Jeerj %eeveesoe evLeceeuee kee heg<he veb.

469
ISBN-978-93-84003-80-7
efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve eje mebeeefuele

eer kegbLegveeLe efJeOeeve Jeerj %eeveesoe evLeceeuee

Fme evLeceeuee ceW efoiecyej pewve Dee<e&ceeie& kee hees<eCe kejves Jeeues efnvoer,
-jeefe$eer- mebmke=le, eeke=le, keVe[, Debespeer, iegpejeleer, ceje"er Deeefo Yee<eeDeeW
pewve meceepe keer meJeexe meeOJeer, kes veee, efmeevle, DeOeelce, Yetieesue-Keieesue, JeekejCe Deeefo
oes yeej [er.efued. keer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=le efJe<eeeW hej ueIeg SJeb Je=nod ebLeeW kee cetue SJeb DevegJeeo meefnle
hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe ekeeMeve neslee nw~ mecee-mecee hej Oeeefce&ke
eer %eeveceleer ceeleepeer ueeskeesheeesieer ueIeg hegefmlekeeSB Yeer
pewve meceepe keer meJeexe meeOJeer efoJeMeefe hejcehetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer
ekeeefMele nesleer jnleer nQ~
keer heeJeve esjCee mes efvee|cele ceebieerlegbieer efme#es$e hej 108 heg Gegbie efJeMeeuekeee
YeieJeeve $e+<eYeosJe keer Devleje&<^ere hebekeueeCeke eefle<"e ceeIe Meg. le=leeree mes oMeceer -: mebmLeeefhekee SJeb esjCeeeesle :-
leke (11 mes 17 hejJejer 2016) kes MegYe DeJemej hej ekeeefMele
hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer
(oes yeej [er.efued. keer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=le)

-: ceeie&oMe&ve :-
e%eeeceCeer Deeefe&kee eer evoveeceleer ceeleepeer
-ekeeMeke- (heerSe.[er. keer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=le)
efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve -: efveoxMeke SJeb mecheeoke:-
pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e.heesve veb.- (01233) 280184, 280994
Website : www.jambudweep.org www.encyclopediaofjainism.com kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer
E-mail : [email protected]
Facebook : jaintirthjambudweep -: eyebOe mecheeoke :-
COURTESY-JAIN BOOK DEPOT peerJeve ekeeMe pewve
C/o Shri Nabhi Kumar Manav Kumar Jain
C-4, Opp. PVR Plaza, Cannaught Place, New Delhi-1
Ph.-011-23416101-02-03/Website : www.jainbookdepot.com
meJee&eOf ekeej ekeeMekeeOeerve
eLece mebmkejCe Jeerj efve.meb. 2542, ceeIe Meg. le=leeree cetue kecheesepf ebie - %eeveceleer vesJeke&
1100 eefleeeB 11 hejJejer 2016 20/-. pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e.
 (iii) (iv)

mecheeokeere emleeJevee
kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer e%eeeceCeer Deee|ekee evoveeceleer
vecees cebieueb kegee&led, eR veceMeeefhe cebieueced~ pewveOece& kes me$enJeW leerLekej eer kegbLegveeLe YeieJeeve ves Deheveer heeJeve jpe mes
cees # eyeer p eb ceneceb $ eb , Den vece: meg c eb i eueced ~ ~ nefmleveehegj veiejer kees heefJe$e efkeee nw~ efhelee metjmesve SJeb ceelee eerkeeblee kes Deebieve
Jele&ceeve ceW meYeer ceveg<eeW kee peerJeve cebieueceeer nes, Fmekes efueS osJeoMe&ve, ceW JewMeeKe megefo Skece kees eYeg kegbLegveeLe kee pevce ngDee~ Fme ner efleefLe ceW YeieJeeve
YeieJeeve kee DeefYe<eske, hetpeve, YeieJeeve keer Yeefe, ceC[ue efJeOeeveeW kee Deeeespeve ves oer#ee enCe keer~ ew$e megoer le=leeree kees YeieJeeve kees kesJeue%eeve ngDee~ YeieJeeve
cebieue meeOeve nQ~ efpevesv osJe keer Yeefe, mlegefle kece&efvepe&je ceW efJeMes<e keejCe nw~ Yee kegbLegveeLe keer TBeeF& Ske meew eeefueme neLe SJeb Deeet hebeeveJeW npeej Je<e& keer Leer~
YeieJeeve keer Yeefe kejles-kejles Ske efove mJeeb YeieJeeve yeve peelee nw~ hetpe ceeleepeer
YeieJeeve kee efe yekeje SJeb Mejerj leheees ngS mJeCe& kes meMe Delevle megvoj Lee~
ncesMee Deheves eJeeveeW ceW kenleer nQ eleske eeCeer keer Deelcee YeieJeeve Deelcee nw~ pewmes
YeieJeeve kegbLegveeLe leerLekej, eeJeleea Deewj keeceosJe leerve heo kes Oeejer Les~ JewMeeKe
otOe ceW Ieer efJeeceeve nw Jewmes ner eleske Deelcee ceW hejceelcee yeveves keer Meefe efJeeceeve
nw~ megoer Skeced kees YeieJeeve eer kegbLegveeLe ves meccesoefMeKej heJe&le mes cees#eOeece kees eehle
yeermeJeeR meoer kes eLeceeeee& eeefj$e eeJeleea Deeeee& eer Meeefvlemeeiej peer cenejepe efkeee~
kes eLece heefMe<e eeefj$e et[eceefCe Deeeee& eer Jeerjmeeiej peer cenejepe kes kejkeceueeW pewve meceepe keer meJeexe meeOJeer egieeJee|lekee, eeefj$e-eefvkee, efoJeMeefe,
mes Deee|ekee oer#ee kees eehle kej, Deee|ekee %eeveceleer veece kees heekej, hetjs efJeMJe ceW Deee|ekee efMejesceefCe hejce hetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer ves eewyeerme
%eeve kee DeueKe peieeves Jeeueer hetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer ves meeefnle leerLekejeW kes efJeOeeveeW keer e=bKeuee ceW en leerLekej eer kegbLegveeLe efJeOeeve jekej
#es$e ceW Ske keere|leceeve mLeeefhele efkeee nw~ eoeve efkeee nw~ en efJeOeeve Yeer Delevle ecelkeeefjke efJeOeeve nw~
Jele&ceeve mecee ceW osKeles nQ efke peye nj mebmeejer eeCeer efove-jele Deheves meebmeeefjke Fme efJeOeeve ceW meJe&eLece cebieueeejCe nw~ Gmekes yeeo ceW Denle hetpee nw~ Denle
megKe meeOeveeW kees eehle kejves kes efuee leve-ceve mes hetCe&hesCe OeveJe=ef kes efuees hetpee kes yeeo eer kegbLegveeLe leerLekej keer hetpee SJeb Gvekes hebekeueeCeke kes DeIe&
eeemejle jnlee nw~ JeneB Gvekes heeme keg mecee Yeer Oece& keeeeX kes efuees Mes<e veneR nw~ nQ~ Fmekes yeeo YeieJeeve kes 108 iegCeeW kes 108 DeIe& ceb$e meefnle nQ~ eeefhe YeieJeeve
nj mecee YeesieesheYeesie keer meeceeer kees Ske$e kejves ceW ner Gvekee Oeeve jnlee nw~ keF& kes lees iegCe Devevle nQ efhej Yeer eneB hej hetpe ceeleepeer ves 108 ceb$eeW kees ueskej DeIe&
pevceeW kes hegCe Goe mes ner ceveg<e kee efpeveOece& SJeb efpeveJeeCeer kes eefle Devegjeie Glhevve efoS nQ pewmes
neslee nw~ peerJe kes MegYe-DeMegYe YeeJe ner Gmes leovegmeej heue osves Jeeues nesles nQ~ eeJekeeW
veeLe ! DeMeeske Meeske mes nerve~
kes efuees <ed DeeJeMeke kele&JeeW ceW osJehetpee, mJeeOeee Deeefo Yeer kens iees nQ~ efpeveceW
Deehe Yee neW Meeske efJenerve~~
Deveske hetpee-efJeOeeveeW kees kejkes YeieJeeve keer Yeefe kejves kee DeJemej efceue peelee nw
Deewj efhej ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer kes eje efueKeer hetpeeDeeW kees kejves mes lees Deehe veece meye megKe keer Keeve~
Ske hebLe oes keepe Jeeueer metefe eefjleeLe& nes peeleer nw eeefve Yeefe kes meeLe-meeLe hetpele efceuelee Deelce efveOeeve~~
mJeeOeee Yeer nes peelee nw~ Deveske ess ye[s efJeOeeve het. ceeleepeer keer uesKeveer mes emetle Fmeer lejn mes ceneMeeskeOJepe, ee, heeefJe<j, heesMe, heemebYetefle, heeveeefYe,
nes egkes nQ Deewj efvejblej en ece peejer nw~ Gmeer ece ceW eer kegbLegveeLe efJeOeeve veeceke Devegej, heeeesefve, peieeesefve Deeefo 108 veeceeW kee GuuesKe kejles ngS 108 ceb$e kes
en hegmleke Yeer ebLeceeuee kes ceeOece mes ekeeefMele neskej Deehe leke hengBe jner nw~ en 108 DeIe& nQ~ efhej 108 yeej peehe ceb$e kes yeeo peeceeuee nw~ peeceeuee ceW
efJeOeeve Deehe meyekes efuees cebieue eoeve kejves Jeeuee nes, ener cebieue YeeJevee nw~ YeieJeeve kes meceJemejCe ceW heQefleme ieCeOej, mee" npeej cegefve, ieefCeveer YeeefJelee
 (v) (vi)

