „hefUt yvltlt btlJ„t lné ni | ylwra„ „hefuU bü nb ”qmhtü fUtu lwfUmtl výâa fUh yvlu r˜Y Ol YfUºt
fUhlt mbwra„ lné nî | gn lir„fU„t lné ni | ¶b mu btlJ fUÖgtK ntu„t ni |
(yt) fUrJ lu b·s”qhtü fuU yrOfUthtü fUt JKol fUimu rfUgt ni ? yvlu Nç”tü bü r˜rFY | (vtX fUt mthtkN r˜rFY |)
(Ro) I lh mbts fUt CtÉg YfU ni, Jn ¶b, Jn Cwsc˜ ni | I seJl fUe mVU˜„t fUt btdo ¶b ni | yvlu rJath Ôg¢„
fUersY | s : ¶b ne CtÉg clt„t ni | RmfuU mtblu Oh„e-ytfUtN Ce yvlt rmh SwfUt„u nî | ¶b fUhlu mu ne mVU˜„t rb˜„e ni | ¶b
fuU c˜ vh nb fwUA Ce ntrm˜ fUh mfU„u nî | ¶b fUhluJt˜u fuU r˜Y fwUA Ce ymkCJ lné nî | ¶b fuU c˜ vh nb gN, fUeL„, Ol, mc fwUA
ŒtË„ fUh mfU„u nî | y„: Rmbü fUtuRo mk”un lné ni rfU seJl fUe mVU˜„t fUt btdo ¶b ni |
vtX fUt mthtkN : ztp. htbOthe rmkn I r”lfUh I rnà”e fuU Œrm° fUrJgtü bü mu YfU nî | WlfUt sàb mlT 1908 bü rcnth fuU bwkduh bü ýyt
„ƒt rlOl mlT 1974 bü ýyt | I QJoNe I fÐUr„ fuU r˜Y Rànü ÒttlveX vwhôfUth mu möbtrl„ rfUgt dgt | huKwfUt, fw h¥Guºt, hrëbhƒe,
vhNwhtb fUe Œ„eGt, hmJk„e ytr” RlfUe ŒbwF haltYâ nî |
Ceíb fUn„u nî rfU nu Obo hts ! YfU blws vtv fuU c˜ mu Ol fUbt„t ni „tu ”qmht Wmu fUbo rm°tk„ fuU OtuFu mu Ctud„t hn„t ni |
¶b ytih Cwsc˜ btlJ-mbts fUt YfU btºt ytOth „ƒt CtÉg ni | ¶b fuU mtblu ytmbtl, vÐÚJe mc, yt”h mu SwfUst„u nî | ¶b fUhlu
Jt˜u fUtu mwFtü mu Jkra„ lné hnlt atrnY | stu vmelt rlfUt˜fUh ¶b fUh„t ni Wmu veAu lné hnt ”ult atrnY ytih rsmlu ¶b fUh Rm ŒfÐUr„
vh rJsg vtgt ni mcmu vn˜u Wme fUtu mwF vtlt atrnY |
ŒfÐUr„ bü stu Ce Jô„w ni Jn mc btlJ fUe mkv”t ni ytih WmfuU fUK-fUK vh nh btlJ fUt yrOfUth ni | ¶b mu c·ZfUh fUtuRo
bqÖgJtl Ol lné ni | ¶b fuU Åtht ne mthe mkvrút ntu„e ni | ˜urfUl stu ¶b fUh„t ni Wmu mwF-Ctudtü mu Jkra„ lné hnlt atrnY | ¶b fUhlu
mu rfUme fUtu yCtJ fUe NkfUt lné hn„e | ¶b ne mcmu czt Ol ni | ler„ : ¶b YJ sg„u |
CtMt fUe ct„ :
(y) fUtuíXfU bü ”e dge mqalt vr·ZY ytih WmfuU ylwmth fUersY |
1. sl, vÐÚJe, Ol (YfU-YfU Nç” fUt Jt¢g Œgtud fUersY ytih WmfuU vgtog Nç” r˜rFY |)
1. sl : ŒfÐUr„ fUe mkvrút vh sl-sl fUt yrOfUth ni | vgtogJtae Nç” : ˜tud, Œst, sl„t |
2. vÐÚJe : vÐÚJe dtu˜t ni | vgtogJtae Nç” : Oh„e, Cqrb, Oht |
3. Ol : „k”wh¥ô„e mcmu c·zt Ol ni | vgtogJtae Nç” : yƒo, btgt, h¥vgt |
2. vtv, mwF, CtÉg (YfU-YfU Nç” fUt rJ˜tub Nç” r˜rFY ytih Wmmu Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. vtv X vwãg Jt¢g Œgtud : nbü vtv mu ”qh hnlt atrnY |
2. mwF X ”w:F Jt¢g Œgtud : mwF ytih ”w:F mu ne seJl vqKo ntu„t ni |
3. CtÉg X ”wCtoÉg Jt¢g Œgtud : nbü CtÉg fuU Chtumu lné ciXlt atrnY |
3. sl-sl, fUK-fUK (vwlh¥r¢„ Nç”tü mu Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. sl-sl Jt¢g Œgtud : ”uN fuU ŒtK sl-sl bü cm„u nî | 2. fUK-fUK Jt¢g Œgtud : CdJtl fUK-fUK bü Jtm fUh„u nî |
4. b·s”qh bunl„ fUh„t ni | (Jt¢g fUt Jal c”r˜Y |) s : b·s”qh bunl„ fUh„u nî |
PAGE – 6
Reddem Pratap Reddy, SA(Hindi), ZPPHS-KATHERU, RAJAHMUNDRY CELL : 9989075768, 9948574899
Teachers9.com MANNAMweb.com
5. blwíg, b·s”qh (CtJJtafU mkÒtt bü c”˜fUh r˜rFY |) s : blwíg _ blwíg„t, b·s”qh _ b·s”qhe |
(yt) mqalt vr·ZY ytih WmfuU ylwmth fUersY |
1. yrOfUth_yrOfUthe, CtÉg_CtÉgJtl (yk„h c„tRY |)
s : 1. yrOfUth _ CtJJtafU mkÒtt 2. CtÉg _ CtJJtafU mkÒtt
yrOfUthe _ str„JtafU mkÒtt CtÉgJtl _ str„JtafU mkÒtt
2. g”Tgrv, vgtoJhK (mkrO rJåAu” fUersY |) s : g”Tgrv = gr” + yrv , vgtoJhK = vrh + ytJhK |
3. ¶b-s˜, lC-„˜, Cwsc˜ (mbtm vnatrlY |) s : ¶b-s˜ _ „Àvwh¥M mbtm | lC-„˜ _ ÅkÅ mbtm | Cwsc˜ _ „Àvwh¥M
mbtm |
4. YfU blws mkra„ fUh„t ni, yƒo vtv fuU c˜ mu,
ytih Ctud„t Wmu ”qmht, CtÉgJt” fuU A˜ mu | (huFtkrfU„ Nç”tü fuU v” vrhag ”ersY |)
s : YfU _ rJNuMK, mkÏgtJtafU rJNuMK, vwrÖ˜kd, YfUJal, blws rJNuíg fUt rJNuMK |
ytih _ yÔgg, mbwåAg ctuOfU yÔgg, ”tu Jt¢gtü fUtu rb˜t„t ni |
5. rsmlu ¶b-s˜ r”gt Wmu veAu bt„t hn stlu ”tu (fUthfU vnatrlY |) s : lu, Jn + fUtu _ Wmu |
(R) Rànü mbrSY | mqalt fuU ylwmth fUersY |
1. stlu ”tu, vtlu ”tu, c·Zlu ”tu (mkgw¢„ rf½Ugtytü fUt Œgtud mbrSY |) s : ”tu gt ”tu mu yrOfU Ot„wytü fuU bu˜ mu clluJt˜e rf½Ugt fUtu
mkgw¢„ rf½Ugt fUn„u nî | Rmbü Ot„w bwÏg yƒo ”u„t ni ytih hksfU rf½Ugt yƒo bü lJel„t ˜t„e ni | W”t : stlu ”tu _ I st I, I vt I, I c·Z I Ot„w nî |
I ”tu I hksfU rf½Ugt ni |
2. YfU-vn˜t, Œƒb ”tu-”qmht, rÅ„eg (yk„h mbrSY |) s : YfU, ”tu, „el ytr” rnà”e mtbtàg mkÏgtJtafU Nç” nî |
vn˜t, ”qmht, „emht ytr” rnà”e f½UbJtae mkÏgtJtafU vwrÖ˜kd rJNuMl Nç” fUn˜t„u nî | (vn˜e, ”qmhe, „emhe _ ôºte r˜kd rJNuMK)
Œƒb, rÅ„eg, „Єeg ytr” mkôfÐU„ f½UbJtae mkÏgtJtafU vwrÖ˜kd rJNuMl Nç” fUn˜t„u nî |
3. yCtÉg, ”wCtoÉg, mwCtÉg (Wvmdo vnatrlY |) s : yCtÉg _ y, ”wCtoÉg _ ”whT , mwCtÉg _ mw
4. ŒtfÐUr„fU, yrOfUthe, CtÉgJtl (ŒÀgg vnatrlY |) s : ŒtfÐUr„fU _ RfU, yrOfUthe _ Ro, CtÉgJtl _ Jtl
5. vwh¥M ¶rbfU fuU Áv bü bunl„ fUh„u nî | (r˜kd c”˜fUh r˜rFY |) s : lthe ¶rbfU fuU Áv bü bunl„ fUh„e ni |
Ro) leau r”gt dgt W”tnhK mbrSY | WmfuU ylwmth r”gu dgu Jt¢g c”r˜Y |
simu _ rsmlu ¶b-s˜ r”gt Wmu veAu b„ hn stlu ”tu | s : ¶b s˜ ”ulu Jt˜u fUtu veAu b„ hn stlu ”tu |
1. stu fwUA àgô„ ŒfÐUr„ bü ni, Jn blwn btºt fUt Ol ni | s : ŒfÐUr„ bü àgô„ Ol blws btºt fUt ni |
2. stu bunl„ fUh„t ni Jne fUK-fUK fUt yrOfUthe ni | s : bunl„ fUhluJt˜t fUK-fUK fUt yrOfUthe ni |
3. stu vhtuvfUth fUh„t ni Jne vhtuvfUthe fUn˜t„t ni | s : vhtuvfUth fUhluJt˜t vhtuvfUthe fUn˜t„t ni |
5. ˜tufUde„ (rlckO) ˜uFfU : CdJ„NhK WvtÆgtg
Nç”tƒo : ˜tufUde„ = ü·þ¶¡µ†¶Ï; ˜tua = Í¥¶õ¨œ¶íÏ; Àgtinth = ¡µÏ™¶¿¶; fUh„t˜ = ú¶¡µå˜¿ì ˘¿Û˜; ctâmwhe = ¡¹¨ìþ¶ Í멺; WvuGt =
þº§¶ì¯¶ê¥¶õ¿; vrhJ„ol = ¥¶õ¸§¶¿å; mkd½n = ¬µÏ¶ëÔµ¸¥¶õ¿; ytusrôJ„t = ·Ïœº; ytr”Jtrm = †º¥¶õ©·¬¹; ”˜ = ¬µ¥¶õÁÔµ¸Ï; ”unt„ = ·ë¥¶õ¥¶õ¿;
fUtuht = ¬µ§ºËœ¶à†º Õ¦õþ¶; bbo = §¶Ôµ¸¬µêÏ; htusbhot = ¡µëœº†ºþ¶¡µÀ; R˜tfUt = ¡µë†Èª¶¥¶õ¿; htd = §·¶¥¶õ¿; Jeh„t = ©½§¶œ¶í¥¶õ¿; cFtl = ©¶§¶ßþ¶;
lx = þ¶§¶à¶¿™¶¿; ylk„ = ÕÏœ¶¥¶õ¿¨Èþº; vhkvht = ¬µÏ¡µë†·¦¶õÏ; m½tu„ = ¡µë†Èª¶Ï; W”T”tb = ¡µëú¶Ï™¶¥Êõþ¶.
Αl :
1. ˜tufUde„ fuU cthu bü ytv ¢gt stl„u nî ? s : ˜tufUde„ ”unt„e Guºttü bü dtY stlu Jt˜u de„ nî | Àgtinthtü ytih rJNuM mk”Ctüo bü gu dtgu
st„u nî | RlfUtu haluJt˜u dtâJ fuU ytb sl„t ne ntu„u nî | Rànü mtOthK Ztu˜fU, StâS, fUh„t˜, ctâmwhe ytr” fUe b”” mu dtgt st„t ni |
2. ˜tufUde„ ytih mkde„ fUt ¢gt mkckO ni ? s : ˜tufUde„ yvle ˜tua, „t·sde ytih ˜tufUrŒg„t bü Ntôºteg mkde„ mu rCàl nî | ˜tufUde„
meOu sl„t fUt mkde„ nî |
3. I vnt·ze I rfUmu fUnt st„t ni ? s : vntr·zgtü fuU yvlu-yvlu de„ nî ˜urfUl Rlbü ytvm bü mbtl„t Ce ni | Rmr˜Y WlfUt ltb ne vnt·ze
v·z dgt ni |
4. Jô„rJfU ˜tufUde„ fUimu ntu„u nî ? s : Jtô„rJfU ˜tufUde„ ”uN fuU ”unt„tü bü nî | RlfUt mkckO ”unt„ fUe sl„t mu ni |
5. cthnbtmt ˜tufUde„tü fuU cthu bü ytv ¢gt stl„u nî ? s : cthnbtmt rb·stovwh, clthm ytih Wúth Œ”uN fuU vqhce ytih rcnth fuU vrëabe
rs˜tü bü dtgt stlu Jt˜t YfU ŒfUth fUt ˜tufUde„ ni |
6. I rc”urmgt I ˜tufUde„ fuU cthu bü ytv ¢gt stl„u nî ? s : Ctusvwhe bü fUhec „em-at˜em chmtü I rc”urmgt I fUt Œath ýyt ni | Rl de„tü
bü yrOfU„h hrmfUrŒgtü ytih rŒgtytü fUe ct„ hn„e ni | Rlbü vh”uNe Œube fuU Œub, f h¥Kt ytih rJhn fUt hm chm„t ni |
7. rôºtgtü fuU ˜tufUde„ fUimu ntu„u nî ? s : brn˜tytü mu mkckrO„ ˜tufUde„tü fUe mkÏgt ylk„ ni | RlfUt mÐsl Ce brn˜tYâ ne fUh„e nî |
Àgtinth, rJJtn ytr” fuU yJmh vh Rmu rôºtgtâ mtbqrnfU Áv mu dt„e nî |
8. ˜tufUde„ rfUmfuU Œ„efU ni ? s : ˜tufUde„ W”T”tb yƒto„ ôJuåAt seJl fuU Œ„efU nî |
yƒod½tñg„t-Œr„rf½Ugt :
(y) Œëltü fuU Wúth c„tRY |
1. ˜tufUde„ d½tbeK sl„t fUt bltuhksfU mtOl ni | fUimu ? s : dtâJ bü bltuhksl fuU ytOwrlfU gkºt Œa˜l bü lne nî | Jntâ fuU ˜tud
yvlu de„tü fUe halt ôJgk fUh„u nî | RlfuU ytOth vh Ju yvlt bltuhksl fUh„u nî | y„: ˜tufUde„ d½tbeK sl„t fUt bltuhksfU mtOl ni |
2. rnà”e gt yvle bt„ÐCtMt fUt fUtuRo ˜tufUde„ mwltRY |
s : ntu˜e Fu˜ü hDwJeh
yJO bü ntu˜e Fu˜ü hDwJeh
fuUfUh ntƒ fUlfU rvafUthe PAGE – 7
Reddem Pratap Reddy, SA(Hindi), ZPPHS-KATHERU, RAJAHMUNDRY CELL : 9989075768, 9948574899
Teachers9.com MANNAMweb.com
fuUfUh ntƒ yceh
yJO bü ntu˜e Fu˜ü hDwJeh
(yt) Jt¢g Wra„ f½Ub bü r˜rFY |
1. ˜tufUde„ nî mkde„ meOu sl„t fuU | s : ˜tufUde„ meOu sl„t fuU mkde„ nî |
2. Jtô„J bü ŒfUth ni ylk„ fuU de„tü fuU dtâJ | s : Jtô„J bü dtâJtü fuU de„tü fuU ylk„ ŒfUth nî |
3. b”” Ztu˜fU fUe mu rôºtgtâ nî dt„e | s : rôºtgtâ Ztu˜fU fUe b”” mu de„ dt„e nî |
(R) r”gt dgt d”TgtkN vr·ZY ytih RmfuU bwÏg Nç” vnatlfUh r˜rFY | s : dtâJ fuU de„, ytlk” fuU m½tu„, W”T”tb seJl
ytr” |
(Ro) leau r”gt dgt ˜tufUde„ v·ZfUh Œëltü fuU Wúth ”ersY |
1. rar·zgt(bwrlgt) n˜Ju fUe ”wfUtl vh rfUmfUt hm ˜u„e ni ? s : cVUeo fUt | 2. rar·zgt(bwrlgt) n˜Ju fUe ”wfUtl fuU ct” rfUm ”wfUtl vh
st„e ni ? s : fUv·zu fUt | 3. rar·zgt(bwrlgt) vtl fUe ”wfUtl vh rfUmfUt hm ˜u„e ni ? s : ce·zt fUt | 4. Rm de„ fUt bq˜ CtJ
¢gt ni ? s : Rm de„ fUt bq˜ CtJ ni rfU ck”e rar·zgt ôJuåAt-mwF fUt b·st W·zt hne ni |
yrCÔgr¢„-mÐsltÀbfU„t :
(y) Rl Œëltü fuU Wúth 3 _ 4 vkr¢„gtü bü r˜rFY |
1. rlckO bü ˜tufUde„tü fuU rfUl vGtü fUe aato fUe dge ni ? RmfuU bwÏgtkN rck”wytü fuU Áv bü r˜rFY | s : * RlfuU mkde„ fuU cthu bü, *
RlfUe halt fuU cthu bü, * Rlmu swz· u ˜tudtü fuU cthu bü, * RlfuU ŒfUthtü fuU cthu bü, * RlfuU Œar˜„ Ávtü fuU cthu bü, * RlfuU bnÀJ fuU
cthu bü, * RlfUe CtMt fuU cthu bü, * Rlbü Œgw¢„ CtJ fuU cthu bü
2. simu-simu Nnh VUi˜ hnu nî ytih dtâJ rmfwUz· hnu nî, ˜tufUde„tü vh WlfUt ¢gt ŒCtJ v·z hnt ni ? s : JiëJefUhK(Globalisation) fuU fUthK
ldhtü fUe ÔgtrË„ fUe mebt lné ni | dtâJ „tu rmfwUz· hnu ni | Ju JiëJe dtâJ (Global Village) cl hnu nî | rJÒttl fuU lY-lY ytrJífUthtü fuU
VU˜ôJÁv bltuhksl fuU mtOl Ce c”˜ dY | RmfUt cwht ymh ˜tufUde„tü vh v·z hnt ni | rVUh Ce, fUnt st„t ni, yc Ce bltuhksl fUe
”wrlgt bü ˜tufUde„tü fUt bnÀJvqKo ôƒtl ni |
3. ˜tufUde„tü bü bwÏg„: d½tbeK sl„t fUe btLbfU CtJltYâ nî | yvlu Nç”tü bü Rmu rm”TO fUersY | s : ˜tufUde„ ”unt„e Guºttü bü dtY stlu
Jt˜u de„ nî | Àgtinthtü ytih rJNuM mk”Ctüo bü gu dtgu st„u nî | RlfUtu haluJt˜u dtâJ fuU ytb sl„t ne ntu„u nî | Rlbü WlfuU ”irlfU seJl fuU
rJMg ntu„u nî | Rlbü fUtuhe fUÖvlt fUtu ytOth lné cltgt st„t | Rlbü VU˜˜tü, mkckOtü, ŒfÐUr„ ytr” mu mkckrO„ rJMg ntu„u nî | y„: Rmbü
fUtuRo mk”un lné rfU ˜tufUde„ d½tbeK sl„t fUe btLbfU CtJltYâ nî | gu Cth„eg mkôfÐUr„ fUt ŒtK nî |
(yt) I ˜tufUde„ I vtX fUt mthtkN yvlu Nç”tü bü r˜rFY |
CdJ„NhK WvtÆgtg rnà”e mtrnÀg fuU mwvrhra„ haltfUth ni | RlfUt sàb mlT 1910 bü ýyt | Ràntülu fUntle, rhvtu„tos, rlckO,
ct˜-mtrnÀg bü yvle rJNuM Atv Atuz· e ni | rJëJ mtrnÀg fUe ÁvhuFt, fUtr˜”tm fUt Cth„, XqâXt ytb, dkdt dtu”tJhe ytr” RlfUe Œrm”TO
haltYâ nî |
˜tufUde„ ”unt„e Guºttü bü dtY stlu Jt˜u de„ nî | Àgtinthtü ytih rJNuM mk”Ctüo bü gu dtgu st„u nî | RlfUtu haluJt˜u dtâJ fuU ytb
sl„t ne ntu„u nî | Rànü mtOthK Ztu˜fU, StâS, fUh„t˜, ctâmwhe ytr” fUe b”” mu dtgt st„t ni |
ytsfU˜ ˜tufUmtrnÀg fUt c·zt ctu˜at˜t ni | yc gn ”unt„tü „fU ne merb„ lné ni | RmfUt ŒCtJ ldhtü „fU výâa awfUt ni | gn
yc rJ”TJtltü fuU yÆggl fUt rJMg Ce ni | yc RlfuU ylufU mkd½n Ce ŒfUtrN„ ntu hnu nî |
˜tufUde„ fURo ŒfUth fuU ntu„u nî | gu de„ ytr”Jtrmgtü bü yrOfU Œar˜„ nî | RlfuU de„ ytih lta yrOfU„h mtbqrnfU ntu„u nî |
vntr·zgtü fuU yvlu-yvlu de„ nî ˜urfUl Rlbü ytvm bü mbtl„t Ce ni | fUnhJt, rchnt, Oturcgt ytr” ”unt„ bü cý„ dtgu st„u nî |
˜tufUde„tü fUe CtMt vh Guºteg ctur˜gtü fUt ŒCtJ hn„t ni | RlfuU htd yÀgk„ ytfUMofU ntu„u nî | brn˜tytü mu mkckrO„ ˜tufUde„tü fUe
mkÏgt ylk„ ni | RlfUt mÐsl Ce brn˜tYâ ne fUh„e nî |
vqhc fUe ctur˜gtü bü yrOfU„h birƒ˜-fUturfU˜ rJ”Tgtvr„ fuU de„ dtgu st„u nî | ˜tufUde„tü bü seJl RX˜t-RX˜tfUh ˜nht„t ni | gu
Cth„eg mkôfÐUr„ fUt ŒtK nî | ˜tufUde„ W”T”tb yƒto„ ôJuåAt seJl fuU Œ„efU nî |
CtMt fUe ct„ :
(y) fUtuíXfU bü ”e dge mqalt vr·ZY ytih WmfuU ylwmth fUersY |
1. mtOlt, Àgtinth , ”unt„ (YfU-YfU Nç” fUt Jt¢g Œgtud fUersY ytih WmfuU vgtog Nç” r˜rFY |)
1. mtOlt : RoëJh fUe mtOlt mu nbü Nr¢„ rb˜„e ni | vgtogJtae Nç” : vqst, „vôgt, Wvtmlt |
2. Àgtinth : Cth„ Àgtinthtü fUt ”uN ni | vgtogJtae Nç” : vJo, WÀmJ |
3. ”unt„ : ˜t˜ cnt”wh Ntôºte ”unt„ fuU hnlu Jt˜u ƒu | vgtogJtae Nç” : d½tbeK |
2. mseJ , vh”uNe , Ntôºteg (YfU-YfU Nç” fUt rJ˜tub Nç” r˜rFY ytih Wmmu Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. mseJ X rlseoJ Jt¢g Œgtud : blwíg YfU mseJ ŒtKe ni |
2. vh”uNe X ôJ”uNe Jt¢g Œgtud : nbü vh”uNe fUtu Ce CtRo mbSlt atrnY |
3. Ntºteg X yNtôºteg Jt¢g Œgtud : Cth„eg Ntôºteg mkde„ cý„ rJfUrm„ ni |
3. gn ytr”Jtme fUt mkde„ ni | (Jal c”˜fUh Jt¢g rVUh mu r˜rFY |) s : gn ytr”Jtrmgtü fUt mkde„ ni |
(yt) mqalt vr·ZY ytih WmfuU ylwmth fUersY |
1. ˜tufUde„, ˜tufU„kºt (Rm „hn I ˜tufU I Nç” fuU mtƒ clu ”tu Nç” r˜rFY |) s : ˜tufUvt˜ , ˜tufUtur¢„ |
2. dtgfU , fUrJ , ˜uFfU (r˜kd c”r˜gY | Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. dtgfU _ dtrgfUt Jt¢g Œgtud : Jn YfU ˜tufUdtgfU ni |
2. fUrJ _ fUJRºte Jt¢g Œgtud : birƒ˜eNhK dwË„ rnà”e fuU htíx±fUrJ nî |
3. ˜uFfU _ ˜urFfUt Jt¢g Œgtud : Œubaà” rnà”e fuU Œrm”TO ˜uFfU nî |
3. Obo , btm , r”l, WÀmtn ( I RfU I ŒÀgg stuz· fUh Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. Obo _ OtLbfU Jt¢g Œgtud : vqst-vtX OtLbfU fUtgo ni | PAGE – 8
Teachers9.com MANNAMweb.com
2. btm _ btrmfU Jt¢g Œgtud : nbthe vtXNt˜t bü btrmfU vheGtYâ Ce ntu„e nî |
3. r”l _ ”irlfU Jt¢g Œgtud : Wækz bt„tøz ”irlfU mbtath vrºtfUt ni |
4. WÀmtn _ ytiÀmtrnfU Jt¢g Œgtud : v·ZtRo bü ytiÀmtrnfU Jt„tJhK fUt c·zt bnÀJ ni |
(R) Rànü mbrSY ytih yk„h ôvíx fUersY |
1. WvuGt-yvuGt 2. fÐU„Òt-fÐU„Îl 3. cnth-ctnh 4. ”tJ„-”Jt„
s : gu ˜dCd YfU simt r”Flu Jt˜u Nç” nî | RlfuU WåahK bü ƒtuz· t yk„h ytih yƒo bü ßgt”t yk„h ni | Yumu Nç”tü bü J„ole fUe d˜„e
ntulu fUe mkCtJlt yrOfU ntu„e nî |
1. WvuGt _ yJnu˜lt | yvuGt _ ytNt, fUe „w˜lt bü | 2. fÐU„Òt _ ×UKe | fÐU„Îl _ WvfUth fUtu Cq˜ stlt |
3. cnth _ Jmk„ | ctnh _ mebt fuU vth, ”qh | 4. ”tJ„ _ Ctus ”Jt„ _ ôgtne fUe NeNe |
5. vuz· vh c·zt vGe ni vh WmfuU Atuxu-Atuxu vh nî | s : gnt I vh I „el rJrJO yƒtüo bü Œgtud ýyt ni | Yumu Nç” ylufUtƒeo Nç” fUnu st„u
nî | vn˜t I vh I yrOfUhK fUthfU rJCr¢„ ni, ”qmht mbwåag ctuOfU „ƒt „emht I vkF I fuU yƒo bü Œgtud ýyt ni |
6. n˜ a˜tlu mu btºt ne rfUmtl fUe mbôgtYâ n˜ lné ntu„é | s : gnt I n˜ I ”tu rJrJO yƒtüo bü Œgtud ýyt ni | Yumu Nç” ylufUtƒeo
Nç” fUnu st„u nî | vn˜u I n˜ I mkÒtt Nç” ni | ”qmht rf½Ugt ni, rsmfUt yƒo ni I mbtOtl I
Ro) leau r”gt dgt W”tnhK mbrSY | WmfuU ylwmth r”gu dgu Jt¢g c”r˜Y |
1. dtgt st„t ni | (mt.J) v·Ztgt st„t ni | (mt.J)
dtgfU fuU ”TJtht ˜tufUde„ dtgt st hnt ni | (y.J) yÆgtvfU fuU ”TJtht vtX v·Ztgt st hnt ni | (y.J)
dtgt st hnt ntudt | (mk.J) v·Ztgt st hnt ntudt | (mk.J)
2. (1) ¢gt rôºtgtâ Z· tu˜fU fUe b”” mu dt„e ni ? (2) ¢gt ˜tufUde„ fuU fURo ŒfUth ni ?