Deeefe&kee meefnle mee" npeej leerve meew heeeme Deee|ekeeSB, oes ueeKe eeJeke, leerve
ueeKe eeefJekeeSB Deeefo kee megvoj JeCe&ve nw~ eewyeermeeW leerLekejeW kes meceJemejCe ceW
oes Meyo
Deee|ekeeDeeW SJeb eeefJekeeDeeW keer mebKee peeoe jner nw~
Fme peeceeuee ceW eejeW ieefleeeW kee SJeb hebe hejeJele&ve kee, yeefnjelcee, -Deee|ekee megeleceleer
Deblejelcee SJeb hejceelcee kee Yeer megvoj JeCe&ve nw~ Fme peeceeuee kes Deble ceW hetpe mJeoes<e MeevleeJeefnleelceMeebefle: Meevlese|JeOeelee MejCeb ieleeveeced~
ceeleepeer ves yengle megvoj YeeJevee YeeF& nw Yeteeod YeJekeuesMe YeeesheMeevlew: Meebefleefpe&vees ces YeieJeevMejCe:~~
ns veeLe ! yeefnjelcee oMee kees, es[ Deblej Deelecee~ YeieJeeve ceneJeerj kes Meemevekeeue ceW yeermeJeeR FkekeermeJeeR Meleeyoer ceW pewve meceepe
neskej melele OeeTB legcnW, nes peeTB ceQ hejceelcee~~ keer meJeexe meeOJeer egieeJee|lekee, eeefj$eeefvkee, Deee|ekee efMejesceefCe, Jele&ceeve ceW
mebmeej kee mebmejCe lepe, ef$eYegJeve efMeKej hes pee yemetB~ heererOeejer meYeer meeOegDeeW ceW meyemes eeeerve oeref#ele, hejcehetpe 105 ieefCeveerecegKe eer
%eeveceleer ceeleepeer ves efpeveOece&, efpeveeiece keer efJeMes<e eYeeJevee keer nw~ eefle#eCe hetpe
efvepe kes Debveleeveble iegCeceefCe, heee efvepe ceW ner yemetB~~ ceeleepeer keer en YeeJevee jnleer nw efke efkeme lejn mes ceQ Jele&ceeve ceW meYeer YeJe peerJeeW
DeLee&led yeefnjelce DeJemLee kees es[kej Devlejelcee yevekej Ske efove ceW Yeer kees Deeiece kes %eeve mes, hetJee&eeeeX keer JeeCeer mes eEmeefele keB~
hejceelcee yevekej mebmeej kees es[kej leerve ueeske kes efMeKej hej peekej efveJeeme Deepe kes Yeewefleke egie ceW ueesieeW kees Oece&ceeie& ceW ueieeves kes efueS YeieJeeve keer
keB~ Yeefe, hetpee efJeOeeve Deeefo meMee ceeOece nw~ peye ueesie hetpe ceeleepeer eje jefele
peeceeuee kes yeeo efJeOeeve keer eMeefmle nw~ eMeefmle kes yeeo leerLekej eer efJeOeeveeW keer hebefeeeW kees he{les nQ lees Jes Yeefe ceW YeeJe efJeYeesj nes peeles nQ~ Yeefe ceW
kegbLegveeLe keer pevceYetefce nefmleveehegj leerLe& keer hetpee nw~ Fmekes yeeo cesjs eje jefele Gvekes hewj efLejkeves ueie peeles nQ Deewj Jes Yeefe YeeJe mes hetpee kej DemebKe keceeX keer
efvepe&je kej uesles nQ~ peye YeieJeeve kes oMe&vecee$e mes heehe kece& efvepeeaCe nes peeles nQ lees
eer kegbLegveeLe YeieJeeve keer, nefmleveehegj leerLe& keer cebieue Deejleer SJeb Yepeve nQ~ Gvekeer hetpee, Yeefe kejves mes lees efJeMes<e hegCe heue eehle neslee nw~
Fme efJeOeeve ceW kegue hetpee 3, DeIe& 108, hetCee&Ie&-1 SJeb 3 peeceeueeSB nQ~ OeJeuee heg.6 ceW Deeeee& eer JeerjmesvemJeeceer ves efpeveefyecye oMe&ve kes cenJe kee
en efJeOeeve meYeer kes peerJeve ceW megKe, Meeefvle, mece=ef kees eoeve kejeJes, ener efkelevee megvoj JeCe&ve efkeee nw
efpevesv osJe mes cebieue eeLe&vee nw~ hetpe ceeleepeer mJemLe jnW, oerIee&eg eehle kejW, ener oMe&vesve efpevesveCeeb heehemebIeelekegbpejced~
cebieue YeeJevee nw~ MeleOee Yesoceeeeefle efieefjJe&enlees eLee~~
DeLee&led efpevesveW kes oMe&ve mes heehemebIeeleheer kegbpej kes meew gke[s nes peeles nQ,
N:M
efpeme ekeej efke Jee kes DeeIeele mes heJe&le kes meew gke[s nes peeles nQ~
osJe, Meem$e, ieg keer Yeefe, hetpee efJeMes<e heue kees osves Jeeueer nw~ hetpe ceeleepeer
keer JeeCeer efpeveJeeCeer nw~ uesKeveer ceW mejmJeleer kee Jeeme nw~ efpeveeiece kee meej yeleeves
Jeeueer, %eeveece=le kee efJelejCe kejves Jeeueer, <edKeC[eiece keer 16 hegmlekeeW hej
efmeevleefevleeceefCe veece keer mebmke=le erkee efueKeves Jeeueer, je<^ieewjJe, egieveeefekee,
efmeevleeesejer, JeeiosJeer, [er. efued, efoJeMeefe Deeefo Devekes GheeefOeeeW mes Deuebke=le
hetpe ceeleepeer Fme egie kes efueS Jejoeve nQ~ Fme efJeOeeve keer ethe jereE[ie kes ceeOece mes
cegPes pees mJeeOeee kee ueeYe eehle ngDee nw, Jen cesjs YeJe YeceCe kees otj kee MeerIe ner
egle%eeve keer eeefhle kejeJes, FvneR cebieue YeeJeveeDeeW kes meeLe hetpe ceeleepeer kes heeJeve
ejCeeW ceW keesefkeesef veceve~
 (vii) (viii)

hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe efJe<eeevegeceefCekee

eer %eeveceleer ceeleepeer kee mebef#ehle-heefjee efJe<ee he= mebKee
-e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer 1. cebieueeejCe 1
pevcemLeeve-efkewleveiej (yeejeyebkeer) G.e.
pevceefleefLe-Deemeespe megoer 15 (MejohetefCe&cee) efJe. meb. 1991, (22 Deketyej meved 1934) 2. eer Denle hetpee 3
peeefle-DeeJeeue efo. pewve, iees$e-ieeseue, veece-keg. cewvee 3. eer kegbLegveeLe leerLekej hetpee 8
ceelee-efhelee-eerceleer ceesefnveer osJeer SJeb eer essueeue pewve 4. DeLe 108 DeIe& 11
Deepevce yeeee& ele-F&. meved 1952, yeejeyebkeer ceW MejohetefCe&cee kes efove
#egefuuekee oer#ee-ew$e ke=. 1, F&. meved 1953 kees ceneJeerjpeer DeefleMee #es$e (jepe.) ceW Deeeee&jlve
5. peeceeuee 28
eer osMeYet<eCe peer cenejepe mes~ veece-#egefuuekee Jeerjceleer 6. eMeefmle 30
Deeefe&kee oer#ee-JewMeeKe ke=. 2, F&. meved 1956 kees ceeOeesjepehegje (jepe.) ceW eeefj$eeeJeleea 108 7. eer kegbLegveeLe pevceYetefce nefmleveehegj leerLe& hetpee 31
Deeeee& eer Meebeflemeeiej peer keer hejcheje kes eLece heeOeerMe Deeeee& eer Jeerjmeeiej peer cenejepe kes 8. YeieJeeve eer kegbLegveeLe keer Deejleer 35
kejkeceueeW mes~
meeefnefleke ke=eflelJe-Demeneer, meceemeej, efveecemeej, cetueeeej, keeleb$e-JeekejCe, <edKeC[eiece 9. nefmleveehegj leerLe& keer Deejleer 37
Deeefo ebLeeW kes DevegJeeo/erkeeSb SJeb ueieYeie 300 ebLeeW keer uesefKekee~ 10. YepeveefJeMJe keer meyemes TBeer eeflecee...... 38
[er.efued. keer ceeveo GheeefOe-meved 1995 ceW DeJeOe efJe.efJe. (hewpeeyeeo) eje SJeb leerLekej ceneJeerj 11. Yepevemeejs peie ceW lesjer Oetce-yeeyee nes yeeyee...... 39
efJeeefJeeeuee cegjeoeyeeo eje 8 Deewue 2012 kees [er.efued. keer ceeveo GheeefOe mes efJeYetef<ele~
leerLe& efvecee&Ce esjCee-nefmleveehegj ceW pebyeterhe, lesjnerhe, leerveueeske Deeefo jeveeDeeW kes efvecee&Ce, 12. Yepeveveece efleneje leejve neje...... 40
Meeele leerLe& DeeesOee kee efJekeeme SJeb peerCeexej, eeeie-Fueeneyeeo (G.e.) ceW leerLekej $e+<eYeosJe
lehemLeueer leerLe& kee efvecee&Ce, leerLekej pevceYetefceeeW kee efJekeeme eLee-YeieJeeve ceneJeerj pevceYetefce kegC[uehegj
(veeueboe-efyenej) ceW vebeeJele& cenue veeceke leerLe& efvecee&Ce, YeieJeeve heg<heobleveeLe keer pevceYetefce keekevoer leerLe&
(efveke ieesjKehegj-G.e.) kee efJekeeme, YeieJeeve heee&veeLe kesJeue%eeveYetefce Deefn$e leerLe& hej leerme eewyeermeer
ceC[ue efJeOeeve kee vekeMee
cebefoj, nefmleveehegj ceW pecyeterhe mLeue hej YeieJeeve MeebefleveeLe-kegbLegveeLe-DejnveeLe keer 31-31 heg Gegbie
Ke[dieemeve eeflecee, ceebieerlegbieer ceW efvecee&CeeOeerve 108 heg Gebgbie YeieJeeve $e+<eYeosJe keer efJeMeeue eeflecee,
ceneJeerj peer leerLe& hej ceneJeerj Oeece ceW hebeyeeueeefle cebefoj, efMe[ea ceW %eeveleerLe&, meccesoefMeKej ceW Deeeee& eer
Meebeflemeeiej Oeece, iJeeefueej ceW efevleeceefCe heee&veeLe DeefleMee #es$e Fleeefo~
ceneslmeJe esjCee-hebeJe<eeae pecyeterhe ceneceneslmeJe, YeieJeeve $e+<eYeosJe Debleje&^ere efveJee&Ce
ceneceneslmeJe, DeeesOee ceW YeieJeeve $e+<eYeosJe cenekegbYe cemlekeeefYe<eske, kegC[uehegj ceneslmeJe, YeieJeeve
heee&veeLe pevcekeueeCeke le=leere meneeefyo ceneslmeJe, efouueer ceW keuhegce ceneceC[ue efJeOeeve kee Sself eneefmeke
Deeeespeve Fleeefo~ efJeMes<ehe mes 21 efomecyej 2008 kees pecyeterhe mLeue hej efJeeMeebefle DeeEnmee meccesueve
kee Deeeespeve ngDee, efpemekee GodIeeve Yeejle keer lelkeeueerve je^heefle eerceleer eefleYee osJeerefmebn heeerue
eje efkeee ieee~
Mew#eefCeke esjCee-pewve ieefCele Deewj ef$eueeske efJe%eeve hej Debleje&^ere mebieeser, je^ere kegueheefle
meccesueve, Feflenemekeej meccesueve, veeeeOeerMe meccesueve SJeb Deve Deveske je^ere-Debleje&^ere mlej kes
mesefceveej, Dee@veueeFve pewve FvemeeFkeueesheeref[ee Deeefo~
jLe eJele&ve esjCee-pecyeterhe %eevepeesefle (1982 mes 1985), meceJemejCe eerefJenej (1998 mes
2002), ceneJeerj peesefle (2003-2004) Deeeee& eer Meebeflemeeiej mecceso efMeKej peesefle jLe (2014)
YeieJeeve $e+<eYeosJe efJeeMeebefle keueMe ee$ee jLe-ceebieerlegbieer (2015) kes oes jLeeW kee Yeejle YeceCe~
kegue hetpee3, DeIe& 108, hetCee&Ie&1, peeceeuee3~
Fme ekeej efvele vetleve YeeJeveeDeeW keer peveveer hetpe ceeleepeer efejkeeue leke Fme JemegOee kees
megMeesefYele kejleer jnW, ener cebieue keecevee nw~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (1) (2) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

meye efceLee DeefJejefle YeeJeeW ceW, eesOeeefo ke<eee efJeYeeJeeW ceW~

Fve ogYee&JeeW ceW jne efkevleg, veeEn efueee DehetJe& YeeJe ceQves~~
Fme lejn hebe heefjJele&ve mes, heefjJele&ve kejlee Deeee ntB~
ceQ keeue Deveeoer mes Deye leke, veeEn eEkeefeled Yeer megKe heeee ntB~~3~~
Deye keeueueefyOe kees heekej ceQ, YeJe YeceCeeW mes Dekegueeee ntB~
efvepe Meg mJeYeeJe eie kejkes, efmLej heo heeves Deeee ntB~~
ns kegbLegveeLe! ceQ vecetb legcnW, Deye oee kejes YeJe hesj njes~
legce ner nes MejCeeiele j#eke, Deye cesjer yeej ve osj kejes~~4~~
en nefmleveeiehegj leerLe& yevee, eYeg metjmesve kes Iej pevceW~
eerkeeblee ceelee cegefole ngF, peye ieeso ceW Kesuee Lee legceves~~
eeJeCe Jeefo oMeceer ieYe& efleLeer, JewMeeKe megoer Skece peefve1 keer~
eer kegbLegveeLe efJeOeeve efhej Jener efleLeer oer#ee efove keer, efmele ew$e le=leeree kesJeue keer~~5~~
Fke meew eeefueme kej osn legbie, Deeet hebeeveJes menme yejme~
cebieueeejCe Depe ueebve keveke JeCe& megvoj, legce keeceosJe eesej eYeg~~
-GheWJepeebo- yewmeeKe megoer Skeced efleefLe ceW, meccesoeeue mes cegefe Jejer~
mebmeejJeeOeez efJeefveceivepebletved, G=le ees cees#eheos Oejved efn~ cegPe %eeveceleer kewJeue kejes, yeme ener eeLe&vee nw cesjer~~6~~
ke=heehejmleb eYegkegbLegveeLeb, veceeefce Yekelee hejee cegoe e~~1~~ DeLe efpevee%eeefle%eeheveee ceb[uemeesheefj heg<heebpeeEue ef#ehesled~
-MebYeg bo- MM6NN
efpeleves Yeer hegodieue Fme peie ceW, meyekees Yeesiee es[e ceQves~
Deye meye Gef< meMe cegPekees, ne efhej Yeer cecelee nw FveceW~~
veYe kes eleske eosMeeW kees, ceQ pevcecejCe mes hetCe& efkeee~
ef$eYegJeve ceW peer Yej Ietce egkee, veeEn keg Yeer #es$e DehetCe& jne~~1~~
pees ngS DevebleevebleeW ner, Glmee|heefCeDeJemee|heCeer mecee~
Gve meyeceW pevcecejCe kejlee, Deeee veeEn es[e Ske mecee~~
eejeW ieefleeeW keer meye Deeet, Yeesieer nw yeej DevebleeW ceQ~
ewJeseke Thej veneR ieee, yeme Flevee yeee efoee ceQves~~2~~
1. pevce~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (3) (4) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

hetpee veb. 1 ceuueer iegueeye Jej heg<he megiebefOe kejles~

eer Denle hetpee Denle kes ejCe ceW efe mes e{eGB~~
heeheevOekethe ceefOe [tye jns peveeW kees~
mLeeheveeieerlee bo Gej nsleg efpevehetpeve ner peieled ceW~~4~~
Deefjnble eYeg ves Ieeefleee kees Ieele efvepe megKe hee efueee~ eR Den&ved vece: meJe&ve=megjemegjhetefpelesYe: heg<heb ... ~
deeueerme iegCe kes veeLe De"jn oes<e kee meye #ee efkeee~~ Meeueere Deesove megiebefOele YeespeJemlet~
Mele Fb efvele hetpeW GvnW ieCeOej cegveer Jebove kejW~ heeret<e legue e ueskej Leeue Yejkes~~
nce Yeer eYees! legce Dee&vee kes nsleg DeefYevevove kejW~~1~~ Denle mevcegKe e{e #egOe JeeefOe veeMetB~
eR Den&ved vece: ns Den&lhejcese f ved! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ed Deeeveveb~ le=hleer Deveble efpevehetpeve mes efceuesieer~~5~~
eR Den&ved vece: ns Den&lhejcesefved! De$e efle efle ": ": mLeeheveb~ eR Den&ved vece: Deveble%eevesYe: vewJeseb ... ~
eR Den&ved vece: ns Den&lhejcesefved! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ed pees efee kee lecemecetn efJeveeMe kejkes~
meefVeOeerkejCeb~ $ewueeskeeiesn Jej oerheke oerhe peesefle~~
yemevleefleuekee bo ues oerhe Deejefle keB Jej%eevepeesefle~
eerceefppeveW heo ceW peueOeej osTb~ heeGB Deveble efvepe%eeve efJekeeme kejkes~~6~~
Deelebke hebke peie kee meye otj nesJes~~ eR Den&ved vece: DevebleoMe&vesYe: oerheb ... ~
Fevegmeej heueoeeke keuhele es~ pees Oethe megvoj megiebOe efyeKesjleer nw~
hetpee efpevesveYeg keer $ee leehe veeMes~~1~~ Deiveer efJe<es peuele Oetce G[eJeleer nw~~
eR Den&ved vece: hejcesefYe: mJeene~ (peueb efveJe&heeceerefle mJeene~) KesGB oMeebieJej Oethe efpevesv Deeies~
keeMceerefj kesMej megebove kees efIemeeGB~ mebhetCe& heehe peueles Jej meewKe nesiee~~7~~
eet efpevesv heohebkepe ceW efe mes~~ eR Den&ved vece: DevebleJeerexYe: Oetheb ... ~
mebmeej kes mekeue leehe efJeveeMe kejleer~ es keuheJe=#e heue mece Deefle efce leepes~
hetpee efpevesv eYeg keer meye meewKe osleer~~2~~ Dece=le meceeve jme mes heefjhetCe& oerKeW~~
eR Den&ved vece: hejceelcekesYe: eboveb ... ~ hetpee keB heue e{ekej Deehekeer ceQ~
pees kegboheg<he keefueeeW mece oerKeles nQ~ mJeelcewke efmeef heue eehle keB Fmeer mes~~8~~
Oeeses meg lebogue efuees Yej Leeue ceW nQ~~ eR Den&ved vece: DeveblemeewKesYe: heueb ... ~
Denle mevcegKe jKetB yeng hebgpe veerkes~ veerjeefo Dee" Jej Je mebpeese kejkes~
heeLese cees#eheLe ceW peve kes efuees nes~~3~~ Iebe OJepee ebJej $e megohe&Ceeoer~~
eR Den&ved vece: DeveeefoefveOevesYe: De#eleb ... ~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (5) (6) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

ceebieue Je MegYe ueskej hetpeles ner~ DeefleMee meghe, megjefYele leveg nQ, MegYe ue#eCe menme Dee" meesnW~
mebhetCe& cebieue efceues efvepe meewKe heeGB~~9~~ Delegeuf ele yeue efeeefnle Jeeve eYees, es oMe DeefleMee peve ceve ceesn~W ~
eR Den&ved vece: hejcecebieuesYe: DeIe ... ~ kesJeuejefJe eieefle nesles ner, oMe DeefleMee Degle ner ceeveeW~
eerhetpeheeo efpeve kes ejCeeype veceles~ eejeW efoMe Fke-Fke eespeve leke, megefYe#e jns en mejOeevees~~2~~
mebhetCe& Fb efMej mes DeefleYeefe YeeJes~~ nes ieieve ieceve, veefnb eeCeerJeOe, veefnb Yesepeve veefnb Ghemeie& legcnW~
eer hetpe kes heoefveke peueOeej osles~ eGcegKe oerKeW meye efJeeeheefle, veefnb eee veefnb efcekeej legcnW~~
nes Meebefle ueeske $ee ceW cegPe Yee kees Yeer~~10~~ veefnb veKe Deew kesMe ye{s eYeg kes, es oMe DeefleMee megKekeejer nQ~
eR Den&ved vece: mJeefmle Yeb YeJeleg peieleeb Meeblees Meebelf eOeejeb efve<heeoeeefce megjke=le eewon DeefleMee cevenj, pees YeJeeW kees efnlekeejer nQ~~3~~
Meebefleke=odYe: mJeene~
meJee&Oe& ceeieOeeree Yee<ee, meye eeCeer cew$eer YeeJe OejW~
(MeebefleOeeje kejW)
meye $e+leg kes heue Deew hetue efKeueW, ohe&CeJeled YetjlveeYe OejW~~
pees Fv Yeefe JeMe ves$e npeej kejkes~
Devegketue megiebefOele heJeve eues, meye peve ceve hejceevebo YejW~
yeent npeej kej leeb[Je ve=le kejlee~~
jpekebke efJejefnle Yetefce mJe, iebOeesoke Je=er osJe kejW~~4~~
Ssmes efpevesvheo heg<he e{ee kejkes~
hetpee ef$ekeeue kej Deveghece meewKe heeGB~~11~~ eYeg heo leue keceue efKeueW megvoj, Meeueer Deeefoke yeng Oeeve heueW~
eR Den&ved vece: Oeele=efYe: DeYeerefhmeleheuesYe: mJeene~ efvece&ue DeekeeMe efoMee efvece&ue, megjieCe efceue pee peekeej kejW~~
(heg<heebpeefue e{eJeW) Deefjnble osJe kee eerefJenej, Jej Oece&ee euelee Deeies~
peehe ceb$e eR Den Den&lhejcesef<"Yees vece:~ Jemeg cebieue Je jnW Deeies, en efJeYeJe efceuee peie kes leeies~~5~~
leJej DeMeeske megjheg<he Je=e
f , efoJeOJeefve, eeQme" ecej kenW~
peeceeuee efmebnemeve Yeeceb[ue megjke=le, ogbogefYe $e$ee MeesYe jnbs~~
oesne es eeeflenee& nQ Dee" kens, Deew oMe&ve %eeve meewKe Jeerjpe~
eer Deefjnble efpevesv kee, OeB oe ceW Oeeve~ es eej Deveble elege nQ, meye efceuekej deeefueme iegCe keerjle~~6~~
ieeGB iegCeceefCeceeefuekee, nB mekeue DeheOeeve~~1~~
#egOe le=<ee pevce cejCeeefo oes<e, De"oMe efJejefnle efveoex<e ngS~
MecYeg bo
pee pee eYeg leerLekej efpeveJej, legce meceJemejCe ceW jepe jns~ eG Ieeefle Ieele veJeueefyOe heee, meJe&%e eYet megKehees<e ngS~~
pee pee Denled ue#ceer heekej, efvepe Deelcee ceW ner Deehe jns~~ eoMeieCe kes YeefJe DemebKeele, legce Oegefve megve nef<e&le nesles nQ~
pevcele ner oMe DeefleMee nesles, leve ceW ve hemesJe ve ceue Deeoer~ mecekelJe meefueue kees heekej kes, YeJe YeJe kes keefueceue Oeesles nQ~~7~~
heemece efmele efOej meg meceeleg<ke, mebmLeeve mebnveve nw Deeoer~~1~~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (7) (8) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