rôºtgtâ Z· tu˜fU fUe b”” mu dt„e nî l ! ˜tufUde„ fuU fURo ŒfUth nî l !
vrhgtuslt fUtgo :
s : nblu Rm ltxfU fUt mkfU˜l rfUgt ni | ltxfU fUt ltb ykOuh ldhe ni | RmfuU vtºt nik_1. htst 2. dwÁse 3. fUtu„Jt˜ 4. lthtgK”tm
6. yk„hotíx±eg ô„h vh rnà”e (vºt)
Nç”tƒo : mfwUN˜ = ¯È¥¶õ¥¶õ¿; Œmàl„t = ¬µÏœÍ«µÏ; rJrJO = Õþȶ §¶¶¥¶õ¿¨Êþ¶; rsÒttmt = ¶¿œ¶ÁÔµ¸¨Ï; mbtOtl = ü©·£¿; ôJ„kºt„t =
³·íœ¶Ïœ¶ëꥶõ¿; mkd½tb = ¦¶õ¿†¶â¥¶õ¿; ytJëgfU„t = ©¶ª¶ê¶œ¶; mtÆg = ³·ŸºÏ¡µ†¶ºþ¶; dtihJtràJ„ = ö§¶©ºÏ¡µ£™ºþ¶; fUhec = §¶¥¶õ¸§¶¥ºõ;
mkat˜l = þº§¶íÔµ¸›; WßJ˜ CrJíg = „üí¨ ¤¶©º«µêœ¶¿à.
Αl :
1. Cth„ ”uN fUtu ôJ„kºt fUhtlu bü rnà”e CtMt fUt ¢gt gtud”tl hnt ntudt ? s : Cth„ fUe ôJ„kºt„t bü rnà”e fUt bnÀJvqKo ôƒtl hnt |
YfU-”qmhu fUe CtJltytü fUtu mbSlu fuU r˜Y CtMt fUe s · Áh„ ntu„e ni | Wm mbg Rm ”trgÀJ fUtu rnà”e CtMt cFqce rlCtgt | bntÀbt dtâOe
”TJtht ôJ„kºt„t mkd½tb bü Rm CtMt fUtu nrƒgth fuU Áv bü yvltgt dgt |
2. rnà”e CtMt fUe ¢gt rJNuM„t ni ? s : rnà”e CtMt fUtu Cth„ fuU yrOfU„h ˜tud stl„u nî | RmfUe r˜rv ”uJltdhe ni | Rmbü stu r˜Ft
st„t ni, Jne v·Zt st„t ni | RmfUt Œmth yc rJëJ fuU ylufU ”uNtü bü ntu dgt ni | gn Cth„ fUtu stuz· lu fUt fUtb fUh„e ni |
3. rnà”e CtMt meFlu mu ¢gt-¢gt ˜tC ni ? s : rnà”e CtMt meFlu mu ”uN fUe YfU„t c·Z„e ni | htusdth fuU yJmh c·Z„u nî | ”uN fUtu
C˜eCtâr„ mbS mfU„u nî | rnà”e fUt mtrnÀg v·ZfUh WmfUt ytlk” WXt mfU„u nî |
yƒod½tñg„t-Œr„rf½Ugt :
(y) Œëltü fuU Wúth c„tRY |
1. I rnà”e rJëJCtMt ni | I Rm fUƒl fuU cthu bü yvlu rJath Ôg¢„ fUersY | s : gn fUƒl N„Œr„N„ mne ni | nt˜ fuU r”ltü bü rnà”e fUt
„use mu Œmth ýyt ni | yc rnà”e fuUJ˜ Cth„ „fU merb„ lné ni | gn yc rJëJ fuU fURo ”uNtü bü ctu˜e st„e ni | ylufU rJ”uNe
rJëJrJ”Tgt˜gtü bü Ce RmfUt yÆggl ntu hnt ni |
2. I Cth„ bü ylufU„t bü YfU„t fUt Œ„efU rnà”e ni | I fUimu ? s : Cth„ bü ylufU CtMtYâ nî | ˜urfUl rnà”e mCe meF„u nî | rnà”e rnk”e„h
Guºt fuU ˜tud Ce c·zu atJ mu meF„u nî | gn Cth„eg ˜tudtü fUtu YfU mqºt bü ctâO„e ni | y„: Cth„ bü YfU„t fUe Œ„efU rnà”e ni |
(yt) vtX fuU ytOth vh rlöl Œëltü fuU Wúth ntâ gt lné bü ”ersY |
s : 1. ntâ 2. ntâ 3. ntâ 4. ntâ
(R) leau r”gu dgu Jt¢g vtX fuU ytOth vh Wra„ f½Ub bü r˜rFY |
1. Cth„eg rnà”e Ntrç”fU yƒo Ce fUn˜t„e ni mu yvlu | s : rnà”e yvlu Ntrç”fU yƒo mu Ce Cth„eg fUn˜t„e ni |
2. rnà”e 14 rm„kch btl„u nî fUtu r”Jm | s : 14 rm„kch fUtu rnà”e r”Jm blt„u nî |
3. „hn Rm rnà”e yk„hotíx±eg vh NturC„ ni ô„h | s : Rm „hn rnà”e yk„hotíx±eg ô„h vh Ce NturC„ ni |
4. ôJtôÚg Ægtl vqht hFlt fUt yvlu | s : yvlu ôJtôÚg fUt vqht Ægtl hFlt |
(Ro) leau r”gt dgt rJÒttvl vr·ZY | Œëltü fuU Wúth ”ersY |
1. gn rJÒttvl rfUm cîfU fUt ni ? s : gn rJÒttvl Cth„eg ôxux cîfU fUt ni |
2. rfUm ltifUhe fuU r˜Y gn rJÒttvl r”gt dgt ni ? s : htsCtMt yrOfUthe (mntgfU ŒckOfU _ htsCtMt)
3. ytJu”l fUhlu mu vn˜u JucmtRx mu yàg stlfUthe ŒtË„ fUhlu fuU r˜Y ¢gtü fUnt dgt ntudt ? s : mbtath vºt bü rJÒttlv fuU ytfUth fuU
ylwmth ”tb ˜d„u nî | Rmr˜Y ytJu”l fUhlu mu vn˜u JucmtRx mu yàg stlfUthe ŒtË„ fUhlu fuU r˜Y fUnt dgt ntudt |
yrCÔgr¢„-mÐsltÀbfU„t : (y) Rl Œëltü fuU Wúth 3 _ 4 vkr¢„gtü bü r˜rFY |
1. mtkôfÐUr„fU ”Ðríx mu rnà”e fUt ¢gt bnÀJ ni ? s : rnà”e lu nbtht mkôfÐUr„ fuU rJfUtm bü bnÀJvqKo CqrbfUt rlCtRo ni | gn Cth„egtü fUe
mtâmtü bü cme CtMt ni | gn nb mcfUe mkôfÐUr„, mÇg„t J drhbt fUt Œ„efU ni | RmfuU mtrnÀg bü Cth„eg mtkôfÐUr„fU „ÀJtü fUt Ckzth ni |
PAGE – 9
Reddem Pratap Reddy, SA(Hindi), ZPPHS-KATHERU, RAJAHMUNDRY CELL : 9989075768, 9948574899
Teachers9.com MANNAMweb.com
rnà”e meFlt nbtht mtkôfÐUr„fU fU„oÔg ni |
2. rnà”e ”uN fUtu stuz· lu Jt˜e fU·ze ni | Rmu yvlu Nç”tü bü rm° fUersY | s : Cth„ bü ylufU CtMtYâ nî | ˜urfUl rnà”e ne ”uN fUtu stuz· lu
Jt˜e fU·ze ni | rnà”e CtMt fUtu Cth„ fuU yrOfU„h ˜tud stl„u nî | RmfUe r˜rv ”uJltdhe ni | Rmbü stu r˜Ft st„t ni, Jne v·Zt st„t ni |
RmfUt Œmth yc rJëJ fuU ylufU ”uNtü bü ntu dgt ni | gn Cth„ fUtu stuz· lu fUt fUtb fUh„e ni |
(yt) htíx±eg YfU„t fUe ”Ðríx mu rnà”e bnÀJvqKo CtMt ni | Rm vh yvlu rJath Ôg¢„ fUersY |
s : Cth„ bü ylufU CtMtYâ nî | ˜urfUl rnà”e mCe meF„u nî | rnà”e rnk”e„h Guºt fuU ˜tud Ce c·zu atJ mu meF„u nî | gn Cth„eg ˜tudtü fUtu
YfU mqºt bü ctâO„e ni | y„: Cth„ bü YfU„t fUe Œ„efU rnà”e ni | ylufU mkôƒtYâ rnà”e fuU Œath J Œmth bü swxe nî | cîfU, berzgt, rVUÖb,
W‘tud ytr” Guºttü bü rnà”e fUe Wvgturd„t c·Ze ni | yts htíx±eg ytih yk„hotíx±eg ô„h vh rnà”e fUt bnÀJvqKo ôƒtl ni | y„: JiëJefUhK fUe
”Ðríx mu rnà”e bnÀJvqKo CtMt ni |
(R) I rnà”e CtMt I vh YfU Atuxt mt rlckO r˜rFY |
s : Cth„ fUe ôJ„kºt„t bü rnà”e fUt bnÀJvqKo ôƒtl hnt | YfU-”qmhu fUe CtJltytü fUtu mbSlu fuU r˜Y CtMt fUe s · Áh„ ntu„e ni | Wm mbg
Rm ”trgÀJ fUtu rnà”e CtMt cFqce rlCtgt | bntÀbt dtâOe ”TJtht ôJ„kºt„t mkd½tb bü Rm CtMt fUtu nrƒgth fuU Áv bü yvltgt dgt | rnà”e
lu nbtht mkôfÐUr„ fuU rJfUtm bü bnÀJvqKo CqrbfUt rlCtRo ni | gn Cth„egtü fUe mtâmtü bü cme CtMt ni | gn nb mcfUe mkôfÐUr„, mÇg„t J
drhbt fUt Œ„efU ni | RmfuU mtrnÀg bü Cth„eg mtkôfÐUr„fU „ÀJtü fUt Ckzth ni | Cth„ bü ylufU CtMtYâ nî | ˜urfUl rnà”e ne ”uN fUtu stuz· lu
Jt˜e fU·ze ni | rnà”e CtMt fUtu Cth„ fuU yrOfU„h ˜tud stl„u nî | RmfUe r˜rv ”uJltdhe ni | RmfUt Œmth yc rJëJ fuU ylufU ”uNtü bü ntu
dgt ni | ylufU mkôƒtYâ rnà”e fuU Œath J Œmth bü swxe nî | cîfU, berzgt, rVUÖb, W‘tud ytr” Guºttü bü rnà”e fUe Wvgturd„t c·Ze ni | yts
htíx±eg ytih yk„hotíx±eg ô„h vh rnà”e fUt bnÀJvqKo ôƒtl ni | y„: JiëJefUhK fUe ”Ðríx mu rnà”e bnÀJvqKo CtMt ni |
(Ro) bltuhksl fUe ”wrlgt bü rnà”e fuU bnÀJ vh ŒfUtN ztr˜Y |
s : rnà”e ŒÀgufU Guºt bü rJfUrm„ ni | bltuhksl fuU Guºt bü rnà”e lu y”TCw„ rJfUtm rfUgt ni | rnà”e fuU de„, mkde„ J mtrnÀg Cth„ ne lné,
crÖfU rJëJ Ch bü yvle Oqb batY ýY nî | ylwJt” ytih zrckd fuU btÆgb mu rnà”e mtrnÀg J mkde„ fUt bltuhksl mkmth fuU fUtulu-fUtulu bü
výâa hnt ni | xu˜erJsl vh Ce rnà”e ”NofUtü fUe mkÏgt c·Ze ni |
CtMt fUe ct„ : (y) fUtuíXfU bü ”e dge mqalt vr·ZY ytih WmfuU ylwmth fUersY |
1. CtMt , mbtOtl , mkfUÖv (YfU-YfU Nç” fUt Jt¢g Œgtud fUersY ytih WmfuU vgtog Nç” r˜rFY |)
1. CtMt : rnà”e buhe rŒg CtMt ni | vgtogJtae Nç” : JtKe, ctu˜e |
2. mbtOtl : bunl„ mCe mbôgtytü fUt mbtOtl ni | vgtogJtae Nç” : n˜ |
3. mkfUÖv : bîlu rnà”e Œath fUt mkfUÖv r˜gt ni | vgtogJtae Nç” : rlëag |
2. YfU„t , ôJ”uN , Œtael (YfU-YfU Nç” fUt rJ˜tub Nç” r˜rFY ytih Wmmu Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. YfU„t X ylufU„t Jt¢g Œgtud : ylufU„t bü YfU„t fuU ”Nol Cth„ bü ntu„u nî |
2. ôJ”uN X rJ”uN Jt¢g Œgtud : Cth„ buht ôJ”uN ni |
3. Œtael X lJel Jt¢g Œgtud : Cth„ Œael ”uN ni |
3. vheGt , mkôƒt , r”Nt (YfU-YfU Nç” fUt Jal c”r˜Y ytih Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. vheGt _ vheGtYâ Jt¢g Œgtud : seJl YfU vheGt ni |
2. mkôƒt _ mkôƒtYâ Jt¢g Œgtud : huzf½Utm YfU mtbtrsfU mkôƒt ni |
3. r”Nt _ r”NtYâ Jt¢g Œgtud : Wm r”Nt bü F„ht ni |
(yt) mqalt vr·ZY ytih WmfuU ylwmth fUersY |
1. mfwUN˜ , ylwf½Ub , ylwra„ (Wvmdo vnatrlY |) s : mfwUN˜ _ m , ylwf½Ub _ ylw , ylwra„ _ yl
2. JtLMfU , FwNe , Cth„eg (ŒÀgg vnatrlY |) s : JtLMfU _ RfU , FwNe _ Ro , Cth„eg _ Rog
3. ”uN fUtu YfU„t fuU mqºt bü ctâOlu fuU r˜Y YfU CtMt fUe ytJëgfU„t ýRo | ( fUthfU vnatrlY |)
fUtu _ fUbo fUthfU rJCr¢„ , fuU _ mkckO fUthfU rJCr¢„ , bü _ yrOfUhK fUthfU rJCr¢„ , fuU r˜Y _ mkŒ”tl fUthfU rJCr¢„ ,
fUe _ mkckO fUthfU rJrÇ¢„ |
(R) mqalt vr·ZY ytih WmfuU ylwmth fUersY |
1. m˜tn , mhfUth , mkrJOtl , mkôfÐUr„ , mbtOtl (r˜kd fUe vnatl fUersY |)
s : vwr˜kd Nç” _ mkrJOtl , mbOtl | ôºter˜kd Nç” _ m˜tn , mhfUth , mkôfÐUr„ |
2. stu rJëJ fuU mCe ”uNtü mu swz· t ntu (YfU Nç” bü r˜rFY |) s : JirëJfU, yk„hotíx±eg |
3. y”TrJ„eg (ylufU Nç”tü bü r˜rFY) s : rsmfUe „hn fUtuRo ”qmht l ntu |
(Ro) leau r”gu dgu Jt¢g halt fUe ”Ðríx mu mbrSY |
1. bwSu vqht rJëJtm ni rfU „wb rnà”e mu yvlt CrJíg cltytudu | s : „wb rnà”e mu yvlt CrJíg cltlu fUt bwSu vqht rJëJtm ni |
2. stu stlfUthe ”e dge ni Wmu mbrSY | s : gn YfU rbºt Jt¢g ni |
3. „wblu vqAt rfU rnà”e fUt ¢gt bnÀJ ni ? s : „wblu rnà”e fuU bnÀJ fuU cthu bü vqAt ni |
vrhgtuslt fUtgo :
IRm vwô„fU fuU vn˜u vtX mu vtâaJü vtX „fU ytgu raºttü bü yvlu blvmk” raºt fUt agl fUersY ytih WmfuU cthu bü vtâa Jt¢g r˜rFY |
WmfUt Œ”Nol fUGt bü fUersY | s : bwSu atiƒu vtX I fUK-fUK fUt yrOfUthe bü ytY raºt cý„ vmk” ytgt | fUGt bü Œ”Noltƒo WmfUt
agl rfUgt dgt | ath yt”be ytih ”tu ytih„ü raºt bü nî | gu mCe rfUmtl ytih ¶rbfU nî | gu fUtgoh„ ni | RlfuU rclt, seJl Ôgƒo ni |
Rmr˜Y Ju nbthu yàl”t„t ytih mwF”t„t ni |
WvJtafU ”tu fU˜tfUth (fUntle) ˜uFfU : bàlq Ckzthe PAGE – 10
Nç”tƒo : SfUStuhlt = ¶¿†¶¿¡µÀ˜, ‡¶¿Ñ©¶ …¡µÀ˜; rFs˜tlt = ©º¬µ¿¶¿úÆÏ†¶¿˜; d˜„VUnbe = †¶¿§¶¤»±·ë¦¶õ¥¶õ¿; d·ztlt = ¶¿ëú¶¿Ö˜; x±ib
Teachers9.com MANNAMweb.com
= ˜¸ë¥ýõ ·§¶¿; Dla¢fUh = ¥¶õÁ§¶¿Ò™¶¿; atifUe”th = ¡µÔµ¸§·©·™¶¿; avhtme = þö¶§¶¿; „q˜e = ¶¿ÏúÆ; Rk„nt = ÕÏœ¶¥¶õ¿; ƒblt = º±Í©¶À˜;
A˜fUtlt = ·§¶¿Ö˜; ôJgkmuJfU = ·§¶ê¶§¶à; n·zcztlt = œ¶™¶£™¶¿˜; Ntunh„ = ½§ºà; fUdth = ½§ºà ÕþÈ ‡œÊàþ¶ ÕÏú¶¿, ‡œÊàþ¶ Š™¶¿Ý; vrh =
Õ¡µð§¶¬µ; ytuS˜ = ¶þ¶¿¥¶õ§¶¿¶¶¿˜.