ceQ Yeer YeJeog:Ke mes Ieye[e kej, Deye Deehe MejCe ceW Deeee ntB~ hetpee veb. 2
mecekelJe jleve veefnb ueg peeJes, yeme ener eeLe&vee ueeee nBt~~ eer kegbLegveeLe leerLekej hetpee
mebece keer nes hetleea YeieJeved! Deew cejCe meceeOeer hetJe&ke nes~
nes kesJeue %eeveceleer efmeer, pees meJe& iegCeeW keer hetjke nes~~8~~ -oesne-
hejceheg<e hejceelecee, hejceevevo mJehe~
eR Cecees DeefjnbleeCeb Den&lhejcesefYe: peeceeuee ceneIe....~
Deeeveve kej ceQ pepetB, kegbLegveeLe efMeJeYethe~~1~~
Meeblees MeebefleOeeje, heg<heebpeefue:~
-oesne- eR Den eerkegbLegveeLeleerLekej! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ed Deeeveveb~
eR Den eerkegbLegveeLeleerLekej! De$e efle efle ": ": mLeeheveb~
ceesn Dejer kees nve ngS, ef$eYegJeve hetpee eesie~
eR Den eerkegbLegveeLeleerLekej! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ed
vecees vecees Deefjnble kees, heeTB meewKe cevees%e~~1~~
meefVeOeerkejCeb~
~~ FleeMeerJee&o:~~
-Deke-yemebleefleuekee bo-
MM6NN
iebieeveoer peue efuees $ee Oeej osTB~
mJeelcewke Meg kejvee yeme Ske nslet~~
eer kegb LegveeLe heo hebkepe kees pepetB ceQ~
ttB Deveble YeJe mebke mes meoe pees~~1~~
eR Den eerkegb LegveeLeleerLekejee pevcepejece=legeJf eveeMeveee peueb efveJe&heeceerelf e mJeene~
kehetj& kesMej efIemee kej Meg ueeee~
mebmeej leehe Mecensleg legcnW e{eTB~~eer kegbLeg.~~2~~
eR Den eerkegb LegveeLeleerLekejee mebmeejleeheefJeveeMeveee eboveb efveJe&heeceerelf e mJeene~
Meeueer DeKeb[ efmele Oeewle megLeeue Yejkes~
De#ee DeKeb[ heo nsleg legcnW e{eTB~~eer kegbLeg.~~3~~
eR Den eerkegb LegveeLeleerLekejee De#eeheoeehlees De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
yesuee iegueeye DejefJebo megebhekeeoer~
keeceeefjefpele heo mejesn ceW e{eTB~~eer kegbLeg.~~4~~
eR Den eerkegb LegveeLeleerLekejee keeceyeeCeefJeOJebmeveee heg<heb efveJe&heeceerelf e mJeene~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (9) (10) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee
ue hegDee Debojmee hekeJeeve veevee~ hebekeueeCeke DeIe&
#egOe jesie veeMe efnle vesJepe kees e{eTB~~eer kegb Leg.~~5~~ -oesne-
eR Den eerkegb LegveeLeleerLekejee #egOeejesieefJeveeMeveee vewJeseb efveJe&heeceerelf e mJeene~ eeJeCe Jeefo oMeceer efleLeer, ieYe& yemes YeieJeeve~
Fb ieYe& cebieue efkeee, ceQ hetpetB Fle Deeve~~1~~
kehetj& oerhe ueJe peeself e kejW oMeeWeof ked~
eR Den eeJeCeke=<CeeoMeceeb eerkegbLegveeLeleerLekejieYe&keueeCekeee
ceQ Deejleer kej eYees efvepe ceesn veeMetB~~eer kegbLeg.~~6~~
DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
eR Den eerkegb LegveeLeleerLekejee ceesnevOekeejefJeveeMeveee oerheb efveJe&heeceerelf e mJeene~ Skece efmele JewMeeKe keer, pevceW kegbLegefpevesMe~
ke=<Ceeie megjefYe Oethe peues Deieefve ceW~ efkeee Fb JewYeJe meefnle, megjefieefj hej DeefYe<eske~~2~~
mebhetCe& heehe kej Yemce G[s ieieve ceW~~eer kegbLeg.~~7~~ eR Den JewMeeKeMegkeueeeefleheefeLeew eerkegb LegveeLeleerLekejpevcekeueeCekeee
DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
eR Den eerkegb LegveeLeleerLekejee Dekece&efJeOJebmeveee Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~ efmele Skece JewMeeKe keer, oer#ee ueer efpeveosJe~
Debietj Deece heue Dece=lemece cebieekes~ Fv meYeer efceue Deeekes, efkeee kegbLeg heo mesJe~~3~~
Dehet legcnW megheue nsleg DeYeer hetjes~~eer kegbLeg.~~8~~ eR Den JewMeeKeMegkeueeeefleheefeLeew eerkegb LegveeLeleerLekejoer#eekeueeCekeee
DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
eR Den eerkegb LegveeLeleerLekejee cees#eheueeehlees heueb efveJe&heeceerefle mJeene~
ew$e Megkeue efleefLe leerpe ceW, eiee kesJeue%eeve~
veerjeefo De MegYeJe megLeeue Yejkes~ meceJemejCe ceW kegbLegefpeve, kejW YeJe keueeCe~~4~~
hetpetB legcnW mekeue %eeveceleer meoe nes~~eer kegb Leg.~~9~~ eR Den ew$eMegkeueele=leereeeeb eerkegb LegveeLeleerLekejkesJeue%eevekeueeCekeee
eR Den eerkegb LegveeLeleerLekejee DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~ DeIe efveJe&heceerefle mJeene~
efmele Skece JewMeeKe keer, efleefLe efveJee&Ce heefJe$e~
-meesj"e- kegbLegveeLe kes heokeceue, pepeleW yevetB heefJe$e~~5~~
kevekeYe=bie ceW veerj, megjefYele keceuehejeie mes~ eR Den JewMeeKeMegkeueeeefleheefeLeew eerkegb LegveeLeleerLekejcees#ekeueeCekeee
efceues YeJeesoefOeleerj, MeebleerOeeje ceQ keB~~10~~ DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
-hetCee&Ie& (oesne)-
Meeblees MeebefleOeeje~
eer leerLekej kegbLeg efpeve, keCee kes DeJeleej~
Jekegue iegueeye megheg<he, megjefYele kejles oMe efoMee~
hetCe& DeIe& mes pepele ner, efceues meewKe Yeb[ej~~1~~
heg<heebpeefue mes hetpe, heeTB Deelece efveefOe Deceue~~11~~ eR Den eerkegbLegveeLeleerLekejhebekeueeCekeee hetCee&Ie efveJe&heeceerefle
efoJe heg<heebpeefue:~ mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje, efoJe heg<heebpeefue:~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (11) (12) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

DeLe 108 DeIe& eYeg hees M e Deehe ef J eKeele~

ue#ceer kes mJeeceer nes veeLe~~
oesne
Deehe veece meye megKe keer Keeve~
leerLekej keer Dee&vee, Yejs mJeelce efJe%eeve~
hetpele efceuelee Deelce efveOeeve~~6~~
jeske Meeske ogKe Jebevee, kejkes kejs ceneve~~1~~
eR Den heodcesMeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
Fefle ceb[uemeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
mJeene~
eewheeF& (15 cee$ee) Deehe heemebYetefle efpevesMe~
ceneMeeskeOJepe Deehe efpevesMe~ ejCe keceue leue keceue ncesMe~~Deehe.~~7~~
Je=#e DeMeeske efe hejcesMe~~ eR Den heodcemebYetelf eveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
Deehe veece meye megKe keer Keeve~ mJeene~
hetpele efceuelee Deelce efveOeeve~~1~~
heeveeef Y e heb k epemece veeef Y e~
eR Den ceneMeeskeOJepeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
Jebole efceleer meJe& GheeefOe~~Deehe.~~8~~
mJeene~
eR Den heeveeefYeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
veeLe! DeMeeske Meeske mes nerve~ mJeene~
Deehe Yee neW Meeske efJenerve~~Deehe.~~2~~
veeLe! Devegej legce mece Deve~
eR Den DeMeeskeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
es veneR eYeg legce ner Oeve~~Deehe.~~9~~
mJeene~
eR Den DevegejveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
Deehe ke veece Deelce DeeOeej~ mJeene~
meye YeeeW kees megKeoeleej~~Deehe.~~3~~
heeeesefve ceelee kee ieYe&~
eR Den keveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
heeeke= ef l e mes leg c e Glheef e~~Deehe.~~10~~
mJeene~
eR Den heeeesevf eveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
mJeie& cees#e keer me=ef kejble~ mJeene~
ee veece megjsv epeble~~Deehe.~~4~~
peieeesefve Oece&cee peieled~
eR Den eeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e Gmekeer Glheefe keejCe efpevehe~~Deehe.~~11~~
mJeene~ eR Den peieeesevf eveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
veeLe! heeefJej legce veece~ mJeene~
Deemeve mJeCe&keceue legce mJeeefce~~Deehe.~~5~~ Fle Deehe keer eehleer nsleg~
eR Den heeefJe<jveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e Yeef J epeve lehe leheles yeng Y es o ~~Deehe.~~12~~
mJeene~ eR Den FleveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (13) (14) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

veeLe! mlegle Fv cegefve Deeefo~ meJe&peveeW ceW legce ner es~

meyekeer mlegefle eesie DeyeeefOe~~Deehe.~~13~~ Dele: peiele ceW nes ieCepes~~
eR Den mlegleveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~ Deehe veece meye megKe keer Keeve~
eYeg Deehe mleg l eer ej kens ~ hetpele efceuelee Deelce efveOeeve~~20~~
mleg e f l e kes F& ej ner jnW ~ ~Deehe.~~14~~ eR Den ieCepesveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
eR Den mlegleerMJejveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
mJeene~ ieCevee ees i e Deehe ner ieCe~
mleJeveen& mlegefle kes eesie~ eew j emeer ueKe ieg C e eg l e Oeve~~Deehe.~~21~~
Deehe meceeve ve Deve cevees % e~~Deehe.~~15~~ eR Den ieCeveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
eR Den mleJeveen&veecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
mJeene~ hetCe& heefJe$e Deehe ner hegCe~
<eerkesMe Fbefe kes F&Me~ meyekees heeJeve kejW meghegCe~~Deehe.~~22~~
ef J eef p eleW e f e nes meJe& DeOeer M e~~Deehe.~~16~~ eR Den hegCeveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
eR Den <eerkesMeveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
mJeene~ meye ieCe efMeJeheLe ceW ues peeJe~
eYees! Deehe efpelepese Devethe~ ieCeeeCeer eYeg Deehe keneJe~~Deehe.~~23~~
peerlee ceesn Deeefo Deefj Yethe~~Deehe.~~17~~ eR Den ieCeeeCeerveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
eR Den efpelepeseveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
mJeene~ %eeveeeveble iegCe keer Keeve~
kejves eesie efeeeeW meJe&~ veeLe iegCeekej Deehe ceneve~~Deehe.~~24~~
hetCe& efkeee ke=leefee veeceen&~~Deehe.~~18~~ eR Den iegCeekejveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
eR Den ke=leefeeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
mJeene~ ueeKe egjemeer iegCe keer JeeefOe&~
yeejn ieCe kes mJeeceer Deehe~ iegCeecYeesefOe njles YeJe JeeefOe~~Deehe.~~25~~
Dele: ieCeeef O ehe nes ef v e<heehe~~Deehe.~~19~~ eR Den iegCeecYeeseOf eveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
eR Den ieCeeefOeheveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
mJeene~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (15) (16) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

jeie-Yejlejer iegCeegle Deewj eOeeve nes, Dele: veece iegCe Deehe~

veeLe! iegCe%e keneJeles, iegCeceefCe %eelee Deehe~ YeJe Deehekees ner iegves, njes mekeue ece leehe~
meJe&oes<e cegPe neve kes, kejes MeerIe efve<heehe~~ veece ceb$e ceQ efvele pehetB, njes mekeue YeJeJeeefOe~
veece ceb$e ceQ efvele pehetB, njes mekeue YeJeJeeefOe~ mJehej Yes o ef J e%eeveeg l e, oer p es Deb l e meceeef O e~~32~~
mJehej Yes o ef J e%eeveeg l e, oer p es Deb l e meceeef O e~~26~~ eR Den iegCeveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
eR Den iegCe%eveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
eYeg MejCe nes peiele ceW, MejCeeiele eefleheeue~
mJeene~
meye ogKe ceLeve kejes meoe, vecetB vecetB vele Yeeue~~veece.~~33~~
iegCeveeeke eewjemeer ueKe, iegCeceefCe kes nes veeLe~ eR Den MejCeveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
jesie Meeske ogKeveeMe kej, iegCe mes kejes meveeLe~~veece.~~27~~ mJeene~
eR Den iegCeveeekeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e hegCeJeeked eYeg legce Jeeve, YejW hegCe YeC[ej~
mJeene~ Deelece efveefOe kees ose kes, kejW ce=leg mebnej~~veece.~~34~~
meJe Deeefo iegCe Deeoje, iegCeeojer legce veece~ eR Den hegCeJeeked veecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
eesOe ceesn meye veeefMees, Pegke Pegke keB eCeece~~veece.~~28~~ mJeene~
eR Den iegCeeoefjvedveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle hetle Deehe heeJeve hejce, Yeeve kejes heefJe$e~
mJeene~ Deblej Deelce Gheee mes, uentB hejceheo MeerIe~~veece.~~35~~
jpelece Deeefo efJeYeeJeiegCe, veeMe efkeee eYeg Deehe~ eR Den hetleveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
Dele: iegCeessoer Yees, kejes cegPes efve<heehe~~veece.~~29~~ eYeg JejsCe cegeerjcee, JejCe efkeee mJeecesJe~
eR Den iegCeesseof vedveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e meyeceW es legcneR kens, kejes mekeue ogKe sJe~~veece.~~36~~
mJeene~ eR Den JejsCeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
JewYeeefJeke iegCe nerve nes, efveieg&Ce kenW cegveerMe~
veeLe! hegCeveeeke legcneR, mekeue hegCe kes F&Me~
ee efveefele %eeveeefo iegCe, Oejles efveieg&Ce F&Me~~veece.~~30~~
hegCemebheoe osG cegPe, vecetB vecetB vele MeerMe~~veece.~~37~~
eR Den efveieg&CeveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle eR Den hegCeveeekeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
mJeene~ mJeene~
veeLe! hegCeieer hegCecee, heeJeveJeeCeer Deehe~ eYeg DeieCe ieCevee veneR, ceehe jefnle iegCe Deehe~
cegPe JeeCeer heeJeve kejes, njes mekeue YeJe leehe~~veece.~~31~~ cesjs DeveJeefOe iegCe cegPes, ose njes mebleehe~~veece.~~38~~
eR Den hegCeieervee&cemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle eR Den DeieCeveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~ mJeene~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (17) (18) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

veeLe! hegCeOeer heeJevee, yegef Deehekeer Meg~ heeheehesle legcneR eYees! heehe jefnle efve<heehe~
cegPe ceve heeJeve keerefpees, nese Deelecee Meg~~veece.~~39~~ cesjs meye mebke njes, hegCe Yejes nle heehe~~
eR Den hegCeOeerveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle veece ceb$e ceQ efvele pehetB, njes mekeue YeJeJeeefOe~
mJeene~ mJehej Yes o ef J e%eeveeg l e, oer p es Deb l e meceeef O e~~46~~
iegCe meJe&ieCe efnle efkeee, iegCe Deveble egle Deehe~ eR Den heeheehesleveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
meJe&iegCeeW mes hetCe& kej, njes oes<e ogKe heehe~~veece.~~40~~ mJeene~
eR Den iegCeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~ veeLe! efJeheeheelcee kens, heehe nerve DeefleMeg~
eYees! hegCeke=led Deehe ner, efkeee hegCe njheehe~ cesjs meye DeIe #ee kejes, nesTB efme efJeMeg~~veece.~~47~~
meye peve ceve heeJeve efkeee, nes heefJe$e efve<heehe~~veece.~~41~~ eR Den efJeheeheelcevedveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
eR Den hegCeke=ledveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
mJeene~ veeLe! efJeheehcee kece& DeIe, etj efkeee YeieJeeved~
veeLe! hegCeMeemeve JeneB, legce Meemeve-cele Meg~ legce Yeeer mes YeJepeve, yeves mekeue OeveJeeve~~veece.~~48~~
Deelece DevegMeemeve keB, osJees Ssmeer yegef~~veece.~~42~~ eR Den efJeheehceevedveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
eR Den hegCeMeemeveveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
mJeene~ Je YeeJe veeskece&ceue keuce<e Oeeskej Meg~
Oecee&jece legcneR eYees! Oeceexeeve efJeMeeue~ eYees! Jeerlekeuce<e legcneR cegPes kejes Pe Meg~~veece.~~49~~
eee heue os mJeie& efMeJe, nefjes leehe oeeueg~~veece.~~43~~ eR Den Jeerlekeuce<eveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
eR Den Oecee&jeceveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
mJeene~ eYees! Deehe efve nQ, b-keuen mes cege~
Deehe eYees! iegCeeece nQ, cetueesej iegCe ege~ meJe& heefjen nerve nQ, kejes nceW YeJe cege~~veece.~~50~~
FbefeieebJe Gpee[ kes, Deehe nges peie cege~~veece.~~44~~ eR Den efveveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
eR Den iegCeeeceveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle jeie-JeboeW efoiebyej ieg..........
mJeene~ eYeg Deehe efvece&o Dee" efJeOe ceo jefnle hetpe ceneve~
hegCeehegCeefvejesOekee, Meg Deelce ceW ueerve~ legce Yee DeefleMee mJeeefYeceeveer Deelce ieewjJeJeeve~~
hegCe heehe kees jeske kes, Yees cegefe DeeOeerve~~veece.~~45~~ legce veece keer Deee& keB ceQ mJeelce mebheefle nsleg~
eR Den hegCeehegCeefvejesOekeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e yeme hetefjes Fke DeeMe cesjer Deehe ner YeJe mesleg~~51~~
mJeene~ eR Den efvece&oveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (19) (20) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

eYeg Meeble eesOeeoer ke<eeeW ve kej oer Deehe~ eYeg efve<keuebke keuebke-DeheJeeoeefo DeIe mes nerve~
legce heo keceue keer Yeefe Yeer kejleer YeefJeke ceve Meeble~~legce.~~52~~ mebhetCe& kece&keuebke veeMee efJee%eeve eJeerCe~~
eR Den MeebleveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~ legce veece keer Deee& keB ceQ mJeelce mebheefle nsleg~
efveceexn eYeg meye ceesn De De%eeve mes Yeer otj~ yeme hetefjes Fke DeeMe cesjer Deehe ner YeJe mesleg~~59~~
legce Yee kee eeefj$e oMe&ve ceesn kejles otj~~legce.~~53~~ eR Den efve<keuebkeveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
eR Den efveceexnveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
mJeene~ eYeg efvejmlewvee meJe& Sveme-heehe mes nes otj~
eYeg Deehe efveheJe GheJe, Ghemejie mes nerve~ legce Yee Yeer ceesneefj DeIe veeMeve kejW yeve Metj~~legce.~~60~~
legce Yee Yeer pe[cetue mes kejles GheJe #eerCe~~legce.~~54~~ eR Den efvejmlewvemedveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
mJeene~
eR Den efveheJeveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~ efveOet&leDeeiemed Deehe nQ DehejeOe DeIe mes nerve~
ns veeLe cegPe DehejeOe veeMees kejes %eeve DeOeerve~~legce.~~61~~
eYeg ef o Jee#eg ves $ emheb o ve jef n le ef J eKeele~
eR Den efveOe&lt eeiemedveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
Fmemes kenW cegefve efveefve&ces<e megheee %eeveefJekeeme~~legce.~~55~~
mJeene~
eR Den efveefve&ces<eveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~ eYeg efvejeeJe mebhetCe& DeeeJe jeske mebJejhe~
cegPe heehe DeeeJe veeefMees nes Meg Deelecehe~~legce.~~62~~
eYeg efvejenej ve Deehekees nw keYeer keJeueenej~
eR Den efvejeeJeveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
legce Yee Yeer Deenej efJejefnle neWe efveveeanej~~legce.~~56~~
mJeene~
eR Den efvejenejveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~ ns veeLe! Deehe efJeMeeue Deveghece Meebefle osles efvele~
meyemes ceneve-efJeMeeue ceeveW vecetB ceQ Oej eerle~~legce.~~63~~
efveef<ee eYees! meeceeefekeeefo efeeeDeeW mes Metve~
eR Den efJeMeeueveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mebmeej keer meye ner efeeeDeeW mes jefnle megKehetCe&~~legce.~~57~~
mJeene~
eR Den efveef<eeveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
ns efJeheguepeesefle mecemle ueeskeeueeskeJeeheke %eeve~
mJeene~
legce %eevepeesefle mes nveW YeefJe ceesn OJeeble ceneved~~legce.~~64~~
veeLe efvehehueJe efJeIeve yeeOeejefnle YeieJeeve~ eR Den efJeheguepeeself evee&cemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
legce heeo Dee&ve mes meYeer efveefJe&Ive nesles keece~~legce.~~58~~ mJeene~
eR Den efvehehueJeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
mJeene~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (21) (22) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

eYeg Delegue legueveejefnle peie ceW cegefeue#ceerveeLe~ eYeg ceneefJee ceneved kesJeue%eeve efJeeeOeej~
veeEn leesue mekeles iegCe legcnejs meJe& ieCe kes veeLe~~legce.~~65~~ De"je ceneYee<ee ueIeg legce meele meew OJeefve keej~~
eR Den DelegueveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle legce veece keer Deee& keB ceQ mJeelce mebheefle nsleg~
mJeene~ yeme hetefjes Fke DeeMe cesjer Deehe ner YeJe mesleg~~72~~
ns veeLe! Deehe DeefevleJewYeJe efJeYeJe ef$eYegJeve ceeve~ eR Den ceneefJeeveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
ceve mes ve megjheefle eesefieieCe Yeer meese mekeles meece~~legce.~~66~~ mJeene~
eR Den DeefevleJewYeJeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e cegefve Deehe ef$eYegJeve ejeej kees peeveles ele#e~
mJeene~ ceQ Deehekee Jebove keB nes mJeelce%eeve ele#e~~legce.~~73~~
YeieJeved! megmebJe=le Deehe meceke hetCe& mebJej ege~ eR Den cegevf eveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
legce heokeceue keer Yeefe mes neW YeJe DeeeJe cege~~legce.~~67~~ eYeg heefjJe={ meye iegCeeW kee JeOe&ve efkeee efpevejepe~
eR Den megmebJe=leveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle legce Jevovee mes meJe& cesjs iegCe eie nes Deepe~~legce.~~74~~
mJeene~ eR Den heefjJe={veecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
eYeg megieghleelcee Deehe Deelcee kece&Deefj mes ieghle~ mJeene~
legce Yee Yeer ceve Jeeve keeefeke iegefhle mes neW ege~~legce.~~68~~ eYeg heleer eeCeerJeie& kees mebmeej ogKe mes kee{~
eR Den megieghleelcevedveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e j#ee kejes ef$eYegJeveheleer megj veceW efeOej iee{~~legce.~~75~~
mJeene~ eR Den heefleveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
eYeg megyegOe Deer lejn ef$eYegJeve peeveles nQ Deehe~
cegPekees efvepeelece leJe kee megKeyeesOe osJees Deepe~~legce.~~69~~ yemebleefleuekee bo
eR Den megyegOeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~ kewJeue%eevecee yegef Oejble OeerMe~
cesjs meg%eevecee peesefle kejes cegveerMe~~
ns veeLe! megveeleJeefJeled meehes#e vee kee cece&~
ns kegbLegveeLe! legce ceb$e meoe pehetB ceQ~
peeveeW legcneR yeleuee efoee efpeve Deveskeeble megOece&~~legce.~~70~~
mJeelcee efheet<e jme kebo meoe YepetB ceQ~~76~~
eR Den megveeleJeefJeledveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e eR Den OeerMeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
mJeene~
efJeeeefveOeer mJehej Meee meg%eevehee~
eYeg SkeefJee meg Ske kesJeue%eeve efJeee ege~ Yeb[ej Deehe Gmekes efveefOe nw Devethee~~ns kegbLegveeLe~~77~~
ceefleegle DeJeefOe cevehee&eer eG%eeve efJeee cege~~legce.~~71~~
eR Den efJeeeefveefOeveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
eR Den SkeefJeeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
mJeene~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (23) (24) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