Αl :
1. yh¥Kt J raºtt ”tultü fuU ôJCtJ fuU cthu bü yvlu rJath c„tRY | s : yh¥Kt YfU yåAe Ftm ˜zfUe ni | Jn nh mbg ”qmhtü fUe b””
fUhlu fuU r˜Y ne mtua„e ƒe | dhectü fUtu v·Ztlu bü, hturdgtü fUtu R˜ts fUhlu bü, sÁh„ bà”tü fUe mntg„t fUhlu bü yvlt mbg rc„t„e ƒe |
WmfuU bl bü bbÀJ, Œub, ylwhtd, ”gt ytih muJt ytr” ôJCtJ fqUx-fqUx fUh Chu ýY nî |
raºtt YfU OlJtl fUe RfU˜ti„e rcrxgt ƒe | WmfuU bl bü Ce bbÀJ, Œub, ylwhtd, ”gt ytih muJt ytr” CtJltYâ ƒe | vh yvle
mthe CtJltytü fUtu yvle I I fU˜t I I fuU Åtht r”Ft„e ƒe | yvlu fUtu Œurh„ fUhluJt˜u mthu ”Ðëgtü fUtu Jn raºttü fuU Áv bü clt ”u„e ƒe |
2. raºtt lu rJ”uN stfUh ¢gt rfUgt ? ytv fuU rJath bü WmfUt rJ”uN stlt mne ƒt ? ¢gtü ? s : raºtt rJ”uN stfUh yvle fU˜t vh vqht
Ægtl r”gt | Jn „l - bl mu yvlu fUtb bü swx dge | buhu rJath bü WmfUt rJ”uN stlt mne ƒt ¢gtü rfU rJ”uN bü ne WmfuU raºttü fUe yåAe
stl-vnatl ýRo | rJ”uN bü hnlu fUe J·sn mu ne Cth„ bü Ce WmfUt yt”h möbtl ýyt | WmfuU raºt fuUr˜Y Œ”LNle Ce hFe dge | rJ”uN
stlu mu vn˜u WmfUt ltb fUtuRo stl„t Ce lné ƒt ˜urfUl sc Jn rJ”uN mu ytge „c vqht Cth„ WmfUt m˜tb rfUgt | Rmr˜Y buhu htg bü
WmfUt rJ”uN stlt mne ƒt |
3. yh¥Kt fUe bb„t vh yvlu rJath c„tRY | s : yh¥Kt fUe bb„t YfU bntmtdh mu fUb lné ƒe | WmfuU †”g bü bb„t, Œub, ylwhtd,
muJt, Àgtd ytr” CtJltYâ fqUx-fqUx fUh Chu ýY ƒu | YfU cth ctZ ytlu mu ctZ verz„tü fUe b”” fUhlu fuU r˜Y YfU ôJgkmuJfU clfUh ŒàŠn
r”l „fU ntôx˜ Atuz· fUh a˜e dge | sc YfU rCFtrhl yvlu cåatü fUtu yfuU˜u Atuz· fUh nis · u fUe Cüx ntu dge „tu Wmlu ”tultü cåatü fUtu dtu”
r˜gt | Rm ŒfUth fUe ˜zrfUgtâ ytsfU˜ cý„ fUb vtge st„e nî |
7. Cr¢„ v” (fUrJ„t) ˜uFfU : hi”tm, behtctRo
Nç”tƒo : (1) ak”l = ¶ÏŸ¶¥¶õ¿; stfUe = ‡©¶§º¦Æõ¿¶Ñ; yâd-yâd = ¡µëœº Õ©¶¦¶õ©¶¥¶õÁ; ctm = ¬µ¿¶ÏŸ¶¥¶õ¿; mbtle = †¶Á§¶¿˜; Dl =
¥Èõ÷µõ¸¨¿; cl = Õ™¶©º; btuh = þÆ¥¶õ¨»; ra„Jr„ = ¶þº¡¹Ïú¶¿þ¶¿; akŠ afUtuh = ú¶Ï†¶¿ë™¶¿, ú¶Í§¶¡µ¯º; btu„e = ¥¶õ¿œ¶êÏ; Otdt = †·§¶Ï; ôJtbe =
¦¶õü¥¶õ¸þº; ”tmt = ¬Ç©¶¶¿™¶¿; Cr¢„ = ¡µÂü; fUh = úȳ·à™¶¿.
(2) vtgtu = ±Ëφ·þ¶¿; önü = þÈþ¶¿; Ol vtgtu = Ÿ¶þ¶Ï ±Ëφ·þ¶¿; Jô„w = ©¶¬µ¿à©¶À¨¿; ybtu˜fU = Õ¥¶õÁ¨ê¥Êõþ¶; önthu = þ· ¦Æõ¿¶Ñ; rfUhvt =
†¶¦¶õ; yvltgtu = ¬¼í¶§ºÏú¶¿˜; slb-slb = Õþºä üþ¶é¨¨Î; sd = ¡µë¡µÏú¶¥¶õ¿; mCe FtuJtgtu = ÕÏœ· ͨÎå©¶À˜; Fha = –§¶¿Ö; l ˜qxi
= †Íú¶¿Í¨Èþº†º; r”l-r”l c·Z„ mJtgt = §Íü¿ §Íü¿º ¡Å§¶¿¶¿˜; m„ = ©·¬µà©¶Ï; FuJrxgt = þ·©º¶¿™¶¿; rdrhOh = ª½ë¶Ã«µ¿ß™¶¿; nhF-nhF =
þ¶Ï†¶Ï; sm vtgt = ½§ºà ¨¤»Ïú¶¿þ¶¿.
Αl :
1. ŒCw fuU Œr„ hi”tm fUe Cr¢„ fUime ni ? s : ŒCw fuU Œr„ hi”tm fUe Cr¢„ mbvoK CtJ fUe ni |
2. fUrJ lu yvlu ytv fUtu btuh ¢gtü btlt ntudt ? s : btuh ct”˜ fUtu ”uFfUh ltalu ˜d„t ni | fUrJ Ce RoëJh Cr¢„ bü Sqblt atn„t ni |
3. mk„ rfUmu fUn„u nî ? s : stu ˜tud RoëJh fUe Cr¢„ bü måau bl mu ˜el hn„u nî Ju mk„ fUn˜t„u nî |
4. ¶efÐUíK fuU Œr„ beht fUe Cr¢„ fUime ni ? s : ¶efÐUíK fuU Œr„ beht fUe Cr¢„ btOwgoCtJ fUe ni |
yƒod½tñg„t-Œr„rf½Ugt : (y) Œëltü fuU Wúth c„tRY |
1. hi”tm J beht fUe Cr¢„ CtJlt bü ¢gt yk„h ni ? ôvíx fUersY | s : hi”tm fUe Cr¢„ CtJlt mbvoK CtJ fUe ƒe | beht fUe Cr¢„
CtJlt btOwgo CtJ fUe ƒe |
2. nbthu seJl bü Cr¢„ CtJlt fUt ¢gt bnÀJ ni ? aato fUersY | s : nbthu seJl bü Cr¢„ CtJlt fUt cý„ bnÀJ ni | Cr¢„ mu blwíg
J mbts bü yåAu dwKtü fUt rJfUtm ntu„t ni | mbts bü Ntkr„ fUe
ôƒtvlt ntu„e ni |
(yt) vkr¢„gtâ Wra„ f½Ub bü r˜rFY |
s : 1. ŒCwse, „wb vtle nb ak”l | s : ŒCwse, „wb ak”l nb vtle |
2. beht fuU ŒCw ltdh rdrhOh, nhF-nhF vtgtu sm || s : beht fuU ŒCw rdrhOh ltdh, nhF-nhF sm vtgtu ||
(R) leau ”e dRo vkr¢„gtü fUt CtJ ôvíx fUersY |
1. m„ fUe ltâJ FuJrxgt m„dwh¥, CJmtdh „h ytgtu | s : seJl Áve mÀg fUe ltJ fuU fuUJx m„dwh¥ nî | Ju nbü seJlÁve CJmtdh vth
W„h„u nî |
2. ŒCwse, „wb ak”l nb vtle, stfUe yâd-yâd ctm mbtle | s : nu ŒCwse ! „wb ak”l ntu „tu bî vtle nqâ | ak”l fUe „hn ne ytvfuU ykd-
ykd bü mwdkO ni |
(Ro) v”TgtkN v·ZfUh Œëltü fUt Wúth ”ersY | s : 1. y 2. y 3. R 4. y 5. R
yrCÔgr¢„-mÐsltÀbfU„t :
(y) Rl Œëltü fuU Wúth 3 _ 4 vkr¢„gtü bü r˜rFY |
1. hi”tm se lu RoëJh fUe „w˜lt ak”l, ct”˜ ytih btu„e mu fUe ni | ytv RoëJh fUe „w˜lt rfUmmu fUhlt atnüdu ? ytih ¢gtü ?
s : bî RoëJh fUe „w˜lt Òttl mu fUhlt atnqâdt | ¢gtü rfU Òttl fuU Åtht nb yvlt rJfUtm fUh„u nî ytih yåAe yt”„ü meF„u nî | RoëJh yåAe
yt”„tü bü se cm„u nî |
2. beht fUe Cr¢„ CtJlt fUime ni ? yvlu Nç”tü bü r˜rFY | s : beht fÐUíKCr¢„ NtFt fUe fUJRºte ƒe | WlfUe Cr¢„ btOwgo CtJ fUe ƒe |
CdJtl fUtu vr„ btlfUh vqst fUhlt YfU vhkvht ni | beht CdJtl fÐUíK fUtu vr„ btlfUh yvlu fUtu mbLv„ rfUgt | Rme fUthK WlfUe Cr¢„
fUtu btOwgo CtJ mu Œurh„ btlt st„t ni | PAGE – 11
Reddem Pratap Reddy, SA(Hindi), ZPPHS-KATHERU, RAJAHMUNDRY CELL : 9989075768, 9948574899
Teachers9.com MANNAMweb.com
(R) Cr¢„ CtJlt mu mkckrO„ Atuxe-me fUrJ„t fUt mÐsl fUersY | s : htb ntu yƒJt hneb
Romt ntu yƒJt RoN
CdJtl fuU ltb ylufU,
r”Ft„t htn nhufU
CJ-mtdh „hlu fUe htn |
(Ro) Cr¢„ ytih btlJeg bqÖgtü fuU rJfUtm bü Cr¢„ mtrnÀg rfUm ŒfUth mntgfU ntu mfU„t ni ?
s : Cr¢„ ytih btlJeg bqÖg YfU ”qmhu fuU vqhfU ni | Cr¢„ mu ne btlJeg bqÖgtü fUe ôƒtvlt ntu„e ni | Cr¢„ mtrnÀg halt fUt W”T”uëg ne
˜tudtü fUtu Cr¢„ btdo vh ˜tfUh mbts bü btlJeg bqÖgtü fUe ôƒtvlt fUhlt ni |
vtX fUt mthtkN :
1. vn˜u ativtRgtü fuU harg„t hi”tm se nî | Ju behtctRo fuU dwh¥ btlu st„u nî | Œô„w„ ativtRgtâ Cr¢„ CtJ mu dtge dge nî | fUrJ fUn„u nik_
nu ŒCw ! „wb ak”l ntu „tu bî vtle nqâ | ak”l fUe „hn ne ytvfuU ykd-ykd bü mwdkO ni | nu ŒCw ! „wb ct”˜ ntu „tu bî btuh nqâ , stu ytvfUtu ”uF
ltalu ˜d„t ni | rsm ŒfUth atâ” ytih afUtuh YfU-”qmhu fuU Œr„ mbLv„ r”FtRo ”u„u nî, Wme ŒfUth bî „wönthu Œr„ mbLv„ nqâ | ŒCwse ! „wb
bt˜t fUt btu„e ytih bî WmfUt Otdt nqâ | ytvmu rb˜lu vh ne buhe mwk”h„t c·Z„e ni, simu mtulu vh mwntdt ntu | nu ŒCwse ! „wb ôJtbe ntu bî
ytvfUt muJfU nqâ | Rm ŒfUth fUe Cr¢„ bî ytvfUtu mbLv„ fUh„t nqâ |
2. Œô„w„ v” fUe harg„t behtctRo nî Ju fÐUíKCr¢„ NtFt fUe fUJRºte ƒe | Œô„w„ fUrJ„t bü Ju dwh¥ fUe brnbt fUt dwKdtl rfUgt ni | beht
fUn„e ni rfU buhu dwh¥ lu bwSu Cr¢„ Áve Ol r”gt | Jn Ol htbÁve hÀl fuU mbtl ni | buhu dwh¥ fUtu bwSvh rJNuM fÐUvt ni stu Wàntülu bwSu
yvle rNígt fuU Áv bü ôJefUth rfUgt | bî lu mkmth bü mcfwUA FtufUh sàb-sàb fUe vqâse ŒtË„ fUh ˜e | buhu dwh¥ lu stu ybqÖg Ol, Òttl
fuU Áv bü bwSu r”gt Jn fUCe FÀb lné ntu„t | gn Fao fUhlu mu Ce Fao lné ntu„t | Rmu fUtuRo atuhe Ce lné fUh mfU„t | gn r”l-Œr„r”l
c·Z„t st„t ni | beht fUn„e nî rfU seJl mÀg fUe ltJ fuU mbtl ni | RmfuU fuUJx buhu m„dwh¥ nî | Wàntülu bwSu CJmtdh mu vth W„th r”gt |
Ju fUn„e nî rfU buhu ŒCw rdhOh ltdh nî | bî WlfuU mtblu yvlu dwh¥ fUt gN FwNe mu Sqb-Sqb fUh dt hne nqâ |
CtMt fUe ct„ :
(y) mqalt vr·ZY | Jt¢g Œgtud fUersY |
1. ŒCw , vtle , akŠ (YfU-YfU Nç” fUt Jt¢g Œgtud fUersY ytih WmfuU vgtog Nç” r˜rFY |)
1. ŒCw : buhu ŒCw rlhtfUth vhc½ñbt ni | vgtogJtae Nç” : RoëJh, RoN, ”elckOw
2. vtle : vtle seJl fUt bq˜tOth ni | vgtogJtae Nç” : Jtrh, s˜, leh |
3. akŠ : ht„ bü akŠ atâr”le chm„t ni | vgtogJtae Nç” : atâ”, htfuUN, NrN
2. ôJtbe , dwh¥ , r”l (YfU-YfU Nç” fUt rJ˜tub Nç” r˜rFY ytih Wmmu Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. ôJtbe X ”tm Jt¢g Œgtud : Jn Rm Dh fUt ôJtbe ni |
2. dwh¥ X rNíg Jt¢g Œgtud : beht fuU dwh¥ hi”tm ƒu |
3. r”l X ht„ Jt¢g Œgtud : nbü r”l bü lné mtult atrnY |
3. a”kl , mce , CrÏ„ (J„ole mne fUersY |) s : 1. ak”l , 2. mCe , 3. Cr¢„
(yt) mqalt vr·ZY | WmfuU ylwmth fUersY |
1. cl , h„l , rfUhvt („Àmb Áv r˜rFY |) s : cl _ Jl , h„l _ hÀl , rfUhvt _ fÐUvt
2. sd , ltâJ , ybtu˜fU (yƒo r˜rFY |) s : sd _ mkmth , ltâJ _ ltJ , ybtu˜fU _ ybqÖg
(R) Jal c”˜fUh Jt¢g rVUh mu r˜rFY |
1. btu„e mtdh bü rb˜„t ni | s : btu„e mtdh bü rb˜„u nî | 2. Otdu mu bt˜t cl„e ni | s : Otdu mu bt˜tYâ cl„e nî |
3. btuh mwk”h vGe ni | s : btuh mwk”h vGe nî |
(Ro) 1. leau r”gt dgt W”tnhK mbrSY | vtX fuU ylwmth Wra„ Nç” r˜rFY |
1. ak”l 2. vtle
nu ŒCwse ! „wb Dl nu ŒCwse ! nb btuht
btu„e Otdt
ôJtbe ”tmt
2. fUrJ„t bü Œgw¢„ ntulu Jt˜u JKo, btºtt, gr„ ytr” fuU mkdXl fUtu Ak” fUn„u nî | gr” d‘ fUt rlgtbfU ÔgtfUhK ni, „tu fUrJ„t fUt
Aà”Ntôºt | Ak” fuU ath Cu” ytih ytX ykd ntu„u nî |
˜Dw : 1. y, R, W_ Rl ÄôJ ôJhtü „ƒt Rlmu gw¢„ YfU Ôgksl gt mkgw¢„ Ôgksl fUtu I ˜Dw I mbSt st„t ni | Rm fUt btºtt raàn
ýyt_ I š I 2. aàŠrcà”wJt˜u ÄôJ ôJh Ce ˜Dw ntu„u nî | simu_nâ |
dwh¥ : 1. yt, Ro, Q ytih ×U RÀgtr” ”eDo ôJh ytih Rlmu gw¢„ Ôgksl dwh¥ ntu„u nî | 2. Y, Yu, ytu, yti_ gu mkgw¢„ ôJh ytih Rlmu
rb˜u Ôgksl Ce dwh¥ ntu„u nî | 3. ylwôJthgw¢„ JKo dwh¥ ntu„t ni | ˜urfUl aàŠrcà”wJt˜u JKo dwh¥ lné ntu„u | 4. rJmdogw¢„
JKo Ce dwh¥ ntu„t ni | 5. mkgw¢„ JKo fuU vqJo fUt ˜Dw JKo dwh¥ ntu„t ni | Rm fUt btºtt raàn ýyt_ I s I
dK : btºttytü ytih JKtüo fUe dKlt fUtu I mkÏgt I ytih I ˜Dw-dwh¥ fuU ôƒtlrlOtohK fUtu I f½Ub I fUn„u nî | btºttytü ytih JKtüo fUe
I mkÏgt I ytih I f½Ub I fUe mwrJOt fuU r˜Y „el JKtüo fUt YfU-YfU dK btl r˜gt dgt ni | Rl dKtü fUe mkÏgt ytX ni | Ju nik_ 1. gdK
(šss), 2. bdK (sss), 3. „dK (ssš), 4. hdK (sšs), 5. sdK (šsš), 6. CdK (sšš), 7. ldK (ššš), 8. mdK (ššs) ytr” | RlfuU ne
W˜xVuUh mu Aà”tü fUe halt ntu„e ni |
ativtRo : ativtRo fUt yƒo ath vt”tüJt˜t ni | gn btrºtfU mb Aà” ni | nh YfU ahK (vt”) bü mtu˜n btºttYâ ntu„e ni | ahK fuU yà„
bü sdK (šsš), „dK (ssš) ytih dwh¥-˜Dw (sš) lné ntult atrnY | „wfU vn˜u ahK fUe ”qmhu mu ytih „emhu fUe atiƒu mu rb˜„e ni |
PAGE – 12
Reddem Pratap Reddy, SA(Hindi), ZPPHS-KATHERU, RAJAHMUNDRY CELL : 9989075768, 9948574899
Teachers9.com MANNAMweb.com
8. ôJhtßg fUe léJ (YfUtkrfU) ˜uFfU : rJíKw ŒCtfUh
Nç”tƒo : ykrfU„ = ¥¶õ¿†¶ë©È¦¶õ£™ºþ¶; yJôƒt = ¬¹áœº; bkrs· ˜ = ¨¯¶ê¥¶õ¿; GK = ¯¶›Ï; btdo = †·§º; sqSlt = ±Í§·™¶¿; ltrJfU =
þ·©º¶¿™¶¿; rGr„s = ·ª¶Ï; Oqb = ±Ë¶; Œ˜g = ¡µë®¶¦¶õÏ; YuN = ¤Î¶©º¨¸¬µ¥¶õ¿; bNfqU˜ = ¡µþº¨Î ¨¾þ¶¥Êõþ¶; ytJuN = ©Èª¶Ï; mnmt =
Õ¶³·éœ¶¿à·; Œr„Òtt = ¡µëœºüÚ; AwytAq„ = Õ¬µåëðª¶êœ¶; cr˜”tl = œ·ê¶Ï; leJ fUt vÀƒh = Ÿ·§¶Ï·; cllt = Õ©¶À˜; ”wÀfUthlt =ú¾©·˜¿ì
¡Å˜Û™¶Ï; XtufUh = †Æ£ç; NkfUt = Õþ¶¿¥¶õ¸þ¶Ï; ytÒtt = üÚ; Ôgd½ = ¬µÔµ¸þ¶Ï¨Èþº; VUxfUthlt = œº˜Û™¶Ï; fU˜kfU = ¥¶õú¶Ö; hKCqrb =
¦¶õ¿†¶â¤¶Á¥ºõ; ¶emkz = §¶¿ú»¶§¶¥Êõþ¶ œ½¡¹©¶Ï˜¶Ï.