$ewueeskee keer mekeue Jemleg ele#e peevees~ mebhetCe& YeJe peve kees megheefJe$e kejles~
mee#eer kenW megjheleer eYeg %eeve Yeevet~~ns kegbLegveeLe~~78~~ heeJeve kenW cegefve legcnW cegPe heehe veeMees~~
eR Den meeef#evedveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle ns kegbLegveeLe! legce ceb$e meoe pehetB ceQ~
mJeene~ mJeelcee efheet<e jme kebo meoe YepetB ceQ~~85~~
cees#ewke ceeie& ekeer kejles efJeveslee~ eR Den heeJeveveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
heeoeype ceW efvele vecetB cegPe efJeIve veeMees~~ns kegbLegveeLe~~79~~ mebhetCe& YeJe lehe kej eYeg Deehe pewmee~
eR Den efJevesle=veecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~ nesvee enW ieefle Dele: meyekees MejCe Yeer~~ns kegbLegveeLe~~86~~
ce=leg efJeveeMe efJeefnleebleke veece Oeeje~ eR Den ieefleveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
cesjs mecemle ogKe jes<e efceee oerpes~~ns kegbLegveeLe~~80~~ $eelee mecemle peve j#eke Yeer legcneR nes~
heeoeype Deeee efueee DeleSJe ceQves~~ns kegbLegveeLe~~87~~
eR Den efJeefnleeblekeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
mJeene~ eR Den $eele=veecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
j#ee kejes og i e& l eer og K e mes yeeeles ~ nes Jewe Deehe YeJe jesie efJeveeMe kelee&~
meeOet efhelee ken jns megKe kes peveke nes~~ns kegbLegveeLe~~81~~ Fmemes efYe<eiJej legcneR cegPe JeeefOe veeMees~~ns kegbLegveeLe~~88~~
eR Den efYe<eiJejveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
eR Den efhele=veecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
mJeene~
$ewueeskee kes ieg kenW meyekes meg$eelee~ nes Jee& Deehe peie ceW Deeflees ceeves~
Fmemes efheleecen legcnW kenles ieCeerMee~~ns kegbLegveeLe~~82~~ cegeerjcee legce JejCe DeefYeuee<e Oeejs~~ns kegbLegveeLe~~89~~
eR Den efheleecenveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle eR Den Jee&veecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
mJeene~
Fevegketue meye Jemleg eoeve kejles~
j#ee kejes efvele YeJeesoefOe og:Ke mes ner~ Fmemes Jejo megjie cees#e legcneR eoelee~~ns kegbLegveeLe~~90~~
heelee kenW megjheleer cegPekees Gyeejes~~ns kegbLegveeLe~~83~~ eR Den JejoveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
eR Den heele=veecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle %eeveeefo mes hejce Deehe ef$eueeske ue#ceer~
mJeene~ OeejW Dele: peve meYeer legce heeme Deeles~~ns kegbLegveeLe~~91~~
Deelcee heefJe$e kej ueer efvepe keer legcneR ves~ eR Den hejceveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
Fmemes heefJe$e cegPekees efYe heefJe$e kej oes~~ns kegbLegveeLe~~84~~ Deelcee Je Deve peve kees efYe heefJe$e kejles~
eR Den heefJe$eveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle Fmemes hegceeved legce ner peie kes efnlew<eer~~ns kegbLegveeLe~~92~~
mJeene~ eR Den hegceevedveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (25) (26) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

ns veeLe! Deehe keefJe eoMe Debie JeCex~ he[er bo

mece& kes keLeve ceW DeefleMeeefe heglee~~ns kegbLegveeLe~~93~~ legce eie eie DeefleMee cenelce~
eR Den keefJeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~ nefj nj yeee veefnb kejW meece~~
vee Deeefo veeble DeleSJe hegjeCe heg<e~ efpeve kegbLeg efvejbpeve efveefJe&keej~
Deelcee hegjeCe heg<ee eYeg Deehekeer nw~~ns kegbLegveeLe~~94~~ ceQ vecetB meewKe heeTB Deheej~~101~~
eR Den hegjeCeheg<eveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~ eR Den Gefoleeseof leceenelceveeceefJeYete<f eleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe
%eeveeefo mes DeefleMeeer eYeg Je= ner nes~ efveJe&heeceerefle mJeene~
Fme nsleg veece legce Je<eeaeeved heeee~~ns kegbLegveeLe~~95~~ mees jns peieled JeJenej nerve, peieles efvepe ceW eYeg mJeelce ueerve~
eR Den Je<eeaeevedveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle legce F Deefve efJeYeeJe otj, hetpele ner heeTB mJeelcehetj~~102~~
mJeene~ eR Den JeJenejmeg<eghleveeceefJeYetef<eleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe
meges nes $e+<eYe veece Oeje legcneR ves~ efveJe&heeceerefle mJeene~
Fveefo Jebe megjhetefpele meewKe osJees~~ns kegbLegveeLe~~96~~ GejiegCe nQ eewjeefme ueeKe, Fvemes heeee efvepe hetCe& jepe~
eR Den $e+<eYeveecemeceefvJeleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle efceles Deefve mebeesie Meeske, hetpeve kejles peve ceve DeMeeske~~103~~
mJeene~ eR Den elegjMeerelf eue#eiegCeveeceefJeYete<f eleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe
ns osJe! Deehe heg nQ egie kes efJeOeelee~ efveJe&heeceerefle mJeene~
mebhetCe& eoMe ieCeeW ceefOe cegKe ner nes~~ns kegbLegveeLe~~97~~ eYeg efmeefhegjer kes heefLeke Deehe, eer kegbLegveeLe heeee mJejepe~
eR Den hegveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~ ogKe F efJeeesieeefoke ve neWe, hetpele ner efvepeheo eehle nese~~104~~
Glheefe nw eeflee iegCe keer legcneR mes~ eR Den efmeefhegjerheevLeveeceefJeYetef<eleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe
Fmemes legcneR eefleeemeJeeefo veecee~~ns kegbLegveeLe~~98~~ efveJe&heeceerefle mJeene~
eR Den eefleeemeJeveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
MebYeg bo
mebhetCe& keee& efnle keejCe nsleg Deehe~
Den&leYeg eesie efvejesOe efkeee, leye meceJemejCe Yeer efJeIe ieee~
mebhetCe& %eevecee veeLe! meg%eeveoelee~~ns kegbLegveeLe~~99~~
efoJeOJeefve efKejveer yebo ngF&, Jee keee eesie mebkeese efueee~~
eR Den nslegveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~ kecee&efj DeIeeleer ve nges , efMeJeOeece efceuee eYeg efme yeves~
nes Skecee$e ieg meJe& ef$eueeske ceW Yeer~ hetpele ner Jeeve efmeef nesleer, eYeg Oeeles Deelcee Meg yeves~~105~~
DeleSJe Deehe YegJevewkeefheleecene nes~~ns kegbLegveeLe~~100~~ eR Den mebleOJeefveiegCeefJeYete<f eleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e
eR Den YegJevewkeefheleecenveecemeceefvJeleee eerkegb LegveeLeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
mJeene~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (27) (28) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

eesieeW mes F&ee&heLe DeeeJe, Jen efkeef ueshe nw Den&led kees~ peeceeuee
Jeghejle efeeefveJe=leer MegkeueOeeve, Oeeee leye nvee DeIeeleer kees~~ -oesne-
eYeg eesie efkeef efveuexheve ceW, Gele nes efMeJeheo eehle efkeee~
ueeskeesej heueeo legcneR, keuheJe=#e efpeveosJe~
ceQ DeIe& e{ekej hetpele ner, Megelce %eeve kees eehle efkeee~~106~~
kegbLegveeLe legcekees vecetB, keB Yeefe Yej mesJe~~1~~
eR Den eesieefkeefefveuexheveGeleveeceefJeYetef<eleee eerkegbLegveeLeleerLekejee
-ef$eYebieer bo-
DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
eewheeF& heQelf eme ieCeOej cegevf e mee" menme, YeeefJelee Deeefe&kee ieefCeveer LeeR~
t jns keceeX kes hebo, nges Deeesieer efpeve efveo~ meye mee" menme $ee Meleheeeme, mebeeflekeeeW DeIe njCeer LeeR~~
efmeOeece ceW keeue Deveble, efveJemeW pepetB kegbLeg YeieJeble~~107~~ eeJeke oes ueeKe eeefJekeeSB, $ee ueeKe efevn yekeje MeesYes~
Deeet hebeeveJes menme Je<e&, heQelf eme Oeveg leveg mJeefCe&ce oerhes~~2~~
eR Den $eglkece&heeMeveeceefJeYete<f eleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe
efveJe&heeceerefle mJeene~ -ieerlee bo-
hejceefvepe&je leJe Oejble, efpeve Deeesefie neW efme legjble~ pee kegbLegveeLe efpeveW leerLexej peiele efJeKeele nes~
DeMegYe kece& efvepeeajCe nsleg, vecetB kegbLegeYeg YeJeoefOe mesleg~~108~~ pee pee DeefKeue mebheefe kes, Yelee& YeefJekepeve veeLe nes~~
ueeskeeble ceW pee jepeles, $ewueeskee kes et[eceCeer~
eR Den hejceefvepe&jveeceefJeYetef<eleee eerkegbLegveeLeleerLekejee DeIe
pee pee mekeue peie ceW legcneR, nes Keele eYeg efebleeceCeer~~3~~
efveJe&heeceerefle mJeene~
-hetCee&Ie&- Skesefveeefoke eesefveeeW ceW, veeLe! ceQ uelee jne~
eYeg ceneMeeskeOJepe Deeefo veece, Fke Meleke Dee" Oeejke eYeg nes~ eejeW ieleer ceW ner Deveeoer, mes eYees! Yecelee jne~~
meew FveW mes Jebefole ieCeOej, cegefveieCe mes Jebefole mebmlegle nes~~ ceQ Je #es$e keeue YeJe, Deew YeeJe heefjJele&ve efkees~
eYeg meele hejcemLeeve nsleg, ceQ efveleeefle legce iegCe kees ieeTB~ FveceW YeceCe mes ner Devebleeveble keeue efyelee efoes~~4~~
peye leke veefnb cegefe efceues cegPekees, legceheo ceW ner ceQ jce peeTB~~1~~ yengpevce mebefele hegCe mes, ogue&Ye cevegpe eesveer efceueer~
eR Den ceneMeeskeOJepeeefoDe<esejMeleveececeb$emeceefvJeleee leye yeeueheve ceW pe[ meMe, mep%eeve keefuekee vee efKeueer~~
eerkegbLegveeLeleerLekejee hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~ yenghegCe kes mebeesie mes, eYeg Deehekee oMe&ve efceuee~
yeefnjelecee Deew Deblejelcee, kee mJeeb heefjee efceuee~~5~~
Meeblees MeeefvleOeeje~ efoJe heg<heepeefue:~ legce mekeue hejceelcee yeves, peye Ieeefleee Deenle ngS~
peehe- eR Den eerkegbLegveeLeleerLekejee vece:~ Gece Deleerefve meewKe hee, ele#e %eeveer leye ngS~~
(megiebefOele heg<heeW mes ee ueJebie mes ee heerues eeJeue mes 108 yeej, efhej Mes<e kece& efJeveeMe kejkes, efvekeue hejceelcee yeves~
27 yeej ee 9 yeej peehe kejW~) keue-osnJeefpe&le efvekeue Dekeue, mJehe Megelcee yeves~~6~~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (29) (30) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