Αl :
1. ˜ÌbectRo rfUmmu ct„ü fUh hne nî ? s : ˜ÌbectRo yvle mrFgtâ sqne ytih bwk”h mu ct„ü fUh hne nî |
2. Wànü rfUm ct„ fUe rak„t m„t hne ni ? s : ôJ„kºt„t fUe ˜·ztRo bü Stàme, ˜ÌbectRo fuU ntƒmu rlfU˜ dRo | vh ˜ÌbectRo lu Œr„Òtt fUe
ƒe rfU yvle Stàme lné ”qâde | Wànü Rm ct„ fUe rak„t m„t hne ni |
3. ˜ÌbectRo „tÀgt mu ¢gtü ltht·s ƒe ? „tÀgtlu Wànü ¢gt ytëJtml r”gt ? s : „tÀgt hDwltƒhtJ fuU multvr„ ƒu | htJ mtnc rJ˜trm„t
bü Ôgô„ nî | „tÀgt WlfUt mtƒ ”u hnu nî | mult bü ylwNtml fUe fUbe ni | Rm fUthK ˜ÌbectRo „tÀgt mu ltht·s ƒé | „tÀgt lu htle fUtu
nth ntulu fUe rôƒr„ bü mult fUtu mwhrG„ rlfU˜lu fUt ytëJtmh r”gt |
4. ˜ÌbectRo mtnme lthe ƒe ? W”tnhK fuU ”TJtht rm”TO fUersY | s : ˜ÌbectRo mtnme lthe ƒe | gn WlfuU Rl Jt¢gtü mu rm”TO ntu„t ni_
I I „tÀgt, buht bl fUn„t ni rfU gn buhu seJl fUt ykr„b gw° ni | se„ ntu gt nth, bwSu rfUme ct„ fUe rak„t lné | rak„t fuUJ˜ Rm ct„ fUe
ni, nbthe Jeh„t fU˜krfU„ l ntulu vtgu | I I
yƒod½tñg„t-Œr„rf½Ugt :
(y) Œëltü fuU Wúth c„tRY |
1. btdo bü rnbt˜g fuU y·zlu, zhtJle ˜nhtü fuU ƒvuz· u bthlu, ltrJfUtü fuU mtu stlu mu ¢gt yrCŒtg ni ? s : btdo bü rnbt˜g y·zlu fUt
b„˜c ni rfU htô„u bü cý„ c·ze h¥fUtJx ytlt | zhJtle ˜nhtü fuU ƒvuz· u bthlu fUt yrCŒtg gntâ gw°Cqrb bü rb˜ hne cwhe Fchtü mu ni |
ltrJfUtü fuU mtu stlu mu yrCŒtg ni rfU rsl ˜tudtü vh bwÏg rsöbu”the ni Ju ne dihrsöbu”th ntu dY nî |
2. gn YfUtkfUe mwllu fuU ct” Wm mbg fUe rfUl vrhrôƒr„gtü fUt v„t a˜„t ni ? s : gn YfUtkfUe mwllu fuU ct” Rl vrhrôƒr„gtü fUt v„t
a˜„t ni rfU Cth„ fuU htstytü bü YfU„t lné ƒe | Ju rJ˜trm„t bü zqcu ƒu | yâds ½u· Cth„ vh yrOfUth fUh„u st hnu ƒu |
(yt) vtX vr·ZY | Œëltü fuU Wúth ”ersY |
s : 1. „tÀgt fUtil ƒu ? s : „tÀgt hDwltƒhtJ fuU multvr„ ƒu | Ju Jeh YJk ôJtrbC¢„ ƒu | Ju sqne fuU ôJtbe ƒu |
2. ctct dkdt”tm lu htle ˜Ìbe ctRo mu ¢gt fUnt ƒt ? s : ctct dkdt”tm lu htle ˜ÌbectRo mu fUnt ƒt_ I I sc „fU nbthu mbts
bü AwytAq„ ytih Qâa-lea fUt Cu” lné rbx st„t, sc „fU nb rJ˜tmrŒg„t fUtu Atuz· fUh slmuJfU lné cl st„u, „c „fU ôJhtßg
lné rb˜ mfU„t | Jn rb˜ mfU„t ni fuUJ˜ muJt, „vôgt ytih cr˜”tl mu | I I
3. htle ˜ÌbectRo lu ¢gt Œr„Òtt fUe ƒe ? s : htle ˜ÌbectRo lu yvlu ŒtK hn„u Stâme yâd½su· tü fUtu l ”ulu fUe Œr„Òtt fUe ƒe |
4. sqne „tÀgt fUt vG ¢gtü ˜u„e ni ? s : sqne „tÀgt fUtu yvlu ôJtbe btl„e ni | Rmr˜Y „tÀgt fUt vG ˜u„e ni |
(R) vtX fuU ytOth vh ytNg ôvíx fUersY |
1. ôJhtßg ŒtrË„ mu c·ZfUh ni ôJhtßg fUe ôƒtvlt fuU r˜Y Cqrb „igth fUhlt, ôJhtßg fUe léJ fUt vÀƒh cllt | s : ôJhtßg fUtu ŒtË„
fUhlt Wútb nî | gr” ôJhtßg fUe ŒtrË„ fUe ˜·ztRo bü Jehdr„ ŒtË„ ntu yàg Jehtü J ”uNC¢„tü fUtu ôVqUL„”tgfU cllt mJtuoútb ni | gne RmfUt
ytNg ni |
2. NkfUtYâ yrJëJtm vi”t fUhüde ytih Wm yrJëJtm mu WÀvàl rlhtNt fUtu ”qh fUhlu fuU r˜Y vtg˜ fUe SkfUth ytih Ce S˜fU WXude |
s : gr” yt”be bü mk”un ntu, „tu Jn yrJëJtm fUtu WÀvàl fUhudt | Wm yrJëJtm mu rlhtNt vi”t ntude | Wm rlhtNt fUtu rbxlu fuU r˜Y
Ctud-rJ˜tm fUe ytJëgfU„t ni | gne RmfUt ytNg ni |
(Ro) d”TgtkN v·ZfUh Œëltü fuU Wúth ”ersY |
1. gntâ rfUmfuU cthu bü c„tgt dgt ni ? s : gntâ Cth„eg brn˜tytü fuU mkJiOtrlfU yrOfUthtü fuU cthu bü c„tgt dgt ni |
2. ylwåAu” 15(1) bü ¢gt c„tgt dgt ni ? s : ylwåAu” 15(1) bü gn fUnt dgt ni rfU_ htßg Åtht fUtuRo Cu”CtJ lné fUhlt ni |
3. rfUm ylwåAu” fuU ylwmth brn˜tytü fUtu mbtl fUtgo fuU r˜Y mbtl Ju„lt fUe ct„ fUne dge ni ? s : ylwåAu” 39(D) bü brn˜tytü
fUtu mbtl fUtgo fuU r˜Y mbtl Ju„lt fUe ct„ fUne dge ni |
yrCÔgr¢„-mÐsltÀbfU„t : PAGE – 13
(y) Rl Œëltü fuU Wúth 3 _ 4 vkr¢„gtü bü r˜rFY |
1. YfUtkfUe fuU ytOth vh c„tRY rfU I ôJhtßg fUe léJ I fUt ¢gt „tÀvgo ni ? s : ôJhtßg fUe ŒtrË„ fUe ˜·ztRo bü gr” mVU˜„t lné ýRo
„tu bh rbxfUh Wmu ŒtË„ fUhlu fuU r˜Y ”qmhtü fUtu ôVqUL„ ”ult ne I ôJhtßg fUe léJ I fUt „tÀvgo ni |
2. bnthtle ˜ÌbectRo fUt fUtilmt fUƒl „wönü yåAt ˜dt ? ¢gtü ? s : bnthtle ˜ÌbeJtRo fUt gn fUƒl bwSu cý„ yåAt ˜dt_ I I
„tÀgt, buht bl fUn„t ni rfU gn buhu seJl fUt ykr„b gw° ni | se„ ntu gt nth, bwSu rfUme ct„ fUe rak„t lné | rak„t fuUJ˜ Rm ct„ fUe ni,
nbthe Jeh„t fU˜krfU„ l ntulu vtgu | I I
(yt) Jehtkdlt ˜ÌbectRo ”uNCr¢„ fUe YfU y”TCw„ rbmt˜ ƒé ? ôvíx fUersY | s : Jehtkdlt ˜ÌbectRo ôJhtßg-ŒtrË„ fuU
r˜Y sqS„e nî | Ju fUn„u nî, yc ”uNC¢„tü fUe ytJëgfU„t ni | lqvwhtü fUe SkfUth fuU ôƒtl vh „tuvtü fUt dsol ntulu ”tu | nbü ôJhtßg ˜ult ni |
nbü hKCqrb bü bti„ mu sqSlt ni | meOu gw° Cqrb bü st„u mbg fUn„e nî rfU_ ôJhtßg ŒtË„ fUhfuU hnüdu gt ôJhtßg fUe léJ fUt vÀƒh
clüdu | Ju mabwa ”uNCr¢„ YJk htíx± Œub fUe YfU y”TCw„ rbmt˜ ƒe |
(R) I ôJhtßg fUe léJ I YfUtkfUe fUtu yvlu Nç”tü bü fUntle fuU Áv bü r˜rFY | s : Jn yâd½us mhfUth Åtht rnà”wôƒtl fuU htßgtü
fUtu n·zvlu fUt mbg ni | htßgtü fuU htst ˜tud Ctud-rJ˜tm bü zqc st„u nî | Wlbü YfU„t, mnfUtrh„t fUe CtJlt lné ni | ”qmhe ytuh bnthtle
˜ÌbectRo Œr„Òtt fUh„e ni rfU bî rsk”t ntulu „fU yvle Stâme lné ”qâde | ˜urfUl Stâme ntƒ mu rlfU˜ dRo | Jn yfuU˜e ne ˜·zfUh Stâme
Teachers9.com MANNAMweb.com
˜ufUh hnlt atn„e ni | WmfUe mnu˜e sqne WmfuU mtƒ ”u„e ni | bwk”h Ce mtƒ ”u„e ni | „tÀgt vn˜u ymtJOtle fUt ÔgJnth fUh„t ni | ˜urfUl
ct” bü ˜ÌbectRo fUt mtƒ ”ulu fUtu „igth ntu„t ni | RmfuU vn˜u hDwltƒhtJ ytfUh ˜ÌbectRo fUtu mbtath ”u„t ni rfU slh˜ htus · lu bwhth bü
vuNJt fUtu nht r”gt | ˜ÌbectRo „whk„ fUn„e ni rfU htus
· ÉJtr˜gh fUt rfU˜t lné ˜u mfuUdt | Jn fqUa fuU r˜Y „igth ntulu fuU r˜Y hDwltƒhtJ
fUtu ytÒtt ”u„e ni | bnthtle „tÀgt fUtu ˜Ìg fUhfuU fUn„e ni I I yc ôJtrb C¢„ lné, ”uNC¢„tü fUe ytJëgfU„t ni | yc Ce ytNt ni | lqvwhtü
fUe SkfUth fuU ôƒtl vh „tuvtü fUt dsol ntulu ”tu | nbü ôJhtßg ˜ult nî | nbü hKCqrb bü bti„ mu sqSlt ni | nbthe Jeh„t fU˜krfU„ l ntulu
vtY | I I „c „tÀgt sJtc ”u„t ni rfU ctRo mtnc Jeh„t ytv fUtu vtfUh Oàg ni | yk„ bü htle meOu gw° Cqrb bü st„u ýY yt”uN ”u„e ni rfU ”uh
l ˜dtlt ytih fUn„e ni rfU_ ytih nb mc rb˜fUh gt „tu ôJhtßg ŒtË„ fUhfuU hnüdu gt ôJhtßg fUe léJ fUt vÀƒh clüdu |
(Ro) mtnm, Jeh„t, ytÀbrJëJtm ytih ytÀbrlCoh„t fuU bnÀJ vh ”tu-”tu Jt¢g r˜rFY |
s : mtnm : mtnm mVU˜„t fUe vn˜e ytJëgfU„t ni | mtnm l ntulu vh blwíg fUCe gN fUe ŒtrË„ lné fUh mfU„t |
Jeh„t : Jeh„t fUt sàb mtnm mu ne ntu„t ni | Jeh„t ne blwíg fUt mcmu WßßJ˜ dwK ni |
ytÀbrJëJtm : RmfuU yCtJ bü Ôgr¢„ rfUme fUtgo bü mVU˜ lné ntu mfU„t | gn dwK fUrXl fUtb fUtu Ce mh˜ clt ”u„t ni |
ytÀbrlCoh„t : ytÀbrlCoh Ôgr¢„ fUtu ne mbts bü möbtl rb˜„t ni | mbô„ Wàlr„ fUt bq˜ ytÀbrlCoh„t ni |
CtMt fUe ct„ : (y) mqalt vr·ZY | Jt¢g Œgtud fUersY |
1. lthe , rbºt , Œub (YfU-YfU Nç” fUt Jt¢g Œgtud fUersY ytih WmfuU vgtog Nç” r˜rFY |)
1. lthe : lthe fUt möbtl fUhlt atrnY | vgtogJtae Nç” : ôºte, ytih„, yc˜t |
2. rbºt : Jn buht mcmu yåAt rbºt ni | vgtogJtae Nç” : ”tuô„, be„, mtƒe |
3. Œub : bî yvlu ”uN mu cý„ Œub fUh„t nqâ | vgtogJtae Nç” : Ëgth, Œer„, ŒKg |
2. ymVU˜„t , rJëJtm (YfU-YfU Nç” fUt rJ˜tub Nç” r˜rFY ytih Wmmu Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. ymVU˜„t X mVU˜„t Jt¢g Œgtud : ymVU˜„t mu rlhtNt lné ntult atrnY |
2. rJëJtm X yrJëJtm Jt¢g Œgtud : ôJgk vh rJëJtm hFtu |
3. NkfUt , rfU˜t , mqalt (YfU-YfU Nç” fUt Jal c”r˜Y ytih Wmmu Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. NkfUt _ NkfUtYâ Jt¢g Œgtud : yÆgtvfU rJ‘tLƒgtü fUe nh NkfUt ”qh fUh„u nî |
2. rfU˜t _ rfU˜u Jt¢g Œgtud : dtu˜fUtüzt YfU vwhtlt rfU˜t ni |
3. mqalt _ mqaltYâ Jt¢g Œgtud : Œël fUe mqalt fuU ylwmth Wúth ”ult atrnY |
(yt) mqalt vr·ZY | WmfuU ylwmth fUersY |
1. ôJhtßg , rlhtNt (Wvmdo vnatrlY |) s : ôJ , rlhT 2. Jeh„t , Yur„ntrmfU (ŒÀgg vnatrlY |) s : „t , RfU
(R) W”tnhK ”urFY | WmfuU ylwmth Jt¢g c”r˜Y |
W”t : htsq vwô„fU v·Z„t ni | _ htsq mu vwô„fU v·Ze st„e ni | 1. ˜·zfUt Ctusl fUh„t ni _ ˜·zfuU mu Ctusl rfUgt st„t ni |
2. htle lu ytÒtt ”e | _ htle mu ytÒtt ”e st„e ni | 3. ˜ÌbectRo lu sqne mu fUnt | _ ˜ÌbectRo Åtht sqne mu fUnt dgt |
(Ro) huFtkrfU„ Nç”tü fuU ôƒtl vh leau r”gu dgu YfU-YfU Nç” fUt Œgtud fUh Jt¢g cltRY |
fUGt bü YfU ˜·zfUt ytgt | mc ˜·zfuU fUGt bü výâa awfuU ƒu | ˜·zfUtü bü ylwNtml clt ƒt |
1. fUGt bü YfU ˜·zfUe ytge | mc ˜·zrfUgtâ fUGt bü výâa awfUe ƒé | ˜·zrfUgtü bü ylwNtml clt ƒt |
2. fUGt bü YfU Atºt ytgt | mc Atºt fUGt bü výâa awfuU ƒu | Atºttü bü ylwNtml clt ƒt |
3. fUGt bü YfU Atºtt ytge | mc AtºttYâ fUGt bü výâa awfUe ƒé | Atºttytü bü ylwNtml clt ƒt |
4. fUGt bü YfU ct˜fU ytgt | mc ct˜fU fUGt bü výâa awfuU ƒu | ct˜fUtü bü ylwNtml clt ƒt | PAGE – 14
5. fUGt bü YfU ctr˜fUt ytRo | mc ctr˜fUtYâ fUGt bü výâa awfUe ƒé | ctr˜fUtytü bü ylwNtml clt ƒt |
9. ”rGKe dkdt dtu”tJhe (gtºtt-JÐúttk„) ˜uFfU : fUtfUt fUt˜u˜fUh
Nç”tƒo : mqgtuo”g = ¬µÁ§Íꆶ¦¶õÏ; Axt = ªÍ¤¶; nrhgt˜e = ¡µú¶Ö†¶þ¶¥¶õ¿; lnh = ·¨¿©¶; rfUltht = Š™¶¿Ý; ltifUt = ¡µ™¶©¶; dnhtRo =
¥ºõºÑ¨»¨ÎœÊþ¶; yƒtn = ¨Îœ¶¿; FtbtuN = þºª¶î£â¥¶õ¿·; yrClk”l = ³·í¶œ¶Ï; Wbkd = ±·§¶©¶ª¶ê¥¶õ¿; WOuz· -cwl = ¬µÏ†º·â©¶¬µá; rJNt˜ =
¡Å†¶â†Êþ¶; ŒJtn = þ½˜»¡µë©·Ôµ¸¥¶õ¿; Ntl-NtifU„ = œ¶®¶¿¶¿£Æ®¶¿¶¿; rlht˜e = ©ºú»œ¶ë¥Êõþ¶; Xtx-ctx = ™¶Ï£§¶Ï; ¶urKgtâ = ©¶§¶¿¬µ¨¿; mtâJ˜t =
ª·ê¥¶õ¨©¶§¶ß¥¶õ¿; rôlÉO„t = ¥¶õƶ¿œ¶í¥¶õ¿; Oti˜u-Oti˜u = œÆ¨ìœÆ¨ìþº; rJvrút = ¡µ†¶; ôJCtJ = ¬µí¤¸©¶Ï; Wvbt = ±Í¨»¶; CâJh = ¬µ¿™º¶¿Ï™¶Ï;
”hrbgtl = ¥¶õŸ¶ê; xtvq = †½í¡µÏ; cdw˜t = Ë϶; ylwfUhK = Õþ¶¿¶§¶›; yFkz = –Ï™ºÏ¡µ©½¨¿¨Èþº†º; vqJo ôbÐr„ = ü·Ú¡µ·¨¿; Wvtmlt =
¡µÂü; htilfU = ³Ë¶¬µ¿; WvtmfU = ¤¶¶¿à™¶¿; mrh„t = þ¶†º; Wâz· u˜lt = ©¶Ïú»±Í¦¶õ¿˜; mrhÀvr„ = ¬µ¥¶õ¿†¶ë¥¶õ¿; Dchtnx = ·¤¶§·; W”tút =
†¶¦¶õ¶¨; rfUôb = §¶¶¥¶õ¿; fwU”h„ = ¡µë¶Ãœº; ”Nol = ¶þºåÏú¶¿˜; yÖn·zvl = †¶¿™¶¿¶¿œ¶þ¶Ï¶¨; Wàbt” = ¡¹ú»Ö; fU˜de = ¡µ¯ºƒ¶; MzTgkºt = ¶¿˜ë;
ô„àg-vtl = œ¶¨»ì±·¨¿; yrOíXtºte = ¬µÏ§¶Ï¯ºÏú¶¿þ¶†º; vw˜ = ©¶ÏœÆþ¶.
Αl :
1. mqgtuo”g fuU mbg ŒfÐUr„ fUt Jt„tJhK fUimt r”Ftge ”u„t ni ? s : mqgtuo”g fuU mbg ŒfÐUr„ fUt Jt„tJhK cý„ mwk”h r”FtRo ”u„t ni |
nJt bü Ne„˜„t, mqgo fUt ytdbl, ytfUtN bü ˜t˜e, vrGgtü fUe anantx ytr” mwcn fUe NtuCt c·Zt„u nî |
2. ˜uFfU lu Yumt ¢gtü fUnt ntudt rfU htsbnüŠe fuU ytdu dtu”tJhe fUe Ntl NtifU„ rlht˜e ni ? s : htsbnüŠe fuU ytdu dtu”tJhe fUe mwk”h„t
ytih Ce c·Z st„e ni | Jn ylufU Ctdtü bü câxfUh cn„e ni | WmfuU cea-cea bü mwk”h xtvq nî | Rlvh nhu-Chu vuz· nî | Dtxtü fuU rfUlthu bkr”h nî |
s˜ fUt yƒtn ŒJtn ni | Rmr˜Y ˜uFfU lu fUnt rfU htsbnüŠe fuU ytdu dtu”tJhe fUe Ntl NtifU„ rlht˜e ni |
3. ˜uFfU lu CâJhtü fUtu cåatü fUe Wvbt ¢gtü ”e ntude ? s : cåau yvle btâ fUe dtu” bü Fu˜„u J WA˜„u nî | Rme ŒfUth CâJh Ce lr”gtü bü
WA˜„u-Fu˜„u nî | WlfUt ôJCtJ Ce aka˜ cåatü fUe „hn ne ntu„t ni | Rmr˜Y ˜uFfU lu CâJhtü fUtu cåatü fUe Wvbt ”e ni |
4. dtu”tJhe l”e fuU xtvwytü fUe ¢gt rJNuM„tYâ ntu mfU„e nî ? s : dtu”tJhe l”e fuU xtvq Œrm° nî | fURo „tu vwhtlu Obo fUe „hn sntâ fuU „ntâ
rôƒh Áv ntufUh sbü ýY nî | Ju fURo YfU fUrJ fUe Œr„Ct fUe „hn GK-GK Ch bü ôƒ˜ fUe lJel„t WÀvàl fUh˜u„u ytih lgt-lgt Áv d½nK
Reddem Pratap Reddy, SA(Hindi), ZPPHS-KATHERU, RAJAHMUNDRY CELL : 9989075768, 9948574899
Teachers9.com MANNAMweb.com
fUh„u nî | Rlbü cdw˜u hn„u nî | a˜„u mbg, Ju yvlu dnhu v” rlNtl ykrfU„ fUh„u nî |
5. ˜uFfU lu hu˜ fuU vrngu fUe ytJt·s fUtu I mkf½UtbfU I fUnt ni | I mkf½UtbfU I mu ˜uFfU fUt ¢gt ytNg ntudt ? s : mkf½UtbfU fUt yƒo ntu„t
ni, stu ôvNo gt mkmdo mu VUi˜„t ntu | hu˜ sc vw˜ vh a˜„e ni, „c vrngtü fUe ytJt·s cý„ c·Z„e ni | vn˜u vrnY fUe ytJt·s ”qmhu fUtu,
”qmhu mu „emhu fUtu, Rm f½Ub bü sÖ”e mc vrngtü fUtu výâa„e ni | ytih c·Z„e ni, simu mkf½UtbfU htud | Rm I mkf½UtbfU I Nç” mu ˜uFfU fUt gne
ytNg ntudt |
6. dtu”tJhe fUtu Oeh-dkCeh bt„t fUe mkÒtt ¢gtü ”e dge ntude ? s : fUtuRo Ce mrh„t bt„t ytih mtOthK„: mrhÀvr„ mu rb˜„u mbg ÀJrh„,
rJfUr˜„, Wúturs„ ytih WÀmwfU ntu„e ni | ˜urfUl dtu”tJhe bt„t fUe at˜ „tu Yume lné nî | Jn ”ÐZ· , Ntk„ bl mu bk”dr„ mu W”tút Áv mu yvlt
vr„ mbwŠ mu rb˜„e ni | Rmr˜Y dtu”tJhe fUtu Oehu-dkCeh bt„t fUe mkÒtt ”e dRo ntude |
yƒod½tñg„t-Œr„rf½Ugt : (y) Œëltü fuU Wúth ”ersY |
1. ˜uFfU fUtu dtu”tJhe fUt s˜ fUimt ˜dt ntudt | s : ˜uFfU fUtu dtu”tJhe fUt s˜ vrJºt J Ne„˜ ˜dt ntudt | Wmu vefUh Wmu YfU ŒfUth
fUe ytÀbeg Ntkr„ rb˜e ntude | Wmbü Wmu Cth„eg„t fUe bnfU ytRo ntude |
2. ˜uFfU fUe sdn „wb ntu„u, „tu dtu”tJhe l”e fUt JKol fUimu fUh„u ? c„tRY | s : dtu”tJhe cý„ mwk”h l”e ni | WmfuU rfUlthu ylufU „eƒo
ôƒ˜ nî | WmfuU ytmvtm ŒfÐUr„ cý„ ne mwk”h ni | WmfUt fU˜-fU˜ fUh„t cn„t s˜ blCtJlt ˜d„t ni | dtu”tJhe nbü Wv”uN ”u„e ni rfU I
I ahJir„ ! ahJir„ ! I I a˜„u hnlt - a˜„u hnlt | a˜„u mbg rdh stYâ „tu yåAe „hn a˜lt meF˜u„u nî | ytih ytdu rJfUrm„ ntu„u nî |
(yt) vtX fuU ytOth vh rlöl Œëltü fuU Wúth ntâ gt lné bü ”ersY | s : 1. ntâ 2. ntâ 3. ntâ 4. lné
(R) d”TgtkN v·ZfUh Œëltü fuU Wúth ”ersY |
1. rJltuctse fuU seJl fUt ŒbwF fUtgo ¢gt ƒt ? s : Cq”tl ytk”tu˜l rJltuctse fuU seJl fUt ŒbwF fUtgo ƒt |
2. clthm fUe mCt bü dtâOese lu ¢gt fUnt ? s : sc „fU ”uN vh„kºt ni, „c „fU ”uN dhec ni, Xtx-ctx mu hnlt vtv ni | sc „fU ”uN fUe
sl„t ”wFe ni, ythtb mu hnlt yvhtO ni |
3. huFtkrfU„ Nç” fUt Jal c”˜fUh Jt¢g Œgtud fUersY | s : muJt _ muJtYâ _ nbü cwswdtüo fUe muJt fUhle atrnY |
4. Rm d”TgtkN fuU r˜Y Wra„ NeMofU ”ersY | s : dtâOese fuU mwrJath - rJltuctse fuU m”tath |
(Ro) Rm yJ„hK fuU bwÏg Nç” vnatlfUh r˜rFY |
s : vw˜ vh mu dws
· hlt, Ctdb„e dtu”tJhe, rJNt˜ vtx, cusJt·zu bü fÐUíKt, dtu”tJhe fUe Ntl NtifU„ ytr” |
yrCÔgr¢„-mÐsltÀbfU„t : (y) Rl Œëltü fuU Wúth 3 _ 4 vkr¢„gtü bü r˜rFY |
1. rfUme gtºtt fUt JKol fUh„u ýY yvlu ylwCJtü fUtu Œô„w„ fUersY | s : YfU cth bî Jhkd˜ mu ntufUh htbËvt ytih ˜¢lJhb dgt |
htbËvt fUe rNÖv-mkv”t y”TCw„ ni | YfU sdn Atgt ytih YfU sdn ŒfUtN fuU mtƒ YfU rNÖv rJhtrs„ ni | ˜¢lJhb bü vnt·ztü fuU ceatü
cea YfU c·zt Se˜ ni | Se˜ bü Atuxu-Atuxu Åev nî | Jntâ ˜xfUlu Jt˜t mu„w-ckO nî | ltifUt-rJnth Ce ni | ltifUt-rJnth rfUgt | Jntâ bwSu cý„
b·st ytgt |
2. ytkÆt½ fUtu yàlvqKo YJk Cth„ fUt Otàgtdth fUn˜tlu bü lr”gtü fUt gtud”tl Ôg¢„ fUersY | s : ytkÆt½ fUtu yàlvqKo YJk Cth„ fUt
Otàgtdth fUn˜tlu bü dtu”tJhe ytih fÐUíKt l”e fUt rJNuM gtud”tl ni | ytkÆt½ Œ”uN bü Rlvh ylufU ctâO clu nî | RlfuU ylufU lnhü rlfU˜„e
nî | Rlmu ˜tFtü YfU·z Cqrb fUe rmkatRo ntu„e ni | RmfuU fUthK ytkÆt½ fUtu yàlvqKo „ƒt Cth„ fUt Otàgtdth fUnt st„t ni |
(yt) rlölr˜rF„ Œëltü fuU Wúth ytX-”m Jt¢gtü bü r˜rFY |
1. aülRo mu htsbnüŠe st„u mbg ˜uFfU fUe CtJltYâ fUime ƒe ? s : aülRo mu htsbnuàŠe st„u ýY JusJt·zt mu ytdu mqgtuo”g ýyt | sntâ-
„ntâ rJrJO AxtJt˜e nrhgt˜e VUi˜ hne ƒe | hu˜ fUe vxhe fuU rfUlthu-rfUlthu YfU lnh cn hne ƒe | Wmbü fU„th bü F·ze ltifUtYâ ƒe | cea-
cea bü Atuxu-Atuxu „t˜tctü bü hkd-rchkdu ct”˜tü Jt˜u ytmbtl lntlu fuU r˜Y W„h„t ýyt r”FtRo v·z hnt ƒt | fUné-fUné aka˜ fUb˜tü fuU cea
btile cfUtü fUtu ”uFfUh mcuhu fUe Xkz· e-Xüz· e nJt fUt yrClk”l fUhlu fUtu ˜uFfU fUt bl ÔgtfwU˜ ntulu ˜dt | fUtuÔJqh výâalu vh ˜uFfU fuU bl bü
gn Wbkd Che ƒe rfU yc gntâ mu dtu”tJhe bigt fuU Ce ”Nol ntulu ˜düdu |
2. ˜uFfU lu dtu”tJhe fUtu bt„t fUe mkÒtt ¢gtü ”e ntude ? s : dtu”tJhe l”e Oeh-dkCeh bt„t ytih vqJostü fUe yrOíXtºte ”uJe btle st„e ni |
RmfuU s˜ bü ybtuD Nr¢„ ni | RmfuU s˜ fuU YfU fUK fUt muJl Ce Ôgƒo lné st„t | htb-˜ÌbK ytih me„t mu ˜ufUh cqz· u sxtgw „fU
mcfUtu dtu”tJhe lu ne ô„àg-vtl fUhtgt ni | a„wJoKtüo fUe bt„t ni | RmfuU „x vh Nqh-Jeh vi”t ýY | c·zu-c·zu „ÀJÒttle vi”t ýY | mtOw-mà„
Ce sàbu | OwhkOh htsler„Òt ytih RoëJh C¢„ sàbü | Rl mCe fUthKtü mu ˜uFfU lu dtu”tJhe fUtu bt„t fUe mkÒtt ”e ntude |
(R) yvlu Åtht fUe dge rfUme gtºtt fUt JKol fUh„u ýY rbºt fuU ltb vºt r˜rFY |
s: fUt„uh¥,
7.9.2014.