ns veeLe! yeefnjelcee oMee kees, es[ Deblej Deelecee~ eMeefmle

neskej melele OeeTB legcnW, nes peeTB ceQ hejceelcee~~
mebmeej kee mebmejCe lepe, ef$eYegJeve efMeKej hes pee yemetB~ -MebYeg bo-
efvepe kes Devebleeveble iegCeceefCe, heee efvepe ceW ner yemetB~~7~~ eewyeerme leerLekej kees JebotB, ceeB mejmJeleer kees veceve keB~
-oesne- ieCeOej ieg kes meye meeOet kes, eer ejCeeW ceW efvele MeerMe OeB~~
Fme egie ceW kegbokegbometjer, kee DevJee peieled eefme ngDee~
keeceosJe eeerMe eYeg, me$enJeW leerLexMe~ FmeceW mejmJeleer ie yeueelkeejieCe DeefleMeeefe mece= ngDee~~1~~
kesJeue %eeveceleer cegPes, oes ef$eYegJeve hejcesMe~~8~~
Fme hejcheje ceW meeOeg ceeie&, Gejke efoiedDebyej Oeejer~
metjmesve ve=he kes levee, eerkeeblee kes ueeue~ Deeeee& Meebeflemeeiej eeefj$e-eeJeleea heo kes Oeejer~~
pepeW legcnW pees Jes mJeeb, nesles ceeueeceeue~~9~~ Fve ieg kes heeOeerMe ngS, Deeeee& Jeerjmeeiej iegJej~
eR Den eerkegbLegveeLeleerLekejee peeceeuee ceneIe efveJe&heeceerefle mJeene~ Fvekeer ceQ efMe<ee ieefCeveer-%eeveceleer Deeefe&kee eefLele Yet hej~~2~~
Meeblees MeebefleOeeje~ efoJe heg<heebpeefue:~
ceQves efpeveJej keer YeeerJeMe, yengleske efJeOeeve jeW megboj~
-MebYeg bo-
FvOJepe, keuhegce efJeOeeve, meJe&leesYe hetpee cevenj~~
eer kegbLegveeLe efpeveJej efJeOeeve, pees Yeefe YeeJe mes kejles nQ~ eer pecyeterhe Je leerveueeske, Deeefoke efJeOeeve peieceeve ngS~
mebhetCe& jesie og:Ke mebke nj, vej megj kes megKe kees ueYeles nQ~~ YeeereOeeve Fme egie ceW lees, YeeeW kees DeefleMee ceeve ngS~~3~~
jlve$ee efveefOe kees hee kejkes, ceve hebkepe efJekeefmele kejles nQ~
kewJeue %eeveceefle efkejCeeW mes, eflengbueeske ekeeefMele kejles nQ~~1~~ eer kegbLegveeLe leerLekej keer en efJeOeeve jevee keer ceQves~
efpeveJej Yeeer ner nw efveefcee, en Yeeer meoe heues cegPe ceW~~
FleeMeerJee&o:~ eer kegbLegveeLe efpeveJej efJeOeeve, YeJeeW kees DeefleMee efee nesJes~
MM6NN peye leke efpeveOece& jns peie ceW, leye leke YeeeW kee DeIe OeesJes~~4~~
-oesne-
Meebelf e kegb Leg DejveeLe kes, eej eej keueeCe~
nefmleveeiehegj ceW nges, Mele Mele keB eCeece~~5~~
~~Fefle eerkegbLegveeLeefJeOeeveb mebhetCe&ced~~
pewveb peeleg Meemeveced~
MM6NN
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (31) (32) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

kegbo keslekeer iegueeye JeCe&-JeCe& kes efueS~

hetpee veb. 3
ceej ceuueneefj leerLe&#es$e kees e{e efoS~~nefmleveeiehegj.~~4~~
eer kegbLegveeLe pevceYetefce nefmleveehegj leerLe& hetpee eR Meebefle-kegbLeg-DejleerLekej-ieYe&-pevce-lehees-%eevekeueeCekeheefJe$e-
mLeehevee-ieerlee bo nefmleveehegjleerLe&#es$eee heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
eer Meebefle kegbLet Dej efpevesej, pevce ues heeJeve efkeee~ Keerj hetefjkee Fceefle&eeB Yejee Leeue ceW~
oer#ee enCe kej leerLe& en, cegefveJe=vo ceveYeeJeve efkeee~~ leerLe& #es$e hetpeles #egOee cene JeLee nves~~nefmleveeiehegj.~~5~~
efvepe %eeve peesleer eke kej, efMeJeceeie& kees ekeefle efkeee~ eR Meebefle-kegbLeg-DejleerLekej-ieYe&-pevce-lehees-%eevekeueeCekeheefJe$e-
Fme nefmleveehegj #es$e kees, ceQ hetpentB nef<e&le efnee~~ nefmleveehegjleerLe&#es$eee vewJeseb efveJe&heeceerefle mJeene~
eR nefmleveehegjleerLe&#es$es ieYe&-pevce-lehees-%eeve-keueeCekeOeejkee: oerhe ceW kehetj peesefle DebOekeej kees nves~
eerMeebefle-kegbLeg-DejleerLekeje:! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ed Deeeveveb~ Deejleer kejble Deblejbie OJeeble kees nves~~nefmleveeiehegj.~~6~~
eR nefmleveehegjleerLe&#es$es ieYe&-pevce-lehees-%eeve-keueeCekeOeejkee: eR Meebefle-kegbLeg-DejleerLekej-ieYe&-pevce-lehees-%eevekeueeCekeheefJe$e-
eerMeebefle-kegbLeg-DejleerLekeje:! De$e efle efle ": ": mLeeheveb~ nefmleveehegjleerLe&#es$eee oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
eR nefmleveehegjleerLe&#es$es ieYe&-pevce-lehees-%eeve-keueeCekeOeejkee:
Oethe iebOe uese Deefivehee$e ceW peueeFes~
eerMeebelf e-kegb Leg-DejleerLekeje:! De$e cece meefVeefnlees YeJele YeJele Je<ed meefVeOeerkejCeb~
ceesn kece& Yemce kees G[ee meewKe heeFes~~nefmleveeiehegj.~~7~~
-eecej bo- eR Meebefle-kegbLeg-DejleerLekej-ieYe&-pevce-lehees-%eevekeueeCekeheefJe$e-
leerLe& he Meg mJe efmebOeg veerj ueeFes~ nefmleveehegjleerLe&#es$eee Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
ieYe&Jeeme og:KeveeMe leerLe& kees e{eFes~~
ceelegefuebie Deece mesJe mebleje cebieeFes~
nefmleveeiehegj heefJe$e leerLe& Dee&vee keB~
leerLe& hetpeles efn efmeef mebheoe megheeFes~~nefmleveeiehegj.~~8~~
leerLe&veeLe heeo keer meowJe Jebovee keB~~1~~
eR Meebefle-kegbLeg-DejleerLekej-ieYe&-pevce-lehees-%eevekeueeCekeheefJe$e-
eR Meebefle-kegbLeg-DejleerLekej-ieYe&-pevce-lehees-%eevekeueeCekeheefJe$e-
nefmleveehegjleerLe&#es$eee heueb efveJe&heeceerefle mJeene~
nefmleveehegjleerLe&#es$eee peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
kegbkegceeefo De iebOe uese leerLe& hetefpees~ veerj iebOe De#eleeefo DeIe& kees yeveeFes~
jeie Deeie oen veeMe hetCe& Meeble ntefpees~~nefmleveeiehegj.~~2~~ cegefe Debievee efveefcee leerLe& kees e{eFes~~nefmleveeiehegj.~~9~~
eR Meebefle-kegbLeg-DejleerLekej-ieYe&-pevce-lehees-%eevekeueeCekeheefJe$e- eR Meebefle-kegbLeg-DejleerLekej-ieYe&-pevce-lehees-%eevekeueeCekeheefJe$e-
nefmleveehegjleerLe&#es$eee eboveb efveJe&heeceerefle mJeene~ nefmleveehegjleerLe&#es$eee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
ev legue esle Meeefue hegbpe kees jeeFes~ -oesne-
osn meewKe es[ Deelce meewKe hegpb e heeFes~~nefmleveeiehegj.~~3~~ eemegke efce megiebOe peue, #eerjesoefOe mece esle~
eR Meebefle-kegbLeg-DejleerLekej-ieYe&-pevce-lehees-%eevekeueeCekeheefJe$e- leerjLe hej Oeeje keB, eflengB peie Meebleer nsleg~~10~~
nefmleveehegjleerLe&#es$eee De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~ Meeblees MeebefleOeeje~~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (33) (34) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

heeefjpeele kes heg<he mes, heg<heebpeueer kejble~ en pebyeterhe yevee megboj, FmeceW De"nej efpevecebefoj~
heeJeve leerLe& ceneve en, kejs YeJeesoefOe Deble~~1~~ Fke meew lesFme nQ osJeYeJeve, GmeceW Yeer efpeveeeflecee cevenj~~6~~
efoJe heg<heebpeefue:~~ pees Yee Yeefe ceW nes efJeYeesj, Fme pecyeterhe ceW Deeles nQ~
peehe- eR eer Meebelf e-kegb Leg-Dej-leerLekej-ieYe&pevcelehees-%eevekeueeCeke-heefJe$e- Geg megces hej e{kej, efpeve Jebove kej n<ee&les nQ~~
nefmleveehegjleerLe&#es$eee vece:~ efhej meye efpeveie=n kees DeIe& e{e, iegCe ieeles ieodieo nes peeles~
Jes kece& Oetefue kees otj Yeiee, DeefleMeeeer hegCe kecee peeles~~7~~
peeceeuee eer DeeefoveeLe, YejlesMe Deewj, yeentyeefue leerve cetefle& Deveghece~
-oesne-
eer Meebefle kegbLeg Dej eeerej, leerLekej keer cetleea efvehece~~
meceJemejCe ceW jepeles, %eevepeesefle mes hetCe&~
Jej keuheJe=#e ceneJeerj eYet kee, efpevecebefoj DeefleMeesefYele nw~
Meebelf e-kegb Leg-Dej veeLe kees, hetpele ner og:Ke etCe&~~1~~
en keceueekeej yevee megvoj, FmeceW efpeveeeflecee jeefpele nQ~~8~~
-MebYeg bo-
eer MeebefleveeLe cebefoj-Je=<eYesej cebefoj-Jeemeghetpe cebefoj~
eer DeeefoveeLe kees meJe&eLece, F#etjme kee Deenej efoee~
nw lesjnerhe efpeveeuee SJeb yevee cebefoj megvoj~~
eseebme ve=heefle ves, eneB leYeer mes, oeve leerLe& en ceeve ngDee~~
en keer yeeOee njves Jeeuee, veJeenMeebleer efpevecebefoj nw~
os J eeW ves heb eeee& ef k eee, jlveeW keer Je<ee& Ket y e ng F & ~
Fke mene Dee" eefleceeDeeW mes egle, meneket efpevecebefoj nw~~9~~
JewMeeKe megoer De#ee le=elf eee, en efleefLe Yeer meye peie hetpe ngF~& ~2~~
nw efJeeceeve efJebMeefle eefleceeDeeW mes mebegle cebefoj megvoj~
eer Meebefle-kegbLeg-Dej leerLekej, Fve leerveeW kes Fme leerjLe hej~
Deeoer leerLekej $e+<eYeosJe kee, keerefle&mlebYe yevee cevenj~~
ngS ieYe&-pevce-lehe-%eeve eej, keueeCeke Fme ner Yetleue hej~~
eer Meebefle-kegbLeg-DejveeLe eYet keer, ye[er-ye[er eefleceeSB nQ~
DeieefCele osJeer osJeeW kes mebie, meewOece& Fb leye Deees Les~
efhej leerveueeske jevee kes efpeveefyecyeeW kees MeerMe PegkeeTB ceQ~~10~~
DeefleMee keueeCeke hetpee kej, YeJe-YeJe kes heehe veMeees Les~~3~~
pee Meebelf e kegb Leg Dej leerLexej, pee Fvekes hebekeueeCeke keer~
Deeeee& Dekebheve kes mebIe ceW, cegevf e meele Meleke peye Deees Les~
pee pee nefmleveehegj leerLe&#es$e, pee pee nes meccesoeeue keer~~
Gve hej yeefue ves Ghemeie& efkeee, leye peve-peve ceve Dekegueees Les~~
pee pebyeterhe lesjneW erhe, veboerej kes efpeve YeJeveeW keer~
eer efJe<Cegkegceej cegveerej ves, Ghemeie& otj kej j#ee keer~
pee Yeerce, egeOf eefj, Depegv& e Deewj menosJe vekegue heeb[Je cegevf e keer~~11~~
j#eeyebOeve kee heJe& euee, eeJeCe megefo hetvece keer efleefLe Leer~~4~~
eR eer Meebefle-kegbLeg-Dej-leerLekej-ieYe&-pevce-lehees%eevekeueeCekeheefJe$e-
iebiee ceW iepe kees een emee, leye megueesevee ves ceb$e pehee~
nefmleveehegjleerLe&#es$eee peeceeuee ceneIe efveJe&heeceerefle mJeene~
ewheoer meleer kee eerj ye{e, meefleeeW keer eYeg ves ueepe jKee~~
Meeblees MeebefleOeeje~ heg<heebpeefue:~~
eseebme meesceeYe peekegceej, Deeoerej kes ieCeOej neskej~
-oesne-
efMeJe iees Deve vejhegbieJe Yeer, heeb[Je Yeer ngS Fmeer Yet hej~~5~~
leerLe&#es$e keer Dee&vee, njs mekeue ogKe oes<e~
jepee eseebme ves mJehves ceW, osKee Lee ces megoMe&ve kees~
%eeveceleer mebheefe os, Yejs DeelcemegKe kees<e~~
mees Deepe eneB Fke meew Fke heg, Gegbie megces yevee Denes~~
~~ FleeMeerJee&o: ~~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (35) (36) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