rŒg rbºt htsq,
bî Rm vºt bü nbmu fUe dRo rJnth-gtºtt fUt JKol fUhlt atn„t nqâ |
rvA˜u bnelu bü nb Jhkd˜ mu ntufUh htbËvt ytih ˜¢lJhb dY | htbËvt fUe rNÖv-mkv”t y”TCw„ ni | YfU sdn Atgt ytih YfU
sdn ŒfUtN fuU mtƒ YfU rNÖv rJhtrs„ ni | ˜¢lJhb bü vnt·ztü fuU ceatü cea YfU c·zt Se˜ ni | Se˜ bü Atuxu-Atuxu Åev nî | Jntâ ˜xfUlu
Jt˜t mu„w-ckO ni | ltifUt-rJnth Ce ni | nblu ltifUt-rJnth Ce rfUgt | Jntâ nbü cý„ b·st ytgt |
bt„tse fUtu ŒKtb, Atuxu CtRo fUtu ytrNM | „wöntht rbºt,
Œ„tv |
muJt bü,
fuU. htsq,
D.lk: 3-109/7
¶ehtkvwhbT htuz· ,
”eJtlTauh¥Jw-533296.
htstldhk bkz· ˜k,
vqhcdtu”tJhe rs˜t | PAGE – 15
Reddem Pratap Reddy, SA(Hindi), ZPPHS-KATHERU, RAJAHMUNDRY CELL : 9989075768, 9948574899
Teachers9.com MANNAMweb.com
(Ro) Rm gtºtt-JÐúttk„ bü ˜uFfU fUt fUtilmt ylwCJ ytvfUtu yåAt ˜dt ? ¢gtü ?
s : bwSu ˜uFfU fUt vw˜ vh mu dwsh„u mbg fUt gn ylwCJ yåAt ˜dt_ I I Rm sdn vh bîlu rs„lu CÔg fUtÔg fUt gt ŒfÐUr„ fuU Xtx-ctx
fUt ylwCJ rfUgt, W„lt Ntg” ne fUné ”qmhe sdn rfUgt ntu | I I ¢gtürfU bîlu Ce htsbnüŠe bü dtu”tJhe l”e ”uFe ni | bî ˜uFfU mu vqKo„:
mnb„ nqâ | Yumt ˜d„t ni rfU ˜uFfU lu buhu bl fUe ct„ yvlu gtºtt-JÐúttk„ bü fUne ni |
CtMt fUe ct„ : (y) mqalt vr·ZY | Jt¢g Œgtud fUersY |
1. chmt„ , mrh„t , vnt·z (YfU-YfU Nç” fUt Jt¢g Œgtud fUersY ytih vgtog Nç” r˜rFY |)
1. chmt„ : chmt„ fuU r”ltü bü At„u fUe s· Áh„ v·z„e ni | vgtogJtae Nç” : JMto, ctrhN |
2. mrh„t : dkdt fUtu ”uJ mrh„t fUnt dgt ni | vgtogJtae Nç” : l”e, mrh |
3. vnt·z : buDt˜g vnt·ztü fUt Œ”uN ni | vgtogJtae Nç” : vJo„, rdrh |
2. rJsg , Œrm”TO, ”w˜oC (YfU-YfU Nç” fUt rJ˜tub Nç” r˜rFY ytih Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. rJsg X vhtsg Jt¢g Œgtud : yvle fUbsturhgtü vh rJsg ŒtË„ fUhtu |
2. Œrm”TO X yŒrm”TO Jt¢g Œgtud : ni”htct” fUe rcrhgtle rJëJCh bü Œrm”TO ni |
3. ”w˜oC X mw˜C Jt¢g Œgtud : rclt bunl„ mVU˜„t ”w˜oC ni |
3. lnh , r„„˜e , fUrJ„t, ˜nh (YfU-YfU Nç” fUt Jal c”r˜Y ytih Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. lnh _ lnhü Jt¢g Œgtud : lnhtü mu VUm˜tü fUe rmkatRo ntu„e ni |
2. r„„˜e _ r„„r˜gtâ Jt¢g Œgtud : gn r„„˜e hkdrchkde ni |
3. fUrJ„t _ fUrJ„tYâ Jt¢g Œgtud : bî Ce fUrJ„t r˜F hnt nqâ |
4. ˜nh _ ˜nhü Jt¢g Œgtud : mwltbe bü ˜nhü cý„ Qâae WX„e ni |
(yt) mqalt vr·ZY | WmfuU ylwmth fUersY |
1. mqgtuo”g, Wàbt”, vrJºt, yÀgk„ (mkrO rJåAu” fUersY |) s : mqgo + W”g, W„T + bt”, vq + Rºt, yr„ + yk„ |
2. mtOw-mk„, ahKrañl, dkdts˜ (mbtm c„tRY |) s : mtOw ytih mk„(”TJk”TJ), ahKtü fuU rañl(„Àvwh¥M), dkdt fUt s˜(„Àvwh¥M)
(R) Rànü mbrSY |
1. l”e fuU vtle bü Wàbt” ƒt, Wmbü ˜nhü l ƒé | s : fuU, bü (rJCr¢„ rañl nî |), Wmbü _ Jn (mJoltb) + bü (rJCr¢„ rañl)
2. dtu”tJhe fuU ŒJtn fuU mtƒ ntuz· fUh„u ýY Ce Wmu mkfUtua l ntu„t ƒt | s : fuU mtƒ (yÔgg), Wmu _ Jn (mJoltb)+fUtu (rJCr¢„ rañl)
(Ro) leau r”gu dgu rf½Ugt Nç” mbrSY ytih yfUbofU J mfUbofU rf½UgtYâ vnatrlY |
mtult, v·Zlt, velt, nâmlt, fUnlt, WXlt, ”tiz· lt, Ftlt, a˜lt, r˜Flt
1. yfUbofU : mtult, nâmlt, WXlt, ”tiz· lt, a˜lt | 2. mfUbofU : v·Zlt, velt, fUnlt, Ftlt, r˜Flt |
vrhgtuslt fUtgo : Igtºtt-JÐúttk„ rJOt fUe stlfUthe ŒtË„ fUersY | WmfUe mqae cltfUh fUGt bü Œ”Nol fUersY |
s : gn d‘ mtrnÀg fUe YfU ŒbwF rJOt ni | ˜uFfU rfUme ”Noleg ôƒ˜ mu mkckrO„ yvle gtºtt fUt JKol Œô„w„ fUh„u nî |
gtºtt-JÐúttk„
|
mtrnÀgfU gtºtt - JKol Yur„ntrmfU gtºtt - JKol
| |
˜uFfU yvle bô„e - btis fUt c·zt htuafU JKol Œô„w„ fUh„t ni | ˜uFfU „xôƒ Šíxt fuU mbtl JKol fUh„t ni |
WvJtafU yvlu ôfqU˜ fUtu YfU Wvnth (fUntle) ˜uFfU : ×U„w CqMK |
Nç”tƒo : Wvnth = ·þ¶¿¶; NtifU = Õ¤»§¶¿ú»; st”qdh = ·§¶™½©·™¶¿; fUrXltRo = ¶«µÛ¥¶õ¿; fUbstuhe = £¨Ô¼¸þ¶œ¶; xtkdu = ·®¶¿ò; c”toë„ =
¬µÔµ¸þ¶Ï; bltne = þº«ÇŸ¶¥¶õ¿; ôVqUL„ = ¡Çë§¶›; C˜e-Ctâr„ = £¸¶¿·; „ct”˜t = £†º¨¾; RfU˜ti„t = ŠÈж; Jh”e = ¶›©È«µ›; ˜kdz· t =
¶¿Ï˜»; Nhrbk”t = ¬¹¶¿Ó¡µ™ºþ¶; ltë„t = „±·Ôµ¸Ù§¶Ï; sch”ô„e = £¨©¶Ïœ¶Ï; bnmqm = Õþ¶¿¤¶©ºÏú»þ¶; dkJtht = ·ë¥½õþ¶; rlcxlt =
þº©¶Ãœ¶¿à™¶¶¿˜.
1. htsq fUtu WmfUt vwhtlt ôfqU˜ fUimt ˜d„t ƒt ? s : htsq fUtu WmfUt vwhtlt ôfqU˜ cý„ yåAt ˜d„t ƒt | Jntâ WmfuU fURo rbºt ƒu | mCe
yÆgtvfU Wmu vmk” rfUgt fUh„u ƒu | Jn mcfUtu yrCJt”l fUh„t ƒt | ”qmhtü fUe fUrXltRo ”qh fUhlu bü Jn vn˜t hn„t ƒt | rfUme lu WmfUe
fUb·stuhe vh Wâd˜e lné WXtRo | Jn Fu˜lu bü ymbƒo ƒt | ˜urfUl rF˜tr·zgtü fUt WÀmtn c·Zt„t ƒt |
2. htsq fuU Œr„ lgu ôfqU˜ fuU mtrƒgtü fUt ÔgJnth fUimt ƒt ? s : htsq fUe xtkdu cý„ ”wco˜ ƒe | Rmr˜Y Jn fwUA ˜kdzt fUh a˜lu ˜d„t ƒt |
WmfUe bOwh bwôfUtl fUtu mtƒe Dqh„u hn„u ytih xtkdtü se ytuh mkfuU„ fUhfuU b·stfU W·zt„u ƒu | yÆgtvfU Ce RmfUt Ægtl lné ”u„u | fUGt bü
veAu rcXt ”u„u ƒu | yÆgtvfU fuU Œëltü fuU sJtc lné ”ulu ”u„u ƒu | Ju Rmu dâJth ˜·zfUt mbS„u ƒu | mtrƒgtü lu Rmu yfuU˜t fUh r”gt |
3. htsq lu yvlu ôfqU˜ fUtu rfUm „hn Wvnth mbLv„ rfUgt ? s : htsq fUtu lY ôfqU˜ fuU cåau dâJth mbS„u ƒu | Rmr˜Y Wmlu Dh vh
yrOfU vrh¶b rfUgt ytih ôfqU˜ bü Ce fU·ze bunl„ fUe | YfU cth rVUh Jn fUGt bü Œƒb ytgt | WmfUe Œmàl„t fUe fUtuRo mebt ne lné hne |
Rm „hn Wmlu Œƒb ytfUh yvlu vwhtlu d½tbeK ôfqU˜ fUtu mbwra„ Wvnth mbLv„ rfUgt | mtƒ-mtƒ lY ôfqU˜ fUt ltb Ce abfUt r”gt |
10. ler„ ”tunu (fUrJ„t) ˜uFfU : hneb, rcnthe |
Nç”tƒo : (1) fUrn = úÆ¡µÀàþ·ä§¶¿; mkvr„ = ¬µÏ¡µ†¶; md = ©ÆÏ˜; cl„ = Õ©¶Àœ¶¿Ï†º; cý he„ = Õþȶ§½œ¶¿¨; rcvr„ = ¶«µÛ¥¶õ¿; „uRo =
Õœ¶™È; mtâau = þºü¥Êõþ¶; be„ = ¥ºõœ¶¿ë™¶¿; (2) vtle = ö§¶©¶Ï, ·Ïœº, þ½§¶¿; Qchi = ¨È¶¿Ï™·; btlwM = ¥¶õþº«¹; aql = ¬µ¿þ¶ä¥¶õ¿; (3) fUlfU
= £Ï·§¶Ï, „¥Æõ霶à; „î = œÍ; bt”fU„t = ¥¶õœ¶¿à; yrOfUtR = ‡¶¿Ñ©¶; Wrn = Õœ¶™¶¿; FtY = œºþ¶™¶Ï¥¶õÁ¨Ï·; ctihtR = ¡¹ú»Ö©·™º· Õ©¶À˜;
sd = ¡µë¡µÏú¶¥¶õ¿; (4) yh¥ = ¥¶õ§º¦¶õ¿; l˜-leh = úÈœº¡µÏ¡µÀ¨Î þ½§¶¿; YfUi fUrh = ՆȩºŸ¶¥¶õ¿·; stuR = ©Æœ¶¿¶¿˜; su„ti = ‡ÏœÊœÈ; „u„ti =
ÕÏœÈ. PAGE – 16
Teachers9.com MANNAMweb.com
fUrJ„t mthtkN : (”tunu fUt CtJ)
1. hneb fUn„u nî rfU mkvrút rb˜lu vh cý„ ˜tud nbthu rbºt ntu st„u nî | Ju nbthe mkvrút fuU fUthK nbthe rbºt„t ôJefUth fUh„u nî | ˜urfUl
rJvrút fuU mbg stu nbtht mtƒ ”u Jne nbtht måat rbºt ni |
2. hneb Rm ”tunu bü vtle Nç” fUt „el yƒo c„t„u nî - 1. möbtl 2. abfU 3.s˜ | Rl „eltü fuU rclt btlJ, btu„e, aqlu fUt fUtuRo bqÖg
lné ni | I I vtle I I fuU rclt Rl „eltü fUt seJl Ôgƒo ni | btlJ fUtu möbtl, btu„e fuU r˜Y abfU, aqlu fuU r˜Y s˜ ytJëgfU ni | RmfuU
rclt Ju Nqàg ni |
3. rcnthe fUt fUnlt ni rfU mtult, O„qhu mu mtidwlt yrOfU snhe˜t ytih lNe˜t ntu„t ni | ¢gtürfU O„qht „tu Ftlu mu ˜tud vtd˜ ntu„u nî, ˜urfUl
mtult „tu vtfUh ne ˜tud vtd˜ ntu st„u nî |
4. rcnthe fUn„u nî rfU blwíg ytih l˜ fuU vtle fUe rôƒr„ mbtl ni | l˜ fUt vtle rs„lt leau st„t ni, vwl: W„lt ne Qvh WX„t ni | Wme
ŒfUth blwíg rs„lt yrOfU rJlb½ ntu„t ni, W„lt ne gN ŒtË„ fUh„t ni |
Αl :
1. hneb fuU ylwmth måau rbºt fUe vnatl fUc ntu„e ni ? s : hneb fuU ylwmth måat rbºt fUe vnatl fUíx fuU mbg ntu„e ni |
2. I mtâau I Nç” fUt ¢gt yƒo ni ? s : I mtâau I Nç” fUt yƒo ni _ måat |
3. vtle dgu l Qchi, btu„e btlwM aql _ vkr¢„ fUt CtJ c„tRY | s : blwíg fuU r˜Y möbtl W„lt ne bnÀJvqKo ni rs„lt rfU btu„e fuU r˜Y
abfU ytih aqlu fuU r˜Y vtle |
4. rfUmfuU rb˜lu vh blwíg vtd˜ ntu st„t ni ? s : mtulu yƒto„T mkvrút rb˜lu vh blwíg vtd˜ ntu st„t ni |
5. rcnthe lu lh fUe „w˜lt rfUmmu fUe ni ? s : rcnthe lu lh fUe „w˜lt l˜ fuU vtle mu fUe ni |
6. rcnthe fuU ylwmth Ôgr¢„ fUtu fUimt ntult atrnY ? s : rcnthe fuU ylwmth Ôgr¢„ fUtu rJlb½ ntult atrnY |
yƒod½tñg„t-Œr„rf½Ugt :
(y) Œëltü fuU Wúth ”ersY |
1. ler„ Jaltü fUt nbthu seJl vh ¢gt ŒCtJ ntu„t ni ? s : ler„ Jal seJl fUtu mtƒofU cltlu fuU r˜Y s · Áhe ni | mbts fUe ÔgJôƒt
ler„ vh ne yOtrh„ ni | ler„ Jaltü fUt vt˜l fUhluJt˜t ne Jtô„rJfU blwíg ni | rsm blwíg bü ler„ lné Jn vNw fuU mbtl ni |
2. Jô„w rJrlgtud fUe ”Ðríx mu YfU fuU ôƒtl vh Wmmu yrOfU Jô„wYâ Fhe”lt XefU lné ni ? ¢gtü ? s : ytJëgfU Jô„wYâ Fhe”lt ytih
WlfUt Wvgtud fUhlt ne rJrlgtud ni | gr” fUtuRo yltJëgfU Jô„wYâ Fhe”„t ni „tu Ju Jô„wYâ sbt ntu„e ni | WlfUt rlh¥vgtud ntu„t ni | sbt
Ftuhe mu ct·sth bü aestü fUe fUbe ntu st„e ni | fUbe fuU fUthK btâd ßgt”t ntu„e ni | WlfuU CtJ c·Z st„u nî |
(yt) vtX vr·ZY | yÇgtm fUtgo fUersY |
1. vtX mu I ÆJrl mtög I Jt˜u Nç” awlfUh r˜rFY | simu : he„, be„ s : mql-aql, yrOfUtR-ctihtR, Wrn-Rrn, FtY-vtY, lh-fUh |
2. hneb fuU ”tunu bü I vtle I Nç” fUt Œgtud rfU„le cth ýyt ni ? WmfuU y˜d-y˜d yƒo ¢gt ni ?
s : hneb fuU ”tunu bü I vtle I Nç” fUt Œgtud „el cth ýyt ni | WmfuU yƒo nik_ möbtl, abfU ytih s˜ |
(R) CtJ ôvíx fUersY |
1. s : (¶©ºœ· ³·§·Ïª¶¥¶õ¿¨Î §ÆÏ™¶©¶ †ÍÔµ¸Ù ¤¸©·§¶á¥¶õ¿ ©·ë¦¶õÏ™º.) 2. s : (¶©ºœ· ³·§·Ïª¶¥¶õ¿¨Î ¥¶õÁ™¶©¶ †ÍÔµ¸Ù ¤¸©·§¶á¥¶õ¿ ©·ë¦¶õÏ™º.)
yrCÔgr¢„-mÐsltÀbfU„t :
(y) Rl Œëltü fuU Wúth 3 _ 4 vkr¢„gtü bü r˜rFY |
1. hneb lu s˜ fuU bnÀJ fuU cthu bü ¢gt c„tgt ni ? s : (¶©ºœ· ³·§·Ïª¶¥¶õ¿¨Î §ÆÏ™¶©¶ †ÍÔµ¸Ù ¤¸©·§¶á¥¶õ¿ ©·ë¦¶õÏ™º.)
2. rcnthe lu mtulu fUe „w˜lt O„qhu mu ¢gtü fUe ntude ? s : O„qht lNe˜t ntu„t ni | WmfUtu Ftlu mu ˜tud vtd˜ ntu st„u nî | Ol-mkvrút fuU
rb˜lu vh Ce ˜tud Dbkze ntu st„u nî | fUrJ lu Dbkze ˜tudtü fUtu vtd˜ fuU mbtl ne btlt ni | Rmr˜Y Wàntülu mtulu fUe „w˜lt O„qhu mu fUe
ntude |
(R) vtX bü r”gu dgu ”tuntü fuU ytOth vh fwUA mqr¢„gtâ r˜rFY |
s : 1. måau rbºt fUe vnatl bwrëfU˜ v·zlu vh ntu„e ni | 2. blwíg fUtu yvlt möbtl cltY hFlt atrnY |
3. mkvrút vtfUh Rkmtl, vtd˜ ntu st„t ni | 4. rJlb½„t mu ne blwíg fUt rJfUtm ntu„t ni |
(Ro) vtX bü r”gu dgu ”tuntü bü ytvfUtu fUtilmt ”tunt cý„ yåAt ˜dt ? ¢gtü ? s : bwSu „emht ”tunt cý„ yåAt ˜dt | sntâ
rcnthe se fUn„u nî rfU blwíg mkvrút vtfUh vtd˜ ntu st„t ni | ¢gtürfU gn ler„ seJl fuU r˜Y cý„ Wvgtude ni | Dbkz nbthu rJfUtm bü
mcmu c·zt ctOfU ni |
CtMt fUe ct„ : (y) yƒo fuU ylwmth cubu˜ Nç” vnatrlY |
1. leh, veh, s˜, vtle s : veh | 2. be„, he„, rbºt, ”tuô„ s : he„ | 3. sd, mkmth, rJëJ, bd s : bd |
(R) 1. gbfU y˜kfUth fUt YfU W”tnhK ”ersY | s : fUt˜e Dxt fUt Dbkz Dxt
2. ”tunt Ak” fUt YfU W”tnhK ”ersY | s : fUrcht mtuRo veh ni, stu stlu vhveh |
stu vhveh l stlRo, mtu fUtrVUh cuveh ||
”tunu fUt ˜GK : I I rJMb ahK „u
h n fU˜t, ytr” sdK lrnk ”u „ |
Égthn btºtt mb ahK, dwh¥ l yk„ bü ˜u„ || I I
rJMb(1,3) ahKtü bü sdK (šsš) l hnu | ˜urfUl mdK (ššs), hdK (sšs) yƒJt ldK (ššš) ntu ytih mbahKtü fUtu, yk„ bü dwh¥ ˜Dw (sš) hnlt
atrnY |
(Ro) 1. leau r”gt dgu Nç”tü bü ŒÀgg vnatlfUh Jt¢g Œgtud fUersY |
1. ˜tirfUfU _ RfU _ Rm JiÒttrlfU gwd bü ˜tirfUfU mwF c·Z dY nî |
2. lir„fU _ RfU _ Rm JiÒttrlfU gwd bü lir„fU bqÖgtü fUt ntm ntu dgt ni |
3. vtihtrKfU _ RfU _ Cth„ bü ylufU vtihtrKfU fUƒtYâ Œar˜„ nî | PAGE – 17
Teachers9.com MANNAMweb.com
11. s˜ ne seJl ni (fUntle) ˜uFfU : ¶e ŒfUtN
Nç”tƒo : m”e = ª¶œ·£âÏ; Œdr„ = ©º·¬µ¥¶õ¿; rlgkºtK = Õ†¶¿¡µÀ; vgtoJhK = ¡µ§·ê©¶§¶›Ï; ytëagoarfU„ = Õª¶Ö§¶ê¡µ™ºþ¶; mJuoGK = ¬µ§Èí;
rlhk„h = ‡™¶œÆ¶¶¿Ï™·; JiÒttrlfU = ª·¬µàë©Èœ¶à; CqJiÒttrlfU = ¤¶Á¶§¶çª·¬µàë©Èœ¶à; ytrJífUth = Õ©º«µÑ§¶›; ylk„ = ÕÏœ¶¥¶õ¿¨Èþº; stmqm =
¶Áš¶ú·§º; nb˜t = ¶ë¥¶õ›; yvnhK = †ËϺ¨»Ïú¶¿˜; yk„rhG gtl = ÕÏœ¶§º¯¶¦¶õ¸þ¶¥¶õ¿; bntbthe = ¶¨§·; nq-cq-nq = „þ¶ä†º „þ¶ä˜¿Û·;
yCtJ = ˧¶œ¶; ŒfUtNJMo = ·Ïœº ¬µÏ©¶œ¶ð§¶¥¶õ¿; ylwbr„ = Õþ¶¿¥¶õœº; „ctne = þ·ª¶þ¶¥¶õ¿; rJNt˜ = ¡Å†¶â†Êþ¶; YfUtYfU = Õ¶³·éœ¶¿à·;
· nhe˜ = ©º«µ¡µÂ§ºœ¶¥Êõþ¶; nel = œ¶¶¿Ñ©Êþ¶; yrô„ÀJ = „þºº; ybqÖg = ©Æ¨¶˜Û¨Èþº; ytâFtü mu ytuS˜ ntult = ¶þº¡¹Ïú¶¶±Í©¶À˜; mwhrG„ =
s
¬µ¿§¶¯ºœ¶¥Êõþ¶.
Αl :
1. mJuoGK bü ¢gt c„tgt dgt ? s : mJuoGK bü c„tgt dgt rfU vÐÚJe vh rlhk„h vtle fUe fUbe ntu„e st hne ni |
2. Œtu. ”evuN fuU ntuN ¢gtü W·z dgu ? s : sc Œtu. ”evuN fUtu ˜dt rfU Jn gtl vÐÚJe fUt lné rfUme ”qmhu d½n fUt ni „tu Cg ytih ytNkfUt mu
WlfuU ntuN W·z dgu |
3. stmqme gtl mu ¢gt „tÀvgo ni ? s : stu dwË„ Áv mu nbthe hGK mkckOe mqaltYâ ˜u stlu fuU W”T”uëg mu yt„u nî Ju stmqme gtl nî |
4. btlJtfÐUr„ yk„rhGgtºte fUntâ mu ytgu ƒu ? s : btlJtfÐUr„ yk„rhGgtºte ”qmhu d½n mu ytgu ƒu | Jn d½n vÐÚJe mu ˜dCd YfU ŒfUtNJMo ”qh ƒt |
5. Ju vÐÚJe vh ¢gtü ytgu ƒu ? s : Ju vÐÚJe vh s˜ awhtlu ytgu ƒu ¢gtürfU WlfuU d½n fUt s˜ Œ”qrM„ ntu awfUt ƒt |
6. WlfUe Œtƒolt ¢gt ƒe ? s : WlfUe Œtƒolt ƒe rfU nb yvlu s˜tNgtü fUtu mt·VU ytih mwhrG„ hFü „trfU nbü WlfUe „hn s˜atuh l cllt
v·zu |
yƒod½tñg„t-Œr„rf½Ugt : (y) Œëltü fuU Wúth ”ersY |
1. nbthu seJl bü s˜ fUt ¢gt bnÀJ ni ? s : nbthu seJl bü s˜ fUt c·zt bnÀJ ni | rclt vtle fuU vÐÚJe vh seJl mkCJ lné ni |
Rmr˜Y „tu fUnt dgt ni rfU s˜ ne seJl ni |
2. Oh„e vh nh rnômu bü s˜ ni, rfUà„w ôJåA s˜ fUe btºtt cý„ fUb ni | Yume rôƒr„ bü s˜ fUt m”wvgtud fUimu fUhüdu ?
s : s˜ fUt m”wvgtud fUhlu fUt „tÀvgo ni_ s˜, Ôgƒo ytih Œ”qrM„ l fUhlt | Rmr˜Y nb yvle ytJëgfU„t Ch ne s˜ fUt Wvgtud fUhü |
gr” nb „t˜tctü, Se˜tü, lr”gtü fUtu líx ntulu mu catYâ „tu Jn s˜ Ce m”wvgtud ntudt |
(yt) vtX vr·ZY | yÇgtm fUtgo fUersY |
1. nbthu Dh výâalu Jt˜u s˜ fUt Wvgtud nb rfUmfuU r˜Y fUh hnu nî ? s : nbtht Dh výâaluJt˜u s˜ fUt Wvgtud nb lntlu, fUv·zu Otulu,
mtVU-mVUtRo, rmkatRo ytr” fuU r˜Y fUh hnu nî |
2. s˜ fUe mbôgt CrJíg bü ¢gt rJvrútgtâ ˜t mfU„e nî ? s : s˜ fUe mbôgt CrJíg bü CgkfUh ytv”tYâ ˜t mfU„e nî | Rm mbôgt
mu ˜tud yvlu ŒtK Ftu stYâdu | 0.007% fUt vugs˜ ˜wË„ ntu stYdt | Œ”qrM„ s˜ ne rb˜ stYdt | Rmmu cebtrhgtâ VUi˜ stYâde | htßgtü
fuU cea, htíx±tü fuU cea ˜·ztRo-Sd·zu ntu stYâdu | ŒtKe Oh„e vh l fuU chtch ntu stYdt |
3. s˜ fUe mbôgt fUt mbtOtl ¢gt ni ? s : sl mkÏgt fUe JÐr”TO fUt ”h fUb fUhlt atrnY | s˜-Œ”qMK fUtu htufUlt atrnY | JMto-s˜
dzTZtü bü sbt fUhlt atrnY | Wmu mbwŠ bü lné cntlt atrnY | Wmu htufUlu fuU r˜Y ctâO cltlu atrnY | ytJëgfU„t fuU ylwmth ne WmfUt
Wvgtud fUhlt atrnY | Œ”qrM„-s˜ YJk mbwŠ-s˜ fUtu Nw”TO fUhfuU vwl: Wvgtudtƒo Œti”TgturdfUe(xu¢ltp˜se) fUtu rJfUrm„ fUhlt atrnY |
(R) rlöl r˜rF„ vkr¢„gtü fUe ÔgtÏgt fUersY |
1. Rm ŒfUth vÐÚJe fUt a¢fUh ˜dtlu fUt ¢gt b„˜c ntu mfU„t ni | s : yk„rhG-gtl ytfUh ctd bü W„h„t ni | „c Œtu. ”evuN ytih Œtu.
rJfUtm ytëago arfU„ ntufUh ”uF„u nî | „c ”tultü mtualu ˜d„u nî rfU gn yk„rhGgtl vÐÚJe fUt a¢fUh ˜dt hnt ni | RmfUt fUthK ¢gt ni ?
Ju mk”un fUh„u nî rfU Jn gtl stmqme gtl ni ¢gt ?
2. nb ˜tud gntâ YfU rbNl fuU „n„ ytY nî | s : ”qmhu d½n fuU gtl mu YfU btlJtfÐUr„ rlfU˜„e ni | Jn ŒtKe blwíg fUe „hn ne r”F„t
ni cm WmfUt ytfUth fwUA c·zt ni | Jn c„t„t ni rfU Jn ytih WmfuU mCe YfU rJNuM rbNl fuU „n„ gntâ ytY nî ytih Rm rbNl fUt W”T”uëg
ni vÐÚJe mu fwUA s˜ awhtfUh yvlu d½n vh ˜u stlt |
3. ytv yvlu s˜tNgtü fUtu mt·VU ytih mwhrG„ hFü „trfU ytvfUtu Ce nbthe „hn s˜atuh l cllt v·zü | s : ”qmhu d½n fUt yk„rhG gtºte
˜tixlu fuU ct” YfU vºt Atuz· st„t ni | Rm vh s˜mkhGK mkckOe mk”uN ni | ¢gtürfU Jn stl„t ni rfU gr” vÐÚJe fuU Jtrmgtü lu Rme ŒfUth
Œ”qMK VUi˜lt sthe hFt „tu Rànü ôJåA s˜ ct” bü lné rb˜ vtYdt |
(Ro) rJÒttvl v·ZfUh fUtuRo ath Œël cltRY |
s : 1. gn rJÒttvl rfUlfUe ytuh mu sthe rfUgt dgt ni ? 2. htíx±eg rfUNtuh ôJtôÚg fUtgof½Ub fUt W”T”uëg ¢gt ni ? 3. gn fUtgof½Ub
rfU„lu Guºttü bü rf½UgtNe˜„t vh ˜rG„ ni ? 4. Rm fUtgof½Ub mu rfU„lu fUhtuz· rfUNtuhtü fUtu ˜tC ntudt ?
yrCÔgr¢„-mÐsltÀbfU„t : (y) Rl Œëltü fuU Wúth 3 _ 4 vkr¢„gtü bü r˜rFY |
1. I s˜ ne seJl ni | I NeMofU mu ytvfUt ¢gt yrCŒtg ni ? s : I s˜ ne seJl ni I NeMofU mu yrCŒtg ni rfU s˜ seJl bü cý„ bnÀJvqKo
ni | s˜ fuU rclt seJl mkCJ lné ni | y„: ôJåA s˜ fUt mkhGK cý„ s · Áhe ni |
2. s˜ m½tu„tü fuU hFhFtJ fuU cthu bü ytv ¢gt mwStJ ”ult atnüdu ? s : s˜ fUtu m”iJ ôJåA hFü | yrOfU Ægtl ”ulu fUe ct„ gn ni rfU
Rmbü dk”de l VUi˜tYâ | JMto bü ”tu cth yvlu dtâJ fuU „t˜tctü fUtu mt·VU fUhü | vugs˜ fUe lr”gtü bü fUv·zu Otulu gt stlJhtü fUtu ln˜tlu vh
htufU ˜dtle ntude |
(yt) yts ”wrlgt fuU mCe ”uNtü bü s˜ fUe mbôgt cle ýRo ni | RmfuU mbtOtl bü nb mc fUe ¢gt r·söbu”the ni ? s :
fUné Ce nbü vtle fUt chct” lné fUhlt atrnY | nbü rs„lt sÁhe W„lu fUt ne Wvgtud fUhlt atrnY | velu fuU vtle mu ntƒ-bwân lné Otult
atrnY | s˜tNgtü bü lntlt, vNwytü fUtu Otult, fUv·zu Otult, fqUz· t-fUhfUx VüUfUlt ytr” fUtu lné fUhlt atrnY | s˜ bü rJM rb˜tluJt˜u
ymbtrsfU „ÀJtü fuU Œr„ mtJOtl c„olt atrnY | s˜-rJJt”tü fUt aatoytü ”TJtht n˜ fUhlt atrnY | s˜ fUe mbôgt fuU mbtOtl bü Rl mc
fUt ylwvt˜l nb mc fUe rsöbu”the ni | PAGE – 18
Reddem Pratap Reddy, SA(Hindi), ZPPHS-KATHERU, RAJAHMUNDRY CELL : 9989075768, 9948574899
Teachers9.com MANNAMweb.com
CtMt fUe ct„ :
(y) mqalt vr·ZY | WmfuU ylwmth fUersY |
1. s : s˜sk„w, s˜Jtme, s˜vtl, s˜btdo | 2. s : ŒtuVuUmh, VUtul, ni˜tu, Nwh¥yt„, ntuN, dws
· hlt, ct·d, ytJt·s, l·sh ytr” |
(yt) leau r”gu dgu Jt¢g vr·ZY | fUtuíXfU bü ”e dge mqalt fuU ylwmth Jt¢g c”r˜Y |
1. s : gn „tu fUtuRo gtl ƒt | 2. s : buhu fURo mtƒe Rm mkvqKo le˜u d½n vh VUi˜üdu | 3. s : vtle fuU yCtJ bü nbthu ˜tud bh hnu nî |
4. s : nb ˜tud yvlt rbNl awvatv fUhlt atnüdu |
(R) leau r”gt dgt W”tnhK vr·ZY | WmfuU ylwmth YfU Jt¢g cltRY |
s : nb ˜tudtü lu gntâ vh rJNt˜ s˜ Ckzthtü fUtu ”uFt |
rfUàntülu gntâ vh rJNt˜ s˜ Ckzthtü fUtu ”uFt |
(Ro) yƒo fuU ytOth vh Jt¢g vnatrlY |
1. ytun ! gn „tu fUtuRo gtl ni | (rJôbgtr”JtafU)
2. gn gtl fUntâ mu ytgt ? (ŒëlJtafU)
3. ”tultü lu YfU mtƒ Wm yk„rhG gtºte mu vqAt | (rJOtlJtafU)
4. gnt fUt s˜ Nw”TO ntudt (mk”unJtafU)
5. nbthu gntâ s˜ ntu„t „tu nb vÐÚJe vh l yt„u | (mkfuU„JtafU)
6. nbü Nw”TO s˜ atrnY | (ytÒttJtafU)
7. ytv Ce fUCe nbthu gntâ ytRY | (RåAtJtafU)
8. l”e-lt˜tü bü fUaht cntlt blt ni | (rlMuOJtafU)
12. Oh„e fuU mJt˜ yk„rhG fuU sJtc (mtGtÀfUth)
Nç”tƒo : ŒtfÐUr„fU dwK = ³·í¤¸©º¶ ¶¿›Ï; rJrNíX = ¡µë¬¹†ºâúÆÏ†ºþ¶; mwhGt = ¬µÏ§¶¯¶›; htmtgrlfU Jtgw = §¶³·¦¶õþº¶ ©·¦¶õ¿©¶À;
ytrJífUth = Õ©º«µÑ§¶›; mtGtÀfUth = ¶¨¦õ¶; mtË„trnfU = ©·§¶¡µÀ; ”wrlgt fuU btlraºt = ¡µë¡µÏú¶¡µ˜Ï; slmkÏgt = üþ·¤¸; mtbtrsfU
mbôgtYâ = ³·¥¶õ¸ü»¶ ¬µ¥¶õ¬µê¨¿; mwStJ = ¬µ¨Ôµ¸Ù; yrCCtJfU = ¬µÏ§¶¯¶¶¿™¶¿; C½íxtath = Õ©ºþ½œº; ct˜ b·s”qhe = £¸¨·§ºé¶¿¨¿; Robtl”the
= þºü·¦õœ½; hGt ylwmkOtl = §¶¯¶›ª·–; cun” FwNe = Ôµ¸†¶¿â¨Èþº þ¶Ï†¶Ï; ze.yth.ze.ytu. =Defence Research Developement Organisation;
Gb„t = ³·¥¶õ§¶áêÏ.