YeieJeeve eer kegbLegveeLe keer Deejleer eqhej kesJeuejefJe Lee eiee-neb eiee,
-e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer eYeg meceJemejCe je ieee Deueewefkeke pees Lee~
efoJeOJeefve heeve kejs pees-neb kejs pees,
lepe&keee Ketye efoKeleer nes...........
YeJeJeeefjefOe mes eflej efvepe keueeCe kejs Jees~
eer kegbLegveeLe eYeg keer, nce Deejefle kejles nQ,
eej keueeCeke Yetefce nefmleveehegj kees veceles nQ,
Deejefle kejkes pevece-pevece kes heehe efJeveMeles nQ,
Deejefle kejkes ...................~~4~~
meebmeeefjke megKe kes mebie Deeeqlceke megKe Yeer efceueles nQ,
eer kebgLegveeLe eYeg keer, nce Deejefle kejles nQ~~ske.~~ JewMeeKe megoer Skece efleefLe-Skece efleefLe,
cegefeeer >eecee Fke efeelecee Jejer Leer~
peye ieYe& ceW eYeg legce DeeS-neb DeeS,
meccesoefMeKej efieefj heeJeve-neb heeJeve,
efheleg metjmesve eerkeeblee ceeB nj<eeS~
eYegJej ves heeee cees#eOeece ceveYeeJeve~~
megj Jevove kejves DeeS-neb DeeS,
Gmeer Oeece keer een eboveeceefle, nce kejles nQ~
eeJeCe Jeefo oMeceer ieYe&keueeCe ceveeSb~
Deejefle kejkes ...................~~5~~
nefmleveehegjer keer Gme heeJeve, Oejleer kees veceles nQ,
Deejefle kejkes ...................~~1~~ MM6NN

JewMeeKe megoer Skece ceW-Skece ceW,

pevces peye megjie=n ceW yeepes yepeles Les~
megjMewue efMeKej ues peekej-ues peekej,
meye Fv meheefjkej kejW vnJeve efpeveefMeMeg hej~
pevcekeueeCeke mes heeJeve, Gme efieefj kees pepeles nQ,
Deejefle kejkes ...................~~2~~
efhej yeejn YeeJevee YeeF&-neb YeeF&,
JewMeeKe megoer Skece oer#ee efleefLe DeeF&~
ueewkeeefvleke megjieCe DeeS-neb DeeS,
Jewjeie eMebmee eje eYeg iegCe ieeSb~
Gve cevehee&e%eeveer cegefve kees, Mele-Mele veceles nQ,
Deejefle kejkes ...................~~3~~
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (37) (38) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

nefmleveehegj leerLe& keer Deejleer Yepeve

-e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer -e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer
lepe&ceeF& js ceeF&............. lepe&-osKe lesjs mebmeej............
nefmleveeiehegj leerjLe keer nce, Deejefle kejves DeeS~ efJee keer meyemes TBeer eeflecee yeveer nw DeeueerMeeve,
Deejefle kejles leerjLe keer, efvepe Devlece&ve efKeue peeS~~
pee pee $e+<eYeosJe YeieJeeve~~ske.~~
yeesuees pee pee pee-2, eYet keer pee, pee, pee~~ske.~~
ceebieerlegib eer efme#es$e ceW~
nw Fefleneme eefme leerLe& en, Deefleeeeerve megheeJeve~
heJe&le kes hee<eeCe KeC[ ceW~~
Fme Yetceer kee Jevove kej uees, DeodYegle nw ceveYeeJeve~~
osJeeW eje jeer ieF&..... ieefCeveerecegKe %eeveceleer ceelee keer esjCee ceneve,
osJeeW eje jeer ieF&, veiejer keer ceefncee ieeSb~Deejefle.....~~1~~ pee pee $e+<eYeosJe YeieJeeve~~1~~
Jele&ceeve kes leerve leerLekej, Fmeer Oeje hej pevcebs~
$e+<eYeosJe eeflecee eieer nw~
eeJeefle& De keeceosJe leerveeW heoJeer mes egle Les~~ iegceelee keer leheMeeer nw~~
leerve yeej Dee Oeveojepe ves........... Gvekee ieewjJecee memebIe meeefveOe efceuee nw ceneve,
leerve yeej Dee Oeveojepe ves, jlve yengle yejmeeS~~Deejefle.......~~2~~ pee pee $e+<eYeosJe YeieJeeve~~2~~
eLece leerLekej $e+<eYeosJe keer, eLece heejCee Yetceer~ Fke meew De" heg keer en eeflecee~
oeveleerLe& kee ngDee eJele&ve, Oeve ngF& en Yetceer~~ efpeveMeemeve keer DeodYegle ieefjcee~~
De#ee le=efleee heJe& Deepe Yeer........... en Deeee& eLece nw peie ceW pewveOejce keer Meeve,
De#ee le=efleee heJe& Deepe Yeer, Jen Fefleneme yeleeS~~Deejefle.......~~3~~ pee pee $e+<eYeosJe YeieJeeve~~3~~
j#eeyevOeve heJe&, ceneYeejle, keer peg[er keneveer~ en nw Deee[ue Dee@he Deefnbmee~
ceveesJeleer keer oMe& eefle%ee, Meg eneR mes ceeveer~~ Yeejle keer heneeve Deefnmb ee~~
meefle megueesevee, jesefnefCe jeveer........ Fmes evoveeceleer oe mes kej uees meYeer eCeece,
meeqle megueesevee, jesenf efCe jeveer, keer efJeKeele keLeeSb~~Deejefle.......~~4~~
pee pee $e+<eYeosJe YeieJeeve~~4~~
ieefCeveer %eeveceleer ceeleepeer, veF& eslevee ueeF~ eer jJeervkeerelf e& kee mecehe&Ce~
mJeie& mejerKes pecyeterhe mes, efJeeeefmeeq kejeF&~~ YeeeW kee DeLee&eefue Dehe&Ce~~
kejs evoveeceleer Jebovee........ Decej jnsiee egie egie leke meyekee leve ceve Oeve oeve,
kejs evoveeceleer Jebovee, %eeve peesefle peie peeS~~Deejefle.......~~5~~
pee pee $e+<eYeosJe YeieJeeve~~5~~
MM6NN
MM6NN
 eer kegbLegveeLe efJeOeeve (39) (40) Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

Yepeve Yepeve
-e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer -e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer
lepe&meejs peie kee let mejleepe .............. veece efleneje leejveneje keye lesje oMe&ve nesiee~
lesjer eeflecee Fleveer megvoj, let efkelevee megvoj nesiee~~ ske.~~
meejs peie ceW lesjer Oetce-yeeyee nes yeeyee, meejs peie ceW lesjer Oetce-yeeyee nes yeeyee~
meyemes TBeer lesjer eeflecee, ceebieerlegbieer leerLe& keer ceefncee, peeves efkeleveer ceeleeDeeW ves, efkeleves megle pevceW nQ~
ye{ ieF& %eeveceleer keer ieefjcee~~meejs.~~ hej Fme JemegOee hej lesjs mece, keesF& veneR yeves nQ~~
leerLekej eLece Fme Oeje kes nes legce~ hetJe& efoMee ceW mete& osJe mece, meoe lesje megefcejve nesiee~
kece&egie kes eYees Deeefoyeee nes legce~~ lesjer eeflecee Fleveer megvoj, let efkelevee megvoj nesiee~~1~~
legceves cees#eceeie& yeleueeee, peie kees peerJevekeuee efmeKeeee,
he=LJeer kes megvoj hejceeCet, meye legPeceW ner mecee ieS~
Deeefoyeee let kenueeee~~meejs.~~1~~
ceebieerlegbieer ceW eeflecee lesjer yeve ieF&~ kesJeue Gleves ner DeCeg efceuekej, lesjer jevee yevee ieS~~
%eeveceefle ceelee keer esjCee efceue ieF&~~ FmeerefueS legPe mece megvoj veefnb, keesF& vej megvoj nesiee~
ogefveee Yej ceW meyemes TBeer, cetjefle osKees yeveer Devet"er, lesjer eeflecee Fleveer megvoj, let efkelevee megvoj nesiee~~2~~
Fvemes megvoj Jeer ve otpeer~~meejs.~~2~~
ceve ceW leJe megefcejve kejves mes, heehe meYeer veMe peeles nQ~
ye[er eeflecee keer meye Deesj peekeej nw~
eefo ele#e kejW leJe oMe&ve, ceveJeebefle heue heeles nQ~~
veeefYevevove kees cesje vecemkeej nw~~
ye{ ieF& efpeveMeemeve keer keerjle, Oeve nw ceebieerlegbieer leerjLe, Deepe eboveeceleer eYet kee, Deveghece iegCe keerle&ve nesiee~
yeve ieF& lesjer megboj cetjle~~meejs.~~3~~ lesjer eeflecee Fleveer megvoj, let efkelevee megvoj nesiee~~3~~
egie egieeW leke Decej pewveMeemeve ngDee~ MM6NN
evoveeceefle Decej pewve Deeiece ngDee~~
Deeiece kee eceeCe ojMeeee, cetefle& meebieesheebie yeveeee,
pewveerOJepe veYe ceW uenjeee~~meejs.~~4~~
MM6NN