Αl :
1. rlhGhtü fUtu mtGh cltlu fuU r˜Y mhfUth ”TJtht ¢gt-¢gt f· U”b WXtgu st hnu nî ? s : mhfUth lu yth.xe.Ro. yrOrlgb _ 2009 cltgt
ytih 1 yŒi˜, 2010 mu ˜tdq ýyt | RmfuU ylwmth, 6_14 JMeog cåatü fUtu rl: NwÖfU ytih yrlJtgo rNGt ”e st hne ni | ŒtiZ· rNGt fuU btÆgb
mu vwh¥Mtü ytih brn˜tytü fUtu rNrG„ fUhlu fUe ÔgJôƒt Ce fUh hnu nî | vtXNt˜tYâ cåatü fUe výâa fuU yk”h ntulu fUe fUturNN fUe st hne ni |
2. YfU Atºt bü fUtil-fUtil mu bnÀJvqKo dwK ntulu atrnY ? s : YfU Atºt fuU r˜Y mcmu bnÀJvqKo ni _ WmfUe yvlu Œr„ Robtl”the ytih
”qmhtü fuU Œr„ yt”h fUt dwK | gu dwK cåatü fUtu yt”No ltdrhfU cltgüdu |
3. YfU Atºt fuU Áv bü rJfUrm„ Cth„ fuU ôJËl fUtu mtfUth fUhlu fuU r˜Y nbü ¢gt-¢gt fUhlt atrnY ? s : YfU Atºt ntulu fuU lt„u, nb
rsm fUGt bü v·Z„u nî, Wmbü ytdu c·Zlu fuU r˜Y Fqc vrh¶b fUhü | yvlu seJl bü vn˜u YfU ˜Ìg cltgü | rVUh Wmu ŒtË„ fUhlu fuU r˜Y
ytJëgfU Òttl ytih ylwCJ fUhü | ctOtytü mu ˜·z„u ýY Wl vh rJsg ŒtË„ fUhü | rlhk„h ŒgÀlNe˜ hn„u ýY mcmu cr·Zgt fUtb fUhlu fUe
ytuh c·Z„u hnu | mtƒ ne lir„fU bqÖgtü fUtu Ce d½nK fUhü | Atºttü fUtu nbuNt vrh¶be cllu fUt Œgtm fUhlt atrnY | AwrxTxgtü fuU r”ltü bü dhec
cåatü fUtu v·Ztlt atrnY | vtiOu ˜dtfUh vgtoJhK fUtu mk„wr˜„ fUhlt atrnY | Rm ŒfUth nbü YfU Atºt fuU Áv bü rJfUrm„ Cth„ fuU ôJËl fUtu
mtfUth fUhlu fuU r˜Y gu fUtgo fUhlu atrnY | gu fUtgo l fuUJ˜ nbfUtu, crÖfU nbthu htíx± fUtu Ce rJfUrm„ ytih mbÐr”TO fuU vƒ vh ˜u stYâdu |
4. Cth„ fUtu C½íxtath mu bw¢„ fUhtlu bü Atºttü fUt ¢gt gtud”tl ntu mfU„t ni ? s : yts fuU cåau fU˜ fuU ltdrhfU nî | gr” Atºt Robtl”the
ytih måatRo fUt vtX meF„u nî „tu CtrJ seJl bü Ntg” ne fUtuRo WlfUtu rn˜t vtYdt | Ju C½íxtath-bw¢„ seJl fUt rlJton fUhüdu ytih ”qmhtü fuU
r˜Y yt”NoJtl clu hnüdu |
5. cåatü fuU r˜Y xume ƒtpbm fUt mk”uN ¢gt ni ? s : cåau stu Ce v·Zu Ægtl mu v·Zu, bunl„ fUhü ytih ˜Ìg ŒtË„ fUhlu „fU h¥fuU lné | stu
Wànü vmk” nî, Wmbü yvlt se-stl ˜dt ”ü | fUbh fUmfUh „igthe fUhü | mVU˜„t yJëg WlfuU fU”b aqbude | gne cåatü fuU r˜Y xume
ƒtpbm fUt mk”uN ni |
6. xume ƒtpbm fUtu I yrÉl-vwºte I fUt Wvltb ¢gtü r”gt dgt ntudt ? s : hGt ylwmkOtl ytih rJÒttl fUtu vwh¥Mtü fUt Guºt btlt st„t ni |
bdh xume ƒtpbm lu yvle bunl„, ˜dl ytih ”ÐZ· rlëag mu vwh¥M JaoôJ Jt˜u Guºt bü mVU˜„t fuU lgu rNFh „g rfUY nî | Ju hGt
ylwmkOtl ytih rJfUtm mkdXl(ze.yth.ze.ytu.) fuU yrÉl-5 fUtgof½Ub fUe rl”uorNfUt cle | Wàntülu ”uN fuU rfUme rbmtR˜ Œtpsu¢x fUe vn˜e
brn˜t ŒbwF cllu fUt dtihJ ŒtË„ rfUgt | Rmr˜Y Wmu I yrÉl vwºte I fUt Wvltb r”gt dgt |
yƒod½tñg„t-Œr„rf½Ugt :
(y) Œëltü fuU Wúth ”ersY |
1. Y.ve.su. yç”w˜ fU˜tb simu fwUA ytih bntvwh¥Mtü fuU ltb c„tRY | s : me.Je.htbl, ¶erlJtm htbtlwsb, sd”eNakŠ ctum ytr” |
2. Y.ve.su. yç”w˜ fU˜tb ytih xume ƒtpbm bü ytvfUtu mcmu yåAe ct„ fUtilme ˜de ytih ¢gtü ? s : YfU Atºt fuU lt„u bwSu fU˜tb se
ytih xume fUe gu ct„ü yåAe ˜dé _ mCe mbôgtytü fUt s·z yrNGt gt rlhGh„t ni | fU˜tb se lu Atºttü fUtu Rm mkckO bü YfU yåAt mwStJ
r”gt ni _ I nhufU Atºt vtâa yrNrG„ brn˜tytü fUtu rNrG„ fUhü ytih brn˜tytü fUe J„obtl mbôgtytü fuU cthu bü Ce c„tYâ | I cåatü fuU r˜Y xume
ƒtpbm lu stu mwStJ r”gu_ I stu Ce v·Zu Ægtl mu v·Zu, bunl„ fUhü ytih ˜Ìg ŒtË„ fUhlu „fU h¥fuU lné | I
(yt) vtX vr·ZY | yÇgtm fUtgo fUersY | PAGE – 19
1. Y.ve.su. yç”w˜ fU˜tb fUt mtGtÀfUth rfUmlu r˜gt ? s : Y.ve.su. yç”w˜ fU˜tb fUt mtGtÀfUth Atºttü lu r˜gt ƒt |
Reddem Pratap Reddy, SA(Hindi), ZPPHS-KATHERU, RAJAHMUNDRY CELL : 9989075768, 9948574899
Teachers9.com MANNAMweb.com
2. xume ƒtpbm fUt mtGtÀfUth rfUmlu r˜gt ? s : xume ƒtpbm fUt mtGtÀfUh Rkrzgt xwzu mtË„trnfU vrºtfUt lu r˜gt |
3. Y.ve.su. yç”w˜ fU˜tb lu ct˜ b·s”qhe fUtu mbtË„ fUhlu fuU r˜Y ¢gt Wvtg c„tgu ? s : fU˜tb se lu ct˜ bs”qhe fUtu mbtË„ fUhlu fuU
r˜Y „el Wvtg c„tY _ 1. cåat ôJgk yvle v·ZtRo sthe hFlu bü h¥ra r”FtYâ | 2. bt„t-rv„t fUtu rNrG„ fUhfuU ytih 3. cåatü mu fUtb
˜uluJt˜u btr˜fUtü bü ytÀb-rlgkºtK fUe ŒJÐrút fUt rJfUtm fUhfuU, „trfU Ju Wl cåatü fUtu yvlu cåau simu ne mbSü |
4. xume ƒtpbm fUe ôfqU˜e v·ZtRo fUntâ ýRo ? Wànü rfUl rJMgtü bü h¥ra ƒe ? s : xume ƒtpbm fUe v·ZtRo fuUh˜ rôƒ„ y˜ËvwSt bü ýRo | Wànü
drK„ ytih rJÒttl fuU rJMgtü bü h¥ra ƒe |
(R) rlöl r˜rF„ vkr¢„gtü fUe ÔgtÏgt fUersY |
1. mtJosrlfU seJl bü C½íxtath Wàbq˜l fuU r˜Y ÔgtvfU ytk”tu˜l fUe ytJNgfU„t ni | s : mtJosrlfU seJl bü mCe ô„htü bü C½íxtath
ÔgtË„ ni | RmfUt Wàbq˜l ytmtl lné ni | RmfuU Wàbq˜l fuU mntgfU „el ntu mfU„u nî | Ju nî_ bt„t, rv„t ytih rNGfU | Rl „eltü cåatü bü
Robtl”the fUtu sdtfUh Wànü måatRo fUt vtX v·Ztlt ni |
2. måau yƒtüo bü Ju ”uN fuU ne lné crÖfU vqhe ”wrlgt fuU yt”No ni | s : fU˜tb se lu ”wrlgt fuU btlraºt bü Cth„ fUtu bnÀJvqKo ôƒtl r”˜tgt
ni | RmfuU r˜Y Cth„Jtme WlfuU ×UrK nî | Ju I rbmtR˜ bil I nî | Wàntülu rbmtR˜ cltfUh Cth„ fUtu mwhrG„ hFt | Ju bntl ƒu, bntl nî
ytih bntl hnüdu | WlfUe lu„ÐÀJ Gb„t ymbtl ni | Ju mc fuU yt”No nî | Ju fuUJ˜ Cth„ fuU ne lné, crÖfU vqhe ”wrlgt fuU yt”No nî |
(Ro) d”TgtkN v·ZfUh Œëltü fuU Wúth ”ersY |
1. s : rJÒttl v·Zlu fUt lné mbSlu fUt rJMg ni ytih stllu fUt Ce |
2. s : ×U„wytü fUt c”˜lt, ces mu lànü vtiOu fUt rlfU˜lt, vrGgtü fUt W·zlt, r„„˜e fUt bfUhk” velt ytr” |
3. s : stllu fUe RåAt l ntu „tu rfU„tctü mu meF lné mfU„u |
yrCÔgr¢„-mÐsltÀbfU„t :
(y) Rl Œëltü fuU Wúth 3 _ 4 vkr¢„gtü bü r˜rFY |
1. fU˜tb fuU rJath bü I I yt”No Atºt I I fuU dwK ¢gt nî ? s : fU˜tb fuU rJath bü yt”No Atºt fuU dwK gu ntult atrnY _ rNGt fuU Œath fUe
atn„, ôJtÆgtg, ylwNtml, m”ÔgJnth, muJtCtJ, Robtl”the, lir„fU„t ytr” | ytih Wlbü ytÀbmwOth fUe CtJlt ntule atrnY |
2. xume ƒtpbm fuU seJl mu nbü ¢gt mk”uN rb˜„t ni ? s : stu Ce v·Zu Ægtl mu v·Zu, bunl„ fUhü ytih ˜Ìg ŒtË„ fUhlu „fU h¥fuU lné | nbü
stu vmk” ni, Wmbü yvlt se-stl ˜dt”ü | fUbh fUmfUh „igthe fUhü | mVU˜„t yJëg yvlu fU”b aqbüde |
(yt) Rl Œëltü fuU Wúth ytX-”m vkr¢„gtü bü r˜rFY |
1. yåAu ltdrhfU cllu fuU r˜Y fUtil mu dwK ntulu atrnY ? s : YfU yåAu ltdrhfU cllu fuU r˜Y ylwNtrm„ hnlt atrnY | Fqc v·ZtRo
fUhle atrnY | Robtl”th cllt atrnY | fU·ze bunl„ fUhle atrnY | Rl ct„tü fUtu vt˜l fUhlt bnÀJvqKo ni | nh ltdrhfU fUtu yvlu Œr„
Robtl”the ytih ”qmhtü fuU Œr„ yt”h fUt dwK ntult ni | gu dwK WlfUtu rlômk”un yt”No ltdrhfU cltgüdu | bt„t, rv„t, rNGfU Rl „eltü fUe
ct„ü, WlfuU Åtht ”e dRo måatRo fUt vtX v·Zu „tu seJl bü fUtuRo WlfUtu rn˜t lné vtgudt | nh ltdrhfU fUt gn mkfUÖv hnlt atrnY rfU
mtJosrlfU seJl bü C½íXtath fUtu rbXt mfüU | mtGh„t fUtu c·Ztlu fuU r˜Y fUb mu fUb vtâa brn˜tytü fUtu rNrG„ fUhü stu v·Zlt-r˜Flt lné
stl„e | ct˜ bs”qhe fUtu rbxtlt Ce YfU yåAu ltdrhfU fUt fU„oÔg ni |
2. xume ƒtpbm yç”w˜ fU˜tb fUtu yvlt yt”No btl„e nî ¢gtü ? s : Cth„ bü sc Ce yk„rhG rJÒttl ytih rb·stR˜ fUe ct„ fUe st„e ni, „tu
mCe fuU brô„ífU bü YfU ne ltb dqâs„t ni _ Y.ve.su. yç”w˜ fU˜tb | Ju Œrm”TO JiÒttrlfU, Cth„hÀl YJk Cq„vqJo htíx±vr„ | fU˜tb se lu
”wrlgt fuU btlraºt bü Cth„ fUtu bnÀJvqKo ôƒtl r”˜tgt ni | RmfuU r˜Y Cth„Jtme WlfuU ×UrK nî | Ju I rbmtR˜ bil I nî | Wàntülu rbmtR˜
cltfUh Cth„ fUtu mwhrG„ hFt | Ju bntl ƒu, bntl nî ytih bntl hnüdu | WlfUe lu„ÐÀJ Gb„t ymbtl ni | Ju mc fuU yt”No nî | Ju fuUJ˜
Cth„ fuU ne lné, crÖfU vqhe ”wrlgt fuU yt”No nî | Rmr˜Y xume ƒtpbm yç”w˜ fU˜tb fUtu yvlt yt”No btl„e ni |
(R) rfUme YfU mtGtÀfUth fUtu Wra„ NeMofU ”u„u ýY rlckO fuU Áv bü r˜rFY |
s: yt”No ltdrhfU
Œô„tJlt : rJOt„t ”TJtht cltge dge mÐríx bü ylufU seJ sk„wytü lu Rm mkmth bü sàb r˜gt ni | bdh ”uN fUt bnÀJvqKo ykd ni ltdrhfU |
Jn ”uN fUt ŒtK Ce ni | RlfuU rclt ”uN fUe Œdr„ ytOqrh hn„e ni | nh ltdrhfU fUtu yt”No ltdrhfU cllu fUt ŒgÀl fUhlt atrnY |
rJMg ŒJuN : c·zu nbuNt cåatü fUtu fwUA l fwUA Wv”uN ”u„u hn„u nî _ ylwNtrm„ hnlt atrnY, Fqc v·ZtRo fUhle atrnY, Robtl”th cllt atrnY,
c·ze bunl„ fUhle atrnY ytr” | Jimu „tu Rl ct„tü fUt vt˜l fUhlt bnÀJvqKo ni, rfUk„w YfU ltdrhfU fuU r˜Y mcmu bnÀJvqKo dwK ¢gt ni ?...
WmfUe yvlu Œr„ Robtl”the ytih ”tumhtü fuU Œr„ yt”h fUt dwK |
rJMg rJë˜uMK : yts fUt Atºt fU˜ fUt ltdrhfU ni | Rmr˜Y nh YfU Atºt rsm fUGt bü v·Z„u nî, Wm bü ytdu c·Zlu fuU r˜Y Fqc vrh¶b
fUhü | yvlu seJl bü vn˜u YfU ˜Ìg cltgü | rVUh Wmu ŒtË„ fUhlu fuU r˜Y ytJëgfU Òttl ytih ylwCJ ŒtË„ fUhü | rlhk„h ŒgÀlNe˜ hn„u
ýY mcmu cr·Zgt fUtb fUhlu fUe ytuh c·Z„u hnu | mtƒ ne lir„fU bqÖgtü fUtu Ce d½nK fUhü |
AwxTxe fuU r”ltü bü dhec ytih mwrJOtytü mu Jkra„ cåatü fUtu v·Ztlu fUt fUtb fUhü | yrOfU mu yrOfU vtiOu ˜dtgü | Rmmu vgtoJhK
mk„wr˜„ clu hnlu bü mntg„t rb˜ude |
Wvmknth : nh ltdrhfU fUt gn mkfUÖv hnlt atrnY rfU mtJosrlfU seJl bü C½íXtath fUtu rbXt mfüU | mtGh„t fUtu c·Ztlu fuU r˜Y fUb mu
fUb vtâa brn˜tytü fUtu rNrG„ fUhü stu v·Zlt-r˜Flt lné stl„e | ct˜ bs”qhe fUtu rbxtlt Ce YfU yt”No ltdrhfU fUt fU„oÔg ni |
(Ro) Y.ve.su. yç”w˜ fU˜tb fuU rJath yt”No gtuÉg nî | Rl rJathtü fUtu yb˜ bü ˜tlu fuU r˜Y ytv ¢gt fUhüdu ?
s : bî fUb mu fUb vtâa rlhGh brn˜tytü fUtu rNrG„ f Áâdt | mtƒ-mtƒ ŒbwF J„obtl mbôgtytü fuU cthu bü c„tQâdt | ct˜ bs”qh cåatü
fUtu buhu fUv·zu, vwô„füU, ˜uFl-mtbd½e ytr” ”ufUh vtXNt˜t fUe ytuh ytfÐUíx f Áâdt | AwrxTxgtü bü ŒtiZ· tü fUe rNGt ”qâdt | ct˜ bs”qhe ”qh
fUhlu fUt ŒgÀl fUÁâdt | c·zu ntulu fuU ct” bî C½íxtathe lné clqâdt ytih ”qmhtü fUtu Ce lné ntulu ”qâdt | YfU Atºt ntulu fuU lt„u, bî Fqc vrh¶b
fUh vZqâdt ytih ˜Ìg fUe ytuh cZqâdt | mbg-mbg vh vtiOu ˜dtfUh vgtoJhK fUtu catlu fUe fUturNN fUÁâdt |
CtMt fUe ct„ :
(y) mqalt vr·ZY | Jt¢g Œgtud fUersY | PAGE – 20
1. Œr„Ct , vrh¶b , Atºt, rNGt (YfU-YfU Nç” fUt Jt¢g Œgtud fUersY ytih vgtog Nç” r˜rFY |)
Reddem Pratap Reddy, SA(Hindi), ZPPHS-KATHERU, RAJAHMUNDRY CELL : 9989075768, 9948574899
Teachers9.com MANNAMweb.com
1. Œr„Ct : htsq bü dtlu fUe Œr„Ct ni | vgtogJtae Nç” : gtuÉg„t, Gb„t |
2. vrh¶b : vrh¶b mu ne mVU˜„t rb˜„e ni | vgtogJtae Nç” : bunl„, ¶b |
3. Atºt : bî ”mJe fUGt fUt Atºt nqâ | vgtogJtae Nç” : rJ”Tgtƒeo, rNGtƒeo |
4. rNGt : rNGt mu mbts fUt rJfUtm ntu„t ni | vgtogJtae Nç” : rJ”Tgt |
2. mkCJ, Òttl, cr·Zgt, mtfUth (YfU-YfU Nç” fUt rJ˜tub Nç” r˜rFY ytih Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. mkCJ X ymkCJ Jt¢g Œgtud : bunl„ fUhlu mu mc mkCJ ni |
2. Òttl X yÒttl Jt¢g Œgtud : rNGt mu Òttl ŒtË„ ntu„t ni |
3. cr·Zgt X Drxgt Jt¢g Œgtud : mwcn sÖ”e stdlt cr·Zgt yt”„ ni |
4. mtfUth X rlhtfUth Jt¢g Œgtud : bqL„ RoëJh fUt mtfUth Áv ni |
3. Atºtt, AwxTxe, vtiOt, ct„ (YfU-YfU Nç” fUt Jal c”r˜Y ytih Jt¢g Œgtud fUersY |)
1. Atºtt _ AtºttYâ Jt¢g Œgtud : bî ”mJe fUGt fUe Atºtt nqâ |
2. AwxTxe _ AwrxTxgtâ Jt¢g Œgtud : bî fU˜ AwxTxe vh ƒt |
3. vtiOt _ vtiOu Jt¢g Œgtud : nh mt˜ bî yvlu sàbr”l vh vtiOt ˜dt„t nqâ |
4. ct„ _ ct„ü Jt¢g Œgtud : d˜„ ct„ lné fUhle atrnY |
(yt) mqalt vr·ZY | WmfuU ylwmth fUersY |
1. rlOol, mkfUÖv (mkrO rJåAu” fUersY |) s : rl: + Ol(rJmdo mkrO), mbT + fUÖv(Ôgksl mkrO) |
2. mwcn-Ntb, gwJtNr¢„ (mbtm c„tRY |) s : mwcn ytih Ntb(”TJk”TJ mbtm), gwJt fUe Nr¢„(„Àvwh¥M mbtm)
(R) huFtkrfU„ Nç”tü vh Ægtl ”ersY ytih Rànü mbrSY |
1. htíx±vr„ fUtgto˜g fuU ”tihtl fwUA ct˜fUtü lu WlfUt mtGtÀfUth r˜gt ƒt |
2. rlhk„h ŒgÀlNe˜ hn„u ýY mcmu cr·Zgt fUtb fUhlu fUe ytuh c·Z„u hnü |
s : ”tultü Jt¢gtü bü huFtkrfU„ Nç” Nç”-Cu” fuU yk„do„ yt„u nî _
vn˜u Jt¢g bü : fUtgto˜g (mkÒtt), fwUA (yrlëag vrhbtKJtafU rJNuMK), WlfUt (rlsJtafU mJoltb)
”qmhu Jt¢g bü : rlhk„h (rf½UgtrJNuMK), cr·Zgt (rf½UgtrJNuM), fUe ytuh (rf½UgtrJNuMK ytih mkcO ctuOfU yÔgg)
(Ro) huFtkrfU„ Nç”tü fuU ôƒtl vh fUtuíXfU bü r”gu dgu Nç”tü fUt Œgtud fUh Jt¢g cltRY |
YfU Atºt ntulu fuU lt„u ytv rsm fUGt bü Ce v·Z„u ntü, Wmbü ytdu c·Zlu fuU r˜Y Fqc vrh¶b fUhü |
s :1. YfU ltdrhfU ntulu fuU lt„u ytv rsm ”uN bü Ce hn„u ntü Wmbü ytdu c·Zlu fuU r˜Y Fqc vrh¶b fUhü |
2. YfU rF˜t·ze ntulu fuU lt„u ytv rsm Fu˜ bü Ce Fu˜„u ntü Wmbü ytdu c·Zlu fuU r˜Y Fqc vrh¶b fUhü |
3. YfU fU˜tfUth ntulu fuU lt„u ytv rsm fU˜t bü Ce ŒJeK ntü Wmbü ytdu c·Zlu fuU r˜Y Fqc vrh¶b fUhü |
4. YfU yÆgtvfU ntulu fuU lt„u ytv rsm rJMg bü Ce rlvwK ntü Wmbü ytdu c·Zlu fuU r˜Y Fqc vrh¶b fUhü |
5. YfU vheGtƒeo ntulu fuU lt„u ytv rsm vheGt bü Ce ciX„u ntü Wmbü ytdu c·Zlu fuU r˜Y Fqc vrh¶b fUhü |
vrhgtuslt fUtgo :
Is : bîlu AXJe fUGt mu ”mJé fUGt „fU fUe rnà”e vtXTg-vwô„fUtü fuU bwFvÐíXtü fUt yÆggl rfUgt | Wlbü mu bwSu lJé vtXTg-vwô„fU fUt
bwFvÐíX cý„ yåAt ˜dt | ¢gtürfU bî dtâJ bü hnlu Jt˜t nqâ | bwFvÐíX vh dtâJ fUt ”Ðëg Œr„rckrc„ ntu hnt ni | Fu„ bü n˜ a˜tluJt˜u
rfUmtl, ci˜, fUtb fUhluJt˜u rfUmtl, htíx±eg vGe btuh-btuhle, dtiht-dtihigt, ˜„tYâ, vnt·z, W·zluJt˜e rar·zgtâ, vqKofwUkC ytr” ylufU ”Ðëg
WCh„u nî | gn vÐíX blbtunfU ni |
WvJtafU yltuFt Wvtg (ylqr”„ fUntle) ˜uFfU : ztp. htJqrh ChÅts
Nç”tƒo : dzTZt = ¡Å†¶â¶¿Ï˜; atht = ¡µª¶¿©¶À¨ ¥Èõœ¶; ntr·shsJtc”th = œ¶í§¶· œº§¶¿¶¿ ü©·£¿ úÆ¡µå¶¨©·™¶¿; ytCtm = ¬µÏÈœ¶¥¶õ¿; ˜”lt
= ¥Æõ¸¦¶õ£™¶¿˜; mwOth = ¬µÏ¬µÑ§¶›; Cedlt = œ¶™º¦¶õ¿˜; yfUt˜ = ¶§¶¿©¶À; Cüx = ¬µ¥¶õ¸©Èª¶¥¶õ¿; ntƒ câxtlt = ³·¦¶õ¡µ™¶¿˜; ˜ct˜c =
ÕÏú¶¿©¶§¶¶¿; ymeb = Õ±·§¶¥¶õ¿; ytim„ = ¬µ¶˜¿; meF = þ½œº; abl = ú»þ¶äœÍ˜.
1. htst fwUbthJbto fuU htßg bü yfUt˜ fUe rôƒr„ ¢gtü WÀvàl ýRo ntude ? s : htst fwUbthJbto lu Atuxe-Atuxe Cq˜ü fUe ntude | Wàntülu WlfUtu
lné mwOth r˜gt ntudt | Rmr˜Y htst fwUbthJbto fuU htßg bü yfUt˜ fUe rôƒr„ WÀvàl ýRo ntude |
2. yfUt˜ fUe mbôgt fuU rlJthK fuU r˜Y htst lu ¢gt-¢gt Wvtg mtuau ntüdu ? s : htst lu gÒt-gtdtr” f½U„wytü fUtu rfUgt ntudt | hts Ckzth
fUt ylt·s Œst bü câxJtgt ntudt | cwr°btltü mu m˜tn-bNrJht rfUgt ntudt | ytm-v·ztum fuU htstytü mu ylt·s WOth r˜gt ntudt | Wlmu
rJath-rJbNo rfUgt ntudt |
3. htst fwUbthJbto fUe sdn vh gr” „wb ntu„u „tu yfUt˜ fUe mbôgt mu fUimu sqS„u ? s : gr” bî htst fwUbthJbto fUe sdn vh ntu„t, „tu bî
Ce htst fUe „hn yfUt˜ fUe mbôgt mu sqS„t | ydu a˜fUh ytÀb-rJë˜uMK Åtht yvle Cq˜ü vnatl ˜u„t | WlfUtu mwOth ˜u„t | ytdu,
fUCe Atuxe me Cq˜ Ce lné ntulu ”u„t |
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. vgtoJhK ytih Œ”qMK
rlckO fUe Áv huFt : 1.rJMg ŒJuN 2. rJMg rJô„th 3. líx 4. Wvmknth |
rJMg ŒJuN : vgto JhK fUt yƒo ni Jt„tJhK | vgto JhK nh ŒtKe fUt hGtfUJa ni | vgtoJhK fuU mk„w˜l mu btlJ fUt ôJtôÚg yåAt
hn„t ni | vgtoJhK bü Cqrb, Jtgw, s˜, ÆJrl ltbfU ath ŒfUth fuU Œ”qMK VUi˜ hnu nî | Rl Œ”qMKtü fuU fUthK vgtoJhK rcdz„t st hnt ni |
rJMg rJô„th : Oh„e vh hnluJt˜e nh ŒtKe fUtu selu ŒtKJtgw fUe ytJëgfU„t ntu„e ni | gn ŒtKJtgw nbü vuz· -vtiOtü fuU nhu-Chu vúttü
mu ne rb˜„t ni | Rl r”ltü vuz· -vtiOtü fUtu curVUf½U fUtx hnu nî | vuz· -vtiOtü fUtu fUtxlu mu vgtoJhK fUt mk„w˜l „us· e mu rcdz„t st hnt ni | nbthu
athtü ytuh fuU fU˜-fUthFtltü mu Owytâ rlfU˜„t ni | Rmmu Jtgw Œ”qMK c·Z hnt ni | fqUzu-fUahu fUtu l”e-lt˜tü bü cnt ”ulu mu s˜ Œ”qMK ntu hnt
PAGE – 21
Reddem Pratap Reddy, SA(Hindi), ZPPHS-KATHERU, RAJAHMUNDRY CELL : 9989075768, 9948574899
Teachers9.com MANNAMweb.com
ni | Jtgw, s˜ Œ”qMKtü fuU fUthK fURo cebtrhgtâ VUi˜ hne nî | gt„tgt„ mtOltü fuU CeMK ÆJrlgtü mu ÆJrl Œ”qMK ntu hnt ni |
líx : vgtoJhK fuU ymk„w˜l mu btimb mbg vh lné yt„t | Rmmu JMto Ce XefU mbg vh lné ntu„e | JMto ýRo „tu fUné yr„JÐríx
gt fUné yÖvJÐrôx | JMto fuU fUthK yfUt˜ vz„t ni |
Wvmknth : Œ”qMK fUtu gƒt Nr¢„ ”qh fUhlt nb mcfUt fU„oÔg ni | RmfuU r˜Y nb mc gn Jal ˜ü ytih ŒgÀl fUhü _ dk”de l
VUi˜tYâ, fqUzt-fUaht l”e lt˜tü bü l cntgü, WlfUtu m”t mt·VU hFü | vuz· tü fUtu l fUtxü | lgu vuz· -vtiOu ˜dtfUh vÐÚJe fUe nrhgt˜e c·Ztgü | Jnltü
fUt Owytâ ytih ÆJrl fUb fUhü | Yumt fUhlu mu ne vgtoJhK fUtu Œ”qrM„ ntulu mu cat mfU„u nî |
2. vtXNt˜t bü Fu˜tü fUt bnÀJ
rlckO fUe Áv huFt : 1.Œô„tJlt 2. ŒfUth 3. ˜tC 4. líx 5. Wvmknth |
Œô„tJlt : vtXNt˜t bü rJ‘tÆgl fuU mtƒ Fu˜tü fUt Ce sÁh„ ni | rJ‘tƒeo yvlu rJ‘tÆggl fuU mtƒ - mtƒ Fu˜tü vh Ce Ægtl
”ult atrnY | Nheh fUtu ôJtôƒ hFlu fuU r˜Y Ôgtgtb ytih Fu˜ - fqU”tü fUe sÁh„ ni |
ŒfUth : Fu˜ fURo ŒfUth fuU ntu„u nî_ ctÊ Fu˜ ytih ytk„rhfU Fu˜ gt Dhu˜w Fu˜ | ctÊ Fu˜tü bü fUczTze, rf½UfuUx, Ftu - Ftu,
VwUxct˜, Jt˜ect˜ ytr” WÖ˜uFleg ni | ytk„rhfU Fu˜ bü fUihöm, aum, xuc˜ xurlm, ykÀgtGhe ytr” WÖ˜uFleg nî |
˜tC : Fu˜tü mu ylufU ˜tC nî | Fu˜tü mu Nheh bscq„ cl„t ni | brô„ífU VwU„eo˜t hn„t ni | bl ytih brô„ífU „use mu fUtb
fUhlu ˜d„u nî | I yt˜ôg I ”qh ntu st„t ni | Fu˜tü mu mngtud fUe CtJlt, mbg - vt˜l, ôJtlwNtml, ytÀb - rJëJtm ytr” dwKtü fUt
rJfUtm ntu„t ni |
líx : nbuNt Fu˜„u hnlt Ce d˜„ OthKt ni | v·ZtRo fuU mbg v·Zlt ni ytih Fu˜tü fuU mbg Fu˜lt ni | rlOtorh„ mbg bü ne
Fu˜lt atrnY | sÁh„ mu c·ZfUh Fu˜lu vh Œgtusl rmÆ” lné ntu„t |
Wvmknth : Atºttü fUtu Fu˜ - fqU” bü Fqc Ctd ˜ult atrnY | Rmmu „k”wh¥ô„e fuU mtƒ bltuhksl Ce ntu„t ni | btlJ seJl mwFbg
cl„t ni
3. fUkËgqxh (mkdKfU)
rlckO fUe Áv huFt : 1.Œô„tJlt 2. ˜tC 3. Œgtusl 4. CrJíg 5. Wvmknth |
Œô„tJlt : yts rJÒttl fUt gwd ni | rJÒttl fuU mnthu rJëJ bü lgu - lgu ytrJífUth ýY nî | fUkËgqxh rJÒttl fUe mc mu c·ze
bnÀJvqKo abÀfUthe ”ul ni | fUkËgqxh fUtu rnà”e bü I mkdKfU I fUn„u nî |
˜tC : yts fuU gwd fUtu I fUkËgqxh gwd I fUn mfU„u nî | btlJ - seJl fuU nh Guºt bü fUkËgqxh fUe ytJëgfU„t ytih Wvgturd„t r”l
- c - r”l c·Z„e st hne ni | dKl gt dwKl RmfuU mnthu nb cý„ ytmtle mu fUh mfU„u nî | Rmmu btlJ fUe ctirÆ”fU Gb„t fUe ßgt”t mu
ßgt”t ca„ ntu mfU„e ni |
Œgtusl : ylufU ˜tudtü Åtht rfUgu stluJt˜u fUtb fUtu fUkËgqxh yfuU˜t ne fUb mbg bü fUh mfU„t ni | yts ”wrlgt fUkËgqxh fUe
”tme cl dge ni | yts fUkËgqxh fuU rclt ”wrlgt fUtu lné mtua mfU„u nî | Rmr˜Y nh Atºt fUtu fUkËgqxh fUt Òttl vtlt ytJëgfU cl dgt ni |
CrJíg : fUkËgqxh fUe btâd mt˜ - c - mt˜ c·Z hne ni | Ntml, NirGfU, ÔgtvtrhfU, htslir„fU, ytrFh OtLfUfU Guºt bü Ce fUkËgqxh
fUe Wvgturd„t c·Z hne ni | fUkËgqxh fuU Åtht yts nb CrJíg Ce c„t mfU„u nî | d½trVU¢m, htctuxTm ytr” Rm r”Nt bü YfU lge Ftus ni |
fUkËgqxh mu nb yts NÖg - rarfUÀmt Ce fUh mfU„u nî |
Wvmknth : fUkËgqxh mu btlJ - str„ fUtu cý„ ne mwF-mwrJOtYâ rb˜e nî | gn btlJ - seJl fuU r˜Y rJÒttl fUe yvqJo Jh”tl ni |
4. AwxTxe - vºt
fUt„uh¥,
„t :
muJt bü,
¶e ŒOtlÆgtvfU se,
rs. Œ. v. W. vtXNt˜t,
fUt„uh¥ |
¶ebtl ŒOtlÆgtvfU se,
mt”h ŒKtb |
bî ytvmu rlJu”l fUh„t nqâ rfU buhe c·zu cnl fUe Nt”e yd˜u mtubJth r„h¥vr„ bü ntuluJt˜e ni | bwSu Jntâ stlt sÁhe ni | ¢gtürfU
Nt”e fuU fUtbtü bü mntg„t fuU r˜Y buhu rv„tse bwSu yvlu mtƒ hFlt atn„u nî | nb ˜tud fU˜ ne, r„h¥vr„-Y¢mŒum mu st hnu nî | Rmr˜Y
Ntr” bü mröbr˜„ ntulu fuU fUthK bî rJ‘t˜g bü lné yt mfU„t | Rmr˜Y ytv bwSu r”.------------- mu ------------- „fU vtâa r”l fUe AwxTxe
”ulu fUe fÐUvt fUhü |
mOàgJt” |
ytvfUt ytÒttfUthe Atºt,
XXXXXXXXXXXXXXX,
”mJe fUGt - Y,
rs. Œ. v. W. vtXNt˜t,
fUt„uh¥ |
5. rJ‘tƒeo ytih ylwNtml
rlckO fUe Áv huFt : 1.Œô„tJlt 2. ŒCtJ 3. ˜tC 4. líx 5. mwStJ 6. Wvmknth |
Œô„tJlt : rJ‘t fUt ysol fUhluJt˜t rJ‘tƒeo fUn˜t„t ni | rJ‘tƒeo seJl bü ylwNtml YfU yÀgk„ bwÏg ykd nî | ylwNtml mu
ne rJ‘tƒeo seJl bü ytdu c·Z mfU„t ni | PAGE – 22
Teachers9.com MANNAMweb.com
ŒCtJ : nh fUtb fUtu Wra„ mbg bü Wra„ her„ mu fUhlt ne ylwNtml fUn˜t„t ni | btâ_ctv ytih dwh¥sltü fUe ytÒttytü fUt vt˜l
fUhlt ylwNtml ne ni | Rm „hn fuU ylwNtml - vt˜l mu mkmth bü ylufU mtbtàg Ôgr¢„ Ce bntvwh¥M cl dgu nî | nh fUtb fUe mVU˜„t
bü ylwNtml fUt ne ŒbwF ôƒtl ni |
˜tC : Atºttü fUtu „tu cavl mu ne ylwNtml fUt vt˜l fUhlt atrnY | Rmemu Wmu vheGtytü bü mVU˜„t rb˜„e ni | WmfUt CtJe
seJl YfU ÔgJrôƒ„ Áv OthK fUh ˜u„t ni | ylwNtml nel Atºt mVU˜„t lné vt mfuUdt |
líx : ytsfU˜ rJ‘tLƒgtü bü ylwNtml nel„t ßgt”t r”Ftge ”u hne ni | rJMg_˜t˜mt, lNe˜u v”tƒtüo fUt muJl, cwhu dwKtü fUt
ylwfUhK ytr” fuU fUthK Atºttü bü ylwNtml nel„t r”Ftge ”u hne ni |
mwStJ : Atºttü fUtu Rl mu ”qh hnlt atrnY | cavl bü ne WlfuU seJl bü ylwNtml fUt ces ctult atrnY | VU˜ôJÁv rJ‘tƒeo ”Nt
bü ŒtË„ ylwNtml fuU dwK seJl vgoà„ hn„u nî |
Wvmknth : mabwa, ylwNtml rJ‘tƒeo _seJl fUt bnÀJvqKo ykd ni | gn rc˜fwU˜ XefU ni | gn yGhN: mÀg ni |
6. ltifUhe fuU r˜Y ytJu”l vºt
(yÆgtvfU fuU rh¢„ ôƒtl fuU r˜Y)
fUt„uh¥,
„t :xxxxxx
ŒuMfU :
lk :xxxxxxxx
ntRo ôfqU˜ btdo,
fUt„uh¥ |
muJt bü,
¶e yÆgG bntu”g,
rs˜t Œst.vrhM” fUtgto˜g,
fUtrfUltzt,
vq . dtu . rs˜t |
btàgJh bntu”g,
mt”h ŒKtb |
bî lu „t : xxxxxx fuU IRoltzw I bü ytvfUt rJÒttvl ”uFt | Wm mu bt˜qb ýyt rfU ytv fuU yOel ôfqU˜ bü rnà”e yÆgtvfU fUt
ôƒtl rh¢„ ni | bî Wm v” fuU r˜Y yvlt ytJu”l vºt Cus hnt nqâ |
buhe gtuÉg„tYâ Rm ŒfUth ni _
1. bî rnà”e Yb. Y. vheGt bü Œƒb ¶uKe bü WúteKo nqâ |
2. bî lu ”rGK Cth„ rnà”e Œath mCt rfU htíx± CtMt ŒJeKt vtm fUe |
3. bî YfU mt˜ mu ôƒtleg vtXNt˜t bü yôƒtRo Áv mu fUtb fUh hnt nqâ |
y„: ytvmu Œtƒolt ni rfU W¢„ v” vh rlgw¢„ fUhü „tu bî yvle fUtgofwUN˜„t fuU Åtht yvlu yrOfUtrhgtü fUtu mk„w³ fUh mfqUâdt |
mOàgJt” |
yvfUt rJëJmleg,
lk : xxxxxxx
7. buht rŒg Àgtunth (”evtJt˜e)
rlckO fUe Áv huFt : 1.rJMg rlÁvl 2.rJMg rJë˜uMK : 1.Wæuëg 2.fUthK 3.bltlu fUt Z· kd 4.˜tC 5.líx 6.Wvmknth
rJMg rlÁvK : Cth„ fuU ŒbwF Àgtunthtü bü ”eJt˜e YfU ni | gn Àgtunth ytëJgws btm fUe ybtJtôgt fUtu bltgt st„t ni |
Wmr”l ˜tud Dhtü bü ”evtü fUe vkr¢„gtâ s˜tfUh ybtJtôgt fUe ht„ fUtu vqLKbt mu Ce yrOfU Wsgthe clt ”u„u nî |
rJMg rJë˜uMK :
Wæuëg : ”evtJ˜e fUt WÀmJ btlJ fUÖgtK fUt Œ„efU ni | ybkd˜ ytih ”trhŠg fUt yk„ fUh WÖ˜tmbg seJl rc„tlu fuU Wæuëg mu
˜tud gn Àgtunth blt„u nî |
fUthK : gn btlt st„t ni rfU ºtu„tgwd bü htb, htJK vh rJsg vtfUh Rme r”l ygtuÆgt ˜tixu ƒu | Åtvh gwd bü fÐUíK lu mÀgCtbt
fuU mtƒ Rme r”l lhfUtmwh fUt JO rfUgt ƒt | WlfuU ytdbl fUe FwNe bü ˜tudtü lu ”ev s˜tfUh yvlt nMo Ôg¢„ rfUgt ƒt | Wm r”l fUe
gt” bü gn Àgtunth yts Ce bltgt st hnt ni | gné lné rfU Ol, mövrút, YJk mtiCtÉg fUe ”uJe ˜Ìbe fuU vqsl fuU Áv bü ”eJt˜e fUt rJNuM
bnÀJ ni |
bltlu fUt Z· kd : gn Àgtunth c·zu WÀmtn mu bltgt st„t ni | ybeh ytih dhec ”evtJ˜e fuU vàŠn r”l vn˜u mu ne yvlu - yvlu
Dhtü fUe mVUtRo fUh„u nî | ”evtJ˜e fuU r”l lgu fUv·zu vnl„u nî | „hn - „hn fuU vfUJtlt clt„u nî | ”evtJ˜e fuU ht„ fUtu ”evtü mu mst„u nî |
Ôgtvthe ˜tud yvle ”qfUtltü fUtu mst fUh ˜Ìbe fUe vqst fUh„u nî | cåau - cqZ· ü, ybeh - dhec, ôºte - vwh¥M mc lu c·zu WÀmtn mu vxtFu s˜t„u
nî |
˜tC : ”evtJ˜e bltlu mu JMto fuU fUthK WÀvàl ”wívrhKtb ”qh ntu st„u nî | Rm Àgtunth fuU fUthK Dhtü fUe m·VUtRo ytih mstJx ntu„e
ni | Rm Àgtunth mu Cth„eg mkôfÐUr„ „ƒt vhkvht fUtgb hn„e ni |
líx : ”evtJ˜e fuU Àgtunth mu FwrNgtü fuU mtƒ - mtƒ fwUA ntrlgtâ Ce nî | vxtfuU s˜t„u mbg ntƒ, vih, Nheh „ƒt Dh s˜lu fUe
mkCtJlt ni | vxtFtü fuU r˜Y vimt ßgt”t Fao fUhlt v·z„t ni |
Wvmknth : Rm Àgtunth fuU fUthK fwUA Ce ntu Rmmu ”uN fUe mkôfÐUr„, ˜tudtü fUe mtbtrsfU, OtLbfU „ƒt htslir„fU seJl fUtu Wàl„
cltlt atrnY | PAGE – 23
Teachers9.com MANNAMweb.com
8. gr” bî ŒOtlbkºte ntu„t „tu....
rlckO fUe Áv huFt : 1.Œô„tJlt 2. W°uëg 3. rJMg 4. Wvmknth |
Œô„tJlt : ŒOtlbkºte fUt v” YfU mtOthK v” lné ni | gn ”uN fUt Ntml a˜tlu fUt ŒOtl ytih bwÏg v” ni | ˜tufUmCt bü
cýb„t ŒtË„ vtxeo fUt lu„t nbthu ”uN fUt ŒOtlbkºte cl„t ni |
W°uëg : gr” bî ŒOtlbkºte ntu„t „tu Wm v” fuU Åtht ”uN ytih mbts fUt fUtgt v˜x ”ult atnqâdt | buhu mtblu fURo mvlu nî | WlfuU
r˜Y YfU ŒKt˜e „igth fUhfuU, WmfuU ylwmth fUtb fUh„u ýY, mbts bü Wàlr„ ˜tQâdt |
rJMg : yts nbthu ”uN bü CtMtCu”, str„ Cu”, Œtk„ Cu” ytr” VUi˜ hnu nî | vn˜u RlfUtu ”qh fUhfuU mcfuU r”˜tü bü I I Cth„ YfU ni I I
_ Rm CtJlt fUtu sdtlu fUe fUturNN f Áâdt | ”uN fUtu ytLƒfU ytih mtkôfÐUr„fU Áv mu ytdu ˜u stlu fUe fUturNN f Áâdt |
rfUmtltü fUtu mtGh cltQâdt | Wànü mô„u ”tbtü bü ces, WvfUhK ytr” výâatQâdt | mnfUthe mrbr„gtâ cltfUh, Wlmu fUb mq” bü
×UK ŒtË„ fUhlu fUe ÔgJôƒt fUÁâdt | ylufU rb˜, fUthFtltü fUt rlbtoK fUhfuU, ”uN bü cuhtus · dthe ”qh fUhlu fUt fUturNN fUÁâdt | ôfqU˜tü,
fUtp˜ustü ytih rJëJ rJ‘t˜gtü fUe mkÏgt c·ZtfUh, ”uN fuU mc ˜·zfuU-˜·zrfUgtü fUtu mtGh cltQâdt |
dtâJtü fUtu stuz· lu fuU r˜Y v¢fUe mzfüU cltQâdt | dtâJ fUe Wàlr„ fuU r˜Y ytJëgfU gtusltYâ cltfUh, WlfUtu yb˜ fUÁâdt | dtâJtü
fUe Wàlr„ bü ne ”uN fUe Wàlr„ rlCoh ni | lr”gtü fUt ylwmkOtl fUÁâdt | ytmvtm fuU ”uNtü mu rbºt„t CtJ c·ZtQâdt |
Wvmknth : ŒOtlbkºte cllt mtbtàg rJMg lné ni, ydh bî ŒOtlbkºte clt „tu gu mCe fUtgo fUÁâdt |
9. htíx±CtMt rnà”e
rlckO fUe Áv huFt : 1.Œô„tJlt 2. rJMgrJô„th 3. dwK 4. Wvmknth |
Œô„tJlt : Cth„ YfU rJNt˜ ”uN ni | Rmbü ylufU htßg ni | ŒÀgufU htßg fUe yvle Œt”urNfU CtMt ntu„e ni | htßg fuU yk”h
Œt”urNfU CtMt bü fUtb a˜„t ni | vhk„w htßgtü fuU cea ÔgJnth fuU r˜Y YfU mkvfoU CtMt fUe ytJëgfU„t ni | mthu ”uN fuU fUtb rsm CtMt bü
a˜tgu st„u nî, Wmu htíx±CtMt fUn„u nî |
rJMgrJô„th : nbthu ”uN bü ylufU Œt”urNfU CtMtYâ nî | simu_ rnà”e, ckdt˜e, Wrzgt, bhtXe, „rb˜, „u˜wdw, fUàlz ytr” | Rlbü
yfuU˜e rnà”e htíx±CtMt cllu gtuÉg ni | Wmu ”uN fuU yrOfUtkN ˜tud ctu˜„u ytih mbS„u nî | Wmbü Œtael mtrnÀg ni | „w˜me, mqh”tm,
sgNkfUh Œmt” simu ¶uíX fUrJgtü fUe haltYâ rb˜„e nî | Wmbü nbthu ”uN fUe mÇg„t ytih mkôfÐUr„ S˜fU„e ni | gn mkôfÐU„ dLC„ CtMt ni |
Rme fUthK nbthu mkrJOtl bü rnà”e htíx±CtMt cltge dge | mhfUthe fUtb-fUts rnà”e bü ntu hnu nî | rnà”e CtMt fUe r˜rv ”uJltdhe ni |
dwK : htíx±CtMt fuU gu dwK ntu„u nî _ 1. Jn ”uN fuU yrOfUtkN ˜tudtü mu ctu˜e ytih mbSe st„e ni | 2. Wmbü Œtael mtrnÀg ntu„t ni |
3. Wmbü ”uN fUe mÇg„t ytih mkôfÐUr„ S˜fU„e ni |
Wvmknth : Cth„eg yFkz„t ytih YfU„t fuU r˜Y rnà”e fUt Œath ytih Œmth yÀgk„ yrlJtgo ni | nh YfU Cth„eg fUtu rnà”e meFlu fUe
yÀgk„ ytJëgfU„t ni | RmfuU Åtht ne mCe Œtk„tü bü YfU„t c·Z mfU„e ni | ytih ytvm bü rbºt„t Ce c·Z mfU„e ni |
10. rbºt fuU ltb vºt
rnà”e meFlu fUe ytJëgfU„t mbSt„u ýY yvlu rbºt fuU ltb YfU vºt r˜rFY |
fUt„uh¥,
„t :
rŒg rbºt htsq,
„wöntht vºt vtfUh bî cý„ FwN ýyt | bî yd˜e VUhJhe bü rnà”e rJNth” vheGt ”ulu fUe „igthe fUh hnt nqâ | rnà”e CtMt meFlu bü
cý„ ytmtl ni | gn Cth„ fUe htíx±CtMt ni | ”uN Ch bü ymkÏgt ˜tud gn CtMt mbS„u ytih ctu˜„u nî | Rmr˜Y „wbmu buht ylwhtuO ni rfU
„wb Ce rnà”e meF ˜tu, ¢gtürfU rnà”e nbthe htíx±CtMt ytih htsCtMt ni | rnà”e CtMt meFlu mu Cth„ fuU mCe ˜tudtü mu yåAe „hn ct„ae„
fUh mfU„u nî
„wöntht rŒg rbºt,,
XXXXXXXXXXXXXXX,
”mJe fUGt - Y,
rs. Œ. v. W. vtXNt˜t,
fUt„uh¥ |
v„t :
fuU, dturJk” htsq,
D.lk : 1-156 Y,
htstu˜w,
vqhc dtu”tJhe rs˜t |
PAGE – 24
Teachers9.com MANNAMweb.com